BUtgb Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw vzw Lombardstraat 42 B-1000 Brussel

Transcriptie

1 BUtgb Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw vzw Lombardstraat 42 B-00 Brussel Technische Goedkeuring ATG met Certificatie Lid van EOTA en UEAtc Tel. +32 (0) Fax +32 (0) Goedkeurings- en Certificatie-operator Venstersysteem met profielen uit aluminium met thermische onderbreking HUECK VOLATO M ATG 15/3011 Geldig van 30/0/2015 tot 2/0/ Belgian Construction Certification Association Aarlenstraat, 53 BE-40 Brussel - info@bcca.be Goedkeuringshouder: Eduard Hueck GmbH & Co KG Loher Straße D-5511 Lüdenscheid Tel.: Fax: Website: info@hueck.de Technische goedkeuring: Certificatie: Aluminium profielen met thermische onderbreking Productie van aluminium profielen met thermische onderbreking Venstersysteem Ontwerp en productie van vensters door gecertificeerde schrijnwerkfabrikanten (lijst beschikbaar op Goedgekeurde types vensters conform NBN B Hef-schuif venster Hef-schuif venster 1 Doel en draagwijdte van de technische goedkeuring Een technische goedkeuring van een systeem betreft een gunstige beoordeling door een onafhankelijke goedkeuringsoperator aangeduid door de vzw BUtgb van een systeem voor een bepaalde beoogde toepassing. Het resultaat van deze beoordeling wordt in een goedkeuringstekst vastgelegd. In deze tekst worden de in het systeem toegelaten componenten geïdentificeerd en worden de te verwachten prestaties bepaald van de producten die vervaardigd worden met de toegelaten componenten van het systeem, gesteld dat deze producten vervaardigd, geplaatst, gebruikt en onderhouden worden volgens de methodes eigen aan het systeem en volgens de beginselen uiteengezet in deze goedkeuringstekst. wanneer deze wijzigingen pertinent zijn. Een jaarlijkse revisie wordt opgelegd, waarbij de tekst wordt geactualiseerd. De instandhouding van de technische goedkeuring van een systeem vereist dat de componenten van het systeem voldoen aan de in deze tekst beschreven kenmerken en dat de goedkeuringshouder te allen tijde kan bewijzen dat hij het nodige doet om de verwerkers van het systeem te begeleiden, zodat de in de goedkeuring beschreven prestaties kunnen bereikt worden. De opvolging hiervan is essentieel voor het vertrouwen in de overeenkomstigheid met de technische goedkeuring. Deze opvolging wordt toevertrouwd aan een door de BUtgb aangeduide certificatieoperator. De technische goedkeuring gaat gepaard met een periodieke opvolging en een aanpassing aan de stand van de techniek

2 2 Voorwerp De technische goedkeuring van een venster- en deursysteem met profielen uit aluminium met thermische onderbreking geeft de technische beschrijving van een venster- en deursysteem, dat bestaat uit de in paragraaf 4 vermelde componenten, de in paragraaf 5 geschetste montagewijze, de in paragraaf 6 geschetste plaatsingswijze en de in paragraaf geschetste onderhouds- en beschermingsmaatregelen. Onder voorbehoud van voormelde voorwaarden, steunend op het initiële typeonderzoek van de goedkeuringshouder, het complementaire proefprogramma dat door de goedkeuringshouder in opdracht van de BUtgb werd uitgevoerd evenals de actuele kennis van de techniek en haar normalisatie, kan men veronderstellen dat de prestatieniveaus vermeld in paragraaf geldig zijn voor de vermelde types vensters en deuren. Voor andere componenten, constructiewijzen, plaatsingswijzen en/of prestatieniveaus is deze technische goedkeuring niet zonder meer van toepassing, en moet bijkomend onderzoek verricht worden. De goedkeuringshouder en de schrijnwerkfabrikanten mogen enkel verwijzen naar deze goedkeuring voor deze toepassingen van het venster- en deursysteem waarvoor kan worden aangetoond dat de beschrijving geheel conform is aan de in de goedkeuring vooropgestelde catalogisering en richtlijnen. Individuele vensters of deuren mogen niet het ATG-merk dragen. De goedkeuringstekst, evenals de certificatie van de overeenstemming van de componenten met de goedkeuringstekst en de opvolging van de begeleiding van de schrijnwerkfabrikanten, staan los van de kwaliteit van de individuele vensters en deuren. De schrijnwerkfabrikant, de plaatser en de voorschrijver blijven bijgevolg onverminderd verantwoordelijk voor de overeenstemming van de uitvoering met de bepalingen van het bestek. 3 Systeem Het venstersysteem Hueck Volato M is geschikt voor het maken van: Hefschuifvensters Het venstersysteem Hueck Volato M heeft meerdere uitvoeringsvarianten: HUECK VOLATO M: Dit is de basisuitvoering HUECK VOLATO M met inschuif isolatie: Dit is de uitvoering met verbeterde thermische prestaties De binnen- en buitendelen kunnen in eenzelfde kleur worden gepoederlakt of geanodiseerd; als alternatief kunnen de binnenen buitendelen elk in een andere kleur worden gepoederlakt of geanodiseerd. Alle weerstandsprofielen waarvan sprake bestaan uit twee delen van aluminium, namelijk een binnen- en een buitendeel, die afzonderlijk geëxtrudeerd zijn en die doorlopend verbonden worden door inklemming van twee polyamidestrippen die een thermische onderbreking vormen. Deze goedkeuring steunt, voor wat betreft de mechanische prestaties van de profielen met thermische onderbreking, op de technische goedkeuring van het assemblagesysteem van aluminium profielen met thermische onderbreking ATG/H1. 4 Onderdelen Voor een grafische weergave van de onderdelen wordt verwezen naar de documentatie van de goedkeuringshouder. Deze kan worden bekomen bij de goedkeuringshouder of, in elektronisch formaat, op de website van de BUtgb. 4.1 Weerstandsprofielen van aluminium met thermische onderbreking Onderstaande tabel geeft de belangrijkste gegevens weer van de weerstandsprofielen die gebruikt mogen worden in de realisatie van vensters of deuren in overeenstemming met deze goedkeuring. De stijfheid Ixx van het profiel tegen lasten loodrecht op het glasvlak (zoals windbelasting), is functie van de lengte van het beschouwde profiel; de waarde van Ixx is gegeven voor verschillende lengtes van het profiel. Profielen Ixx, 1m (L = 0 cm) Tabel 1 Weerstandsprofielen van aluminium met thermische onderbreking Ixx, 1,4m (L = 140 cm) Ixx, 1,m (L = 10 cm) Ixx, 2,2m (L = 0 cm) Ixx, 2,6m (L = 260 cm) Ixx, 3m (L 300 cm) Iyy Lineaire massa cm 4 cm 4 cm 4 cm 4 cm 4 cm 4 cm 4 kg/m Profielen voor de realisatie van vaste vensterkaders en vaste vensters , , , , , ,31 1,03 21,1 23,6,5 2,1 23 2, ,43 20,6 24,43 2,4 2, 31,5 3 2, ,46 15,1 1,46 20,43 21, 23, , ,1 31,0 3,42 45,16 4,44 53, , ,5 33, 42,03 4,4 53,36 5,4 35 2, ,3 3,35 4,03 54, 61,04 66,36 5 2,345 ATG 15/3011 2/34

3 4.2 Hang- en sluitwerk De fiches in bijlage (1 tot en met 3) geven per type hang- en sluitwerk: het type venster de toegelaten openingswijze de maximale afmetingen van de vleugels het aantal sluitpunten de verschillende normatieve criteria welke werden vastgesteld. Onderstaande tabel geeft een opsomming weer van de belangrijkste eigenschappen van de types hang- en sluitwerk die gebruikt mogen worden in de realisatie van vensters in overeenstemming met deze goedkeuring. De vermelde eigenschappen van het hang- en sluitwerk beperken de eigenschappen voor de vensters die er van worden voorzien. Tabel 2 Samenvatting eigenschappen hang- en sluitwerk Hautau Hef-schuifatrium HS Dichtingen Agressiviteitsklasse Duurzaamheid Maximaal gewicht Hang- en sluitwerk voor vensters uitzonderlijk hoge weerstand (klasse 5).000 cycli (klasse 5) 300 kg Onderstaande lijst geeft een opsomming weer van de dichtingen die gebruikt mogen worden in de realisatie van vensters in overeenstemming met deze goedkeuring. 4.5 Beglazing De beglazing moet van een ATG goedkeuring en/of Benor attest genieten. Een lijst met goedgekeurde types beglazing kan worden geraadpleegd op deze website: Het profielsysteem is geschikt voor beglazingen met een dikte van mm tot 4 mm voor vast deel, van mm tot 52mm voor vleugel. 4.6 Kitten voor glas- en ruwbouwaansluiting Kitten worden gebruikt als dichtingsvoeg van de ruwbouw of voor het opkitten van glas indien geen voorgevormde dichtingen gebruikt worden; ze moeten goedgekeurd zijn door de BUtgb voor de gebruikte toepassing en worden aangewend conform STS De types kit die worden aangewend zijn: Voor de aansluiting met het metselwerk: bouwkit 12.5 E, 20 LM of LM voor het opkitten van het glas (indien geen voorgevormde dichtingen gebruikt worden): glaskit 20 LM of LM Een lijst met goedgekeurde types kitten kan worden geraadpleegd op deze website: 4. Systeemgebonden lijmen en kitten Systeemgebonden lijmen worden gebruikt bij de bevestiging van de profielen op of tegen elkaar, bij de dichting van makelaars, bij de hoekaansluitingen van de dichtingen en de montage van voormelde toebehoren; ze moeten goedgekeurd zijn door de BUtgb voor de gebruikte toepassing. Aluminium zaagsnedes moeten ontvet en gepassiveerd worden, Het is aan te bevelen dat de voorgevormde dichtingen uit EPDM conform zijn met NBN EN 123 of een andere pertinente specificatie. Steundichting voor silicone: Glasdichtingen: binnen: Z 14 t.e.m. Z14 264; Z t.e.m. Z 1 244; Z 1 5 en Z 1 04 buiten: Z Aanslagdichting in EPDM: Stootrubber in TPE: Borstel: 4.4 Toebehoren Onderstaande lijst geeft een opsomming weer van de toebehoren die gebruikt mogen worden in de realisatie van vensters in overeenstemming met deze goedkeuring Aluminium profielen zonder thermische onderbreking Glaslatten: figuur Glazing beads gewone glaslatten tubulaire glaslatten Aluminium versterkingsprofielen: figuur Reinforcing profiles Aanvullende metalen stukken Hoekverbinders: Hoeken Flensversterkingen T-verbinders: figuur T-brackets Inox rail Z Aanvullende kunststof stukken (figuur System dependant accessories ) Glassteunblok: Z en Z Labyrint profiel: K 6 en K Isolatie ATG 15/3011 3/34 De types lijmen en kitten die worden aangewend zijn: Tussen twee aluminium oppervlakken: Hueck lijm Z121 en Z121 Voor de montage van T- en hoekverbinders: Hueck 2 componenten epoxyharslijm Z 113 a en Z 113 b. Tussen twee dichtingen: Hueck Z0341 EPDM lijm Meteen na de montage worden de zichtvlakken ontdaan van lijmresten met een niet-agressief reinigingsmiddel. 5 Montagevoorschriften 5.1 Vervaardiging van de profielen met thermische onderbreking De thermisch onderbroken profielen die in het kader van deze technische goedkeuring van het venstersysteem Hueck Volato M worden gebruikt, voldoen aan de technische goedkeuring van het assemblagesysteem van aluminium profielen met thermische onderbreking ATG/H1 en worden vervaardigd door bedrijven die hiervoor door de goedkeuringshouder worden erkend en hiervoor door BCCA worden gecertificeerd. 5.2 Ontwerp en vervaardiging van de vensters De vensters met thermisch onderbroken profielen die in het kader van deze technische goedkeuring van het venstersysteem Hueck Volato M worden ontworpen en vervaardigd door schrijnwerkbedrijven die hiervoor door de goedkeuringshouder worden erkend en eventueel hiervoor door BCCA worden gecertificeerd. Het ontwerp en de vervaardiging moeten voldoen aan: Alle geldende wetgeving en regelgeving NBN B (voor vensters) STS 53.1 (voor deuren) NBN S (voor beglazing) De voorschriften opgenomen in de systeemdocumentatie van de goedkeuringshouder

4 De actuele lijst met gecertificeerde schrijnwerkfabrikanten kan worden geraadpleegd op deze website: Afwatering en verluchting Afwatering: Bij elke venster worden er minimum 2 openingen van diameter mm of sleuven van minimum 5 mm x 15 mm voorzien met een max. afstand tussenafstand van 600 mm Sluitpunten en loopwielen Het maximum gewicht per vleugel bedraagt 300 kg voor een hefschuifraam De maximum afstand tussen de sluitpunten vertikaal bedraagt 00 mm voor een meerpuntsslot. 6 Plaatsing Het plaatsen van vensters gebeurt overeenkomstig TVN 1 "Plaatsen van buitenschrijnwerk" van het WTCB en de plaatsingsrichtlijnen opgesteld door de goedkeuringshouder. Onderhoud Reiniging van de beglazing, de beglazingsvoegen, de vleugels en de vaste raamkaders, moet gebeuren naargelang van de vervuilingsgraad. De reiniging gebeurt met zuiver water, waaraan eventueel een weinig detergent toegevoegd werd. Het gebruik van agressieve of schurende producten, van organische oplosmiddelen (bv. alcohol) of van sterk alkalische producten (bv. ammoniak) is verboden. De reiniging van het schrijnwerk met water onder hoge druk wordt ten stelligste afgeraden. Geanodiseerd aluminium: voor de verwijdering van sterk hechtend vuil kan men een zacht schuurmiddel of een detergent gebruiken. Het gebruik van basische of zure producten en van grove schuurmiddelen (bv. staalwol) moet zoveel mogelijk vermeden worden. Gelakt aluminium: de reinigingsproducten moeten neutraal zijn (ph begrepen tussen 6 en ) en mogen geen schuurmiddelen bevatten. Het jaarlijkse onderhoud bestaat uit: Vrijmaken van de ontwateringsgroeven van de vleugels en de vaste raamkaders en nazicht van de reinheid van de decompressiekamer. Nazicht van de werking van deze elementen. Visuele controle van de staat van de soepele beglazingsvoegen, een controle van hun hechting aan de ondergrond (beglazing, schrijnwerk, ruwbouw) en vervanging van de delen die gebreken vertonen (bv. door vogels beschadigde voegen). Indien de voegen beschilderd werden, dient men indien nodig hun afwerking te vernieuwen. De soepele profielen ter verzekering van de luchtdichtheid moeten gereinigd worden met zuiver water waaraan eventueel een weinig detergent toegevoegd werd. Men dient over te gaan tot een nazicht van hun algemene staat, van de staat van de gelaste verbindingen (bv. in de hoeken) en tot de vervanging van de verharde of beschadigde delen. Deze profielen mogen niet beschilderd worden. Nazicht en eventuele vervanging van de soepele kitvoegen ter verzekering van de aansluiting tussen het schrijnwerk en de ruwbouw. Reiniging en nazicht van de verluchtingsroosters (werking, bevestigingen). Het hang- en sluitwerk moet gereinigd worden met een doek die licht bevochtigd werd met water waaraan eventueel een weinig detergent toegevoegd werd. De beweegbare onderdelen moeten gesmeerd worden: cilinders: grafiet of siliconenspray; olie en vet mogen niet gebruikt worden beslag: niet-agressieve olie of zuurvrij vet sluitplaten: niet-agressieve olie, zuurvrij vet of vaseline. Bij een gebrekkige werking kan het soms nodig zijn het hang- en sluitwerk af te stellen, te herstellen, of indien nodig te vervangen. Het hang- en sluitwerk moet opnieuw afgesteld worden bij gebruiksproblemen of wanneer de samendrukking van de soepele profielen ter verzekering van de luchtdichtheid niet langer gewaarborgd is; dit dient te gebeuren door een specialist. Prestatiekenmerken Alle prestatiekenmerken vermeld in deze goedkeuring werd bepaald door proeven of berekeningen volgens de methodiek vermeld in de norm NBN B , op vensters die conform zijn aan de in deze goedkeuring opgenomen beschrijvingen en opsommingen, of onderdelen daarvan. De stand van de wetenschap laat toe te veronderstellen dat vensters die conform zijn aan de in deze goedkeuring opgenomen beschrijvingen en opsommingen, of onderdelen daarvan, deze prestaties evenaren..1 Prestaties van de profielen.1.1 Thermische eigenschappen Voor een eerste benadering of bij gebrek aan nauwkeurige berekeningswaarden (tabel 5 tot en met tabel ) kunnen voor alle courante berekeningen de Uf en Uf0 waarden uit tabel 4 gebruikt worden. Uf stelt de thermische doorlaatbaarheid van een profiel met een gegeven lengte van de thermische onderbreking voor. Uf0 stelt de thermische doorlaatbaarheid van een profiel alsof de ontwikkelde oppervlakte gelijk is aan de geprojecteerde oppervlakte met een gegeven lengte van de thermische onderbreking voor. De waarde van Uf0 kan gebruikt worden, samen met de geometrische eigenschappen van een profiel of profielcombinatie, om de Uf of R waarde te berekenen, zie NBN B Tabel 3 Waarden van Uf0 en Uf bij gebrek aan de nauwkeurige berekeningswaarde Hoogte van de thermische onderbreking mm Type profiel Uf0 Uf W/(m².K) W/(m².K) 15 Vleugel 3,02 3,6 Kader B130 2,0 3,21 1 Kader B B <2,50 2,3 De waarden uit tabel 3 houden geen rekening met de verbetering van de thermische isolatiegraad die bekomen wordt voor de uitvoeringsvariant HUECK VOLATO M met inschuif dankzij de bijkomende schuimbanden die in de glassponning worden geplaatst De nauwkeurig bepaalde waarden van Uf van tabel 5 tot en met tabel kunnen gebruikt worden voor de profielencombinatie in referentie. ATG 15/3011 4/34

5 Deze waarden gelden voor een glas- of invulpaneel van 24 mm dik: Tabel 4 Berekening volgens NBN EN ISO 0-2: kader met vleugel Kader binnen Vleugel buiten Zichtbare breedte mm HUECK VOLATO M met inschuif HUECK VOLATO M zonder inschuif W/(m 2.K) W/(m 2.K) met dichting met lippen B ,0 2, B ,6 2, B , 2, B ,3 2,6 B , 2,2 B ,1 2,2 B ,0 2,6 B ,5 2,6 B , 2,5 B ,2 2,6 B , 2,1 B ,0 2,2 monorail 64 2,3 2, 2 2, 2, 6 2,0 2,0 Tabel 5 Berekening volgens NBN EN ISO 0-2: middendoorsnede Vleugel Labyrinth L 03 Zichtbare breedte HUECK VOLATO M met inschuif HUECK VOLATO M zonder inschuif mm W/(m 2.K) W/(m 2.K) 2 2, 2, Flügelstoss 10 2,6 2, 13 2 Labyrinth L ,6 2, 13 2 Flügelstoss 14 2,4 2,6 In onderstaande tabel zijn voor een aantal afmetingen de Uw waarden bepaald conform de norm NBN EN 0-1. Tabel 6 - Uw-waarden (beglazing met swisspacer V Ψ=0,034W/mK voor drievoudige beglazing, 0,03W/mK voor dubbele beglazing) Uw-waarde (venster W/m²K) afmetingen lengte x hoogte (mm) Ug (glas W/m²K) 100x x x100 Met inschuif 0,5 1,1 0,6 0,2 0, 1,3 1,2 1,2 1,1 1,5 1,4 1,4 Zonder inschuif 0,5 1,2 1,1 1,0 0, 1,4 1,3 1,2 1,1 1,6 1,5 1,5 Hefschuif (1 vlak) vleugel 13200, ε=0,3.1.2 Agressiviteit van de omgeving De binnen- en buitendelen kunnen in eenzelfde kleur worden gepoederlakt of geanodiseerd; als alternatief kunnen de binnenen buitendelen elk in een andere kleur worden gelakt of geanodiseerd. De fabrikant biedt profielen en hulpstukken met verschillende kwaliteiten afwerking aan, met een verschillende weerstand tegen de agressiviteit van de omgeving. Afhankelijk van de gekozen afwerking, zijn de profielen geschikt om in bepaalde klimaatzones te worden gebruikt. De weerstand tegen agressiviteit van de omgeving van het hang- en sluitwerk is eveneens een beperkende factor, zie hiervoor tabel 3; de weerstand tegen agressiviteit van de omgeving van venster of de deur is de laagste van de profielen en het hang- en sluitwerk. Onderstaande tabel vermeldt, afhankelijk van de geografische of plaatselijke agressiviteit, de minimaal vereiste afwerkingskwaliteit. ATG 15/3011 5/34

6 Tabel Agressiviteitsniveaus betreffende de afwerking Geografische agressiviteit Licht landelijk Gematigd landelijkindustriëel Gematigd landelijk-kust Gemiddeld industriëelkust Streng ( kust ) Streng (plaatselijke agressiviteitsfactoren) Geanodiseerd Gelakt Minimale corrosieweerstand van het beslag volgens NBN EN µm Standaard Klasse 3 20 µm Standaard Klasse 3 20 µm Standaard Klasse 3 20 µm Standaard Klasse 4 µm Seaside Klasse 4 (1) µm Seaside Klasse 4 (1) (1): het gebruik van beslag met weerstand tegen corrosie klasse 5 kan overwogen worden indien de inspectie en het onderhoud van het hang- en sluitwerk door de gebruiker niet eenvoudig kan gebeuren Fig. 1: Geografische agressiviteitszones Ongeacht het klimaattype moet steeds onderzocht worden of er sprake is van plaatselijke agressiviteitsniveaus: nabijheid van spoorverkeer (treinen of trams), nabijheid van luchthavens, industriële chlorideneerslag, de situatie in dichtbevolkte stedelijke zones, plaatselijk verhoogde inwerking van vervuiling (aanwezigheid van bouwwerf, ), minder of gebrek aan reiniging van het schrijnwerk door natuurlijke beregening veroorzaakt door het gevelreliëf, verborgen hoeken of andere situaties, binnenklimaten zoals zwembaden (afhankelijk van de waterbehandeling), composthal, opslag van corrosieve producten Geanodiseerde profielen De anodisatie voldoet aan de Qualanod kwaliteitsnormen en de uitvoerders ervan zijn door Estal (Estal Belgium VZW, Chemain des Soeurs, B-1320 Beauvechain info@estal.be) gecertificeerd. Geanodiseerde profielen worden aangeboden in twee kwaliteiten: a. Anodisatieprocédé 20 µm De voorbehandeling bestaat uit ontvetten en chemisch afbijten, waarna het profiel wordt geanodiseerd en verdicht, tot een gemiddelde laagdikte van 20 µm. Plaatselijk kan de laagdikte 16 µm dik zijn. b. Anodisatieprocede µm De voorbehandeling bestaat uit ontvetten en chemisch afbijten, waarna het profiel wordt geanodiseerd en verdicht, tot een gemiddelde laagdikte van µm. Plaatselijk kan de laagdikte 20 µm dik zijn. Het geanodiseerde oppervlak is natuurkleurig of elektrolytisch gekleurd (bij voorbeeld zwart of bronskleurig); een staalkaart kan bekomen worden bij de goedkeuringshouder en de schrijnwerkfabrikant Gelakte profielen Het lakken voldoet aan de Qualicoat kwaliteitsnormen en de uitvoerders ervan is door Estal gecertificeerd. Gelakte profielen worden aangeboden in twee kwaliteiten: a. Standaard lakprocédé De voorbehandeling van de profielen gebeurt door: Beitsen (1 gr/m²), of Beitsen (1 gr/m²) en het aanbrengen van een conversielaag De laklaag wordt daarop aangebracht in één behandeling. b. Seaside lakprocédé De voorbehandeling van de profielen gebeurt door préanodisatie 6-µm Het gelakte oppervlak kan worden uitgevoerd in een reeks kleuren, glansgraden en texturen; een staalkaart kan bekomen worden bij de goedkeuringshouder en de schrijnwerkfabrikant. ATG 15/3011 6/34

7 .2 Prestaties van de vensters In functie van de luchtdoorlatendheid, waterdichtheid en windweerstand, de bedieningskrachten, de weerstand tegen verkeerd gebruik, de weerstand tegen herhaald gebruik, mogen de verschillende vensters voor de gegeven types gebouwen worden aangewend conform onderstaande tabel. Tabel Geschiktheid van vensters in functie van de ruwheidsklasse van het terrein en het te verwachten gebruik Hefschuifvenster Openingswijze schema A hefschuif/vast Schema D hefschuif/hefschuif Hang- en sluitwerk Hautau Hef-schuif Hautau Hef-schuif Ruwheidklasse van het terrein Zee (klasse I) Platteland (klasse II) Bos (klasse III) Stad (klasse IV) Plaatsingshoogte vanaf het maaiveld van vensters volgens de regels voorzien in NBN B Niet toepasbaar Niet toepasbaar / m*) Niet toepasbaar Niet toepasbaar / 1 m* m m / m* 1 m 1 m / 50 m* Toepasbaar-heid in functie van: de fysieke capaciteiten van de gebruiker (zie NBN B ) het te verwachten verkeerd gebruik (zie NBN B ) de te verwachten gebruiks-frequentie (zie NBN B ) de vereiste weerstand tegen schokken (zie NBN B ) de vereiste weerstand tegen inbraak (zie NBN B ) de weerstand tegen corrosie (zie STS ) Toepasbaarheid volgens de regels voorzien in NBN B en STS 52.2 alle normale toepassingen waarbij de bediening van het venster de gebruiker niet voor speciale problemen intensief gebruik, scholen, openbare plaatsen Niet getest (hang- en sluitwerk klasse 5) alle toepassingen (1) waar men zich tegen een inbreker wenst te beschermen (klasse 2) (2) zones I tot en met IV (*) hogere plaatsing mogelijk bij versterking van vleugel tpv chicane berekening doorbuiging l/5 (1 ) test uitgevoerd met paneel in vleugel afmeting vleugel 154x2302mm (2) indien deze eigenschap gevraagd is, moet het glas P4A zijn afmeting vleugel 154x2320mm ATG 15/3011 /34

8 .3 Gereglementeerde stoffen De goedkeuringshouder verklaart conform te zijn aan de Europese verordening (EG) nr. 10/2006 van het Europees parlement en de raad van 1 december 2006) inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH) voor de elementen van het systeem die door de goedkeuringshouder worden aangeleverd. Zie: specifieke_domeinen/chemie/reach/index.jsp..4 Akoestische prestaties Een venster met onderstaande opbouw werd beproefd volgens de normen NBN EN ISO 1-1; de resultaten kunnen gebruikt worden voor het vergelijken van verschillende types vensters of beglazingen. Venstertype Draaikip venster Vast profiel Vleugel profiel Dichting chicane Binnenaanslagvoeg Glasdichting binnen/buiten Beslag Sluitkracht Breedte x hoogte Beglazing Prestaties glas Rw (C; Ctr) db Prestaties venster Rw (C; Ctr) db Beglazing Prestaties glas Rw (C; Ctr) db Prestaties venster Rw (C; Ctr) db Beglazing Prestaties glas Rw (C; Ctr) db Prestaties venster Rw (C; Ctr) db Tabel Akoestische prestaties B13050, B13040, B13020, B130 VSG /2-2FM SZR mm VSG /2-2 FM Geen informatie B13200 Borstel Z1242 Rubber Z1242 Z1242 K0? Niet beschreven 2 loopwagens Niet gemeten 3000mm x x2300mm iplus E ipaph SF 45/35 SF-1.1 SF FM SZR 16 mm BG ipl E FI FM iplus E ipaph 3/2-1.1 float SZR 16 mm BG ipl E FI 4 FM 45(-3;-) 3(-2;-5) 3(0;-3) 40(-1;-4) 36(-2,-6) VSG /2-4 FM SZR mm VSG /2-4 FM Geen informatie VSG /2-2 FM SZR mm float 4mm FM SZR mm VSG /2-2 FM Geen informatie VSG /2-2 FM SZR mm float 4mm FM SZR mm VSG /2-2 FM Geen informatie 3(-1;-4) 3(-1;-5) 42(-1,-4) SF 1 FM SZR 20mm BG ipl E SF 11 FM Geen informatie 43(-1;-3).5 Overige eigenschappen.5.1 Weerstand tegen sneeuwbelasting De weerstand tegen sneeuwbelasting en permanente belasting van een venster werd niet bepaald. Voor een venster of een deur die verticaal staat opgesteld, is deze eigenschap niet relevant. Het venster of de deur beschikt bijgevolg niet over een classificatie betreffende de weerstand tegen sneeuwbelasting en permanente belasting..5.2 Brandreactie De brandreactie van een venster of deur werd niet bepaald. Vensters met een gegeven brandreactie vormen het onderwerp van een apart Benor/ATG onderzoek..5.3 Gedrag bij blootstelling aan externe brand Het gedrag bij blootstelling aan externe brand van een venster of deur werd niet bepaald. Vensters met een gegeven gedrag bij blootstelling aan externe brand vormen het onderwerp van een apart Benor/ATG onderzoek..5.4 Ontgrendelingsmogelijkheid De ontgrendelingsmogelijkheid van een deur werd niet bepaald. Voor vensters is deze eigenschap niet relevant. Deuren met een gegeven ontgrendelingsmogelijkheid (anti-paniekdeuren) vormen het onderwerp van een apart Benor/ATG onderzoek..5.5 Stralingseigenschappen De stralingseigenschappen van het venster of de deur zijn deze van het in het venster of de deur te monteren invulpaneel. Indien het venster of de deur niet van transparante beglazing is voorzien, geldt voor de zontoetredingsfactor g en de lichtdoorlatendheid τv van het venster of de deur dat g = 0 en τv = Duurzaamheid De duurzaamheid van ramen en deuren hangt af van de prestaties op lange termijn van de individuele componenten en materialen alsook van de montage van het product en het onderhoud ervan. De in de goedkeuring opgenomen beschrijving, evenals de documenten waarnaar verwezen wordt, geven een volledige beschrijving van de onderdelen, hun afwerking en het nodige onderhoud. De goedkeuringshouder verzekert door de keuze van materialen (inclusief bekleding, bescherming, samenstelling en dikte), componenten en montagemethodes de duurzaamheid van zijn product(en) voor een economisch redelijke levensduur, rekening houdend met de vermelde onderhoudsvoorschriften..5. Ventilatie De ventilatie eigenschappen van het venster of de deur zijn deze van de in of aan het venster of de deur te monteren ventilatievoorziening. Indien het venster of de deur niet van ventilatievoorzieningen is voorzien, geldt voor het luchtstroomkenmerk K, de stromingsexponent n en het geometrisch vrij oppervlak A van het venster of de deur dat K = 0; n en A zijn niet bepaald..5. Kogelweerstand De kogelweerstand van een venster of deur werd niet bepaald. Het venster of de deur beschikt bijgevolg niet over een classificatie betreffende de kogelweerstand..5. Explosieweerstand De explosieweerstand van een venster of deur werd niet bepaald. Het venster of de deur beschikt bijgevolg niet over een classificatie betreffende de explosieweerstand. ATG 15/3011 /34

9 .5. Gedrag tussen verschillende klimaten Het gedrag tussen verschillende klimaten van een venster of deur werd niet bepaald. Voor transparant beglaasde vensters wordt aangenomen dat zij geschikt zijn om te worden blootgesteld aan intensieve zonnestraling en grote temperatuurverschillen. Dit geldt niet voor vensters of deuren die worden voorzien van een niet transparant invulpaneel. Voorwaarden A. Uitsluitend het in de voorpagina als ATG-houder vermelde bedrijf en het bedrijf (de bedrijven) die het onderwerp van de goedkeuring commercialiseert (commercialiseren) mogen aanspraak maken op de toepassing van deze technische goedkeuring. B. Deze technische goedkeuring heeft uitsluitend betrekking op het product of systeem waarvan de handelsnaam op de voorpagina wordt vermeld. Houders van een technische goedkeuring mogen geen gebruik maken van de naam van de BUtgb, haar logo, het merk ATG, de goedkeuringstekst of het goedkeuringsnummer om aanspraak te maken op productbeoordelingen die niet in overeenstemming zijn met de technische goedkeuring, en evenmin voor producten en/of systemen en/of eigenschappen of kenmerken die niet het voorwerp uitmaken van de technische goedkeuring. C. Informatie die door de goedkeuringshouder of zijn aangestelde en/of erkende installateurs, op welke wijze dan ook, ter beschikking wordt gesteld van (potentiële) gebruikers van het in de technische goedkeuring behandelde product of systeem (bv. Bouwheren, aannemers, voorschrijvers, ), mag niet in tegenstrijd zijn met de inhoud van de goedkeuringstekst, noch met informatie waarnaar in de goedkeuringstekst verwezen wordt. D. Houders van een technische goedkeuring zijn steeds verplicht tijdig eventuele aanpassingen aan de grondstoffen en producten, de verwerkingsrichtlijnen, het productie- en verwerkingsproces en/of de uitrusting, voorafgaandelijk bekend te maken aan de BUtgb vzw, en de door de BUtgb aangeduide certificatieoperator, zodat deze kan oordelen of de technische goedkeuring dient te worden aangepast. E. De auteursrechten behoren tot de BUtgb ATG 15/3011 /34

10 Figuren ATG 15/3011 /34

11 Typedoorsnedes A1 D1 B Z 1243 Z K 5 P 1320 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C 5 B 130 Z 14 B Z 1243 A2 D2 Z P 1320 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C K 5 5 P 1360 Z 14 ATG 15/ /34

12 Typedoorsnedes A1 D1 B Z 1243 Z 1243 K P 1360 Z 14 Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A1 D1 B Z 1243 Z P 1320 K 5 5 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C B B 130 Z 14 ATG 15/ /34

13 Typedoorsnedes Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A2 D2 C B Z 1243 Z P 1320 K 5 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C B P 1360 Z 14 Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A1 B Z 1243 Z 1243 K 5 B Z P 1360 ATG 15/ /34

14 Typedoorsnedes A1 D P 1360 K Z 14 K 2026 Z 1261 Z 1242 K K Z 1242 Z P Z 14 A1 D Z 1242 B 130 Z 14 Z ATG 15/ /34

15 Typedoorsnedes A1 D Z 1242 B Z 14 Z Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A1 D Z 1242 B 130 B 132 Z Z ATG 15/ /34

16 Typedoorsnedes Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A1 D Z 1242 B 132 B Z 14 Z A1 D1 B Z 1243 Z K 5 P 1320 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C 5 B 130 Z 14 ATG 15/ /34

17 Typedoorsnedes A2 D2 B Z 1243 Z P 1320 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C K 5 5 P 1360 Z 14 A1 D1 B Z 1243 Z 1243 K Z 14 P 1360 ATG 15/3011 1/34

18 Typedoorsnedes Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A1 D1 B Z 1243 Z P 1320 K 5 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C B B 130 Z 14 Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A2 D2 C B Z 1243 Z P 1320 K 5 Optional: Nur für Schema A1, A2 und C Optionally: Only for sheme A1, A2 and C 5 B P 1360 Z 14 ATG 15/3011 1/34

19 Typedoorsnedes Lifting-sliding up to 400 kg A1 B Z 1243 Z 1243 K 5 B P 1360 Z 14 A1 Z 14 B Z 1242 Z 1260 Z Z P 130 B ATG 15/3011 1/34

20 Typedoorsnedes A2 3.2 Z 14 P 1360 Z 1242 Z Z 1260 Z P 130 B A1 Z 14 P P 1360 Z 0123 Z Z 1260 P B ATG 15/ /34

21 Typedoorsnedes D1 Z 14 P Z 1242 Z 1260 Z Z 1260 P 13 B D1 Z 14 B 130 Z 1260 P Z 1242 Z Z 1260 Z B ATG 15/ /34

22 Typedoorsnedes Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A1 Z 14 B 130 B Z 1242 Z 1260 Z 1242 Z B P Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg A2 Z 14 Z 1242 Z 1260 Z 1242 Z B P B P ATG 15/3011 /34

23 Typedoorsnedes Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg D1 Z 14 P B 132 Z 1242 Z 1260 Z Z 1260 P B Hebe-Schiebe bis 400 kg Lifting-sliding up to 400 kg D1 Z 14 B 130 B Z Z 1242 Z 1260 Z 1242 P 1300 Z B ATG 15/ /34

24 Figuur 2: Uitvoeringsvarianten Profilübersicht Serie Volato M mit Isolier - Einschieblingen Profile overview with Insulating connecting sleeves for series Volato M Isoliervarianten Serie Volato M für Kombinationen Flügel / Blendrahmen Insulation variants SeriesVolato M for sash / fixed frame combinations K 205 K 2026 K 202 K 2020 K 2021 K 2022 oder or K 02 Glasfalzdämmung einsetzbar unter der Glasleiste Glass rebate insulationcan be inserted below the glazing bead Z 14 - Z Verglasungsdichtung - innen Artikel ist Abhängig von Füllungsdicke. Nur in Verbindung mit K 02 Glazing gasket - internal - EPDM, black. Item idepends on filling thickness Only in combination with K 02 Z Z Verglasungsdichtung - innen Artikel ist Abhängig von Füllungsdicke Glazing gasket - internal - EPDM, black. Item idepends on filling thickness Artikel Nr. Article No. K 02 Breite Width Höhe Y Height Y Länge Length 2000 mm Baugruppe Component Glasleiste / glazing bead K mm 2.6 mm 00 mm B 130, B 13020; Stirnfläche weiß / end face white K mm 5.5 mm 00 mm + P K ; B P K 6 15 mm, B 132, B 132 B 13030,, B 132 K 202 K 2020 K 2021 K mm 1 mm 31 mm 16 mm 2 mm 21 mm 15.5 mm 00 mm 00 mm 00 mm 00 mm, B 132, B K 2 K Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values ATG 15/ /34

25 Figuur 2: Uitvoeringsvarianten Profilübersicht Serie Volato M mit Isolier - Einschieblingen Profile overview with Insulating connecting sleeves for series Volato M B Feststehender Flügel oben Fixed sash up B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values 4 5 Feststehender Flügel unten Fixed sash bottom B B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values 4 1 B Feststehender Flügel seitlich Fixed sash side B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values 1 Gangflügel seitlich Active sash side B B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values ATG 15/3011 /34

26 Figuur 2: Uitvoeringsvarianten Profilübersicht Serie Volato M mit Isolier - Einschieblingen Profile overview with Insulating connecting sleeves for series Volato M B Gangflügel oben Active sash up B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values Gangflügel unten Active sash bottom 4 B B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values Flügelstoß Sash joint Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values ATG 15/ /34

27 Figuur 2: Uitvoeringsvarianten Profilübersicht Serie Volato M mit Isolier - Einschieblingen Profile overview with Insulating connecting sleeves for series Volato M Isoliervarianten Serie Volato M für Kombinationen Flügel B 132 / Blendrahmen Insulation variants SeriesVolato M for sash B 132 / fixed frame combinations K 205 K 2026 K 202 K 2020 K 2021 K 2022 oder or K 02 Glasfalzdämmung einsetzbar unter der Glasleiste Glass rebate insulationcan be inserted below the glazing bead Z 14 - Z Verglasungsdichtung - innen Artikel ist Abhängig von Füllungsdicke. Nur in Verbindung mit K 02 Glazing gasket - internal - EPDM, black. Item idepends on filling thickness Only in combination with K 02 Z Z Verglasungsdichtung - innen Artikel ist Abhängig von Füllungsdicke Glazing gasket - internal - EPDM, black. Item idepends on filling thickness Artikel Nr. Article No. K 02 Breite Width Höhe Y Height Y Länge Length 2000 mm Baugruppe Component Glasleiste / glazing bead K mm 2.6 mm 00 mm B 130, B 13020; Stirnfläche weiß / end face white K mm 5.5 mm 00 mm + P K ; B P K 6 K mm 44.5 mm 00 mm B 132 K mm 31 mm 00 mm, B 132 K mm 2 mm 00 mm B 13030, 13200,, 132 B 132 K mm 15.5 mm 00 mm, B B B 132 K 6 K B 132 B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values ATG 15/3011 2/34

28 Figuur 2: Uitvoeringsvarianten B Profilübersicht Serie Volato M mit Isolier - Einschieblingen Profile overview with Insulating connecting sleeves for series Volato M B 132 Feststehender Flügel oben Fixed sash up Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values B 132 B B 132 Feststehender Flügel unten Fixed sash bottom B 132 B B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values 3 1 B B 132 Feststehender Flügel seitlich Fixed sash side B B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values 1 Gangflügel seitlich Active sash side B 132 B B 132 B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values ATG 15/3011 2/34

29 Figuur 2: Uitvoeringsvarianten Profilübersicht Serie Volato M mit Isolier - Einschieblingen Profile overview with Insulating connecting sleeves for series Volato M B Gangflügel oben Active sash up B B 132 B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values B Gangflügel unten Active sash bottom B 132 B B Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values B 132 B 132 Flügelstoß Sash joint Beispiel mit Auswirkung auf U - Werte Example with effect on the U values ATG 15/3011 2/34

30 Fiche Bijlage 1 Hang- en sluitwerk Hautau Hef-schuif atrium HS 300 Schema A Gewicht Gebruikscategorie Duurzaamheid Brandweerstand Gebruiksveiligheid Corrosieweerstand Veiligheid Normdeel Proefmaat x230 B B A E C D D 3000 goedgekeurd agrée Maximum toegestaan vleugelgewicht 5kg (= maximum getest gewicht vleugel) ATG 15/ /34

31 Fiche Bijlage 1 Hang- en sluitwerk Hautau Hef-schuif atrium HS 300 Schema A Openingswijze Hefschuifvenster met vast deel Schema A 1 hefschuifvleugel (met versterking P0563-P556) + vast Weerstand tegen windbelasting Weerstand tegen sneeuwbelasting C2 Niet bepaald, zie paragraaf Brandreactie Niet bepaald, zie paragraaf Gedrag bij blootstelling aan externe brand Niet bepaald, zie paragraaf Waterdichtheid A 4.6 Gevaarlijke substanties Zie paragraaf.3 4. Schokweerstand 4. Weerstandsvermogen van de veiligheidsvoorzieningen Klasse 5 (test uitgevoerd met paneel in vleugel afmeting vleugel 154x2302mm Niet bepaald 4.11 Akoestische prestaties Zie paragraaf Warmtedoorgangscoëfficiënt 4.13 Stralingseigenschappen Zie paragraaf.1.1 Zie de declaratie van de fabrikant van de beglazing, zie paragraaf Luchtdoorlatendheid Duurzaamheid Voldoet, zie paragraaf Bedieningskrachten Mechanische weerstand Ventilatie 4.1 Kogelweerstand Zie de declaratie van de fabrikant van de verluchtingsvoorzieningen, zie paragraaf.5. Zie de declaratie van de fabrikant van de verluchtingsvoorzieningen, zie paragraaf Explosie-weerstand Niet bepaald, zie paragraaf Weerstand tegen herhaald openen en sluiten Gedrag tussen verschillende klimaten Niet bepaald, zie paragraaf.5.6 (Hang-en sluitwerk klasse 5) Niet bepaald, zie paragraaf Inbraakwerendheid WK2 ATG 15/ /34

32 Fiche Bijlage 2 Hang- en sluitwerk Hautau Hef-schuifatrium HS 300 Schema D Gewicht Gebruikscategorie Duurzaamheid Brandweerstand Gebruiksveiligheid Corrosieweerstand Veiligheid Normdeel Proefmaat x230 B B A E C D D 2402 goedgekeurd agrée Maximum toegestaan vleugelgewicht 5kg (= maximum getest gewicht vleugel) ATG 15/ /34

33 Fiche Bijlage 2 Hang- en sluitwerk Hautau Hef-schuifatrium HS 300 Schema D Openingswijze Hefchuifvenster 2x hefschuif Weerstand tegen windbelasting Weerstand tegen sneeuwbelasting C2 / C3 (bij versterking van vleugel tpv chicane berekening doorbuiging l/5) Niet bepaald, zie paragraaf Brandreactie Niet bepaald, zie paragraaf Gedrag bij blootstelling aan externe brand Niet bepaald, zie paragraaf Waterdichtheid A 4.6 Gevaarlijke substanties Zie paragraaf.3 4. Schokweerstand 4. Weerstandsvermogen van de veiligheidsvoorzieningen Klasse 5 (test uitgevoerd met paneel in vleugel afmeting vleugel 154x2302mm Niet bepaald 4.11 Akoestische prestaties Zie paragraaf Warmtedoorgangscoëfficiënt 4.13 Stralingseigenschappen Zie paragraaf.1.1 Zie de declaratie van de fabrikant van de beglazing, zie paragraaf Luchtdoorlatendheid Duurzaamheid Voldoet, zie paragraaf Bedieningskrachten Mechanische weerstand Ventilatie 4.1 Kogelweerstand Zie de declaratie van de fabrikant van de verluchtingsvoorzieningen, zie paragraaf.5. Zie de declaratie van de fabrikant van de verluchtingsvoorzieningen, zie paragraaf Explosie-weerstand Niet bepaald, zie paragraaf Weerstand tegen herhaald openen en sluiten Gedrag tussen verschillende klimaten Niet bepaald, zie paragraaf.5.6 (Hang-en sluitwerk klasse 5) Niet bepaald, zie paragraaf Inbraakwerendheid WK2 ATG 15/ /34

34 De BUtgb vzw is een goedkeuringsinstituut dat lid is van de Europese Unie voor de technische goedkeuring in de bouw (UEAtc, zie en dat aangeduid werd door de FOD Economie in het kader van Verordening (EU) N 305/2011 en lid is van de Europese Organisatie voor Technische Beoordeling (EOTA, zie De door de BUtgb vzw aangeduide certificatieoperatoren werken volgens een door BELAC ( accrediteerbaar systeem. Deze technische goedkeuring werd gepubliceerd door de BUtgb, onder verantwoordelijkheid van de goedkeuringsoperator BCCA, en op basis van het gunstig advies van de Gespecialiseerde Groep "Gevels", verleend op mei Daarnaast bevestigde de certificatie operator BCCA, dat de productie aan de certificatievoorwaarden voldoet en dat met de ATG-houder een certificatie-overeenkomst ondertekend werd. Datum van deze uitgave: 30 juli 2015 Voor de BUtgb, als geldigverklaring van het goedkeuringsproces Voor de goedkeurings- en certificatieoperator Peter Wouters, directeur Benny De Blaere, directeur Deze technische goedkeuring blijft geldig, gesteld dat het product, de vervaardiging ervan en alle daarmee verband houdende relevante processen: onderhouden worden, zodat minstens de prestatieniveaus bereikt worden zoals bepaald in deze goedkeuringstekst doorlopend aan de controle door de certificatie-operator onderworpen worden en deze bevestigt dat de certificatie geldig blijft Wanneer niet langer wordt voldaan aan deze voorwaarden, zal de technische goedkeuring worden geschorst of ingetrokken en de goedkeuringstekst van de BUtgb website worden verwijderd. De geldigheid en laatste versie van deze goedkeuringstekst kan nagegaan worden door de BUtgb website ( te consulteren of door rechtstreeks contact op te nemen met het BUtgb-secretariaat. ATG 15/ /34