Overzicht van de rendementen, kosten en keuzemogelijkheden van collectieve DC-producten in Nederland

Transcriptie

1 LIFECYCLE PENSIOEN juni 2018 Overzicht van de rendementen, kosten en keuzemogelijkheden van collectieve DC-producten in Nederland

2 Inhoudsopgave Beschikbare premieregelingen ( DCregelingen ) worden steeds vaker gebruikt om de pensioentoezegging aan werknemers vorm te geven. In deze rapportage over de DCpensioenmarkt in Nederland geven we een overzicht van collectieve DCproducten en de keuzes die werkgever en werknemers hierbij moeten maken. 0.0 Voorwoord 1.0 Samenvatting De belangrijkste bevindingen op een rij jaar Lifecycle Pensioen Een terugblik 3.0 Inzicht in lifecycles Kosten vermogensbeheer Gerealiseerd rendement Beleggingsmix Renteafdekking re 4.0 Doorbeleggen na de pensioendatum Gevarieerd productaanbod Beleggingsmix Hoe de juiste keuze te maken? 5.0 Disclaimer

3 Voorwoord Hierbij bieden wij u het LCP rapport Lifecycle Pensioen 2018 aan. Dit rapport geeft informatie over de lifecycles in DC-producten van de belangrijkste aanbieders in de Nederlandse markt. We geven inzicht in gehanteerde beleggingsmixen, mate van renteafdekking, kostenniveau en gerealiseerd rendement. Speciale aandacht wordt gegeven aan doorbeleggen na de pensioendatum. Deelnemers kunnen kiezen uit een groeiend aantal lifecycles. Elke keuze leidt tot andere resultaten. Goede informatie over de verschillen in risico s, verwachte rendementen en verwachte pensioenen is nodig om deelnemers in staat te stellen de juiste keuze te maken. In dit rapport geven wij op hoofdlijnen inzicht in de producten die beschikbaar zijn op de Nederlandse DCpensioenmarkt. Voor het maken van een juiste keuze door werkgevers, ondernemingsraden en werknemers is meer kennis nodig, toegespitst op de specifieke situatie. Met onze gedetailleerde kennis van de DC-markt zijn wij u daarbij graag van dienst. 3

4 1.0 Samenvatting De belangrijkste bevindingen op een rij 4

5 1.0 Samenvatting Lifecycle Pensioen 2018 Veel keuze, grote verschillen Lifecycle Variatie en aantal aangeboden lifecycle producten en risicoprofielen neemt verder toe Sommige uitvoerders bieden tientallen profielen Grote verschillen in beleggingsmix en mate afbouw renterisico Bij de keuze voor een pensioenuitvoerder dienen werkgever en OR zich hiervan bewust te zijn Rendement en kosten default profielen Uitkering Kosten vermogensbeheer in 2017 variëren tussen 0,2% en 0,6% Significante verschillen waarneembaar in beleggingsrendementen 2017: voor deelnemers jonger dan 50 jaar zit dit tussen 4% en 14%; vlak voor pensioendatum tussen -1% en 4% Ook grote verschillen bij 4-jaars gemiddelde beleggingsrendementen : 6,5% 10% Vast of variabel pensioeninkomen: een lastige keuze voor individuele deelnemers Al ver voor de pensioendatum wordt deelnemers gevraagd te kiezen Veel deelnemers zullen daar hulp bij nodig hebben Werkgevers kunnen hierin faciliteren 5

6 jaar Lifecycle Pensioen Een terugblik 6

7 3.0 Inzicht in lifecycles Van TER-zake(n) 2009 tot Lifecycle Pensioen 2018 Pensioenuitvoerders 2011: Introductie PPI (PremiePensioenInstellingen) zorgt voor meer concurrentie, vernieuwing in producten en verlaging van kosten 2017: Mogelijkheid DC via algemeen pensioenfonds Premiestaffels 2009: Introductie staffels op basis van 3% rekenrente 2016: Introductie staffels op basis van kostprijs middelloonpensioen Pensioenrisico s Doorontwikkeling afdekken van renterisico, ten behoeve van stabieler pensioenresultaat Lifecycle-varianten Opkomst lifecycles op basis van passieve beleggingen, aandacht voor duurzaamheid Wet verbeterde premieregeling 2016: Doorgaan met beleggen na de pensioendatum wordt mogelijk 7

8 3.0 Inzicht in lifecycles 3.1 Kosten vermogensbeheer 3.2 Gerealiseerd rendement 3.3 Beleggingsmix 3.4 Renteafdekking 8

9 3.0 Inzicht in lifecycles Opzet rapportage: informatie van 12 pensioenuitvoerders Verzekeraars PPI s PPI s 9

10 3.0 Inzicht in lifecycles Opzet rapport: zowel 2017 als huidige aanbod Kosten vermogensbeheer Nettorendementen Realisatie 2017 Uitgangspunten: Productaanbod april 2018 Gehanteerde beleggingsmix Mate van renteafdekking Tevens meerjarige rendementen vanaf 2014 Uitleg grafieken Voor de onderzochte grootheden (kosten, rendement, percentage zakelijke waarden en percentage renteafdekking) zijn het minimum, gemiddelde en maximum per jaar vastgesteld. De getoonde lijnen betreffen dus niet één pensioenuitvoerder. Het getoonde gemiddelde betreft de middelste waarde van serie uitkomsten ( mediaan ). De resultaten worden getoond voor de default lifecyles en de default risicoprofielen. Ter indicatie wordt ook de bandbreedte van de resultaten van de meest offensieve en defensieve risicoprofielen vermeld. 10

11 3.1 Kosten vermogensbeheer 2017 Kostendaling lijkt gestopt: nu gemiddeld 0,4% per jaar Jaarlijkse kosten vermogensbeheer tot de pensioendatum 0,7% 0,6% OCF Ongoing Charges Figure: kosten vermogensbeheer binnen beleggingsfondsen 0,5% 0,4% 0,3% 0,2% OCF+ Voor een beter beeld heeft LCP deze OCF gecorrigeerd voor: extra vermogensbeheerkosten die een pensioenuitvoerder in rekening brengt; en kortingen die een pensioenuitvoerder geeft op de OCF. 0,1% 0,0% 40 maximum gemiddelde minimum Jaren tot pensioendatum Historie De gemiddelde OCF+ is in 10 jaar gehalveerd van circa 0,8% naar 0,4% van het belegde kapitaal per jaar. Het verschil tussen de hoogste en de laagste OCF+ is circa 0,4% per jaar, iets aflopend richting pensioendatum. Een kostenverschil van 0,4% per jaar gedurende 40 jaar geeft circa 7% verschil in pensioenresultaat. De OCF+ bij de meest offensieve en de meest defensieve profielen zitten op een vergelijkbaar niveau. 11

12 3.2 Gerealiseerd nettorendement 2017 Verschil tussen hoogste en laagste rendement is meer dan 10% Gerealiseerd nettorendement % 14% Nettorendement Het nettorendement is gecorrigeerd met verschil tussen OCF en OCF+, voor beter inzicht in het feitelijk behaalde rendement. 12% 10% 8% Historie Er zijn grote verschillen in nettorendement waarneembaar voor fondsen met ogenschijnlijk hetzelfde risicoprofiel. 6% 4% 2% 0% maximum gemiddelde In 2016 was het gemiddelde rendement tot circa 20 jaar voor pensioendatum 8,5%, met een bandbreedte van 6% tot 12%. -2% 40 minimum Jaren tot pensioendatum Het verschil tussen hoogste en laagste nettorendement is circa 10%, richting pensioendatum aflopend naar circa 5%. Elk procent rendementverschil gedurende 40 jaar geeft circa 17% verschil in pensioenresultaat. Het meest offensieve risicoprofiel haalde vergelijkbaar rendement. Het meest defensieve had 2% lager rendement. 12

13 3.2 Gerealiseerd nettorendement Over 4-jaarsperiode bestaat nog steeds 4% verschil in nettorendement Gerealiseerd jaarlijks nettorendement % 11% 10% 4-jaars rendement 9 uitvoerders Een meerjaarsperiode geeft beter beeld van beleggingsperformance. Van 9 pensioenuitvoerders zijn de meerjarige rendementen bekend. 9% 8% 7% 6% maximum 5% gemiddelde minimum 4% Jaren tot pensioendatum Het verschil tussen hoogste en laagste 4-jaars gemiddelde nettorendement bedraagt circa 4% per jaar. Gedurende laatste 10 jaar voor pensioendatum wisselend beeld, eerst afnemend en daarna weer oplopend verschil. Mogelijke onderliggende verschillen in mate van beleggingsrisico in default risicoprofiel zijn niet meegenomen. 13

14 3.3 Beleggingsmix De variatie in percentage zakelijke waarden is groot Percentage zakelijke waarden 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Beleggingsmix Rendement en Risico Zakelijke waarden: met name beleggingsfondsen met aandelen, vastgoed, commodities Vastrentende waarden: met name beleggingsfondsen met staatsen bedrijfsobligaties Zakelijke waarden leveren grootste bijdrage aan rendement, maar ook aan het risico. 30% 20% 10% maximum gemiddelde minimum Risicoprofiel Afhankelijk van zijn risicoprofiel kan een deelnemer kiezen voor een beleggingsmix met meer of minder zakelijke waarden. 0% Jaren tot pensioendatum Tussen default lifecycles zijn er behoorlijke verschillen in beleggingsrisico te zien. De start van de afbouw van zakelijke waarden vertoont grote spreiding, evenals de eindpositie. Meest offensieve / defensieve risicoprofielen bevatten gemiddeld circa 10% meer / minder zakelijke waarden. 14

15 3.4 Renteafdekking Renterisico op pensioendatum deels aanwezig Renteafdekking tot de pensioendatum 100% 90% 80% Renterisico Hogere of lagere marktrente op de pensioendatum leidt tot hoger respectievelijk lager pensioen. 70% 60% 50% 40% Renteafdekking Het renterisico wordt verminderd door de looptijd van de vastrentende waarden meer af te stemmen op de verwachte looptijd van het aan te kopen pensioen. 30% 20% 10% maximum gemiddelde minimum 0% Jaren tot pensioendatum Het aanvangsmoment van de opbouw van renteafdekking vertoont grote spreiding, evenals de eindpositie. Rond 10 jaar vóór de pensioendatum ligt de renteafdekking tussen circa 5% en 70%. Op de pensioendatum varieert het renterisico van 0% tot circa 30%. 15

16 4.0 Doorbeleggen na de pensioendatum 4.1 Gevarieerd productaanbod 4.2 Beleggingsmix 4.3 Hoe de juiste keuze te maken? 16

17 4.1 Gevarieerd productaanbod Keuzestress bij deelnemers? Voorsorteren Lifecycle gericht op aankoop vast pensioen of variabel pensioen Risicoprofiel Van zeer defensief tot zeer offensief Vast of variabel pensioen Verdeling over vast en variabel pensioen Switchen tussen variabel en vast ná pensioeningang Partnerpensioen Vast of variabel pensioen voor nabestaanden Resultaten spreiden Beleggingsresultaten wel of niet spreiden, en zo ja over hoeveel jaar Langlevenrisico Wel of niet meeverzekeren Uitkeringshoogte Uitkering met groeiverwachting of hogere startuitkering 17

18 4.2 Beleggingsmix Vóór de pensioendatum: voorsorteren op vast of variabel pensioen Percentage zakelijke waarden (voorsorteren vast pensioen) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Percentage zakelijke waarden (voorsorteren variabel pensioen) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 30% 20% 10% maximum gemiddelde minimum 20% 10% maximum gemiddelde minimum 0% Jaren tot pensioendatum % Jaren tot pensioendatum Default lifecycles van 8 pensioenuitvoerders Default risicoprofiel, gericht op vast pensioen Percentage zakelijke waarden vlak voor pensioendatum varieert van 0% tot ruim 25% Dezelfde 8 pensioenuitvoerders 64 risicoprofielen, gericht op variabel pensioen Percentage zakelijke waarden vlak voor pensioendatum varieert van 13% tot 67% 18

19 4.2 Beleggingsmix Na de pensioendatum: (deels) doorbeleggen Percentage zakelijke waarden bij doorbeleggen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% maximum gemiddelde minimum Jaren vanaf pensioendatum 100% 80% 60% 40% 20% 100% 80% VRW ZW 0% 60% Leeftijd 40% 100% 20% 80% Vast pensioen VRW ZW 0% % Leeftijd 40% 20% 0% Vast pensioen VRW ZW Leeftijd 5 pensioenuitvoerders Groot verschil in beleggingsrisico: percentage zakelijke waarden 13% - 67% Drie verschillende vormen variabel pensioen: Variabel aandeel wijzigt niet na pensioendatum Op zeker moment omzetting ineens naar 100% vast Geleidelijke omzetting van variabel naar vast 19

20 4.3 Hoe de juiste keuze te maken? Standaard model Verbond van Verzekeraars Uniforme informatieverstrekking over doorbeleggen Betreft alleen eigen producten van betreffende uitvoerder Verplicht sinds 1 januari 2018 Onvoldoende inzicht in jaar op jaar schommelingen in uitkeringshoogte Relatie met overig (pensioen)inkomen / vermogen / vaste lasten ontbreekt 20

21 4.3 Hoe de juiste keuze te maken? Grote verschillen in verwachte uitkering bij de verschillende producten voor variabel pensioen Bepaal risicodraagkracht en risicobereidheid Kies de daarbij best passende uitkeringsvorm Kies de beste pensioenuitvoerder met zo n uitkeringsvorm 21

22 Kans op daling Kans op daling 4.3 Hoe de juiste keuze te maken? LCP geeft het benodigde inzicht 35% Daling ten opzichte van vorige uitkering 30% 25% 20% 15% 10% 40% 35% 30% 25% Daling ten opzichte van eerste uitkering 0% - 5% 5% - 10% > 10% 5% 20% 0% - 5% 0% Jaar na pensioendatum 15% 10% 5% 5% - 10% > 10% 0% Jaar na pensioendatum ontwikkeling (pensioen)inkomen LCP geeft inzicht in diverse vormen van variabel pensioen verwacht totaal inkomen gevolgen slecht weer scenario zodat deelnemer meest passende pensioenproduct krijgt

23 Disclaimer Dit document betreft het LCP onderzoek Lifecycle Pensioen De informatie in dit document is gebaseerd op gegevens die op ons verzoek door pensioenuitvoerders aangeleverd zijn. Deze gegevens hebben wij steekproefsgewijs gecontroleerd. Dit rapport en de daarin gegeven informatie mag niet worden beschouwd als een advies van LCP of een aanbeveling voor een bepaald DC-product of een pensioenuitvoerder. Aan dit document kunnen geen rechten ontleend worden. Dit rapport mag gereproduceerd worden in zijn geheel of in delen, zonder toestemming vooraf, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Lane Clark & Peacock Netherlands B.V

24 LCP Netherlands Lifecycle Pensioen 2018 Johan van Soest Bram van den Langenberg Linda van Houten Senior Consultant Actuary Consultant - Actuary Actuarial Specialist Johan.vanSoest@lcpnl.com Bram.vandenLangenberg@lcpnl.com Linda.vanHouten@lcpnl.com Lane Clark & Peacock (LCP) is een onafhankelijk actuarieel adviesbureau. LCP heeft vestigingen in Londen, Winchester, Dublin en Utrecht. LCP Netherlands B.V. is een zelfstandige vestiging in Nederland, werkend onder licentie. Lane Clark & Peacock LLP London, UK Tel: +44 (0) enquiries@lcp.uk.com Lane Clark & Peacock LLP Winchester, UK Tel: +44 (0) enquiries@lcp.uk.com Lane Clark & Peacock Ireland Limited Dublin, Ireland Tel: +353 (0) enquiries@lcpireland.com Lane Clark & Peacock Netherlands B.V. Utrecht, Netherlands Tel: +31 (0) info@lcpnl.com