Het gevaar van tuberculose

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het gevaar van tuberculose"

Transcriptie

1 Het gevaar van tuberculose Tbc. s Werelds dodelijkste infectieziekte. Een ziekte die voornamelijk de longen aantast en jaarlijks meer dan 10 miljoen slachtoffers maakt. Waarvan 1,7 miljoen dodelijke. Tbc is geen ver-van-mijn-bedshow, maar een probleem dat zowel Noord als Zuid treft. En daarom besteedt Damiaanactie het merendeel van haar middelen aan tbcbestrijding.

2 Wat is tuberculose (tbc)? Tbc is een infectieziekte die voornamelijk de longen aantast. 01 Pulmonale tuberculose Incubatietijd Meerdere weken tot meerdere jaren Oorzaak Symptomen verlies eetlust gewichtsverlies koorts & nachtelijk zweten vermoeidheid & uitputting 02 De bacil van Koch (Mycobacterium tuberculosis) Besmetting Erg besmettelijk Besmetting gebeurt via lucht Microdruppeltjes komen vrij wanneer een besmet persoon hoest, niest, spreekt, zingt of spuwt pijn in de borst langdurig hoesten > 2 weken (meestal met sputum en soms met bloed) 03 Voornaamste gevolgen Vertoont de patiënt grote longlaesies longcapaciteit levenslang aangetast Behandeling Een cocktail van 4 antimicrobiële medicijnen gedurende 6 maanden. Moet telkens op een vast uur en onder supervisie genomen worden om resistentie te vermijden Diagnose Microscopisch onderzoek van sputum resultaat in +/- 2 dagen GeneXpert (moleculaire test) in verschillende landen gebruikt resultaat in 90 minuten

3 In cijfers tbc 1,7 miljoen waarvan kinderen 10,4 1/4 miljoen personen ontwikkelen de ziekte (28.500/dag) waarvan 1 miljoen kinderen (2750/dag) = actieve tuberculose van de wereldbevolking draagt de tbc-bacterie maar is (nog) niet ziek = latente tuberculose 5 à 15% risico om actieve tbc te ontwikkelen (schattingen WHO, 2016) Actieve tbc-ontwikkeling > hoger risico bij: xxx co 2 hiv ondervoeding roken diabetes alcoholverslaving luchtvervuiling Genezingskans Geen behandeling? Waar? tbc is overal ter wereld aanwezig. Meest getroffen regio's: 50% 85% sterft binnen 2 jaar 60% Wel behandeling? Ontwikkelingslanden genezingsk ans 95 % van de tbc-doden 25% Azië Afrika dodelijkste De infectieziekte wereldwijd (1ste doodsoorzaak bij hiv-patiënten > 40%)

4 Verschillende vormen van tbc 1 Pulmonale tbc 2 longtuberculose Extrapulmonale tbc andere organen aangetast 3 Gevoelige tbc Tbc is gevoelig wanneer een patiënt positief reageert op eerstelijnsgeneesmiddelen. 85% Genezingsgraad met behandeling 4 Resistente tbc In sommige gevallen treedt resistentie op tegen eerstelijnsgeneesmiddelen. a Multiresistente tbc (MDR-TB voor multidrug-resistant) Resistentie tegen belangrijkste 2 medicijnen voor tbc: rifampicine en isoniazide + eventueel tegen andere eerstelijnsgeneesmiddelen Genezingsgraad met nieuwe behandeling (9 maanden) 84% Oorzaak vroegtijdig stoppen of onnauwkeurig volgen van tbc-behandeling medicijnen van slechte kwaliteit uitgeputte voorraad van medicijnen directe besmetting door MDR-TB-patiënt Genezingsgraad met oude behandeling (20 maanden) Voorkomen wereldwijd (WHO, 2016) 54% personen Behandeling moeilijk te behandelen nieuwe 9 maanden behandeling (ontwikkeld in Bangladesh in samenwerking met Damiaanactie) korter, doeltreffender, goedkoper, minder bijwerkingen dan oude behandeling b Ultraresistente tbc (XDR-TB van extensively drug-resistant) Vorm van tbc resistent tegen isoniazide en rifampicine, tegen alle fluorchinolonen (antibacteriële middelen), en één van de drie injecteerbare geneesmiddelen (amikacine, capreomycine of kanamycine) Genezingsgraad met behandeling Voorkomen wereldwijd (WHO, 2016) 30% personen Oorzaak vroegtijdig stoppen of onnauwkeurig volgen van behandeling voor MDR-TB medicijnen van slechte kwaliteit uitgeputte voorraad van medicijnen directe besmetting door XDR- TB-patiënt Behandeling moeilijk te behandelen geïndividualiseerde behandeling i.f.v. graad van resistentie (vb. met bedaquiline, ontwikkeld in België)

5 En in België? incidentie: 9,3 patiënten/ inwoners 1047 personen Geografische verspreiding 440 Vlaanderen 331 Brussel 276 Wallonië (6,8/ ) (27,9/ ) (7,7/ ) (Cijfers BELTA-TBnet, 2016) Profiel van de tbc-patiënt in België ,8% 64,2% Ongeveer 1 op de 3 patiënten is sociaal-economisch benadeeld 39,9% 34,4% 26,8% Wallonië Brussel Vlaanderen Hoeveel kost een behandeling? BELTA-TBnet GRATIS uitgevoerd door VRGT en FARES zorgt ervoor dat alle tbcpatiënten in België toegang hebben tot een adequate diagnose en behandeling zonder financiële belemmeringen. GRATIS dankzij BELTA-TBnet: Wat doet Damiaanactie in België? De tbc-problematiek op straat aanpakken > Steun aan BELTA-TBnet voor dakloze tbcpatiënten in Brussel Tussenkomst Damiaanactie Voorzien van een slaapplaats tijdens de hele behandeling + 2 extra weken Terugbetaling van vervoerstickets van en naar het ziekenhuis Verschaffen van sociale cheques (voor voeding, kleding, )

6 Hoe strijdt Damiaanactie tegen tbc? Damiaanactie komt tussen in 16 landen Hoe? Sensibiliseren en informeren van de bevolking Wetenschappelijk onderzoek vb. 9 maanden behandeling voor MDR-TB (Aanbevolen door WHO sinds 2016) Behandeling en opvolging Actieve opsporing in omgeving van tbc-patiënt vb. kind jonger dan 5 jaar/hivpatiënt aanwezig? preventieve behandeling Opleiden van lokaal personeel vb. geavanceerde laboratoriumtechnieken Steunen met kennis en materiaal vb. training 9 maanden behandeling voor MDR-TB in Nepal en Guatemala Care after cure sociaal-economische steun van patiënten vb. genezen personen opleiden of voorzien van een budget om een handeltje op te starten

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100.

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100. TUBERCULOSE in België Dankzij de verplichte melding van alle gevallen van actieve tuberculose kunnen de VRGT (Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding) en de FARES

Nadere informatie

TBC (OF TUBERCULOSE)

TBC (OF TUBERCULOSE) TBC (OF TUBERCULOSE) Wat is TBC of tuberculose? TBC of tuberculose is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de tuberkelbacterie of de bacil van Koch. De meest voorkomende vorm is longtuberculose.

Nadere informatie

Tuberculose & risicogroepen

Tuberculose & risicogroepen Tuberculosebestrijding Tuberculose & risicogroepen Themadag De Tweede MIJL Maria Knapen Sociaal verpleegkundige tuberculosebestrijding 11 oktober 2014 Programma Introductie Ziektebeeld tuberculose Bron

Nadere informatie

Tuberculose Kerncijfers 2016

Tuberculose Kerncijfers 2016 Tuberculose Kerncijfers 216 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 216 werden 889 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (861 in 215). Dit is een toename van 3% ten opzichte van 215. De incidentie

Nadere informatie

TBC Algemene toelichting

TBC Algemene toelichting TBC Algemene toelichting Dr. Wouter Arrazola de Oñate Medisch Directeur VRGT Vl. Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding De geschiedenis van de VRGT "Indien het belang van

Nadere informatie

TBC. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

TBC. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op TBC Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat er bij u tuberculose is vastgesteld of dat er een verdenking op is. Net als alle andere

Nadere informatie

Tuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Tuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Tuberculose Bij u is tuberculose vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over deze ziekte en de behandeling. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is tuberculose? Tuberculose,

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb

Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2015 werden 867 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (814 in 2014). De incidentie in 2015 was 5,1 per 100.000 inwoners. Van de

Nadere informatie

Resistente Tuberculose

Resistente Tuberculose pagina 1/5 Wetenschappelijke Feiten Bron: WGO (2008) over Resistente Tuberculose Samenvatting en details: GreenFacts Context - Tuberculose (TB) is een besmettelijke ziekte die wereldwijd alsmaar meer mensen

Nadere informatie

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 december 2012 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland

Nadere informatie

Tuberculose. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Tuberculose. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk Tuberculose T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2017

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2017 / TB register VL TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2017 Analyse van de in 2017 gemelde tuberculosepatiënten Tuberculose in Vlaanderen in 2017 1/17 Inhoudstafel 1 Inleiding 3 2 Methodologie 3 3 Incidentie, aantal

Nadere informatie

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2015

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2015 / rapport TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2015 Analyse van de in 2015 gemelde gevallen 24.01.2017 Tuberculose in Vlaanderen in 2015 1/16 Inhoudstafel 1 Inleiding 3 2 Methodologie 3 3 Incidentie, aantal en

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Tuberculose

Patiënteninformatie. Tuberculose Patiënteninformatie Tuberculose Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Informatie over tuberculose... 3 Wat is tuberculose?... 3 Hoe gebeurt de besmetting?... 3 Wie kan tuberculose krijgen?... 3 Wat zijn de

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ).

Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ). Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in 2013 844). De incidentie in 2014 was 4,9 per 100.000 inwoners. Van de

Nadere informatie

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2016

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2016 / TB register VL eren TUBERCULOSE IN VLAANDEREN IN 2016 Analyse van de in 2016 gemelde gevallen Tuberculose in Vlaanderen in 2016 1/18 Inhoudstafel 1 Inleiding 3 2 Methodologie 3 3 Incidentie, aantal en

Nadere informatie

Damiaanactie wereldwijd actief

Damiaanactie wereldwijd actief Lesfiche C Damiaanactie wereldwijd actief Duid aan op de kaart en benoem: In welk land speelt de film Ise ya zich af? Damiaanactie blijft vechten om lepra en tbc de wereld uit te helpen. Maar waar is de

Nadere informatie

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN. Analyse van de in 2013 gemelde gevallen

TUBERCULOSE IN VLAANDEREN. Analyse van de in 2013 gemelde gevallen TUBERCULOSE IN VLAANDEREN Analyse van de in 2013 gemelde gevallen Kristien Janssens Dr. Wouter Arrazola de Oñate Dr. Annemie Forier 1 Methodologie In het Vlaams Gewest moet elk geval van tuberculose wettelijk

Nadere informatie

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2010 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2010 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 21 surveillance rapport Incidentie - 2 >2-4 >4-6 >6-1 >1-2 >2 december 211 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 21 Hoofdstuk

Nadere informatie

2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld.

2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld. Tuberculose Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk tuberculose (ook wel tbc genoemd) heeft. In deze folder kunt u meer lezen over tbc zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld en welke behandeling

Nadere informatie

Klinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015

Klinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015 Klinisch redeneren Tuberculose Yolanda Vis 17 december 2015 Leerdoelen Je kan Uitleggen wat voor ziekte tuberculose is (pathogenese) De epidemiologie, incidentie/prevalentie in Nederland en de risicogroepen

Nadere informatie

SAMENVATTING. Tuberculose

SAMENVATTING. Tuberculose SAMENVATTING Tuberculose Tuberculose (TBC) is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door bacteriën van het Mycobacterium tuberculosis complex, waaronder M.tuberculosisde belangrijkste veroorzaker is

Nadere informatie

REIZEN EN TUBERCULOSE

REIZEN EN TUBERCULOSE REIZEN EN TUBERCULOSE Op reis naar Oost-Europa Afrika Azië Midden-Amerika Zuid-Amerika In deze folder staan enkele maatregelen die u kunt nemen om uzelf te beschermen LANGER DAN 3 MAANDEN VEEL CONTACT

Nadere informatie

LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE

LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE LATENTE TUBERCULOSE INFECTIE In deze folder leest u meer over de behandeling van een latente tuberculose infectie voorafgaand aan het gebruik van biologicals. Wat is een latente tuberculose infectie?

Nadere informatie

uitnodiging Nieuw in België? Laat je longen gratis onderzoeken

uitnodiging Nieuw in België? Laat je longen gratis onderzoeken uitnodiging Nieuw in België? Laat je longen gratis onderzoeken uitnodiging Wat is tuberculose? Tuberculose is een besmettelijke ziekte die vooral de longen aantast. Het is een probleem op wereldschaal.

Nadere informatie

Wat is tuberculose (ofwel TBC)?

Wat is tuberculose (ofwel TBC)? LONGGENEESKUNDE Wat is tuberculose (ofwel TBC)? BEHANDELING Wat is tuberculose (ofwel TBC)? Wat is tuberculose ofwel TBC? Tuberculose is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie

Nadere informatie

Zorgen voor een wereld zonder tbc. Ook als u er straks niet meer bent

Zorgen voor een wereld zonder tbc. Ook als u er straks niet meer bent Zorgen voor een wereld zonder tbc Ook als u er straks niet meer bent Ten geleide Nadenken over ons overlijden doen we niet dagelijks. Maar erover praten wordt wel steeds gewoner. We gaan bewuster om met

Nadere informatie

JAAROVERZICHT Juni 2017 nummer 2. Iedereen kan genezen

JAAROVERZICHT Juni 2017 nummer 2. Iedereen kan genezen Juni 2017 nummer 2 Iedereen kan genezen VOLLE KRACHT VOORUIT 2 Tuberculose is de nummer 1 dodelijke infectieziekte wereldwijd. Jaarlijks ontwikkelen 10,4 miljoen mensen tuberculose waarvan er 1,8 miljoen

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2014. Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies

Tuberculose in Nederland 2014. Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2014 Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2014 Surveillance rapport inclusief rapportage monitoring van interventies

Nadere informatie

ziekenhuishygiëne informatiebrochure Tuberculose

ziekenhuishygiëne informatiebrochure Tuberculose ziekenhuishygiëne informatiebrochure Tuberculose Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Tuberculose-infectie 4 3. Longtuberculose 5 4. Meest voorkomende symptomen 5 5. Verloop 5 6. Waarom moet ik in isolatie

Nadere informatie

Nederlandstalige Tuberculose Diagnostiek Dagen. RIVM, 21 juni 2013.

Nederlandstalige Tuberculose Diagnostiek Dagen. RIVM, 21 juni 2013. Behandeling van MDRtuberculose (in Nederland) Gerard de Vries MD PhD Head Regional Office Netherlands/Europe KNCV Coordinator TB Control RIVM-Center for Infectious Disease Control devriesg@kncvtbc.nl Nederlandstalige

Nadere informatie

Longgeneeskunde. Open tuberculose. www.catharinaziekenhuis.nl

Longgeneeskunde. Open tuberculose. www.catharinaziekenhuis.nl Longgeneeskunde Open tuberculose www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LON023 / Open tuberculose / 21-07-2014 2 Open tuberculose Deze informatiefolder

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2010. Surveillancerapport

Tuberculose in Nederland 2010. Surveillancerapport Tuberculose in Nederland 2010 Surveillancerapport Den Haag, december 2011 Auteurs E. Slump C.G.M. Erkens J.F. van Rest H.J. Schimmel M.M.G.G. Šebek D. van Soolingen Referenties Tuberculose in Nederland

Nadere informatie

Tuberculose. Hygiëne en infectiepreventie. Beter voor elkaar

Tuberculose. Hygiëne en infectiepreventie. Beter voor elkaar Tuberculose Hygiëne en infectiepreventie Beter voor elkaar 2 Tuberculose Deze folder informeert u over tuberculose en de maatregelen die nodig zijn om verspreiding van bacteriën te voorkomen. 3 Tuberculose

Nadere informatie

TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT)

TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT) TUBERCULOSE door Dr. Uydebrouck (VRGT) DEFINITIES - DETERMINANTEN DEFINITIES Actieve tuberculose omvat alle pulmonale en extra-pulmonale tuberculosevormen bevestigd door een bacteriologisch, radiologisch

Nadere informatie

Mantouxtest Dermatologie

Mantouxtest Dermatologie Mantouxtest Dermatologie Uw behandelend arts heeft in overleg met u een mantoux-test (afgekort als mantoux) afgesproken. Uw arts wil met deze test uitsluiten dat uw klachten verband houden met tuberculose.

Nadere informatie

MYCOBACTERIËLE FACTOREN BETROKKEN BIJ GRANULOOMVORMING

MYCOBACTERIËLE FACTOREN BETROKKEN BIJ GRANULOOMVORMING Nederlandse samenvatting MYCOBACTERIËLE FACTOREN BETROKKEN BIJ GRANULOOMVORMING Tuberculose Tuberculose (TBC) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Infectie

Nadere informatie

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie. S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden

Nadere informatie

Contactgegevens. Onverschilligheid doodt, Damiaanactie. Onverschilligheid doodt, Damiaanactie geneest 1 WIE ZIJN WIJ 1 WIE ZIJN WIJ 2 WAT DOEN WIJ

Contactgegevens. Onverschilligheid doodt, Damiaanactie. Onverschilligheid doodt, Damiaanactie geneest 1 WIE ZIJN WIJ 1 WIE ZIJN WIJ 2 WAT DOEN WIJ 2 3 1 WIE ZIJN WIJ 1 WIE ZIJN WIJ 2 WAT DOEN WIJ 3 IN CIJFERS ORGANISATIE IN HET KORT BELGISCHE, NATIONALE NGO Damiaanactie OPRICHTING IN 1964 OP WERELDDAG MELAATSEN APOLITIEK EN Organisatie in het kort

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014 Figuur 1:

Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014  Figuur 1: Tuberculose Kernpunten 2013, update juli 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb Zie voor meer uitleg over de gebruikte begrippen en afkortingen het document Definities en afkortingen tbcrapportages.

Nadere informatie

Goed gedaan! Lesfiche B WIN, WIN!

Goed gedaan! Lesfiche B WIN, WIN! Lesfiche B Goed gedaan! WIN, WIN! Doe samen met je klas mee aan de wedstrijd van Damiaanactie. Zet je creatiefste beentje voor en wie weet winnen jullie wel een leuke verrassing! Meer info vind je op www.damiaanactie.be

Nadere informatie

Tuberculose in Vlaanderen 2002

Tuberculose in Vlaanderen 2002 Tuberculose in Vlaanderen 2002 Inleiding Tuberculose is nog steeds een van de belangrijkste en meest frequent voorkomende geregistreerde infectieziektes. Exacte cijfers zijn pas te verkrijgen na grondige

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2009

Tuberculose in Nederland 2009 Tuberculose in Nederland 2009 Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20 Surveillancerapport Den Haag, november 2010 Tuberculose in Nederland 2009 Surveillancerapport Den Haag, november 2010 Auteurs E.

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2008

Tuberculose in Nederland 2008 Tuberculose in Nederland 2008 Incidentie

Nadere informatie

Tuberculose en isolatie

Tuberculose en isolatie Tuberculose en isolatie Informatie voor patiënten F0571-3415 december 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Rundertuberculose. (Boviene tuberculose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor dierhouders

Rundertuberculose. (Boviene tuberculose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor dierhouders Rundertuberculose (Boviene tuberculose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor dierhouders Rundertuberculose bij dieren De tuberculosebacterie Mycobacterium bovis veroorzaakt tuberculose

Nadere informatie

LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg multiresistente tuberculose

LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg multiresistente tuberculose LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg multiresistente tuberculose Samenstelling werkgroep Multiresistente tuberculose LEDEN VAN DE WERKGROEP (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs. O. (Onno) Akkerman,

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies

Tuberculose in Nederland Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2015 Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2015 1 Tuberculose in Nederland 2015 Surveillancerapport inclusief rapportage

Nadere informatie

Tuberculose. Versie juni objectid vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt,

Tuberculose. Versie juni objectid vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt, Versie juni 2016 - objectid 17338 vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt, www.jessazh.be Persoonlijke notities Welkom Deze brochure is in de eerste plaats bestemd voor tuberculosepatiënten.

Nadere informatie

Onderstaande gegevens zijn afkomstig van het referentielaboratorium van het Pasteur Instituut in Brussel, Dienst Tuberculose en Mycobacteriën.

Onderstaande gegevens zijn afkomstig van het referentielaboratorium van het Pasteur Instituut in Brussel, Dienst Tuberculose en Mycobacteriën. Referentielaboratorium Brussel Onderstaande gegevens zijn afkomstig van het referentielaboratorium van het Pasteur Instituut in Brussel, Dienst Tuberculose en. Inleiding De volgende analyses werden uitgevoerd

Nadere informatie

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april 2007 6,9 19 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud 1. Wat is AIDS? 2. Wat is HIV? 3. Hoe werkt het ziekteverloop van AIDS? 4. Wat doet het immuunsysteem

Nadere informatie

Opvolgen van tuberculinehuidtest: een behandeling voor latente tuberculose-infectie instellen of niet?

Opvolgen van tuberculinehuidtest: een behandeling voor latente tuberculose-infectie instellen of niet? Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel tel. 02 553 35 00 fax 02 553 35 84 zorg-en-gezondheid@vlaanderen.be www.zorg-en-gezondheid.be Vlaamse Vereniging voor Respiratoire

Nadere informatie

Epidemiology and control of multidrug-resistant tuberculosis in China Xue He, G.

Epidemiology and control of multidrug-resistant tuberculosis in China Xue He, G. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology and control of multidrug-resistant tuberculosis in China Xue He, G. Link to publication Citation for published version (APA): Xue He, G. (2012). Epidemiology

Nadere informatie

2. Lepra de ziekte: niet dodelijk maar wel zware gevolgen; fysiek en mentaal

2. Lepra de ziekte: niet dodelijk maar wel zware gevolgen; fysiek en mentaal DOSSIER STIGMA 2019 Damiaanactie Inhoud 1.Damiaanactie in het kort 2. Lepra de ziekte: niet dodelijk maar wel zware gevolgen; fysiek en mentaal 3. Stigma 4. Campagne Damiaanactie 1.Damiaanactie in het

Nadere informatie

Ga verder naar de volgende vraag

Ga verder naar de volgende vraag Aanvullende vragenlijst bij risico-inventarisatie op tuberculose en latente tuberculose-infectie (LTBI) voorafgaande aan (of bij) gebruik van immuunsuppressieve medicatie - volwassenen Deze vragenlijst

Nadere informatie

CHAPTER 10 SAMENVATTING. HOOFDSTUK 1 Inleiding. HOOFDSTUK 2 Toename van skelettuberculose in Nederland

CHAPTER 10 SAMENVATTING. HOOFDSTUK 1 Inleiding. HOOFDSTUK 2 Toename van skelettuberculose in Nederland CHAPTER 10 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Inleiding Tuberculose is een infectieziekte. Een infectieziekte wordt veroorzaakt doordat een ziektekiem het menselijk lichaam binnendringt. De ziektekiem die tuberculose

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2011

Tuberculose in Nederland 2011 Tuberculose in Nederland 2011 Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 Surveillancerapport Den Haag, december 2012 KNCV Tuberculosefonds RIVM Centrum Infectieziektebestrijding Tuberculose in Nederland

Nadere informatie

Tuberculose en isolatie

Tuberculose en isolatie Tuberculose en isolatie U bent opgenomen in HMC (Haaglanden Medisch Centrum) omdat er tuberculose bij u is vastgesteld, of u heeft mogelijk tuberculose. In deze folder leest u wat tuberculose voor u betekent

Nadere informatie

ZORGEN VOOR EEN WERELD ZONDER TBC OOK ALS U ER STRAKS NIET MEER BENT

ZORGEN VOOR EEN WERELD ZONDER TBC OOK ALS U ER STRAKS NIET MEER BENT ZORGEN VOOR EEN WERELD ZONDER TBC OOK ALS U ER STRAKS NIET MEER BENT Ten geleide Nadenken over ons overlijden doen we niet dagelijks. Maar erover praten wordt wel steeds gewoner. We gaan bewuster om met

Nadere informatie

Zorgen voor een wereld zonder TBC. Ook als u er straks niet meer bent

Zorgen voor een wereld zonder TBC. Ook als u er straks niet meer bent Zorgen voor een wereld zonder TBC Ook als u er straks niet meer bent Ten geleide Nadenken over ons overlijden doen we niet dagelijks. Maar erover praten wordt wel steeds gewoner. We gaan bewuster om met

Nadere informatie

Gezondheid Statushouders

Gezondheid Statushouders Gezondheid Statushouders Tuberculose (TBC) en het belang van integrale tbc-zorg Annet Reusken, KNCV Tuberculosefonds Laura Rust, GGD GHOR Nederland Inleiding Introductie: Laura Rust (GGD GHOR Nederland)

Nadere informatie

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie <

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie < Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2008 surveillance rapport Incidentie

Nadere informatie

Advies nr. 55 van 13 mei 2013 betreffende de behandeling van patiënten met multiresistente tuberculose vanuit het oogpunt van de bescherming van de

Advies nr. 55 van 13 mei 2013 betreffende de behandeling van patiënten met multiresistente tuberculose vanuit het oogpunt van de bescherming van de Advies nr. 55 van 13 mei 2013 betreffende de behandeling van patiënten met multiresistente tuberculose vanuit het oogpunt van de bescherming van de volksgezondheid INHOUDSTAFEL I. Aanhangigmaking en afbakening

Nadere informatie

tuberculose en contactonderzoek

tuberculose en contactonderzoek tuberculose en contactonderzoek Inhoudsopgave p. 3 Waarom ontvangt u deze folder? Meedoen is belangrijk! p. 4 Belangrijk om te weten over tuberculose p. 5 Word ik nu ziek p. 6 Contactonderzoek: meedoen!

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies

Tuberculose in Nederland Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2016 Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2016 A Tuberculose in Nederland 2016 Surveillancerapport inclusief rapportage

Nadere informatie

Project AIDS-preventie en zorg in samenwerking met 8 UNI-vakbonden van Zuid-Afrika

Project AIDS-preventie en zorg in samenwerking met 8 UNI-vakbonden van Zuid-Afrika Project AIDS-preventie en zorg in samenwerking met 8 UNI-vakbonden van Zuid-Afrika Aidsvirus Een HIV-besmetting verzwakt geleidelijk het immuunsysteem zodat je sneller vatbaar bent voor opportunistische

Nadere informatie

Werkstuk ANW Aids 6,7. Werkstuk door een scholier 1519 woorden 25 mei keer beoordeeld. Wat is aids precies?

Werkstuk ANW Aids 6,7. Werkstuk door een scholier 1519 woorden 25 mei keer beoordeeld. Wat is aids precies? Werkstuk ANW Aids Werkstuk door een scholier 1519 woorden 25 mei 2005 6,7 37 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Wat is aids precies? Aids is een ziekte die ontstaat door een virus genaamd: HIV. HIV

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies

Tuberculose in Nederland Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2017 Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Tuberculose in Nederland 2017 Surveillancerapport inclusief rapportage monitoring van interventies Auteurs

Nadere informatie

TUBERCULOSE. Terug van nooit echt weggeweest. Huisartsendagen Pneumologie 1 mei 2012. Pascal Van Bleyenbergh

TUBERCULOSE. Terug van nooit echt weggeweest. Huisartsendagen Pneumologie 1 mei 2012. Pascal Van Bleyenbergh TUBERCULOSE Terug van nooit echt weggeweest Huisartsendagen Pneumologie 1 mei 2012 Pascal Van Bleyenbergh TBC: historisch perspectief Reeds aanwezig in klassieke Oudheid typische macroscopische botafwijkingen

Nadere informatie

Spreekbeurt Levensbeschouwing AIDS

Spreekbeurt Levensbeschouwing AIDS Spreekbeurt Levensbeschouwing AIDS Spreekbeurt door een scholier 1217 woorden 12 oktober 2003 7,4 76 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Open je ogen voor AIDS ze sluit! Inhoudstafel 1. Inleiding 2.

Nadere informatie

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila, established in 1976 Legionella is een aerobe, gram negatieve bacterie Familie Legionellaceae heeft 50 species, met ruim 70 serogroups.

Nadere informatie

Vaccinatie van uw hond Praat erover!

Vaccinatie van uw hond Praat erover! Vaccinatie van uw hond Praat erover! Wat is een vaccinatie? Een vaccinatie zorgt voor de opbouw van bescherming (via antistoffen en afweercellen) tegenover een bepaalde ziekteverwekker. De volgende keer

Nadere informatie

Tuberculose in Nederland 2007

Tuberculose in Nederland 2007 Tuberculose in Nederland 27 Su r veillan cerapport Den Haag, januari 29 Tuberculose in Nederland 27 Surveillancerapport Den Haag, januari 29 Auteurs C.G.M. Erkens N.A. Kalisvaart E. Slump M. Šebek D. van

Nadere informatie

Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput

Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput Inleiding Monteurs van vooral de service en reparatie&renovatie lopen een kans geïnfecteerd te raken met een virus, tengevolge van het (per

Nadere informatie

RAC scholingsmiddag. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding. Margreet Kamphorst-Roemer RTC. RAC scholingsmiddag 29 september 2014

RAC scholingsmiddag. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding. Margreet Kamphorst-Roemer RTC. RAC scholingsmiddag 29 september 2014 RAC scholingsmiddag Diagnostiek in de tuberculosebestrijding Margreet Kamphorst-Roemer RTC RAC scholingsmiddag 29 september 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Diagnostiek in de tuberculosebestrijding 3. Financiering

Nadere informatie

KINKHOEST KINDERGENEESKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND

KINKHOEST KINDERGENEESKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND KINKHOEST KINDERGENEESKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND Kinkhoest In Nederland krijgen kinderen van drie, vier, vijf en elf maanden de zogenoemde DKTP-vaccinatie voor difterie, kinkhoest, tetanus en polio. Door

Nadere informatie

TUBERCULOSE. Bianka Mennema longarts

TUBERCULOSE. Bianka Mennema longarts TUBERCULOSE Bianka Mennema longarts Disclosure belangen Mennema (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Adviesraad Geen Bedrijfsnamen Chiesi, Boehringer,

Nadere informatie

Wat is een longontsteking?

Wat is een longontsteking? Longontsteking Wat is een longontsteking? Een longontsteking is een infectie van de longblaasjes en het omliggende weefsel. De infectie kan veroorzaakt worden door een bacterie of een virus, die u via

Nadere informatie

LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg rifampicine-resistente en multiresistente tuberculose: 2017 update

LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg rifampicine-resistente en multiresistente tuberculose: 2017 update LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg rifampicine-resistente en multiresistente tuberculose: 2017 update Samenstelling werkgroep Rifampicine-resistente tuberculose LEDEN VAN DE WERKGROEP

Nadere informatie

Tuberculose in België: nooit helemaal weg. Wouter Arrazola de Oñate, MD Public health Medical director VRGT - BELTA

Tuberculose in België: nooit helemaal weg. Wouter Arrazola de Oñate, MD Public health Medical director VRGT - BELTA Tuberculose in België: nooit helemaal weg geweest Wouter Arrazola de Oñate, MD Public health Medical director VRGT - BELTA Europese ziekte geen tropische ziekte "Indien het belang van een ziekte voor de

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF NUMMER 2 JUNI 2018 KNCV TUBERCULOSEFONDS

NIEUWSBRIEF NUMMER 2 JUNI 2018 KNCV TUBERCULOSEFONDS NIEUWSBRIEF NUMMER 2 JUNI 2018 KNCV TUBERCULOSEFONDS JAAROVERZICHT 2017 Grote stappen ter voorbereiding van een grote sprong voorwaarts Dr. Kitty van Weezenbeek BERICHT VAN ONZE ALGEMEEN DIRECTEUR 2017

Nadere informatie

Advies nr. 55 van 13 mei 2013 betreffende de behandeling van patiënten met multiresistente tuberculose vanuit het oogpunt van de bescherming van de

Advies nr. 55 van 13 mei 2013 betreffende de behandeling van patiënten met multiresistente tuberculose vanuit het oogpunt van de bescherming van de Advies nr. 55 van 13 mei 2013 betreffende de behandeling van patiënten met multiresistente tuberculose vanuit het oogpunt van de bescherming van de volksgezondheid INHOUDSTAFEL I. Aanhangigmaking en afbakening

Nadere informatie

Analyseren van de stressreactie van de tuberculose bacterie om onderzoek naar nieuwe antibiotica te versnellen

Analyseren van de stressreactie van de tuberculose bacterie om onderzoek naar nieuwe antibiotica te versnellen Analyseren van de stressreactie van de tuberculose bacterie om onderzoek naar nieuwe antibiotica te versnellen Wat is tuberculose en waarom doen wij er onderzoek naar? Tuberculose (TBC) wordt veroorzaakt

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding

Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Jaarverslag 2012 Tuberculosebestrijding Uitgave GGD Amsterdam, oktober 2013 Tekst P. Kouw, A. Reusken, W. Meijer Statistische bewerking P. Kouw Inhoud 1) Inleiding

Nadere informatie

Opsporen van chronische Q-koorts. Informatie voor deelnemers

Opsporen van chronische Q-koorts. Informatie voor deelnemers Opsporen van chronische Q-koorts Informatie voor deelnemers Opsporen van chronische Q-koorts Chronische Q-koorts is een ziekte waarbij mensen ernstige klachten kunnen krijgen en zelfs kunnen overlijden.

Nadere informatie

Longontsteking (pneumonie)

Longontsteking (pneumonie) Longontsteking (pneumonie) In deze folder informeren wij u over wat een longontsteking is, hoe de behandeling verloopt en welke adviezen er zijn om uw herstel te bevorderen. Wat is een longontsteking?

Nadere informatie

Deficiëntie van de IL-1-Receptorantagonist (DIRA)

Deficiëntie van de IL-1-Receptorantagonist (DIRA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Deficiëntie van de IL-1-Receptorantagonist (DIRA) Versie 2016 1. WAT IS DIRA 1.1 Wat is het? Deficiëntie van de IL-1-receptorantagonist (DIRA) is een zeldzame

Nadere informatie

Tuberculoseregister België 2013

Tuberculoseregister België 2013 3 8,8 8, 6,9 5, 1,8 19,8 19, 18, 16,1 16,6 15,8 /1 15 1 14,6 14,9 15,1 13,3 13,6 13,3 1,7 11,8 1,4 1,8 1,9 1,7 11,8 1,9 11, 1,7 9,7 9,4 9,5 1,3 9,5 8,9 8,8 5 198 1985 199 1995 5 1 projectie reele waarden

Nadere informatie

Het hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte.

Het hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte. Hepatitis B CWZ is één van de door de NVMDL erkende hepatitis behandelcentra in Nederland. Op de polikliniek Maag-, darm- en leverziekte (MDL) werken meerdere MDL-artsen en een verpleegkundige specialist

Nadere informatie

Projectvoorstel CFP. Verbeteren van de dienstverlening in 53 gezondheidscentra en 4 ziekenhuizen ( ) CDI-Bwamanda

Projectvoorstel CFP. Verbeteren van de dienstverlening in 53 gezondheidscentra en 4 ziekenhuizen ( ) CDI-Bwamanda Projectvoorstel CFP Verbeteren van de dienstverlening in 53 gezondheidscentra en 4 ziekenhuizen (2011-2013) CDI-Bwamanda Noordelijke Evenaarsprovincie, D.R. Congo CFP Referentie: 12-cdi-3;def;gezondheidscentra-Congo

Nadere informatie

LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg Rifampicine-resistente tuberculose

LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg Rifampicine-resistente tuberculose LEIDRAAD Preventie, diagnostiek, behandeling en zorg Rifampicine-resistente tuberculose Samenstelling werkgroep Rifampicine-resistente tuberculose LEDEN VAN DE WERKGROEP (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Drs.

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1 TUBERCULOSE ALGEMEEN

INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1 TUBERCULOSE ALGEMEEN WAT IS Patiënteninformatie INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1 ALGEMEEN 1.1 Wat is tuberculose? 1. 2 Is tuberculose altijd besmettelijk? 1.3 Hoe raak je besmet? 1.4 Hoe kan tuberculose worden voorkomen? 1. 5 Wat

Nadere informatie

Tuberculose bij mens en dier. Ineke van Haeften van der Schee longarts

Tuberculose bij mens en dier. Ineke van Haeften van der Schee longarts Ineke van Haeften van der Schee longarts Welke bacteriën zijn er? Mycobacterium tuberculosis-complex Mycobacterium Tuberculosis Mycobacterium Africanum Mycobacterium Cannettii Mycobacterium Microti Mycobacterium

Nadere informatie

LONGGENEESKUNDE. Longontsteking BEHANDELING

LONGGENEESKUNDE. Longontsteking BEHANDELING LONGGENEESKUNDE Longontsteking BEHANDELING Longontsteking U bent in het ziekenhuis opgenomen vanwege een longontsteking. Maar wat is dat precies en wat kunnen we ertegen doen? In deze folder vindt u de

Nadere informatie

Doodsoorzaak: VERKEER

Doodsoorzaak: VERKEER Doodsoorzaak: VERKEER V erkeersongevallen zijn wereldwijd de belangrijkste niet aan ziekte gebonden doodsoorzaak. De VN legden zich daarom met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen een stevige ambitie

Nadere informatie

Veel gestelde vragen (seizoens)griepvaccinatie

Veel gestelde vragen (seizoens)griepvaccinatie Veel gestelde vragen (seizoens)griepvaccinatie Griep of griepje? De symptomen van verkoudheid lijken soms wel wat op die van griep waardoor men al snel denkt met een griepje te maken te hebben. Maar in

Nadere informatie

Longontsteking bij uw kind

Longontsteking bij uw kind Longontsteking bij uw kind Uw kind heeft een longontsteking (pneumonie). In deze folder leest u meer over deze aandoening en de behandeling ervan. Informatie voor ouders en verzorgers. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

VROEGER NU LATER DEZE STUDIE ONDERZOEKT DE BATEN VAN INNOVATIES BIJ MDL ZIEKTEN TERUGKIJKEND NAAR MAAGZWEREN EN VOORUITKIJKEND NAAR DARMKANKER

VROEGER NU LATER DEZE STUDIE ONDERZOEKT DE BATEN VAN INNOVATIES BIJ MDL ZIEKTEN TERUGKIJKEND NAAR MAAGZWEREN EN VOORUITKIJKEND NAAR DARMKANKER DEZE STUDIE ONDERZOEKT DE BATEN VAN INNOVATIES BIJ MDL ZIEKTEN TERUGKIJKEND NAAR MAAGZWEREN EN VOORUITKIJKEND NAAR DARMKANKER FOCUS OP BATEN VAN INNOVATIES KAN HELPEN BIJ BESLISSING DARMKANKERSCREENING

Nadere informatie

Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar

Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Adalimumab (Humira).

Nadere informatie

Tuberculose ook bij ons

Tuberculose ook bij ons Tuberculose ook bij ons Juni : CLB-arts krijgt melding van geval van actieve tb door TOVO bij 12-jarig meisje Vraag TOVO aan CLB-arts Directie, leerkrachten en medeleerlingen inlichten Info geven over

Nadere informatie