Competentiemodel Leiderschap ONTWIKKELING IN DE PRAKTIJK

Transcriptie

1 Competentiemodel Leiderschap ONTWIKKELING IN DE PRAKTIJK

2 Handleiding Inleiding Je staat op het punt om te starten met stage. Om goed gefocust te beginnen aan je stage is het belangrijk dat je een duidelijk beeld hebt van waar je in wilt groeien wat betreft leiderschap. Het competentiemodel voor Leiderschap, zoals hieronder afgebeeld, zal een leidraad bieden voor je leiderschapsontwikkeling in de praktijk. Het maakt inzichtelijk welke doelen je kunt behalen en op welk niveau. Het competentiemodel voor Leiderschap Competenties zijn specifieke eigenschappen, kennis of vaardigheden van mensen, groepen van mensen of organisaties. Competenties zijn een praktisch instrument. De mogelijke indelingen zijn niet theoretisch onderbouwd, maar veeleer gebaseerd op bruikbaarheid en overzichtelijkheid in praktijk. In onderstaande figuur is een praktische hoofdindeling opgenomen. Deze sluit aan bij de indeling zoals die gebruikt wordt bij veel grote (overheids-) instanties zoals de Belastingdienst en de Politie. De bestuurlijk-organisatorische en de sociaal-communicatieve competenties, zijn 'samengestelder' van karakter dan de andere competentiegroepen. Zij vinden hun basis in respectievelijk activiteiten rondom structuur (processen, planning en control cyclus) en cultuur (o.a. samenwerken). 1 1 Bron:

3 Gebruik Om het model en de doelen die daarbij horen goed toe te passen, leg ik kort uit hoe het model gebruikt dient te worden. Het is voor een stage van 90 uur een beetje overdreven om met alle doelen bezig te gaan. Daarom is het goed om voor jezelf een selectie te maken. Voor de duidelijkheid in dit model: de gele vlakken noemen we kerncompetenties, de poppetjes in de vlakken staan voor competentieonderdelen. Ga als volgt te werk: 1. Kies minimaal drie van de zes kerncompetenties uit waarin jij je het meest zou willen ontwikkelen; 2. Kies uit alle drie kerncompetenties één onderdeel, waarvan jij denkt dat je daar goed tijdens de stage aan zou kunnen werken; 3. Overleg de gekozen competentieonderdelen met je coach en leg het voor aan je praktijkbegeleider; 4. Bepaal (eventueel samen) op welk niveau van het onderdeel je zit; 5. Stel voor jezelf een plan op (mag kort en bondig!), waarin je laat zien hoe je aan deze doelen wilt werken tijdens je stage en bespreek dit met je praktijkbegeleider; 6. Ga het doen! 7. Evalueer wat je hebt gedaan met je praktijkbegeleider. Gebruik het eventueel als input voor je coaching gesprekken; 8. Laat de praktijkbegeleider je beoordelen op je doelen, overleg met je praktijkbegeleider wanneer je dit wilt doen; 9. Je hebt de competentie behaald als je op niveau 3 zit! Goed gedaan! Vind je het moeilijk om te kiezen aan welke kerncompetentie of aan welk competentieonderdeel je moet werken? Doe dan het testje (zie bijlage) en beoordeel je zelf aan de hand van de stellingen. Wees hierin eerlijk voor jezelf. Veel succes met jezelf uitdagen om stappen te gaan zetten en te ontwikkelen als leider in de praktijk! Lisa Drijfhout PS de informatie van de volgende hoofdstukken komt letterlijk van Ik heb een paar kleine aanpassingen gedaan en de volgende woorden vervangen: - doelgroep voor klant - teamleden voor werknemers - medeteamleiders voor collega s

4 Inhoud Inleiding Bestuurlijk-organisatorische competenties leidinggeven visie plannen en organiseren resultaatgerichtheid ondernemen Sociaal-communicatieve competenties samenwerken betrokkeneheid organisatiebewustzijn netwerken doelgroepgerichtheid overtuigingskracht communicatieve vaardigheden Intellectuele competenties (denkkracht) analytisch vermogen oordeelsvorming omgevingsbewustzijn creativiteit vakmanschap Emotionele competenties (gevoelskracht) inlevingsvermogen integriteit zelfvertrouwen moed stressbestendigheid Taakgerichte competenties (daadkracht) initiatief inzet kwaliteitsgerichtheid besluitvaardigheid flexibiliteit Competentie ontwikkeling coachen leervermogen... 41

5 01. Bestuurlijk-organisatorische competenties

6 1.01 leidinggeven synoniemen: taakgericht ~, mensgericht ~, groepsgericht ~, organisatiegericht ~, Het bepalen van duidelijke doelstellingen en zorgdragen dat teamleden bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen o Niveau 1 - Coördineren delegeert en draagt zorg voor een goede werkverdeling zorgt voor naleving van afspraken, regels, procedures en kwaliteitseisen vraagt naar en waardeert de inbreng van teamleden bewaakt de voortgang in het realiseren van doelstellingen (h)erkent prestaties en spreekt teamleden aan op geleverde bijdragen/resultaten o Niveau 2 - Stimuleren en motiveren stimuleert en motiveert om zich in te zetten voor het behalen van de organisatiedoelstellingen en biedt waar nodig ondersteuning; kiest passende motivatiemiddelen; weet de juiste snaar te raken bevordert een productieve en plezierige werkomgeving draagt de visie en missie van de organisatie uit en stimuleert anderen dit ook te doen geeft ruimte en verantwoordelijkheid aan teamleden voor het ontplooien van initiatieven complimenteert en beloont teamleden voor individuele en gezamenlijke behaalde resultaten o Niveau 3 - Strategische besluitvorming geeft leiding aan discussies over het (strategische) beleid en het lange termijn perspectief van de organisatie creëert commitment in de organisatie (of het organisatieonderdeel) door een aansprekende visie neer te zetten, plannen en doelen te stellen en hier consequent naar toe te werken heeft oog voor en anticipeert op relevante ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie en vertaalt deze in het strategisch beleid T A A K G E R I C H T leidinggeven/aansturen/leiderschap - Op een taak- en doelgerichte wijze sturing geven aan teamleden. (Afdelings- en functie)doelen formuleren, taken verdelen, instructies geven, afspraken maken, de voortgang bewaken en corrigeren. Overlapt met: plannen en organiseren. M E N S G E R I C H T leidinggeven/aansturen/leiderschap - Op stimulerende, participatieve en motiverende wijze sturing en begeleiding geven aan teamleden. Nadruk op samenwerking. G R O E P S G E R I C H T leidinggeven/aansturen/leiderschap Richting en sturing geven aan een team, werk, of projectgroep. Samenwerkingsrelaties tot stand brengen en in stand houden. (samenbindend ~ ) O R G A N I S A T I E G E R I C H T leidinggeven/aansturen/leiderschap - Geeft richting aan de organisatie door de (organisatie) visie actief uit te dragen; zet processen en ontwikkelingen die nodig zijn om de visie te realiseren in gang (Verschil met visie: dit is visie vertalen naar Plannen en organiseren).

7 1.02 visie synoniemen: verbeeldingskracht, visie uitdragen, visie ontwikkelen, helikopterview Ontwikkelen en uitdragen toekomstbeeld. Afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Onderkennen van feiten, trends en toekomstige ontwikkelingen. Deze in een ruimere context en lange termijn perspectief van eigen werkterrein, vakgebied en/of organisatie(-onderdeel) plaatsen. Gedragskenmerken: zie voor meer info visieontwikkeling o Niveau 1 - Vooruitkijken kent missie en strategie van eigen organisatieonderdeel denkt en praat mee over strategie van eigen organisatieonderdeel legt een relatie tussen strategie van het eigen organisatieonderdeel en eigen activiteiten o Niveau 2 - Vertalen van feiten, trends en ontwikkelingen naar beleidsvoorstellen levert een bijdrage aan de visie ontwikkeling van het eigen organisatieonderdeel in relatie tot de visie van de organisatie draagt de visie van de organisatie zowel intern als extern uit onderkent trends en ontwikkelingen in het vakgebied en vertaalt deze naar mogelijkheden voor het organisatieonderdeel, komt met concrete ideeën en doet voorstellen ontwikkelt voorstellen en plannen op basis van de strategie van het organisatieonderdeel, communiceert hierover en onderkent de effecten op de (middel)lange termijn o Niveau 3 - Ontwikkelen en uitdragen van het toekomstbeeld neemt initiatief voor (strategische) beleidsontwikkeling schat het belang in van juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, onderkent trends en vertaalt deze naar strategische keuzen en acties voor de (het) organisatie(onderdeel) stimuleert en faciliteert anderen om bij te dragen aan (strategische) beleidsvorming

8 1.03 plannen en organiseren synoniemen: organisatievermogen, delegeren, voortgangscontrole Op effectieve wijze doelen en prioriteiten bepalen en benodigde tijd, activiteiten en middelen aangeven om bepaalde doelen te bereiken. Zie voor activiteiten en gedragskenmerken besturende processen. o Niveau 1 - Effectief plannen en organiseren van eigen werk weet wat hij moet doen en neemt (binnen kaders) initiatief stelt doelen en prioriteiten in het eigen werk/taak rondt het werk/taak op tijd af komt afspraken na o Niveau 2 - Coördineren van eigen werk/taak en dat van anderen genereert de middelen die voor het bereiken van de doelstellingen benodigd zijn heeft overzicht over de uit te voeren taken geeft aan hoe het werk/ de taak efficiënt en effectief kan worden ingedeeld en uitgevoerd; maakt duidelijke afspraken en geeft verwachtingen aan (wie, wat wanneer) stelt doelen en prioriteiten in eigen werk/taak en dat van anderen o Niveau 3 - Sturen op hoofdlijnen ziet toe op een efficiënte en effectieve besteding van middelen stuurt de planning en organisatie van werkzaamheden aan en ondersteunt anderen daarbij anticipeert op relevante ontwikkelingen die van invloed zijn op de doelen van de organisatie en past planningen en doelstellingen hierop aan doet meerdere zaken gelijktijdig, kan daarbij snel schakelen van het een naar het ander en houdt de hoofdlijnen in het vizier D E L E G E R E N - Deelt eigen verantwoordelijkheden en bijbehorende beslissingsbevoegdheden toe aan de juiste teamleden. Geeft duidelijke instructies bij het overdragen van taken en verantwoordelijkheden (wie, wat, wanneer) en geeft zo nodig bevoegdheden, middelen en informatiebronnen aan V O O R T G A N G S C O N T R O L E - Volgt en controleert tussentijds de voortgang in taken en activiteiten van teamleden en zichzelf; stuurt zo nodig bij (synoniemen: voortgangsbewaking)

9 1.04 resultaatgerichtheid synoniemen: doelgerichtheid, sturen op resultaat Gericht zijn op het vertalen -concretiseren- van doelen en het realiseren van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken. o Niveau 1 - Zich inzetten om gestelde doelen te realiseren maakt duidelijke afspraken over de te realiseren doelen en de eigen bijdrage daaraan zet zich waarneembaar in om de gestelde doelen te realiseren geeft tijdig aan wanneer er knelpunten in het werk/de taak optreden is vasthoudend bij verstoringen en tegenslag o Niveau 2 - Bewaken van doelstellingen en het nemen van eigen initiatief stelt zichzelf ambitieuze doelen maakt een goede afweging tussen inspanning en mogelijk resultaat is vasthoudend in het zoeken naar oplossingen voor complexe problemen; stelt zo nodig aanpak bij besteedt tijd effectief en efficiënt de teamleden worden aangesproken op hun resultaten en erop afgerekend als ze het afgesproken resultaat niet behalen. werkt outputgericht en stelt prioriteiten o Niveau 3 - Gericht zijn op het behalen van doelen en resultaten van de organisatie op lange termijn realiseert verbeteringen in werkzaamheden en randvoorwaarden, zowel binnen als buiten het eigen aandachtsgebied stelt meetbare (strategische) doelstellingen op en definieert daarbij de resultaten op langere termijn maakt afspraken over de wijze waarop lange termijn doelen van de organisatie behaald moeten worden; toetst en borgt naleving van afspraken stimuleert anderen in het stellen en realiseren van ambitieuze doelen en vertoont hierin voorbeeldgedrag faciliteert anderen of neemt obstakels voor anderen weg, zodat gemeenschappelijke doelen kunnen worden bereikt

10 1.05 ondernemen synoniemen: ondernemerschap, ondernemend zijn, innovatief handelen, anticiperen Kansen signaleren en deze omzetten in acties -veelal niet gebaande wegen- die bijdragen aan betere resultaten van de organisatie. o Niveau 1 Signaleren van kansen staat open voor verandering, verbetering en vernieuwing schat signalen goed in speelt in op wensen van de doelgroep o Niveau 2 Actief kansen benutten en vertalen houdt zich actief bezig met de toekomst en de continuïteit van de organisatie zoekt kansen en neemt initiatief binnen eigen vakgebied; vertaalt naar praktische producten of diensten. speelt in op signalen vanuit de omgeving en koppelt hier acties aan, laat kansen niet liggen durft (verantwoorde) risico's te nemen om bestaande oplossingen en aanpakken te verbeteren commercieel ingesteld o Niveau 3 - Stimuleren van ondernemerschap vertaalt ontwikkelingen in de omgeving naar andere dan de gebruikelijke plannen, ook buiten het eigen vakgebied stuurt vernieuwende activiteiten aan en enthousiasmeert hierbij anderen; kan succes verkopen start activiteiten en stimuleert anderen tot verbetering en vernieuwing

11 02. Sociaal-communicatieve competenties

12 2.01 samenwerken synoniemen: werken in teamverband, collegialiteit De bereidheid en het vermogen om samen te werken met anderen aan een gemeenschappelijk doel, ook wanneer dit doel niet onmiddellijk van persoonlijk belang is. o Niveau 1 - Meewerken en informeren van anderen toont belangstelling voor medeteamleiders en biedt op verzoek hulp aan komt afspraken na deelt informatie en ervaringen met anderen geeft eigen mening en vraagt mening van medeteamleiders en houdt hier rekening mee draagt bij aan gemeenschappelijk doel o Niveau 2 - Op eigen initiatief met anderen werken aan een gezamenlijk resultaat biedt gevraagd en ongevraagd hulp aan en vraagt waar nodig zelf om hulp maakt heldere en meetbare afspraken wisselt op eigen initiatief informatie/kennis en ideeën met teamleden/medeteamleiders uit in het kader van het gemeenschappelijke doel verwerkt meningen van anderen in eigen ideeën, plannen en werkwijzen o Niveau 3 - Stimuleren van samenwerking moedigt anderen aan om samen te werken en hun ideeën te uiten komt met ideeën om het gezamenlijke resultaat te verbeteren stimuleert teamleden/medeteamleiders om periodiek met elkaar informatie/kennis te delen bevordert de goede verstandhouding en geeft opbouwende kritiek en feedback C O L L E G I A L I T E I T (synoniemen: teamplayer) - Actief samenwerken binnen een team; teamleden helpen en ondersteunen om bij te dragen bij aan het realiseren van gemeenschappelijke doelstellingen. o Niveau 1 - Openstaan voor en vertrouwen van teamleden draagt actief bij aan een prettige (werk)sfeer is sociaal, toont vertrouwen in en heeft belangstelling voor andere teamleden komt afspraken na staat open voor kritiek en vragen van anderen schermt het werk of eigen vakgebied niet af o Niveau 2 - Actief samenwerken in teamverband delegeert taken en is bereid taken van anderen op zich te nemen toont respect voor andermans vaardigheden, kennis en potenties geeft feedback aan anderen en vraagt hier ook zelf om doet aan teambuilding en benut samenwerking ten behoeve van de organisatie levert een bijdrage aan de (strategische) ontwikkeling van het team o Niveau 3 - Stimuleren van samenwerking en vertonen van voorbeeldgedrag

13 motiveert en stimuleert anderen om hun best te doen en 'ervoor te gaan' brengt knelpunten en conflicten binnen het team ter sprake en zorgt ervoor dat conflicten worden opgelost is zich bewust van zijn rol en verantwoordelijkheden binnen het team en de invloed hiervan op anderen

14 2.02 betrokkenheid synoniemen: loyaliteit Zich verbonden voelen met en loyaal zijn aan de organisatie en het werk/ de taak. o Niveau 1 - Verantwoordelijkheid nemen voor eigen werk/taak accepteert de doelen en waarden van de organisatie committeert zich aan de werkwijzen van de organisatie en handelt daarnaar staat voor het eigen werkgebied in relatie tot het organisatiebelang is trots op de organisatie o Niveau 2 - Handelen in het belang van de organisatie draagt bij aan de doelen en waarden van de organisatie stelt zich expliciet achter genomen beslissingen en verdedigt deze beslissingen, waar nodig, binnen en buiten de organisatie is bereid zich extra in te spannen voor de organisatie stelt het organisatiebelang voorop o Niveau 3 - Stimuleren van betrokkenheid heeft voortdurend zicht op het functioneren van teamleden en/of medeteamleiders en corrigeert of ondersteunt waar nodig weet anderen te motiveren en te binden ten behoeve van een gezamenlijk doel draagt de doelen en waarden binnen en buiten de organisatie uit

15 2.03 organisatiebewustzijn synoniemen: politieke-, organisatiesensitiviteit, draagvlak creëren Het vermogen om relaties en effecten van -politieke- krachtenvelden binnen (en buiten) de organisatie in te schatten en te begrijpen en op basis hiervan te handelen. o Niveau 1 - Inzicht hebben in de organisatie kent de formele en informele structuur van de organisatie en begrijpt de eigen positie daarbinnen kent de formele besluitvormingsstructuur van de organisatie: beleid, regels en procedures heeft inzicht in de informele besluitvormingstructuur heeft oog voor de organisatiecultuur o Niveau 2 - Handelen op basis van kennis van de organisatie en omgevingsontwikkelingen schat in wat de gevolgen van handelingen en adviezen zijn, vanuit een goed inzicht in de organisatie is op de hoogte van de ongeschreven spelregels en kent de weg binnen de eigen informele organisatie en maakt daar effectief gebruik van is in staat draagvlak te verwerven/creëren; legt contacten met andere afdelingen/instanties zet bruikbare, ondersteunende netwerken op signaleert relevante omgevingsontwikkelingen en integreert deze in het werk draagt bij aan de bevordering van de gewenste organisatiecultuur o Niveau 3 - Bevorderen van het organisatiebewustzijn maakt een inschatting van de (politieke) haalbaarheid van de ontwikkelde of te ontwikkelen plannen, voorstellen en adviezen kent de omgevingsfactoren waarbinnen betrokken partijen zich bewegen en begrijpt onderliggende issues en (politieke) krachten is medeverantwoordelijk voor het realiseren van de gewenste organisatiecultuur geeft anderen inzicht in de krachtenvelden in en om de organisatie

16 2.04 netwerken synoniemen: opbouwen en onderhouden van relaties Zoeken, opbouwen en onderhouden van contacten en samenwerking met medeteamleiders, doelgroepen en overige potentiële relaties die van belang zijn voor de doelen van de organisatie en/of het - onderdeel. o Niveau 1 - Onderhouden van contacten houdt belangrijke ontwikkelingen in het netwerk bij toont interesse voor de zakelijke en persoonlijke omstandigheden van de gesprekspartner, luistert actief en gaat gesprek aan onderhoudt makkelijk contacten in uiteenlopende situaties neemt regelmatig opnieuw contact op met anderen om bestaande netwerk te onderhouden bezoekt gelegenheden waar hij kans heeft zijn netwerk te onderhouden o Niveau 2 - Leggen van nieuwe contacten speelt goed in op belangrijke ontwikkelingen in het netwerk spreekt eigen netwerk aan als hij specifieke kennis of informatie nodig heeft brengt mensen met elkaar in contact, stelt hen aan elkaar voor en stimuleert informatie-uitwisseling voelt zich op zijn gemak tussen (on)bekenden, kan achtergronden en relaties inschatten, stapt zelf op mensen af, maakt een afspraak voor een nieuw contactmoment zoekt samenwerking met interne en externe partners uit wederzijds belang o Niveau 3 - Uitbouwen professioneel en invloedrijk netwerk anticipeert op belangrijke ontwikkelingen in het netwerk gaat samenwerkingsverbanden aan waardoor de organisatie haar doelen beter kan waarmaken wendt het eigen netwerk aan om anderen te ondersteunen stimuleert anderen hun interne en externe contacten te onderhouden en nieuwe contacten te leggen, geeft tips

17 2.05 doelgroepgerichtheid synoniemen: servicegerichtheid Het vermogen in te spelen op en tegemoet te komen aan vragen, wensen, behoeften en belangen van zowel interne als externe doelgroepen. o Niveau 1 - Servicegericht zijn stelt zich hulpvaardig op bij vragen van doelgroepen onderneemt snel en adequaat, concrete acties naar aanleiding van doelgroepvragen is gericht op het leveren van kwaliteit toont integriteit en eerlijkheid in het contact en maakt heldere afspraken over service, kwaliteit en levering. o Niveau 2 - Op eigen initiatief komen met passende voorstellen en actief meedenken met de doelgroep stelt zich actief hulpvaardig en adviserend op voor doelgroepen; heeft grondige kennis van de doelgroep streeft actief naar verhoging van de doelgroeptevredenheid en kwaliteitsverbetering onderhoudt de relatie met de doelgroep en werkt aan potentiële relaties o Niveau 3 - Stimuleren van anderen om de dienstverlening aan doelgroepen te optimaliseren denkt spontaan met de doelgroep mee, hoort zo nodig de vraag achter de vraag en ziet mogelijkheden en beperkingen vertaalt de informatie van de doelgroep door naar een realistisch concept gericht op toegevoegde waarde voor doelgroepen onderneemt extra acties om de relatie met doelgroepen op te bouwen en/of te bestendigen stimuleert en faciliteert anderen om actief doelgroepgericht te opereren

18 2.06 overtuigingskracht synoniemen: overwicht, conflicthantering, beïnvloeding, onderhandelen Door juiste argumenten -op het juiste moment en met een passende stijl- instemming verkrijgen voor ideeën en voorstellen. Op een niet kwetsende tactvolle manier opkomen voor de eigen mening, behoeften of belangen (=assertiviteit). Belangentegenstellingen met een grote emotionele lading op een tactvolle wijze hanteren en oplossen (=conflicthantering). o Niveau 1 - Helder en logisch argumenteren geeft een goede onderbouwing van de eigen mening en verwoordt deze duidelijk gelooft in eigen standpunt en weet dit over te brengen toont begrip voor meningen en standpunten van anderen o Niveau 2 - Zich verplaatsen in de ander en met verschillen in standpunten kunnen omgaan beargumenteert eigen mening vanuit verschillende perspectieven geeft aan wat de voordelen zijn van eigen mening voor de ander weerlegt door middel van argumenten de mening of bezwaren van anderen o Niveau 3 - Overtuigend zijn in situaties met uiteenlopende belangen en ondersteunen van anderen om voorstellen gerealiseerd te krijgen herkent en erkent onderliggende belangen en emoties en geeft gezamenlijke belangen aan weet door voorbereiding, vasthoudendheid en het uitstralen van geloof in het eigen standpunt weerstanden overwinnen geeft anderen ondersteuning om beter te argumenteren en de juiste tactiek te kiezen O N D E R H A N D E L E N - Het bereiken van doelen in overleg met andere belanghebbenden en het daarbij eens worden zonder elkaars belangen uit het oog te verliezen op een wijze die bij beiden partijen tot overeenstemming en acceptatie leidt. O V E R W I C H T - Van nature invloed uitoefenen op anderen en als autoriteit geaccepteerd worden. o Gedragskenmerken: weet aandacht te verkrijgen als hij spreekt wekt een professionele, ter zake kundige indruk door het tonen van verstand van zaken heeft stijl en uitstraling en maakt een zelfverzekerde indruk

19 2.07 communicatieve vaardigheden synoniemen: mondelinge/schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid, ~ presentatie, ~ communicatief, ~ communiceren, presenteren, gespreksvaardigheid Ideeën en informatie, zowel mondeling als schriftelijk helder en duidelijk kunnen overbrengen, zodanig dat de essentie wordt begrepen, met een effectief gebruik van de bestaande communicatiemiddelen. Gebruikt afhankelijk van de situatie of het doel een geschikte vaardigheid of een passende wijze van communiceren (mondeling, schriftelijk etc.). o Niveau 1 - Luisteren en overbrengen brengt een heldere en logische structuur aan in de informatie, door vorm en opbouw; to-the-point, wijdt niet onnodig uit gebruikt taal die aansluit bij de boodschap en doelgroep, gebruikt geen onnodig vakjargon mondeling: spreekt rustig en duidelijk verstaanbaar Nederlands (snelheid, volume, articulatie); maakt hierbij effectief gebruik van woord, gebaar en hulpmiddelen. schriftelijk: Schrijft helder, beknopt en foutloos (woordkeuze, spelling, grammatica); toont belangstelling en betrokkenheid en luistert actief naar anderen; vraagt de ander naar zijn mening, advies en welbevinden is in uitleg rustig en zeker, net zolang totdat de boodschap volledig bij de ander is overgekomen o Niveau 2 - Effectief en efficiënt informatie zenden en ontvangen presenteert zich gemakkelijk en legt contacten in verschillende sociale en multiculturele omgevingen bouwt een betoog logisch op en houdt de aandacht vast toetst of boodschap is overgekomen op doelgroep stelt zich open voor overleg onderkent (non)verbale communicatie o Niveau 3 - Zorgdragen voor een goed communicatieklimaat heeft aandacht voor andermans behoeften, belangen, emoties en opvattingen en anticipeert hierop door verbale en non-verbale communicatiestijl aan te passen maakt complexe onderwerpen begrijpelijk voor anderen stimuleert anderen tot helder communiceren bevordert de onderlinge communicatie P R E S E N T E R E N (van ideeën) - De eigen visie, ideeën of mening helder, duidelijk en zodanig boeiend of enthousiasmerend overbrengen op anderen. o Gedragskenmerken: Weet de aandacht van de gesprekspartners te verkrijgen door een kernachtig verhaal, op de toehoorders afgestemde voorbeelden, een boeiende verteltrant, een enthousiaste houding Gebruikt een logische opbouw (komp/romp/staart). Houdt een samenhangend helder betoog waarin hoofd- en bijzaken gescheiden zijn Gebruikt leermiddelen zoals een overheadprojector, videoapparaat, flip-over, whiteboard e.d. op adequate wijze.

20 G E S P R E K S V A A R D I G H E I D - Het in gesprekken zodanig structureren, optreden en interveniëren dat het beoogde resultaat op effectieve wijze wordt bereikt (synoniemen: luisteren). o Gedragskenmerken: Bereidt belangrijke gesprekken voor, zorgt dat hij het doel en de door hem gewenste aanpak kan aangeven Brengt structuur aan in het gesprek: inleiding, doel aanpak, kop/romp/staart, afsluiting Toont vaardigheid in het luisteren, samenvatten de doorvragen (LSD).

21 03. Intellectuele competenties (denkkracht)

22 3.01 analytisch vermogen synoniemen: probleemanalyse Signaleren van problemen, verbanden zien, gegronde conclusies trekken en consequenties inschatten. Deelt complexe problemen op in onderdelen en onderscheidt hoofd- en bijzaken. Maakt gebruik van logica. o Niveau 1 - De essentie van het probleem zien stelt gerichte vragen om een probleem helder te krijgen gaat systematisch en gestructureerd te werk in het analyseren van een probleem verzamelt relevante informatie onderscheidt hoofd- en bijzaken in de aangeleverde informatie o Niveau 2 - Verbanden leggen en oorzaken zien benadert een probleem vanuit verschillende invalshoeken en komt tot een genuanceerd oordeel weet wanneer de verzamelde informatie voldoende is voor het trekken van conclusies; maakt onderscheid tussen feitelijke informatie en interpretaties/veronderstellingen. legt verbanden tussen verschillende soorten informatie trekt conclusies over oorzaken en gevolgen (symptomen) van problemen o Niveau 3 - Complexe analyses maken overziet gevolgen op lange termijn heeft inzicht in (onderliggende) belangentegenstellingen plaatst het probleem in een ruimere context dan zijn/haar eigen vakgebied ziet grote lijnen en tilt vraagstukken op een hoger abstractieniveau brengt complexe, soms tegenstrijdige informatie terug tot de kern I N F O R M A T I E A N A L Y S E (synoniemen: verzamelen en behandelen van informatie, beeldvorming) - Zoekt alle beschikbare, relevante informatie bij elkaar om zich een oordeel te vellen. Vindt de weg in het informatienetwerk en maakt effectief gebruik van informatiebronnen. Brengt ordening aan in complexe informatie en maakt deze voor anderen toegankelijk. Legt verbanden tussen gegevens. Herkent en signaleert belangrijke informatie in een informatierijke omgeving.

23 3.02 oordeelsvorming synoniemen: oordelen, onafhankelijkheid Op basis van beschikbare informatie komen tot realistische, onderbouwde en bruikbare conclusies over mogelijke alternatieve handelswijzen. o Niveau 1 - Een oordeel vormen op basis van feiten en vanuit verschillende invalshoeken kan snel en efficiënt juiste informatie vergaren weegt alternatieven af staat open voor de mening van anderen kan eigen mening goed onderbouwen overziet effecten van acties en besluiten die gebaseerd zijn op de eigen mening o Niveau 2 - Alternatieven afwegen en innemen van standpunten neemt in afweging meerdere invalshoeken of criteria mee, zoals doelgroepenbelangen, kwaliteit, efficiëntie en kosten, praktische houdbaarheid, personeel, doelstellingen op korte en lange termijn neemt ten aanzien van vraagstukken een persoonlijk standpunt in en kan duidelijk aangeven op basis waarvan hij/zij tot een bepaald oordeel is gekomen betrekt mogelijke neveneffecten van zijn/haar standpunt in de overwegingen is in staat in complexe vraagstukken te beargumenteren waarom en in welke mate een bepaald alternatief de voorkeur verdient boven andere alternatieven o Niveau 3 - Stimuleren van anderen om tot een goed onderbouwd en genuanceerd oordeel te komen, leidend tot interactie maakt onderscheid in hoofd- en bijzaken en prioriteert hoofdzaken schetst de gevolgen van het oordeel op korte en lange termijn en houdt daarbij rekening met onzekere factoren stimuleert interactie over meningen en oordelen O N A F H A N K E L I J K H E I D - Gaat niet af op meningen en reacties van anderen, maar vormt zelfstandig een mening zonder zich te laten beïnvloeden door anderen. Vaart een eigen koers.

24 3.03 omgevingsbewustzijn synoniemen: ketendenken Volgt relevante ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie en benut deze kennis ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied. o Niveau 1 - Zich informeren over externe ontwikkelingen is op de hoogte van actuele zaken, weet wat er speelt op maatschappelijk, politiek, technologisch en economisch gebied stelt zich op hoogte van ontwikkelingen binnen het eigen vakgebied wisselt regelmatig van gedachten met anderen over de externe ontwikkelingen o Niveau 2 - Actief gebruik maken van zijn kennis van de externe ontwikkelingen communiceert regelmatig over de betekenis die aan externe ontwikkelingen moet worden toegekend participeert in kennisnetwerken maakt gebruik van zijn kennis van ontwikkelingen in zijn werk o Niveau 3 - Bevorderen van het omgevingsbewustzijn treedt binnen het vakgebied op als vraagbaak voor anderen vertaalt relevante externe ontwikkelingen naar de eigen organisatie ondersteunt en stimuleert anderen om informatie uit te wisselen over relevante externe ontwikkelingen

25 3.04 creativiteit synoniemen: vindingrijkheid, innoveren, vernieuwingsgerichtheid, oplossingsgerichtheid Benaderen van vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken, met originele en nieuwe ideeën en oplossingen komen, en doorbreken van gevestigde denkpatronen. o Niveau 1 - Op een andere dan de gebruikelijke manier naar vraagstukken kijken en kritisch en doordacht reageren benadert vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken is niet gebonden aan vaste patronen en (denk)kaders verbetert bestaande werkwijzen haakt in op nieuwe zienswijzen o Niveau 2 - Met nieuwe of alternatieve ideeën en oplossingen voor de dag komen benadert vraagstukken vanuit nieuwe en onverwachte invalshoeken denkt conceptueel na over vraagstukken brengt bestaande ideeën en oplossingen met elkaar in verband om tot een nieuwe oplossing of nieuw idee te komen komt regelmatig met ongebruikelijke en innovatieve voorstellen en ideeën o Niveau 3 - Zelf vernieuwend en origineel zijn en anderen hiertoe aanzetten ondersteunt en inspireert teamleden in een vernieuwend denkproces creëert synergie tussen de eigen ideeën en die van anderen om tot vernieuwende voorstellen te komen draagt ertoe bij dat vernieuwende ideeën in de organisatie tot uitvoering worden gebracht schept een klimaat waarin creativiteit gestimuleerd wordt I N N O V E R E N - Het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Zich met een onderzoekende en nieuwsgierige geest richten op toekomstige vernieuwing van strategie, producten, diensten en markten (synoniemen: vernieuwingsgerichtheid). o Niveau 1 - Ideeën aandragen bedenkt creatieve oplossingen voor vraagstukken staat open voor ideeën van anderen kan improviseren o Niveau 2 - Voorstellen van creatieve alternatieven signaleert belangrijke ontwikkelingen en trends en speelt daar adequaat op in bedenkt (nieuwe) oplossingen voor complexe problemen genereert, ook samen met anderen, nieuwe ideeën voor de ontwikkeling van het vak o Niveau 3 - Stimuleren van vernieuwing maakt zich los uit bestaande denkkaders creëert een stimulerende leeromgeving stimuleert anderen tot innovatief gedrag O P L O S S I N G S G E R I C H T H E I D - Denken in termen van oplossingen, problemen niet negeren en niet nodeloos problematiseren o Niveau 1 - Signaleren van problemen

26 o o merkt problemen/knelpunten tijdig op informeert anderen over de gesignaleerde problemen/knelpunten brengt problemen helder onder woorden en draagt oplossingen aan Niveau 2 - Inschatten van en omgaan met problemen schat de ernst van het probleem in komt met ideeën of acties gericht op oplossingen van problemen onderzoekt de oorzaak van problemen en zoekt naar structurele oplossingen Niveau 3 - Stimuleren van oplossingsgericht denken ziet problemen aankomen en speelt hier tijdig op in begeleidt en ondersteunt anderen bij het oplossen van problemen koppelt terug over oplossingen voor problemen en evalueert het resultaat treedt, indien nodig, op als bemiddelaar

27 3.05 vakmanschap synoniemen: professionaliteit, professioneel De mate waarin wordt beschikt over inhoudelijke vakkennis, deskundigheid en vaardigheden, benodigd om het vak adequaat uit te oefenen o Niveau 1 - Beschikken over en toepassen van kennis en vaardigheden om functie naar behoren te vervullen heeft voldoende kennis van zaken voert opdrachten goed uit binnen de afgesproken kaders schat situaties goed in past zijn kennis en vaardigheden adequaat toe houdt zijn vak bij o Niveau 2 - Zelfstandig handelen en initiatief tonen binnen eigen vakgebied beschikt over diepgaande en actuele kennis en vaardigheden op het vakgebied is actief gericht op het delen van eigen vakkennis met anderen en maakt ook gebruik van de vakkennis van anderen. handelt zelfstandig, zorgvuldig en resultaatgericht o Niveau 3 - Excellent zijn op het vakgebied en stimuleren van anderen tot competentieontwikkeling draagt er actief aan bij dat het kennis- en vaardighedenniveau van de organisatie op peil blijft zorgt voor een excellent niveau van dienstverlening vanuit het eigen werkgebied heeft kennis van nieuwe (technologische) ontwikkelingen op het vakgebied en in aanverwante en ondersteunende werkgebieden en gebruikt deze informatie effectief bij de uitvoering van het eigen werk.

28 04. Emotionele competenties (gevoelskracht)

29 4.01 inlevingsvermogen synoniemen: empathisch vermogen, empathie, sensitief gedrag, tact Luisteren naar en meedenken met anderen, onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen, zich verplaatsen in anderen en bewust omgaan met verschillende achtergronden en belangen o Niveau 1 Ontvankelijk zijn voor anderen luistert actief en goed en toont geduld neemt anderen serieus en toont respect en begrip is belangstellend, betrokken en meelevend verplaatst zich in de situatie of belevingswereld van anderen; onderkent gevoeligheden, emoties, twijfels en irritaties van anderen o Niveau 2 - Verplaatsen in en ondersteunen van anderen houdt rekening met de belangen van anderen gaat goed om met de emoties van anderen en zichzelf en geeft daarbij duidelijk aan wat de grenzen zijn denkt mee, creëert vertrouwen en ondersteunt brengt in een groep de onderlinge omgang ter sprake op een manier die door de anderen wordt geaccepteerd o Niveau 3 Omgaan met verschillen schakelt gemakkelijk tussen verschillende rollen kan bij complexe situaties de verschillende belangen goed inschatten is zich bewust van de eigen positie en invloed van beslissingen op anderen en houdt hier rekening mee spreekt anderen aan op hun ontwikkeling en bijdrage; stelt zich daarbij kritisch op vanuit een begripvolle houding gaat op zoek naar onderliggende problemen, redenen en oorzaken voor iemands gevoelens, gedragingen of belangen

30 4.02 integriteit synoniemen: respect, eerlijkheid, betrouwbaarheid, verantwoordelijkheidsbesef Handelen in woord en gedrag in lijn met algemeen aanvaarde sociale en ethische normen en waarden, ook onder moeilijke omstandigheden en/of druk om hier vanaf te wijken. Het daarop aanspreekbaar zijn en het aanspreken van anderen hierop. o Niveau 1 - Handelen naar algemeen geldende normen en waarden draagt normen en waarden uit naar buiten is eerlijk en betrouwbaar toont respect voor anderen heeft geen vooroordelen en stelt zich neutraal op o Niveau 2 Discreet handelen in alle situaties laat iedereen te allen tijde in zijn waarde heeft een duidelijke mening en staat open voor de mening van anderen heeft kennis van normen en waarden vanuit andere culturen gaat zorgvuldig en discreet om met vertrouwelijke of gevoelige informatie van anderen voorkomt belangenverstrengeling, of heft deze zo mogelijk tijdig op; maakt eigen positie en belangen duidelijk in (zakelijke) conflictsituaties. o Niveau 3 Anderen aanspreken op integer gedrag, uitdragen van overtuiging en anderen daar op aanspreken stimuleert respect en openheid in de omgang met anderen handelt consistent naar en vanuit overtuiging laat voorbeeldgedrag zien in respect, eerlijkheid en betrouwbaarheid signaleert niet integer gedrag en onderneemt actie V E R A N T W O O R D E L I J K H E I D S B E S E F - Houdt bij doen en laten rekening met algemene en in organisatie geldende sociale en ethische normen. `

31 4.03 zelfvertrouwen synoniemen: zelfbewustheid, zelfverzekerdheid, impact Het vermogen om weloverwogen en zelfbewust te besluiten en acties te ondernemen, ook in moeilijke omstandigheden. o Niveau 1 - Vertrouwen op eigen standpunten houdt afstand om alle relevante aspecten te overwegen, en vormt zich een eigen, weloverwogen, onafhankelijke mening heeft vertrouwen in eigen standpunten en draagt deze uit o Niveau 2 - Zich zelfbewust presenteren gelooft in eigen visie ook als anderen het er niet mee eens zijn stelt zich kwetsbaar op en geeft gemaakte fouten openlijk toe positioneert zich door deskundigheid uit te stralen middels een overtuigende inbreng in discussies omtrent het eigen vakgebied heeft een stevige en weerbare opstelling in contacten neemt tegenstand of weerstand niet persoonlijk op o Niveau 3 - Anderen stimuleren tot een zelfbewuste houding creëert de juiste atmosfeer waarin gevoelens en emoties kunnen worden getoond, men stelt zich kwetsbaar durft op te stellen en gemaakte fouten openlijk durft toe te geven zet eigen visie neer en confronteert anderen als die een andere visie hebben op een constructieve en kalme wijze stimuleert anderen te vertrouwen op eigen kunnen Z E L F S T U R I N G - Een eigen koers kiezen en weten te realiseren in en buiten de organisatie, rekening houdend met de eigen persoonlijke missie, visie of drijfveren, sterke en zwakke kanten, interesses, waarden en ambities.

32 4.04 moed synoniemen: lef, durf, risico's durven nemen Op eigen verantwoordelijkheid nemen van (gecalculeerde) risicovolle beslissingen in situaties die direct optreden verlangen ook als dit nadelige gevolgen kan hebben voor de eigen positie. Lastige situaties aanpakken: er niet omheen lopen. o Niveau 1 - Doortastend en respectvol handelen kiest in verschillende situaties het juiste gedrag is niet bang en gaat waar nodig - de confrontatie aan laat zich aanspreken op gedrag, stelt zich open voor feedback toont altijd respect voor de ander o Niveau 2 - Het nemen van risico en verantwoordelijkheid neemt verantwoorde, gecalculeerde risico's gaat goed om met verschillende soorten gedrag van mensen en kan hier op inspelen handelt vanuit zelfvertrouwen en eigen overtuiging, neemt beslissingen en neemt hiervoor de verantwoordelijkheid neemt standpunten in en dwingt hiermee respect af o Niveau 3 - Uitstraling hebben handelt onder druk en in risicosituaties weloverwogen en daadkrachtig draagt bij aan crisismanagement en neemt het voortouw bij het managen van crisissituaties betrekt medeteamleiders bij het beslechten van een probleem of vraagstuk en geeft blijk van vertrouwen in de expertise van de ander straalt gezag en vertrouwen uit en verwerft aanzien door krachtig, consistent, consequent en vastberaden optreden

33 4.05 stressbestendigheid Effectief blijven presteren onder werkdruk, tijdsdruk, bij tegenslag, tegenspel, teleurstelling en/of kritiek. Laat zich niet van zijn stuk brengen. Gedragskenmerken: o Niveau 1 - Onder grote druk rustig blijven en professioneel afhandelen van zijn eigen werk reageert rustig en vriendelijk in hectische en onvoorziene situaties toont zelfbeheersing in situaties die emoties oproepen blijft onder (tijds)druk effectief en geconcentreerd werken behoudt bij confrontaties een correcte en tactvolle houding o Niveau 2 - Prioriteren en relativeren gaat constructief om met kritiek van anderen en blijft bereid zijn/haar eigen aanpak te toetsen brengt bij (tijds)druk prioriteiten aan en blijft doeltreffend en tactisch handelen presteert langdurig goed onder tijdsdruk, tegenslag en bij complicaties o Niveau 3 - Herkennen van stressfactoren en hierop adequaat reageren herkent stressfactoren en maakt deze bespreekbaar door het proces met anderen te analyseren plant en structureert voor zichzelf en anderen op een dusdanige manier dat stress wordt voorkomen vertoont voorbeeldgedrag door onder grote druk in complexe situaties positief en optimistisch te blijven

34 05. Taakgerichte competenties (daadkracht)

35 5.01 initiatief synoniemen: pro-actief handelen, pro-activiteit Het uit eigen beweging ondernemen van acties en doen van voorstellen. Wacht niet af; neemt voortouw; anticipeert; zoekt kansen en ziet kansen, signaleert knelpunten en handelt hiernaar. o Niveau 1 - Vanuit zichzelf, binnen de eigen werksituatie, meer dan opgedragen is doen ziet waar werk blijft liggen pakt uit eigen beweging werkzaamheden op biedt hulp aan en/of vraagt om hulp onderneemt actie als zaken anders en beter kunnen o Niveau 2 - Ongevraagd en zelfstandig actie ondernemen komt met verbeteringsvoorstellen kijkt vooruit om op toekomstige gebeurtenissen te kunnen anticiperen ziet kansen en grijpt deze o Niveau 3 - Stimuleren van anderen tot initiatiefrijk gedrag neemt het voortouw om ideeën en besluiten daadwerkelijk uit te voeren richt zich op de toekomst om te signaleren waar kansen voor de organisatie liggen en pakt deze op doet investeringen die effect zullen hebben op de organisatie schept een klimaat waarin het nemen van initiatief gewaardeerd wordt

36 5.02 inzet synoniemen: energie, doorzettingsvermogen, prestatiemotivatie - kwantitatief Levert meer dan de gemiddelde inspanning; beperkt zich niet tot hetgeen er gevraagd wordt; pakt zaken energiek en enthousiast aan. Streeft het realiseren van hoge productie na; heeft kritische aandacht voor het snel uitvoeren van taken en het verzetten van veel werk. E N E R G I E - Gedurende een lange periode actief zijn wanneer de functie dat vraagt. Hard werken, uithoudingsvermogen hebben. D O O R Z E T T I N G S V E R M O G E N (synoniemen: volharding, vasthoudendheid) Blijft zich inspannen om beoogde doelstellingen te realiseren; geeft niet op tot deze zijn bereikt. A M B I T I E - Laat zien erop gericht te zijn een hogere positie in de organisatie te willen bereiken.

37 5.03 kwaliteitsgerichtheid synoniemen: prestatiemotivatie, zorgvuldigheid, nauwkeurigheid Hoge eisen stellen aan de kwaliteit van een product of dienst o Niveau 1 - Hanteren van vastgestelde kwaliteitseisen binnen de organisatie en fouten herstellen werkt volgens de heersende opvatting van kwaliteit is zich constant bewust van de voorwaarden die binnen het werk aan kwaliteit worden gesteld voelt zich verantwoordelijk voor de kwaliteit van het eigen werk merkt fouten binnen het eigen werk op en herstelt deze o Niveau 2 - Ondernemen van actie om de kwaliteit van het werk te verbeteren grijpt in als de geëiste kwaliteit niet in orde is vraagt feedback met betrekking tot de kwaliteit van het door hem geleverde werk voelt zich mede verantwoordelijk voor de kwaliteit van de producten en diensten van de organisatie streeft voortdurend naar kwaliteitsverbetering van producten en diensten o Niveau 3 - Streven naar continue verbetering van kwaliteit en anderen hiertoe aanzetten benoemt kwaliteitscriteria voor de organisatie zorgt dat anderen op de hoogte zijn van de gemaakte kwaliteitsafspraken spreekt anderen aan op de kwaliteit van het geleverde werk stelt de geleverde kwaliteit regelmatig ter discussie stimuleert tot het doen van verbeteringsvoorstellen. N A U W K E U R I G H E I D - Kan geconcentreerd en zonder fouten werken met details. Controleert de kwaliteit van het werk secuur. Kan langdurig details bewerken zonder dat de fouten sterk toenemen. Checkt afspraken, procedures en spelregels, verwoordt afspraken zorgvuldig. (synoniemen: zorgvuldigheid, accuratesse)

38 5.04 besluitvaardigheid synoniemen: besluiten nemen Beslissingen durven nemen -knopen doorhakken- en daarnaar handelen, ook wanneer de informatie beperkt is, zaken onzeker zijn en/of risico's inhouden. Stelt het nemen van beslissingen niet onnodig uit. Legt zich vast door het uitspreken van de eigen mening; doet expliciete uitspraken; neemt duidelijk stelling. o Niveau 1 - Een besluit nemen na afweging van alle relevante aspecten houdt in afweging rekening met alle relevante aspecten en beslist vervolgens snel en slagvaardig blijft achter gemaakte keuze staan handelt naar genomen beslissingen en voelt zich er verantwoordelijk voor o Niveau 2 - Op eigen initiatief nemen van beslissingen en ondernemen van actie neemt beslissingen ook als er nog geen volledige informatie beschikbaar is neemt besluiten ook wanneer de gevolgen van het besluit niet helemaal bekend zijn beargumenteert genomen besluiten met het oog op aanvaarding van de besluiten door belanghebbenden o Niveau 3 - Anderen betrekken bij het besluitvormingsproces en stimuleren tot het effectief en efficiënt nemen van beslissingen neemt cruciale besluiten in complexe situaties die grote gevolgen (kunnen) hebben betrekt anderen bij de besluitvorming besteedt veel aandacht aan communicatie in het besluitvormingsproces zorgt voor draagvlak voor genomen beslissingen zet anderen, ook in complexe situaties, aan tot het nemen van beslissingen

39 5.05 flexibiliteit synoniemen: aanpassingsvermogen. snel schakelen, improvisatievermogen) Het vermogen zich effectief aan te passen bij zich wijzigende omstandigheden, weerstand, problemen of kansen door zijn werkwijze te variëren, teneinde het gestelde doel te bereiken. o Niveau 1 - Adequaat reageren op zich wijzigende omstandigheden heeft inzicht in eigen aanpak schakelt snel tussen verschillende werkzaamheden binnen eigen gebied staat open voor feedback ziet in wanneer gedragsstijl niet aanslaat bij de ander o Niveau 2 - Ontwikkelingen doorzien en daar snel op in spelen schakelt snel naar andere situaties en is snel inzetbaar op andere aangrenzende gebieden pikt snel nieuwe zaken op en neemt deze mee in zijn/haar eigen werkzaamheden past eigen gedragsstijl aan de situatie aan o Niveau 3 - Stimuleren van anderen om over gedragsstijl na te denken en anticiperen op zich wijzigende omstandigheden ziet wanneer er behoefte is aan, dan wel een noodzaak voor verandering en ontplooit hiervoor initiatieven wisselt gemakkelijk van gedragsstijl als de situatie daarom vraagt stimuleert anderen tot het zich eigen maken van verschillende gedragsstijlen I M P R O V I S A T I E V E R M O G E N - Komt snel met bruikbare oplossingen bij onverwachte problemen die zich voordoen tijdens de uitvoering van opdrachten en werkzaamheden. Treedt oplossingsgericht op (synoniemen: aanpassingsvermogen, omschakelvermogen).

40 06. Competentie ontwikkeling

41 6.01 coachen synoniemen: sturen op competenties, ontwikkelen teamleden, persoonsgericht leiderschap, feedback geven, aanspreken op gedrag Het stimuleren en motiveren van anderen gericht op hun persoonlijke ontwikkeling en het geven en ontvangen van feedback in een open verstandhouding. Gedragskenmerken: o Niveau 1 - Feedback geven ), ondersteunen en meedenken geeft feedback op concreet gedrag en houdt een spiegel voor (confronteert) heeft aandacht voor vragen en problemen en gaat hier op in helpt anderen hun eigen ontwikkelingsdoelen te formuleren geeft anderen aanwijzingen en tips om resultaten te verbeteren o Niveau 2 - Anderen helpen competenties te ontwikkelen en verbeteren geeft helder en genuanceerd feedback aan anderen gericht op hun ontwikkeling helpt teamleden hun inzicht te vergroten in de eigen sterktes en zwaktes ondersteunt teamleden bij het realiseren van doelstellingen die zij voor zichzelf hebben geformuleerd o Niveau 3 - Voorzien hoe anderen zich ontwikkelen en hierop kunnen anticiperen beschikt over een breed repertoire aan coachingsvaardigheden helpt anderen om gedragspatronen te doorbreken of te versterken leeft zich in de ander in en bouwt verder op zelfvertrouwen van de ander stimuleert anderen hun competenties in te zetten en te vergroten

42 6.02 leervermogen synoniemen: ontwikkelen, studiezin, zelfontwikkeling, zelfinzicht/kennis, employability Wens en vermogen om verder te groeien ten behoeve van een brede en blijvende inzetbaarheid. o Niveau 1 - Open staan voor feedback en gebruik maken van mogelijkheden tot ontwikkeling ziet sterke en zwakke kanten in eigen functioneren; leert van fouten vraagt feedback van anderen, schept feedback- of oefensituaties voor zichzelf wil leren in werksituaties; zoekt en benut kansen voor eigen ontwikkeling spreekt eigen wensen, behoeften en (on)tevredenheid uit maakt gebruik van ruimte voor ontwikkeling die er geboden wordt o Niveau 2 - Actief zoeken naar leersituaties en leerpunten omzetten in acties zit niet vast in denkkaders, staat open voor nieuwe ontwikkelingen in eigen vakgebied; integreert nieuwe kennis in bestaande benut ervaringen en talenten van anderen voor de eigen ontwikkeling en prestaties zet leerpunten om in acties; past opgedane inzichten en kennis direct in de praktijk toe; probeert grenzen te verleggen; gaat uitdagingen aan o Niveau 3 - Zorgdragen voor een goed leerklimaat is kritisch ten aanzien van andermans functioneren en deelt ervaringen onderneemt gerichte actie ten behoeve van de ontwikkeling van anderen heeft inzicht in leerprocessen en leerstijlen en benut dit inzicht voor de organisatie I N T E R A C T I E F leervermogen - Vermogen om te leren uit interactie, samenwerking en communicatie met anderen en de leerpunten snel kunnen omzetten in effectiever interpersoonlijk gedrag. C O G N I T I E F leervermogen - Nieuwe informatie en ideeën snel kunnen opnemen, analyseren en verwerken en deze effectief kunnen toepassen in een werksituatie. Gerelateerd aan oordeelsvorming en analytisch vermogen Z E L F I N Z I C H T - Zoekt actief naar persoonlijke feedback. Stelt zich kwetsbaar op. Laat zien over een reëel inzicht in de eigen sterke en zwakke punten te beschikken.