Samenvatting. 2 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

Transcriptie

1 Jaarverslag RVR 2012

2 Samenvatting De Ministerraad heeft in november 2011 besloten tot de oprichting van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) per uiterlijk 1 januari 2014 (met op termijn aansluiting van relevante vastgoeddelen van andere ministeries), het ontwikkelen van een rijksbrede vastgoedportefeuillestrategie en het realiseren van meer beleidsmatige regie tussen de ministeries. Vastgesteld is dat de diensten die rijksvastgoed hebben jaarlijks een vastgoedportefeuillestrategie moeten opstellen en dat er versterking nodig is voor de beleids matige afstemming tussen de departementen. Het Ambtelijk Opdrachtgeversberaad (AOB) is daartoe opgegaan in de nieuwe Interdepartementale Commissie Rijksvastgoed (ICRV). De ICRV heeft meer bevoegdheden dan het AOB en is beleidsmatig opdrachtgever van alle rijksdiensten met rijksvastgoed. De onder steuning van de ICRV en de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid (RVR) is in één stafdirectie onder gebracht. De projectdirectie Vastgoed is in de loop van het jaar getransformeerd tot de directie Rijksvastgoed (RV). Op basis van het O&Frapport wordt dit gecombineerd met een onafhankelijke adviesfunctie voor activabeheer. Deze laatste functie is dit jaar nog niet ingevuld in afwachting van de organisatorische ontwikkelingen in De opdrachten van de ministerraad hebben in dit verslagjaar gestructureerd vorm gekregen, namelijk door het vaststellen van de eenvormige hoofdstukindeling van de Vastgoedportefeuillestrategie en de vaststelling van de 7 dienstspecifieke vastgoedportefeuillestrategieën voor begrotingsjaar 2013 (alleen Staatsbosbeheer hanteert een andere methode). Met deze strategie wordt voor een belangrijk deel tegemoet gekomen aan de kernvragen van de Algemene Rekenkamer (AR). De AR vraagt om een noodzakelijk sluitend overzicht van volume en waarde van het rijksvastgoedbezit, én voldoende waarborgen van de ministeries voor het periodieke besluit om vastgoed aan te houden of af te stoten. Eveneens is een kwartiermaker voor het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) aangesteld. Resultaten zijn een rapport, een concept-ondernemingsplan en de aanstelling van een CEO/Directeur-generaal Rijksvastgoedbedrijf i.o. in december De kwartiermaker heeft de leiding gekregen over de directie Rijksvastgoed (RV), het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) en de Rijksgebouwendienst (Rgd). In 2012 was er vanuit de RVR aandacht voor het verder verbreden van de contacten met andere organisaties, zowel nationaal als internationaal. Door deelname aan bijeenkomsten van PuRE-Net, de Provada, het organiseren van themalunchbijeenkomsten en de jaarlijkse Landelijke Vastgoeddag, werden effectieve mogelijkheden geboden om het vastgoednetwerk van de diensten uit te breiden. De nieuwe eigen -extern bereikbare- website (met een inlogcode voor vertrouwelijke informatie) ging van start. ProRail, Staatsbosbeheer, het COA en de Nationale Politie zijn ook op het systeem aangesloten. Het omgaan met Cultureel Erfgoed werd een steeds belangrijker aandachtspunt. Dit resulteerde onder meer in de oprichting van een shared-service-center bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en in een volledig overzicht van de rijksmonumenten van het Rijk zelf. 2 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

3 Inleiding Dit is het jaarverslag van de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid. Met plezier wordt de ICRV ook behandeld om aan te geven op welke wijze er raakvlakken zijn. Dit conform het medio 2012 vastgestelde werk programma van de RVR waarin de onderlinge relatie vastgelegd wordt. De RVR De Raad voor Vastgoed Rijksoverheid (RVR) is opgericht in In de RVR werken verschillende vastgoeddiensten van het Rijk samen op het gebied van aankopen, ontwikkelen, beheren en verkopen van vastgoed door het rijk. Bij de oprichting van de RVR waren dat de Dienst Landelijk Gebied (DLG), Rijkswaterstaat (RWS), Domeinen Onroerende Zaken, de Rgd en de Dienst Vastgoed Defensie (DVD). In 2006 sloot het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf (GOB) zich aan en sinds 2008 nemen ook ProRail B.V., Staatsbosbeheer (SBB) en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) deel in de Raad. In 2009 zijn Domeinen Onroerende Zaken en het GOB samen verder gegaan onder de naam Rijksvastgoed en ontwikkelingsbedrijf. In 2012 sloot ook de op te richten Nationale Politie zich aan. De missie van de RVR De missie van de RVR kent nog steeds de twee hoofdpijlers: De RVR maakt van het Rijk op de vastgoedmarkt een sterkere speler, en De RVR zorgt voor efficiënt georganiseerde vastgoedactiviteiten van het Rijk. 3 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

4 DE ICRV De ICRV is medio 2012 opgericht om de verschillende beleidskernen van de departementen met elkaar te laten samenwerken op het gebied van rijksvastgoed. In de ICRV zitten de departementen van Infrastructuur en Milieu, Financiën, Veiligheid en Justitie, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Defensie, Onderwijs Cultuur en Wetenschap en Economische Zaken. De missie van de ICRV De missie van de ICRV heeft als hoofdpijlers: Het vervullen van de rol van beleidsmatig opdrachtgever van alle rijksdiensten met rijksvastgoed; Betere doelbereiking, betere organisatie en een beter rendement van het vastgoed van het Rijk, en De Rijksvastgoedportefeuillestrategie vast te stellen in de Ministerraad. Leeswijzer Het werkprogramma voor 2012 betreft een apart en verkort werkprogramma van de RVR voor alleen dat jaar, met het oog op de nieuwe (organisatorische) ontwikkelingen zoals in de samenvatting genoemd. Dit werd vastgesteld in juni 2012 door de RVR. In dit jaaroverzicht zijn alle activiteiten geprioriteerd of geamendeerd overeenkomstig het werkprogramma Besparingen krijgen daarin een dominante rol en RVR betrokkenheid wordt toegelicht. De hoofdstukindeling van voorgaande jaren wordt gevolgd. De ICRV heeft nog geen voorafgaand werkprogramma kunnen opstellen, gezien de ICRV eerst in april 2012 is gestart. De rol van de ICRV is en eventuele raakvlakken worden apart genoemd bij de resultaten van het RVR-werkprogramma. 4 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

5 Prioriteiten van de RVR A. De RVR maakt van het Rijk een sterkere speler op de vastgoedmarkt Op de vastgoedmarkt spelen de RVR-diensten een rol als eigenaar, aankoper, huurder, verkoper, (gebieds)ontwikkelaar of beheerder. Zo kunnen zij (ruimtelijke) beleidsdoelen als infrastructuur of de ecologische hoofdstructuur realiseren danwel voorzien in rijkshuisvesting (Rgd, DVD). Door gezamenlijk te opereren maakt de RVR van het Rijk een sterke speler op de markt en een krachtige partner in de onderhandelingen met derden, provincies, gemeenten en marktpartijen. Zo kunnen optimale resultaten worden behaald voor en door het Rijk als concern. Deze extern gerichte pijler maakt de spanning zichtbaar tussen het sectorale dienstbelang en het belang van het Rijk als geheel. Hoewel deze spanning door de RVR-diensten herkend en erkend wordt, heeft men afgesproken op een aantal terreinen vóór het brede belang te kiezen. Dit is vertaald in de volgende prioriteiten: A.1. Gebiedsontwikkeling De RVR en in het bijzonder zijn 3 regio s willen een belangrijke bijdrage leveren aan het tot een succes maken van gebiedsontwikkeling en in relatie daarmee de Dienst Ontwikkeling van het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB-DO). De samenwerking is hierdoor tussen het RVOB, Rgd, RWS, ProRail, DLG en SBB versterkt. Aan alle RVR-regio-projectteams neemt RVOB/DO standaard deel. Het RVOB-DO vertegenwoordigde het rijk in de volgende (grotere) gebieds-ontwikkelingsprojecten: Blokhuispoort, Bloemendalerpolder, Vliegveld Valkenburg, Groeiopgave Almere, Hembrugterrein Zaanstad, Eindhoven Oost, Aviolanda en Goeree-Overflakkee. Tenslotte heeft het RVOB/DO in 2012 advies uitgebracht en gewerkt aan het Marine Etablissement Amsterdam (MEA). Daarnaast zijn de hoofdaanbevelingen voor het lange termijnprogramma MIRT voortgezet doordat de diensten in vervolg (conform de Uitgangspuntennotitie) een lange termijnstrategie voor vastgoed moeten gaan hanteren en met elkaar afstemmen. Ter ondersteuning hiervan is een onderzoeksopdracht gegund aan het bureau Rebel, samen met het Ministerie van I&M, dat concrete voorbeelden (lessons-learned) met een goede aanpak geeft. Het gaat hierbij om het nemen van de juiste beslissing om vroegtijdig grond te verwerven of juist niet. Aan het eind van het jaar is daarom per provincie met alle diensten tezamen geïnventariseerd welke strategie het beste past voor deze afstemming tussen nationale beleidsdoelen en rijksvastgoed. In 2013 worden de resultaten in de ICRV gepresenteerd. 5 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

6 A.2. De regio-rvr s De RVR heeft in oktober 2011 besloten de regio s tot medio 2013 in stand te houden, hoewel er door de centralisatie bij enkele diensten geen regionale directies meer zijn. Daarna volgt een nieuwe evaluatie in de RVR. Op lokaal niveau komen de verschillende diensten elkaar nog steeds tegen bij het uitvoeren van concrete projecten en werkt men samen op gemeenschappelijk raakvlakken. Periodiek zijn regionale projecten tegen het licht gehouden. De regio West organiseerde een werkbezoek aan Den Helder en de drie Waddeneilanden (Texel, Vlieland en Terschelling) voor circa 25 personen uit regio en centraal. In het kader van de verdere versterking van de regio-rvr s werd er in februari 2012 een overleg tussen de regionale RVR-voorzitters en de nieuwe voorzitter drs. R. van Zwol van de landelijke RVR georganiseerd. Er is gesproken over de taak en missie van de RVR, bezuinigingen, vastgoedportefeuillestrategieën en de rol van de regio, de gewenste rol van de regio voor een praktische aanpak voor een hoger rendement en de wijze waarop de samenwerking tussen de rijksvastgoeddiensten verloopt. Er is een overzicht van regio-activiteiten gemaakt, welke aan de Raad is voorgelegd en goedgekeurd. Tussen de directie Rijksvastgoed en de regionale accountmanagers is overleg geweest met als doel het beleid af te stemmen. In de regio s wordt structureel gekeken naar waar men voor elkaar een makelaar kan zijn in het matchen van kennis en het (tijdelijk) uitlenen van elkaars personeel. Vanuit de regio RVR s is het verzoek de ervaringen van de gebiedssessies af te wachten en mede aan de hand hiervan hun toekomstige netwerkfunctie en positie te bepalen. De Raad is voorstander van een overgangsfase. De Raad is eind 2012 akkoord gegaan met het voorstel van de regio RVR s om kort na de zomervakantie van 2013 met een meer inhoudelijk voorstel te komen aan de Raad over het voortzetten van de regio RVR s. Tot die tijd dienen de diensten de capaciteit binnen de bestaande afspraken te leveren. Vanuit het oogpunt dat over beide punten meer duidelijkheid is met de zomer van 2013, wordt een voorstel opgesteld door de regio RVR s (vertegenwoordigd door accountmanagers en voorzitters), met ondersteuning van directie Rijksvastgoed. In de periode tot besluitvorming blijft de Rgd volwaardig lid bij regio Noordoost en agendalid bij de overige regio s. Defensie zal ten behoeve van de regio West zorg dragen voor een tweede accountmanager. A.3. Het activabeleid Nadat dit jaar en de paar voorafgaande jaren geen leningen verstrekt hoefden te worden ten laste van de leenfaciliteit voor anticiperend en ontwikkelingsgericht handelen in vastgoed, is besloten deze post uit de begroting voor 2013 te halen. In 2012 is de eerste rijksvastgoedportefeuillestrategie opgesteld. Deze eerste rijksvastgoedportefeuillestrategie (RVPS) op hoofdlijnen kan als volgt worden samengevat: 1. Waar rijksvastgoed overtollig wordt, of gaat worden, zal vroegtijdig een interne matching plaatsvinden met de vraag naar vastgoed, mede met het oog op strategische (korte en lange termijn) belangen afgeleid van vigerend beleid voor de fysieke leefomgeving. 2. Het rijk gaat de komende jaren een grote hoeveelheid gebouwen en grond afstoten c.q. overdragen aan de provincies. Bij die operatie wordt gestreefd naar een goede financiële opbrengst en een aanwijsbaar maatschappelijk rendement op programmaniveau (dus niet per object). Het rijk zal zijn afstootprogramma gebiedsgericht analyseren en organiseren in samenspraak met andere overheden en marktpartijen. Daarmee ontstaat de (bestuurlijke) voorwaarde dat (overtollig) vastgoed een optimale financiële opbrengst en aanwijsbare maatschappelijke waarde genereert. 3. Bij de departementen en de (rijks)diensten met vastgoed worden prikkels neergelegd om efficiënt met hun vastgoed om te gaan en waar mogelijk neveninkomsten te genereren. Die prikkel bestaat er onder meer uit dat de departementen en diensten extra opbrengsten zelf weer kunnen aanwenden. In het verlengde van de totstandkoming van de vastgoedportefeuillestrategieën van de diensten is goedgekeurd dat er twee fte s bij de directie Rijksvastgoed komen om een beter (intern) activabeleid te bevorderen. Deze Eenheid Activabeleid heeft een zelfstandige adviesfunctie en zorgt voor de gebruikelijke afstemming met de afdelingen Financial Control en Rijksbegroting. 6 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

7 A.4. Het verbreden van het netwerk van de RVR via contacten met andere organisaties De RVR heeft zeer verschillend samenwerkingvormen met derden; soms gaat het om intensieve contacten, soms alleen om het actief uitwisselen van informatie. Dat laatste gebeurt al op internationaal niveau met overheidsorganisaties en met vergelijkbare vastgoeddiensten. De RVR heeft in een eerder rapport een aantal aanbevelingen gedaan die de internationale kennisuitwisseling moet bevorderen. Elke dienst zou ten minste één medewerker op deze portefeuille kunnen aanstellen en verder moeten investeren in de bestaande netwerken, zoals PuRE-net. Ook kan een programma voor gerichte werkbezoeken worden opgezet. De online zichtbaarheid van diensten tenslotte is cruciaal: elke vastgoeddienst zou Engelstalige informatie op het web beschikbaar moeten hebben. Vanuit de RVR is in ieder geval een Engelstalige algemene folder te downloaden. Bovengenoemde activiteiten dienen echter nog verder opgepakt te worden door de diensten. In juni is in RVR verband een werkbezoek gebracht aan Den Helder en 3 Waddeneilanden. Doel van het bezoek was meer inzicht krijgen in onder meer de rol van het Rijk bij lange termijn projecten in de recreatieve sector, de rol van de vele betrokken rijksdiensten op de eilanden en praktische problemen die men daar tegen komt. Ook zijn er vakinhoudelijke contacten geweest met VastgoedPro (beroepsorganisatie taxateurs), Nederlandse Vereniging voor Makelaars, VastgoedCert (waardoor het Rijk nu ook in de Kamer Wonen vertegenwoordigd is) en de Raad voor Onroerende Zaken. A.6. Externe communicatie ontwikkelen en uitwerken De RVR nam ook dit jaar deel aan de vastgoedbeurs Provada (Amsterdam RAI). De rijksstand en debatten trokken veel belangstellenden. De organiserende diensten waren deze keer met name het RVOB en de Rgd. De Rgd heeft opnieuw een driejarig contract getekend om aan deze beurs te blijven deelnemen. Medio zomer is er een geactualiseerde digitale Adressengids uitgegeven. Dit was noodzakelijk door veelvuldige personeelswisselingen en nieuwe telefoonnummers. De eigen - externe bereikbare - website (met een inlogcode voor vertrouwelijke informatie) ging in mei van start, waardoor nu ook ProRail, Staatsbosbeheer, het COA en de Nationale Politie over relevante vastgoedinformatie kunnen beschikken. De GISViewer werd in juli operationeel. De fotobanken/ tubes zijn echter nog niet operationeel en volgen in A.5. Het verkennen van organisatievormen en werkwijzen die de positie van het Rijk op termijn kunnen versterken De RVR blijft samenwerken aan organisatorische wijzigingen of aanpassingen in de werkwijze van de vastgoeddiensten op termijn om tot een betere positie van het Rijk op de vastgoedmarkt te komen. In het licht van de financiële en economische crisis die Nederland ook in 2012 doormaakte en de sterk verslechterde overheidsfinanciën, heeft het nieuwe regeerakkoord in november vastgesteld dat een efficiënter beheer, onderhoud en gebruik van Rijksvastgoed geld moet opleveren ten behoeve van de departementale taakstellingen. Eind 2012 is de programmaminister voor Wonen en Rijksdienst van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aangetreden. Deze minister heeft onder andere tot taak het rijksvastgoed en zijn organisatiestructuur beter te organiseren. Op 5 november 2012 is bij Koninklijk Besluit bepaald dat het rijksvastgoed bij het Ministerie van Financiën en haar twee directies (directie RV en het RVOB) overgaan naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De Rgd valt eveneens onder deze nieuwe minister. Er is een start is gemaakt voor de vorming van een Rijksvastgoedbedrijf (RVB) per 1 januari Jaarverslag Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

8 B. De RVR zorgt voor efficiënt georganiseerde vastgoedactiviteiten van het Rijk Uit ervaring blijkt er overlap in activiteiten en behoeften van de diensten die bij de RVR aangesloten zijn. Deze overlap maakt een gezamenlijke aanpak wenselijk voor diverse onderdelen. Efficiencyverbetering is niet alleen een doel op zich, maar ook een middel om een sterke(re) speler op de vastgoedmarkt te worden. De RVR heeft voor het bereiken van dit doel de volgende prioriteiten gesteld: B.1. Elkaars kerncompetenties (er)kennen, gebruiken en verder ontwikkelen Vanuit een vooral inhoudelijke invalshoek wordt gezocht naar terreinen waarop de RVR-diensten gebruik kunnen maken van elkaars expertise. Ook wordt gekeken welke competenties (verder) ontwikkeld kunnen worden. Als voorbeeld geldt de samenwerking tussen Rgd en DVD voor onderwerpen als professioneel opdrachtgeverschap en technisch beheer. Sinds drie jaar werken Rgd en DVD samen op het gebied van bouwkosten waarbij vier thema s worden uitgewerkt voor kennisdeling, te weten LCC, kostendata, marktontwikkelingen en noodzakelijke ondersteunende ICT middelen. Voor het onderwerp PPS wordt door Defensie gebruik gemaakt van de kennis en het expertisecentrum van de Rgd bij het opstellen van een PPC en bij de contractvorming. Op het gebied van technisch beheer zal expertise en ervaring van de Rgd en de DVD ingezet worden. De Rgd speelt daarbij op monumentenzorg een centrale rol, en de DVD op terrein- en cultuurtechniek. De Rgd en DVD zullen gezamenlijk vorm geven aan kennismanagement van technisch beheer. DVD ers en Rgd ers hebben gezamenlijk deelgenomen aan een incompany opleiding BOEI. Ook op het gebied van borging van de actuele weten regelgeving in het instandhoudingsproces werken Rgd en DVD samen in de ontwikkeling van de tool BRISBoei. Verder voert de DVD controlewerkzaamheden voor de Rgd uit. De Rgd en DVD werken ook samen op onderwerpen als beveiliging, duurzaamheid en professioneel opdrachtgeverschap. Er wordt gebruik gemaakt van de specifieke expertise en ervaring die binnen beide diensten aanwezig is op het gebied van PPS. De DVD legt zich voornamelijk toe op de vraag- en outputspecificatie en de Rgd op het contracterings- en realisatieproces. Op deze wijze ontstaat kennisspecialisatie en een expertisecentrum. Voor technisch beheer en herontwikkeling wordt expertise en ervaring van de Rgd ingezet, en voor het gebied van terrein- en cultuurtechniek de expertise van de DVD. De DVD voert controlewerkzaamheden voor de Rgd uit. De Rgd en DVD zullen gezamenlijk vorm geven aan kennismanagement en de uitwisseling van specifieke expertise op juridisch gebied met speciale aandacht voor ruimtelijke ordening, milieu, water, bodem en natuur. Deze genoemde gebieden zijn thans een specialisatie van de DVD. 8 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

9 Het onderwerp duurzaamheid en rijksvastgoed is eind 2012 weer opgepakt, mede omdat er heel veel goede initiatieven zijn op het gebied van duurzaamheid. Onderzocht wordt of het rijksvastgoed (gebouwen, gronden en infrastructuur) een substantiële bijdrage kan leveren aan de Europese en nationale doelen op het gebied van duurzaamheid. Medio 2013 moet dat tot resultaat leiden en structureel worden opgenomen in de vastgoedportefeuillestrategieën. B.2. Elkaars interne processen bespreken om van elkaar te leren Gebleken is dat de vastgoeddiensten vergelijkbare vastgoedprocessen hebben, maar dat er ook verschillen zijn. De RVR vindt dat de diensten kunnen leren van deze verschillen. Er is een analyse op hoofdlijnen van het Kennismanagement bij de RVR-diensten opgesteld. Daarbij heeft de RVR bevestigd dat kennisinitiatieven van de diensten voor elkaar openstaan. De Rijksacademie voor projectmanagement (gesticht door Rijkswaterstaat, ProRail en de Rgd) is in 2012 toegankelijker gemaakt qua cursusaanbod voor alle RVR-diensten, zodat het verder professionaliseren van projectmanagement en de vaardigheden van ervaren projectmanagers efficiënter wordt geregeld. Een quick-scan van de reguliere opleidingen bij de RVR-diensten is aan de RVR gepresenteerd. B.3. Gemeenschappelijke onderwerpen uitdiepen en met elkaar delen De vastgoeddiensten lopen in het dagelijkse werk regelmatig tegen inhoudelijke vraagstukken aan waar andere diensten ook mee te maken hebben. Hoewel iedere dienst een oplossing of aanpak voor de vraagstukken weet te vinden, is het voor een aantal onderwerpen zinvol een gezamenlijke strategie te kiezen. Daardoor leert men van elkaars oplossingen en wordt een eenduidige aanpak bevorderd. Monumenten en Cultureel erfgoed Conform de opdracht van de ministerraad, en na instemming van de RVR, is een shared-service functie Cultureel Erfgoed Rijksoverheid (SSf-CER) opgezet bij de Rijksdienst Cultureel Erfgoed per 1 september Voor alle kennisvragen over erfgoed en monumenten kunnen de diensten in vervolg terecht bij de RCE-Infodesk. 9 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

10 Het omgaan met cultureel erfgoed, in het bijzonder met rijksmonumenten, gemeentelijke en provinciale gebouwde monumenten, archeologische monumenten en cultuurhistorisch waardevolle landschappen vereist immers specifiek aandacht in het beheer, het gebruik, de exploitatie en bij transformaties in gebiedsontwikkeling, herinrichting, hergebruik en afstoting. De zorg voor erfgoed is vaak complexer, diverser en maatschappelijk gevoeliger dan voor gewoon vastgoed. Voor een professionele aanpak hebben de vastgoeddiensten behoefte aan informatie, kennisuitwisseling en ondersteuning op het gebied van het omgaan met cultureel erfgoed in eigendom van het Rijk. Door de geringere omvang van de erfgoedportefeuille in eigendom van het rijk, is het makkelijker ervaring op te doen met een gemeenschappelijke aanpak voor het cultureel erfgoed. Deze ervaring heeft ook uitstraling op het overige vastgoed. In RVR-verband is het thema omgaan met Cultureel Erfgoed van de Rijksoverheid bij de rijksvastgoeddiensten verschillende malen aan de orde geweest. Voor alle diensten is de inventarisatie van de rijksmonumenten in Rijksbezit afgerond. Diverse opties voor de afstoot van monumentaal vastgoed bij de Rgd zijn door BZK/Rgd ten behoeve van de Toekomstagenda voor monumentaal vastgoed verkend. In overleg met de RVR is dit aan de Tweede Kamer gerapporteerd. Aansluitend is een begin gemaakt, nog zonder veel resultaat, met het kijken naar slimme combinaties van af te stoten erfgoed en naar mogelijke besparings- en exploitatieopties voor het Rijk. Internationaal De RVR neemt deel aan PuRE-Net, een samenwerkingsverband van de rijksvastgoeddiensten in Europa. De internationale werktafels richten zich op ICT, kostenbesparingen, kantooroplossingen en cultureel erfgoed. Nederland participeert actief in de werktafel Cultureel Erfgoed. In september 2012 is Nederland gastheer geweest voor de jaarvergadering van Pure-Net, waarbij 19 landen aanwezig waren. In drie dagen heeft men elkaar bijgepraat over de stand van zaken van het overheidsvastgoed in de verschillende landen. B 4. Overige kennisontwikkeling gezamenlijk uitvoeren De activiteiten op het gebied van kennis en inzicht in vastgoed moeten in de meest ruime zin worden verbreed en verdiept. Het doel is dat de rijksvastgoeddiensten uiteindelijk voldoende onderling toegankelijke kennis en kunde op vastgoedgebied hebben. In 2012 ontvingen 18 deelnemers aan de Rijksbrede cursus Vastgoedeconomie een certificaat. Tijdens deze cursus werd dieper ingegaan op de volgende combinaties van onderwerpen: grondbeleid/gebiedsontwikkeling, grondexploitatie/projectontwikkeling en grondbeleidsinstrumenten/realisering van beleidsdoelen. De opleiding werd voor de negende keer gegeven en voor de derde keer verzorgd door de Amsterdam School of Real Estate (ASRE) onderdeel van de Universiteit van Amsterdam. De opleiding moet blijkens de evaluatie wel meer aandacht gaan besteden aan het financieel rendement van het (rijks)vastgoed, dan wel dat dit op een aparte wijze wordt aangepakt. De zevende editie van de anderhalf jaar durende opleiding Juridisch Vastgoed Rijksoverheid werd in 2012 begonnen. Een aantal workshops werd gegeven over het gebruik van de GIS viewer. De 4 Kennisgidsen zijn bijgewerkt en digitaal beschikbaar. Door externe (politieke) omstandigheden was het niet mogelijk de gidsen over Goed Planten en een praktische Kennisgids over Natuur uit te laten komen in dit jaar. Voorts zijn er twee pilots over Rendement en Rijksvastgoed gegeven door twee externe partijen. Deze pilots zijn geëvalueerd met enkele deelnemers en de sterke punten van beide pilots moeten leiden tot een reguliere cursus van 3 dagen in Tenslotte vond er in oktober ook de Landelijke Vastgoeddag Rijksoverheid plaats, die een gemeenschappelijke inzicht gaf in de vastgoedportefeuillestrategieën van de diensten, het huidige rendement en de visie van het ICRV op vastgoedbeleid. 10 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

11 B 5. Gemeenschappelijke informatievoorziening Ontwikkelen Het Geografische informatiesysteem Ruimtelijke Informatie Vastgoedverkeer is een belangrijk RVR-product op het gebied van de gemeenschappelijke vastgoedinformatievoorziening. Deze is vanaf medio zomer actief geworden via de nieuwe externe website voor alle RVR-diensten en geeft de staatseigendommen en andere beleidsinformatie weer. In 2012 zijn de aan- en verkoopplannen van de RVR-diensten geactualiseerd en opgenomen in de viewer. De RVR wil dit informatiesysteem verder ontwikkelen tot een gezamenlijk, overkoepelend en vooral actueel vastgoed informatiesysteem ter ondersteuning van de Rijksvastgoed portefeuillestrategie. Onderlinge informatievoorziening en -uitwisseling zijn ook cruciaal bij samenwerking en afstemming. In 2012 zijn de bijeenkomsten voor matching nationaal beleid en het vastgoedbeheer ondersteund met vastgoed informatie. Meer nu geldende rijksbeleidinformatie wordt hiervoor opgenomen in het GIS-systeem Ruimtelijke Informatie Vastgoedverkeer. In het programma Rijksvastgoed Online wordt gewerkt om de ruimtelijke en vastgoedinformatie actueler en sneller beschikbaar te maken met behulp van webservices. In 2012 heeft de samenwerking met het programma Publieke Dienstverlening op de Kaart centraal gestaan, dit programma is onderdeel van Vernieuwing van de Rijksdienst. De RVR fungeert in dit programma als launching customer om als een van de eersten gebruik te maken van deze geo-voorziening. De RVR verzorgt de voorzittersrol van het klantenpanel van de Publieke Dienstverlening op de Kaart. Naast het zelf maken van kaarten via de RVR applicatie Ruimtelijke Informatie Vastgoedverkeer, is er ook een Kaart-Op-Maat dienst ingericht bij het GIS Competence Center van het ministerie van EL&I, hiervan is in 2012 veel gebruik van gemaakt door de RVR-diensten. Ten aanzien van de door de ministerraad gewenste shared-servicecenter voor Geoinformatie, geldt dat Rijkswaterstaat en de Dienst Landelijk Gebied hierbij betrokken zijn, maar dat de primaire verantwoordelijkheid voor het oprichten hiervan bij het ministerie van I&M ligt. Afgesproken is dat er een samenwerking komt tussen RWS en het Kadaster en dat hieraan in 2013 uitvoering gegeven wordt. Hierbij wordt samengewerkt met andere diensten. Gezien de sterk teruggelopen verwervingsbehoefte is echter een gezamenlijke externe werving voorlopig bevroren en wordt het gericht op het voorkomen van verlies aan kwaliteit bij personele afslankingen. Daarom is afgesproken de mobiliteit tussen de diensten te versterken om de goede mensen vast te houden en effectiever binnen de RVR-diensten in te zetten. Een pilot loopt in de RVR-regio Noordoost, maar mobiliteit blijft een stroef proces. In 2012 is men 3 keer bijeen geweest en via de rijksmobiliteitsbank en de RV-Actueel en website vindt bekendmaking van vacatures aan elkaar plaats. B.7. Communicatie gericht op de eigen organisaties (verder) ontwikkelen en uitvoeren Het is belangrijk dat de medewerkers van de RVR-diensten op de hoogte blijven van gemeenschappelijke ontwikkelingen, plannen en bijeenkomsten. Interne communicatie blijft voor de RVR dan ook een zeer belangrijk aandachtspunt. Met ingang van mei 2012 werd de titel van de RVR-Actueel gewijzigd in die van Rijksvastgoed-Actueel. Dit omdat het in vervolg het nieuws brengt over het vastgoed van het Rijk op beleids- én uitvoeringsvlak, immers de ICRV krijgt hiermee ook een informatiekanaal. Dit geldt overigens ook voor de website, waardoor de IRCV een informatieverspreidingmogelijkheid heeft gekregen. In de 6e jaargang van RVR-actueel/RV-Actueel verschenen 17 edities. Waar mogelijk bevatten de uitgaven van RVR-actueel een link naar de (nieuwe) website om verdere informatie over een onderwerp te geven. Ook werden er 5 themalunchbijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten werden de volgende presentaties verzorgd: 1. Het Gelders Landschap en Kastelen over het financieel kloppend maken en houden van natuur en cultureel erfgoed, 2. het Nationaal Programma Herbestemmen, Tijdelijk Anders Herbestemmen door Rijkswaterstaat, 3. de strategie om wel of niet vroegtijdig vastgoed aan te kopen door de Rebel-groep, 4. Mooi Nederland BV i.o. waarin door een andere financieringsaanpak de natuur gefinancieerd kan worden en tenslotte 5. een lezing over de masterplannen voor de rijkskantoren van de Rgd. B.6. Samenwerking op het terrein van Personeelszaken De RVR wil ook op het gebied van personeelszaken nauwere samenwerking tot stand brengen. Iedere vastgoeddienst heeft een afdeling personeelszaken. De werving van personeel is vaak op dezelfde externe doelgroep gericht. Uitgewisseld is hoe daarin (gezamenlijk) geopereerd kan worden. Dit geldt in het bijzonder als er specialisten nodig zijn. 11 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

12 C. Personele bezetting/wisseling De voorzitter van de Raad, de heer R. van Zwol (SG van Financiën), droeg vanwege de omhanging van het rijksvastgoed naar Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties aan het eind van het jaar het stokje over aan mevrouw R.M. van Erp-Bruinsma van dit ministerie. Vervolgens werd zij aan het eind van het jaar ook belast met de algemene leiding van de directie Rijksvastgoed, tezamen met het Rijkvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf en de Rgd als CEO/ Directeur-Generaal. In de Raad vertrok de heer M.G. Buurman van het COA die door deze organisatie vervangen werd door de heer R. van Immerseel. Namens de per op te richten Nationale Politie nam de heer R. Tanis in de Raad plaats, in de agendacommissie vertegenwoordigde de heer H. Bolsenbroek de Nationale Politie. Binnen de RVR-regio s zijn de voorzitters niet gewisseld. Door het vertrek van de heer W.B.F. Sonnemans als accountmanager van de DVD in de regio West medio 2012 ontstond daar een vacature, die nog niet ingevuld is. De directie was medio 2012 geheel bezet, waarbij de vacatures voor de gedetacheerden van DLG (de heer J.W.A. Nugteren) en het RVOB (de heer R. Min) ingevuld werden. Doordat de gedetacheerde van de Rgd (de heer P.F.M. Geelen) nog maar parttime binnen de directie actief kon zijn, is eind van het jaar de namens de Rgd (mevrouw E.A. Zeiger) toegevoegd. Daarnaast werden twee collega s van de beleidskern (de heren H.E. ten Velde en P.W.F. Petrus) bij de directie Rijksvastgoed gestationeerd, ter ondersteuning van de Interdepartementale Commissie Rijksvastgoed. 12 Jaarverslag 2012 Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

13 Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties Raad voor Vastgoed Rijksoverheid Postbus bs Den Haag t Internet rvr@rijksvastgoedbedrijf.nl Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 2013