ontdek en beleef het sporterfgoed in het museum en de volkssporttuin van het sportimonium

Transcriptie

1 ontdek en beleef het sporterfgoed in het museum en de volkssporttuin van het sportimonium Sport wie kan er nog omheen? We doen aan sport, we kleden ons sportief, we volgen sport op TV. Maar wat weten we eigenlijk over sport? Deden onze grootouders ook aan 'fitness'? Hoe zagen de eerste fietsen eruit? Het antwoord op deze en vele andere sportvragen, vind je in het museum van het Sportimonium. Natuurlijk kan je in het Sportimonium ook trofeeën en voorwerpen van grote sporthelden bewonderen, zoals Kim Gevaert, Dixie Dansercour, Stefan Everts, In het museumdepot ontdek je de 'verborgen schatten' van de collectie. Al gehoord van trabol, beugelen of struifvogel? Na het museumbezoek kan jong en oud eeuwenoude sporten zelf uitproberen in de modern aangelegde volkssporttuin. Het bezoekerscentrum brengt informatie over het sportief toerisme en sporterfgoed in gans Vlaanderen. Boeken, tijdschriften en documenten kunnen geraadpleegd worden in het documentatiecentrum van het Sportimonium. Het Sportimonium is ondergebracht in een beschermd monument, het prachtig gerenoveerde strandgebouw uit 1938 met zicht op het meer van Hofstade. De voormalige omkleedruimtes zijn omgebouwd tot vitrinekasten en laten je de sfeer opsnuiven van het oude 'Hofstade Bains'. De unieke ligging van het Sportimonium met ruime parkeermogelijkheden maakt dat je een Sportimonium bezoek kan combineren met een sportieve wandeling of zwempartij op het domein. Het Sportimonium daagt gezinnen, scholen, verenigingen, bedrijven, kortom jong en oud uit voor een bewogen uitstap naar Hofstade. Heb je na je Sportimonium bezoek zin in meer? Wil je volkssporten, thuis op school of op een andere locatie? Blader dan gauw verder in deze uitleencatalogus en ontdek het hele aanbod volkssportmateriaal van het Sportimonium. Veel plezier. * Vanaf 2008 bundelen het Centrum voor Sportcultuur (voorheen Vlaamse Volkssport Centrale) en het Sportmuseum Vlaanderen hun krachten en zetten hun activiteiten verder onder de naam Sportimonium.

2 Het sportimonium, meer dan een museum over sport SPORTIMONIUM Maandag t/m vrijdag: 10 tot 17 uur Zon- en feestdagen: 11 tot 17 uur GESLOTEN Zaterdag Kerstvakantie INFO en RESERVATIES Tel: 015/ , Fax: 015/ website : SPORTIMONIUM UITLEENDIENST Open: dinsdag (terugbrengen) en donderdag (ophalen materiaal) van 9-12u GESLOTEN van 1 oktober tot 31 maart en op feestdagen tel: 015/ uitleendienst@sportimonium.be Toegang via Trianondreef 19 BIBLIOTHEEK Open: woensdag en donderdag van u en op afspraak GESLOTEN tijdens het weekend tel 015/ bibliotheek@sportimonium.be Sport Vlaanderen domein Hofstade, Trianondreef 19, 1981 Hofstade-Zemst Toegang via hoofdingang van het domein op de Tervuursesteenweg

3 sportimonium uitleendienst Bij de Sportimonium uitleendienst kunnen organisaties, verenigingen en particulieren terecht voor het ontlenen van spelmateriaal voor educatieve en recreatieve activiteiten (b.v. bijscholing van eigen medewerkers, uw doelgroep laten kennismaken met de spelcultuur uit Vlaanderen, een familie-, personeels- of clubfeest, enz...). Wie graag beter op de hoogte is van spelreglementen, herkomst, van diverse volkssporten kan in onze bibliotheek boeken en tijdschriften raadplegen. Het Grote Volkssportenboek ( 2) en Spele Weerom ( 2) helpen u al een heel eind op weg. tips voor het raadplegen van deze brochure De hoofdletters A, B, C, verwijzen naar: A volkssporten B kinderspelen C uitheemse spelen D kermisspelen E aangepaste volkssporten F new games G randinfrastructuur H andere dienstverleningen I publicaties categorie binnen-buiten transport veiligheid huurprijs

4 naam van het (spel-)materiaal spelbeschrijving krulbol afbeelding jij zorgt voor... wij zorgen voor... De volkssporten en kinderspelen kunnen ondergebracht worden in volgende categorieën: balspelen bolspelen gezelschapsspelen kermisspelen schietspelen steek- en vechtspelen verplaatsingsspelen werpspelen spelen voor binnen spelen voor buiten vervoer van het materiaal is mogelijk met een gewone personenwagen (controleer toch nog even de afmetingen!) vervoer van het materiaal met een gesloten bestelwagen of vrachtwagen is noodzakelijk besteed extra aandacht aan de veiligheid, onder meer door afbakening van het terrein, permanente begeleiding,...

5 hoe reserveren? Voor de reservatie van (spel-)materiaal vul je het aanvraagformulier in, met aanduiding van het gewenste aantal, plaats en datum van de activiteit. Dit formulier zend je naar de Sportimonium uitleendienst, Trianondreef 19, 1981 Hofstade- Zemst. Nadien krijg je bericht over plaats, datum en tijdstip van afhalen en terugbrengen van het materiaal. Het aanvraagformulier kan ook afgeprint worden van de website Een correcte aanvraag kan enkel met het daartoe bestemde aanvraagformulier, dat ingevuld en ondertekend opgestuurd of per mail be) verzonden wordt naar de Sportimonium uitleendienst. Een gewoon schrijven of telefonische aanvraag is onvoldoende. Dien tijdig je aanvraag in! algemene voorwaarden 1. Lidmaatschap Wie gebruik wil maken van de dienstverlening van de Sportimonium uitleendienst, dient zich als lid aan te sluiten. De lidmaatschapsbijdrage bedraagt 10 /jaar (= 4 kwartalen). Bij een eerste ontlening wordt de lidmaatschapsbijdrage aangerekend. Iedereen die materiaal ontleent wordt opgenomen in het adressenbestand van en beheerd door de Sportimonium uitleendienst en heeft er inzage van en recht op correctie. Zie privacyverklaring op 2. Waarborg Bij afhaling van het materiaal wordt een waarborg gevraagd, die gelijk is aan de uitleenbijdrage x 2, met een minimum van 40. Verloren of beschadigd materiaal (b.v. gebroken pijlen) dient vergoed te worden. Voor lichte, herstelbare schade wordt een forfaitaire vergoeding van 8 aangerekend. Bij grotere schade wordt de waarborg ingehouden; na vaststelling van de kosten wordt het eventuele verschil bij aangerekend. Verloren of onherstelbaar beschadigd materiaal wordt aangerekend aan vervangingswaarde, door de Sportimonium uitleendienst vastgesteld.

6 Wanneer het materiaal nat wordt teruggebracht, wordt de volledige waarborg ingehouden, onaf gezien van eventuele herstellingskosten. De waarborg wordt eveneens ingehouden bij het niet naleven van de algemene en specifieke voorwaarden, het laattijdig terugbrengen, het niet respecteren van de uren vermeld op het uitleenformulier, gemaakte kosten worden in rekening gebracht. Door het afhalen van het materiaal geeft de ontlener te kennen het materiaal in goede staat te hebben ontvangen. 3. Vervoer Voor het vervoer van het materiaal sta je zelf in en dient te gebeuren in een gesloten vervoermiddel. Voorzie, indien nodig, een bestelwagen. De afmetingen van het materiaal worden vermeld in de cataloog en zijn er aangeduid in centimeter, tenzij anders aangegeven. De aanvrager moet, om het laden en lossen vlot te laten verlopen, voldoende personen voorzien. 4. Ontleenperiode De bijdrage wordt berekend per activiteit. De uitleendienst is open op dinsdag (terugbrengen) en donderdag (afhalen materiaal) van 9 tot 12u. Gesloten van 1 oktober tot 31 maart en op feestdagen. Bij ontlening van het materiaal gedurende een volledige week wordt de bijdrage van één ontleenperiode verhoogd met 50 %. Bij laattijdig terugbrengen wordt de waarborg ingehouden, gemaakte kosten worden in rekening gebracht. 5. Annulatie Annulatie van de reservatie is mogelijk tot 14 dagen voor de activiteit en dient schriftelijk te gebeuren. Bij niet afhalen of meenemen van besteld materiaal of bij laattijdige annulatie wordt de verschuldigde uitleensom gevorderd en dient de betaling uitgevoerd te worden binnen de 30 dagen. 6.Betalingsmodaliteiten De betaling dient contant te gebeuren bij het afhalen van het materiaal (geen bancontact en/of kredietkaarten). Indien een factuur dient opgemaakt (te melden bij afhaling van het materiaal), worden voor bedragen onder 25,00, 12,00 administratiekosten aangerekend. 7. B.T.W. De ter beschikkingstelling van spelmateriaal en randinfrastructuur aan de leden is vrijgesteld van B.T.W. (BTW-wetgeving artikel 44 2, 11 & 12). 8. Verzekering Sportimonium wijst alle verantwoordelijkheid van de hand voor eventuele ongevallen die zich zouden voordoen bij het gebruik van het uitgeleende materiaal.

7 sportimonium supporters Word Sportimonium supporter Zoals het Sportimonium meer is dan een museum over sport, is de Sportimonium Supporter meer dan een bezoeker van het museum. Een Sportimonium Supporter wordt nauw betrokken bij de activiteiten in en rond het museum en heeft steeds gratis toegang. Mits een overschrijving van 40 euro (mogelijkheid van fiscaal aftrekbare giften) op rekeningnummer BE van Sportimonium vzw, Trianondreef 19, 1981 Hofstade (vermelding: gift supporter + jaartal), ben je al een kalenderjaar lang supporter. Supporters die 150,00 euro of meer overschrijven, geven het Sportimonium extra steun en worden hierdoor supporter-erelid. Zij krijgen een plaats in onze eretribune. Schenkers van een waardevol stuk aan het museum kunnen supporter-donateur worden als dank voor de verrijking van het sport(patr)imonium.

8 A 01 BAKSCHIETEN Bij dit werpspel tracht men zoveel mogelijk schijven in de opening van de bak te werpen. Varianten van het bakschieten zijn de pudebak en het tonspel. 5 schijven, 1 bakspel (49x41x24) 1 tafel of één paar schragen (zie GO4) 4,00 02 DOELSCHIETEN Vanop min. 20 m. wordt er met scherpe pijlen naar een blazoen op het doelblok geschoten. Een schot in de roos levertje uiteraard de meeste punten op. 1 linkse en 1 rechtse boog, 5 pijlen, 1 doelblok (68x68), 2 blazoenen, 1 doelblokstaander (250x15) 15,00 opvang van de pijlen achterhet doelblok (zie ook G03), afbakening van het terrein en permanente begeleiding. 03 DOPSPEL Door het tolletje aan het draaien te brengen worden de kleine bolletjes weggeschoten. Komen ze in een van de gaatjes van het dopspel terecht, dan leveren ze de speler punten op. 1 tolletje, 5 bolletjes, 1 dopspel 1 tafel 3,00 04 EGGESCHIETEN Vanop 3 m. of meer gooit men de schijven naar de egge, waarbij men zoveel mogelijk punten tracht te scoren. 10 schijven en een eg (87x75x10) 4,00

9 05 HAMERTJESSPEL Met één hamertje verdedigt elke speler zijn twee doelen. Tegelijkertijd tracht hij de knikker in het doel van één van zijn tegenstanders te stoten. A 4 hamertjes, 1 knikker, 1 hamertjesspel (76x76x9) 1 tafel, 4 spijkers of lucifers 10,00 06 HOEFIJZERWERPEN De kunst van dit spel bestaat erin zoveel mogelijk hoefijzers netjes rond de staak te werpen. Wil je punten scoren dan dient een hoefijzer volledig rond het paaltje te liggen. 10 hoefijzers, 1 metalen staak een grasveld of niet verharde ondergrond, hamer 3,00 07 KEGELEN In één of meerdere beurten tracht je zoveel mogelijk kegels te vloeren met de zware kegelbol. 9 houten kegels, 1 met ijzer beslagen kegelbol vlakke ondergrond, opvang van de kegelbol achter de kegels. 9,00 08 KRULBOL Man tegen man of in twee ploegen worden de afgeschuinde bollen zo kort mogelijk bij het paaltje gebold. Elke bol dichter bij de staak dan een bol van de tegenpartij levert een punt op. 6 houten krulbollen, 2 paaltjes 3,00 opvang van de krulbollen achter de staken, hamer, vlakke niet-verharde ondergrond

10 A 09 KUIPSTEKEN Vanop een fiets trachten de spelers hun speer door het gaatje onderaan de kuip, gevuld met water, te steken. Missen wordt bestraft met een nat pak. Een zeer leuk spel voor warme dagen. 15,00 2 speren, 2 kuipen, een met 10 bouten te monteren 2,50 m hoge galg bestaande uit: 1 balk (300), 4 balken (270), 2 balkjes (135) 1 ijzeren buis (300) 2 fietsen, een ladder, water, emmer, 2 personen voor het in- en uitladen van het kuipsteken 10 LIGGENDE WIPSCHIETEN Vanop min. 16 m. wordt er met stompe pijlen naar de liggende wip geschoten. De pluimpjes of gaaien waarnaar gemikt wordt zijn erop bevestigd. 1 linkse en 1 rechtse boog, 5 stompe pijlen, 33 gaaien, liggende wip (4-delig, 100x125) 15,00 opvang van de pijlen achter de liggende wip, (zie ook G03), afbakening van het terrein en permanente begeleiding 11 MANNETJESSPEL Met het loden bolletje tracht men, door nauwkeurig mikken, zoveel mogelijk mannetjes omver te doen vallen. Alleen zij die achterover gevallen zijn leveren punten op. 1 mannetjesspel met galg en loden bolletje (47x60x85) 1 tafel 6,00 12 PAGSCHIETEN De kunst van dit spel bestaat erin de knotsen tussen of zo dicht mogelijk bij de driepikkel te doen belanden. Twee ploegen komen tegen elkaar uit. 6 pags of knotsen, 6 palen (200x Ø 10) 6,00 een niet verharde ondergrond, zoals gras, van ongeveer 25 meter op 10 meter, afbakening (zie GO4)

11 13 PIERBOL In twee beurten tracht men zoveel mogelijk kegels te vloeren met de pierbol, waarbij je steeds voorbij de zot of tiende kegel moet spelen. A 1 pierbol, 10 kegels een vlakke, niet te gladde ondergrond van ongeveer 4m op 4m 4,00 14 PIETJESBAK Meestal wordt er met drie dobbelstenen gespeeld en trachten de spelers een bepaald aantal ogen te werpen, waarbij de beste worp telt. Er bestaan talrijke variante spelvormen. 3 teerlingen, 1 pietjesbak eventueel krijt 3,00 15 PLATTE BOL Er wordt man tegen man of in twee ploegen gespeeld. Elke bol die dichter bij het doel ligt dan die van de tegenpartij le-vert een punt op. Dit spel wordt meestal op een uitgeholde baan gespeeld. 6 platte bollen een uitgeholde baan 3,00 16 PUDEBAK Het doelwit van de koperen schijven bestaat uit 6 openingen, de kikker, het rad en 2 valluikjes of bruggetjes. Naargelang de opening waarin een schijf verdwijnt, levert ze meer of minder punten op. 12 schijven, 1 pudebak (53x43x83) 10,00

12 A 17 RINGSTEKEN Al fietsend tracht je zoveel mogelijk ringetjes aan de speer te rijgen, dit zonder te stoppen of met je voeten de grond te raken. 1 speer, 8 ringen met klemmetjes, 2 galgen te monteren met 2 staanders, 2 balken (190), 2 dwarsstukken (160) 6,00 1 fiets, zandzakjes om de voet van de galg te verzwaren 18 SCHIJFSCHIETEN Met de schijven tracht elke speler zoveel mogelijk gaaien of houten blokjes van de kleine wip te gooien. Elke gaai heeft zijn eigen puntenwaarde. 6 schijven, 11 gaaien, een ijzeren wip, dit alles zit in een handige koffer (75x60x10) 1 tafel of één paar schragen (zie G04) 6,00 19 SCHUIFTAFEL Man tegen man of in twee ploegen tracht men met de keu de schijven zo kort mogelijk bij de achterste pin te schuiven. Elke schijf korter bij die staak dan een schijf van de tegenstander levert één punt op. 2 keus, 10 schijven, 1 schuiftafel (217x48x21) 2 tafels of één paar schragen (zie G04) 10,00 20 SJOELBAK De schijven worden in drie beurten naar de poortjes achteraan in de sjoelbak geschoven. Wie zijn schijven gelijkmatig over de vier vakjes kan verdelen, verdubbelt zijn score voor die reeks. 30 sjoelschijven, 1 sjoelbak (205x41x7) 1 of 2 tafels of één paar schragen (zie G04) 7,00

13 21 STELTLOPEN Op stelten tracht je zo lang mogelijk het evenwicht te bewaren of om ter eerst een afstand of parcours af te leggen. A 2 paar stelten vrije ruimte, vlakke ondergrond 6,00 22 STOPSCHIETEN De spelers werpen om beurten een schijf naar de stop waarop de ingezette munten gestapeld zijn. Valt deze om, dan wordt gemeten wiens schijf het dichtst bij de muntstukken ligt om uit te maken wie de inzet wint. 1 houten stop, 10 koperen schijven 3,00 niet verharde ondergrond (aarde of gras) 23 STRUIFVOGEL (klein model) Met een pin in de bek wordt de struifvogel zorgvuldig naar het doelblok gelanceerd. Hoe dichter bij de roos, hoe meer punten een speler scoort. Door de kleinere afmetingen kan dit model gemakkelijker opgesteld worden. 1 vogel, 3 pinnen 1 galg (245x150) te monteren tegen het doelblok met staander (180x50x60) 25,00 afbakening, permanente begeleiding en 2 personen voor het in- en uitladen van de struifvogel. 24 TAFELKEGELSPEL De bol wordt via de buitenzijde van het tafelkegelspel naar de kegels geslingerd. Wie in één of meerdere beurten het hoogst aantal kegeltjes vloert, wint. 9 kegeltjes, 1 tafelkegelspel (100x51x11) 1 tafel of één paar schragen (zie G04) 7,00

14 A 25 TONSPEL Koperen schijven worden naar de 12 openingen in het tonspel gemikt. Elke schijf die in een holte verdwijnt levert de aangeduide puntenwaarde op. 12 schijven, 1 tonspel (70x58x38) 1 tafel of één paar schragen (zie GO5) 7,00 26 TOPTAFEL Met een krachtige ruk aan het touwtje lanceert men een tolletje, dat in zijn gang over de toptafel de kegeltjes omkeilt. Alleen de omvergevallen kegeltjes leveren punten op. 2 tolletjes, 2 touwtjes, 15 kegeltjes, 1 toptafel (70x70x11) 1 tafel of één paar schragen (zie G04) 7,00 27 TOUWTREKKEN Twee ploegen plaatsen zich tegenover elkaar langs het touw. Met man en macht wordt er getrokken, waarbij de sterkste ploeg zal winnen. 1 touw (± 32 meter, Ø 3 cm) bij voorkeur een niet verharde ondergrond (gras,...) 6,00 28 TROU-MADAME De poortjes vormen het doelwit van de bakbolletjes. Bolletjes die in de poortjes verdwijnen leveren de aangeduide puntenwaarde op. 5 bakbolletjes, 1 trou-madame (155x22x26) vlakke ondergrond 7,00

15 29 UILEBOLLING Een bol in het middelste vakje levert nul punten op. Bollen door de nul werd in de volksmond wellicht omgevormd tot bollen door den uil. A 5 bakbolletjes, 1 uilebolling (52x20x24) vlakke ondergrond 5,00 30 VLOERBOL Eén tegen één of in twee ploegen tracht men de afgeschuinde bolletjes zo dicht mogelijk bij het doel te bollen. Elke bol dichter bij het doel dan een bol van de tegenstander levert één punt op. 10 vloerbolletjes vlakke ondergrond 3,00 31 VOGELPIK Bij dit alom gekende spel worden de pijltjes naar het doelblok gegooid. Hoe dichter ze bij de roos terecht komen, hoe meer punten ze opleveren. 3 pijltjes, 1 ophangbord, 1 doelblok afbakening (zie G04) 3,00

16 01 BLINDE MERRIE Een speler tracht, zonder het evenwicht te verliezen of met de voeten de grond te raken, de vier petjes af en daarna weer op de uiteinden van de blinde merrie te wippen. 1 stok, 4 petjes, 2 steunen (75x90x8), 1 dwarsbalk (210), 1 verstevigingsbalk (210) zachte ondergrond of enkele matten 4,00 02 EGGESCHIETEN Vanop 3 meter of meer gooit men de schijven naar de egge, waarbij men zoveel mogelijk punten tracht te scoren. Een variante is het meetschieten, hierbij wordt naar een meet of lijn gemikt. B 10 schijven en een eg (87x75x10) 4,00 03 KEGELEN In twee beurten tracht elke speler zoveel mogelijk kegels te vloeren. Kegels die tijdens de eerste beurt omver gevallen zijn, blijven liggen tijdens de tweede beurt. 1 kegelbol (klein model), 9 kegels (klein model) opvang van de kegelbol achter de kegels 4,00 04 KNIKKERHUISJE Het knikkeren kent veel variante speelwijzen zoals hoopkens zetten, in d O schieten,... Bij het knikkerhuisje tracht men zoveel mogelijk knikkers in het huisje te laten verdwijnen, waarbij elk deurtje een andere puntenwaarde heeft. een zakje met knikkers en een knikkerhuisje (60x11x18) 4,00

17 05 REEPLOPEN De hoepel of reep wordt met de hand aan het rollen gebracht, met het stokje kan je de hoepel van richting doen veranderen en verder in beweging houden. 2 metalen hoepels met bijhorende stokjes 3,00 B 06 RINGSTEKEN Al fietsend of met paard en ruiter tracht een speler zoveel mogelijk ringetjes aan de speer te rijgen zonder te stoppen of het evenwicht te verliezen. 1 speer, 8 ringetjes met klemmetjes, 2 galgen te monteren met 2 staanders, 2 balkjes (190) en 2 dwarsstukken (160) 5,00 eventueel een fiets, zandzakjes om de voet van de galg te verzwaren 07 RINGWERPEN Vanop een afstand, klein of groot, mik je de vijf ringetjes naar het ringwerpbord. Elke ring die je rond een haakje werpt, levert punten op. 5 ringetjes, 1 ringwerpbord 4,00 08 SJOELBAK De schijven worden in drie beurten naar de poortjes achteraan in de sjoelbak geschoven. Wie zijn schijven gelijkmatig over de vier vakjes kan verdelen, verdubbelt zijn score voor die reeks. 30 sjoelschijven, 1 sjoelbak (180x41x7) een tafel of 1 paar schragen (zie G04) 7,00

18 9 SLAGWIP Met een trap op het uiteinde van de slagwip katapulteert een speler het balletje in de lucht en tracht het zelf op te vangen, met de hand of in het petje. een stoffen balletje, een petje en een slagwip afbakening en begeleiding bij het spel 4,00 10 STELTLOPEN Op de stelten tracht je zo lang mogelijk het evenwicht te bewaren of om ter eerst een afstand of parcours af te leggen. Voor beginnelingen zijn er de loopblokjes en de blokstelten, anderen kunnen de lage of hoge stelten uitproberen. B 1 paar loopblokjes, 1 paar blokstelten, 1 paar lage stelten, 1 paar hoge stelten 6,00 een vlakke ondergrond en begeleiding bij het steltlopen 11 ZWIERBOL De bol uit kunststof wordt naar de kegels geslingerd. Alleen de kegels die in de heengaande beweging van de bol omver vallen scoren punten. 1 bol uit kunststof, 9 kegels, 1 galg (210) met plateau (71x71x3) 4,00

19 01 BALANSLEKAR Het Zweedse balanskelar kan vergeleken worden met een een kussengevecht, maar dan ééntje waarbij de 2 spelers tegenover elkaar plaatsnemen op een balk. Met behulp van de stoffen zakken trachten ze elkaar uit evenwicht te slaan. 9,10 2 steunbalken (185xØ18), 1 dwarsbalk (250xØ18), 2 stoffen zakken gevuld met kussens een niet verharde ondergrond b.v. gras, zand, opvang onder de dwarsbalk b.v. valmatten, 2 putten om de steunbalken in te zetten (zie grondboor G02) 02 BILLARD NICOLAS Op het rond houten bord van de Franse blaasbiljart wordt een bolletje rondgeblazen met behulp van blaaspeertjes. Vier spelers verdedigen elk hun eigen doel. 1 bolletje, 1 blaasbiljart (Ø 75), 4 blaasperen, dit alles zit in een koffer (81x81x12) 1 tafel 10,00 C 03 BOARD QUOITS Ieren kennen verschillende vormen van ringwerpen, board quoits is er één van. Mik de 6 rubberen schijven naar het speelbord dat op de grond geplaatst wordt. De opening in het midden brengt de meeste punten op. Met een schijf op de lijn of naast het bord wordt niet gescoord. 6 schijven, 1 board quoits (51x51x14) 6,00 04 BOULE PENDANTE Dit bolspel van Franse origine vraagt heel wat nauwkeurigheid en geluk! Mik en tracht de bol aan de driepikkel aan te gooien met een houten balletje, drie pogingen per beurt. Wie erin lukt vergroot de werpafstand bij zijn volgende beurt 3 houten balletjes, 1 driepikkel (250x15) met bol opvang van de bal achter de boule pendante 7,00

20 05 BOULTENN Dit Bretoens werpspel doet denken aan petanque. Met 3 houten bollen probeert men de bollen rechtstreeks van de boultenn te werpen vanop 8,5 m. Hier zijn nauwkeurigheid en trefzekerheid voor vereist! De middelste bol, ook la Bigoudenn genoemd is 2 punten waard, de twee andere bollen elk 1 punt. 6,00 6 bollen, 1 boultenn (69x14x8) een afgebakend en niet verhard speelterrein b.v. gras, opvang van de bollen achter de boultenn. 06 CELBADOBAS Bij het Hongaars appelwerpen werden de appeltjes vervangen door balletjes. Vanop een bepaalde afstand probeert men de balletjes in de mand te werpen die aan een driepikkel hangt. 10 balletjes, 1 rieten mand (Ø45x40), 1 driepikkel (210x15) 8,00 07 DADDLUMS TABLE Met houten schijven tracht elke speler zoveel mogelijk kegeltjes te vloeren bij dit spel uit het Verenigd Koninkrijk. Vanop ± 3 m worden de schijven (cheeses) naar de kegeltjes geworpen. Er kan gespeeld worden voor de beste score per worp of in een aantal beurten; of het aantal beurten nodig om alle kegeltjes te vloeren. C 3 schijven, 9 kegeltjes, 1 daddlums table (155x79x30) 9,00 2 tafels of 1 paar schragen (zie G04) 08 DARTS Bij de Engelse vogelpik probeert elke speler in zo weinig mogelijk beurten 301 of 501 punten te scoren, dit naargelang het aantal spelers en de gemaakte afspraak. Wie als eerste het afgesproken aantal behaalt, wint! 3 werppijltjes, 1 dartsblok 6,00

21 9 JEU DE L ASSIETTE Eén tegen één en om beurt werpen de spelers hun schijven naar de zone op het einde van de tafel. Men scoort één punt per schijf die verder ligt dan de eerste schijf van de tegenspeler. Wie het eerst 21 punten scoort wint met dit spel uit Picardië. 1 tafel (110x55x15 openklapbaar tot 320x55x10), 14 houten schijven (Ø15) 9,00 2 paar schragen (zie G04) of 2 tafels 10 JUEGO DE LA LLAVE In de streek van Galicië (Spanje) wordt juego de la llave gespeeld. De 6 schijven worden naar de llave gemikt. Naargelang de llave die je kan raken scoor je punten (10, 25 of 50). De werpafstand bedraagt 14 m. 6 schijven, 1 juego de la llave (120x39x3) 9,00 een niet verharde ondergrond b.v. gras, opvang van de schijven achter de llave, hamer C 11 JUEGO DE LA RANA Bij deze Spaanse pudebak worden de schijven naar 5 openingen, de kikker, het rad of 2 bruggetjes gemikt. Naargelang de opening waarin een schijf verdwijnt, scoor je 5, 10, 25 of 50 punten. 10 schijven, 1 juego de la rana (50x47x30) 1 tafel of één paar schragen (zie G04) 8,00 12 KUNKOBAKHUZAS / KUNTOLAS Bij het Hongaars trek- en duwspel dat man tegen man gespeeld wordt, tracht men elkaar uit een cirkel te trekken of te duwen, respectievelijk met een touw rond elkaars nek of met een paal tegen elkaars borst. 1 touw (2 m) met aan elk uiteinde een lus, 1 staak (2 m) 5,00 een niet verharde ondergrond b.v. gras

22 13 PALETS SUR PLANCHE 7,00 Twee teams van elk 2 spelers gooien vanop 5 meter hun schijven zo dicht mogelijk bij de maître. De speler die de maître gooit werpt als eerste 2 schijven, daarna is het de beurt aan een speler van de tegenpartij om dichter bij het doel te komen. Het team dat als eerste 12 punten scoort wint dit Bretoens spel. 1 plank (65x75x5), 8 metalen schijven, 1 maître (schijfje) niet verharde ondergrond (aarde of gras) 14 PETANQUE Het Provençaals bolspel wordt man tegen man of in twee ploegen gespeeld waarbij de bollen zo dicht mogelijk bij de cochonet geworpen of gerold worden. Elke bol dichter bij het kleine balletje dan een bol van de tegenpartij levert een punt op. 2 mikballetjes, 6 stalen petanque-bollen opgeborgen in een koffertje (29x19x9) 6,00 een niet verhard speelterrein b.v. aarde 15 PLATTENSCHIESSEN Het plattenschiessen wordt in Oostenrijk gespeeld in afwachting van een partijtje ijsstokschieten. De spelers trachten hun schijven zo dicht mogelijk bij de taube of het doelwit te werpen. Er wordt één tegen één gespeeld in teams van elk 4 spelers. Elke schijf korter bij de taube dan een schijf van de tegenstander levert 3 punten op. Er wordt gespeeld naar 18 punten. C 5,00 1 taube (Ø13x2), 8 schijven, 1 speelbord (2x75x75) 16 SHOVE HA PENNY Bij dit behendigheidsspel (Engelse schuiftafel) trachten de spelers zo vlug mogelijk drie munten in elk van de negen vakjes te schuiven. Om beurt speelt elke speler vijf munten. 10 munten, 1 shove ha penny-bord (60x40x3) 1 tafel, krijt 6,00

23 17 SKITTLES Het Iers kegelen wordt met een houten blok (log) gespeeld, deze wordt onderhands naar vijf kegeltjes geworpen die opgesteld staan in een vierkant of een cirkel. Het is de bedoeling om deze 5 kegels buiten de cirkel of het vierkant te gooien. 5 kegeltjes, 4 houten blokken (Ø 6x25) samen in een houten bakje (35x20x12) 4,00 een niet verharde ondergrond b.v. gras 18 STANGENBILJART De biljartbol wordt bij het Hollandse tafelbolspel door het naar buiten bewegen van twee stangen zover mogelijk naar voren gebracht. Valt de bol door beide stokken heen, tellen de punten van het vak waarin hij terechtkomt. 1 bol, 1 stangenbiljart (140x45x15) 1 tafel of één paar schragen (zie G04) 8,00 C 9,00 19 TOKA Basken werpen de schijven vanop 12 tot 20 meter naar de toka. Wie de toka of metalen staak raakt scoort één punt. Individueel of in teams wordt er gespeeld voor de hoogste score in een bepaald aantal beurten of naar een vooraf afgesproken score. 1 staak gemonteerd in opvangbak (41x50x60), 6 metalen schijven niet verharde ondergrond (aarde of gras)

24 01 BALLO SMITTO Vanop een afstand tracht je de balletjes door de openingen van het bord te werpen. Je scoort telkens als je een bal door de opening werpt. 5 balletjes, 1 ballo smitto (120x80x4) 8,00 02 BLIKWERPEN Met de balletjes mik je zorgvuldig naar de blikken die opgestapeld als een toren wachten om omvergeworpen te worden. Hoe meer blikken je omwerpt, hoe hoger je score wordt. 6 balletjes en 20 blikken opgeborgen in een box (83x26x21), hierop kunnen de blikjes ook geplaatst worden tijdens het spel. 4,00 1 tafel. 03 KLIMBAK Door aan de touwtjes te trekken probeer je het houten balletje zo hoog mogelijk te laten klimmen. Hoe hoger je met het balletje geraakt, hoe hoger je score. De opening waar het balletje in terechtkomt bepaalt je score! 1 houten balletje, 1 klimbak (103x63x6) 1 tafel of één paar schragen (zie G04) 9,00 D 04 LABYRINT Samen probeert men de hoogste score te behalen met de bol te laten rollen door het straten-labyrint. bol, 1 labyrint (105x115x15) 10,00

25 05 MASTKLIMMEN (junior) De mast beklimmen vormt een hele uitdaging. Wie de top bereikt kan beloond worden met een prijsje, dat hij van het wiel aan de top afplukt. 1 mast met rad (Ø15x455) prijsjes voor aan het rad, put om de mast vast te zetten (zie grondboor G02) 13,00 06 MASTKLIMMEN (volwassenen) Ook hier tracht je de top van de mast te bereiken. De mast voor volwassenen is langer dan de junior-mast. 1 mast met rad (Ø15x600) prijsjes voor aan het rad, put om de mast vast te zetten (zie grondboor G02) 13,00 07 REKKER-TREKKER Elke speler schiet met de rekker zo vlug mogelijk zijn schijven door het poortje naar de andere helft van de bak. Wie als eerste al zijn schijven op de speelhelft van zijn tegenstander krijgt, wint. 10 houten schijven, 1 rekker-trekkerspel (123x63x3) een tafel of 1 paar schragen (zie G04) 9,00 08 RINGWERPEN Vanop een afstand, dichtbij of verderaf, mik je de vijf ringen naar het ringwerpbord. Elke ring die je rond een paaltje werpt, levert punten op. D 5 rubberen ringen, 1 ringwerpbord 4,00

26 9 SCHUIFBAK Bij deze kruising van een sjoelbak en een tonspel, worden de schijven geworpen naar drie ronde gaten en vier gleuven. 8 schijven, 1 schuifbak (69x41x9) 1 tafel 8,00 10 SKILOPEN Op de latten tracht je in groep om ter eerst een afstand of parcours af te leggen. 3 paar houten skilatten (122x11) voor telkens 3 personen 8,00 11 ZAKLOPEN Beiden voeten in de zak en springen maar! Om ter vlugst een bepaalde afstand afleggen, daar komt het op aan. 5 juten zakken 3,00 D

27 AANGEPASTE VOLKSSPORTEN De speluitvoering van een aantal volkssporten werd gemak-kelijker gemaakt, zodat de kans op scoren groter wordt en de spelvreugde en spelbeleving toeneemt. De te behalen punten worden niet alleen in cijfers weergegeven, maar ook in drie of vier kleuren die terugkeren bij alle aangepaste volks-sporten, behalve bij het kegelen, riboulette en pickspiel. De manier waarop de spelen aangepast werden is beschreven in een aparte brochure (behalve riboulette en pickspiel). E 01 GAAIBOL Met de vijf bolletjes probeert elke speler zoveel mogelijk gaaien of kleppen achteraan het gaaibard omver te bollen. Elke omgevallen gaai levert punten op. De ronde bolletjes en het aangepast gaaibard, met bijkomende mogelijkheden, maken het spel gemakkelijker. 5 ronde bolletjes, een gaaibard (175x82x39) 9,00 02 HAMERTJESSPEL Met een hamertje verdedigt elke speler zijn doel. Tegelijkertijd tracht hij het knikkertje in het doel van één van zijn tegenstanders te stoten. Naast aangepaste hamertjes, werden de twee doelen gereduceerd tot één per speler. 4 aangepaste hamertjes, 1 knikker, 1 hamertjesspel (76x76x9) 9,00 een tafel of 1 paar schragen (zie G04) 03 KEGELEN In één of meerdere beurten tracht elke speler zoveel mogelijk kegels omver te bollen. Kegels die bij de eerste beurt gevloerd worden blijven liggen tijdens de tweede beurt. 1 kegelbol, 9 kegels (klein model) opvang van de kegelbol achter de kegels 4,00

28 E 04 MANNETJESSPEL Met het houten bolletje tracht men, door nauwkeurig mikken, zoveel mogelijk mannetjes achterover te doen vallen. Elk mannetje heeft een eigen puntenwaarde. Het kleine loden bolletje maakte plaats voor een wat groter houten. 1 mannetjesspel met galg en houten bolletje (47x60x85) 6,00 1 tafel 05 PICKSPIEL Bij dit Duitse werpspel wordt een werphout naar de kegeltjes geworpen. Het werphout moet de kegeltjes rechtstreeks raken, waarbij het kegeltje vooraan eerst afgegooid dient te worden vooraleer andere kegels op een geldige wijze omver gegooid kunnen worden. Door de kleinere afmetingen van het pickspiel kan er gemakkelijker gescoord worden. 6,00 2 werphouten, 9 kegeltjes, 1 pickspiel (98x85x4) een niet verharde ondergrond b.v. gras, afgebakend terrein 06 RIBOULETTE Twee beurten krijgt elke speler bij het Waals tafelkegelspel om zoveel mogelijk kegels omver te rollen. Elke kegel heeft een eigen puntenwaarde. Door de kleinere afmetingen van de riboulette wordt de kegelbol gemakkelijker in het spel gebracht. 9 kegels, 1 kegelbol, 1 riboulette (132x63x16) 9,00 1 tafels of 1 paar schragen (zie G04) 07 SCHUIFTAFEL Man tegen man of in twee ploegen tracht men met de keu de schijven zo dicht mogelijk bij de achterste pin te schuiven. Elke schijf dichter bij die staak dan een schijf van de tegenpartij levert één punt op. De greppel naast het loopvlak is weggevallen, alle schijven blijven in het spel. 10 schijven, 2 keus, 1 schuiftafel (210x30x20) 8,00 2 tafels of 1 paar schragen (zie G04)

29 08 SJOELBAK De schijven worden in drie beurten naar de poortjes achteraan in de sjoelbak geschoven. Wie zijn schijven gelijkmatig over de vier vakjes kan verdelen, verdubbelt zijn score voor die reeks. De doelen met de poortjes kunnen dichtbij of veraf geplaatst worden. De grootte van de poortjes kan variëren. E 30 sjoelschijven, 1 sjoelbak (205x41x7) 7,00 1 of 2 tafels of 1 paar schragen (zie G04) 09 TONSPEL De schijven worden één na één naar de openingen in het tonspel gemikt. Elke schijf die in een opening verdwijnt, le-vert de aangeduide puntenwaarde op. De openingen zijn groter dan bij de gewone ton. 12 schijven, 1 tonspel (70x58x38) 1 tafel of 1 paar schragen (zie G04) 7,00 10 TROU-MADAME Tracht de vijf bolletjes in evenveel beurten achter de luikjes van de poortjes te doen verdwijnen. Elk poortje heeft een eigen puntenwaarde. De ronde bolletjes en de grotere poorten vergemakkelijken het spel. 5 ronde bolletjes, 1 trou-madame (155x27x26) 7,00

30 01 NEW GAMES-SET Het basismateriaal voor new games en coöperatieve spelen biedt heel wat mogelijkheden voor groepsspelen, zij worden best onder begeleiding uitgevoerd. 1 speelparachute (Ø 6 m), 2 ronde netten (Ø 3 m), 1 aard- of wereldbal (Ø 1 m), 1 voetpomp, 4 touwen (2 m), 2 touwen (6 m), 4 plastiek ballen, 10 houten stokken en 10 speelbuizen 30,00 begeleiding bij de new games F 02 NETTEN Eén of meerdere ballen in de lucht werpen en ook opvangen, die van je eigen groep of die van een andere groep, één na één of gelijktijdig... een greep uit de spelvormen met de netten. 2 ronde netten (Ø 3 m) enkele plastiek ballen of strandballen, begeleiding 7,00 03 SPEELPARACHUTE Met z n allen rond de parachute en een reuzenpaddestoel, berg of tent maken, of er zomaar onder verdwijnen. Dat zijn maar enkele mogelijkheden met de speelparachute. 1 speelparachute (Ø 6 m) een ruimte vrij van stenen, e.d. begeleiding bij de new games 9,00 04 WERELD- OF AARDBAL Een reuzenbal die uitnodigt tot wereldvolleybal, inhaalbal,... 1 aard- of wereldbal (Ø 1 m), 1 voetpomp een ruimte, vrij van stenen, e.d. begeleiding, veiligheid 12,00

31 01 FEESTVERLICHTING Feestverlichting maakt uw feestomgeving aantrekkelijk en laat het feest langer duren. een kabel van ± 15 m lengte, voorzien van 20 lampen en een stekker, opgeborgen in een koffer (45x36x25) 8,00 02 GRONDBOOR Met deze grondboor (handgebruik) kan je op een eenvoudige wijze gaten boren, b.v. voor het mastklimmen. 1 grondboor (boordiameter 17 cm, lengte 1 m) 4,00 03 OPVANGNET SCHIETSPELEN Om de veiligheid bij het liggende wipschieten of het doel-schieten te verhogen kan achter de wip of het doelblok een kleinmazig net opgesteld worden om de pijlen op te vangen. G een net (300x270), houten frame om het net aan te bevestigen bestaande uit 2 staanders (300x120), verbindingsbalk (300), metalen buis (300) 13,00 gepast transport 04 SCHRAGEN Schragen om bijvoorbeeld spelmateriaal op te plaatsen kunnen per paar ontleend worden. 1 paar schragen (75x75x10) 3,00

32 LESGEVERS / MONITOREN Een volkssport-, kinderspel- en/of new games-initiatief, zowel met educatieve als recreatieve doeleinden, kan begeleid worden door ervaren lesgevers. De schriftelijke aanvraag dient één maand voor de activiteit te gebeuren, rechtstreeks bij Sportwerk Vlaanderen vzw (voorheen VLABUS). Voor het vervoer van het materiaal blijf je zelf instaan. Voor meer info en voorwaarden: VOLKSSPORTINITIATIES EN -DEMONSTRATIES Heb je zin in een kennismaking met de echte specialisten, de typische accommodaties? Denk je aan een demonstratie of initiatie? Overweeg je bij de grote volkssportkoepel aan te sluiten? Neem dan contact op met het VlaS-secretariaat: telefoon en fax: 050/ Website: info@vlas.be VOLKSSPORTTUIN In de tuin van het Sportimonium werden een tiental velden aangelegd van volkssporten uit heel Vlaanderen. Je kan er boogschieten op de liggende wip, krulbollen (Meetjesland), trabollen (Westhoek), kegelen (Kempen), beugelen (Maasland) en zo meer. De tuin is open voor alle Sportimoniumbezoekers. Het is een ideale plek om in familie of met vrienden op een onspannen manier actief te zijn en oude, maar springlevende traditionele sporten te (her-)ontdekken. H

33 PUBLICATIES * I Het grote volkssporten boek door Erik De Vroede (2,00 ) Spele Weerom: kinderspel uit alle tijden door E. De Vroede & B. Eelbode (2,00 ) The Games Reborn, the VIIth Olympiad, Antwerp 1920 door Roland Renson (16,90 ) En Garde, Schermen Verbeeld, Schermboeken uit de Corble-collectie, wapens en attributen door C. Coppens; e.a. (7,00 ) Olympisch Bewogen, honderd jaar Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité door Roland Renson (39,90 ) Enflammé par l Olympisme, cent ans de Comité Olympique Interfédéral Belge door Roland Renson (39,90 ) Sport in t Stad, Antwerpen door Marijke den Hollander (29,50 ) Sportimonium, stilstaan bij bewegen, museumcatalogus (3,50 ) Sportimonium, more than a museum about sports, museumcatalogue (3,50 ) Sportimonium, plus qu un musée du sport, catalogue du musée 3,50 ) Victor Boin. Sport als levenskunst, door Michel Roosens en Monique van Rulo (29,00 ) Victor Boin. Le Sport comme Art de vivre, par Michel Roosens et Monique van Rulo (29,00 ) AFFICHES / POSTERS * Poster Volkssporten uit Vlaanderen, fotomontage (74x58) (6,20 ) Poster De Kinderspelen, P. Bruegel, reproductie (74x58) (6,20 ) Affiches met tekening en korte spelbeschrijving voor elk van de te ontlenen volkssporten en kinderspelen, allen beschikbaar in het Nl, F, E (42x30) (0,60 ) SPELEN * Puzzel De Kinderspelen van P. Bruegel (90x60, 1500 stukjes) (11,00 ) Postkaarten Olympische Spelen Antwerpen 1920, 2 series van 12 kaarten (8,10 per set) * alle prijzen zijn exclusief verzendingskosten de druk - Sportimonium v.z.w. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitaal of op welke andere wijze ook zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

34 INGANG UITLEENDIENST (aanbellen voor poort)