De HandbalAcademie: voorloper op Papendal

Transcriptie

1 De HandbalAcademie: voorloper op Papendal Als één van de eerste sportbonden kon het Nederlands Handbal Verbond (NHV) jonge talenten een fulltime-trainingsprogramma aanbieden. In september 2006 ging op Papendal de HandbalAcademie (HA) voor dames van start. Sindsdien verblijven 25 jonge sporters vier of vijf dagen per week op het nationaal sportcentrum, waar ze wonen en trainen en in de regio van Arnhem en Nijmegen een opleiding volgen. Ieder jaar is er begin september een in- en uitstroom van zo n tien speelsters. Ruwe_Diamant_binnenwerk(6)_.indd :49

2 Ruwe diamanten - Talentontwikkeling in de sport De talentcoach Monique Tijsterman Het is een vroege ochtend in het begin van het nieuwe jaar. Op de klok aan de wand van de grote sporthal op Papendal is het nog maar negen uur, maar op de gezichten van de speelsters lijkt het of ze er al een lange, lange dag op hebben zitten. Ze zitten middenin een stevige trainingsweek en moeten nog wat wennen aan het trainingsritme na de rustperiode rond de feestdagen, zo zal Monique Tijsterman het even later verklaren. Maar eerst spoort ze haar meiden nog een uur lang stevig aan. Wie het er bij laat zitten, kan rekenen op strenge woorden. Maar als de laatste ballen zijn opgeborgen, is er de waardering voor wat vanochtend in de twee uur durende training goed liep. Een halfuur later zitten de meesten in de bus op weg naar één van de onderwijsinstellingen in Arnhem of Nijmegen.Tijsterman is vanaf het begin als talentcoach betrokken bij de HandbalAcademie. Ze is tevens bondscoach voor het Nederlands team van speelsters tot 20 jaar. Hoe verloopt het scouten van talenten binnen uw bond? De meeste speelsters die naar de HandbalAcademie komen, hebben eerder bij de diverse nationale jeugdselecties getraind. Voor verschillende leeftijdsgroepen hebben we eens per week een centrale training op Papendal. Daarnaast zijn er in de regio afdelingsselecties, het NHV heeft enkele regionale handbalscholen gecertificeerd en er zijn talentcentra die op eigen initiatief van clubs zijn ontstaan. Kortom: ambitieuze en talentvolle handballers hebben verschillende mogelijkheden om meer trainingsuren te maken dan de clubs hun al aanbieden. Voor de leeftijdsgroep onder de zestien gaan we uit van acht tot tien uur. Maar daarna moeten de talenten al snel vijftien tot twintig uur besteden aan trainingen en wedstrijden als ze de top willen halen. Daar kan de HandbalAcademie in voorzien. Beschikt u over een profiel van een talent binnen uw sport en zo ja, wat zijn dan de kenmerken? We hanteren globaal gezegd vijf pijlers techniek, tactiek, fysiek, mentaal en sociaal waarop we de progressie van de speelsters beoordelen. We zijn momenteel bezig een zogenoemd persoonsprofiel te maken van speelsters in de A-selectie (die het nationaal damesteam vormen). Aan de hand daarvan kunnen we bepalen hoe talenten de kloof kunnen overbruggen tussen hun huidige niveau en dat van het nationaal team. Als talentcoaches hebben we wel zo ongeveer voor ogen waar we hen op beoordelen. Dan gaat het bijvoorbeeld over de loopacties, het afschermen van de bal, niet bang zijn voor tegenstanders. Ik kijk ook goed naar reacties na een misser, omdat doorzettingsvermogen een grote rol speelt. We vinden het heel belangrijk dat speelsters zelf goed kunnen nadenken over wat hen beter kan maken. Maar we realiseerden ons dat al die kennis en ervaring momenteel alleen in ons hoofd zit en nergens op papier staat. Terwijl anderen ons werk over moeten kunnen nemen als wij ermee stoppen. Dat profiel moet dus een leidraad worden, maar het is er nu nog niet. 32

3 Hoe vindt de screening en selectie voor de HandbalAcademie plaats? We werken met een vrije inschrijving, maar die stimuleren we natuurlijk wel onder de talenten die we zelf scouten. Ik kom veel bij de verschillende selecties. De afdelingen hebben ieder jaar hun Nederlands kampioenschap en daar zien mijn collega s en ik ook veel speelsters. Ik denk niet dat we veel missen. Die talenten vragen we of ze interesse hebben om naar Papendal te komen. Ieder jaar kunnen er in september nieuwe speelsters instromen. Met de geïnteresseerden en hun ouders voeren wij als talentcoaches eerst een intakegesprek. We spreken ook met hun clubcoach en kijken of iemand in de groep en in het programma past. Maar we houden er ook rekening mee voor welke posities in het team we mensen nodig hebben. Dan volgen een medische keuring en een gesprek met de school hier in de regio waar ze hun opleiding zouden kunnen voortzetten. In juni trainen ze dan een week of drie, vier met de fysiek trainer en lopen ze een week mee in het complete programma. Daarna kunnen we over en weer beoordelen of ze echt geschikt zijn voor de HandbalAcademie. De belangstelling is overigens goed: in 2010 hadden we voor de tien opengevallen plaatsen 21 kandidaten. Ieder jaar kunnen er in september nieuwe speelsters instromen. Kunt u een schets geven van het trainingsprogramma van de talentengroep? De speelsters komen op zondagavond naar Papendal en van maandag tot donderdag trainen ze tweemaal per dag: van acht tot tien en in de namiddag. In het programma zit zes uur fysieke training en acht uur baltraining en we spelen op woensdagavond een wedstrijd in de nationale competitie. Dat hebben we onlangs geïntroduceerd. Het leverde wel wat discussie op, maar daar hebben we nu voor drie jaar toestemming voor. Wij vinden het belangrijk voor de ontwikkeling dat talenten regelmatig op hoog niveau wedstrijden kunnen spelen. Tussen de beide trainingen gaan ze naar school. Wie ook op vrijdag les heeft, blijft vijf nachten, de anderen gaan donderdagavond weer naar huis. Op vrijdagavond trainen ze bij hun club en in het weekend spelen ze met het clubteam een wedstrijd. Zo komen ze aan vijftien tot twintig uur per week. Welke begeleiding en andere faciliteiten bieden jullie talenten op het gebied van huisvesting, opleiding, werk? Samen met Gino Smits en Jokelyn Tienstra geef ik de baltrainingen en meestal zijn twee van ons aanwezig. Daarnaast assisteert bondscoach Henk Groener dit jaar regelmatig op Papendal en kunnen we altijd een beroep doen op de bondscoach heren Harrie Weerman. Auke Klarenbeek is de fysiek trainer. Hij werkt onder meer aan snelheid en stabiliteit en het zo efficiënt mogelijk bewegen. Daarnaast hebben we in onze begeleidingsgroep een sportdiëtiste en een onderwijsbegeleider, die zorgt voor de aansluiting bij het Centrum voor Topsport en Opleiding (CTO) 33

4 Ruwe diamanten - Talentontwikkeling in de sport hier op Papendal. En er is een zogenoemde Life Style Coach die minstens eens per zes weken een individueel gesprek heeft met elke speelster om te bespreken hoe het met haar gaat en of er problemen zijn. Maar ik kan niet zeggen dat ik last heb van hun bemoeizucht. We hebben daarnaast een buddysysteem ingevoerd. Iedere speelster op de HandbalAcademie krijgt een andere speelster als begeleidster toegewezen. Voor degenen die nieuw zijn is dat een meisje dat al een paar jaar hier traint en voor de meer ervaren speelsters op de academie is dat een speelster uit de A-selectie. Met die buddies kunnen ze onder meer bespreken welke stappen ze moeten maken om verder te komen in hun carrière. Sinds september 2010 ben ik voor de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) aan het werk als zogenoemd embedded scientist bij de HandbalAcademie. Dit betekent dat de HandbalAcademie, door een samenwerking tussen InnoSportNL, de NHV, NOC*NSF, het Instituut voor Bewegingswetenschappen van de RUG en Inmotio, beschikt over haar eigen bewegingswetenschapper. Het doel is tweeledig. Enerzijds willen we via onderzoek bij de trainingen komen tot een softwarepakket dat gebruikt kan worden bij het analyseren van handbaltrainingen. Anderzijds ben ik er ter ondersteuning van de (handbal- en fysiek) trainers. Ik verricht bijvoorbeeld metingen tijdens trainingen en wedstrijden en organiseer en assisteer bij de fysieke testen. De trainingshal op Papendal biedt ons de mogelijkheid tijdens de trainingen hartslaggegevens en positiedata te registreren van alle speelsters. Hieruit kunnen we onder meer afleiden hoe zwaar de trainingen zijn, hoe snel iedereen herstelt na een trainingsvorm, wat de afgelegde afstanden zijn tijdens een training, hoe snel er wordt gelopen tijdens een break. Al deze informatie kunnen de trainers gebruiken om de trainingen zo goed mogelijk vorm te geven. Alhoewel het in landen als Australië en de VS al langere tijd gebruikelijk is als sportteam te beschikken over één of meer (bewegings)wetenschappers, is dit in Nederland nog lang niet zo. We lopen dus óók wat dit betreft voorop! Welke mogelijkheden zijn er voor talenten die niet in dit programma passen of willen. Zijn talenten aangewezen op het systeem van de bond en is er daardoor wellicht sprake van afhankelijkheid? De HandbalAcademie staat los van de nationale selectie en er is dus geen verplichting om op Papendal te wonen en hier te trainen. Je moet het echt zelf willen. Ik ben ook bondscoach van het nationaal team onder de twintig jaar en een kwart van die speelsters komt van elders. Er zijn bijvoorbeeld meisjes die eerst hun opleiding willen afmaken en daarom nog niet uit huis willen, last hebben van heimwee of al bij een buitenlandse club kunnen gaan spelen. Het enige uitgangspunt om vooruit te komen is volgens mij dat je voldoende trainingsuren op hoog niveau moet kunnen maken. Dat hoeft niet per se hier te gebeuren. Ik denk ook niet dat speelsters op de HandbalAcademie zich afhankelijk voelen van de coaches. Ze zijn hier niet voor ons, maar puur voor zichzelf. 34

5 Ruwe_Diamant_binnenwerk(6)_.indd :49

6 Sport en Kennis Deze preview is een gedeelte uit het boek: Ruwe diamanten Talentontwikkeling in de sport Meer informatie Voor meer artikelen en andere uitgaven kunt u terecht op