Cellengebouwen; een immer kwetsbare groep

Transcriptie

1 Cellengebouwen; een immer kwetsbare groep De zorgelijkheid voorbij Leo de Niet

2 De Rgd en brandveiligheid 27 oktober 2005 Directe aanleiding: Schipholbrand 21 september 2006 Publicatie rapport Schipholbrand Aftreden ministers Donner en Dekker Eind 2006: Start Programma Brandveiligheid Oprichting Programmabureau Brandveiligheid 2011: Programmabureau brandveiligheid ondergebracht in de lijn (tot 2014) 2

3 De Rgd en brandveiligheid Zomaar wat opmerkingen uit de rapportage van de Onderzoeksraad van Veiligheid minder of geen slachtoffers te betreuren waren geweest als de brandveiligheid de aandacht van de betrokken instanties zou hebben gekregen. 3

4 De Rgd en brandveiligheid En uit het boek De Schipholbrand (een aanrader!) regelgeving bleek ondergeschikt aan tijdsdruk. Maar er was niemand die hardop protesteerde. ISBN:

5 Actiepunten n.a.v. Kabinetsreactie 1 Compenserende maatregelen voor centrale deurontgrendeling opnieuw op hun deugdelijkheid bezien 5 Afronden meest urgente bouwtechnische maatregelen in de 24 Unitbouwcomplexen Uitvoeren brandveiligheidsscans in de overige 99 justitiële inrichtingen inclusief de meest urgente verbeterpunten Verbreden brandveiligheidsaanpak naar de gehele voorraad rijksgebouwen Voornemen tot verbreden van veiligheidsaanpak naar veiligheidsrisico s zoals asbesttoepassingen, legionellabesmetting en platte daken Structureel systeem van periodieke keuringen van rijksgebouwen, waarmee het veilig gebruik van die gebouwen wordt geborgd

6 Actiepunten n.a.v. Kabinetsreactie 2 Doorlichten en intern bespreken van alle lopende nieuwbouwprojecten op brandveiligheid Gerichte opleidingstrajecten en kennismanagement zowel binnen de Rgd als in interactie met kennisinstituten (Nifv/Nibra) en onderzoekswereld Verinnerlijken veiligheidsdenken in de Rgd-organisatie en inbedden in het in 2005 gestarte proces van organisatie- en cultuurverandering Verbeteren verslaglegging en dossiervorming Standaard brandveiligheidsscan bij oplevering; functiescheiding Uitbreiden brandveiligheidscan met gebruiksaspecten; stimuleren van de ontwikkeling van het model Integrale Brandveiligheid van Bouwwerken; uitbouwen van het risicomanagement bij ontwerp, uitvoering en gebruik 6

7 Actiepunten n.a.v. Kabinetsreactie 3 Vastleggen verantwoordelijkheidsverdeling tussen partijen in de bouw en toezicht op de bouw Verstrekken gebruikshandeiding bij elk nieuw op te leveren project 7

8 De Rgd en brandveiligheid Toezeggingen aan de Tweede Kamer, oa.: Verbeteren verslaglegging en dossiervorming Standaard brandveiligheidscan bij oplevering Doorlichten en intern bespreken van alle lopende nieuwbouwprojecten op brandveiligheid Panden met voorrangsverklaring direct aanpakken Verstrekken gebruikshandleiding bij elk nieuw op te leveren project Brandveiligheidsscan in nieuw in te huren/aan te kopen objecten Allemaal om ervoor te zorgen dat bij de start en bij het gereed komen van een project de (brand)veiligheid expliciet beoordeeld en geborgd wordt 8

9 Kaders

10 DJI, van basiscelveiligheid naar nieuwbouwniveau Fase 0: uitvoering voor 1 juni 2008 Snel en makkelijk uitvoerbare technische maatregelen, die de risico s in het subbrandcompartiment moeten beperken, aangevuld met organisatorische maatregelen ten behoeve van tijdige ontruiming van het cellenvlak 10

11 DJI, van basiscelveiligheid naar nieuwbouwniveau Fase 1: Uitvoering basiscelveiligheid: 50% eind 2008 Uitvoering basiscelveiligheid: 100% eind 2009 De subbrandcompartimentering van de cellen én de WBDBO van de hoofdcompartimentering van het cellenvlak op het niveau van minimaal de wettelijke eisen voor bestaande bouw; waar mogelijk direct nieuwbouwniveau realiseren. 11

12 DJI, van basiscelveiligheid naar nieuwbouwniveau Fase 2: 100% eind 2011 Nieuwbouwniveau realiseren. 12

13 Proces/ Instrumenten

14 Instrumenten brandveiligheid Hulpmiddelen voor proces en inhoud Procesbeschrijvingen (Tutor) Instrumentenraamwerk (borging kwaliteit, aantoonbaarheid) Vastlegging in IRIS en Digidos Toepassing uitvoeringsbeleid (incl. werkinstructie) Kostenverdeling 80/20-regeling Beoordelingsinstrumenten (o.a. POV s, Project Overstijgende Vraagstukken) Communicatie voorheen via Infobulletins, nu via Rgd-Nieuwsbrief Rijksportaal: Rgd -> Projecten en Programma s -> Programma Brandveiligheid 14

15 De POV s POV = ProjectOverstijgend Vraagstuk Doel: uniformiteit in afweging, beoordelingsmethode en/of oplossingsrichting Beschikbaar voor de overige voorraad (niet-dji): POV Puiconstructies Hoe bestaande pui beoordelen op brandwerendheid? POV Doorvoeren POV Brandoverslag Hoe brandwerende doorvoeren te beoordelen? Wanneer uitgebreid onderzoek laten doen? POV Hoofddraagconstructie POV Brandmeldinstallaties Wanneer uitgebreid onderzoek laten doen? Afwijken van de norm accepteren POV Ontruimingsalarminstallaties Afwijken van de norm accepteren 15

16 De Rijksgebouwendienst ontwikkelt in samenspraak met marktpartijen én de regelgever een aantal praktische instrumenten om met deze vraagstukken om te gaan - Een beoordelingsrichtlijn brandwerende puiconstructies 16

17 De Rijksgebouwendienst ontwikkelt in samenspraak met marktpartijen én de regelgever een aantal praktische instrumenten om met deze vraagstukken om te gaan - Een beoordelingsrichtlijn brandoverslag - oude situatie 17

18 De Rijksgebouwendienst probeert na te denken over de échte problemen en risico s, in acht genomen het wettelijk kader en datgene wat de wetgever daarmee beoogt 18

19 De brandkromme Is het wel zo relevant dat een puiconstructie in een verder (zo goed als) leeg cellenvlak 60 minuten brandwerendheid getest op basis van de standaardbrandkromme haalt? Wat voor brand verwacht men hier eigenlijk? 19

20 De praktijk De gegroeide aandacht voor brandveiligheid brengt deze vraagstukken aan het licht: In theorie zijn het principe van brandcompartimentering en de voorgestelde oplossingsrichtingen goed ingeregeld maar in de praktijk blijven vraagstukken over. Hoe om te gaan met de praktische kant van het hele verhaal? Aantoonbaarheid? Veranderde inzichten? Het grijze gebied tussen theorie en praktijk wordt langzaam maar zeker opgevuld door een meer op fysische modellen georiënteerde benadering: Hoe om te gaan met de kansen, bedreigingen, voor- en nadelen; 20

21 Met andere woorden: Bruggen bouwen! 21

22 Instrumentenraamwerk aanbiedingsfase realisatiefase beheerfase initiatief definitie ontwerp uitvoering beheer checklist risicoinventarisatie checklist definitiefase brandveiligheid REGULIER brandscan startnotitie aanvullende opname plantoets verscherpt toezicht integrale beproeving opleverscan aanbiedingsfase realisatiefase beheerfase BOEI INHAALSLAG 22

23 Verscherpt toezicht Raamcontract beschikbaar! 23

24 Integrale beproeving Behalve certificering, controle en onderhoud op élk van de (brandbeveiligings)installaties ook het functioneren in samenhang beproeven! Want elke installatie spreekt z n eigen taal 24

25 Opleverscan NEN 6059 Raamcontract beschikbaar! Controle a.d.h.v. voorschriften uit de bouwregelgeving Ook contractueel belangrijk moment geaccepteerde werkzaamheden die tóch niet helemaal goed (uitgevoerd) blijken (zelfs als er verscherpt toezicht was) 25

26 Vastlegging: Digidos Specifieke object/projectgegevens: Vergunninggegevens Materiaal- en constructiegegevens Certificaten, garantieverklaringen Onderhoudscontracten en logboeken Berekeningen en (in ProjectWise) tekeningen En tweede breinaald : Ingevulde checklists Rapportages verscherpt toezicht, opleverscan e.d. Van essentieel belang voor BOEI-inspecties! 26

27 Overdracht Een goede overdracht is begin van succesvol brandveilig beheren! Eenduidigheid informatie: (revisie)tekenwerk Volledigheid informatie: Certificaten, attesten, rapportages van toegepaste instrumenten Handleiding brandveilig gebruik Afspraken over beheer logboeken 27

28 BOEI Brandveiligheid Onderhoud Energie Inzicht in wet- en regelgeving B op basis van brandscan maar gericht op conditiemeting Periodieke controle of kwaliteit (en dus veiligheid) niet terugloopt Maatregelen worden opgelost middels DO of MUP 0-situatie bereikt mbt inhaalslag Belangrijk borgingsmechanisme!!!! 28

29 Controle en borging

30 En nu de uitdaging: PI s brandveilig houden Nooit meer Schipholbrand (politiek belang) Brief aan DJI van directie beheer (verklaring brandveiligheid) Niet uitlegbaar als 350 miljoen investering wordt verwaarloosd Onvervreemdbare verantwoordelijkheid niet weg te contracteren! 30

31 Wat zijn de risico s in de beheerfase? Onjuiste, onvolledige, onvindbare gebouwgegevens!!! Gebruiker: (soms) onwetend, onoplettend, onhandig, onkundig Overijverige onderaannemers (werkzoekend) Overschatting controlemechanismen (expertise BOEI-inspecteur) Lijken uit de kast Met als mogelijk gevolg: Onterechte foutmeldingen Onnodig hoge kosten door overkill (BKW s) Onrust Onveilige situaties 31

32 Afspraken Rgd & DJI beheer brandscheidingen Factsheet onderhouden en controleren brandwerende scheidingen justitiele inrichtingen Afspraken verantwoordelijkheid en taakverdeling Rgd/gebruiker Uitleg jaarlijkse controle brandscheidingen door E&K-installateur Cellen jaarlijks 100%, overige jaarlijks 25% In 4 jaar 100% gebouw gecontroleerd, 5e jaar BOEI-inspectie Registratie in logboek 32

33 Dé ideale borging?? 33

34 Nieuwe ontwikkelingen

35 Brandveiligheid in geïntegreerde contracten OPDRACHTGEVER STELT EISEN Uitgangspunten Prestatie-eisen Verificatiemethoden Monitoring exploitatie Periodieke en bij storingen Programma van Eisen (Outputspecificaties) VALIDATIE Toetsing Rgd in: Ontwerp en Voorbereidingsfase Toetsing onafhankelijke derde in: Realisatiefase (verscherpt toezicht) Exploitatiefase (periodieke meting) OPDRACHTNEMER TOONT AAN Visie brandveiligheid Ontwerpoplossingen Bestek Uitvoering en realisatieplan Realisatie gebouw Exploitatie gebouw en dienstverlening Verificatie gebouw en dienstverlening 35

36 Stappenplan & Afwegingskader Tools van maatwerk integreren naar regulier proces o.b.v. Gebruiksgemak Proportionaliteit 36

37 37

38 38

39 39

40 Stappenplan 1) Opstellen Procesvoorstel of Intake Planmatig Onderhoud (VG/BEH) 2) Besteed aandacht aan brandveiligheid bij de Project Startup a. Achterhaal relevante informatie over brandveiligheid b. Ga na of brandveiligheid wel een issue is. 3) Bepaal de betrokkenheid van de brandveiligheidsadviseur (werkafspraak) 4) Maak afspraken over de overdracht van Beheer naar Projecten en terug (Handleiding overdracht beheer-projecten-beheer) 5) Bespreek brandveiligheid in de Risman sessie (i.v.t.) 40

41 Stappenplan 6) Bepaal het te hanteren niveau brandveiligheid in het project (startnotitie / A&A / BB2012) 7) Stel marktvraag op voor advies brandveiligheid 8) Bepaal en organiseer de inzet van instrumenten brandveiligheid a. Bepaal welke instrumenten worden ingezet b. Inzetten plantoets brandveiligheid c. Inzetten verscherpt toezicht en opleverscan brandveiligheid d. Inzetten integrale beproeving brandveiligheid 9) Zet brandveiligheid op de agenda van de eerste bouwvergadering 10) Draag het project brandveilig over aan de gebruiker 11) Draag het project brandveilig over aan de directie Beheer 41

42 Veilig? Of toch niet 42

43 @: 43