Jaargang D-Bulletin. Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie

Transcriptie

1 200 Jaargang D-Bulletin Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie

2 3 INHOUDSOPGAVE 04 Redactioneel 04 3D-Bulletin 200 Dennis Boersma 06 Verenigingsnieuws 06 Verslag van de 176 e verenigingsdag 24 mei 2014 Roland de Raeve 08 Competitieregels NVvS Het projectieteam 10 Verenigingsdagen 10 Routebeschrijving t Visnet Ledenmutaties N.V.v.S. e-groep Jan Broeders 11 Programma verenigingsdag 177 en 178 Verenigingsdata 2015 Jaap van Loon 26 Kosmos in Artis : de zoektocht naar de 3D bron Jaap Zonneveld, Jan Verbakel 32 Jaap Zonneveld en zijn 3D geschiedenis Jan Verbakel, Job van de Groep 41 StereoData Maker het vervolg Gert-Jan Wolkers 46 COSIMA Gerhard P. Herbig 51 Foto-oproep 40 jaar ISU Dennis Boersma 54 3D printen en scannen Job van de Groep 57 Stereoscopische foto s als getuigenis van een oorlog Jan. M. Broeders 58 Content 58 Wegwijzer 12 Driedimensionaal 59 Vraag & Aanbod 12 Sony DEV-50V verrekijker camcorder testverslag Gert-Jan Wolkers 15 Het maken van een timelapse met StereoData Maker Robert v/d Brink Foto voorpagina: Landkaartje Robert v/d Brink Foto achterzijde: Jaap Zonneveld in gesprek met uw redacteur. Willebrord Dorresteijn

3 4 Redactioneel 3D-Bulletin 200 Ik werd vorig jaar op de Open Dag geïnterviewd voor een artikel op internet en kreeg toen de vraag waarom er zo weinig jonge leden bij de vereniging zijn. Ik moest daar toen het antwoord schuldig op blijven. De leeftijd van de leden (voor zover bekend bij het bestuur) lijkt te beginnen midden dertig en loopt op tot over de negentig, met een gemiddelde rond de vijfenzestig. Blijkbaar is de stereofotografie een hobby waar ook op latere leeftijd mee begonnen kan worden. Een voorbeeld van zo n late starter is Jaap Zonneveld. Op de verenigingsdag in mei dit jaar mocht ik meedelen dat er voor zijn negentigste verjaardag een speciale stereoavond in zijn woonplaats georganiseerd zou worden. En omdat hij in januari zijn gouden speldje kreeg uitgereikt, is snel te berekenen dat hij rond zijn vijfenzestigste lid is geworden van onze vereninging. Hoe actief is te lezen in het artikel dat Jan Verbakel en Job van de Groep aan hem hebben gewijd. Dat Jaap al op jonge leeftijd getroffen werd door het stereovirus is in een kort apart artikel te lezen waarin Jaap en Jan vertellen over de zoektocht naar de eerste stereoervaring van Jaap. Maar we hebben ook actieve jongere leden zoals Robert v/d Brink die regelmatig prachtige shows laat zien in Huizen en vervolgens in het 3D-Bulletin vertelt hoe hij die maakt. Dit keer legt hij in detail uit hoe je met twee met StereoData Maker gekoppelde camera s timelapse series kan maken, waarbij zelfs rekening gehouden wordt met veranderende lichtomstandigheden zoals bij een zonsondergang. Ook Gert-Jan Wolkers is in de weer geweest met StereoData Maker. Sinds het verscheiden van Co van Ekeren lijkt dat de meest praktische oplossing om twee monocamera s te koppelen tot een stereocamera. Echter ook hier lijken de ontwikkelingen te stagneren en worden de meest recente cameramodellen niet meer ondersteund. Gert-Jan maakt ons deelgenoot van zijn zoektocht hoe een niet-ondersteund model Canon-camera toch te koppelen. Verder doet Gert-Jan verslag van zijn ervaringen met de Sony DEV-50V stereovideocamera die wat uiterlijk betreft veel weg heeft van een verrekijker. De meeste stereovideocamera s hebben een vrij kleine stereobasis, hetgeen voor gebruik binnenshuis ideaal is, maar buiten blijft er al snel weinig diepte over in het beeld. Deze Sony-camera heeft juist een relatief grote stereobasis. Veel stereofoto s in dit bulletin zijn gemonteerd (is dat nog de correcte term in dit digitale tijdperk?) met COSIMA. COSIMA is een programma dat zorgt voor het corrigeren van verschillen tussen en het uitlijnen van het linkeren rechterbeeld van een stereopaar. Daarbij is het mogelijk zowel automatisch als handmatig een uitsnede te maken. In het begin is het even wennen hoe je de vele parameters moet instellen, maar als je het eenmaal doorhebt, is het ideaal om grote series foto s te verwerken. Tenslotte vielen de ogen van Job van de Groep op een aankondiging om jezelf in 3D te laten scannen en vervolgens in 3D te laten printen, niet stereo maar een echt tastbaar standbeeldje. Dat moest hij met eigen ogen zien. Veel lees- en kijkplezier. Dennis Boersma PS: Kijk ook even naar de oproepen voor de fotocompetitie (pag. 8) en 40 jaar ISU (pag. 51).

4 Ambergris Caye, Belize door Dennis Boersma 5

5 6 Verenigingsnieuws Verslag van de 176 e verenigingsdag 24 mei 2014 Naar aanleiding van de dood van Wubbo Ockels had Jaap van Loon een serie Space in 3D samengesteld met opnamen uit de collectie van Hugo de Wijs. Verder stonden er meerdere series met ruimtevaart en luchtvaart als onderwerp op het programma: Willebrord Dorresteijn met NASA Expositie Utrecht, een video van de NASA zelf: Animatie NASA Mars Science Laboratory, Job van de Groep met Kennedy Space Center en een Bezoek aan Aviodrome van Jaap van Loon. We zagen ook twee afleveringen van de ISU-code (12A, 13B) met bijdragen van ISU-leden over de wereld. Daarin zijn altijd mooie plaatjes te zien, maar uiteraard zit er geen samenhang in en is het wat vermoeiend door de wisselende formaten. Jaap van Loon kwam ook nog aan bod met, zoals steeds, kwalitatieve presentaties: 3D uit Naturalis, Leiden, Panorama Mesdag (2D-3D conversies), Scheepvaartmuseum Amsterdam samen met Ineke Deckers en de video Welsh Folksong, waarin het mooie lied Scarborough Fair vertolkt werd door een koor van vrouwen en mannen. Dit lied werd bekend door de vertolking van Simon & Garfunkel in de sixties. Gert-Jan Wolkers vertoonde een mooie video Bezoek aan Windermere (U.K.) (dit was ook een test van de SONY DEV-50V welke verderop in dit 3D-Bulletin wordt besproken - red.). Na zijn Lente (vertoond op 23 maart 2013) liet Robert van den Brink weer een wondermooie hybride-presentatie Summer zien met instructieve macro s en vele speciale effecten. Misschien mogen we een technisch artikel in het Bulletin tegemoet zien, waarin hij beschrijft hoe hij het klaargespeeld heeft (Roland wordt op zijn wenken bediend. Zie het artikel over de timelapse van Robert in dit 3D-Bulletin, en ook zijn vlinderfoto s uit de besproken show. - red.)? Ik ben benieuwd naar de Herfst en de Winter. Jan Menzinga liet ons genieten van de prachtige Keukenhof in Lisse. Van Jaap Zonneveld zagen we weer fascinerende geometrische presentaties Achtbaan op bol en Achtbaan op torus. Ad van Rossum vertoonde Rondje Schiedam en Portret. Die laatste serie bleek over een vernissage van een tentoonstelling over geschilderde portretten te gaan. Over de woelige baren naar Europa van Eric Doorn betrof een cruise waarbij werd aangelegd in de havens van Lissabon, Cadiz, Malaga en Cartagena. Samen met Claudia Harkema had hij Hobbitland, een soort attractiepark in Nieuw-Zeeland, bezocht. Durbuy (Ardennen) was een productie van de betreurde Jan-Kees Glijnis en Ineke Deckers met opnamen van het nog intacte stadje in Wallonië. In het blokje dia s/video s van leden kwam Job van de Groep aan bod met een leuk serietje Selfie(t) s. Er was ook een blokje MOF s (Minute Of Fame) voorzien. Er waren al drie geslaagde inzendingen (zie competitie op pagina 8 - red.). Het projectieteam heeft weer voor een vlekkeloze presentatie gezorgd. Roland de Raeve

6 Cahal Pech Maya-ruïnes, Belize door Dennis Boersma 7

7 8 Om wat meer leven in de brouwerij te brengen is tijdens de Algemene Ledenvergadering op 25 januari 2014 het voorstel om dit jaar weer eens een (nu tweedelige) competitie in te stellen enthousiast toegejuicht. Inzendingen kunnen het hele jaar door aan het projectieteam worden gestuurd (neem voor details contact op met Jaap van Loon, zie pagina 2). De uitslag van de Minute Of Fame -competitie is op de vereningsdag in mei. De uitslag van de Stereofoto-competitie is op de vereningsdag in november. Minute Of Fame -competitie Een korte serie wordt op de verenigingsdag in mei door een publieksjury beoordeeld op verschillende facetten zoals compositie, techniek, inhoud, enz. Korte serie van ongeveer 1 minuut (met een bepaalde lijn erin), al of niet met video, audio of commentaar. Anoniem, uit de serie mag niet blijken wie de maker is (bv. aftiteling of commentaarstem moeten aangepast zijn). Projectieformaat 3840x1080 Inleveren voor 1 mei. Stereofoto -competitie Een deskundige jury oordeelt op de verenigingsdag in november over individuele stereofoto s onderverdeeld in een aantal categorieën. Inleveren voor 1 november of eerder, de stereofoto s worden dan de eerstvolgende verenigingsdag vertoond. Aantal: maximaal 10, maar minder heeft de voorkeur. Categorieën: Landschappen, Macro, Mensen, Architectuur, Bewerkte plaatjes en de Vrije categorie. Afhankelijk van het aantal inzendingen kunnen de categorieën bijgesteld worden zodat er in iedere categorie voldoende foto s zijn voor een serieuze competitie. De jury bestaat uit een aantal nader te benoemen deskundigen die op verschillende facetten zullen gaan beoordelen. Bijvoorbeeld compositie, techniek, enz. De jury zal bij de einduitslag niet alle stereofoto s laten zien, afhankelijk van de hoeveelheid inzendingen. Juryleden mogen niet hun eigen stereofoto s beoordelen. Projectieformaat 3840x1080 Opmerking bij projectieformaat 3840x1080: Linker- en rechterbeeld in full-hd formaat van 1920x1080 pixels. Bij afwijkend formaat van de opname het beeld aanvullen met zwarte balken (het linkeren rechterbeeld wel gecentreerd houden in het midden van het linkeren rechterdeelvlak van 1920x1080). Door de late aankondiging was het aantal voor mei 2014 ingestuurde Minute Of Fame -shows te weinig voor een serieuze competitie. Deze shows blijven bewaard voor de competitie in mei Blijf dus ook nieuwe Minute Of Fame -shows insturen!

8 San Ignacio, Belize door Dennis Boersma 9

9 10 Hoe komt u in t Visnet te Huizen? Met de auto vanuit Amsterdam of Amersfoort over de A1. Afslag Huizen nemen. Na het passeren van de gemeentegrens bij het tweede stoplicht naar rechts. Na 100 meter links afslaan. Alvorens de De Ruyterstraat in te gaan, kunt u uw auto al parkeren. Met het openbaar vervoer: Vanaf station Naarden/Bussum de regioliner bus 100 richting Blaricum (vertrekt 1 minuut voor het hele en halve uur, reistijd 18 minuten). Uitstappen halte Prins Bernhardplein te Huizen. Loop vandaar richting de ING Bank, alwaar u rechtsaf de De Ruyterstraat inloopt. Het adres van Zalencentrum t Visnet: De Ruyterstraat 7, 1271 SR Huizen. Telefoon: Ledenmutaties Nieuwe leden: Margot Knijn, Leiden Ereleden: Henk Reijnders Hugo de Wijs Klaas Zuidersma Jaap van Loon Johan Steketee Gert-Jan Wolkers Word lid van de N.V.v.S. e-groep! Sedert juni 2009 bestaat de nvvs e-groep. De e-groep heeft als doel informatie sneller naar de leden te krijgen en ook de onderlinge communicatie tussen de leden te bevorderen. Zo wordt het mogelijk om tussen het verschijnen van de 3D-Bulletins door zaken als interessante 3D activiteiten bekend te stellen. Word dus snel lid! Hoe is dat mogelijk? 1. Ga naar 2. In de zoekbox nvvs intypen. 3. Klik op het blauwe veld aan de rechterzijde waarop staat Join this Group!. 4. Volg de verdere aanwijzingen. Jan M. Broeders Ledenadministrateur N.V.v.S. Voor de duidelijkheid: Alleen N.V.v.S. LEDEN kunnen lid worden van de e-groep.

10 Verenigingsdagen Programma verenigingsdag 177 en Zaterdag 27 september - OPEN DAG!!! uur: Opening door de voorzitter uur: DIGITAAL BLOK uur: DIGITAAL BLOK uur: DIGITAAL BLOK uur: DIGITAAL BLOK uur: DIGITAAL BLOK uur: Sluiting door de voorzitter. De projectieblokken duren 30 minuten. Tussen de projectieblokken is het buffet open. Zaterdag 29 november uur: Opening door de voorzitter uur: DIGITAAL BLOK uur: Lunchpauze uur: DIGITAAL BLOK 2. De invulling van de projectieblokken wordt een aantal dagen van tevoren gepubliceerd op de website van de NVvS: uur: Theepauze uur: DIGITAAL BLOK uur: Sluiting door de voorzitter. Jaap van Loon N.V.v.S. - verenigingsdata 2015 Zaterdag 24 januari 2015 (ALV), Zaterdag 28 maart 2015, Zaterdag 30 mei 2015, Zaterdag 26 september 2015 ( OPEN DAG!) en Zaterdag 28 november 2015.

11 Driedimensionaal Geachte lezer, Dank voor uw interesse in dit 3D-Bulletin. Het 3D-Bulletin is het blad van, voor en door de leden van de Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie. In de secties Verenigingsnieuws en Verenigingsdagen worden de leden op de hoogte gehouden van nieuws en activiteiten van de vereniging. Hieronder vallen onder andere verslagen van de Algemene Ledenvergadering en de landelijke verenigingsdagen, aanwinsten van de bibliotheek en de data van de landelijke verenigingsdagen. In de sectie Driedimensionaal staan artikelen met betrekking tot stereofotografie in zeer brede zin. Dit zijn educatieve artikelen over stereofotografie en waarneming van diepte, met theoretische achtergronden en praktische toepassingen. Maar ook de ervaringen van de leden met het uitoefenen van hun hobby. Verder bevat deze sectie beoordelingen van de nieuwste apparatuur en software voor het maken en weergeven van stereofoto s en -video s. De inhoudsopgave op pagina 3 zal u een indruk geven van de variëteit. Daarnaast bevat het blad in alle secties natuurlijk ook vele door de leden gemaakte stereofoto s. 3D-Bulletin Een significant deel van de contributie van de leden gaat naar het maken van dit 3D-Bulletin dat in kwalitatief hoogwaardige papieren vorm onder de leden verspreid wordt. Daarom kunnen we dit 3D-Bulletin niet zomaar gratis in digitale vorm ter beschikking stellen. Wij hopen op uw begrip hiervoor. Volledige versies van het bulletin zullen met een jaar vertraging op de website van de vereniging geplaatst worden. Van recente nummers van het 3D-Bulletin wordt een versie geplaatst waarin de sectie Driedimensionaal vervangen is door de tekst die u nu leest. Vindt u het jammer dat u de sectie Driedimensionaal van deze uitgave van het 3D-Bulletin niet kan lezen? Overweeg dan lid te worden van onze vereniging (zie onze website voor details). U krijgt het 3D-Bulletin dan driemaal per jaar thuisbezorgd. Verder geeft het lidmaatschap toegang tot onze verenigingsdagen waar de leden onderling hun ervaringen uitwisselen en genieten van hoogwaardige 3D-projectie van stereo-opnames van de leden. Wilt u eerst eens vrijblijvend kennismaken, bezoek dan onze Open Dag in september of meldt u aan bij de voorzitter of de penningmeester met het verzoek om een reguliere verenigingsdag als introducé bij te mogen wonen. Heeft u interesse in de stereofotografie (het zelf maken van stereofoto s en/of genieten van het kijken naar stereofoto s) dan hopen wij u als lid van onze vereniging te mogen verwelkomen. Namens de Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie, Dennis Boersma Voorzitter ps.: Bent u reeds lid van de vereniging en wenst u het 3D-Bulletin in digitale vorm te ontvangen om het op uw pc of tablet te lezen stuur dan een verzoek hiertoe per aan: voorzitter@stereofotografie.nl

12 Copyright Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie, Reg.nr. V K.v.K. te s-gravenhage, ISSN