JAARVERSLAG 2013 Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2013 Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken Gerard Noodtstraat 121, 6511 ST Nijmegen, telefoon: , fax: , homepage: bankrekening: NL68 INGB

2 Colofon Jaarverslag 2013 Samenstelling & copyright: Natuurmuseum Nijmegen, april 2014 Tekst: Gerard Mangnus. Fotografie: Natuurmuseum Nijmegen. Eindredactie & lay-out: Maarten van de Ven. 2

3 INHOUD pagina: 1. Voorwoord 5 2. Collectie en collectiebeheer 6 3. Presentatie: Exposities 9 4. Presentatie: Publieksactiviteiten Vrienden van het Natuurmuseum Nieuwe media Dienstverlening Organisatie en beleid Governance Code Cultuur Bestuur en medewerkers Financiën 28 3

4 4 Natuurmuseum Nijmegen, Jaarverslag 2013

5 1. VOORWOORD Na het succesjaar 2012 dat dankzij de succesvolle tentoonstelling Spannende Spinnen met een nieuw bezoekersrecord werd afgesloten, stond het Natuurmuseum in 2013 voor een dubbelgrote uitdaging. Niet alleen moest het museum zich bij het publiek en het onderwijsveld opnieuw bewijzen als onmisbare natuureducatieve instelling met een collectie die de grote natuurlijke rijkdom van het Gelderse rivierengebied weerspiegelt, het Natuurmuseum stond ook voor de opgave om de organisatie aan te passen aan het verlies van een groot aantal vaste krachten door het wegvallen van gesubsidieerde banen. Terugkijkend op 2013 kunnen we constateren dat het bezoekersaantal inderdaad de verwachte terugval kende maar dat het educatieve programma verder overeind is gebleven. Er was slechts een beperkte afname in de educatieve dienstverlening aan scholen en het brede programma aan publieksactiviteiten bleef nagenoeg ongewijzigd. Ook tekende zich in 2013 steeds duidelijker een nieuw toekomstperspectief af voor het Natuurmuseum als belangrijk participant en toekomstig beheerder van De Bastei, het nieuwe centrum voor natuur, landschap en cultuurhistorie op de locatie van museum De Stratemakerstoren. Samen met de gemeente Nijmegen en andere participanten Staatsbosbeheer, MEC Nijmegen en IVN Rijk van Nijmegen zijn plannen uitgewerkt die inmiddels inhoudelijk door de gemeenteraad worden gesteund. Inmiddels heeft de Nijmeegse gemeenteraad op 12 februari 2014 met grote meerderheid besloten dat financiële onderbouwing van investeringen en exploitatie voldoende zijn om tot realisatie van De Bastei over te kunnen gaan. Naar verwachting zal de bouw van De Bastei eind 2014 starten en vindt de opening van De Bastei plaats in het voorjaar van Het jaar 2013 kan in de geschiedenis van het Natuurmuseum worden bijgeschreven als het jaar waarin de basis is gelegd voor De Bastei en onze toekomst als natuurhistorische museum binnen een breder centrum voor natuur en cultuurhistorie. Met daarbij als bonus de samenwerking met onze belangrijke partners onder één dak op een toplocatie aan de Waalkade. Daarbij past tot slot een extra woord van dank aan al degenen die in het afgelopen hectische museumjaar met onverminderde inzet hun bijdrage aan het museumwerk hebben geleverd. Dat geldt vooral ook voor de medewerkers waar we door het wegvallen van de gesubsidieerde banen afscheid van moesten nemen. Nijmegen, april 2014 Wim Hompe, voorzitter 5

6 2. COLLECTIE EN COLLECTIEBEHEER in 2013 Overzicht 2013 collectie Natuurmuseum Nijmegen* ) Herbarium Entomologie Vertebraten** ) Geo-Paleo Omvang collectie: Aantal objecten Geselecteerde objecten*** ) Ongeselecteerde objecten Selectiegraad 56,0 40,0 93,2 91,2 Digitale basis registratie: Geregistreerd in Totaal geregistreerd Registratiegraad 95,0 100% 100% 84 * ) exclusief deelcollecties diversen en niet museale voorwerpen ** ) reptielen, vissen, zoogdieren, vogels, amfibieën *** ) kerncollectie Behoud en beheer Het team vrijwillige conservatoren van de deelcollecties Geo-Paleo, Entomologie en Herbarium bleef ongewijzigd. De collectiebeheerder is tevens conservator van de deelcollectie Vertebraten. De collectiebeheerder is ook verantwoordelijk voor naleving van de eisen die de Flora- en Faunawet stelt aan het beheer van natuurhistorische collecties.. De directeur van het Natuurmuseum is verantwoordelijk voor de uitvoering van het collectiebeleid. Hij wordt daarin bijgestaan door de collectiecommissie. In 2013 bestond deze commissie uit: Gerard Mangnus (voorzitter), Gerard Dirkse (secretaris), Sophie Hochstenbach (conservator Herbarium), Xander de Jong (conservator Geopaleo), Sjef van der Molen (conservator Entomologie) en Daphne Niehoff (conservator Vertebraten, collectiebeheerder). De commissie stelde in 2013 kwam een nieuw Collectieplan op wat is gepubliceerd op de museumwebsite. Dagblad De Gelderlander plaatste naar aanleiding van het nieuwe collectieplan een groot artikel over de museumcollectie en het beheer daarvan. De collectie groeit door schenkingen. Voorwaarden voor aanvaarding zijn legaliteit, een goede documentatie, een goede toestand en toonbaarheid. Beperkte ruimte en menskracht nopen nog steeds tot een selectief verzamelbeleid. De ontheffing van de Flora- en Faunawet voor het verbod op het bezit van beschermde soorten planten en dieren is geldig tot 30 mei Voor de ontsmetting van objecten werd in 2013 het depot een grote diepvriescel geïnstalleerd. Dankzij de verhoogde vriescapaciteit is de gehele kerncollectie het afgelopen jaar minstens één keer diepgevroren (m.u.v. de collectie eieren). De collectie van het museum dient voor studie, wetenschappelijk onderzoek, educatie en voorlichting. De Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties (SNNC) waarin Natuurmuseum Nijmegen met tien andere natuurhistorische musea deelneemt, bundelt de belangen van natuurhistorische collecties. De SNNC, bij monde van Naturalis startte een werkgroep Digitale Natuurcollecties die een nationale aggregator gaat ontwikkelen. 6

7 Herbarium De deelcollectie planten nam in 2013 toe tot objecten ( in 2012). Het herbarium, de kerncollectie van de vaatplanten, telt thans objecten. De plantencollectie groeide in 2013 door schenkingen, waaronder twee indigene soorten: Limonium binervosum (Rotszeelavendel, Rotslamsoor) en Cardamine hamiltonii (Aziatische veldkers). De Plantenwerkgroep KNNV Afdeling Nijmegen hield in het winterseizoen in het depot 10 werkavonden. De werkavonden beginnen om uur en gaan door tot ca uur. Doel van de werkavonden is plantenstudie en collectiebeheer. Voor zijn studie van in Nederland allochtone carices (zegges) vroeg en kreeg J. Koopman (Polen) digitaal een lijst van exotische carices aanwezig in NMNL (Carex muskingumensis, Carex vulpinoidea en Carex grayi). Onze Carex muskingumensis blijkt het eerste in Nederland gevonden exemplaar te zijn. Voor een onderzoek naar het ecologische verschil tussen indigene en ingeburgerde soorten van eenzelfde genus vroeg en kreeg het Instituut voor Ecologisch Onderzoek (KNAW, Wageningen) tweemaal informatie uit de waarnemingen database. Voor het onderzoek naar de taxonomie van ingeburgerde herfstasters werd opnieuw materiaal verzameld voor flow cytometrie door NCB Naturalis (Leiden). De Radboud Universiteit stelde ruimte voor levende planten ter beschikking. Voor onderzoek aan de Nederlandse flora leende NCB Naturalis (Leiden) 5 collecties Elytrigia aff. campestris (Kweekgras: NMNL 8554 (2 vel), 7553 (2 vel), 7568, 7572, 7833). Bij de tentoonstelling Pipapaddenstoel (sept. t/m nov. 2013) werd een mini-tentoonstelling ingericht over de collectie Oudemans waarvoor 15 paddenstoelen werden uitgeleend. Entomologie De deelcollectie insecten omvat objecten. De omvangrijke collectie Felder ( vlinders) werd voor een groot deel geselecteerd, ingevoegd en geregistreerd. De kerncollectie bestaat uit insecten, die allemaal digitaal zijn geregistreerd. Er werd 1 verzamelexcursie gehouden naar het Weurtse buitenland. De Insectenwerkgroep van KNNV Afdeling Nijmegen hield in het depot 5 werkavonden, gewijd aan de studie van insecten. Vertebraten In 2013 werden 82 objecten geschonken (ingevroren en opgezette objecten) en werden er 122 afgevoerd. De totale collectie Vertebraten bestaat uit objecten (4.454 in 2012). De kerncollectie vertebraten omvatte eind 2013, objecten. In deze telling is de diepvriesvoorraad niet meegenomen. 49 objecten werden door leden van de preparatiegroep geprepareerd en toegevoegd aan de kerncollectie. Het fotografieproject t.b.v. de digitale ontsluiting van de collectie werd in 2013 vervolgd: 41,9% van de kerncollectie is inmiddels gefotografeerd en bewerkt. 7

8 Geo-Paleo De deelcollectie gesteenten, mineralen en fossielen (Geo-Paleo) is in 2013 in omvang nagenoeg gelijk gebleven. Schenkingen: 150 moedergesteenten afkomstig uit Midden-Zweden en Lapland (Xander de Jong); 68 moedergesteenten uit het Oslogebied (Hans van Essen). Activiteiten Geo-Paleo organiseerde excursies, cursussen en verzorgde presentaties en demonstraties. In het verslagjaar waren dat: - 4 stenenzoekexcursies naar de grindwinninglocatie bij Emmerich van K3Delta zandgrindwinningsbedrijf; - twee excursies in het depot met bezoekers van de open dag van GEA; - twee geologische stadswandelingen in Nijmegen; - 18 interactieve bijeenkomsten voor Gea-kringleden, bestaande uit cursussen gesteenteof fossielenherkenning; - demonstraties van gesteenten op de GEA-mineralenbeurs te Amsterdam en in het Hunebedcentrum te Borger; - demonstratie falsificaties van fossielen (+depot-rondleiding) aan 3 lklassen van 6VWO. - lezingen door Xander de Jong over de Lapland-expeditie in het Hunnebed Museum te Borger en voor de Landelijke Studiegroep Zwerfstenen te Schokland. Bezoekers Geologen uit Hamburg bestudeerden en fotografeerden gedurende twee dagen de moedergesteenten uit Midden-Zweden en Lapland; een schoolklas bezocht het depot; Kunstvereniging Diepenheim bezocht het depot. Publieksvragen 11 mensen kwamen naar het depot om objecten te laten determineren; per mail kreeg Geo- Paleo 6 verzoeken om determinatie. Uitleen Een collectie fluorescerende mineralen en fossielen werd voor langere tijd uitgeleend aan Museum Het Pakhuis te Hemmen. Vulkanische gesteenten werden kort uitgeleend voor een spreekbeurt. IJstijd-gerelateerde zwerfstenen en Pleistoceen botmateriaal werden uitgeleend voor de mini-tentoonstelling Mammoet in het eigen Natuurmuseum. Kunstvereniging Diepenheim leende voor enkele maanden een bliksembuis (fulguriet) voor een expositie. Publicaties Herbarium - Plantenlijsten excursies Plantenwerkgroep KNNV Afdeling Nijmegen, gepubliceerd op de Prikbordpagina van de Natuurmuseum website. - Manuscript 1 e deel studie van herfstasters (Symphyotrichum), te verschijnen in Gorteria - 2 e deel studie van herfstasters, Engels manuscript dat nog in bewerking is. Geopaleo - Verslag driejarige expeditie naar de Åland-eilanden (Finland) op - Kort verslag van deze expedities ook gepubliceerd op 8

9 3. EXPOSITIES Bezoek Natuurmuseum: 2013: 2012: volwassenen ( 18,8%) (27,4%) kinderen ( 15,4%) (26,0%) ( 1,6%) 556 ( 2,3%) donateurs/gratis ( 10,2%) ( 7,4%) museumjaarkaart senior ( 14,6%) (12,5%) museumjaarkaart junior 773 ( 6,3%) ( 7,6%) groepsbezoek scholen ( 20,3%) (12,4%) groepsbezoek overig ( 12,8%) ( 4,4%) TOTAAL: Na het recordaantal van bezoekers in 2012 daalde het bezoekersaantal in 2013 naar een totaal van bezoekers. Na het succes van de ongekend populaire tentoonstelling Spannende Spinnen in 2012 was met een duidelijke afname van het aantal bezoekers rekening gehouden. Door afname van het marketingbudget en het verlies van ervaren krachten t.g.v. de afbouw van gesubsidieerde banen was de terugval in het bezoekersaantal nog groter dan voorzien. Bezoekersaantallen :

10 Groepsbezoek Groepsbezoek in 2013: Nijmegen: regio: totaal: basisonderwijs (27%) VO/HBO/WO ( 5%) buitenschools groepsbezoek (32%) excursies/evenementen/ eigen activiteiten (36%) totaal 2013: 204 (88%) 29 (12%) 233 (100%) Het Natuurmuseum onderscheidt zich van andere musea door de grote belangstelling voor het museum bij met name het basisonderwijs in de regio Nijmegen. Het aantal groepen uit het onderwijs liet opnieuw een duidelijke afname zien: van 116 schoolklassen in 2012 naar 74 groepen in Waarschijnlijk ligt een belangrijke oorzaak in de terughoudende wervingsactiviteiten omdat de sterk gekrompen educatieve dienst van het Natuurmuseum moest omschakelen van begeleiding door gesubsidieerde krachten naar begeleiding door vrijwilligers en stagiaires. Bij de najaar-tentoonstelling Pipapaddenstoel liet het groepsbezoek van lagere scholen weer een licht herstel zien. Ook de belangstelling voor nieuwe educatieve producten zoals de nieuwe museumlessen Mega-Mammoet-Experience (groep 6-8) en Kriebelbeestjes (groep 1-3) zijn indicaties dat de belangstelling vanuit het onderwijs nog steeds aanwezig is. Exposities (Semi-)Permanente exposities: Bezoekerscentrum Gelderse Poort Entree en begane grond van het Natuurmuseum zijn ingericht als bezoekerscentrum voor de Gelderse Poort. Bezoekers kunnen er allerlei informatie over het Gelderse rivierenland vinden. Dit sluit goed aan bij het aanbod van het Agentschap van de VVV dat in het museum is ondergebracht. Tijdelijke exposities: Dier of Ding? 25 november mei 2013 Zonder huisdieren had de mens het niet ver geschopt. 10

11 Welke rol de huisdieren in onze ontwikkeling hebben gehad, kon je in deze expositie horen van de dieren zelf. Maar de bezoekers gingen ook zelf actief aan de slag. Op een enorme koe kan het Dieren-dilemma-spel gespeeld worden, met vragen over Blinde Kippen, Bontkragen en Nieuwe dieren zoals varkens die door genetische manipulatie 65% minder fosfaat uitstoten. Jouw mening eigen mening over Dier of Ding?, daar ging het om! Productie: Natuurmuseum Brabant, Tilburg De Steenmarter 8 juni september is door de Zoogdiervereniging uitgeroepen tot het Jaar van de Steenmarter. Het Natuurmuseum realiseerde daarom een tentoonstelling over het boeiende leven van een slim, maar soms ook lastig dier, dat zich niet makkelijk laat spotten. Aan de hand van de familie Stamper maakte de bezoeker kennis met de verschillende manieren waarop we de steenmarter in onze leefomgeving kunnen ervaren. Productie: Natuurmuseum Nijmegen Pipapaddenstoel 14 september december 2013 Hoe en waar groeien deze vaak fraaie schimmels? Welke belangrijke rol spelen ze in de kringloop van het voedsel? Zijn ze eetbaar en hoe kunnen wij ze kweken? Of toch maar niet plukken want plukken in de natuur want veel paddenstoelen zijn beschermd of soms zijn ze giftig. Allemaal vragen waar Pipapaddenstoel op een speelse wijze het antwoord op kon geven. En in sfeervolle kijkdozen was te zien dat paddenstoelen ook voer zijn voor sprookjes, kabouters, heksen en magie. Bij de opening van de tentoonstelling verzorgde Gio van Bernebeek een boeiende diapresentatie die meteen duidelijk maakte waarom paddenstoelen fascinerende organismen zijn. Productie: Natuurmuseum Nijmegen Het Toverbos 7 december juni 2014 Kleuters en peuters krijgen toverkracht en in een bos met echte bomen gaan ze op avontuur. Dieren in het bos willen praten, net als kinderen. Ze vragen Fee Hupsakee om de dieren te betoveren zodat ze gaan spreken. Ze heeft hierbij wel de hulp van kinderen nodig. De kinderen krijgen een tovermutsje op en een toverstafje mee. Door aanraking met het magische stokje gaan allerlei dieren in het bos ineens praten: het roodborstje vertelt waarom hij zo mooi fluit en de vos verklapt zijn slimme trucs. Productie: Natuurverhuur Beken & Sprengen 27 mei september 2013 Ook in het Rijk van Nijmegen is er nog op verschillende 11

12 plekken te genieten van beken en sprengen. Tussen Ubbergen en de Duivelsberg, ten oosten van Beek, ligt een aantal belangrijke brongebieden. Het bronwater was in de negentiende eeuw in het dorp Beek de basis van een grote wasserijnijverheid. De tentoonstelling laat zien hoe het water van beken en sprengen in vorige eeuwen is gebruikt voor o.a. watermolens, papierfabiek en wasserijen. Door de opkomst van nieuwe vormen van energie verloren de beken en sprengen hun economische functie en raakten in verval. Dat vormde niet alleen een bedreiging voor de rijke natuur en de cultuurhistorische waarde van beken en sprengen maar ook voor waterhuishouding en drinkwatervoorziening. Productie: Waterschap Vallei en Veluwe & Natuurmuseum Nijmegen De Felder-Vlindercollectie 26 juli september 2013 Een bijzondere expositie over de vlindercollectie van Frans en Annie Felder. De collectie van ruim geprepareerde vlinders is in december 2012 aan het Natuurmuseum geschonken. Productie: Familie Felder & Natuurmuseum Nijmegen Jaar van de Patrijs Hele jaar 2013 Minipresentatie over deze bijzondere soort die in 2013 extra aandacht kreeg van natuurorganisaties. Productie: Natuurmuseum Nijmegen Reizende exposities Jurassic Polderland (In roulatie sinds september 1996) Over inheemse amfibieën en reptielen, die vaak net zo spectaculair zijn als dinosauriërs. Productie: Natuurmuseum Nijmegen. In 2013 te zien in Bezoekerscentrum De Hoep, Castricum De Grote Vijf (In roulatie sinds mei 2003) Vijf kenmerkende thema s uit het rivierengebied. Met een spetterend jeugdlab! Productie: Natuurmuseum Nijmegen, in samenwerking 12

13 met de Kring Gelderse Bezoekerscentra. Zie ze Vliegen! (In roulatie sinds september 2010) Over vogels kennen en herkennen. Vogels spotten is een spannende en avontuurlijke bezigheid. Zeker niet alleen voor mannen met grijze baarden, maar ook voor hippe vogels uit het basisonderwijs! Productie: Natuurmuseum Nijmegen In 2013 te zien in Bezoekerscentrum Amsterdamse Bos Pipapaddenstoel (In roulatie sinds september 2011) 4 verschillende voormalige exposities van Stichting Onderwijs en Milieu (SOM) over paddenstoelen die door het Natuurmuseum zijn samengevoegd tot de nieuwe interactieve tentoonstelling Pipapaddenstoel. In 2013 te zien in Natuurmuseum Nijmegen. 13

14 4. PUBLIEKSACTIVITEITEN Evenementen en excursies Jaar van de Patrijs januari december 2013 Geëerd met een kleine presentatie over deze bijzondere soort waarbij ook een film over de patrijs te zien was. Ganzenexcursies januari februari 2013 Vijf busexcursies op achtereenvolgende zondagen naar de overwinterende ganzen in de Gelderse Poort. Terpboerderij De Zeelandsche Hof in Millingen a/d Rijn zorgde voor passende catering met koffie en gebak. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen GEA-lezingen januari december 2013 Maandelijkse lezingen van de Stichting Geologische Activiteiten (GEA). Onder meer over mineralen en fossielen, pleistocene vondsten en kristallen & edelstenen. Organisatie: Stichting GEA Kring Arnhem-Nijmegen KNNV-lezingen januari december 2013 Lezingen van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) over natuur en landschap in het Rijk van Nijmegen. Organisatie: KNNV Afdeling Nijmegen Ontdekkingstochten januari december 2013 Avontuurlijke tochten door de natuur voor kinderen van 8 tot 12 jaar, iedere 2 e woensdag van de maand. Met thema s als onderwateravontuur in de Ooijpolder, GPSen survivaltocht in de Stadswaard, fossielen, werken in t Zwanenbroekje, vogels in de Ooijpolder, speuren naar paddenstoelen, op pad met de schaapherder, oogsten op landgoed Grootstal, uilenballen pluizen en stenen zoeken langs de Waal. Organisatie: IVN-Nijmegen & Natuurmuseum Nijmegen Handel en Wandel maart 2013 oktober 2013 Een mondiale stadswandeling door de oude Waalstad. Samen met een gids gingen de deelnemers (scholieren en volwassenen) op ontdekkingsreis door het handelsverleden van Nijmegen. Met als startpunt de door het museum ingerichte vitrine met koloniale waren uit oude schoolverzamelingen. Organisatie: Gilde Nijmegen, in samenwerking met Natuurmuseum Nijmegen en MEC Nijmegen. 14

15 Nationaal Museumweekend 6 & 7 april 2013 De 32 e editie van het Nationale Museumweekend had als thema Doe een museum!. In het Natuurmuseum kon het publiek genieten van extra activiteiten bij de tijdelijke tentoonstelling De Steenmarter.Ook was er een speciale presentatie over 100 jaar synagoge in samenwerking met de Stichting Kitty de Wijze i.o. mijntikkit januari december 2013 Met de speciale museumspelletjeswebsite wil de Nederlandse Museumvereniging jongeren meer bij de museumwereld betrekken. Het Natuurmuseum Nijmegen leverde verschillende geologische objecten en fossielen die in de games zijn verwerkt. In het museum waren codes op te halen die toegang gaven tot volgende levels. Organisatie: Nederlandse Museumvereniging Struinen door de Stadswaard maart 2013 oktober 2013 Veldles van het Natuurmuseum Nijmegen en Staatsbosbeheer met als doel leerlingen van de bovenbouw in contact te laten komen met de natuur in hun directe omgeving. Gewapend met schepnetten, grondboren, zoekkaarten en verrekijkers gaan ze op onderzoek in de Stadswaard, een natuurgebied op een steenworp afstand van Nijmegen. Daar brengen de leerlingen de nieuwe natuur in kaart via de methode van de landschapslijn. Met allerlei extra informatie op de speciale projectwebsite Stenen- en fossielenexcursies mei oktober 2013 Vier excursies in het rivierengebied. Met veel plezier en succes (!) op zoek naar zwerfstenen en fossielen bij grindwinninglocaties in Erlecom en Emmerich. Organisatie: Stichting GEA Kring Arnhem-Nijmegen en Natuurmuseum Nijmegen. Vissen-excursie 20 april 2013 Onder leiding van RAVON konden jongeren meer te weten komen over de voor velen verborgen leefwereld van vissen. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen & NJN Nijmegen Natur beim Nachbarn erleben mei 2013 Grensoverschrijdend 3-daags arrangement. Als resultaat van de nascholing van natuurgidsen en excursieleiders met zowel Nederlandse als Duitse gidsen die in 2-tallen als buddies elkaar hielpen taalbarrières en andere verschillen te overwinnen. Organisatie: NABU Naturschutzstation Kranenburg (D.), Homschemuhl en Natuurmuseum Nijmegen. 15

16 Open Monumentendag(en) 14 & 15 september 2013 Met een presentatie over naar aanleiding van het 100- jarig bestaan van de synagoge. Organisatie: Comité Open Monumentendag Excursies Beken & Sprengen september 2013 Onder leiding IVN-gidsen werden twee publieksexcursies in het bekengebied van Beek- Ubbergen georganiseerd. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen & IVN Nijmegen Lezing Water in de stuwwal 26 september 2013 Lezing door Ben van de Weerd over grondwater en grondwaterstromen in het stuwwallengebied Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen Paddenstoelenexcursies 12 oktober 2013 Excursie en lezing van Nico Dam in de Heemtuin Malden en een excursie onder leiding van Joost Bak in de Heilig Landstichting Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen & Mycologische vereniging Weekend van de Wetenschap 5 & 6 oktober 2013 In samenwerking met SOVON Vogelonderzoek Nederland was in het Natuurmuseum was een kleine presentatie ingericht over het gebruik van ID-tags, zenders en transponders bij het volgen van dieren. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen i.s.m. SOVON Vogelonderzoek Nederland Clean-team strand Veur-Lent 15 oktober 2013 Opruimactie op het Waalstrand van Veur-Lent als activiteit tijdens de herfstvakantie. De DAR stelde de benodigde materialen ter beschikking en de Gelderlander zorgde voor een prachtig verslag. Gelderse Museumdag 19 oktober 2013 De Gelderse Museumdag was opnieuw een daverend succes. De bezoekers konden deelnemen aan extra activiteiten rondom de thema s herfst en paddenstoelen Organisatie: Gelders Erfgoed De Nieuwe Wildernis september 2013 Speciale première van de film in Nijmegen in LUX. Met een meet & greet met cameraman Joris van Alphen. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen & LUX Natuurwerkdag zaterdag 2 november 2013 In het kader van de landelijke Natuurwerkdag trok het Natuurmuseum erop uit voor een grote opruim- en 16

17 snoeiactie bij de Paddenpoel naast de Ooijse dijk. De poel was daarna weer geschikt voor wateronderzoek en andere educatieve activiteiten. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen en Landschapsbeheer Gelderland Nederland leest! november 2013 Presentatie over de dieren in het boek Erik of het klein insectenboek in de Bibliotheek Mariënburg. Wilderniscafé Gelderse Poort 7 november 2013 Uitverkochte debatavond in LUX Debatcentrum over wildernis in de Gelderse Poort. Met medewerking van o.a. de burgemeesters Harry Keereweer (Groesbeek) en Paul Wilbers (Ubbergen), wetenschappers Noelle Aarts (WUR) en Joeri Wolff (RUG), Arjan Snel (Staatsbosbeheer) en publicist/ondernemer Tom Bade Met intermezzo s van de band en de gespreksleiders Frank van Pamelen en Michel Jehae. Organisatie: Staatsbosbeheer en Natuurmuseum Nijmegen Lezing over de steur 19 december 2013 Bram Houben van ARK Natuurontwikkeling vertelt over de Atlantische steur die lange tijd uit ons land was verdwenen maar die in 2012 met succes een herintroductie beleefde. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen & ARK Braakballenpluisdag 11 december 2013 Een jaarlijks terugkerend succes waarbij flink wat uilenbraakballen werden ontleed en waarbij soms volledige muizenskeletten waren te reconstrueren. CSI in de praktijk! Natuurclub Joachim & Anna 2-wekelijkse natuurworkshops in 2013 O.l.v. Wiet Fliervoet en in samenwerking met de dagactiviteitenbegeleiding van het verzorgingstehuis Joachim & Anna komen de bewoners weer met een breed scala aan activiteiten weer in contact met de natuur. Galloway in Kerststal december 2013 In de maand december 2013 verhuisde de galloway-koe uit het bezoekerscentrum tijdelijk naar de Stevenskerk om daar deel uit te maken van de kerststal die was ingericht naar een miniatuur van de Gebroeders Van Limburg. 17

18 5. Vrienden van het museum In 2013 daalde het aantal Vrienden van het Natuurmuseum van 271 in 2012 naar 258 in Samen brachten ze een bedrag bijeen van 4.008,75. Wij danken alle Vrienden voor deze broodnodige financiële steun! Sinds 2011 neemt het Natuurmuseum Nijmegen ook deel aan de VriendenLoterij (voorheen Sponsor-Bingo-Loterij). In 2013 was de opbrengst voor het Natuurmuseum 441,. Eenzelfde bedrag komt ten goede aan andere goede doelen die gesteund worden door de VriendenLoterij. Aantal Vrienden van het Natuurmuseum Nijmegen Nieuwsbrief De Nieuwsbrief informeert de Vrienden van het Natuurmuseum en losse bezoekers over alle museumactiviteiten. In 2013 is het Natuurmuseum volledig overgestapt op een digitale nieuwsbrief. Als onderdeel van het project COMINTO is een Nieuwsbrief geïntroduceerd die gebruiksvriendelijk is en op verschillende systemen goed wordt weergegeven. 18

19 6. NIEUWE MEDIA gehackt! Na de ontwikkeling in 2010 van een nieuw marketingplan waarin E-marketing voor het Natuurmuseum is uitgewerkt, en de daarop volgende vernieuwing van de website in 2011 is de structuur van in 2012 en 2013 verder verbeterd. In januari 2013 werd de website van het Natuurmuseum door hacker Sejeal buiten gebruik gesteld. Na verschillende pogingen om de website weer te activeren bleek dat de basissoftware van de website onherstelbaar bleek te zijn zodat een volledig nieuwe website moest worden gemaakt. Voor 2013 ontbreken derhalve de gebruikelijke kengetallen voor het gebruik van onze website. Prestaties : 2012: 2013: unieke bezoekers ?? aantal bezoeken ?? aantal pagina s (pageviews) ?? aantal hits ?? bytes 117,01 GB?? Naast de algemene museumwebsite beheert het Natuurmuseum ook de speciale projectwebsite die gekoppeld is aan de veldles Struinen door de Stadswaard die het Natuurmuseum samen met Staatsbosbeheer aanbiedt aan groep 6 t/m 8 van het basisonderwijs. Social media (hyves, facebook en twitter) Hoewel het Natuurmuseum al enkele jaren actief is op hyves en facebook ontbrak het tot nu toe op een duidelijke visie welke rol social media in de publiekstaken van het museum kunnen spelen. In 2012 en 2013 is in samenwerking met MuseumMondial het project COMINTO (= Communicatie Internet Totaal) uitgevoerd. Het project beoogt de 13 deelnemende musea en bezoekerscentra te ondersteunen bij de ontwikkeling van een gestructureerde strategie voor het gebruik van nieuwe media en nieuwe ICT-mogelijkheden. Het Natuurmuseum Nijmegen is namens de deelnemende instellingen penvoerder van dit project en officieel opdrachtgeven van MuseumMondial dat verantwoordelijk is voor de uitvoering. In 2012 en 2013 is de realisatie van de eerste fasen van het COMINTO-project mogelijk geworden door een subsidietoezegging van ,- door het Prins Bernhard Cultuur Fonds. In 2013 nam het aantal followers van toe tot ruim 850 followers. Op facebook volgden ruim 650 vrienden het Natuurmuseum. 19

20 7. DIENSTVERLENING Documentatiecentrum Het documentatiecentrum staat garant voor een uitgebreide uitleenservice voor NMElesmaterialen, met name voor het basisonderwijs. Bij de uitleen van lesmaterialen werkt het Natuurmuseum nauw samen met het Nijmeegse Milieu Educatie Centrum (MEC) en met natuurorganisaties die deelnemen aan het Gemeentelijk Educatie-Overleg (GEO). Het succes van de educatieve uitleen is vooral te danken aan professionele, duurzame, en efficiënte service en deskundig advies aan leerkrachten. Het lenen van lesmaterialen voor Nijmeegse scholen is extra gemakkelijk gemaakt door inschakeling van de vervoersdienst van Marant Educatieve Diensten, die het transport van en naar de scholen grotendeels verzorgt. De gemeenten Heumen en Beek-Ubbergen hebben een overeenkomst om tegen een vergoeding van 0,10 per inwoner gebruik te maken van de NME-uitleenservice van het Natuurmuseum. Uitleen documentatiecentrum NME in 2013: (in aantal weken) Nijmegen: regio/overige: totaal: totaal aantal lesmiddelen: leskisten overige materialen totaal: (76%) (24%) (100%) Capaciteitsproblemen De capaciteit van het documentatiecentrum is al jaren te beperkt om voldoende tijd vrij te kunnen maken voor afdoende onderhoud en vernieuwing van NME-lesmaterialen. Het museum heeft zich daarom eerder al genoodzaakt gezien om het aantal diensten (omgerekend naar uitleenweken) met 30% te reduceren. Noch de gemeente, noch het NMEveld vindt een dergelijke reductie acceptabel. Een structurele oplossing voor dit probleem is echter (nog) niet gevonden. 20

21 Materiaalzendingen Materiaalzendingen zijn gebruiksklare lespakketjes met bijbehorende docentenhandleiding voor het basisonderwijs. De Gelderse centra voor natuur- en milieueducatie werken samen in de ontwikkeling en distributie van deze materiaalzendingen voor heel Gelderland. Het documentatiecentrum van het Natuurmuseum Nijmegen voert deze taak uit voor Nijmegen. Materiaalzendingen in 2013: (in aantal pakketten) Nijmegen: regio: totaal: aantal scholen: bollen en knollen tropische produkten Totaal: (72%) (28%) (100%) Biotheek Onder de noemer biotheek verzorgt het Natuurmuseum Nijmegen kortdurende bruiklenen uit de collectie aan scholen, culturele instellingen en natuur- en milieuorganisaties. In de afgelopen jaren is het biotheekbestand gescreend op kwaliteit van de objecten en bruikbaarheid van objecten voor educatieve doeleinden. Deze tijdsinvestering lijkt vrucht af te werpen want de uitleenprestaties zitten in de lift: in 2011: 256 uitleenweken, in 2012: 352 en in 2013: 377 uitleenweken. Biotheekuitleen in 2013: Nijmegen: regio: totaal: aantal bruiklenen aantal objecten duur (in weken)

22 Regionaal natuurhistorisch kernmuseum Dienstverlening Het natuurhistorische museumbestel in Nederland is sinds 1987 gebaseerd op een moedermuseum (voormalig rijksmuseum Naturalis in Leiden), regionaal natuurhistorisch kernmusea (11 middelgrote musea waartoe ook het Natuurmuseum Nijmegen behoort) en de ca. 90 kleinere natuurhistorische instellingen. Hoewel dit bestel de afgelopen jaren aanzienlijk is veranderd, blijven de nog bestaande regionale kernmusea in de praktijk kleinere natuurhistorische instellingen en centra voor natuuronderwijs ondersteunen met de uitleen van objecten, inbreng van deskundigheid en het beschikbaar stellen van faciliteiten. De diensten die het Natuurmuseum verzorgt betreffen onder meer: advies inzake registratie en conservering van voorwerpen uitleen van voorwerpen uit de collectie ten behoeve van tentoonstellingen advies en hulp bij het maken van tentoonstellingen beschikbaar stellen van data op basis van de regionale collectie informatie en advies met betrekking tot natuur en landschap in de regio. Centrumfunctie Tevens functioneert het museum als centrum voor natuurstudie en ontmoetingsplaats voor leden van natuurorganisaties en geologische verenigingen. Dat komt onder meer tot uiting in: vestiging secretariaat/postadres Vogelwerkgroep Rijk van Nijmegen werkavonden/bijeenkomsten KNNV - Werkgroep Insecten werkavonden/bijeenkomsten KNNV - Werkgroep Planten werkavonden/bijeenkomsten GEA - Werkgroep Fossielen werkavonden/bijeenkomsten GEA - Werkgroep Zand werkdagen/bijeenkomsten NEV - diverse secties vergaderingen/lezingen Flora- en Faunawerkgroep Gelderse Poort. Geregistreerd museum Het Natuurmuseum Nijmegen is sinds door de Stichting Museumregister Nederland erkend als officieel geregistreerd museum. Daarmee voldoet het Natuurmuseum aan de kwaliteitseisen die zijn opgesteld door de Nederlandse Museumvereniging en het Landelijk Contact Museumconsulenten. Om de vijf jaar vindt een herijking plaats om te controleren of geregistreerde musea nog steeds aan de kwaliteitseisen kunnen voldoen. In 2011 is het Natuurmuseum voor de 2 e keer met succes herijkt: de erkenning als geregistreerd museum is verlengd tot

23 8. ORGANISATIE EN BELEID Museumbestuur Het Natuurmuseum Nijmegen onderschrijft de Code Cultural Governance. De wijze waarop invulling wordt gegeven aan good governance, transparant beleid en best-practicebepalingen is weergegeven in Hoofdstuk 8 Cultural Governance. De relatie met de overheid De belangrijkste subsidiënt van het Natuurmuseum is de gemeente Nijmegen. In 2013 is besloten om de budgetsubsidie-overeenkomst voor de periode opnieuw met twee jaar te verlengen in afwachting van de besluitvorming over de realisatie van De Bastei, het nieuwe centrum voor natuur en cultuurhistorie op de locatie van de Stratemakerstoren. De gemeente Nijmegen speelt ook een belangrijke rol bij de financiering van gesubsidieerde zoals ID-banen en participatiebanen. In 2010 is besloten deze gesubsidieerde banen volledig af te willen bouwen zodat het Natuurmuseum in 2012 aan drie van de vijf ID-banen ontslag moest aanzeggen. Ook werd de detachering van 3 Wijkwerk-krachten beëindigd. In 2013 resteerden nog twee ID-banen die behouden konden blijven als de gemeente zou besluiten tot realisatie van De Bastei (wat op 12 februari 2014 ook is gebeurd). De relatie met de provincie Gelderland is tot nu toe gebaseerd op incidentele subsidiebijdragen. Door reorganisatie van de provinciale subsidieregeling voor Cultuur is inschrijving in het Nederlands Museumregister ( geregistreerd museum ) niet langer een voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie. Nieuw is wel de voorwaarde dat een aanvragende instelling als culturele partner erkend moet zijn. Het Natuurmuseum heeft deze erkenning vooralsnog niet gekregen. Het bestuur heeft besloten om na fusie met de Stratemakerstoren (ca. 1 juli 2014) als nieuwe Stichting De Bastei bij de provincie een nieuw verzoek tot erkenning als cultureel partner in te dienen. Informatiecentrum Gelderse Poort / Plan Natuurcentrum Rivieren / De Bastei In juli 2005 stemde de Nijmeegse gemeenteraad in met Plan Ooypoort waarin werd voorgesteld te onderzoeken of het Natuurmuseum verplaatst zou kunnen worden naar de Ooyse Schependom. Het plan was mede ingegeven door.overdracht van landbouwgronden in de Stadswaard aan Staatsbosbeheer (mei 2005). Mogelijke locaties in de Ooyse Schependom bleken echter niet geschikt of om vergunning-technische redenen onhaalbaar. Op 26 juni 2007 besloten de gemeente Nijmegen, Natuurmuseum Nijmegen, Staatsbosbeheer, het Milieu Educatie Centrum Nijmegen en het IVN-Nijmegen tot een haalbaarheidsonderzoek de realisatie van een nieuw te bouwen Natuurcentrum Rivieren. Dit onderzoek werd in 2008 afgerond. In 2009 is nog een tweede studie verricht naar mogelijke alternatieve locaties omdat verwacht werd dat Rijkswaterstaat geen toestemming zou verlenen voor nieuwbouw op de beoogde buitendijkse locatie. In december 2010 besloot het Nijmeegse gemeente bestuur definitief af te zien van realisatie van het Natuurcentrum Rivieren op de beoogde locatie aan Het Meertje. Tevens bleken het Natuurmuseum en Staatsbosbeheer bereid om een haalbaarheidsonderzoek te starten naar realisatie van het nieuwe centrum op de locatie van museum De Stratemakerstoren. Dit haalbaarheidsonderzoek is in 2011 gestart waarbij ook het Milieu Educatie Centrum en het IVN-Nijmegen zijn betrokken. Dit nieuwe onderzoek is in het voorjaar van 2013 afgerond en 23

24 in maart 2013 ter goedkeuring aan de Nijmeegse gemeenteraad voorgelegd. De raad eiste nog een betere onderbouwing van de benodigde investeringsmiddelen en een passende opzet voor exploitatie en beheer zodat de uiteindelijke besluitvorming over realisatie pas op 12 februari 2014 plaatsvond. De overgrote meerderheid van de raadsleden stemde toen in met de realisatie van De Bastei en de benodigde investering van 7,1 miljoen euro. Huisvesting: Gerard Noodtstraat 121 Door realisatie van De Bastei waarin het huidige Natuurmuseum een nieuwe onderkomen krijgt, is in 2013 medewerking verleend aan de initiatiefgroep die in het synagogepand (dat nog tot 2016 bij het Natuurmuseum in gebruik blijft) het Kitty de Wijze Centrum te realiseren. Het museumbestuur steunt dit initiatief omdat daarmee het monumentale gebouw een publieke functie zou behouden, een functie bovendien die goed aansluit bij de geschiedenis en het bijzondere karakter van de voormalige synagoge die Oscar Leeuw in 1913 heeft gerealiseerd. Huisvesting: dependance 3 e Walstraat 55 en atelier/depot Gorterplaats 34A De plannen voor realisatie van De Bastei gaan ervan uit dat de huidige depots worden aangehouden. Het museum blijft daarom investeren in verdere verbetering van de werk- en bewaaromstandigheden. In 2013 is een nieuwe vriescel geïnstalleerd om zo te kunnen voorzien in een afdoende vraatpreventie zonder gebruik van chemicaliën. Overzicht lidmaatschappen en overleg in 2013: Museaal: Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties Nederlandse Museumvereniging Coöperatie Gelders Erfgoed Natuur- en milieueducatie / natuurgerichte recreatie: Stichting Gelderse Milieufederatie Kring Gelderse Bezoekerscentra / Netwerk Bezoekerscentra Nederland 24

25 9. CULTURAL GOVERNANCE Verantwoording governance In dit hoofdstuk legt het bestuur verantwoording af over de wijze waarop de Code Cultural Governance (CCG) in het Natuurmuseum wordt nageleefd. De Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken wordt sinds 25 mei 2010 bestuurd volgens het bestuur-directiemodel uit de CCG. Dit is in 2010 in de statuten van de stichting vastgelegd. Tegelijkertijd met de statenwijziging is ook directie-reglement opgesteld waarin taken en bevoegdheden van de directie zijn vastgelegd. De stichting onderschrijft hiermee de Principes en de Best- Practice-Bepalingen die de CCG voorschrijft bij het bestuur-directie-model. Bestuur Met het afscheid van Ineke Dibbits als penningmeester (per ) is het aantal bestuursleden afgenomen tot slechts 2 leden: Wim Hompe (voorzitter) en Frank Saris (secretaris/penningmeester). Er is besloten het aantal leden niet uit te breiden met het oog op de mogelijke fusie met de Stichting Stratemakerstoren in de nieuwe Stichting De Bastei, een nieuw centrum voor natuur, landschap en cultuurhistorie op de locatie van het huidige museum De Stratemakerstoren aan de Waalkade. Het was de bedoeling dat de gemeenteraad van Nijmegen al in mei 2012 een definitief besluit over dit plan zou nemen maar omdat de gemeenteraad heeft verzocht om aanvullende garanties voor de geraamde investeringsbijdragen is de besluitvorming over De Bastei pas op 12 februari 2014 afgerond. Het is de bedoeling dat de fusie tot Stichting De Bastei nu per 1 juli 2014 in kan gaan. Pas toe of leg uit Het Natuurmuseum Nijmegen houdt zich zoveel mogelijk aan de Principes en Best-Practice- Bepalingen voor good governance. Er zijn twee uitzonderingen waar het museum (nog) van deze regels afwijkt, n.l.: - de profielschets voor het bestuur van de stichting is nog niet aangepast aan de CCG; - er is geen jaarlijks overleg van het bestuur met een externe accountant. Wel controleert een externe accountant ten behoeve van het bestuur de financiële jaarrekening en de accountant stelt indien nodig een managementletter op. Bezoldiging en nevenfuncties van bestuur en directie Bestuursleden van de Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken verrichten hun bestuurswerkzaamheden op pro-deo basis. Nevenfuncties van de bestuursleden zijn: Wim Hompe: (directeur GMG Media, wethouder gemeente Geldermalsen) o Voorzitter RIBW Nijmegen & Rivierenland o Voorzitter NIM Maatschappelijk Werk o Lid Raad van Toezicht Jeugdtandverzorging Nijmegen-Oss-Rotterdam o Lid Raad van Toezicht GGZ Midden- en Noord-Limburg Frank Saris (Senior Onderzoeker SOVON Vogelonderzoek Nederland) o Voorzitter Van Tienhovenstichting o Lid Raad van Toezicht Stichting Bargerveen o Bestuurslid Heimans en Thijsse Stichting Directeur Gerard Mangnus ontving in 2013 een bruto jaarsalaris van ,-. Hij is naast zijn functie als museumdirecteur tevens bestuurslid van de Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties en lid van de Spiegelgroep Waalweelde. Dit betreft een onbezoldigde functies. 25

26 10. BESTUUR EN MEDEWERKERS Bestuur voorzitter secretaris/penningmeester Wim Hompe Frank Saris Personeel directeur (0,84) Gerard Mangnus beheerder documentatiecentrum (0,63) Gertruud Cobben administratief medewerker (0,92) Maarten van de Ven wetenschappelijk medewerker (0,22) Gerard Dirkse ( t/m ) collectiebeheerder (0,55) Daphne Niehoff ( t/m ) ID-banen: assistent-conciërge (0,89) assistent-databeheer (0,89) Ingrid van Kessel Joram Klein Detacheringen WIW/WEB/ID/Participatiebanen: administratief medewerker (0,67) Loes van de Leur (tot ) medewerker presentatie (0,72) Ettje Ferwerda medewerker PR (0,55) Tessa Faye Buck ( t/m ) museummedewerker (0,89) Paul Labrie ( t/m ) Vrijwilligers Collectiebeheer: Rob Alving Anton Cox Gerard Dirkse Gidi Fleuren Wiet Fliervoet Sjak Gielen Sophie Hochstenbach Sita van Hoorn Herman Huilmand Xander de Jong Henk Lafèbre Berry Lensink Jan Lippe Olga Meulenbroek Sjef van der Molen Karel Sauer Gerard Schreurs Piet Thijssen Jerry Willemsen Bayram Yorulmaz Publieksactiviteiten en exposities: Bart Bovee Ria Boertjes Sander Bouwens Ad van Dortmont Marieke Droesen Mireille Haafkes Julia Huiskens Britt Latour Janneke van der Loop Elvira van Loon Gertjan Meijering Willem Pas Susan Peters Gerlinde Schoonaart Nellie Spies-van Rooijen Jacco Steendam NME Uitleenservice: Menno Verweij Technische dienst: George Borm Jan Spies Museumbalie: Deepen de Bruin Jacqueline Gosselink Elly van den Heuvel Eva Hotterbeekx Truus Schennink Gerard Schreurs Stephan Sijpkens Arjen van der Wouden 26

27 Oproepkrachten: Iris Berends Mories Driessen Bob Hendriks Peter Hoppenbrouws Jan-Willem Höppener Paul Jacobs Agnes Kroets Jan Leisink Steven Uijen Erik ten Vergert Wijndel de Waal Erwin van Zoelen Stagiaires Laura Hazebroek Niels Tijssen Sebastian Reimann Monique van Geemen Lenny van de Coelen Ruurd Bontekoe Floris van der Gulden Rossella Andreoli Universiteit Utrecht, Onderwijskunde Ontwikkeling museumlessen Eco & Wildlife Helicon, Velp. Ondersteuning bij educatieve activiteiten Universität Bremen (D.) Biologie Stageonderzoek Entomologie/zoölogisch collectiebeheer HAS, Den Bosch Afstudeeropdracht Toegepaste Biologie (Publieksrondleiding) Hogeschool Arnhem Nijmegen, 3 e jaars Biologie, LIO Onderwijsprogramma bij expositie De Steenmarter Eco & Wildlife Helicon, Velp. Kansen en bedreigingen voor de bever op Veur-Lent? HAS, Almere Afstudeeropdracht Toegepaste Biologie (Museumles) Eco & Wildlife Helicon, Velp. Ondersteuning bij educatieve museumactiviteiten Ruben Marisalpillai, Khoa Nguyen Hogeschool Arnhem Nijmegen, 4 e jaars Economie en Umut Dogan Onderzoek naar verdienmodellen voor het museum Maaike Wenneker Cathalijn Konijnenberg Veerle de Monchy en Niels Reijnhoudt Eco & Wildlife Helicon, Velp. Ondersteuning bij educatieve museumactiviteiten Gerrit Rietveldcollege, Utrecht Meesterproef voor het Technasium 27

28 11. FINANCIËN BALANS PER : Activa: Inventaris 1 Collectie 1 Voorraad Winkel Liquide middelen Nog te ontvangen/vooruitbetaald Passiva: Continuïteitsreserve Vervangingsplan inventaris/inrichting Voorziening projecten Nog te betalen/vooruitontvangen Resultaat 2013: STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2013: Uitgaven: Collectiebeheer Presentatie (Exposities & Educatie) Documentatiecentrum Exploitatieresultaat Totaal uitgaven: Inkomsten: Gemeente Nijmegen (budgetsubsidie) Gemeente Nijmegen (ID-regeling) MARN-bijdrage NME-diensten Projectsubsidies Eigen inkomsten Diensten: Uitleenvergoedingen NME-materiaal Diensten: Uitleenvergoedingen reizende exposities Overige diensten/inkomsten Totaal inkomsten: