Handreiking opstellen Alcoholbeleid (drugs & medicijnen)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Handreiking opstellen Alcoholbeleid (drugs & medicijnen)"

Transcriptie

1 Handreiking opstellen Alcoholbeleid (drugs & medicijnen) Gezond Transport januari 2013 De inhoud van dit document is gebaseerd op documentatie van de volgende bronnen: NIGZ, Alcon Advies, CAO Beroepsgoederenvervoer, NVAB, Trimbos Instituut en Evenals oude campagnematerialen van De Onzichtbare Bijrijder van BGZ Wegvervoer. Met dank aan: TLN en Trimbos Instituut.

2 Alcoholbeleid in transport en logistiek Alcoholproblematiek Jaarlijks komen er in Nederland naar schatting ongeveer tweehonderd mensen om het leven als gevolg van alcohol in het verkeer en belanden zo n drie- tot vierduizend mensen in het ziekenhuis. Er zijn geen aanwijzingen dat gebruik van alcohol in het beroepsgoederenvervoer hoger of lager ligt dan in andere sectoren, maar de combinatie van rijden met de vrachtwagen of bestelbus en alcohol is maatschappelijk onaanvaardbaar. Beroepscode 0,0 promille Het bedienen van voertuigen of machines en drank, medicijnen of drugs is een verraderlijke en risicovolle mix. Beroepsvervoer en alcohol gaan dan ook niet samen. Werken in het vervoer wil zeggen: niet onder invloed van alcohol op de vrachtauto, heftruck of achter een machine. Dat is een beroepschauffeur aan zijn bedrijf, collega s, medeweggebruikers en aan zichzelf verplicht. Vandaar ook dat er in de CAO Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen bepalingen opgenomen zijn ten aanzien van alcohol en werk: (Artikel 5.a) De werknemer gebruikt tijdens de dienst geen alcoholhoudende dranken en/of middelen, die zijn functioneren en/of de rijvaardigheid nadelig kunnen beïnvloeden. De werknemer vangt de dienst aan zonder onder invloed van bovengenoemde middelen te zijn. In de sector Transport en Logistiek zijn deze afspraken bekend onder de Beroepscode 0,0 promille. Van tevoren afspraken maken De Beroepscode 0,0 promille vormt het uitgangspunt voor de tussen werkgever en werknemer te maken afspraken rondom alcohol en werk, welke worden vastgelegd in een alcoholbeleid. Deze afspraken beschrijven wat de werkgever en werknemer kan, mag en moet doen op gebied van alcohol en werk. Het uitgangspunt voor de werkgever in deze is, dat alcoholgebruik of het onder invloed zijn van alcohol, drugs of medicijnen niet getolereerd wordt binnen het bedrijf. Het is essentieel om de afspraken van tevoren vast te leggen, zodat in een probleemsituatie maatregelen genomen kunnen worden. In een alcoholbeleid worden afspraken gemaakt op vier domeinen: 1) huisregels; 2) toezicht en sancties; 3) voorlichting en communicatie; 4) voorzieningen voor begeleiding en hulp bij alcoholproblemen. Tipkaart De checklist beleid alcohol en werk geeft een werkgever inzicht in hoeverre (bestaand) alcoholbeleid voor zijn bedrijf vormgegeven of aangepast moet worden. 1. Huisregels Met een huisregel neemt het bedrijf een standpunt in over het gebruik en het onder invloed zijn van alcohol tijdens het werk. Deze regel geldt voor alle werknemers, inclusief uitzend- en inleenkrachten, stagiairs, derden/bezoekers, en ongeacht hun functie. Conform de CAO Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen, wordt tenminste als huisregel opgenomen, dat de werknemer: tijdens het werk geen alcoholhoudende dranken mag nuttigen bij aanvang van het werk niet onder invloed is van alcohol

3 2. Toezicht en sancties Regels worden opgesteld om nageleefd te worden. Het is daarom van belang toezicht te organiseren en sancties te benoemen op het naleven van de Beroepscode 0,0 promille. Hierbij worden de gevolgen van een overtreding klip en klaar. Bovendien dient de sanctie altijd in verhouding te staan tot de ernst van de (gevolgen van de) overtreding van de regel, waarbij geldt dat dit voor een chauffeur anders kan liggen dan voor een kantoormedewerker 1. Ook bij het niet goed functioneren door alcoholproblemen moet duidelijk zijn welke stappen het bedrijf kan nemen. Voorop staat dat de betrokken werknemer een reële kans krijgt om aan het alcoholprobleem en de gevolgen hiervan voor het functioneren te werken. Weigert de werknemer de aangeboden hulp, dan levert dat voor de werkgever mogelijkheden tot sanctionering op. Het naleven van de Beroepscode 0,0 promille kan onderdeel uitmaken van functionerings- en/of beoordelingsgesprekken. Voorbeelden van sancties zijn: Mondelinge of schriftelijke waarschuwing Boete (mits op juiste wijze schriftelijk vastgelegd en voldaan aan de wettelijke vereisten) Uitstel tredeverhoging (mits er nog treden te gaan zijn in de schaal en schriftelijk uiterlijk 1 maand voor de ingang van de tredeverhoging mede gedeeld) Wanneer een werknemer onder invloed op het werk verschijnt en moet ontnuchteren in werktijd en dus zijn vrachtwagen die dag stil staat of zijn werk overgenomen moet worden, kan de loondoorbetaling voor die dag worden stopgezet, omdat hij wegens omstandigheden die vallen binnen zijn eigen risico-sfeer zijn werk niet kan uitoefenen (geen arbeid, geen loon) Het onder invloed zijn van alcohol/drugs/medicijnen tijdens kritieke werkzaamheden: ontslag op staande voet (situatie afhankelijk) Continu toezicht houden op werknemers, voor wat betreft het gebruik van alcohol onder werktijd of het onder invloed zijn van alcohol, is niet haalbaar en/of niet wenselijk. Werkgevers kunnen wel de bedrijfscultuur op de voorgrond stellen. Het bedrijf werkt volgens de Beroepscode 0,0 promille en dus wordt van de chauffeurs verwacht dat zij zich als professional daadwerkelijk aan die beroepscode houden; ook wanneer zij onderweg en niet onder toezicht van de werkgever zijn. Daarnaast kan de signalering van problemen op het werk als gevolg van alcohol verbeterd worden. In geval van verdenking van het onder invloed zijn van alcohol op het werk kan een werkgever de betreffende werknemer niet laten testen op alcohol, tenzij hierover tevoren afspraken zijn vastgelegd. Neem contact op met een juridisch adviseur voor het opnemen van sancties in alcoholbeleid en het maken van afspraken rondom testen op alcohol binnen uw bedrijf. Tipkaart Waar moet een alcoholtest aan voldoen? 3. Begeleiding en hulp bij alcoholproblemen Het is van belang om vast te leggen hoe er wordt gehandeld bij een alcoholprobleem; welke begeleiding en hulp wordt er door wie geboden. Procedures en met name aanspreekpunten (bijv. een vertrouwenspersoon, casemanager, personeelsfunctionaris) worden daarom met naam en toenaam in een alcoholbeleid vermeld. Tevens wordt in het beleid beschreven bij wie men vertrouwelijk kan aankloppen indien iemand een drankprobleem heeft of dit vermoedt/signaleert bij een collega. Bij verwijzing naar hulpverlenende instanties worden duidelijke afspraken gemaakt over procedures, behandelplan en rapportage. Benadrukt wordt dat de voorzieningen bedoeld zijn om de betreffende werknemer voor het bedrijf te behouden. Weigert de werknemer de aangeboden hulp, dan levert dat voor de werkgever mogelijkheden tot sanctionering of zelfs ontslag op. 1 Neem contact op met een juridisch adviseur om differentiatie naar functiegroep en ernst/frequentie van een overtreding op te nemen in de sancties

4 Cruciaal in deze is het tijdig signaleren van problemen ten gevolge van alcohol om vervolgens alcoholgebruik bespreekbaar te maken. Wordt iemand tijdig op zijn gedrag aangesproken, dan is het alcoholgebruik mogelijk zonder hulp te corrigeren, zeker als nog geen sprake is van afhankelijkheid. Drinkers lopen doorgaans niet te koop met hun alcoholprobleem. De naaste omgeving vangt meestal de eerste signalen van overmatig gebruik op. Op het werk zullen dat de collega s, direct leidinggevenden en klanten zijn. Tipkaart Alcoholproblemen gedefinieerd Signalen voor het herkennen van een alcoholprobleem Hoe kunt u een rol spelen als collega? Tips voor het voeren van een gesprek voor de werkgever Tips voor het voeren van een gesprek voor de werknemer 4. Voorlichting en communicatie Het is essentieel om de geldende afspraken rondom alcohol en werk helder te communiceren binnen het bedrijf. Ten eerste is het belangrijk dat de huisregels en procedures met betrekking tot alcohol bekend raken bij de medewerkers. Dit kan bijvoorbeeld door hierover te communiceren in een nieuwsbrief, via memo s of mededelingen, mondeling in een regulier werkoverleg, via een chauffeurshandboek, personeelshandboek of personeelsreglement. Daarnaast kan door voorlichting een aantal zaken positief worden beïnvloed, zoals de bestaande alcoholcultuur in het bedrijf en de sociale norm omtrent drinken onder werktijd; de Beroepscode 0,0 promille moet gedragen worden door alle werknemers. Tipkaart Organiseren van communicatie/voorlichting

5 Tipkaarten

6 Checklist Beleid alcohol en werk U beantwoordt de volgende vragen met ja, nee of onbekend. U krijgt door het invullen van deze checklist een overzicht wat u als bedrijf nog kunt doen om de regels rondom alcohol en werk vorm te geven of uit te breiden. 1. Beschikken we over huisregels rondom alcohol en werk? 2. Onderkennen we het belang van deze regels voor onze organisatie? 3. Hebben we werknemers voorgelicht over onze regels? 4. Staan sancties omschreven indien de regels worden overtreden? 5. Wie houdt zich bezig met regels rondom alcohol en werk? 6. Weten we welke collega s een alcoholprobleem hebben? 7. Zijn er afspraken gemaakt over begeleiding van collega s met een alcoholprobleem? 8. Kennen we de meningen van werknemers over de regels rondom alcohol en werk? 9. Beschikken we over informatie over alcohol en werk?

7 Waar moet een alcoholtest aan voldoen? Testpersoon moet vrijwillig toestemmen Een alcoholtest is te beschouwen als een medische ingreep, waarvoor de vrijwillige en geïnformeerde toestemming informed consent van de werknemer nodig is. Bij een bloedafname maakt een alcoholtest tevens inbreuk op de lichamelijke integriteit (Grondwet, Art. 11). Daarentegen is een alcoholtest die wordt afgenomen door een daartoe bevoegde ambtenaar (politieagent of ambtenaar van een andere controlerende instantie) niet vrijwillig maar verplicht. Werknemer én OR moeten toestemmen Het testen op alcohol is alleen toegestaan als de werknemer en de Ondernemingsraad 2 goedkeuring geven en als de maatregel in verhouding staat tot het risico. Test wordt uitgevoerd door medische afdeling of betrokken deskundigen. De uitvoering van de test gebeurt door de medische afdeling van het bedrijf, of door een betrokken deskundige zoals de bedrijfsarts. De NVAB (Nederlandse Vereniging van Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde) geeft in haar standpunt inzake de rol van de bedrijfsarts in het kader van alcohol- en drugsbeleid binnen ondernemingen aan dat controles waarbij de bedrijfsarts een rol speelt uitsluitend op arbeidsgezondheidskundige indicatie dienen plaats te vinden. Indien tussen de werkgever en werknemersvertegenwoordiging afspraken zijn gemaakt over steekproefsgewijze controles bij risicofuncties hoeft dit niet strijdig te zijn met het uitgangspunt van arbeidsgezondheidskundige indicatie. De geregistreerde bedrijfsarts stelt vanuit zijn professionele deskundigheid de indicatie en kan zich in voorkomende gevallen beroepen op het verschoningsrecht indien naar zijn oordeel geen arbeidsgezondheidskundige indicatie gesteld kan worden. Alle medewerkers moeten bekend zijn met de afspraken rondom alcohol Ook moet het bedrijf afspraken rondom alcohol hebben opgesteld die bij de medewerkers bekend zijn. Hierin zijn het verbod op alcohol, het tijdstip van de controles, de redenen ervoor en de consequenties vastgelegd. Zo kan een test steekproefsgewijs plaatsvinden of als een gerichte controle bij een vermoeden dat iemand gebruikt. De beoordelingscriteria van de testresultaten moeten vastliggen, en de onderzoeksmethode moet zo weinig mogelijk belastend zijn. Een werknemer laat zich vrijwillig testen, heeft de mogelijkheid voor een contra-expertise en krijgt het resultaat als eerste te horen. Testbeleid geldt voor alle medewerkers Het testbeleid geldt voor iedere medewerker. 2 De Ondernemingsraad hoeft alleen in te stemmen bij de invoering van alcoholtesten, wanneer deze als middel in het bedrijf ter controle van de gestelde regels ingezet worden. Zij hoeft niet voor elk individu opnieuw goedkeuring te verlenen.

8 Alcoholproblemen gedefinieerd Problemen door het gebruik van alcohol komen voor in diverse gradaties en ontwikkelen zich vaak door de tijd heen. Een aantal termen rondom alcohol kunnen voor verwarring zorgen, waaronder alcoholmisbruik, probleemdrinker en alcoholist. De termen worden hieronder nader toegelicht. Alcoholmisbruik Wanneer alcohol bij herhaling problemen veroorzaakt in tenminste een van de volgende opzichten spreken we van alcoholmisbruik: 1) niet nakomen van verplichtingen, 2) onder invloed autorijden of bedienen van machines, 3) verstoring openbare orde, 4) relationele of sociale spanningen. Probleemdrinker Iemand die langere tijd (te) veel drinkt en als gevolg hiervan problemen heeft die met het drinken te maken hebben, wordt een probleemdrinker genoemd. Voor (te) veel drinken wordt in dit verband voor mannen een grens gehanteerd van het drinken van minimaal 1x per week 6 of meer glazen; voor vrouwen minimaal 1x per week 4 of meer glazen. De probleemdrinker heeft last van gezondheidsklachten, of heeft problemen met relaties of op het werk. Bovendien kunnen problemen ontstaan door het betrokken raken bij verkeersongelukken of geweld- en agressiedelicten en kunnen verslavingsproblemen optreden. Tien procent van de Nederlandse bevolking tussen 16 en 69 is probleem drinker. Dit zijn 1.1 miljoen mensen. Alcoholisme Een probleemdrinker hoeft nog geen alcoholist te zijn, maar vaak zit hij hier dichtbij. Daarentegen is een alcoholist per definitie ook een probleemdrinker: hij drinkt veel en heeft op zijn minst een verslavingsprobleem. Een alcoholist is iemand die sterk verlangt naar alcohol, die het gebruik van alcohol wel wil minderen maar dit niet kan en blijft gebruiken ondanks dat dit schade oplevert. 0.7 % van de bevolking tussen 18 en 64 jaar is alcoholist. Dit zijn mensen. De diagnose alcoholist wordt gesteld als iemand aan drie van de onderstaande 9 criteria voldoet: ontwikkelde tolerantie (veel nodig hebben om het effect nog te kunnen voelen) vaker en meer gebruiken dan je van plan bent last hebben van onthoudingsverschijnselen het gebruiken om onthoudingsverschijnselen te verminderen mislukte pogingen om het gebruik in de hand te houden veel tijd besteden aan gebruik of aan bijkomen van gebruik gebruiken ondanks dat je belangrijke dingen moet doen beperking van hobby's, activiteiten of zelfs werk voortdurend gebruiken, ondanks dat je weet dat het schade oplevert.

9 Herkennen van een alcoholprobleem Herkennen van een alcoholprobleem bij een medewerker is van belang voor die medewerker zelf en voor alle betrokkenen in en buiten het bedrijf. Bij een medewerker die onder invloed van alcohol is en/of met alcoholproblemen kampt, kunnen de volgende zaken opvallen: Frequenter (kortdurend) verzuimen, vaak te laat komen, dan vage excuses hebben, sneller moe zijn Minder goed concentreren, werk kost meer tijd en meer moeite hebben met de uitvoering en het onthouden van complexe taken, werkt slordiger en maakt sneller fouten Minder goed complexe handelingen vakkundig kunnen verrichten (controle over het stuur en al dan niet gelijktijdig bedienen van knoppen, schuiven of hendels is vaak veel minder alert en precies) Vaker betrokken zijn bij (kleine of bijna) ongevallen, vreemde ongelukjes in het werk en daarbuiten Reageert heftiger op klachten en opmerkingen, is vaak humeurig en achterdochtig, ontloopt leidinggevenden en controles Neigt naar zelfoverschatting en kan daardoor roekeloos en onverantwoordelijk gedrag vertonen Uiterlijke kenmerken van iemand onder invloed van alcohol en/of met een alcoholprobleem kunnen zijn: Rood en opgezet gezicht Minder verzorgd uiterlijk Trillende handen Ruiken naar alcohol Zichtbaar onder invloed zijn Extreem optreden zoals bijvoorbeeld overdreven druk en joviaal gedragen of juist zeer teruggetrokken zijn

10 Hoe kunt u een rol spelen als collega? Mijn collega drinkt teveel: wat nu? Op een gegeven moment kan het voor iedere werknemer op de afdeling duidelijk zijn dat een collega een alcoholprobleem heeft. Vaak wordt er dan wel over maar niet met deze persoon gesproken. Wat kunt u als collega doen om hem/haar te helpen? Wat u beter niet kunt doen Het alcoholgebruik van de probleemdrinker heeft vroeg of laat een negatieve invloed op het werk van de drinker. De steken die de probleemdrinker laat vallen worden in de praktijk (en voor zover dat mogelijk is) opgevangen door collega s. Deze situatie kan niet lang voortduren; dit zou een ongezond werkpatroon vormen. De probleemdrinker is hiermee niet geholpen, maar de collega ook niet. Wat u wel kunt doen Goede collega s durven elkaar de waarheid te vertellen, in plaats van om de hete brij heen te draaien. Dit dient echter wel in een veilige, vertrouwelijke en niet aanvallende sfeer plaats te vinden. Op deze manier wordt de probleemdrinker in een vroeg stadium gedwongen het alcoholprobleem onder ogen te zien en dit op te lossen. Tips Noteer de keren dat u voor uw collega de hete kastanjes uit het vuur haalde Bereid het gesprek goed voor: wat wilt u vertellen en hoe? Ga het gesprek niet aan wanneer uw collega onder invloed is Zorg dat het gesprek in een vertrouwelijke sfeer plaats vindt Vermijd welles-nietes discussies Ga bij ontkenning niet in de aanval maar blijf bij de feiten Kaart problemen zo vroeg mogelijk aan Stel grenzen, houdt u daar aan Gebruik geen loze argumenten en dreigementen of veroordelingen Praat over de overlast die het drinken van de ander u bezorgt Los geen problemen voor de drinker op Benadruk de positieve kanten van de drinker Twijfel niet aan uzelf. Het alcoholprobleem moet vooral door de drinker worden opgelost. U bent niet het probleem. Durf ook met anderen over het probleem te praten. Wijs op de hulp die uw collega in kan schakelen om het probleem te boven te komen Vertel welke verbetering u verwacht. Vertel indien er geen verbetering optreedt dat u deze zaken met uw leidinggevende zult bespreken

11 Organiseren van communicatie/voorlichting Het is essentieel om de afspraken rondom alcohol en werk helder te communiceren binnen het bedrijf. Ten eerste is het belangrijk dat de regels en procedures met betrekking tot alcohol bekend raken bij de medewerkers. Daarnaast kan door voorlichting een aantal zaken positief worden beïnvloed, zoals de bestaande alcoholcultuur in het bedrijf en de sociale norm omtrent drinken onder werktijd; de Beroepscode 0,0 promille moet gedragen worden door alle werknemers. Voorlichting over alcohol en werk kunt u op verschillende manier organiseren, bijvoorbeeld: Discussie in werkoverleg. Groepsvoorlichting: iedereen kan bereikt worden, maar verplichte deelname kan weerstand oproepen. Lunchbijeenkomsten: tijdens de middagpauze voorlichting geven. Door de informele opzet doen alleen geïnteresseerden mee, dus slechts een beperkte groep wordt bereikt. Workshop voor sleutelpersonen: management, personeelsfunctionarissen, leidinggevenden en leden van de ondernemingsraad zijn sleutelfiguren bij het ontwikkelen van een alcoholbeleid. In een workshop kunnen zij hun inzicht vergroten in het doel en de betekenis van het beleid, en hun eigen rol daarin. Gesprek met bedrijfsarts of bedrijfsmaatschappelijk werker: zodat zij bereid zijn met medewerkers op een vrijblijvende wijze te praten over alcoholgebruik en problemen. Artikelen in personeelsblad: vrijwel alle medewerkers worden op een eenvoudige en goedkope wijze bereikt. Foldermateriaal Informatiemap met achtergrondinformatie, adressenmateriaal en geschikt voorlichtingsmateriaal. Posters/tentoonstelling om op te hangen in de algemene ruimten. Kennistesten: korte testen, bijvoorbeeld vragenlijsten of een quiz inzetten bijvoorbeeld om mensen zich bewust te laten worden van het type drinker dat ze zelf zijn. Bijeenkomst organiseren met stellingen en video over de effecten van alcohol. Actieweek: bundelt de voorlichtingsactiviteiten in een bepaalde periode en op een bepaalde plaats.

12 Tips voor het voeren van een gesprek voor de werkgever Voorafgaand aan het gesprek Als leidinggevende/werkgever gaat u een gesprek aan met de werknemer bij wie u signalen van een alcoholprobleem waarneemt (zie checklist herkennen van alcoholproblemen). Voordat u het gesprek begint, bepaalt u wat u wilt bereiken met het gesprek. Tijdens het uitnodigen van de medewerker is het van belang dat u aangeeft wat de aanleiding van het gesprek is, het gemeenschappelijk belang, de status van het gesprek en hoe de privacy van de werknemer geborgd is. Van belang is om u te realiseren dat het gesprek alleen resultaat zal opleveren als de medewerker open staat voor het gesprek. Gedurende het gesprek Het gesprek start u met aan te geven dat u zich zorgen maakt en waarom. Door open vragen te stellen, probeert u de werknemer aan het praten te krijgen. Daarbij is luisteren essentieel. Het gaat om de werknemer en u spreekt geen oordeel of veroordeling uit. Vaak is de eerste stap het bewust maken van de betrokken werknemer dat er iets aan de hand is en hij daar iets aan kan of moet doen. Als de werknemer nog in deze fase zit zal het vaak niet lukken om tijdens het eerste gesprek de oorzaken te achterhalen. U gunt de medewerker tijd en maakt een vervolgafspraak. Vervolgens komen de oorzaken, achterliggende problemen e.d. aan de orde. Het maakt niet uit of dit over het werk gaat of over privé. Door het stellen van open vragen, niet te oordelen en te luisteren komt u vaak een eind op weg. Daarna bepaalt u in overleg met de werknemer o.a. of er maatregelen op het werk genomen worden of deskundige bijstand gewenst is. Uw uitgangspunt is om de werknemer steun te geven bij het oplossen van de problemen en een bijdrage te leveren daar waar nodig. Realiseert u zich dat u niet alle problemen hoeft en kunt oplossen en dat u niet op de stoel van de deskundige zit. Het gesprek wordt afgesloten met een samenvatting van de gemaakte afspraken en een vervolgafspraak wordt gemaakt. Indien u het gesprek niet alleen wilt voeren met de betrokken medewerker, kunt u uw arbodienstverlener of een casemanager van Gezond Transport inschakelen, die samen met u het gesprek aangaat. Wilt de medewerker niet het gesprek met u aangaan, dan kunt u de medewerker bv verwijzen naar het arbeidsomstandighedenspreekuur of advies vragen bij Gezond Transport. Voorbeeld gespreksverloop Een eerste gesprek tussen leidinggevende en werknemer kan er als volgt uitzien: U maakt zich zorgen over het functioneren en wilt weten wat er aan de hand is U hebt alle feiten, over verminderde prestaties, voorvallen en data op een rijtje, ook als u dit van anderen hebt vernomen U maakt duidelijke welke prestaties onacceptabel zijn en dat u wilt dat het gedrag verandert. U maakt duidelijk wanneer u verandering wilt zien. U vraagt de werknemer of hij het eens is met wat u zegt U vraagt de reden voor prestatievermindering U vertelt dat u denkt dat er alcohol of drugs in het spel is. U kunt laten zien dat u meeleeft, maar medelijden lost niets op. U biedt hulp aan, en maakt duidelijk dat de informatie vertrouwelijk blijft, en dat de uiteindelijke verantwoordelijkheid bij de werknemer zelf ligt U meldt wat de consequenties zijn als het gedrag niet is veranderd Ook al ontkent werknemer dat er alcohol in het spel is, u blijft vasthouden aan uw standpunt van verminderde prestatie en noodzaak tot verbetering U rondt het gesprek af met afspraken over verbeteringen en procedure U stelt de werknemer op de hoogte als u het nodig vindt dit gesprek met P & O of Arbodienst te delen. U sluit het gesprek af met positieve opmerking en benadrukt dat u wilt dat werknemer weer als voorheen kan functioneren.

13 Tips voor het voeren van een gesprek voor de werknemer Door uw leidinggevende / werkgever bent u uitgenodigd voor een gesprek. Een goede voorbereiding is belangrijk: U vraagt zich af wat het doel van het gesprek is. Met wie heeft u het gesprek, wat is zijn functie en waar is hij verantwoordelijk voor binnen het bedrijf? Wat wilt u wel en wat wilt u niet vertellen? Welke vragen kunt u verwachten? Welke vragen wilt u zelf stellen? Wat zou voor u de uitkomst van het gesprek moeten zijn? Tijdens het begin van het gesprek vraagt u hoe uw privacy gegarandeerd wordt, of er een verslag gemaakt wordt en wat de status van het gesprek is. Tijdens het gesprek hoeft u niet overal direct een antwoord op te geven: Ik vind het moeilijk om daar zo snel een antwoord op te geven. Ik wil daar later graag op terugkomen. Als tijdens het gesprek iets niet duidelijk is, geeft u dit aan. En als uw bedenktijd wilt, vraagt u er om. Op het einde van het gesprek vat u samen wat er gezegd is, welke afspraken er gemaakt zijn en of er een vervolggesprek komt. Na het gesprek zet u voor u zelf de dingen nog eens op een rijtje. Hebt u inderdaad naar voren gebracht wat u wilde? Wat is er precies besproken? Is er een vervolggesprek afgesproken? Wat zal daar aan de orde komen? Bedenk of er nog dingen zijn die u bent vergeten. Of dat er dingen zijn die u wilt corrigeren. Kom daar op terug. Indien u bepaalde zaken niet met uw werkgever / leidinggevende wilt of kunt bespreken, kunt u advies vragen via het arbeidsomstandighedenspreekuur.

Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen

Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Tactus Verslavingszorg Preventie & Consultancy Brink 40 7411 BT Deventer 088 3822

Nadere informatie

Een probleemgebruiker is meester

Een probleemgebruiker is meester Moeten werknemers op het werk getest worden op alcoholgebruik? In Nederland zijn bedrijven, vakbonden, artsen, juristen en politici nog steeds over dit vraagstuk in gesprek. Er zijn goede argumenten voor

Nadere informatie

Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts

Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Alcoholproblemen op het werk. Adviezen voor leidinggevenden. 3e druk 2000 Alcon, Utrecht

Alcoholproblemen op het werk. Adviezen voor leidinggevenden. 3e druk 2000 Alcon, Utrecht Alcoholproblemen op het werk Adviezen voor leidinggevenden 3e druk 2000 Alcon, Utrecht (c) 2000 Alcohol Consultancy Nederland (ALCON) Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Informatie voor werkgevers

Informatie voor werkgevers Informatie voor werkgevers Werk en verslaving Informatie voor werkgevers Werk en verslaving Het aantal verslaafden aan alcohol, drugs en medicijnen in Nederland groeit. Het merendeel van deze mensen heeft

Nadere informatie

Het hoe en waarom van Personeelsgesprekken

Het hoe en waarom van Personeelsgesprekken Het hoe en waarom van Personeelsgesprekken Personeelsgesprekken Het personeelsgesprek (ook wel functioneringsgesprek) is een belangrijk instrument dat ingezet kan worden voor een heldere arbeidsverhouding

Nadere informatie

Toolbox NL_19b_ Alcohol op het werk rev.1. VCA invorm.eu. VCA invorm

Toolbox NL_19b_ Alcohol op het werk rev.1. VCA invorm.eu. VCA invorm Alcohol op het werk Toolbox 1 De Wet Het gebruik van alcohol op het werk is niet bij de wet verboden. Wel is bij de wet geregeld dat de werkgever een werknemer mag ontslaan, wanneer deze zich ondanks waarschuwing

Nadere informatie

PROCEDURE P036: Uitvoering van het beleid ten aanzien van alcoholgebruik en drugsbezit/gebruik

PROCEDURE P036: Uitvoering van het beleid ten aanzien van alcoholgebruik en drugsbezit/gebruik 2007-0008691 r PROCEDURE P036: Uitvoering van het beleid ten aanzien van alcoholgebruik en drugsbezit/gebruik Opmerkingen: 26 mei 2008: T.o.v. de versie van 1 juli 2007 zijn de volgende punten gewijzigd:

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

Reglement Alcohol, Drugs, Medicijnen en werk. Augustus 2008. Opgesteld door Roder Consult bv in samenwerking met de VIA

Reglement Alcohol, Drugs, Medicijnen en werk. Augustus 2008. Opgesteld door Roder Consult bv in samenwerking met de VIA Reglement Alcohol, Drugs, Medicijnen en werk Augustus 2008 Opgesteld door Roder Consult bv in samenwerking met de VIA Reglement Alcohol, Drugs en Medicijnen Een preventief beleid voor leden van de VIA-EU

Nadere informatie

TIPS VOOR BELANGRIJKE GESPREKKEN ( BV OP HET WERK)

TIPS VOOR BELANGRIJKE GESPREKKEN ( BV OP HET WERK) TIPS VOOR BELANGRIJKE GESPREKKEN ( BV OP HET WERK) Dit document is bedoeld om u te helpen een belangrijk gesprek voor te bereiden. Er worden enkele punten besproken waar u op kunt letten voor en na het

Nadere informatie

Hoe bespreek ik functioneren bij een zwaarwegend incident?

Hoe bespreek ik functioneren bij een zwaarwegend incident? Hoe bespreek ik functioneren bij een zwaarwegend incident? Soms zijn er situaties waarin je direct in moet grijpen op het functioneren van je medewerker. Zoals bij een zwaarwegende incidenten. Niet gemakkelijk,

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

Alcohol-, drugs, en middelengebruik. 1. Inleiding. 2. Doel. 3. Regelgeving

Alcohol-, drugs, en middelengebruik. 1. Inleiding. 2. Doel. 3. Regelgeving 1. Inleiding Onder overmatig alcohol- en/of drugsgebruik wordt verstaan: een medewerker die onder invloed van alcohol en/of drugs op het werk verschijnt. Het is algemeen bekend dat het onder invloed zijn

Nadere informatie

Dit voorbeeld alcoholbeleid is gebaseerd op het beleid van de Hamelandgroep Hacron en dient ter inspiratie voor andere SW bedrijven.

Dit voorbeeld alcoholbeleid is gebaseerd op het beleid van de Hamelandgroep Hacron en dient ter inspiratie voor andere SW bedrijven. Voorbeeld alcoholbeleid Sociale Werk voorziening 1. Inleiding Dit voorbeeld alcoholbeleid is gebaseerd op het beleid van de Hamelandgroep Hacron en dient ter inspiratie voor andere SW bedrijven. Binnen

Nadere informatie

Informatieleaflet voor werkgevers

Informatieleaflet voor werkgevers Informatieleaflet voor werkgevers Werk en verslaving Het aantal verslaafden aan alcohol, drugs en medicijnen in Nederland groeit. Het merendeel van deze mensen heeft een baan en kampt met de verslaving

Nadere informatie

Help! Verzuim voorkomen

Help! Verzuim voorkomen TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. Help! Verzuim voorkomen Een leidraad voor werkoverleg met medewerkers over verzuim Deze publicatie is

Nadere informatie

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende

Nadere informatie

Gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid

Gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid Gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid Deze gesprekswijzer Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro. Inleiding Deze gesprekswijzer

Nadere informatie

HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG

HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG INHOUD 0. ALGEMEEN 3 Wat is de bedoeling van het beleid voor ongewenst gedrag? 3 Voor wie? 3 Hoe pak je het aan? 3 1. MAATREGELEN

Nadere informatie

SIGNAALLIJST. Signaallijst Versie juni 2013. Toolbox Autiproof Werkt

SIGNAALLIJST. Signaallijst Versie juni 2013. Toolbox Autiproof Werkt SIGNAALLIJST 1 Inleiding Het tijdig herkennen van signalen van een werknemer met autisme is noodzakelijk voor het goed (blijven) functioneren van deze medewerker. Voor de begeleidende collega, ofwel de

Nadere informatie

INTEGRITEITSCODE EN GEDRAGSREGELS

INTEGRITEITSCODE EN GEDRAGSREGELS INTEGRITEITSCODE EN GEDRAGSREGELS DECEMBER 2017 Vastgesteld Bestuurder d.d. 6 juni 2017 Instemming OR d.d. 28 november 2017 Goedgekeurd Raad van Commissarissen d.d. 24 april 2017 2 17.039 versie 2017 INTEGRITEITSCODE

Nadere informatie

WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID

WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID In opdracht van Delta Lloyd Maart 2015 1 Inhoudsopgave 1. Management Summary 2. Onderzoeksresultaten Verzuim Kennis en verzekeringen Communicatie Opmerkingen 3. Onderzoeksverantwoording

Nadere informatie

Regeling alcohol-, drugs- en medicijngebruik

Regeling alcohol-, drugs- en medicijngebruik Regeling alcohol-, drugs- en medicijngebruik Nummer: 09.0001681 Versie: 1.0 Vastgesteld door het DB d.d. 13 oktober 2011 Instemming COR 15 september 2011 Deze regeling treedt in werking op 13 oktober 2011

Nadere informatie

Juli Alcohol en drugs Een heldere grens: 0%

Juli Alcohol en drugs Een heldere grens: 0% Juli 2015 Alcohol en drugs Een heldere grens: 0% Alcohol en drugs Een heldere grens: 0% De medewerkers van GVB zijn iedere dag verantwoordelijk voor een veilige reis van honderdduizenden reizigers. Dat

Nadere informatie

INFO LOKAAL. ondersteuning voor de lokale hujo-groepen!

INFO LOKAAL. ondersteuning voor de lokale hujo-groepen! INFO LOKAAL ondersteuning voor de lokale hujo-groepen! Mei: Drugs- en alcoholbeleid Alcohol en andere drugs worden frequent gebruikt door jongeren, in het uitgaansleven, maar ook in de jeugdvereniging

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over de nieuwe Arbowet per 1 juli 2017

Vragen en antwoorden over de nieuwe Arbowet per 1 juli 2017 Vragen en antwoorden over de nieuwe Arbowet per 1 juli 2017 Meer aandacht voor de betrokkenheid van werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie bij werkgevers en de randvoorwaarden

Nadere informatie

Werk en Verslaving. Ard van Oosten psychiater, bedrijfskundige

Werk en Verslaving. Ard van Oosten psychiater, bedrijfskundige Werk en Verslaving Ard van Oosten psychiater, bedrijfskundige Inhoud Inleiding Verslaving als ziekte Werk en verslaving Medisch - Juridisch kader Beleid Inleiding Gewoonteverslaving Gokverslaving, chatverslaving,

Nadere informatie

Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer

Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer M A A I K E D E C O N I N C K C G G VA G G A B O O M G A A R D S T R A A T 7 2018 A N T W E R P E N 0 3. 2 5 6. 9 1. 4 1 W W W. V A G G A. B E Eigen normen en

Nadere informatie

Present. Gezond en vitaal aan het werk

Present. Gezond en vitaal aan het werk Present Gezond en vitaal aan het werk Uw werkgever heeft naast de collectieve zorgverzekering ook Present afgesloten bij Zilveren Kruis Achmea. Present biedt een compleet pakket aan diensten en maatregelen

Nadere informatie

N. (Nienke) Daniels Senior adviseur, VBS Helpdesk. VBS, augustus VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1

N. (Nienke) Daniels Senior adviseur, VBS Helpdesk. VBS, augustus VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1 N. (Nienke) Daniels Senior adviseur, VBS Helpdesk VBS, augustus 2017 VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1 INHOUD VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 2 1. Een enkel moment waarop het

Nadere informatie

AMC leidraad: wat te doen bij ziekte. Uitgangspunten

AMC leidraad: wat te doen bij ziekte. Uitgangspunten AMC leidraad: wat te doen bij ziekte Wanneer u door ziekte niet kunt werken dan krijgt u te maken met het verzuimbeleid van het AMC. In de meeste gevallen kunt u prima afspraken maken met uw leidinggevende

Nadere informatie

De bedrijfscode van JNW makelaars.

De bedrijfscode van JNW makelaars. De bedrijfscode van JNW makelaars. Pagina Inleiding 2 1. Toepasselijkheid 2 2. Toezichthouder 2 3. Integer handelen 3 4. Onrechtmatig handelen 3 5. Nieuwe medewerkers 3 6. Cliëntenonderzoek 3 7. Betrokkenheid

Nadere informatie

Protocol Ongewenste Omgangsvormen

Protocol Ongewenste Omgangsvormen Protocol Ongewenste Omgangsvormen 1. Uitgangspunten Om een veilig sociaal sportklimaat te waarborgen wordt van ieder lid, trainer, vrijwilliger, ouder of gast bij de vereniging (nader samenvattend genoemd:

Nadere informatie

Onderhandelen en afspraken maken

Onderhandelen en afspraken maken OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

Handreiking inzet van e-learning in de SW

Handreiking inzet van e-learning in de SW De begeleiding van medewerkers met verslavingsproblemen en ongewenst gedrag Handreiking inzet van e-learning in de SW 7 Praktische bouwstenen Strategische bouwstenen Strategische bouwstenen Praktijkvoorbeelden

Nadere informatie

Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V.

Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V. 01-09-2015 Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V. Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Achtergrond en Herkenning 3 1.2 Doelstellingen 3 2. Alcohol en drugsbeleid 2.1. Algemeen geldende bepalingen voor Yara

Nadere informatie

14 april 2015. Onderzoek: Verkeersonderzoek: rijden met alcohol op en agressief rijgedrag

14 april 2015. Onderzoek: Verkeersonderzoek: rijden met alcohol op en agressief rijgedrag 14 april 2015 Onderzoek: Verkeersonderzoek: rijden met alcohol op en agressief rijgedrag Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA)

PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA) PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA) Wettelijke grondslag De maatregelen beschrijven op welke wijze werkgevers en werknemers invulling kunnen geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbowet. Bron: Arbowet

Nadere informatie

Leer uw kind De Ondergoedregel.

Leer uw kind De Ondergoedregel. 1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.

Nadere informatie

A ALCOHOLBELEID VOOR MEDEWERKERS

A ALCOHOLBELEID VOOR MEDEWERKERS AALCOHOLBELEID VOOR MEDEWERKERS INHOUDOPGAVE INLEIDING Inleiding...3 Voor wie... 4 Uitzonderingen...5 Alcoholpromillage...6 Verantwoorde bierconsumptie...6 Het beleid inzake alcohol buiten het werk...7

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Pestprotocol BS de Kersenboom

Pestprotocol BS de Kersenboom Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

ZIEKTEVERZUIMREGLEMENT

ZIEKTEVERZUIMREGLEMENT ZIEKTEVERZUIMREGLEMENT Arsenaal Personeelsdiensten B.V. is uw juridisch werkgever. Dat betekent, dat wij u ook begeleiden tijdens het ziekteverzuim, gedurende de looptijd van uw contract en waar nodig

Nadere informatie

Verzuimprotocol: ziekteverlof aanvragen

Verzuimprotocol: ziekteverlof aanvragen Bij verzuim ligt het accent op wat je nog wel kan. Ziek is ziek, maar betekent niet automatisch dat je niet kunt werken. Ziekteverzuim is minder vrijblijvend en vraagt van werkgever en medewerker meer

Nadere informatie

Scoren met medezeggenschap

Scoren met medezeggenschap Scoren met medezeggenschap actualiteiten Arbeidsomstandighedenwet privacyregels bij ziekte Huidige wettelijke taken verplicht om zich door bedrijfsarts te laten bijstaan ziekteverzuimbegeleiding periodiek

Nadere informatie

o Gericht op verleden o Focus op oordelen o Eenrichtingsverkeer o Passieve bijdrage van de medewerker o Gericht op formele consequenties

o Gericht op verleden o Focus op oordelen o Eenrichtingsverkeer o Passieve bijdrage van de medewerker o Gericht op formele consequenties Het zorgen voor een goede basis. Elk bedrijf wil een goed resultaat halen. Dat lukt beter als u regelmatig met uw medewerkers bespreekt hoe het gaat, hoe dingen beter zouden kunnen en wat daarvoor nodig

Nadere informatie

Alcohol, drugs en roken

Alcohol, drugs en roken ... Think safety! Alcohol, drugs en roken VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Alcohol, drugs en roken 2 ... Think safety! Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid

Nadere informatie

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol. PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,

Nadere informatie

Verzuimverlof aanvragen

Verzuimverlof aanvragen In dit protocol staan de door [naam organisatie] verplicht gestelde voorschriften en procedures als je door ziekte arbeidsongeschikt bent en je eigen werk niet kunt doen. 1. Verzuimverlof aanvragen Verzuimverlof

Nadere informatie

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Anti-pestbeleid OBS De Schakel Dit ANTI-PESTBELEID heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken

Nadere informatie

Arbeidsrecht en Hyperemesis Gravidarum

Arbeidsrecht en Hyperemesis Gravidarum Arbeidsrecht en Hyperemesis Gravidarum Regelmatig lopen vrouwen die last hebben van Hyperemesis Gravidarum (HG) tegen arbeidsrechtelijke problemen aan. Contracten worden niet verlengd, er wordt gedreigd

Nadere informatie

Alcohol- en drugsbeleid Inleiding:

Alcohol- en drugsbeleid Inleiding: Alcohol- en drugsbeleid Inleiding: Het drinken van alcohol is als het ware verankerd in onze cultuur en overstijgt de verschillende klassen van de bevolking. Iedereen drinkt alcohol of excuseert zich omdat

Nadere informatie

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk:

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk: De bedrijfsmaatschappelijk werker helpt bij het tot stand laten komen van gezondere arbeidsverhoudingen en meer welzijn binnen het bedrijf of de instelling. Op die manier ontstaat bij werknemers een grotere

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

FIT for DUTY. Volledig inzetbaar zijn bij aanvang. en tijdens. het werk. Volledig inzetbaar zijn bij aanvang. en tijdens het werk

FIT for DUTY. Volledig inzetbaar zijn bij aanvang. en tijdens. het werk. Volledig inzetbaar zijn bij aanvang. en tijdens het werk Onze partners FIT for DUTY FIT for DUTY Volledig inzetbaar zijn bij aanvang en tijdens Volledig inzetbaar zijn bij aanvang en tijdens het werk het werk Verplichting van medewerker (Artikel 11 Arbo-wet)

Nadere informatie

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege. inspirerend - betrokken - ondernemend

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege. inspirerend - betrokken - ondernemend Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege inspirerend - betrokken - ondernemend 2009 1 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Wat is wat 4 Handelingskaart wapenbezit 5 Handelingskaart opname maken zonder toestemming

Nadere informatie

Slaapproblemen, angst en onrust

Slaapproblemen, angst en onrust Slaapproblemen, angst en onrust WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WAT GEBEURT ER ALS U STOPT AUTORIJDEN INFORMATIE ADRESSEN HULPVERLENING VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN,

Nadere informatie

Aanwezigheidseis leidinggevende of barvrijwilliger. Instructie Verantwoord Alcoholgebruik

Aanwezigheidseis leidinggevende of barvrijwilliger. Instructie Verantwoord Alcoholgebruik I.V.A. Instructie Verantwoord Alcoholgebruik Aanwezigheidseis leidinggevende of barvrijwilliger Horeca Tijdens het verstrekken van alcohol dient er altijd een leidinggevende aanwezig te zijn. Deze persoon

Nadere informatie

Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs

Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs Wet- en regelgeving Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs Met dit uitgewerkt stellingenspel over alcohol en drugs kun je moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. Jouw Scoutinggroep

Nadere informatie

lyondellbasell.com Versla de Verslaving

lyondellbasell.com Versla de Verslaving Versla de Verslaving Versla de Verslaving Verslaving, in welke vorm dan ook, is een wereldwijd begrip. De consequenties ervan kunnen variëren van chronische ziekten tot ontslag en van financiële ondergang

Nadere informatie

VERZU IMPROT OCOL Ziekmeldingen Formulier Registratie ziekmeldinggesprek. Contact tijdens ziekte

VERZU IMPROT OCOL Ziekmeldingen  Formulier Registratie ziekmeldinggesprek. Contact tijdens ziekte VERZUIMPROTOCOL Ziekmeldingen De medewerker moet zich voor 9.00 uur telefonisch ziekmelden bij zijn / haar direct leidinggevende. Indien de direct leidinggevende niet aanwezig is, moet de ziekmelding doorgegeven

Nadere informatie

Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon

Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon VEILIG SPORTKLIMAAT Budovereniging Asahi Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Doel van aanstelling van een vertrouwenscontactpersoon 2 3 Taken en bevoegdheden van

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Alcohol en drugsbeleid van de VGC

Alcohol en drugsbeleid van de VGC Alcohol en drugsbeleid van de VGC p. 45 Een beleid? Het alcohol en drugsbeleid van de VGC geldt voor iedereen en past in het globaal personeels, gezondheids en veiligheidsbeleid. Opzet ervan is preventief

Nadere informatie

Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct

Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie In deze folder vindt u informatie voor de eerste weken na uw ontslag

Nadere informatie

Luba Payroll / 2014. Verzuimprotocol

Luba Payroll / 2014. Verzuimprotocol Luba Payroll / 2014 Verzuimprotocol Inleiding In jouw payrollbevestiging staat aangegeven of je aangemeld wordt bij de arbodienst van jouw opdrachtgever of van Luba Payroll. Word je bij de arbodienst van

Nadere informatie

WORKSHOP DOSSIERVORMING 7 MAART 2013. mr. M.G.J. (Meike) Pennings mr. G.W. (Geert) Rouwet

WORKSHOP DOSSIERVORMING 7 MAART 2013. mr. M.G.J. (Meike) Pennings mr. G.W. (Geert) Rouwet WORKSHOP DOSSIERVORMING 7 MAART 2013 mr. M.G.J. (Meike) Pennings mr. G.W. (Geert) Rouwet AGENDA 1. Inleiding 2. De stadia van dossiervorming: I. instroom; II. doorstroom; III. uitstroom; 3. Vragen? INLEIDING

Nadere informatie

Belang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid. Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten

Belang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid. Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten Belang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten Wist u dat? Het aantal probleemdrinkers bij de beroepsbevolking wordt geschat op 5 tot

Nadere informatie

Tips voor Ouders van drinkende pubers

Tips voor Ouders van drinkende pubers Tips voor Ouders van drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: - Kies als ouders samen regels voor het gezin. - Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Volleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg

Volleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg Volleybalvereniging Woudenberg Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon 1 1 Inleiding Binnen de Volleybalvereniging Woudenberg vinden we dat we met respect met elkaar moeten omgaan. Stelregel is:

Nadere informatie

NVAB-STANDPUNT inzake de rol van de bedrijfsarts in het kader van het alcohol- en drugsbeleid binnen ondernemingen 1

NVAB-STANDPUNT inzake de rol van de bedrijfsarts in het kader van het alcohol- en drugsbeleid binnen ondernemingen 1 NVAB-STANDPUNT inzake de rol van de bedrijfsarts in het kader van het alcohol- en drugsbeleid binnen ondernemingen 1 Inleiding De NVAB is van mening dat zowel werkgever als werknemers een bijdrage dienen

Nadere informatie

GEDRAGSCODE Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland

GEDRAGSCODE Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland AMBULANCE GEDRAGSCODE Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland INLEIDING INHOUDSOPGAVE Een werkklimaat waarin iedereen zich prettig en veilig voelt. Waar we

Nadere informatie

Een klacht, wat nu? Klachtenregeling bestemd voor ouders, voogden, verzorgers en medewerkers

Een klacht, wat nu? Klachtenregeling bestemd voor ouders, voogden, verzorgers en medewerkers Een klacht, wat nu? Klachtenregeling bestemd voor ouders, voogden, verzorgers en medewerkers Vastgesteld in de vergadering van: 1 Inhoudsopgave Inleiding p. 3 Bij wie kan ik terecht? p. 4 Wie kan er klagen?

Nadere informatie

Ik word ziek, en dan..

Ik word ziek, en dan.. Ik word ziek, en dan.. Verzuimregels in vogelvlucht Geestelijk gezond in Zeeland Wat zijn je rechten en plichten bij ziekte? Burgerlijk Wetboek & Wet Verbetering Poortwachter (WVP) Uitgangspunt is: loon

Nadere informatie

Werk en kanker: je hoeft er niet alleen voor te staan.

Werk en kanker: je hoeft er niet alleen voor te staan. Kanker, waarbij het verleden, het heden en de toekomst niet langer met elkaar verbonden lijken. Kanker... je hebt het niet alleen en je hoeft er niet alleen voor te staan Werk en kanker: je hoeft er niet

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk bij de Voedselbank Dordrecht

Vrijwilligerswerk bij de Voedselbank Dordrecht Vrijwilligerswerk bij de Voedselbank Dordrecht De Voedselbank Dordrecht heeft als doel het verstrekken van verkregen voedsel aan mensen in Dordrecht die dat nodig hebben. Daarnaast zet de voedselbank zich

Nadere informatie

Een situatie kan lastig worden indien. - voor de bedrijfsarts als arts sommige waarden zwaarder wegen dan voor de bedrijfsarts als adviseur

Een situatie kan lastig worden indien. - voor de bedrijfsarts als arts sommige waarden zwaarder wegen dan voor de bedrijfsarts als adviseur Inleiding Sociaal Medisch Overleg (SMO) is een gestructureerd en multidisciplinair overleg over individuele casuïstiek tussen het management en diens adviseur(s) aangaande verzuim en re-integratie. Deelnemers

Nadere informatie

De allereerste vraag die wij aan de Hoogeveense jongeren stelden was: Nuttig jijzelf alcohol? Hier zijn de volgende gegevens uit voortgekomen.

De allereerste vraag die wij aan de Hoogeveense jongeren stelden was: Nuttig jijzelf alcohol? Hier zijn de volgende gegevens uit voortgekomen. Naar aanleiding van het verkrijgen van het uitstel, om als JOIN genoeg tijd te hebben om een mening te kunnen vormen over het Visiedocument Integraal Jeugdbeleid Hoogeveen, hebben wij een onderzoek gedaan

Nadere informatie

Stigma en de Benadering van Werkgevers

Stigma en de Benadering van Werkgevers Stigma en de Benadering van Werkgevers Dorien Verhoeven, Projectmanager Stigma & Werk' Thea Heijnen, Ambassadeur Stigma & Werk Noortje Zomer, Stagiaire Stigma & Werk Samen Sterk zonder Stigma - Stigma

Nadere informatie

Arbeidsongeschiktheid in het UMC. Wat nu?

Arbeidsongeschiktheid in het UMC. Wat nu? Arbeidsongeschiktheid in het UMC. Wat nu? Inhoudsopgave pagina 1 Antwoorden op vragen over arbeidsongeschiktheid 3 2 Wat wordt er van u verwacht en wie kunnen u ondersteunen? 3 3 Andere functie gevonden?

Nadere informatie

6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V.

6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V. 6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V. Inleiding Wij willen graag dat de cliënten van THUIS met zorg Zaanstreek thuiszorg tevreden zijn over de zorg die aan hen wordt geboden. Ook vinden we het

Nadere informatie

Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven

Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven Uitkomsten webenquête mei 2015 Webenquête onder deelnemers regiobijeenkomsten gezond & veilig werken Voorafgaand aan de regiobijeenkomsten Gezond & veilig werken

Nadere informatie

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Alcohol en drugs Waar denken we aan? Nadine Mouchart, MSc Medewerker Verslavingspreventie Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? En wat missen

Nadere informatie

Verzuimprotocol. Aandacht. SHDH Verzuimbeleid in goede banen. voor verantwoordelijkheden

Verzuimprotocol. Aandacht. SHDH Verzuimbeleid in goede banen. voor verantwoordelijkheden Verzuimprotocol SHDH Verzuimbeleid in goede banen Aandacht voor verantwoordelijkheden Inhoudsopgave 3 Aandacht voor verzuim Iedere medewerker doet er toe 4 Aandacht voor verantwoordelijkheden Medewerker

Nadere informatie

De spin in het web. Handreiking. voor werkers die direct. aan de slag willen met. de sociale netwerken van. mensen met verstandelijke

De spin in het web. Handreiking. voor werkers die direct. aan de slag willen met. de sociale netwerken van. mensen met verstandelijke De spin in het web Handreiking voor werkers die direct aan de slag willen met de sociale netwerken van mensen met verstandelijke beperkingen Anne Wibaut, Willy Calis Ad van Gennep Inleiding Wij hebben

Nadere informatie

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Vastgesteld in de MR-vergadering van 8 juni 2015. 1 Inleiding Per 1 januari 2014 is wettelijk vastgelegd dat geen alcohol verkocht mag worden aan jongeren jonger

Nadere informatie

19 december 2006. Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V.

19 december 2006. Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V. 19 december 2006 Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V. Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Achtergrond 3 1.2 Doelstellingen 3 2. Alcohol en drugsbeleid 4 2.1. Algemeen geldende bepalingen voor Yara Sluiskil

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels

Nadere informatie

Uw kind, alcohol en drugs

Uw kind, alcohol en drugs Uw kind, alcohol en drugs Kelly is 13 jaar. Zij heeft vrienden die alcohol drinken. Ze kopen blikjes bier. Ze drinken het bier op straat op. Kelly drinkt nog geen alcohol. Als Kelly uw dochter was. Wat

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK

Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Alcohol en drugs op de werkplek: cijfers en gevolgen 4 Preventie: een wettelijke vereiste 8 Een preventief alcohol- en drugsbeleid opstellen 10 Tips voor

Nadere informatie

Ik ben ziek Wat nu? Informatiebrochure voor werknemers November 2007

Ik ben ziek Wat nu? Informatiebrochure voor werknemers November 2007 Ik ben ziek Wat nu? Informatiebrochure voor werknemers November 2007 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De Wet Verbetering Poortwachter (WVP).. 4 Contact met de arbodienst 4 Opstellen Plan van Aanpak 5 Uitvoeren

Nadere informatie

Rapport. Rapport over een klacht over de gemeente Hilversum. Datum: 28 augustus 2012. Rapportnummer: 2012/134

Rapport. Rapport over een klacht over de gemeente Hilversum. Datum: 28 augustus 2012. Rapportnummer: 2012/134 Rapport Rapport over een klacht over de gemeente Hilversum. Datum: 28 augustus 2012 Rapportnummer: 2012/134 2 Klacht 1. Verzoeker klaagt erover dat de gemeente Hilversum geen inzage heeft gegeven in het

Nadere informatie

Gedragscode Talis. Talis thuis in Nijmegen en Wijchen.

Gedragscode Talis. Talis thuis in Nijmegen en Wijchen. Gedragscode Talis De gedragscode Talis bevat informatie over de algemene werkafspraken die gelden in het kader van integriteit. Algemeen: - Het beleid van Talis dragen wij eenduidig uit. - Wij erkennen

Nadere informatie

1 Wat is er met me aan de hand? 11

1 Wat is er met me aan de hand? 11 Leven met een alcoholprobleem 07-03-06 09:25 Pagina 7 Inhoud Voorwoord 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Typerend beeld van de kwaal 11 Symptomen 12 Vroege en late symptomen 14 Diagnostiek 14 Een paar

Nadere informatie

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege 2014 INSPIREREND BETROKKEN - ONDERNEMEND Inhoudsopgave Voorwoord 3 Wat is wat 4 Handelingskaart wapenbezit 6 Handelingskaart opname maken zonder toestemming

Nadere informatie

Protocol opvallend gedrag

Protocol opvallend gedrag Protocol opvallend gedrag Opvallend gedrag 1.Wat is opvallend gedrag? 1.1 Gedragsproblemen Bepaalde gedragsuitingen zoals agressie, angst en drift zijn bij sommige kinderen vaker dan normaal aanwezig.

Nadere informatie