Brits-Nederlandse staf bewijst zich tijdens Cold Response. Kersverse matrozen ontvangen baret. Alle Hens

Transcriptie

1 Brits-Nederlandse staf bewijst zich tijdens Cold Response Kersverse matrozen ontvangen baret Alle Hens 04 12

2 Colofon: Coverfoto: De oefening Cold Response in Noord Noorwegen is met recht een arctische amfibische uitdaging te noemen. (Foto: Dave de Vaal, AVDD) Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend. Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel Eindredactie: LTZ2OC Maartje van der Maas Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen Adreswijzigingen KM-personeel: Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus AC Doorn Telnr.: Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus AA Uitgeest Telnr.: (10ct p/m) Redactieadres: Alle Hens Postbus CA Den Helder Telnr.: DSN Internet: Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 17 mei. Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant. Abonnementsprijs: 17,02 (buitenland 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN Cold Response amfibische uitdaging Facelift voor Hr.Ms. Van Speijk Met baret toekomst tegemoet 24 Sporten in de modder En verder: 32 Sport 33 Logboek 39 Mensen & Mutaties Ontwikkelingen Terwijl ik deze column schrijf heeft de Minister-President net het ontslag van het kabinet aan de Koningin aangeboden. De politiek maakt zich op voor nieuwe verkiezingen en moet tegelijkertijd nog een begroting voor 2013 opstellen. Ontwikkelingen die op de langere termijn nieuwe onzekerheden met zich meebrengen, terwijl u aan boord, in het veld en aan de wal onverminderd werkt om ons operationele product neer te zetten. Want dat gaat door. Ondertussen wordt ook nog gebouwd aan een nieuw Commando Zeestrijdkrachten met onder andere een geïntegreerd Marinebedrijf en een kleinere staf. Juist daarover wil ik het in deze column hebben. Terugkoppeling De reorganisatie van het Commando Zeestrijdkrachten gaat gestaag verder. Het overleg met de medezeggenschap is constructief en er wordt op vele fronten meegedacht. Op 23 april heeft in Den Haag de tweede commandantenterugkoppeling plaatsgevonden. Net als bij de eerste bijeenkomst in september, hebben de commandanten en de hoofden van de verschillende krijgsmachtonderdelen aan de Secretaris Generaal laten weten wat de ontwikkelingen op reorganisatiegebied zijn. Daarbij werden een aantal vragen beantwoord. Is de gestelde tijd haalbaar? Zijn de krijgsmachtonderdelen in staat om de maatregelen uit de beleidsbrief uit te voeren? Wat zijn knelpunten waar de projectleiders tegenaan lopen? Doordat alle krijgsmachtonderdelen gezamenlijk terugkoppelen, ontstaat een goed overzicht van de hele reorganisatie. Het succes van deze reorganisatie hangt af van de inzet van het personeel. U bent de kritische succesfactor en hebt de primaire focus. U ziet zich gesteld voor de ingewikkelde opdracht om het operationele product te leveren en tegelijkertijd de reorganisatie door te voeren. Het is belangrijk om hierbij de relevantie van het programma, de hoge professionele standaard en een realistisch en motiverend perspectief voor de toekomst in het oog te houden. Ik concludeer dat, hoewel het reorganisatieplan ambitieus is, we wel op koers liggen. Infrastructuur De afgelopen maand zijn er een tweetal ontwikkelingen op het gebied van onze infrastructuur ingezet. Ik hecht er aan om ze hier aan u toe te lichten: De minister heeft Vlissingen gekozen als toekomstige locatie voor het gros van de operationele marinierseenheden. De locatie in Zeeland heeft mogelijkheden die recht doen aan de maritieme roots en taakstelling van de mariniers. Er is een ruim zoet- en zoutwatergebied ter beschikking, waar we amfibisch en nautisch kunnen trainen. Ook bestaat de mogelijkheid om de Landing Platform Docks en het Joint Support Ship in Vlissingen af te meren. Er komen oefenmogelijkheden in de nabije omgeving. Daarnaast beschikt het nabijgelegen Brabant over voldoende trainingsgebieden voor de lichte infanterietaken. Ook werden de eerste bevindingen van taskforce De Boer gepresenteerd. Deze taskforce had als opdracht te kijken naar de economische groeimogelijkheden van de regio Kop van Noord-Holland en Den Helder. Zij vindt dat potentie zit in het verder ontwikkelen van de aanwezige kennis op maritiem gebied. Door civiel medegebruik van defensieterreinen mogelijk te maken, biedt de regio ruimte aan kennisintensieve en innovatieve bedrijven die zich net als het Marinebedrijf in de Helderse haven kunnen vestigen. Ontwikkelingen waar we graag in meedenken en die we ondersteunen. De mariniers hebben ondertussen na een intensieve opwerkperiode het commando van de Police Trainings Group III in het Afghaanse Kunduz overgenomen. Het M-fregat Van Speijk ligt gemodificeerd weer aan een operationele steiger en Hr.Ms. Van Amstel zet zich met mariniers in voor de kust van Somalië. Hr. Ms. Johan de Witt ligt in noodzakelijk onderhoud terwijl de Rotterdam zich met de mariniers van het amfibisch gevechtsteunbataljon voorbereidt op een anti-piraterijmissie. Vessel Protections Detachments beveiligen vrijwel continu Nederlandse koopvaardijschepen en schepen van het Wereldvoedselprogramma tegen piraterij. Operationele inzet van onze eenheden te over. Ondanks alle ontwikkelingen en het werk achter de schermen blijven de maritieme operaties onze primaire focus. Vice-admiraal Matthieu Borsboom Commandant Zeestrijdkrachten, Admiraal Benelux c o l u m n A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

3 O e f e n i n g O e f e n i n g Centrale rol NLMARFOR bij amfibische operaties Cold Response Amfibische cocktail met ijs Neem een flinke schep ijs. Meng het met sneeuw, windchill en golfslag. Voeg toe: een internationaal vlootverband, mariniers, grond- en luchteenheden. Breng op smaak met zweet en melkzuur. Voilà, een arctisch amfibische cocktail. De Netherlands Maritime Force is een van de barmannen van de grote internationale oefening Cold Response. Van 12 tot en met 21 maart serveren ze in Noord-Noorwegen een operationele mix met een flinke bite. Alleen het parasolletje moet je zelf erbij denken. Tekst: Ingmar Kooman Foto s: Sjoerd Hilckmann, Dave de Vaal (AVDD) Now hear this. Muster at your assault stations, echoot midden in de nacht over de scheepsomroep van Hr.Ms. Rotterdam. De gangen en trappen naar het dok stromen vol met zwaarbepakte Nederlandse en Amerikaanse mariniers. Niet voor het eerst en ook zeker niet voor het laatst. Amfibische slagkracht vervult namelijk een sleutelrol in de oefening Cold Response. Zo n deelnemende militairen uit vijftien landen, waaronder achthonderd Nederlanders, krijgen een complex crisisscenario voorgeschoteld waar zowel land-, lucht- als maritieme eenheden zich flink in kunnen vastbijten. Vanaf het Britse amfibische transportschip HMS Bulwark plant en coördineert een Brits-Nederlandse maritime battlestaff de amfibische operaties hierbinnen. De Britse bemanning en NL- MARFOR-stafleden zitten daar schouder aan schouder om de acties van vloot en mariniers goed op elkaar af te stemmen. Hr.Ms. Tromp en Hr.Ms. Schiedam maken deel uit van een multinationale vloot van fregatten, korvetten en mijnenjagers. Gezamenlijk vormt dit vlootverband een escorte voor HMS Bulwark, Hr.Ms. Rotterdam en de carrier HMS Illustrious. Dit zijn de waardevolle platformen met geëmbarkeerde marinierseenheden die koste wat kost beschermd moeten worden. Zonder deze platformen geen amfibische operaties en eindigt Cold Response met een kater. Iedereen met droge voeten aan land, dat is de doelstelling van de 2de Bootcompagnie. commandant van de Rotterdam. De Wet van Murphy is altijd iets om rekening mee te houden, zeker hier. Elke dag kan drie seizoenen hebben. Nu is het zonnig, maar het volgende moment is het koud met extreem slecht zicht. Maar als je hier mariniers aan de kant kunt zetten, ben je goed voorbereid om dit overal ter wereld te doen. De Rotterdam is slechts één van de stukken in het grotere driedimensionale schaakspel dat gespeeld wordt tijdens Cold Response. Commodore Paddy McAlpine doet daarin als Commander Amphibious Task Force (CATF) de amfibische zetten. Het is zijn taak om de amfibische taakgroep in de juiste positie te brengen en de marinierseenheden te ondersteunen bij hun landing. Het verraderlijke weer hier in Noorwegen is daarbij echt een factor om rekening mee te houden. Maar als het makkelijk zou zijn, waren we hier niet, glimlacht de CATF. De landing zelf is in handen van kolonel der mariniers Freek Swart. Als Commander Landing Forces (CLF) stuurt hij eenheden van de Britse Royal Marines, US Marines en 2 Mariniersbataljon aan. De vloot positioneert ons zo dat wij ons werk goed kunnen doen. Vanaf de drie platformen voeren zijn mariniers snelle chirurgische acties uit in het kustgebied ter ondersteuning van de naar het noorden oprukkende landeenheden van de bondgenoten. Snel erin en eruit, dat is de kern van deze zogeheten raids, de aperitiefjes van Cold Response. Chirurgische acties Het barre fjordengebied is met zijn bergen, arctische valwinden en dichte sneeuwstormen een operationeel uitdagende omgeving, vertelt kapitein-ter-zee Huub Hulsker, A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

4 O e f e n i n g O e f e n i n g Voorafgaand aan elke amfibische operatie inspecteert het Very Shallow Water team van de Duik- en Demonteer Groep de landinglocatie op mijnen en andere obstakels. Ingrediënten Sinds lange tijd werken de Britten en de Nederlanders weer in een dergelijke grootschalige amfibische oefening samen in een geïntegreerde staf. Dat gaat heel erg goed omdat we volgens dezelfde procedures werken, vertelt Swart. We spreken letterlijk en figuurlijk dezelfde taal. Het onderlinge vertrouwen is na vele jaren samenwerking groot. "Synchronisatie, daarmee valt of staat een amfibische aanval" van de verschillende militaire ingrediënten. De raids zijn de aperitiefjes voor de finale: een massale amfibische landing op twee gescheiden landingstranden. Daarin moet alles kloppen, legt Swart uit. De zogenoemde assault is een grote en complexe operatie waaraan veel schepen en mariniers deelnemen. Dat vraagt veel afstemming en coördinatie. Behalve de intensieve voorbereiding neemt ook de aanval zelf meerdere dagen in beslag. De Kilo company van het 3rd battalion van het 24th US Marines Regiment geeft zich voor de volle 100 procent. It s different, not difficult, bestempelt McAlpine het opereren met geïntegreerde staven. De amfibische partners kunnen met elkaar lezen en schrijven, maakt de Brit duidelijk. Door operationele verplichtingen in Afghanistan en Irak hebben we lang niet samen kunnen oefenen. Maar de theoretische kennis is geborgd in onze gemeenschappelijke procedures. In de amfibische praktijk is het altijd weer even wennen, maar meer ook niet, benadrukt hij. We voelen elkaar goed aan. Samen met hun Britse collega s moet de 43-koppige Netherlands Maritime Force (NLMARFOR)-staf elke landing opnieuw weer een smaakvolle en vooral succesvolle mix samenstellen Synchronisatie, daarmee valt of staat een amfibische aanval, verduidelijkt McAlpine. Juist daarom zijn onze tactieken en staven geïntegreerd. Wanneer je opereert met grote amfibische eenheden draait alles om timing. Haperingen in het offensief kunnen funest zijn, onderstreept de CATF. Vertraging is onvergeeflijk. Dat draait uit op een aanval op je landcomponent of de vernietiging van je amfibische troepen. Showtime Zacht motorgeronk mengt zich met het ruisen van het ijzige water in de fjord. Kiezelstenen knisperen als de Landing Craft Vehicle Personnel (LCVP) het strand opschuift. Met een plons klapt de laadklep van het landingsvaartuig naar beneden. Showtime voor de mariniers. Vanaf twee landingsposities nemen de Britse, de Amerikaanse en de Nederlandse mariniers de vijand in de tang. Lichte infanterie, vuursteun en andere ondersteuning, alles moet naadloos op elkaar aansluiten. Amfibische operaties zijn heel moeilijk te plannen, weet sergeant-majoor der mariniers Marc Smeenk. De opvolgend Foto links boven: De Deense LCF Iver Huitfeld, HMS Bulwark en Hr.Ms. Rotterdam in de Malangen fjord, het toneel van de amfibische finale. Foto rechts boven: Mariniers staan in het dok van de Rotterdam klaar voor een nieuwe landing. Foto links onder: Het eerste peloton van de 21ste compagnie in vuurcontact met de Noorse vijand. Foto rechts onder: Cold Response is voor 2 MB tegelijkertijd de afsluiting van de wintertraining. pelotonscommandant van het eerste peloton van de 21 ste compagnie spreekt uit ruime praktijkervaring. Knokken in deze omgeving vereist dat alle assets vooraf hele goede afspraken met elkaar maken. Vervolgens moet ook de coördinatie nog eens kloppen. Als je ziet wat hier al wel niet bij komt kijken, krijg je des te meer respect voor de massale landingen tijdens D-Day. "Als je hier mariniers aan land kunt zetten, kun je het overal ter wereld" De planning moet tot op de laatste man zijn doorgevoerd, bevestigt majoor der mariniers Alain Roedoe, een van de scheidsrechters tijdens Cold Response. Alle orders moeten zo gestructureerd mogelijk bij zoveel mogelijk mensen terechtkomen. Als er iets mis kan gaan bij amfibische operaties, dan is het de communicatie. Informatie is bovendien ook motivatie. En motivatie is onder de soms meedogenloze Noorse weersomstandigheden hard nodig. Blokkeren mijnenvelden en scherpschutters de route? Dan stijgen de mariniers uit hun Viking en Band Vagn rupsvoertuigen en zetten ze de strijd voort op ski s of sneeuwschoenen. Het kan altijd anders lopen dan gepland, vertelt kapitein der mariniers Sjors van t Hullenaar, opvolgend compagniescommandant van de 21 ste compagnie. Maar ondanks de veranderende omstandigheden moet je evengoed zien je doel te bereiken. Zo maakt het eerste peloton een lange omweg door de kniehoog besneeuwde heuvels om een sluipschuttersnest uit te schakelen. Megagoede zaak, complimenteert tweede luite- nant der mariniers Theo Bosman zijn mannen. Ze hadden niet verwacht dat we zo n eind zouden omlopen. Ze hoorden ons pas toen we ze onder vuur namen. Voor hun praktische inslag oogsten de Nederlandse mariniers veel waardering bij de Noorse scheidsrechter, luitenant-kolonel Bjørn Bech. Ze gebruiken het terrein in hun voordeel. Het kost ze tijd, zweet en bloed, maar ze klaren de klus. Kolonel Swart blikt uiteindelijk met een goed gevoel terug op Cold Response. De Nederlandse koudweertrainingen betalen zich in deze grootschalige oefening uit. Al zijn er vele smaakmakers bij Cold Response, benadrukt de CLF. Marinierscompagnies, verbindelaars, de meteodeskundigen, de deelnemende schepen, ze leverden allemaal keihard en goed teamwork. Van een wrange afdronk is bij deze arctische cocktail dan ook allerminst sprake. Sterker nog, deze grootschalige amfibische oefening smaakt naar meer, geeft Swart aan. Voor Joint Warrior, de certificering dit najaar voor de NATO Response Force, hebben we hier een stevige basis gelegd. Europees Amfibisch Initiatief Internationale samenwerking is onstuitbaar, ook op amfibisch gebied. Kolonel Swart: Behalve ons partnerschap met de Britse marine zullen we, binnen het zogeheten Europees Amfibisch Initiatief ook de banden verder aanhalen met Frankrijk, Italië en Spanje. Wil je een Landing Force van formaat op de been brengen, dan ben je simpelweg op elkaar aangewezen. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

5 o p e r a t i o n e e l o p e r a t i o n e e l Intensieve voorbereiding op anti-piraterij Hr.Ms. Van Amstel in operatie Atalanta Beschermen van kwetsbare scheepvaart, escorteren van schepen die voor het Wereldvoedselprogramma varen en verstoren van piraterij. Met deze uitgebreide opdracht vertrok Hr.Ms. Van Amstel op 19 maart als eerste Nederlandse M-fregat naar de wateren rond Somalië om deel te nemen aan de anti-piraterijmissie Atalanta. De reguliere bemanning werd uitgebreid met een helikopterteam, extra medische capaciteit en Tijdens de escorte van de Mary Ann Hudson hadden de mariniers de kans om het fast roping en spie rigging te trainen. Tijdens de pre deployment training lag de nadruk op de samenwerking tussen alle verschillende teams aan boord. de mariniers van het enhanced boarding element. Halverwege de missie vertelt de bemanning over haar uitdagingen en ervaringen. Tekstsamenstelling: Maartje van der Maas Foto s: Hr.Ms. Van Amstel De grootste uitdaging die we als M-fregat in deze missie hebben, is de beschikbare ruimte aan boord, opent bottelier sergeant Joop Bos het verhaal. We hebben veel extra mensen aan boord en moeten daarvoor niet alleen meer spullen maar ook meer voeding opslaan. Dat daar op een pragmatische manier mee wordt omgegaan, blijkt uit de grote vriescontainer die gevuld in de midscheeps van het fregat is neergezet. Niet alleen weet je wat je eet, in het buitenland hoef je alleen maar fruit en zuivel in te kopen en dat is overal tegen een schappelijke prijs te krijgen. Beschikbare ruimte Deze praktische oplossing is tekenend voor de doeltreffende manier waarop aan boord van het M-fregat met de kleinere beschikbare ruimte wordt omgegaan. Lid van het medical support team eerste luitenant Hester Vissia vertelt: Er is geen ruimte voor een intensive care unit of een operatiekamer. Dat heeft geleid tot het concept medical support team. De teamleden ondersteunen de ziekenboeg bij behandeling van eventueel gewonde bemanningsleden. Mocht het nodig zijn om iemand te opereren, zijn we op de faciliteiten van een ander schip of de wal aangewezen. Voor de spoedeisende hulp werd een andere uitkomst gevonden. De anesthesioloog en de vier verpleegkundigen maken daarvoor gebruik van het voorste deel van de hangaar, mocht het nodig zijn. In tegenstelling tot de landing platform docks, de bevoorraders en de luchtverdedigings- en commandofregatten die eerder naar de wateren rondom Somalië vertrokken, ontbrak aan boord van het M-fregat ook de ruimte om eventueel opgepakte piraten te bewaken. Korporaal Timo Van Hest vertelt over uitgebreide verbouwing van het M-fregat in Dok 6 van het Marinebedrijf voor vertrek. Niet alleen kwam toen de grote koelcontainer op het dek te staan. Er werden ook extra beveiligingsschermen voor de schutters aan boord gelast en er werd een vertrek vrijgemaakt voor eventueel opgepakte zeerovers. Realistische scenario s De inzet van het M-fregat werd qua faciliteiten tot in de puntjes voorbereid. Dankzij eerder opgedane anti-piraterij-ervaring en goede training was de bemanning er ook klaar voor. Toch was de preparatie van het schip op de anti-piraterijmissie nog niet afgerond na vertrek uit Den Helder. We zijn meteen gestart met de Pre Deployment Training (PDT) onder leiding van Sea Training Command, aldus matroos 1 Martijn Roovers. Hierbij lag de nadruk op de samenwerking tussen de teams die extra aan boord zijn geplaatst en de vaste bemanning. Hij vervolgt: De oefeningen tijdens de PDT waren gebaseerd op realistische scenario s. We beoefenden niet alleen brandbestrijding of averij, maar bijvoorbeeld ook boardingoperaties. De bemanning had de unieke gelegenheid om samen te werken met het Zweedse Roll on- Roll off vrachtschip Fidelio. De mariniers van het Enhanced Boarding Element konden dit 228 meter lange schip als oefenplatform gebruiken. Ze trainden voornamelijk de afdaal- en evacuatietechnieken uit de helikopter als fast roping en spie rigging. Ook bevoorraadde Hr.Ms. van Amstel met de Franse FS Marne en voerde de bemanning een boardingoefening uit met Hr.Ms. de Ruyter dat als stafschip van de Standing NATO Maritime Group 1 in de Middellandse Zee voer. De PDT werd afgesloten met een grote eindoefening. Tijdens een patrouille kwam de "De oefeningen tijdens de pre deployment training waren gebaseerd op realistische scenario s" melding binnen dat het Griekse schip Aris was gekaapt door piraten. Wij kregen de opdracht het schip te ontzetten, de zeerovers aan te houden en de bemanning uit de citadel te bevrijden. Uit het leven gegrepen, want dit hebben onze collega s op de Tromp een aantal jaar geleden ook meegemaakt. Escorte van de Golden Bridge. Passage Na de succesvolle eindoefening voer Hr.Ms. Van Amstel de haven van Souda Bay in om daar voeding te laden en vuil te storten. Tijd om te passagieren was er niet. De passage door het Suezkanaal stond gepland, aldus het hoofd logistieke dienst luitenant-ter-zee 1 Sabrina van der Net. En sinds die passage maken we deel uit van de European Naval Force Atalanta. Het fregat maakte nog een logistieke stop in Djibouti en ontmoette de staf van de operatie. Aan Atalanta doen schepen mee uit Frankrijk, Spanje, Portugal, Duitsland, Italië en Nederland. Daarnaast wordt afgestemd met eenheden uit Operatie Enduring Freedom en Operatie Ocean Shield. Hr.Ms. Van Amstel richtte zich tijdens het eerste gedeelte van haar operatie op patrouilles in de Golf van Aden en de escortes van schepen die varen voor het Wereldvoedselprogramma om de bevolking van Somalië van voedsel te voorzien. Het motorschip Mary Ann Hudson was het eerste dat we escorteerden van de zuidelijke Rode Zee, door de zeestraat Bab-al-Mandeb, naar Berbera in Somalië. Daarna hebben we de Golden Bridge begeleid. Dat ging beide keren soepel en gelukkig zonder incidenten. Onze Lynx helikopter is nog geland op de Mary Ann Hudson om de veilige ruimte voor de bemanning, de citadel, en de overige anti-piraterijmaatregelen te checken. Zo konden de mariniers ook weer het fast roping en spie rigging trainen. Er zijn wat extra teams bijgekomen, het schip is op wat punten verbouwd en het rollenplan is redelijk omgegooid, concludeert korporaal Timo van Hest nuchter. Maar de Van Amstel is helemaal klaar voor anti-piraterij-operaties. De tot nu toe behaalde resultaten in het operatiegebied tonen aan dat hij daar gelijk in heeft. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

6 m a t e r i e e l m a t e r i e e l Hr.Ms. Van Speijk: multipurpose fregat 2.0 Terug aan operationele steiger Het nam ruim anderhalf jaar in beslag maar het resultaat mag er zijn: Hr.Ms. Van Speijk versie 2.0. Een megaproject het instandhoudingsprogramma M-fregatten maakte het multipurposefregat een schip dat helemaal van nu is. Dankzij een nieuwe mast met hightech sensoren niet alleen een facelift voor de buitenkant. De binnenkant van het schip onderging de grootste metamorfose. De verf is amper opgedroogd of de werf is alweer verruild voor een ligplaats aan de operationele steiger. De hoogste tijd om mens en materieel te onderwerpen aan de nodige beproevingen. Tekst: Doenja Zwaan Foto s: Ruud Mol en Eva Klijn (AVDD) foto rechts boven: Hr.Ms. Van Speijk ligt weer aan een operationele steiger. Foto midden onder: Commandant Ad van de Sande heeft zin om met zijn bemanning weer een echt oorlogsschip te maken van Hr.Ms. Van Speijk. Foto rechts onder: HWD, LTZ1 Gram-Blauw legt uit waarom het Combat Management Systeem de meeste aandacht verdiend. In september 2011 nam kapitein-luitenant-ter-zee Ad Van de Sande het commando over Hr.Ms. Van Speijk op zich. Op dat moment was het platform volledig gestript en had het weinig weg van een oorlogsschip. Maar er is de laatste anderhalf jaar hard gewerkt. Naast het instandhoudingsprogramma M- fregatten (IPMFF), is het schip simultaan onderworpen aan het benoemd onderhoud. Het is zeker leuk om met een nieuwe bemanning een schip met gloednieuwe spullen dat van de werf komt weer op te bouwen tot een oorlogsschip. En wij gaan er voor zorgen dat dit schip een optimaal inzetbaar schip wordt, aldus een trotse commandant. Midlife update De multipurposefregatten van de Karel Doormanklasse zijn ontwikkeld voor de val van de Berlijnse Muur. Echter, sinds de indienststelling van deze schepen - tussen is de wijze van optreden van het Commando Zeestrijdkrachten ingrijpend veranderd. Ook het inzetgebied van de schepen is verschoven van open zee naar kustwateren. Hoewel de vier M-fregatten van de Belgisch-Nederlandse vloot nog lang niet zijn afgeschreven, bleek een grootschalige update van de schepen wel noodzakelijk. Hr.Ms. Van Speijk werd daarom medio 2010 uit de operationele vloot gehaald en als eerste onderworpen aan het IPMFF. De commandant van het fregat omschrijft het als een midlife update. Grootschalige modernisatie Niet alleen de veranderende taakstelling was aanleiding tot het IPMFF. Een aantal systemen moest worden vervangen omdat onderhoud erg kostbaar werd. Daarnaast moest het platform toegerust worden op operaties met de NATO Helicop- ter 90 (NH90), waarvoor een aanpassing van het dek en de hangaar werd voorzien. De huidige operaties waaronder counterdrugs en anti-piraterij vragen om sensoren die kleine contacten zoals Fast Incoming Attack Craft (FIAC s) kunnen waarnemen. Tel daar ook de huidige milieueisen bij op en de conclusie dat drastische aanpassingen onvermijdelijk waren, is snel gemaakt. Projectmananger van het instandhoudingsprogramma Frank de Graaff: Het is de eerste grootschalige verbouwing en modernisatie van schepen sinds jaren. De Graaff is verantwoordelijk voor de voorbereiding van alle modificaties maar voor ook de uitvoering van het IPMFF aan boord. We zijn met zijn allen een enorme uitdaging aangegaan. Het integratiegehalte van een M-fregat is vreselijk hoog. Elke wijziging die je aanbrengt heeft gevolgen voor meerdere andere apparaten. Een uitdaging bleek ook de coördinatie van het IPMFF naast het benoemd onderhoud, dit moest namelijk gelijktijdig plaatsvinden. Tel daar nog de bezuinigingen bij en de daarop volgende reorganisatie van het Marinebedrijf en de uitdaging is compleet. Nu de bemanning met het schip gaat varen is volgens de commandant een nieuwe uitdaging aangebroken: Bij de beproevingen zijn heel veel partijen betrokken die allen andere activiteiten hebben. Dit moet allemaal samenkomen in een programma waarin ook varende beproevingen worden verricht. Tegelijkertijd moet er ruimte worden gemaakt om bijstellingen binnenliggend te kunnen doen. En het belangrijkste van allemaal: De bemanning moet veilig met het schip kunnen varen en calamiteiten de baas zijn. Hardware Software Integratie De blikvanger is de mast, met daarin de Seastar en de Gatekeeper, maar het Combat Management Systeem (CMS) dat alle systemen met elkaar integreert verdient de meeste aandacht in dit verhaal, legt Hoofd Wapentechnische Dienst luitenant-ter-zee 1 Marjon Gram-Blauw uit. Het CMS is namelijk de schakel tussen de oude bestaande systemen en de nieuw geïnstalleerde sensoren en andere systemen. Het CMS is van groot belang ten behoeve van real time situational awareness. Het is natuurlijk een uitdaging om die nieuwe systemen werkend te krijgen. Tegelijkertijd moeten we echt knokken om de benodigde kennis te vergaren. En dat is een lastige klus want ook nieuwe systemen op een bestaand platform brengen kinderziektes met zich mee. Daarnaast moeten opleidingen en protocollen worden herschreven zodat personeel in staat is met de systemen te werken. Hr.Ms. Van Speijk fungeert in dat opzicht als proefkonijn. De kennis die wij op doen is noodzakelijk voor de andere M-fregatten die hetzelfde traject ingaan. Daarom zijn de lijntjes met de projectleiders en de Belgische collega s kort. Voor de wapentechnische dienst aan boord van Hr.Ms. Van Speijk is zodoende een belangrijke rol weggelegd. De komende periode staat in het teken van beproevingen en de hardware software integratie (HSI), dat zal vrij lang duren omdat we het eerste schip zijn maar daarna moet het op de andere schepen een stuk sneller gaan. BNS Leopold is het tweede fregat dat aan de update wordt onderworpen, Hr.Ms. Van Amstel staat eind 2013 op de rol en hekkensluiter is BNS Louise Marie. Na het zomerverlof zal de bemanning van Hr. Ms. Van Speijk het schip operationeel opwerken. Met alle aanpassingen die Hr.Ms. Van Speijk heeft ondergaan is er misschien weinig overgebleven van het M-fregat. Integendeel, meent Van de Sande, Hr.Ms. Van Speijk geeft nu juist een versterkte invulling aan het begrip multipurpose. Het schip is ontworpen voor inzetbaarheid in alle denkbare maritieme scenario s. Dit kunnen we straks nog steeds, of eigenlijk nog beter, namelijk ook in kustwateren en tegen moderne dreiging. Uiteenzetting onderdelen IP-MFF: - 36 kilometer aan nieuwe kabels - Vervanging drinkwatersysteem en koudwatermakers - Vervanging Global Maritime Distress and Safety System - Aanpassing vliegdek en hangaar ten behoeve van NH90 - Implementatie Communicatiesysteem SATURN (UHF-verbinding tbv Schip-NH90 verbinding) - Vervanging computers en software - Geïntegreerd Bedienings- en Bewakingssysteem (GBB) Informatie Verwerkend Systeem (IVS) - Vervanging/aanpassing Combat Management Systeem (ivm nieuw te integreren systemen) - Instandhouding Information Retransmission Cabinet (ivm vernieuwing CMS) - Instandhouding SATCOM - Vervanging NATO SINS Kompas - Implementatie SEASTAR oppervlaktesensor (tbv operaties Nieuwe mast) - Implementatie Gatekeeper infrarood-detectiecapaciteit A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

7 M a t e r i e e l M a t e r i e e l Marinebedrijf volgt nauwgezet platformonderhoud Johan de Witt Het is een beetje een vrachtvaarder geworden Onderhoud aan haar schepen uitbesteden, doet de marine liever niet. Bij het commando zeestrijdkrachten is immers voldoende kennis en ervaring in huis om de meest uiteenlopende karweien te klaren. Maar als dok 6 in Den Helder te klein blijkt, zit er niets anders op dan elders onderdak zoeken. En zo kwam Hr.Ms Johan de Witt onlangs voor een fikse opknapbeurt bij Keppel Verolme in Rotterdam terecht. Tekst: Remco Schoonderwoert, André Twigt Foto s: Hans Lebbe (AVDD) In de Helderse Nieuwe Haven mag het landing platform dock dan een imposante verschijning zijn, in het Botlekgebied is hij qua afmetingen beduidend minder opvallend. Dat blijkt wanneer het zestienduizend ton wegende grijze amfibische transportschip in het Julianadok ligt, dat onmiskenbaar is berekend op veel lijviger schepen. Eerder lag de Rotterdam van Stena Lines in het dok naast ons, steekt luitenant-ter- Dok 6 bij het Marinebedrijf in Den Helder bleek te klein. Zo kwam Hr.Ms Johan de Witt bij de werf Keppel Verolme in Rotterdam terecht voor het onderhoud. zee1 Mark Abbes van wal. De brug van de ferry toornde ver boven ons uit. Zo vaak gebeurt dat niet, aldus het hoofd logistieke dienst. Maar je hebt altijd baas boven baas. Verfbeurt Zonder twijfel is de Johan de Witt een grote jongen. Dat merk je zeker als je met de hand de bovenbouw moet behandelen. Het lichtgrijs krijgt een zogenoemde touch up. Ofwel eerst schuren en dan met de hand een nieuwe toplaag aanbrengen. Door de vele hoeken en gaten kon dat alleen op die manier, legt Abbes uit. Het donkergrijs van de onderzijde van de romp wordt op een dunne laag na met een hydrojet (schuurmachine die op water werkt, red.) verwijderd en daarna weer op dikte gebracht. De antifouling is er compleet af. De harde bescherming is in zes lagen eveneens met de kwast opgebracht, verklaart verificateur bij het Marinebedrijf Ben van de Veem. Niet met een verfroller, dan wordt het te dun. Al met al slokt de verfbeurt de helft van de beschikbare arbeidsuren op, gaat hoofd materieels dienst kapitein-luitenant-ter-zee Paul Flos verder. Zout Wie voor de Koninklijke Marine een schip mag onderhouden, komt niet weg met een likje lak hier en een paar bouten Door de vele hoeken en gaten van het schip moest een groot deel van de nieuwe verflaag met de hand worden aangebracht. aandraaien daar. Bij iedere opdracht kijken vertegenwoordigers van het Marinebedrijf over de schouder van de werklui mee. We wilden zeker weten dat alles gebeurt zoals wij dat willen, zegt Flos. Onze schepen worden onder uiteenlopende omstandigheden ingezet. Betrouwbaarheid is daarom zó belangrijk. De belangen liggen erg hoog, doet projectmanager bij het Marinebedrijf Nicolette Smit er een schepje op. De eisen die de marine stelt, zijn dezelfde als in de offshore-industrie Samen met haar collega s is Smit verantwoordelijk voor het Groot Grijs : Hr.Ms. Amsterdam, Hr.Ms. Rotterdam, Hr.Ms. Johan de Witt en straks het Joint Supportship Hr.Ms. Karel Doorman. Hoewel nog maar zes jaar oud, valt volgens Smit te merken dat de Johan de Witt zwaar is gebruikt. Zo verkeert de hydrauliek in ronduit slechte staat. Vooral de cilinders van de grote klep aan de achterzijde hebben veel te lijden gehad. Flos: Bij Afrika lagen we twee maanden langdurig met de klep in het water. Daardoor corrodeerden veel blank metalen delen, gingen seals lekken en kon zeewater in de cilinders komen. Zout, vocht en warmte zijn een funeste combinatie. Ballastanks Die had ook zijn invloed op ruim 250 buitenboordkleppen, noodzakelijk om onder meer de brandblus-, zout- en zoetwater- en afvalwatersystemen en ballasttanks te bedienen. Door corrosie en cavitatie wordt het gros na demontage bij de industrie aangeboden voor revisie. Om de vijf jaar worden eenheden van de marine op een werf onderhouden. Deze norm wordt wereldwijd door verzekeraar Lloyds aangehouden om schepen in een veilige, verzekerbare staat te houden. En hoewel de Koninklijke Marine hieraan niet hoeft te voldoen, conformeert zij zich wel. Zes jaar na de indienstelling is dit voor de Johan de Witt het eerste zogenoemde benoemd onderhoud, gaat Flos verder. En er komen interessante zaken aan het licht. Zo blijkt dat er in de ballasttanks 75 ton zand zit. Dat moet met de hand worden uitgeschept. Abbes: Regelmatig stonden er tankwagens op de kade om dat spul als chemisch afval af te voeren. Schade Tijdens de dokperiode worden ook de twee pods van de aandrijving opengehaald en bekeken. In de stuurboordpod bleek een losgelopen lager groeven te hebben veroorzaakt op de schroefas. Er zit niets anders op dan dit zware onderdeel los te halen en af te draaien. Een tegenvaller voor de planning, merkt projectmanager bij Keppel Verolme Ayold Keulen op. De as moet gefreesd worden en vervolgens op dikte worden Projectmanager bij het Marinebedrijf Nicolette Smit: De eisen die de marine stelt, zijn dezelfde als in de offshore-industrie gebracht, zodat er geen speling tussen lager en as ontstaat. In het dok is een tent over beide pods gebouwd. Specialisten van de Duitse firma Schottel treffen de nodige voorbereidingen voor de operatie. Op de grond liggen diverse reservedelen klaar, waaronder de zware rubber afdichtingringen. Flos: Die zijn destijds speciaal samen met TNO ontwikkeld en moeten nu gebruikt worden. Problemen Het onderhoud bij Keppel Verolme beperkt zich tot het platform. Sensoren, wapens en communicatiesystemen (Sewaco), de dieselmotoren en de hydrauliek van de kranen doet het Marinebedrijf zelf. Dit vanwege de hoge kosten, maar ook vanwege de specifieke kennis van het Marinebedrijf. Doordat de problemen met de voortstuwing langer duren dan verwacht, beginnen de Defensiespecialisten reeds in Rotterdam met het verwijderen en na onderhoud terugplaatsen van ondermeer het Goalkeeper snelvuurkanon. Aansluitend aan de dokperiode zouden we in Den Helder het Sewaco-gedeelte te doen, aldus eerste officier kapiteinluitenant-ter-zee Peer Tas, daarvan halen we nu een deel naar Rotterdam. De planning begin april uit dok halen we niet, maar hoe dan ook is de Johan de Witt begin juni weer klaar om aan te vangen met het opwerktraject. Zover is het nog niet. Her en der staan stellingen, er klinkt gehamer, gezaag en gebeitel en er slingeren slangen van lasapparaten. Het is een beetje een vrachtvaarder geworden, grapt Abbes. De HLD is duidelijk gefascineerd door de huidige fase. In dok blijft niets verborgen, ook de onderkant van de romp niet. Leuk die ook eens te zien. Zo leer je je schip pas echt kennen. In het dok blijft niets verborgen. Zo leer je het schip echt kennen, aldus Mark Abbes en Paul Flos. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

8 a c h t e r g r o n d a c h t e r g r o n d Roest op marineschepen verbindt Defensiepartners Innovatief onderzoek gaat strijd aan met corrosie Elke naut is aan boord wel eens roest te lijf gegaan met een schraper of een staalborstel. Roest tast het staal aan en als het niet tijdig ontdekt wordt, kan het de veiligheid van de schepen danig in gevaar brengen. Daarom voert het Marinebedrijf in samenwerking met de Nederlandse Defensie Academie en civiele partners hoogwaardig en innovatief onderzoek uit naar roest. Tekst: Jochem van Wijk Foto s: Ruud Mol (AVDD) Op het Maritime Material Performance Centre van TNO in Den Helder spreken de onderzoekers liever van corrosie in plaats van roest. Corrosie op staal wordt in de volksmond roest genoemd, legt specialist Sibo Buter uit. In ons laboratorium onderzoeken we de invloed van corrosie op verschillende objecten uit de maritieme wereld, zoals windmolens, pijlers van een boordplatform, kadewanden en marineschepen. Promotieonderzoek En daarom loopt er ook een marineofficier in een witte jas rond in het civiele laboratorium. Een aantal jaar geleden studeerde luitenant-ter-zee 2OC Axel Homborg af in materiaalkunde aan de Technische Universiteit Delft. Nu staat hij voor een volgende wetenschappelijke uitdaging, namelijk een vierjarig promotieonderzoek naar het proces van corrosie. Corrosie is de aantasting van metalen door chemische reacties met hun omgeving, begint Homborg. Dit kan het staal zo beschadigen, dat het soms tot onveilige situaties leidt. In het laboratorium wordt in de invloed van corrosie op verschillende objecten in de maritieme wereld onderzocht. Het tijdig signaleren van corrosie is daarom belangrijk voor de veiligheid. Vooral op plekken die je niet elke dag ziet, bijvoorbeeld de ballasttanks waarin zeewater zit voor de stabiliteit van het schip. Luisteren' naar ruis De promovendus richt zich in zijn onderzoek op een nieuwe manier van het meten van corrosie. Het is namelijk een natuurlijk proces dat zijn eigen elektrische signalen opwekt. Homborg legt deze signalen vast en luistert zo naar de corrosie. «Een metaal laat best wel weten wat hij onder de leden heeft, bijvoorbeeld door stroompjes af te geven van maar een paar nano-ampère. Door deze op te vangen, kan ik niet alleen achterhalen hoeveel corrosie er optreedt, maar bijvoorbeeld ook wat voor soort corrosie het is en in welke staat het metaal verkeert. Hij legt uit waarom dat interessant is. Als we dat weten, kunnen we voorspellen wanneer we er iets aan moeten doen. Zo kunnen we dus van te voren een betere Homborg legt de signalen van het corrosieproces vast en luistert zo naar de corrosie. Meerdere partijen zijn geïnteresseerd in het onderzoek van LTZE2OC Axel Homborg. Links Tiedo Tinga van de NLDA en rechts Sibo Buter van TNO Den Helder. inschatting maken wanneer we onderhoud moeten plegen en voorkomen we dat schepen te vroeg of te laat het dok in gaan. Dat scheelt de marine een hoop geld. Roest kan het staal zo beschadigen, dat het tot onveilige situaties leidt Homborg verklaart dat er uiteindelijk een sensor moet worden ontwikkeld om corrosie op schepen te monitoren. «Je zou het misschien niet zeggen, maar het grote voordeel van deze techniek is zijn eenvoud. Veel corrosiesensoren zijn heel ingewikkeld en daardoor vrij duur. Ruismetingen geven je meer informatie en maken gebruik van een eenvoudige meetcel die daardoor bovendien robuust en betrouwbaar kan zijn. Geen overbodige luxe als je het hebt over een marineschip.» Omdat corrosie een grote bedreiging vormt voor de hele maritieme wereld, zijn meerdere partijen in deze techniek geïnteresseerd. Win-win situatie Niet zo vreemd dus dat Homborg het onderzoek met meerdere partners uitvoert. Zo faciliteert het Helderse TNO Maritime Material Performance Centre het onderzoek en stelt daarvoor de benodigde hi tech meetapparatuur ter beschikking. De TU Delft, het Materials innovation institute (M2i) en de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) leveren ook hun deel in de begeleiding van het onderzoek. De wetenschapper promoveert straks in Delft maar wordt nu in zijn werk bijgestaan door universitair hoofddocent onderhoudstechnologie Tiedo Tinga van de NLDA. De NLDA is een academisch instituut, waar wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan. De docenten zelf hebben maar beperkt tijd voor onderzoek, omdat ze ook lesgeven. Promovendi als Homborg vormen dan ook een grote aanwinst voor alle partijen. Sowieso voor Defensie, dat straks geld bespaart op toekomstig onderhoud aan de schepen. Maar ook voor TNO en M2i leveren de uitkomsten voordelen op, onder meer voor de ontwikkeling van corrosiesensoren. Niet zo vreemd dat de vijf partijen hierin willen investeren. Tinga: Kortom, een echte win-win-situatie. Homborg is ruim een jaar bezig met zijn onderzoek en heeft nog drie jaar voor de boeg. Hij heeft naast het laboratoriumwerk al verschillende praktijkmetingen gedaan. «Samen met TNO heb ik al op diverse schepen metingen gedaan. Door elkaars kennis over de verschillende meetmethoden uit te wisselen komen we sneller tot resultaten.» Met onderzoek naar corrosie laat de marine en haar partners zien op zoek te zijn naar nieuwe oplossingen om het benodigd onderhoud aan de vloot nog beter af te stemmen op de toestand van de schepen. Tinga: Door kennisopbouw en innovatie worden de onderhoudskosten in de toekomst lager en schepen veiliger. Daarom is wetenschappelijk onderzoek naar roest zo belangrijk. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

9 O p l e i d i n g O p l e i d i n g VeVa bereidt leerlingen voor op loopbaan bij Defensie Militair instructeur op het ROC Op het Regionaal Opleidingscentrum Zeeland in Middelburg voelt militair instructeur sergeant-majoor van de mariniers Willem Hoogenraad (48) zich als een vis in het water. Of beter gezegd: als een marinier in de branding. Sinds september 2010 laat hij al zijn instructeurervaring los op de leerlingen Veiligheid en Vakmanschap. Hij kijkt positief tegen deze voorbereidende MBO-opleiding aan, maar ziet nog uitbouwmogelijkheden voor deze nieuwe kweekvijver voor Defensiepersoneel. Tekst: Joost Margés Foto s: ROC Zeeland Net terug van uitzending naar Afghanistan, kreeg Hoogenraad het verzoek om militair instructeur te worden voor de opleiding Veiligheid en Vakmanschap (VeVa) op het Regionaal Opleidingscentrum (ROC). Als inwoner van het Brabantse Tholen was hij geografisch een geschikte kandidaat. Maar dat niet alleen: als chef sport, sportinstructeur en militair ski-instructeur van het Korps Mariniers was hij gewend aan het doceren. Ik heb meerdere plaatsingen gehad bij het Mariniers Opleidings Centrum in Rotterdam, ondermeer bij de Praktisch Opleiding tot Officier der Mariniers (POTOM). Daarnaast heb ik nog de kaderopleiding gedraaid voor de Antilliaanse Militie en de opleiding voor de Kustwacht in de West. Veel structuur nodig Ondanks al die ervaringen, bleek het werken op het ROC een wereld van verschil. Ter vergelijking: bij de POTOM ben je bezig met militaire lessen op het hoogste niveau, terwijl je bij VeVa maar beperkte velddienst houdt en geen wapenlessen geeft. Op didactisch vlak, moet je echter veel meer in huis hebben op het ROC. Een marinier geef je een opdracht en dan voert hij die uit. Bij de leerlingen ligt dat anders. Gezag afdwingen heeft bij hen geen zin, je moet echt een relatie met ze zien op te bouwen. Zeker bij probleemleerlingen, die bij ons ook rondlopen. Vooral voor de tough cookies is de strakke, militaire aanpak van de marinier behoorlijk wennen. SMJRMARNALG Willem Hoogenraad: Als je eenmaal aanvaard bent, merk je dat leerlingen blij zijn met die strakke aanpak. In het begin hebben sommigen echt een gezagsprobleem, maar als je eenmaal aanvaard bent, merk je dat leerlingen juist blij zijn met die strakke aanpak. MBO 1 en 2-leerlingen hebben namelijk veel structuur nodig. VeVa brengt ook niet alleen militaire basisvaardigheden bij, maar heeft vooral een belangrijk vormingsaspect. Wij brengen doelen bij, zoals zelfstandigheid, discipline, ethische bewustwording en kameraadschappelijkheid. Plooien gladstrijken Voor VeVa bestaat in Middelburg genoeg belangstelling. Jaarlijks melden zo n honderd tot honderdtwintig leerlingen zich voor de zes vakrichtingen Maritiem, Grondoptreden (GROP), Zorg, ICT, Bedrijfsauto Techniek en Service Medewerker Gebouwen. Alleen Mechatronica ontbreekt op deze school. Met stip op 1 staat GROP met zestig leerlingen. Maritiem trekt per jaar ongeveer twintig jongelui. Opvallend veel GROP-leerlingen kiezen voor het Korps Mariniers, zegt Hoogenraad. Vooral na de Bedrijfs Praktijk Vorming (BPV) zijn mensen enthousiast gemaakt voor de mariniers. Helaas heeft het korps maar weinig plekken en doen de meesten hun BPV bij de KL. Door mond-tot-mond-reclame switchen sommige jongens later echter toch. Hierbij doet zich wel een uitdaging voor, vervolgt Hoogenraad. De gevechtsdoctrines van de landmacht en het Korps zijn niet hetzelfde. VeVa is een kersverse opleiding die de komende jaren de kweekvijver vormt voor jong Defensie-personeel. We mogen hopen dat de hoge uitval in bijvoorbeeld mariniersopleidingen wordt teruggedrongen doordat mensen na een BPV beter weten wat hen te wachten staat. Volgens Hoogenraad bestaan er naast de uitdagingen op doctrinegebied nog enkele mogelijkheden om de aansluiting tussen de ROCa en Defensie te verbeteren. Een ander voorbeeld: de acht uur Militaire Basis Vaardigheden die wij per week moeten geven, zijn teruggebracht tot zes uur en dan ook nog eens verdeeld over drie blokken van twee uur. Zo kun je dus nooit een hele dag het veld in. Er moet volgens hem ook gewerkt worden aan de keuring van de VeVa-leerlingen. Veel goede leerlingen komen na de afronding van hun opleiding niet door de selectie en dat doet pijn. Onlangs bijvoorbeeld zijn drie van onze meest ambitieuze leerlingen afgekeurd. De selectie vindt dus eigenlijk op het verkeerde moment plaats. Het zou toch mogelijk moeten zijn om eerder en beter medisch en psychologisch in te schatten of iemand het gaat redden? Nu stellen we mensen nodeloos teleur die heel graag militair willen worden. Gezag afdwingen heeft geen zin, je moet echt een relatie op zien te bouwen. Daarnaast is het ook voor ons als instructeurs heel frustrerend. Defensie en de ROCa zijn zich bewust van deze gelukkig geringe, maar onnodige uitval en werken aan oplossingen om dat in de toekomst te voorkomen. Ondanks een aantal kanttekeningen, vindt Hoogenraad dat VeVa de toekomst heeft. Ik ben er positief over. Ik hoop dat de hoge uitval in bijvoorbeeld mariniersopleidingen wordt teruggedrongen doordat mensen na een BPV beter weten wat hen te wachten staat. Op 28 maart reikte minister van Defensie Hans Hillen de eerste VeVa-diploma s uit aan leerlingen op het ROC in Ede. Jullie zijn de toekomst van Defensie, gaf Hillen aan. Hij benadrukte daarin dat de opleiding VeVa een goede opleiding is die uitzicht biedt op een baan bij Defensie. Jullie hebben hiermee een goede startkwalificatie, die zo nodig ook na jullie loopbaan bij ons kansen biedt. Ondanks de bezuinigingen gaat Defensie door met werven van nieuw personeel. Dat is nodig om de krijgsmacht ook in de toekomst op sterkte te houden met de juiste samenstelling aan personeel. De krijgsmacht heeft dit jaar nog militairen nodig. Sinds september 2010 laat Hoogenraad al zijn instructeurervaring los op de leerlingen Veiligheid en Vakmanschap. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

10 o p l e i d i n g o p l e i d i n g Volharding sluitstuk van opleiding tot matroos Samen de uitdaging aan gaan De bij culinaire fijnproevers zo geliefde Texelse lammetjes kijken verschrikt op als acht militairen met een bootje op de schouders hun weiland instappen. Na enig manoeuvreren plonst de rubberboot in de met bruine drab bedekte sloot en klauteren de mannen aan boord. Dat gebeurt enigszins onhandig, want waar laat je die rugzak? En hoe houd je bij het instappen in het wiebelende bootje je geweer vast en bewaar je toch je evenwicht? Tekst: Leo de Rooij Foto s: Sjoerd Hilckmann (AVDD) Ervaring met nautische operaties hebben deze matrozen in spé duidelijk nog geen van allen. Dat kan ook niet, want ze zitten in de laatste fase van hun opleiding. Maar geen nood, ze kunnen altijd teruggevallen op de deskundige begeleiding van enkele ervaren instructeurs. Ik zou dat reddingsvest maar onder mijn rugzak vastmaken, geeft één van hen als belangrijke veiligheidstip aan de mannen mee. Mocht de boot omslaan, dan blijf je in ieder geval drijven! Basisbeginselen De Volharding heet de laatste fase van de 12-weekse opleiding waarin spijkerbroeken kennismaken met de maritieme wereld en worden klaargestoomd tot matroos. De eindoefening Volharding is het sluitstuk van onze Eerste Maritieme Militaire Vorming (EMMV), vertelt luitenantter-zee 2OC André van den Brom, Hoofd Opleidingseenheid Reguliere Instroom Opleidingen van de School voor Maritieme Vorming Bedrijfsvoering en Onderwijskunde. Daarin leren ze de basisbeginselen van de marinewereld: de mensen, ons materieel, de gebruiken. In de opleiding besteden we veel aandacht aan het werken in teamverband, discipline en doorzettingsvermogen. Na afloop van de eindoefening krijgen ze hun baret uitgereikt, waarna ze als matroos binnen de marineorganisatie beginnen aan de verschillende vervolgopleidingen. Cursist Lukas van Adrichem op de touwbaan. Leerzame kennismaking Voor cursist Lukas van Adrichem is de eindoefening Volharding de start van een nieuwe carrière. Ik vind de EMMV een erg leerzame kennismaking met de marine. Zelf heb ik anderhalf jaar gewerkt als lasser, maar die acht tot vijf-baan bleek toch niks voor mij. Ik wil graag wat meer van de wereld zien en heb daarom voor de marine gekozen. Daar hoop ik wat meer spanning te vinden, meer collegialiteit ook. Wat dat betreft hebben we een goede groep: leuke lui en bereid om in teamverband samen de uitdagingen aan te gaan. Ik voel me daar al helemaal bij op mijn gemak. Net als Adrichem had maatje Thomas Stigter de opleiding tevoren zwaarder ingeschat. Vooral fysiek had ik het pittiger verwacht, het kost ons weinig moeite om de eisen te halen. Als gezonde Hollandse jongen of meisje mag dit geen problemen opleveren, je bent gewoon op zijn tijd lekker fysiek bezig. Als MBO er werktuigbouwkunde had Stigter eerst gesolliciteerd bij de landmacht, maar kwam uiteindelijk via internet bij de marine terecht. Ze zochten daar technisch personeel, precies in mijn richting dus. Ik wil een baan het liefst combineren met wat actie en dan is de marine een logische keus. Beide cursisten spreken lovend over de geleverde begeleiding tijdens de gehele opleiding: Het begint erg schools, de instructeurs zitten er dan bovenop. Dat wordt gaandeweg losgelaten, zodat we steeds meer zelfstandigheid krijgen. Dan leer je ook hoe belangrijk het groepsverband is, dat je het samen moet zien te redden. Dat neem je toch mooi mee in je verdere leven. on the job: geen twintig slides over hoe de vlag te hijsen en neerhalen, maar gewoon zelf in de praktijk leren. De belangrijkste competentie die we aanleren is samenwerken. Dat vraagt dat ze elkaar vertrouwen, maar ook dat ze zich uitspreken, leren om zich weerbaar op te stellen. Daar profiteer je op latere leeftijd dan weer van. Cursist Alex van Bruggen is zo iemand die bewust voor dat saamhorigheidsgevoel kiest. Ik heb er al drie jaar als burgermonteur aan de Lynx-helikopter op zitten. Die helikopter wordt stilgezet en straks vervangen door de NH-90. Ik kreeg van de marine het aanbod om als militair sleutelaar verder te gaan en heb dat met beide handen aangepakt. Ik ken het bedrijf en kies bewust voor de saamhorigheid die hier heerst. Neem deze opleiding: ik zit er twaalf weken en heb er in die tijd al zeventien vrienden bij gekregen! Dat gevoel wordt in stand gehouden en versterkt door korporaal Dave Muller, de baksmeester van de klas die continu in de weer is om het moraal van de leerlingen optimaal te houden. Zeker nu sommigen er, tijdens een lange mars met kaart & kompas-oefening, af en toe behoorlijk doorheen zitten. Ik pendel op de fiets heen en weer tussen de diverse loopduo s en kijk ze eens goed in de ogen. Hoe staan de oogjes erbij, slaat de vermoeidheid toe, zien ze het nog zitten? Om ze te stimuleren tracteer ik dan op een sinaasappel, of een lekker bakkie thee en praat ze door hun moment van zwakte heen. Meestal lukt dat wel ja, zie je ze opkikkeren. Met als resultaat dat ze er dan weer echt tegenaan kunnen, super gemotiveerd om die laatste uren van De Volharding te volbrengen. Als ze een dag later die felbegeerde baret krijgen uitgereikt door de Commandant Zeestrijdkrachten, zijn alle ontberingen weer vergeten. Na de felicitaties van ouders, vriend of vriendin zetten ze een nieuwe stap. In de wereld die marine heet Leren in de praktijk De EMMV geeft belangrijke handvatten voor de jonge cursisten, weet ook opleidingshoofd Van den Brom. We zijn erg competentiegericht bezig. De nadruk ligt daarbij op learning Foto rechts boven: Het betere teamwork: voordat de rubberboot te water kan, moet ie eerst naar het water worden gesjouwd Foto links: om vervolgens een stukje te mogen roeien in de sloot. Foto rechts onder: Samenwerken tijdens de navigatieoefening met kaart & kompas. De laatste dag van de Volharding wordt afgesloten met een pittige speedmars. De familie feliciteert zoonlief met het behalen van die felbegeerde baret. Zojuist is hij de marinewereld ingestapt. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

11 Nieuwe commandant voor het Korps Mariniers BRIGGENMARNS Richard Oppelaar heeft het commando over het Korps Mariniers overgenomen van BRIGGENMARNS Rob Verkerk. De ceremonie op de Rotterdamse Van Ghentkazerne werd bijgewoond door zo n vierhonderd mariniers en vierhonderd genodigden, onder wie de Rotterdamse locoburgemeester Jeannette Baljeu en nabestaanden van de in Afghanistan omgekomen marinier Marc Harders. Bijna vijf jaar stond het Korps Mariniers onder leiding van Verkerk. Een aantal momenten sprongen er wat hem betreft uit: De interventie door mariniers op het marktplein in Goz Beida in Tsjaad in 2008, waardoor bloedvergieten onder VN-medewerkers en lokale bevolking werd voorkomen. En de ontzetting van het vrachtschip Taipan, die in 2010 door piraten bij Puntland was gekaapt. Zwarte bladzijden vormden de dood van marinier 1 Marc Harders en korporaal Jeroen Houweling bij een aanslag in Uruzgan. Evenals het overlijden van drie jonge mariniers in de afgelopen weken. Bij zijn vertrek constateert Verkerk dat het Korps als onderdeel van de Koninklijke Marine nog steeds uiterst relevant is, hetgeen wordt geïllustreerd door de deelname aan de bestrijding van piraterij vanaf marineschepen en het leveren van Vessel Protection Detachments ter bescherming van de Nederlandse koopvaardij en schepen van de Verenigde Naties. Daarnaast vormen de mariniers de kern van de derde en vijfde rotatie in Kunduz. Oppelaar hield de aanwezigen voor hoe mariniers het hoofd bieden aan hun vaak complexe, chaotisch en mentaal en fysiek belastende werkomstandigheden. Om aan de verwachtingen te voldoen, hanteren wij hoge standaarden en vallen we terug op onze eeuwenoude maritieme roots, onze opleiding en het belangrijkste op elkaar. In deze zeer veranderlijke wereld is het ook belangrijk niet te veel te blijven hangen in het verleden. Continu aanpassen dus, gericht op hedendaagse actualiteiten zoals antipiraterij en terrorismebestrijding en toekomstige ontwikkelingen. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

12 r e o r g a n i s a t i e r e o r g a n i s a t i e Reorganisatie in de West Niet alleen strepen, ook verbeteren Ook op achtduizend kilometer van Nederland komt het woord reorganiseren regelmatig voorbij. Een projectgroep van de Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied is drukdoende om de reorganisatie voor dit binnen de gestelde eisen en het genoemde tijdpad in de steigers te zetten. Brigadegeneraal der mariniers Dick Swijgman is de voorzitter van de stuurgroep. Hij belicht samen met medezeggenschapsvoorzitter Jan Kropf de reorganisatie, die zero based wordt opgebouwd. We gaan een schone herstart maken. Tekst: Vanessa Strijbosch Foto s: Peter Bijpost (AVDD) Brigadegeneraal der mariniers Dick Swijgman Hoe werd de aanloop naar de grote reorganisatie CZSK in de West ervaren? Swijgman: We wisten al vrij snel dat ook de West niet gespaard zou worden. Wij voelden aan dat hier dingen gingen veranderen. De directie is in een vroeg stadium bij elkaar gekomen. In dat overleg zijn de uitgangspunten voor de reorganisatie van het Commandement der Zeemacht in het Caribisch Gebied (CZMCARIB) besproken. De volgende stap was duidelijk: betrek direct de gemeenschappelijke medezeggeschapcommissie (G- MC) erbij. De drie MC-afgevaardigden zijn gelijke partners en ik heb het gevoel dat ze hun ei goed kwijt kunnen. Kropf: We kregen een uitnodiging om informeel betrokken te worden. Dat vind ik terecht. Een groot deel van de signalen komt immers van de werkvloer. Die signalen moeten in zo n belangrijk proces ook meegenomen worden. We hebben zeker spreekrecht en er wordt naar ons geluisterd. Welke positie heeft CZMCARIB binnen de CZSK-brede reorganisatie? Swijgman: Initieel heeft de admiraal gezegd dat de reorganisatie van het ressort CZMCARIB beschouwd wordt als een black box met een taakstellende opdracht. Vervolgens was het aan ons om aan te geven hoe we die opdracht gingen invullen. Kropf: We hebben een unieke positie in de West. Al is het alleen al vanwege de structuren en de regionale verbindingen. Ik ben blij dat we een zekere vorm van vrijheid hebben gekregen van C-ZSK, alhoewel die soms ook beperkt wordt. Maar dat is begrijpelijk in zulke processen. Welke stappen zijn genomen en wat is de stand van zaken op het moment? Swijgman: Het organogram is geaccordeerd op CZSK-niveau. De orgaanbeschrijving en diverse functies worden nu herschreven. Dat genereert veel werk. Deze beschrijvingen zullen uiteindelijk resulteren in een functiewaardering. Dit kan een valkuil worden als de functiebeschrijvingen bijvoorbeeld te dik of te mager worden aangezet. Als die teveel afwijken van de opgelegde numerus fixus, kan dat betekenen dat Medezeggenschapsvoorzitter Jan Kropf we opnieuw naar de tekentafel moeten of terug naar het CZSK om aan te geven dat we er niet uitkomen. We hebben de hulp ingeroepen van het dienstencentrum formatiebeheer om te toetsen of we op het goede spoor zitten. Ik wil de reorganisatie op hoofdlijnen klaar hebben voordat de vulling begint van de functieplaatsen voor de buitenlandplaatsing in Ik wil niemand een akkoord geven voor een functie waarvan ik niet zeker weet of die blijft bestaan of dat de rang behouden wordt. Kropf: Sommige mensen zien het Zwaard van Damocles boven zich hangen en weten niet wanneer het naar beneden komt. Er moet een datum komen waarin we duidelijkheid kunnen bieden en we concreet kunnen aangeven welke functies gaan vervallen. Elke reorganisatie is een ingrijpend proces dat de gemoederen bezighoudt. Hoe komt dit tot uiting in de West? Kropf: Ik vind het geen emotioneel proces. Het is misschien oneerbiedig zoals ik het verwoord, maar ik vind het zelfs een zakelijk traject. Uiteindelijk zijn we net mensen en ik ervaar in de achterban of tijdens vergaderingen dat er toch regelmatig emoties op tafel komen. Swijgman: Reorganiseren betekent onzekerheid. Dan gaan we merken dat achtduizend kilometer best ver weg is. In deze kleine gemeenschap wordt er intensief over gesproken. In mijn beleving is hier meer emotie. Dat hebben we van te voren ingeschat. Ik praat daarover met de G-MC, BMW, GV en bezoekende autoriteiten. Bovendien geven we volledige inzage in de discussies die er spelen, onder andere door middel van voorlichtingsbijeenkomsten. Als iemand iets dwarszit, kunnen ze ook bij mij binnenstappen om aan de bel te trekken. Zijn er zorgen? Swijgman: Het is nog een uitdaging om de numerus fixus passend te maken zoals die door CZSK aan mij opgedragen is. Met name in de materieellogistieke hoek, die voor de kustwacht veel werk levert en bij operaties, in een omgeving waarin we veel te maken hebben met regeringsvertegenwoordigers, eilandbestuurders en internationale partners is het lastig te reduceren omdat meer dan in Europa de rang van de militaire gesprekspartner belangrijk is. Kropf: Er moet een gezonde balans zijn tussen mensen en wensen. We moeten het straks doen met minder geld. Dan moet zichtbaar gaan worden dat we iets minder kunnen of minder lang kunnen doen. Een ander punt van zorg is dat we denken dat het tijdpad niet gehaald wordt. Als per 1 maart 2013 alles moet omklappen, moet er toch nog heel veel gebeuren om dat te bereiken. Welke kansen en bedreigingen zijn er voor de nieuwe CZM- CARIB organisatie? Swijgman: We gaan niet alleen strepen, maar ook verbeteren. We krijgen een heldere organisatie door een schone herstart te maken. Echter, bij elke reorganisatie worden fouten gemaakt. Dan moet je ook niet te beroerd zijn om dat toe te geven. Daarom komt er een evaluatieperiode die we goed gaan benutten. Kropf: De grootste bedreiging vind ik dat we straks met minder mensen en minder geld hetzelfde blijven doen. Als we straks het zeggen op het ambitieniveau niet kunnen bijstellen, zal dat een wisselwerking hebben die te zwaar trekt op het personeel. Groot pluspunt vind ik dat we nu de kans krijgen om de weeffouten uit de huidige organisatie te filteren en een de nieuwe organisatie voor lange tijd goed neer te zetten. Uitgangspunten van de reorganisatie CZMCARIB - Taakstellende opdracht van het CZSK: reduceer circa 30 arbeidsplaatsen. - Nieuwe organisatie zero based opbouwen. - Snijden in overhead en bovenbouw. - Duidelijke bevelslijnen. - Productgericht gekeken mits dit reducties oplevert. - Faciliteiten aan derden opnieuw bekijken en daarna verminderen. - Niet aan operationeel product komen maar wel aan het voortzettingsvermogen. - Personeel niet voor einde plaatsingsduur repatriëren. - Kritisch en zorgvuldig in een open sfeer. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

13 p e r s o n e e l p e r s o n e e l Marinierskazerne Savaneta en Aruba zetten zich samen in voor kansloze jongeren Van doelloos naar toekomst dankzij baret Het afscheren van de haren hoorde ook bij het militaire programma. Foto rechts: Kaderleden van de Arubaanse Militie zetten zich intensief in voor de begeleiding van het SVT tijdens de eerste vier maanden op de kazerne. Met enkel een sporttas als handbagage wachten twintig jonge Arubanen, zonder werk en opleiding, voor de poort van Marinierskazerne Savaneta. Enkelen nemen instinctief de militaire houding op de plaats rust aan. Anderen wiebelen nog wat onrustig heen en weer. Geen van hen weet exact wat hen te wachten staat. Vier maanden later wachten twaalf zelfverzekerde jonge mannen netjes in de houding de uitreiking van hun baret en certificaat af. Ze zijn de eersten die het Sociale Vormingstraject van Aruba met succes hebben afgerond en staan op het punt zichzelf te bewijzen op de arbeidsmarkt. Tekst en foto s: Vanessa Strijbosch Het Sociaal Vormend Traject (SVT) is een langlopend project, dat initieel onder de naam Militaire Vormings- en Opleidingstraject in gang is gezet door minister-president van Aruba Mike Eman. Eman maakte zich zorgen over de werkloze Arubaanse jeugd die volgens hem sneller in aanraking komt met criminaliteit. In januari 2010 benoemde hij een commissie met de opdracht een op militaire leest geschoeid vormings- en opleidingstraject op te zetten voor werkloze, niet-schoolgaande jonge volwassenen in de leeftijd van 18 tot 24 jaar. Hij beoogde daarmee de kansen op de arbeiders- markt van deze groep te vergroten. In de voorbereiding keek de commissie onder andere naar het project Toekomst Antilliaanse Militie van Curaçao, dat jongeren voorbereidt op een kans op de arbeidsmarkt onder de nieuwe naam Sociaal Vormende Dienstplicht. Een jaar later meldden twintig jongeren zich aan om op de Marinierskazerne Savaneta onder leiding van kaderleden van de Arubaanse Militie discipline, structuur en normen en waarden bijgebracht te worden. Vormen en opleiden Het project bestaat uit een vormingstraject en een opleidingstraject. Het vormingstraject staat inhoudelijk en organisatorisch onder supervisie van de commandant van de Marinierskazerne Savaneta en is op militaire leest geschoeid. Dit gedeelte bestaat uit diverse velddienstoefeningen, kaart en kompaslessen, omgaan met dienstmateriaal en diverse sporten. Daarnaast ligt een nadruk op sociale aspecten. Dat gebeurt door diverse goede doel- en hulpverleningsacties. Ook krijgen de jongeren lezingen over drugs en alcohol, omgangsvormen en godsdienst. Tot slot worden er lessen Nederlands en Engels verzorgd ter voorbereiding op de tweede fase van de sociale vorming. De tweede fase, het opleidingstraject, begint na vier maanden en omvat een stage bij diverse vakopleidingen op verschillende locaties op Aruba. Betere toekomst De commandant van Marinierskazerne Savaneta, luitenantkolonel der mariniers Edwin Hofma, sprak overtuigende woorden tijdens de start van het traject. We gaan onze uiterste best doen om dit te laten slagen. De kaderleden zijn enorm gedreven om deze jongens te helpen en hen zo een betere toekomst te kunnen geven. Vier maanden later durft hij het traject al een succes te noemen. Dat kan je zien in de houding en de oogopslag van de deelnemers en de trotse ouders. Het is nu al geslaagd omdat de jongere die een paar maanden geleden nog doelloos rondhing in zijn buurt, nu in teamverband werkt aan zijn toekomst. We hebben nu iets om trots op te zijn Jarrick Farro: Ik was laks en verwend. De mariniers hebben mij discipline en doorzettingsvermogen geleerd. Jarrick Farro (19) was één van de probleemjongeren van Aruba. Hij had geen schooldiploma en geen werk. Ik maakte me zorgen om hem, vertelt zijn moeder. Nu heeft hij zijn kans gegrepen. Jarrick geeft toe dat hij niet de motivatie had om iets van zijn leven te maken. Ik was laks en verwend en had geen werk en opleiding. Maar dat is nu anders, vertelt hij trots. De mariniers hebben mij discipline en doorzettingsvermogen geleerd. Ik vond de amfibische bivak erg zwaar. Toen heb ik wel een paar keer gedacht: wat doe ik hier? waarom doe ik dit? Ik wilde opgeven, maar heb doorgezet. Nu wil ik hier graag blijven. Ik denk erover na om mij aan te melden voor de Arubaanse Militie. Deuren open Vederich Addir (20) geniet samen met zijn vriendin en oma van de traditionele blauwe hap in het bedrijfsrestaurant van de Marinierskazerne. Ik heb meer verantwoordelijkheidsgevoel gekregen, zegt hij tussen de maaltijd door. Met het certificaat, de baret en alle lessen gaan er nu veel deuren voor ons open. We hebben iets om ons goed over te voelen. Kapitein der mariniers van de Arubaanse Militie Glen Werleman vult hem aan. Ik ben ontzettend trots op deze jongens. Het was voor sommigen niet makkelijk. Ik heb ze zien veranderen. Deze jongens komen veelal uit gebroken gezinnen, ze hebben een verleden. Hoe gaan de kaderleden om met de littekens van de jongeren? Werleman: Iedere mens heeft zijn problemen. Om uit deze problemen te komen moet je voorwaarts gaan in het leven. Wij motiveren deze jongens om hun leven te verbeteren. We doen er alles aan om ze te helpen en ze de fundamenten voor een betere toekomst te geven. Maar uiteindelijk is het aan de persoon zelf. Die moet de kar trekken. Acht cursisten vielen vroegtijdig af. Was dat aantal ingecalculeerd? Volgens Werleman viel de uitval tegen. De eerste cursisten zijn voornamelijk gestopt door de fysieke en psychologische druk. Enkelen gebruikten financiële redenen en medische mankementen als verklaringen. Werleman geeft toe dat het fysieke niveau toch iets te hoog was. Na evaluatie is dit bijgesteld. Waardering Het SVT genereert zowel op functioneel gebied afstemming en samenwerking met de overheid als op sociaal maatschappelijk gebied een sterke band met de Arubaanse samenleving. Te meer omdat het traject onder begeleiding van de Arubaanse Militie zogenaamde wijkprojecten uitvoert. Daarmee oogsten zij en dus indirect de kazerne veel waardering vanuit de samenleving, aldus Hofma. Veel Arubanen spreken hun waardering uit voor dit project omdat zij geloven dat militaire discipline de jongeren structuur kan geven in het leven. Is het SVT de laatste strohalm voor veel Arubaanse jongeren? Hofma: Ja en nee. Nee, omdat de jongeren zelf de keuze kunnen maken om wederom naar school te gaan en een opleiding af te ronden. Ja, omdat blijkt dat veel jongeren een duw in de goede richting nodig hebben. Echter, nuanceert hij. Je kan het paard naar het water leiden, hij moet het wel zelf opdrinken! Een trots moment: eindelijk officieel de baret! A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

14 i n t e r v i e w H i s t o r i e Nieuwe uitdaging voor generaal Rob Verkerk Als PC-ZSK hou ik de helicopterview Marinemuseum 50 jaar Kwade reuk Generaal-majoor der mariniers Rob Verkerk is sinds 9 april aangetreden als Plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten. Verkerk werkte al geruime tijd bij de Admiraliteit in Den Helder als Directeur Operaties en Commandant van het Korps Mariniers maar ziet voor zichzelf nu een heel andere taak weggelegd. Terwijl we ons operationele product blijven leveren en de vraag hiernaar zelfs toeneemt, zal de reorganisatie van het Commando Zeestrijdkrachten zich de komende jaren voltrekken. Ik hou hierbij de helicopterview zodat we een gebalanceerde organisatie neerzetten die in alle geledingen bij onze taken en omgeving past, waarin we allemaal geloven en vooral met plezier willen werken. Leiderschap en communicatie Hoe meer ik achter een bureau zit, des te meer denk ik met plezier terug aan mijn operationele plaatsingen en opleidingen, vervolgt Verkerk. Hoewel de reorganisatie ingrijpend is en we pijnlijke maatregelen moeten treffen, zie ik op de werkvloer nog steeds gemotiveerde mensen die loyaal, met trots en veel plezier hun werk doen. Dat moeten we zo zien te houden. Ons product valt of staat namelijk met het personeel. Het is één van mijn speerpunten om die positieve instelling jegens het bedrijf te behouden en de goede werksfeer niet te verliezen. De middelen om dit te bewerkstellingen weet de nieuwe PC- ZSK meteen concreet te duiden. We moeten de blik voorwaarts richten. Daadkrachtig leiderschap kan daarbij niet ontbreken. Ik versta daaronder dat we de koe bij de horens vatten en niet om de hete brei draaien. Tijdige en open communicatie is daarbij erg belangrijk. Beiden vind ik overigens niet exclusief voorbehouden aan de marineleiding. Het begint weliswaar bij ons, maar we zijn er allemaal verantwoordelijk voor om het personeel mee te nemen in de informatie en uit te leggen waarom dingen gebeuren of stagneren. En als we dat niet weten, moeten we dat vragen en niet speculeren of bij de pakken neerzitten. Zelf geeft Verkerk aan laagdrempelig en benaderbaar te willen zijn. U kunt van mij verwachten dat ik open sta voor uw commentaar en suggesties. Domme vragen bestaan niet: liever één keer te veel gevraagd dan één keer te weinig. U zult van mij een eerlijk en duidelijk antwoord krijgen. Samenwerken Het tweede speerpunt voor Verkerk is de gezamenlijke uitvoering van de reorganisatie van het Commando Zeestrijdkrachten. We zetten een nieuwe organisatie neer terwijl we gewoon doorwerken. Toch worden onze staven dertig procent kleiner en moeten we rekening houden met druk op de onderhoudsprogramma s vanwege afnemende capaciteit bij het Marinebedrijf. Ook hebben we minder personeel beschikbaar omdat medewerkers vanaf functie opleidingen volgen. We kunnen niet met minder mensen hetzelfde werk blijven doen. Om de tent werkend te houden, moeten we proberen onze processen slimmer in te richten, procedures te vereenvoudigen en het personeel flexibeler in te zetten. Er staan wat mij betreft geen hekken om afdelingen of eenheden. Als de nood aan de man is, is het alle hens aan dek en moeten we bereid zijn over de grenzen van onze primaire verantwoordelijkheden de handen uit de mouwen te steken. Het helpt daarbij natuurlijk wel als in de toekomst alle functies zijn bezet en de schappen zijn gevuld. Volgens PC-ZSK is teamwork daarbij van essentieel belang. Het is zeker niet onmogelijk dit op een goede manier af te ronden. Maar begrip, samenwerken en elkaar in de gaten houden is hierbij heel belangrijk. De organisatie zal soms in overload zijn. Samen komen we hier echter doorheen en werken we straks voor een nieuwe organisatie waar we allemaal in geloven. Dat hij een uitdagende periode tegemoet gaat, staat voor Verkerk als een paal boven water. Maar de nieuwe PC-ZSK is een pragmatisch mens. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. De marine is nog steeds een werkgever die veel te bieden heeft. Bij mij gaat geen dag voorbij die verloopt zoals ik had gedacht. Deze organisatie blijft boeien. We leveren met zijn allen een relevant operationeel product - de actuele operationele vraag is daarvan het beste bewijs - en ook in mijn nieuwe rol blijf ik me daarvoor, samen met u, hard maken. Het Marinemuseum viert in 2012 zijn vijftigste verjaardag. De museumcollectie telt inmiddels ruim geïnventariseerde objecten. Alle Hens staat stil bij enkele pareltjes uit de collectie. Groot of klein, imposant of juist onopvallend, maar steevast voorwerpen met een bijzonder maritiem verhaal. Dit keer het drama achter een klein flesje. Tekst: Ingmar Kooman Foto: Marinemuseum Een verwrongen blauw, ingedeukt, semitransparant stuk glas, amper een handpalm groot. Een maritiem drama in de vorm van een flesje, legt conservator Leon Homburg uit. Dit is nou wat we in de museumwereld een icoonobject noemen. Je ziet het. Je kijkt ernaar. En je vraagt je af: wat is dit? Het glaswerk is een parfumflesje. Maar bovendien een stille getuige van een verwoestende brand in het ministerie van Marine aan de Haagse Lange Voorhout. 8 januari Lange Voorhout.jpg Ministerie van marine aan de Lange Voorhout in Den Haag. Een dienstmeid. Een kaars. De gordijnen. De residentie van de minister, vice-admiraal Julius Constantijn Rijk ( ), staat binnen de kortste keren in lichterlaaie. Alle gezinsleden weten zich het vege lijf te redden. Maar de rijksarchivaris Johannes Cornelis de Jonge ( ) rent juist de vuurzee weer in, schetst Homburg. In het departement bevinden zich behalve de woon- en werkverblijven van de minister namelijk ook de marinearchieven. Met gevaar voor eigen leven weet De Jonge dus nog net de scheepsjournaals van Michiel de Ruyter te redden. Levenswerk Een maritiem-historische heldendaad, want het ministerie van Marine brandt uiteindelijk grotendeels af. Behalve de bezittingen van de admiraal gaan ook de zeventiende en achttiende eeuwse marinearchieven bijna Parfumflesje compleet verloren. De vlammen, maar ook het bluswater hebben een verwoestende uitwerking op alle papierwerk. Wat resteert, is niet veel meer dan snippers, vertelt Homburg. Voor de geschiedschrijving van de marine is de brand echt desastreus. Nog steeds kun je sporen van de brand terugvinden in het Nationaal Archief. De ironie wil dat De Jonges eigen levenswerk de publicatie Geschiedenis van het Nederlandsche Zeewezen door de brand hét geschiedkundige standaardwerk is geworden voor de achttiende eeuwse maritieme geschiedenis. Homburg: Als je iets wilt weten over de Admiraliteit Holland kun je voor de tijd tussen 1700 en 1800 bijna alleen maar terugvallen op de boekwerken van De Jonge. Correspondentie, beraadslagingen, scheepsjournaals, nagenoeg alle primaire bronnen zijn immers verdwenen. De boeken van de rijksarchivaris en geblakerde papierfragmenten vormen de gehavende geschiedkundige erfenis van twee eeuwen Admiraliteit Holland. En dus dat parfumflesje. Gevonden in de restanten van de ministeriële slaapkamer. Helemaal versmolten door de hitte van de brand, weet Homburg. Kijk, zelfs de vloeistof zit er nog in. Het behoorde toe aan Nelly Rijk- IJsbrands ( ), de echtgenote van de admiraal. Na de brand is het als curiositeit binnen de familie gebleven. Want het parfum zelf mag dan eeuwig zijn ingesloten in glas, aan het flesje zelf is altijd een kwade reuk blijven hangen. En een mooi verhaal, om te blijven vertellen. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

15 S p o r t S p o r t Pijlers van het Korps Mariniers voor sportief Nederland De Mud Masters Obstacle Run 2012 Vol vertrouwen grijpt sergeant-majoor van de mariniers Rob Severs het touw. Hij twijfelt geen seconde en slingert over de grindbak naar het klimnet. Zijn linkerbeen haakt meteen in de mazen, en ook de prothese aan zijn rechterbeen vindt onmiddellijk houvast. Soepel klautert hij naar boven om de volgende obstakels van de touwbaan te bedwingen. Mensen met een beperking kunnen meer dan achter een computer zitten. Om dat te bewijzen doe ik mee aan de Mud Masters Obstacle Run Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Rob van Eerden (AVDD) Regelmatig vragen vrienden mij hoe het is om marinier te zijn en of ze dat ook niet een dagje kunnen ervaren, vertelt kapitein der mariniers André Skwortsow. Ongeveer een half jaar geleden zag ik iets op televisie waarvan ik dacht: als we hier samen aan meedoen, krijgen zij een indruk van het marinierswerk en hebben we samen een mooie dag. Het was een evenement waarbij een grote groep sporters een parcours bedwong van ongeveer twaalf kilometer met de meest uiteenlopende militaire hindernissen en modder. Het idee voor de Mud Masters Obstacle Run 2012 was geboren. je van piramideberg big spotters hill is weinigen vreemd. Het zal geen verrassing zijn dat deze piramideberg dan ook een van onze meest uitdagende obstakels is, verklapt hij. Supermannen Bij de Mud Masters Obstacle Run draait het om het overwinnen van een parcours met uiteenlopende en originele militaire obstakels, water, modder en prikkeldraad. Deelname kan individueel of met een groep, verklaart de initiatiefnemer. Uit de inschrijvingen blijkt dat een breed sportief publiek mee doet aan Mud Masters. Survivalrunners, hardlopers, bootcamp-groepen en vriendenteams doen mee. Dit geldt ook voor een groep (oud-) revalidanten. De Mud Masters Obstacle Run steunt namelijk het Revalidatiefonds. De revalidatiezorg is ontzettend belangrijk om zwaargewonde collega s te helpen in hun fysieke en psychische herstel. Dit is de afgelopen jaren regelmatig naar voren gekomen, aldus Skwortsow. Militair Revalidatie Centrum Iets meer dan twee jaar geleden reed het voertuig van sergeant-majoor van de mariniers Rob Severs in Afghanistan op een bermbom. Dankzij adequaat optreden van zijn collega s en uitstekende militaire medische zorg, overleefde hij de laffe aanslag maar mist sindsdien zijn rechteronderbeen. Zodra ik bij het Militair Revalidatie Centrum in Doorn terecht kwam, heb ik gezegd dat ik alles weer wil kunnen. Parachute springen, duiken, maar ook gewoon hardlopen en fietsen. Fysiotherapeuten, doktoren, verpleegkundigen en prothesemakers: mijn begeleiders hebben geen enkele moeite gespaard om mij te helpen dat doel te bereiken. Niet alleen leerde ik om vertrouwen te hebben in mijn prothese, ze hielpen me ook om fysiek steeds sterker te worden. Severs werkt ondertussen alweer een tijd als trainer bij het Mariniers Trainings Commando. Hij voelt zich echter nog steeds nauw verbonden met de revalidatiezorg. "Het gaat erom dat je een avontuurlijke en fysieke uitdaging met jezelf aangaat" Daarom verschijnt hij op 6 oktober aan de start. Ik vind dit een mooi initiatief om de revalidatiezorg wat meer in de kijker te spelen. Daarnaast wil ik de fysieke en mentale uitdaging met mezelf aangaan en bewijzen dat ik in staat ben om de eindstreep te halen. Hij geeft aan dat hij het ook belangrijk vindt om aan de andere deelnemers te laten zien dat mensen met een beperking niet alleen achter een computer hoeven te zitten. Samen met een groep collega s, vrienden en revalidanten ga ik voor de eindstreep! Uitdagende sport Vooral in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland zijn dit soort evenementen heel populair. Tienduizenden enthousiastelingen schrijven zich in voor de fysiek en mentaal uitdagende hindernisraces. Skwortsow zelf verscheen in het buitenland ook al een aantal keer aan de start. Dit leek me de ultieme mogelijkheid om Nederland kennis te laten maken met een nieuwe en uitdagende sport waarin een aantal pijlers van het Korps Mariniers terugkomen. Denk hierbij aan fysieke en mentale uitdaging, avontuur, doorzettingsvermogen, kameraadschap en humor. Je hebt het allemaal nodig om de eindstreep te halen. Hij nam het initiatief om het sportevenement op 6 oktober te organiseren op de Groene Weelde in Haarlemmermeer. Dit terrein is niet alleen bekend van het dancefestival Mysteryland. Ook het plaat- Rob Severs: Samen met een groep collega s, vrienden en revalidanten ga ik voor de eindstreep! Het evenement is niet alleen voor supermannen en vrouwen dus als je over elke hindernis wordt geholpen door vrienden, is dat ook prima. Het gaat erom dat je een avontuurlijke en fysieke uitdaging met jezelf aangaat. Voor sommigen zal het finishen op zich een overwinning zijn. Anderen zullen de uitdaging zoeken in de strijd om de eerste plaats. Skwortsow legt uit dat er daarom verschillende startseries zijn. Wil je de titel Mud Master 2012 op je naam zetten, dan moet je starten in serie Alpha. Daar kan je jezelf bewijzen en de strijd met andere fanatiekelingen aangaan. Een ervaren Britse mud-racer heeft al aangegeven dat hij voor de winst wil gaan. Ook vanuit de politie is goed getrainde concurrentie te verwachten. Initiatiefnemer Andre Skwortsow wil Nederland kennis laten maken met een nieuwe sport waarin wat peilers van het Korps Mariniers duidelijk naar voren komen. Aan die eindstreep is er dan ook voor iedereen een beloning. De race eindigt met muziek, een drankje en een lekkere hap in het finishgebied. Hard werken, hard ontspannen, concludeert de initiatiefnemer. Als je aan de run hebt meegedaan, individueel of in teamverband, ben je een unieke ervaring rijker en heb je een mijlpaal erbij op je sportieve CV. Voor meer informatie: mudmasters2012 of Facebook.com//mudmastersnl. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

16 P e r s o n e e l P e r s o n e e l Dicht bij de donkerblauwe doelgroep De vlootsportinstructeur stimuleert sport aan boord Sport is belangrijk voor al het marinepersoneel. Als je lekker in je vel zit, presteer je beter, concludeert korporaal logistieke dienst administratie Patrick van Wanrooij. Hij is geplaatst bij het Combat Service Support op de marinierskazerne in Doorn en sport daar regelmatig, alleen en met collega s. Maar ook tijdens zijn varende plaatsing aan boord van Hr.Ms. Van Amstel vond hij het leuk om zelf te bewegen en mensen verder te helpen met sport. Dat maakt hem tot een geschikte kandidaat voor de Vloot Sport Instructeur, een opleiding waar hij hopelijk dit jaar met veel enthousiasme aan begint. Tekst en foto s: Maartje van der Maas & Joost Margés hebt, bestaat uit twee spanbanden met daaraan handvaten. Die hang je ergens boven je hoofd op. Door aan de handvaten te gaan hangen of je voeten erin te plaatsen, creëer je een enorm scala aan oefeningen. Ook mogelijk aan boord zonder dat je blessures oploopt door de scheepsbewegingen. Daarnaast doet hij veel aan crossfit, een circuittraining die hij met verschillende soorten materieel uitvoert. Kan varend ook prima. Terecht merkt hij op dat schepen niet altijd op zee zitten en dat er meerdere andere mogelijkheden zijn om aan boord te kunnen sporten. Het lijkt me leuk om in buitenlandse havens looptrainingen te organiseren, of wedstrijden in teamverband op te zetten. zien wordt. Maar daarnaast worden er plaatsen gecreëerd om een functie te krijgen op een sportbureau van een facilitair steunpunt. Hoewel Van Wanrooij niet de enige is die gemotiveerd is om aan deze opleiding te beginnen, kunnen andere geïnteresseerden zich ook melden bij de staf FT&S. Daarbij maak ik wel de kanttekening dat we graag korporaals en sergeanten aannemen. Kwestie van er nog zo lang mogelijk rendement van te hebben. Het lijkt me leuk om in buitenlandse havens looptrainingen te organiseren, of wedstrijden in teamverband op te zetten. Van Wanrooij is een groot fan van TRX. Deze spanbanden kan je overal ophangen en zo trainen. Twee jaar geleden deed de Defensie Conditie Proef (DCP) zijn intrede bij de Koninklijke Marine. Er was en is veel te doen om deze fitheidstest en niet iedereen reageerde even opgetogen. De proef is opgenomen in de Aanwijzing 700 A van de CDS, aldus majoor der mariniers John Hoogeveen, seniormedewerker van Fysieke Training en Sport (FT&S). De DCP toetst stabiliteit, kracht en uithoudingsvermogen. Rechtspositioneel is deze nog niet verankerd maar al het marinepersoneel, marinier of vloot, moet de test afleggen. FT&S heeft zich dan ook als doel gesteld alle werknemers op een zodanig lichamelijk niveau te krijgen, dat een ieder zich zeker genoeg voelen om de DCP af te leggen. Haal je de test, ben je verzekerd van een goede lichamelijke basisconditie en dat is belangrijk. Fysieke fitheid vergroot namelijk de overlevingskans van de militair onder crisisomstandigheden. Niet alleen bij mariniers in het veld, maar ook bij vlootpersoneel aan boord. Stok achter de deur Vaak is het juist daar waar de schoen wringt. De mogelijkheden om aan boord te sporten zijn niet optimaal en er is geen stok achter de deur. Die stok komt er vanaf dit jaar in de vorm van de Vloot Sport Instructeur (VSI). Geen strenge marinier, maar een collega die dicht bij de eigen doelgroep staat. De focus van de VSI ligt dan ook anders dan bij het Korps Mariniers. De marinierinstructeur Fysieke Training is ook opgeleid voor de touwbaan, de hindernisbaan en militaire fysieke vaardigheden. Bij de vloot ligt de nadruk juist op lopen, fitnessen en groepssport. Van Wanrooij: Natuurlijk bewegen schepen als ze varen. Dat maakt hardlopen aan boord soms blessuregevoelig. Ook zijn er genoeg collega s die sporten op fitnessapparaten saai vinden. Groepssporten zoals volleybal of basketbal zijn lastig te organiseren op een schip. Maar er zijn genoeg alternatieven. De korporaal is zelf een groot fan van TRX. Het materiaal dat je hiervoor nodig "Geïnteresseerde onderofficieren kunnen zich bij de staf FT&S melden voor de opleiding tot vlootsportinstructeur" Grondbeginselen Van Wanrooij is door zijn sportieve instelling, sociale opstelling en enthousiame een geschikte kandidaat om VSI te worden. Je moet echter wel aan een bepaald niveau voldoen voordat je kan starten, verklaart Hoogeveen. Je gaat namelijk fulltime een cursus van vier maanden volgen waarin er fysiek aardig wat van je wordt gevraagd. De kandidaten krijgen echter ook de grondbeginselen van het werk als sportinstructeur uitgelegd. Denk aan lessen didactiek, waarin je leert hoe je dingen het best kunt uitleggen aan een groep mensen. Daar komt ook wat psychologie en fysiologie bij kijken. Ook de organisatie van lessen en wedstrijden komt aan bod en bij de toekomstige VSI s ligt de nadruk natuurlijk op het sporten aan boord. Hoogeveen legt uit dat VSI initieel als neventaak ge- Hoogeveen ziet met invoering van de VSI steeds meer barrières verdwijnen om de DCP te halen. We willen inspelen op de wensen van het personeel, waardoor de zin om te sporten wordt vergroot. Defensie biedt hiermee een scala aan mogelijkheden. We hebben de juiste middelen en ook de juiste mensen. Van Wanrooij is er klaar voor. Als ik de hele dag achter een computer heb gezeten, voelt mijn lichaam gewoon beter aan als ik daarna even beweeg. Ik hoop dat ik dat gevoel op collega s zal kunnen overbrengen. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

17 s p o r t l o g b o e k Sportonderzoek Den Helder Hoe kunnen wij het sportgedrag van het personeel van CZSK positief beïnvloeden? De organisatie Fysieke Training en Sport (FT&S) is op zoek naar het antwoord op deze vraag. Om die te achterhalen nemen zij per mail een vragenlijst af bij het gehele personeelsbestand in Den Helder. Na afronding van het onderzoek, worden de belangrijkste punten ingezet in een interventie om het sportgedrag te bevorderen/continueren. Indien deze interventie een positieve bijdrage oplevert, kan FT&S er met efficiënte middelen voor zorgen dat er een actievere sportmentaliteit ontstaat. Zij vragen daarom uw medewerking om dit project te ondersteunen Alpe d Huzes LTZE2 Robin de Jong ambieert voor KWF Kankerbestrijding twee maal lopend en twee maal fietsend de Alpe d Huez te bedwingen. Voor meer informatie en sponsormogelijkheden: re.d.jong.02@mindef.nl Sport en spel Voor kinderen vanaf 2 jaar tot en met groep 8 wordt vanaf uur tot uur in attractiepark De Goudvis in Sint Maartenszee een sport- en speldag georganiseerd. Inchrijven kan 30 mei via de OPZ.CZSK@MIN- DEF.NL onder vermelding van naam activiteit, naam kind, adres, geslacht, leeftijd, groep en werknemer ID van vader of moeder. Het kampioenschap werd gecombineerd met het Nederlands Kampioenschap van de politie en werd voor de tweede keer georganiseerd door de politie. De judoka s streden niet alleen om de nationale titels bij de politie en Defensie. Er vonden ook individuele wedstrijden plaats tussen politie en militairen. Het kampioenschap werd afgesloten met een teamontmoeting tussen het militair judo team en het politie judo team. Beiden zetten hun beste judoka per gewichtsklasse in, waarna er in vijf gewichtsklassen werd gestreden. De wedstrijd werd met 3-2 gewonnen door de politie. Uitslagen : Bij Defensie hebben onderstaande judoka s de gouden medaille in ontvangst mogen nemen: Tot 73kg Mike van Leeuwen CZSK Tot 81kg Sander Schoen KMAR Tot 90kg Kevin ten Hoeve KMAR + 100kg Peter Wolfs KMAR NMK Basketbal dames Het Nationaal Militair Kampioenschap Basketbal voor dames staat niet meer op de kalender staat. Toch wilde de sportcommissie CZSK de dames in de gelegenheid stellen zich sportief met elkaar te meten. Daarom werd het Open Militair Kampioenschap Basketbal georganiseerd. Vanwege het open karakter van dit evenement meldden zich niet alleen Nederlandse dames maar ook een Engels team. Dit kampioenschap krijgt een vervolg in Daarbij worden ook een aantal teams van het ministerie van Justitie verwacht. Uitslag: 1. - CLAS, 2. - Royal Navy, 3. - CZSK, 4. - NLDA/Breda NMK Zaalvoetbal Dit kampioenschap vond plaats op het Facilitair Steunpunt Nieuwe Haven in Den Helder. Jammer genoeg waren de voetballende dames van CZSK te druk in het operationele programma om een team af te vaardigen maar de heren van CZSK hebben zich prima geweerd. Zowel het dames- als het herenteam van CLAS legden beslag op de 1e plaats Steun een marathonloper en KiKa wint! KLTZ Rob Jurriansen, geplaatst op Joint Warfare Centre in Stavanger (Noorwegen), is recent geselecteerd om namens Kinderen Kanker-vrij (KiKa) deel te nemen aan de Marathon van New York. Hij heeft zich als doel gesteld zoveel mogelijk sponsorgeld, maar minimaal 5500, op te halen voor het onderzoek naar kanker bij kinderen. Jurriansen weet waarover hij praat want in 2009 werd hij, als commandant van Hr.Ms. Van Galen, zelf geconfronteerd met de gevolgen van de ziekte. Reis en deelname betaald hij zelf zodat het sponsorgeld volledig ten goede komt aan het goede doel. Een donatie wordt erg op prijs gesteld en kan via de website Sponsor hem vervolgens onder zijn naam. Op die website houdt hij ook een weblog bij van zijn loop-ervaringen. Verder neemt hij op 13 mei deel aan de marathon van Hoorn en op 1 september aan die van Stavanger dit om zoveel mogelijk aandacht te vragen voor KiKa in binnen- en buitenland Dankbetuiging In intens gemis en verdriet, maar met liefde zo onvoorwaardelijk voor altijd. Zonder Frank, ons knulletje, onze kanjer, onze trots, onze marinier is alles anders.. Helaas is het voor ons onmogelijk om een ieder persoonlijk te bedanken. Daarom willen wij op deze wijze laten weten dat de verschillende blijken van medeleven na het overlijden van onze zoon Frank Kerpel ons diep ontroerd hebben en veel troost hebben Hr.Ms. Luymes verhaald naar binnenhaven Door twee sleepboten van de marinesleepdienst werd het hydrografische opnemingsvaartuig vakkundig langs de verschillende obstakels gesleept die zich op de route bevonden. Met hier en daar slechts een meter tussenruimte werden achtereenvolgens de Moormanbrug, de Koopvaarderschutsluis en de Van Kinsbergenbrug gepasseerd. Geholgeboden. De mooie en indrukwekkende herdenkingsdienst op Aruba, zoveel liefde en steun ons gegeven op Aruba en in Nederland, een handdruk zo warm, even een arm om je heen, zoveel bloemen, zoveel kaarten, zoveel warme en mooie woorden, zoveel belangstelling en de volle kerk. Het heeft ons en de familie heel erg goed gedaan te merken dat Frank bij zo velen geliefd was. Wij willen u voor dit alles hartelijk danken. Willem en Marja Kerpel pen door het goede weer en de prima samenwerking met de marinesleepdienst werd deze niet alledaagse operatie zonder problemen afgerond. Het schip zal bij Damen een modificatie van het machinepark ondergaan. In het najaar zal bij het zusterschip Hr. Ms. Snellius eenzelfde modificatie worden uitgevoerd Derde patrouilleschip overgedragen Start campagne marinedagen Samen met burgemeester Koen Schuiling onthulde C-ZSK langs de N9 een groot aankondigingbord voor de Marinedagen. Hiermee is de campagne in aanloop naar de Marinedagen op 7 en 8 juli 2012 van start gegaan. De gezamenlijke onthulling staat symbool voor de samenwerking tussen de regio en de marine. Met het thema Samen slagvaardig geeft de marine tijdens de Marinedagen op 7 en 8 juli alvast een voorproefje van de intensivering van de samenwerking met verschillende partners. De Koninklijke Marine en de gemeente Den Helder gaan in de toekomst nauwer samenwerken om de economische groeipotentie van de regio te benutten. Dit staat in het rapport van de Taskforce Havenontwikkeling dat minister Hans Hillen vorige week in ontvangst nam. Mogelijkheden voor civiel medegebruik van de marinehaven en het opzetten van een innovatief Maritiem Cluster worden momenteel verder onderzocht. De marine gaat nauw samen werken met de industrie, de gemeente, kennisinstellingen en regionale opleidingsinstituten om de plaatselijke en regionale economie te versterken. Kennis en innovatie, maritime maintenance en civielmilitaire samenwerking zijn de ingrediënten voor economische groei van Den Helder en de Kop van Noord-Holland NMK JUDO Dit Nationaal Militair Kampioenschap vond plaats bij de Politie Amsterdam Amstelland NMK Basketbal heren Dit kampioenschap vond plaats in Den Helder. De spannende strijd tussen de krijgsmachtdelen verliep in een zeer sportieve ambiance. Uitslag: 1. - CZSK, 2. - CLAS, 3. - KMAR, 4. - CLSK De Friesland is in Harlingen door Damen Schelde Naval Schipbuilding overgedragen aan Defensie. Het is het derde van vier vaartuigen uit de zogenoemde Hollandklasse. Het schip is volledig ontworpen en daardoor toegespitst voor taken in het lagere deel deel van het geweldspectrum, laat de commandant van de Friesland, kapitein-luitenant- ter-zee Arjen Warnaar weten. Bij de ontwikkeling van de innovatieve OPV werkten marine, kennisinstituten en industrie nauw samen. Omdat de patrouilleschepen zijn uitgerust met de nieuwste technologie kunnen ze toe met een slechts 50-koppige bemanning. Meerdere landen toonden al interesse in dit scheepstype. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

18 l o g b o e k l o g b o e k Waar is het feestje? Op deze vraag van de presentator, de Rotterdamse stand-up comedian Jandino Asporaat, klonk uit duizend kelen: HIER IS HET FEEST- JE!!!. De stemming zit er dan ook direct in bij jeugdige publiek. Ongeveer vijfduizend Rotterdamse leerlingen uit groep 7 en 8 bezochten de non-stop-muzikale show van de Marinierskapel van de Koninklijke Marine, de Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers en de Steelband van het Korps Mariniers versterkt met twee danseressen - in De Doelen. De Marinierskapel speelde schoolconcerten in De Doelen. Leerlingen hadden een actieve rol tijdens het concert, van meezingen, een ritme klap-wedstrijd met de Marinierskapel tot swingen op hun eigen plek. Dit maakte het concert opnieuw tot één van de meest tot Primeur in Doorn Om de communicatie binnen de Van Braamhouckgeestkazerne in Doorn te optimaliseren, beschikt de marinierskazerne sinds begin april over hoteltelevisie. In de legeringbarakken en in de verblijven is op de televisieschermen 24 uur per dag informatie beschikbaar over nieuws, de reorganisatie en de verhuizing naar Zeeland. Dit medium is geen vervanging van de dagelijkse orders of bekendmakingen maar een aanvullend informatiekanaal Golfoorlog- en Cambodjaveteraan Hans Westerveld (61) ontving uit handen van burgemeester Westerink van Schagen het Draaginsigne Gewonden. Westerveld was sergeant-majoor geneeskundige dienst (ziekenpa). Nadat hij in 1993 terugkeerde van zijn tweede uitzending, begonnen de problemen. Westerveld had alle verschijnselen die veel veteranen met PTSS kennen: depressies, onverklaarbare woede-aanvallen, een drankprobleem. Maar ik zocht geen hulp. Als je dat doet word je beperkt plaatsbaar en dat betekent: einde loopbaan en minder inkomsten, de verbeelding sprekende activiteiten die zij meemaken in het Cultuurtraject. Per concert werd een aantal leerlingen op het podium uitgenodigd om te zingen. Ook de demo sneltrommelen van sergeant Ed Oosterom oogste alom bewondering. De optredens vinden plaats in het teken van het Cultuurtraject Rotterdam. Hieraan nemen naast de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam, De Doelen en de Marinierskapel onder andere ook het Rotterdams Phillharmonisch Orkest en meerdere theaters deel. Draaginsigne Gewonden voor ziekenpa aldus Westerveld tijdens het gesprek voorafgaand aan de officiële uitreiking. Westerveld is nu drie jaar in behandeling bij het Sinai Centrum in Amersfoort. Het gaat veel beter nu. Anderen zeggen dat het voor tachtig procent goed gaat. Ik werk nog aan de laatste twintig procent, aldus Westerveld Slopende Final Exercise bekroont korporaalsopleiding Na een zware Final Exercise sloten 28 militairen van blok hun Voortgezette Vakopleiding (VVO) van het Mariniers Opleidings Centrum te Rotterdam succesvol af. Sinds zondag 25 maart waren zij in touw in Zuid- Nederland, binnen een zeer gevarieerd scenario, met veel actie en weinig slaap. Zo startten zij met een amfibisch programma in de omgeving van Vlissingen en Dishoeck. Na het uitzetten van observatieposten, vond een amfibische landing plaats in de Vlissingse Buitenhaven. Hierop volgde het zuiveren van Marinekazerne Vlissingen van verdachte elementen. Aansluitend verplaatsten de aspirant-onderofficieren zich per rubberen motorboot en te voet door Zeeland en Noord-Brabant naar Budel. Tijdens de opmars voerden de mariniers diverse verkenningen en aanvallen uit. Ook kregen ze te maken met hinderlagen. Klap op de vuurpijl was een 48 kilometer lange eindmars Verjaardag op Hr. Ms. de Ruyter In de westelijke Middellandse Zee heeft de bemanning van Hr.Ms. De Ruyter stilgestaan bij de geboortedag van haar naamgever Michiel Adriaenszoon de Ruyter. Deze bekende zeeheld is 405 jaar geleden, op 24 maart 1607, geboren te Vlissingen. De prestaties van Michiel de Ruyter rechtvaardigen dat er altijd een Nederlands marineschip vaart dat naar hem is vernoemd, aldus commandant KLTZ Sebo Hofkamp. In het cafetaria drinkt de bemanning gezamenlijk koffie en de scheepsbakker zorgt voor een toepasselijke taart Holland vuur nieuwe wapens af De eerste testwerken van de Holland zijn dit jaar afgesloten met een primeur. Voor het eerst zijn twee, voor de Koninklijke Marine, nieuwe wapens afgevuurd: de op afstand bedienbare punt 50 Hitrole en de 30mm Marlin. Deskundigen van het Marinebedrijf, het kenniscentrum Wapensystemen en Munitie van de DMO en de fabrikant Oto Melara embarkeerden om in nauwe samenwerking met de bemanningsleden van de Holland enkele tientallen granaten af te vuren. Hr. Ms. Van Amstel verleende assistentie door met het haar radar het luchtruim te controleren. De Holland ondergaat op dit moment een intensief programma waar alle sensor- en wapensystemen worden getest. De afgelopen weken zijn onder andere de nieuwe camerasystemen Gatekeeper en de radarsystemen SEASTAR en SMILE, alle geïntegreerd in de Thales-sensormast, onderworpen aan meerdere testen Koning Harald V bezocht een demonstratie van de UK/NL/US amfibische taakgroep tijdens Cold Response. De Commander Amphibious Task Force (CATF) commandeur McAlpine en de Commander Landing Force (CLF) kolonel der mariniers Freek Swart van de Netherlands Maritime Force Eerste paarse opleiding bij Pioniers- en Pontonniersschool Vier marinecursisten zijn op de Pioniers- en Potonniersschool van het Opleidings Trainings Centrum Genie (OTCGenie) van de landmacht begonnen aan de cursus bedie Militairen en reservisten in touw voor Minimanjaro-project Daar waar een groep van twintig voormalige kankerpatiënten, nabestaanden en medici in de nacht van 16 op 17 maart de Kilimanjaro in Tanzania bedwong, beklommen zo n vijfduizend mensen die dagen Big Spotters Hill in Hoofddorp. Dit alles om geld in te zamelen voor het Adamas Inloophuis in Nieuw-Vennep, waar patiënten, familieleden en nabestaanden een luisterend oor vinden. De aanwezige militairen van de Van Ghent-kazerne in Rotterdam en de reservisten uit datzelfde district zorgden voor begeleiding, voor tenten, aggregaten en waterwagens. Op personeelsgebied was er ondersteuning in de vorm van parkeerwachters en nachtelijke bewaking van het evenemententerrein. De Roadshow van het korps Mariniers bezorgden de lopers nog extra klimplezier. De wandelaars onder wie een paar duizend kinderen - bedwongen de 40 meter hoge kunstmatige via een looproute van 589,5 Noorse Koning bezoekt Cold Response ontvingen de koning op Red Beach. De demonstratie werd door UK en NL mariniers uitgevoerd met Hr.Ms. Rotterdam op de achtergrond, ondersteund door Cougars van het Defensie Helicopter Commando en een Noors Fast Insertion Craft van het type CB 90. naar mattenlegger. Het gaat om de matten die bij de marine worden gelegd door de Amphibious Beach Units (ABU) van het Amfibische Gevechtssteunbataljon. Voertuigen rijden vanuit de landingsvaartuigen het strand op over deze matten. Het ABU gaat binnenkort nieuwe mattenleggers in gebruik nemen. Hiervoor moeten de bedienaars een opleiding volgen. Dat gebeurt bij de landmacht omdat de Pioniers- en Pontonniersschool van het OTCGenie het centrum van expertise is op het gebied van grondverzetmachines en hijsopleidingen. meter, precies een tiende van de hoogte van de Afrikaanse Kilimanjaro. Voor de gelegenheid heette de heuvel dan ook Minimanjaro. De lopers verdienden via sponsoring en door te betalen voor deelname vele duizenden euro s voor het inloophuis. Foto: Arthur van Diest A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

19 l o g b o e k l o g b o e k Uit de West Masterclass snoeien en groeien bijpraten Bezoek Defensieattachés aan de West Het doel van deze masterclass was het vergroten van kennis over de verschillende leiderschapsvragen in de organisatie door scherpe reflectie van buitenaf. Als gastspreker was voormalig politicus Tom Kok uitgenodigd die uit zijn eigen ervaring als topfunctionaris en bestuurder de veertig aanwezige militairen en burgers tips en handvatten meegaf. De discussie werd daarbij niet geschuwd. De heer Kok daagde de deelnemers uit om aan de hand van drie stellingen, in de vorm van een Lagerhuisdebat, de verschillende meningen en opvattingen over de recente ontwikkelingen omtrent bezuinigen met elkaar te bespreken. Vervolgens deelde de heer Kok zijn kennis en ervaring in de vorm van 72 tips hoe om te kunnen gaan met onzekere tijden en het gemotiveerd houden van leidinggeven Statenleden aan boord Hr.Ms. Amsterdam Een delegatie van de Staten van Aruba bracht een werkbezoek aan Hr.Ms. Amsterdam, het stationsschip in het Caribisch gebied. De parlementariërs werden bijgepraat over de recente activiteiten van het schip en de taken van de krijgsmacht in het Caribisch gebied. Daarbij werd ingezoomd op de reddingsactie van twee Braziliaanse piloten nabij Aruba op 3 april. Daarna volgde een presentatie over de taken van het stationsschip, demonstraties van het boardingteam en de Lynx boordhelikopter en een rondleiding door het schip. den en medewerkers. Rode draad was zijn verzoek aan de deelnemers het verschil voor zichzelf te bepalen tussen relevante en interessante tips. Alle deelnemers gaven vervolgens aan met welke tip zij aan de slag gaan Bezoek commandant Amerikaanse vierde marinevloot De commandant van de Amerikaanse vierde vloot, die zich inzet voor hulp bij humanitaire rampen en bestrijding van de drugshandel in regio Zuid-Amerika, bracht voor het eerst een bezoek aan zijn Nederlandse counterpart in het Caribisch gebied. Schout-bij-nacht Kurt W. Tidd, kreeg een operationele briefing op Marinebasis Parera. Daarna verplaatste de delegatie zich naar Fort Amsterdam, alwaar hij een ontmoeting had met de Gouverneur van Curaçao, Frits Goedgedrag. Tevens bezocht hij de Forward Operating Location te Curaçao, één van de Amerikaanse steunpunten gericht op de bestrijding van internationale criminaliteit. Elf buitenlandse Defensie attachés (DE- FATs) van tien verschillende nationaliteiten hebben een bezoek gebracht aan het Commandement der Zeemacht in het Caribisch gebied en de Kustwacht voor het Caribisch gebied. De kennismaking bestond uit diverse operationele briefings op beide marinekazernes op Curaçao. Tevens brachten de attachés een bezoek aan Hr.Ms. Pelikaan, de Koninklijke Marechaussee en de Amerikaanse FOL basis. De kennismaking werd afgesloten met een bezoek aan Landhuis Ascencion. De DE Milieubewust kantoorgebouw op Marinebasis Parera Op Marinebasis Parera is het nieuwe kantoorgebouw Kòrsou geopend. Het nieuwe door de minister-president Gerrit Schotte en de Curaçaose marinemedewerker Charlie Lebar. Het gebouw heeft veel milieuvriendelijke en energiebesparende aspecten, zoals een omgekeerd tropendak, bewegingsensoren, warmtewerende coating en een wateropvangbak. De stroomvoorziening wordt geheel voorzien door zonnecollectoren die onlangs op de marinebasis zijn geïnstalleerd. Daarmee heeft dit gebouw als één van de eerste bouwwerken op Curaçao een compleet groen karakter. Schotte, die zich gedurende zijn ambtstermijn sterk maakt voor milieuvriendelijke ontwikkelingen op het eiland, sprak zijn waardering uit. Vandaag maakt de marine mij trots. De marinebasis geeft met dit milieubewuste kantoorgebouw een duidelijk signaal aan de regering en de bevolking. Vanaf nu gaan we niet meer praten over energie besparen, we gaan het daadwerkelijk doen. De architect Harold Threels kwam speciaal voor de opening uit Nederland en lichtte zijn ontwerp tijdens de rondleiding door het gebouw toe. Veel van de milieubewuste maatregelen heb ik niet zelf uitgevonden maar heb het enkele toegepast. Al deze maatregelen bij elkaar leiden ertoe dat de energiebehoefte met 61 FATs zijn werkzaam op een buitenlandse ambassade, waar zij zich bezighouden met de militaire relatie met Nederland. De meesten werken in Den Haag, enkelen in Berlijn of Brussel. Een aantal DEFATs had bij het Ministerie van Defensie de interesse kenbaar gemaakt in de operaties van CZMCARIB in het Caribisch gebied. Na overleg met het ressort Internationale Militaire Samenwerking van de Commandant der Strijdkrachten werd besloten een gezamenlijk bezoek te brengen aan de West. procent zal afnemen en de investering zich over vijftien jaar terug betaalt. Het energiebesparende gebouw en de zonnecollectoren zijn volgens generaal Swijgman nog maar de eerste stap. De opening van Kòrsou is een mooi moment waar we naar hebben uitgekeken. Samen met de zonnecollectoren is dit een startpunt en geeft een voorzet op de andere milieuvriendelijke maatregelen die we gaan invoeren op de marinebasis. Swijgman noemde specifiek de ingebruikname van de elektrische auto als dienstvoertuig. Speciaal voor deze gelegenheid werd de eerste elektrische auto op Curaçao, die onlangs arriveerde op het eiland, tijdens de opening tentoongesteld kg cocaïne onderschept. De drugsvangst vond plaats in de internationale wateren van de Caribische Zee aan boord van een snelle speedboot. Onder regie van de drugsbestrijdingsorganisatie Task Group 4.4 werd het Amerikaanse fregat USS Elrod afgestuurd op de met hoge snelheid verplaatsende go fast. Door doortastend werk van de Dash 8, het maritiem patrouillevliegtuig van de Kustwacht Caribisch gebied, konden de vier opvarenden niet ontsnappen. De boordhelikopter van de USS Elrod wist de go fast uiteindelijk te stoppen. De opvarenden probeerden in de tussentijd de drugs overboord te gooien, maar dankzij het alerte optreden van de Dash 8 bleef de contrabande in zicht. De achttien balen konden even later worden getraceerd. Tests wijzen uit dat het om cocaïne gaat. De vier bemanningsleden zijn gearresteerd. De vangst valt onder de paraplu van de internationale operatie Martillo. In deze operatie werken meerdere landen samen om de internationale georganiseerde misdaad in Midden-Amerika (en de Cariben) een halt toe te roepen door illegale smokkel tegen te gaan op zee en in de lucht. De operatie wordt geleid door de Joint Interagency Task Force South waar de Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied als één van de ondercommandanten deel van uitmaakt. A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l

20 l o g b o e k m e n s e n & om eu ft ea nt ii ne gs WieWatWaar Op de SMVBO zijn vijf matrozen van de logistieke dienst geneeskundige dienst bevorderd tot korporaal. In de afgelopen maanden hebben de vijf eerst hun vakopleiding op het Istituut Defensie Geneeskundige Opleidingen (IDGO) met succes afgerond. Daarna zijn ze doorgegaan naar de school voor NBCD&BV voor de nodige veiligheid lessen. Het geheel werd afgesloten met een zeven weken durende kaderopleiding op de SMVBO. Op traditionele wijze werden de dames van het juiste tenue met de twee gouden strepen voorzien, door de dienstvakoudste en de instructiebegeleider van het IDGO Na ruim een jaar in de schoolbanken op de KMTO zijn negen matrozen van de technische dienst bevorderd tot korporaal. De nieuwe korporaals hebben een vooropleiding HAVO en MBO-4 (Horizontale instroom). Doordat deze korporaal na het vakonderwijs het functieonderwijs hebben gevolgd zijn ze helemaal opgeleid om te beginnen aan hun eerste functie als korporaal aan boord Uit handen van zijn lijnmanager ontving SGTODND Peter den Braber een diensttijdgratificatie voor 25 jaar trouwe dienst. Zijn collega s versierden zijn werkplek en voor de gelegenheid was er taart Chef rear link op Marinebasis Parera SGTMARNVB Peter Wildenboer heeft de marinemedaille ontvangen. Deze medaille wordt uitgereikt aan mariniers die tenminste 72 maanden, opgebouwd uit perioden van minimaal 30 aaneengesloten dagen, dienst hebben verricht bij een operationele eenheid van het Korps Mariniers LTZAR1 Dave Koch heeft uit handen van KLTZAR Henk Dinkelberg zijn diensttijdgratificatie ontvangen voor 12 jaar trouwe dienst bij de Koninklijke Marine. Aankondigingen Jaarlijkse herdenking Voor de vijfde keer wordt bij het brugcomplex van Hr.Ms. De Ruyter bij het Marinemuseum de herdenkingsbijeenkomst gehouden voor de in actieve dienst overleden medewerkers van het CZSK. Hiermee betuigen we respect en waardering voor hen die het afgelopen jaar (van 1 mei 2011 tot 1 mei 2012) zijn overleden en betuigen we steun aan de nabestaanden. De nabestaanden, commandanten/ diensthoofden en chef der equipages ten tijde van overlijden van de medewerker ontvangen een uitnodiging. Op 29 mei 2008, tijdens de eerste herdenkingsdag van het CZSK, zijn alle in actieve dienst overleden militairen en burgermedewerkers van het CZSK vanaf 5 september 2005 herdacht. Nabestaanden die hebben aangegeven deel te willen nemen aan de herdenking ontvangen dit jaar weer een uitnodiging. De ontvangst in gebouw Dukdalf is vanaf uur. De herdenking vindt plaats van uur tot uur. Zowel C-ZSK als vertegenwoordigers van de nabestaanden leggen kransen. Aansluitend kunnen de nabestaanden bloemen leggen waarna zij kunnen lunchen in gebouw Dukdalf. Ook voor belangstellenden bestaat de mogelijkheid om bloemen te leggen en vervolgens deel te nemen aan de lunch. U wordt daarvoor verzocht contact op te nemen met LTZ 2 OC A Dirkzwager, AA.Dirkzwager@mindef.nl of Algemene vergadering KVMO Poster_A4_ALV_KVMO :18 Pagina 1 Algemene Vergadering KVMO 7 juni 2012 Het thema van het openbare gedeelte van de Algemene Vergadering van de KVMO is: Maatschappelijk draagvlak voor Defensie Keynote speaker is André Bosman, lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD, oud F-16 vlieger en lid van de vaste commissie voor Defensie. Eric Vrijsen, parlementair redacteur bij Elsevier, belicht dit onderwerp vanuit journalistieke invalshoek. KVMO-hoogleraar prof. dr. Jan van der Meulen gaat vanuit de wetenschappelijke invalshoek in op het creëren van meer draagvlak voor Defensie in de maatschappij. genm der Cavalerie b.d. jhr. J. H. de Jonge, in zijn laatste functie werkzaam als plv commandant van het Eerste Duits-Nederlandse Legerkorps, benadert het thema vanuit het perspectief van de militair. Aanvang uur Locatie Prinses Julianakazerne, Prins Bernhardzaal Therese Schwartzestraat 15, 2597 XK Den Haag Aanmelden via info@kvmo.nl of Koninklijke Vereniging van Marineofficieren info@kvmo.nl Underwater Warfare contactdag In de Admiralenzaal van gebouw Albatros op de Nieuwe Haven te Den Helder zal vanaf uur tot uur de jaarlijkse Underwater Warfare contactdag gehouden worden. De organisatie van deze dag is in handen van het Maritime Warfare Centre van het Commando Zeestrijdkrachten. Doelgroep voor deze dag zijn officieren, onderofficieren en burgermedewerkers werkzaam of geïnteresseerd in het onderwatergevechtsveld. Naast personeel van de operationele dienst is deze dag ook bijzonder waardevol voor (wapen-) technisch personeel. Commandanten en hoofden van afdelingen worden verzocht hun officieren, onderofficieren en burger medewerkers in de gelegenheid te stellen de dag bij te wonen. Deelname aan de UWW contactdag wordt aangemerkt als dienstverrichting. Het tenue voor deze dag is tenue 10 (zomertenue). Opgave voor 25 juni 2012 per bericht (RNLN MDTC) of ea.snijder@mindef.nl. officieren Bevorderingen SBN R.P. Bauer BRIGGENMARNS R.G. Oppelaar LTZ 2 OC J.W. Vroegop LTZE 2 OC C.J. van Oostrum LTZA 2 H.P. Kemper LTZ 2 L. ten Broeke LTZ 2 R.N. Eppinga Dienstverlaters CDRAR E.P.H. van den Berghaage KTZ H.M. van Binsbergen MAJMARNS J. Westerwal LTZ 1 C.A. Zwanenburg LTZA 2 OC H.J. Fremouw LTZ 2 OC A. Moggré LTZ 2 OC J.C.A. Overmaat LTZE 2 S. de Boer LTZ 2 J.T. Eerhard LTZT 2 P.H.A. Waltman LTZ 2 F. Wijnstra Bevorderingen AOOLDA H. J. van Aggelen AOOWDE E. Terneu SMJRMARNALG R.J.L. Severs SMJRTDE C.B.P.M. Breikers SMJRMARNVB J.M. Bouma SMJRODND J.H. van Leuveren SGTMARNVB B.M. de Beer SGTMARNALG M. van Laar SGTMZKT M. Straatman SGTWDV M. van der Raad SGTWDS A. Bakker SGTMARNALG J. Boertien SGTODND P.H. van Kammen SGTODVB S. Lambij SGTMARNVB N. Vlugter SGTTDW A. Luijcks KPLMARNTAMB A. Wiegel Dienstverlaters AOOLDA H.M.A. Aben onderofficieren AOOLDA J. Has AOOMARNALG G.S. Hopman AOOWDW J.H.M. Janssen AOOTDW S.C. Meeuwisse AOOTDW F.J. Mosch AOOMARNALG E.J. Overvoorde AOOTDW R. van Sint Truijen AOOODVB M.H.J. van Tongeren SMJRWDW E. van Brummelen SMJRMARNALG B. Kossen SMJRWDW P. Polder SMJRMARNALG W. de Roo SMJRODVB B. Stegeman SMJRODVB M. Vallen SMJRODVB E.J.P.M. Vos SGTTDE M.P. Kouwenberg SGTWDS R.A.J. Loonen SGTWDS R.E. Wierda KPLODOPS P.J. Collé KPLODND A.D. Coster KPLLDGB J.R. van den Heuvel KPLLDGD E. Hofman KPLMARNALG C.W. Mol KPLTDE L.N. Schijff Bevorderingen MATR 1 ODVB L. van Hijum MATR 1 ODVB M.D.J. Kreijenveld MATR 1 ODVB S. Kapitein MATR 1 TD T. Groen MATR 1 OD D.R. Pol Dienstverlaters MARN 1 ALG C.A. Alders MATR 1 LDV M. van Asselt MARN 1 ALG P.W. de Boer MARN 1 ALG H. Borsje MATR 1 TDE J. Bouma MARN 1 ALG R.S. Dols MATR 1 BDMTD A.G. van Dooijeweert MATR 1 ODOPS H. Fokkinga MARN 1 ALG J. Heesbeen MARN 1 ALG B.P.E. Hilhorst MARN 1 ALG F. Hornyák MATR 1 BDMTD K. van der Horst MARN 1 ALG T. Houtman MARN 1 ALG R. de Jonge MATR 1 OD A.S.H. van der Linden MARN 1 ALG R. Makkelie MATR 1 LDGD T.W. Plomp MATR 1 OD J. op het Veld MATR 1 ODOPS J. Verweel MARN 1 ALG J.H. Verwijst MATR 1 TDV S.B. de Wit Bevorderingen P.J. Kense, 12 W. de Vos, 11 M. Sanderse, 11.N. Onderwater, 10 A.P. Leek, 10 M. Gossler, 10 J.L. van Roon, 9 N. Elbers, 9 R.J. Bodenstaff, 9 E.J. de Groot, 8 M. van Brussel, 8 C. Walrave, 7 F.W. Tuithof, 7 M.W.F. Roquas, 7 P.H.M. Hufkens, 6 G. Greeve, 5 H. Oostindiër, 4 Dienstverlaters R. Roelofs J. Bindinga S. Houtkooper K.J. van den Berg E.J. van Leeuwen J. Mahie L.P. Al J.R. Blaauboer R.T. van Faassen C. Roozing A. van Dompselaar C.J. Kalis L.C. Knijnenburg R.J. Siesling M.F. Lint V.G. Noordover G.A. Schoon manschappen In Memoriam SMJRMARNALG K. Brandsma SGTMARNALG R. Schemkes Dhr. L.G.M. Bos burgers A l l e H e n s a p r i l A l l e H e n s a p r i l