Hoe werkt het nu eigenlijk zijn de mensen betere hondentrainers? Of zijn de honden betere mensen trainers? Misschien is het een stuk teamwerk.
|
|
- Willem de Graaf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vertrouw op je hond Een veel gehoorde kreet, echter in de praktijk denkt de mensen het vaak zelf beter weten dan De hond. De neus van de hond is beter dan van de mens, maar de mens wil graag controle houden over de situatie. Dit is heel herkenbaar, maar we vergeten het weleens dat de hond de zintuigen heeft en wij niet. Je ziet op keuringen dat de geleiders in meer of mindere mate proberen de honden te beïnvloeden. Als de keurmeesters dit zien krijgt men een lager beoordeling of helemaal geen. Honden die altijd gestuurd worden door hun geleider kunnen op ene keuring niet zelfstandig werken en de gevolgen zijn dan een gemitst voorwerp of persoon. Hoe werkt het nu eigenlijk zijn de mensen betere hondentrainers? Of zijn de honden betere mensen trainers? Misschien is het een stuk teamwerk. Lezen van mensen door honden In de jaren twintig van de vorige eeuw was er in Amsterdam een politiehond genaamd Albert. Hij was beroemd omdat hij heel wat zaken had helpen oplossen. In het Oosterpark staat zelfs een grafsteen ter herinnering aan hem. De wetenschap was erg geïnteresseerd in Albert. Een steen werd enige tijd in de hand gehouden en vervolgens op een grindpad gegooid ongeveer 10 a 20 meter. De hond ziet en hoort in welke richting de steen geworpen is. Toch kan de hond den steen op die afstand te midden van andere niet herkennen. Het is dus alleen het beperkte veld, waar de steen ligt, dat optisch en akoestisch waargenomen word. Albert apporteerde een dergelijke steen steeds zonder fouten. Vervolgens werd er een keuze proef gemaakt. Zes personen naast elkaar geplaatst, nemen ieder een steen in de hand en werpen deze tegelijkertijd in het grind. De hond wordt aan één van de handen lucht gegeven. Vervolgens word Albert door zijn geleider gestuurd om te zoeken. Hij doet dit vervolgens, door het gehele terrein af te snuffelen. Bij elke geworpen steen houd hij even stil, deze word dan besnuffeld, tot hij bij de goede steen komt. Deze wordt geapporteerd. Daarbij is het opmerkelijk, hoe het gedrag va de hond op het ogenblik van het vinden van de steen veranderd. Terwijl Albert rustig van steen naar steen snuffelt, richt hij ineens zijn oren op; met snelle bewegingen van neus en bek isoleert hij de steen uit de omgeving en apporteert snel. Geheel anders is het gedrag van de hond als hij, door de geleider of anderszins wordt beïnvloed, een steen pakt welke niet de juiste is. Dan zie je een onzekere, enigszins schuwe reactie. Iedereen die weleens geprobeerd heeft een hond iets te leren weet dat honden goed reageren op aanwijzingen van de geleider. Veel mensen herkennen ook dat honden aanwijzingen oppikken die
2 niet getraind zijn. Bijvoorbeeld als je de schoenen aantrekt en de hond al klaar staat voor de wandeling. De vraag is hoe subtiel kan een aanwijzing zijn, dat de hond hem nog oppikt, maar jezelf er totaal geen weet van hebt. De prestatie van drugs en explosievenhonden worden beïnvloed door hun geleiders. Dir was de titel van een onderzoek in 2011,wat in diverse bladen verschenen is. De teams gave meer dan 200 keer onterecht een verwijzing aan, terwijl er geen geur aanwezig was. De meeste keren gebeurde dit doorat de geleider dacht er geur aanwezig was. De keren dat de hond een foute verwijzing gaf was maar een fractie. Volgens de onderzoekers is het niet alleen van belang hoe goed de hond getraind is of hoe goed zijn neus is. Maar de interactie tussen de geleider en hond en de geleider die zijn hond beïnvloed zijn ook factoren die mee spelen. Blind trainen Honden worden getraind om op een bepaalde aanwijzing(geur) te reageren. Dus als er gezocht moet worden naar menselijke geur, is dit (niet) de enigste aanwijzing waar de hond op reageert. Menselijke geur, elk persoon ruikt anders elk lichaamsdeel geeft een anderen geur af. De hond ruikt dit precies; Begeleidende geur: denk aan voorwerpen die vaak worden gebruikt bij voorwerpen, ijzer, metaal enz. dit heeft ze eigen geur en smaak de hond onderscheid dit ook en neemt dit mee. Mocht de hond een voorwerp ruiken die vaak wordt gebruikt bij het zoeken en waar geen menselijke geur aan zit, zal je een reactie daar op zien. Gaat de geleider hier verkeerd mee om kan de hond verkeerd beïnvloedbaar zijn; Verstoring: sommige gebieden zijn sterk van geur denk aan net bemeste akkers in dat gebied hangt de geur erg sterk. Ook ruikt een stad weer heel anders als de Veluwe. Als je kijkt naar de geleider en zijn hond dan zijn de fysieke aanwijzingen van de geleider vaak overduidelijk. Bij sorteerproeven zie je dat de hond de rij met buizen afzoekt. Met een schuin oog houd hij zijn geleider in de gaten. Bij een kleine beweging van hem bewust of onbewust. kan een onzeker of een onervaren hond hierdoor een foute beslissing maken, En apporteert de hond het buisje wat op dat moment het dichtst in de buurt is. Bij het zoeken naar kleine voorwerpen zie je dat als de geleider mee gaat denken dat het fout gaat, Een voorbeeld: De hond komt dicht in de buurt
3 van een voorwerp. Dan doet hij onbewust een stap voorwaarts. De hond reageert hierop en pakt dan het voorwerp als die er ligt,nu gebeurd het nog een keer de geleider denkt iets te zien en doet een stap naar voren, Maar deze keer ligt het voorwerp er niet, Dan kan je deze plek interessant hebben gemaakt voor de hond. De hond blijft hier hangen omdat de geleider het stapje naar voren heeft gedaan( hond associeert dit met het voorwerp. Vaak word dan gedacht en verweten dat de hond het niet goed doet. geleider reageert dit af op de hond en gevolg, een onzekere hond die niet verder durft te zoeken) Maar hoe kun je nu voorkomen dat honden die kleine subtiele aanwijzingen oppakken. De geleider moet niet weten waar iets of iemand ligt.. Zo voorkom je onbewust het aanwijzingen te geven aan je hond. Door dit blind te doen, neemt het zelfstandig werken van de hond enorm toe Maar wanneer begin ik met ''BLIND'' zoeken? Zodra de hond weet waarnaar hij op zoek is, is het belangrijk dat er zo snel mogelijk BLIND wordt gezocht. Dit Houdt in dat de geleider niet weet waar het spoor loopt en niet weet waar de voorwerpen zich bevinden. De geleider kan de hond beïnvloeden, Kluge Hans effect Ook mist de geleider signalen van de hond. Onbewust zoekt de geleider ook mee naar de voorwerpen en vraagt zich af lag het voorwerp nou twee meter meer naar links of rechts? Maar probeer eens alleen op je hond te letten. Zorg als geleider dat je het overzicht houdt waar de hond geweest is en welke plek extra aandacht aanbesteedt moet worden. Belangrijk is met blind zoeken dat je vertrouwt op de hond, aan het begin is dit moeilijk en als de hond een tijd aan het zoeken is en nog niks gevonden heeft, begint de geleider zenuwachtig te worden. Blijf rustig en vertrouw op je hond. Zorg altijd dat je een buddy bij je hebt die je kan vertrouwen. Mocht de hond er echt niet uit komen en is het voorwerp al een paar keer overlopen is kan je buddy snel een ''WARM''( een voorwerp wat de buddy in zijn hand of zak heeft) voorwerp er bijgooien zonder dat de hond dit ziet, Dit voorwerp zal de hond snel vinden. En de hond wordt op deze manier beloond voor het blijven zoeken( positief afsluiten). Na elke positieve oefening krijgt de geleider meer vertrouwen in zijn hond en leert zijn hond ook sneller te lezen Lezen van de hond Een hond kan gaan verwijzen of tenminste bezig zijn met de geur welke hij aan het zoeken is als: De hond tijdens zoeken ineens van richting veranderd, een hoek maakt, of hij afwijkt van de rechte lijn; Verandering van tempo, langzamer of sneller; Hij heeft wat langer interesse in een bepaald gebied, ook al leid dit niet tot een verwijzing;
4 Hij staat stil en staart naar een bepaald punt; Hij begint te krabben of zijn tanden te gebruiken op een bepaald punt. Om zo dingen aan de kant te krijgen en dichter bij de bron te komen. Als hij slechts een enkele keer krabt wees dan voorzichtig en stil omdat de nog aan het uitwerken is; De hond probeert door bepaalde bewegingen de geleider naar de bron van de geur te brengen, meestal is hij opgewonden en door heen en weer te lopen maakt hij de geleider duidelijk welke kant hij op moet Verwijzen van Voorwerpen Wat past het beste bij jouw hond? Het keuringsreglement kent verschillende manieren van verwijzen. De belangrijkste vraag is: Welke methode past het beste bij jouw hond? Denk bijvoorbeeld eens aan jachthonden, sommige rassen hebben een probleem met het signaal luid geven bij een persoon. Nu kun je met veel druk dit proberen aan te leren bij een hond, met als gevolg dat de hond te maken krijgt met stress en hierdoor geen nieuwe dingen tot zich neemt. Een bringsel past dan weer beter bij deze type honden. Actieve honden met veel drift Actieve honden met heel veel drift op een voorwerp nemen het voorwerp vaak meedogenloos te grazen. Dit kan een gevolg zijn van een verkeerde manier van aanleren. Door het voorwerp bijvoorbeeld een prooi te laten worden (denk aan het wegslepen van een voorwerp aan een touw) gaat de hond achter het voorwerp aan en klemt het tussen zijn poten om er vervolgens in te bijten (hierop zijn natuurlijk uitzonderingen). Een ander voorbeeld is een hond die heel snel hoog in zijn drift zit en door het blaffen naar een niveau hoger gaat (de hond fokt zich als het ware op). Ik leer mijn honden alle oefeningen aan met een lage drift. Dit houdt niet in dat mijn hond deze oefening niet graag doet, het gaat namelijk om de beloning die hij associeert met het voorwerp. Een hond kan een groot voorwerp verwijzen door alleen AF te gaan liggen. Dit voorkomt veel stress en energie zowel voor de hond als geleider, deze manier is voor honden die te snel in een te hoge drift zitten perfect. Nu is het vaak mooier als de hond er luidt bij geeft. Doet je hond dit zonder problemen dan is er niks aan de hand, maar wat als de hond hierdoor te driftig wordt en het voorwerp te grazen gaat nemen? Is het dan niet veel beter als de hond perfect het voorwerp verwijst door alleen af te gaan liggen zonder stress? Zoals ik al eerder aangaf, bepaal zelf wat het beste past bij jouw hond. Niet alleen de werkwijze van de hond is belangrijk maar ook de aanpak van de geleider zelf wanneer de hond het voorwerp verwijst. Voorbeeld: Een hond heeft het voorwerp gevonden en geeft luidt als signaal op het voorwerp. De geleider wil de hond belonen door een worstje op het voorwerp neer te leggen (vanuit de bron belonen). De geleider loopt richting de hond, de hond ziet dit en denkt daar komt mijn beloning en wacht af (hij stopt even met blaffen). De geleider zet de volgende stap en beloont de hond. Nu zit het gevaar erin dat je behoedzaam moet zijn dat de hond niet te vaak beloond word op het Stil zijn. Dit kan er langzaam maar ook snel in gaan sluipen! Belangrijk is dus dat wanneer de hond stopt met blaffen, de geleider stil staat. De beloning komt vervolgens pas dichterbij wanneer de hond weer een luid signaal geeft. Daarna als geleider zeer scherp zijn in het
5 belonen bij de bron precies op het moment wanneer de hond luidt geeft. Nu gebruik ik als voorbeeld een voorwerp, maar hetzelfde geldt voor persoon revieren en bij het puin zoeken. Voorwerpen op het spoor Tijdens het speuren kun je ervoor kiezen om je hond het voorwerp te verwijzen door te gaan liggen of het te apporteren. Wat er in de praktijk vaak verkeerd gaat bij het verwijzen van een voorwerp is het volgende; De hond verwijst het voorwerp goed. De geleider gaat hoog in de stembeloning zitten en de hond draait zijn kop om richting de geleider. De geleider loopt naar het voorwerp toe waardoor de hond blijft kijken naar zijn geleider omdat de beloning steeds dichterbij komt. De geleider pakt de beloning uit zijn zak en gooit deze richting het voorwerp. De hond wordt op deze manier beloond op het kijkgedrag. Dit sluipt er ook tijdens de training in en zo ontstaat al snel dat de hond 380 graden draait en vaak ook half op het voorwerp terecht komt terwijl hij naar de geleider kijkt. Dit geeft een slordig beeld. Een mogelijkheid is om de hond te laten focussen op het voorwerp (denk dan aan een narcotica of explosieven speurhond die naar de doos blijft kijken) waarbij de hond alleen zijn beloning krijgt als hij naar de bron blijft kijken! Dit kun je aanleren door boven de hond te gaan staan en alleen een voertje op te gooien als de hond naar het voorwerp blijft kijken. Kijkt de hond naar boven dan negeer je dit, maar wanneer de hond wel naar het voorwerp kijkt, al is het slechts 1 seconde, dan laat je het voertje vallen. Vervolgens laat je terwijl de hond het voertje aan het eten is het volgende voertje vallen. Aan het begin sta je vlak boven de hond, wanneer de hond doorheeft wat de bedoeling is kun je langzaam de afstand vergroten en achter de hond gaan staan. Zorg er echter wel voor dat je gericht kunt blijven gooien, maak de afstand dus niet te groot. Aan het begin is het een kunstje en later zal de hond echt bevriezen bij het voorwerp, Op deze manier is de hond dus minder snel afgeleid voor de omgeving waarin hij zich bevindt. Slot We moeten dus bij onze training van honden steeds aan denken dat we door onze honden voortdurend scherp in de gaten worden gehouden. Scherper dan wij mensen dat zouden kunnen. Onze onzekerheid dragen we dus zo op de hond over zonder dat we daar ook maar het geringst van merken, En juist die kleine dingen zijn het, die bij honden tot mislukte oefeningen leiden. Jan Reuvekamp en Wesley Vischer
Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over. De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar
Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar De Alles of niets methode is een heel simpele manier om een hond te leren om wat
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatie4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als
4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.
Nadere informatieDe manieren waarop een hond leert. Wat is gedrag?
De manieren waarop een hond leert Wat is gedrag? Echt alles wat een hond doet wordt gedrag genoemd. Honden gedragen zich zoals honden zich horen te gedragen. Ze doen volkomen natuurlijke en normale hondendingen
Nadere informatieAPPORTEREN MIJN PERFECTE PUPPY
APPORTEREN MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 10 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieClicker Training. Train uw pup met de clicker training. Uw pup leren wat zijn naam is:
HIL02347 P&K Puppy Clicker NL 19/10/07 14:34 Page 1 Clicker Training Train uw pup met de clicker training Clicker training is in de jaren veertig ontwikkeld door trainers van zeezoogdieren. Zij ontdekten
Nadere informatieHANDIG SPELEN MET EEN HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG SPELEN MET EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER SPELEN MET EEN HOND. JE
Nadere informatieCommissie Werkhonden Ingesteld door de Raad van Beheer op Kynologisch Gebied in Nederland
Commissie Werkhonden Ingesteld door de Raad van Beheer op Kynologisch Gebied in Nederland Secretaris: G. Besselink Oeverstraat 12 7011 CH Gaanderen Tel. 0315-325665 e-mail: cwh@raadvanbeheer.nl website:
Nadere informatieKEURINGSREGLEMENT SPEURHOND EXPLOSIEVEN
KEURINGSREGLEMENT SPEURHOND EXPLOSIEVEN 1. De geleider dient lid te zijn van de Nederlandse Bond voor de Diensthond, of werkzaam te zijn bij leden van de Bond, e.e.a. als bedoeld in artikel 13 van de statuten.
Nadere informatieG E B R U I K S A A N W I J Z I N G. Bestnr. 19 07 39. Roboraptor
G E B R U I K S A A N W I J Z I N G Bestnr. 19 07 39 Roboraptor Inhoudsopgave Pagina Overzicht Roboraptor 3 Overzicht afstandsbediening 4 Toelichting over de batterijen 5 Basishandelingen bediening 6 Bediening
Nadere informatie7. Als je klaar bent met kauwen slik je de rozijn door. Merk het verlangen op om de rozijn door te slikken. Welke bewegingen maakt je mond?
DE BEGINNERSGEEST OEFENING Heart Body & Mind WWW.PUREHBM.COM Tijd voor een eerste oefening! Deze oefening helpt je je aandacht in het hier en nu te brengen door al je zintuigen en bewuste aandacht te gebruiken.
Nadere informatiemindfulness workshop
mindfulness workshop 1 mindfulness workshop Deze workshop wordt gegeven om een indruk te krijgen wat mindfulness inhoudt. Ook kan worden gekeken in welke training de workshop als onderdeel kan worden ingezet,
Nadere informatieWat te verwachten bij een instinct test.
Wat te verwachten bij een instinct test. Je kan met je hond naar JJRanch komen om je hond te laten testen op het instinct om schapen te drijven. De test duurt ongeveer 15 tot 25 minuten, afhankelijk van
Nadere informatieOmgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl
Door: Jan van den Brand Inleiding Ik krijg veel vragen van hondeneigenaren. Veel van die vragen gaan over de omgang met en de training van de hond. Deze vragen spitsen zich dan vooral toe op: Watt is belangrijk
Nadere informatieLeren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014)
Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014) Inleiding De kern van (autisme)vriendelijke communicatie is echt contact, gebaseerd op
Nadere informatieHANDIG HONDEN ONTMOETEN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG HONDEN ONTMOETEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN ONTMOETEN. JE KUNT ER
Nadere informatieStil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.
Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht
Nadere informatieBij de wilde beesten af
Doe mee met deze spectaculaire recordpoging! Bij de wilde beesten af De jaarlijkse recordpoging op Animal Event wordt dit jaar beestachtig leuk! We gaan ditmaal onder leiding van creatief trainer Judith
Nadere informatieTRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN
TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN INHOUD De training is gebaseerd op 7 hoofdonderwerpen. De 7 sleutels tot positieve verandering: 1. Bevorder je positieve emoties 2. Denk positiever 3. Waardeer
Nadere informatieHANDIG DE TAAL VAN EEN HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG DE TAAL VAN EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDENTAAL. JE KUNT ER
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieLES IN LICHAAMSTAAL MIJN PERFECTE PUPPY
LES IN LICHAAMSTAAL MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 19 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieDoe workshop ABA. Caroline Peters BCABA, 8-11-2012
Doe workshop ABA Caroline Peters BCABA, 8-11-2012 1 Inhoud Historie ABA Instituut Wat is ABA? Versterken van gewenst gedrag Uitdoven van ongewenst gedrag Gewenst gedrag opwekken door omgeving aan te passen
Nadere informatieGameChangers. Dogs Talk Hondentraining & Gedrag
5MINUTEN GameChangers 1. Focus op mij Een sterke onbreekbare band met je hond, dat wil jij toch ook! Dit is voor iedereen haalbaar met enkele eenvoudige oefeningen die zorgen voor een sterke band en een
Nadere informatieOvergangsexamen van A naar B April 2012
m te slagen moet de hond minstens 50% behalen op elke oefening, en 70% in het totaal. Je hebt recht op 2 herkansingen, doch niet op één en dezelfde oefening. Er wordt NIET met de lange lijn gewerkt. Honden
Nadere informatieRuik nu aan de rozijn. Houd de rozijn onder je neus en merk bij elke inademing de geur ervan op. En kijk er nu nog eens naar.
Tips en oefeningen voor thuis Mindfulness leert mensen te leven met aandacht en bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan. Dit kan sommige mensen wat zweverig in de oren klinken,
Nadere informatieLaat uw ogen elk deel grondig verkennen, alsof u nog nooit zoiets heeft gezien.
MINDFULNESS Tips en oefeningen voor thuis Mindfulness leert mensen te leven met aandacht en bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan. Dit kan sommige mensen wat zweverig in de oren
Nadere informatieEN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.
3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen
Nadere informatiehttps://www.youtube.com/watch?v=zajn57r8cz0 NEE oefening STAP 2 https://www.youtube.com/watch?v=wy4jf1u60t8 NEE oefening STAP 3
Het is om soms volledig wanhopig van te worden. Denk je leuk met je pup op straat te gaan lopen en dan ben je de hele weg bezig ervoor te zorgen dat er niets van al die straatviezigheid in de bek van de
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieDirect aan de slag met Baby- en kindergebaren
Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde
Nadere informatieonderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging)
onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) -lln. kn. zich soepel bewegen op de muziek; -lln. kn. sprookjesfiguren uitbeelden met de nadruk op één zintuig; -plezierbeleving; -lln. durven expressief
Nadere informatieHANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES
HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE
Nadere informatieAandacht voor gedrag Beloon gewenst gedrag Controle over gedrag DOGSIDE
Aandacht voor gedrag Beloon gewenst gedrag Controle over gedrag DOGSIDE Aandacht verlies. De hersenen hebben moeite om informatie te verwerken als er stress is. Door even rust te nemen krijgen de hersenen
Nadere informatieBegrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL
Begrijpend luisteren Annemarieke Kool CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Strategieën en voorbeelden 4. Differentiëren mbv taxonomie 5. Oefening
Nadere informatieBASISCURSUS LES 6: AF & BLIJF + HIER HONDENTRAINING NOORD-HOLLAND
BASISCURSUS LES 6: AF & BLIJF + HIER HONDENTRAINING Een belevenis voor het leven! LES 6 PRAKTIJK AF & BLIJF AF EN BLIJF In les 4 hebben we al het zit en blijf behandeld. De af en blijf oefening werkt eigenlijk
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatieExpeditie Boswachterscode
Boswachterscode Ontdek jij je zesde zintuig? Kinderen tussen de 7 en 10 jaar opgelet! Zet je zintuigen op scherp. Volg het spoor van Benno Buitenpret. Speciaal voor jou heeft hij zijn persoonlijke en buitengewoon
Nadere informatieFHN Reglementen. Speuren Speurhond 1
FHN Reglementen Speuren Speurhond 1 Speuren SH1 versie 2011 Speurhond 1 Om tot dit examen te worden toegelaten moet de hond in bezit zijn van het Speur Certificaat 3. Het spoor van circa 1000 passen wordt
Nadere informatieCliff-Pup van Pip dank aan familie Swagerman Met je pup en (jonge) hond lekker lopen zonder lijn
Cliff-Pup van Pip 2014- dank aan familie Swagerman Met je pup en (jonge) hond lekker lopen zonder lijn Loslopen is heel belangrijk voor een pup en (jonge) hond. Een hond moet de gelegenheid krijgen om
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING
LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?
Nadere informatieInstructies Socialisatie Dierenarts
Instructies Socialisatie Dierenarts Algemeen De instructies hieronder geven algemene adviezen en beschrijven hoe je de verschillende oefeningen stap voor stap kunt aanleren. Als het niet lukt vraag dan
Nadere informatieLuisteren naar de Heilige Geest
Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieOMGANG KIND EN HOND MIJN PERFECTE PUPPY
OMGANG KIND EN HOND MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 7 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatie60 DAGEN Eva de Wit 1. INT. KLOKKENWINKEL. DAG
60 DAGEN Eva de Wit 1. INT. KLOKKENWINKEL. DAG We zien een drukke winkel volgestouwd met allerlei soorten klokken. Er klinkt luid getik. (70) staat naast een KLANT#1 en laat hem vol enthousiasme de ene
Nadere informatieProeven zonder te ruiken. Jory Berkhout CMD3D
Proeven zonder te ruiken Jory Berkhout 0810865 CMD3D Inhoudsopgave Pagina 2 Reukvermogen Pagina 3 Smaken en Proeven Pagina 4 Voorbeelden Pagina 5 De proefopstelling Pagina 6 De proef in werking Pagina
Nadere informatieZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY
ZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 9 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle
Nadere informatieConvergentiezwakte van het oog
Oogheelkunde Convergentiezwakte van het oog i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Wanneer u naar een naderend of dichtbijgelegen voorwerp kijkt, moeten beide ogen zich naar binnen draaien
Nadere informatieDe pointer. Mariska de haan
De pointer Mariska de haan 2013 ~1~ Inleiding. Voor mijn werkstuk dit jaar heb ik gekozen voor de pointer. Omdat wij thuis 2 pointers hebben. Daar wil ik graag wat over vertellen. ~ 2 ~ Inhoudsopgave Hoofdstuk
Nadere informatieHerman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn.
Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn. De ondeugendste aap Snoei pakt de hoed van Herman af. Snoei
Nadere informatieMicha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.
1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,
Nadere informatieAANDACHTS- EN CONCENTRATIEOEFENINGEN 1
AANDACHTS- EN CONCENTRATIEOEFENINGEN 1 If a dog is distracted or disengaged from his owner while training, his learning progress is slow Dawn Jecs AANDACHTSOEFENINGEN BASIS 1 MET NAAM Aandacht is de basis
Nadere informatiePUPPYREN.nl. Puppyrennen, accessoires en info
Inhoudsopgave 1. Hoe zorg ik ervoor dat mijn hond gaat luisteren?... 3 2. Puppycursus... 4 2.1 Wat leer je tijdens een puppycursus?... 4 2.2 Wat leer jij zelf tijdens de cursus?... 4 2.3 Wat leert een
Nadere informatieR O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl
R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieHONDENTOILET. Uw hond in 10 stappen op het hondentoilet (volwassen hond)
HONDENTOILET Uw hond in 10 stappen op het hondentoilet (volwassen hond) Stap 1: zoek de juiste plaats voor het hondentoilet Plaats het hondentoilet in een hoek, zodat het wordt afgeschermd door twee muren.
Nadere informatieBianca s way. Actief in honden training sinds1981
Bianca s way Actief in honden training sinds1981 1 VELEN WEGEN NAAR ROME Er zijn vele wegen die naar Rome leiden, en vandaag ga ik jullie mijn weg laten zien!!! Geen andere weg is fout zolang de route
Nadere informatieSpraytrainer met afstandsbediening - Trainingshandleiding
Spraytrainer met afstandsbediening - Trainingshandleiding Dank u voor uw keuze voor PetSafe, wereldwijd het meest verkochte merk in elektronische trainingsmiddelen. Het is onze missie het meest vertrouwde
Nadere informatieZintuigen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/58369
Auteur Iris Kikkert Laatst gewijzigd 11 March 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/58369 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieOvergangsexamen van B naar C April 2012
Om te slagen moet de hond minstens 50% behalen op elke oefening, en 70% in het totaal. Je hebt recht op 2 herkansingen, doch niet op één en dezelfde oefening. Er wordt NIET met de lange lijn gewerkt. Honden
Nadere informatieLuisteren en samenvatten
Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister
Nadere informatieStorm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met
Storm op komst Vandaag liep ik met mijn hond voorbij een schoolplein waar de pauze in volle gang was. Overal spelende en blije kinderen, maar bij het hek stonden een beteuterde kleuter en zijn juffrouw.
Nadere informatieEerlijk is eerlijk. Reclame maken. Proeven en ruiken
Eerlijk is eerlijk Reclame maken Bedenk in groepjes van drie of vier een reclame van twintig seconden voor volkorenbrood. Denk aan kleurgebruik, tekst en welke emoties je wilt laten overkomen. Presenteer
Nadere informatieTijdsduur Minimaal 3 maanden waarbij er 3 maandelijks een overgang wordt afgenomen. Training 2x per week 45 minuten.
B1- Groep Doelgroep Honden die de A-groep met goed gevolg hebben afgelegd. Honden die van een andere vereniging zijn overgekomen en beschikken over een bepaald niveau. Tijdsduur Minimaal 3 maanden waarbij
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieLinkedIn-updates open inschrijving
LinkedIn-updates open inschrijving Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen
Nadere informatie5 senses strategy BTC guide to more focus
5 senses strategy BTC guide to more focus Veel professionals maken de fout geen onderscheid te maken in fysieke rust en mentale rust. Ze nemen vooral rust door even te stoppen met hun acties. Maar als
Nadere informatie2010 Marco Honkoop NLP coaching & training
2010 Marco Honkoop NLP coaching & training Introductie Dit ebook is gemaakt voor mensen die meer geluk in hun leven kunnen gebruiken. We kennen allemaal wel van die momenten dat het even tegen zit. Voor
Nadere informatieDe boekenbeer Module dans groep 1-2
De boekenbeer Module dans groep 1-2 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol In samenwerking met Centrum voor de Kunsten Beverwijk en ABC Cultuur Contact: DeboraVollebregt@centrumvoordekunstenbeverwijk.nl
Nadere informatieClickertraining. By Dick Staal. Good training makes better dogs!
Clickertraining By Dick Staal Good training makes better dogs! Inhoud 1. Inleiding 2 2. Verschillende inzichten omtrent de clickertraining 5 3. Uitleg van de clicker 9 4. Voordeel van het trainen met de
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatie- 1 -
- 1 - Hallo, ik ben Agnes Jaspers Als Coach help ik mensen door middel van Mindfulness rust en ruimte te creëren in hun leven. Dit ebook heb ik speciaal voor jou geschreven. Je vindt in dit ebook een aantal
Nadere informatieDe hooggevoelige ondernemer
De hooggevoelige ondernemer Vraag en antwoordboek Drs. Bas van Vugt 1 Ten geleide: Aan de hand van praktische lezersvragen legt Bas uit wat hooggevoeligheid en de hooggevoelige ondernemer is. Tevens komen
Nadere informatieBeide methodes komen uitgebreid aan bod in de komende pagina s.
Voorwoord Zindelijkheidstraining is erop gericht om uw hond zo snel mogelijk te leren om buiten het huis zijn behoefte doen, of eventueel in een geschikte plek binnenshuis. We bespreken twee methodes voor
Nadere informatieH.249968.0215. Oogspieroefeningen
H.249968.0215 Oogspieroefeningen Inleiding Omdat de samenwerking en/of de accommodatie van uw ogen zwak is, heeft u het advies gekregen om oogspieroefeningen te doen. Accommodatie is het aanspannen de
Nadere informatieKONINKLIJKE NEDERLANDSE POLITIEHOND VERENIGING Opgericht 1907 - Beschermheer: Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven
KONINKLIJKE NEDERLANDSE POLITIEHOND VERENIGING Opgericht 1907 - Beschermheer: Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven EISEN KEURINGSTERREINEN POLITIEHOND 1 Eisen voor keuringsterreinen 2007 Politiehond 1 algemeen
Nadere informatieVAK : TEKSTBEGRIP DATUM: WOENSDAG 16 JULI 2014 TIJD : UUR. Deel. Rocky en de rest
VAK : TEKSTBEGRP DATUM: WOENSDAG 16 JUL 2014 TJD : 08.15 09.45 UUR Deel V V 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45
Nadere informatiePrinsen en prinsessen les 3. Doelen:
Prinsen en prinsessen les 3 Doelen: - De speler kan gemakkelijk springen vanuit stilstand en vanuit beweging - De speler kan inschatten waar de bal terecht komt - De speler kan inschatten waar de bal terecht
Nadere informatieAMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN
AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed
Nadere informatiePRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN over houden van huisdieren Honden zijn groepsdieren en zijn van nature graag bij hun
Nadere informatieOm tot dit examen te worden toegelaten moet de hond in het bezit zijn van VZH/BH.
Speurhond-I (SpH-I) Om tot dit examen te worden toegelaten moet de hond in het bezit zijn van VZH/BH. Circa 1200 passen, 7 spoorgedeelten, 6 hoeken, 4 voorwerpen. Circa 180 min oud vreemd spoor. Verleidingsspoor
Nadere informatiethema sport Sportfotografie Hoe doe
thema sport Sportfotografie Hoe doe 1 Sportfotografie is een vorm van fotografie die niet door zo heel veel amateurfotografen wordt beoefend. En dat is jammer, want het is erg leuk om te doen. Heeft u
Nadere informatieHet simpele zesstappenplan voor meditatie zonder poeha
Het simpele zesstappenplan voor meditatie zonder poeha Oké, dus je bent lekker gaan zitten. En nu? Om te mediteren hoef je eigenlijk alleen maar deze zes stappen te volgen: 1. Richt je aandacht op één
Nadere informatieJuf Sabine en juf Maaike
Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal
Nadere informatieFHN Reglementen. Speuren Speurcertificaat 1
FHN Reglementen Speuren Speurcertificaat 1 Speuren SC1 versie 2012 Speur Certificaat 1 Om tot het examen Speurcertificaat 1 te worden toegelaten moet de hond ouder zijn dan 12 maanden De keurmeester bepaalt
Nadere informatieEEN DIERBARE VERLIEZEN
EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort
Nadere informatieDoel van het spel: Als eerste op het einde van het spelbord met 28 vakjes geraken. Daar vind je wie het licht uitgedaan heeft.
SPEL: Wie heeft het licht uitgedaan? Bordspel waarbij kinderen van 8 tot 13 jaar spelenderwijs leren hoe dieren hun zintuigen gebruiken om s nachts en in het het donker te kunnen overleven. Ontwikkeld
Nadere informatieEnergie Drink sensagram
Energie Drink sensagram Setting Bij deze test hebben we verschillende merken energie drink tegenover elkaar gezet en bekeken wat we het beste merk vonden. Deze test heb ik samen met mijn vriendin uitgevoerd.
Nadere informatieplastraining voor kinderen adviezen voor ouders
plastraining voor kinderen adviezen voor ouders Uw kind start met een plastraining op de polikliniek Kindergeneeskunde van het OLVG. Uw kind volgt de training omdat hij problemen heeft met zijn blaas.
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieGROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD
GROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD ROESELARE THERAPIE EN ONDERZOEKSCENTRUM DE BOOM / OCMW
Nadere informatieThema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.
BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding
Nadere informatieDierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting
Dierenvrienden? door Nellie de Kok Samenvatting De hond is de baas in het huis, totdat er een kat bijkomt. Ze proberen allebei om bij de bazin in een goed blaadje te komen. De kat krijgt het voor elkaar
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieClub: vv Sweel. Tijd: 60 min. Aantal spelers: 8. Organisatie (tekening en accenten):
Dribbelen en kappen Club: vv Sweel Aantal spelers: 8 Tijd: 60 min Tijd: Activiteiten trainer en spelers: Didactische aanwijzingen, aandachtspunten of accenten: 5 min Warming-up 1: (standaard wedstrijd
Nadere informatieEen zichzelf activerend hondenfluitje, gebaseerd op een microchip. Een prettige, stress vrije, unieke training voor zowel hond als baas.
Welkom! Dank u voor uw keuze voor de Dog-e-walk. Deze gebruiksaanwijzing bevat een volledige beschrijving van het gebruik van de traninigshulp Dog-e-walk. Voor een optimaal resultaat adviseren wij u de
Nadere informatie