PATHAN B.V. laboratorium pathologie rotterdam. Jaarverslag 2012

Transcriptie

1 PATHAN B.V. laboratorium pathologie rotterdam Jaarverslag 2012

2 INHOUDSOPGAVE PAGINA I. INLEIDING DIRECTIE 1 II. ORGANISATIE a. Organogram 2 b. Organisatie en personeel 3 c. Overlegstructuren intern 4 d. Ziekteverzuim 4 III. PRODUCTIEOVERZICHT a. Inleiding 5 b. Algemeen 6 c. Histologie 6 d. Algemene cytologie 7 e. Cervixcytologie 7 f. Obducties 8 g. Immunologie 8 h. Kwantitatieve pathologie 9 i. Moleculaire diagnostiek 9 j. Flowcytometrie 10 IV. BELEIDSCYCLUS Evaluatie V. KLINISCHE KWALITEITSASPECTEN a. Doorlooptijden 13 b. Vriescoupe-onderzoek 16 c. Revisie van PA-verslagen 17 d. MeldingsCommissie Incidenten (MCI) 17 e. Algemene cytologie en cervixcytologie 18 f. Klinisch pathologische besprekingen 26 Leverpathologie 26 Lymfomenpanel 27 Beentumorencommissie 28 g. Opleiding 28 VI. LIDMAATSCHAPPEN 29 VII. NASCHOLING 32 VIII. VOORDRACHTEN EN PUBLICATIES 38 IX. INVESTERINGEN 40 X. BALANS EN RESULTATENREKENING

3 NAAM ONDERNEMING Pathan B.V. ADRES Kleiweg 500 VESTIGINGSPLAATS 3045 PM Rotterdam SECTOR Gezondheidszorg TELEFOON FAX WEBSITE KVK NUMMER

4 I. INLEIDING DIRECTIE Samenwerking In 2012 is ons netwerk wederom uitgebreid. De samenwerking met PHC-laboratrium is zeer succesvol en ook onze samenwerking met STAR mdc heeft de nodige successen geboekt. Helaas is medio 2013 het Ruwaard van Putten Ziekenhuis failliet gegaan. Voor ons een goede en vertrouwde klant. Het nieuwe consortium heeft besloten om per direct de diagnostiek elders onder te brengen. Financieel 2012 is een gezond jaar geweest voor Pathan met een goed resultaat. In 2012 is de voormalige stichtingsvorm omgezet naar een B.V. met aandeelhouderschap voor de "founding fathers" van Pathan. Wij zijn er van overtuigd dat dit de juiste structuur is voor een laboratorium als het onze dat ons de nodige kansen voor schaalvergroting gaat bieden de komende tijd. Bedrijfsvoering De moleculaire diagnostiek is voor Pathan een dagelijkse routine geworden. Bijna alle moleculaire bepalingen kunnen wij, met begeleiding van het ErasmusMC, in eigen huis doen. De afdeling histologie is bezig met een herinrichting gericht op een nog kleinere foutkans in het proces. Wij hebben hier hoge verwachtingen van. Op de afdeling cytologie zijn de doorlooptijden van met name cervixdiagnostiek uitmuntend gebleven en dit bij een enorme groei in diagnostiek. De pathologen hebben een nieuwe indeling gemaakt om een eerste stap te maken richting verdergaande subspecialisatie. Kwaliteit Het kwaliteitswerk is voor Pathan opgenomen in de dagelijkse routine. In 2013 volgt weer een volledige visitatie die we met vertrouwen tegemoet zien. Ook de opleidingvisitatie is weer met de nodige complimenten doorlopen. Personeel In 2012 hebben we een aantal zeer gewaardeerde collega's kunnen werven. Met de kennis van nu en het al genoemde faillissement betreuren wij het zeer dat we wellicht van enkele van deze collega's afscheid zullen moeten nemen. Pathan zal er alles aan doen om deze collega's te kunnen behouden. Rest mij mijn waardering uit te spreken voor mevrouw Nijssen; door haar inspanningen is dit jaarverslag tot stand gekomen. Jurgen Woerdman directeur 1

5 II. ORGANISATIE a. Organogram 2

6 b. Organisatie en personeel Inzendende zorgaanbieders Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam IJsselland Ziekenhuis te Capelle aan den IJssel Ruwaard van Putten Ziekenhuis te Spijkenisse Vlietland Ziekenhuis te Schiedam Havenziekenhuis te Rotterdam Verscheidene ZBC s omgeving Rotterdam Huisartsen Rotterdam Raad van Commissarissen ir. G.J. van Zoelen, onafhankelijk voorzitter mw. dr. C.J. Kruijthof (lid Raad van Bestuur Sint Franciscus Gasthuis/Vlietland Ziekenhuis) M.J. van der Vat RC (lid Raad van Bestuur Ruwaard van Putten Ziekenhuis) Directie mr. drs. J. Woerdman Managementteam mr. drs. J. Woerdman, directeur mw. drs. H. van der Valk, stafcoördinator P. Smolders, hoofd laboratorium L.A. Goedegebure MFC, HEAD/controller Ondernemingsraad mw. M.A.M.J. Tuitel (afdeling histologie), voorzitter mw. M. Kerp (overigen), secretaris D.M.J. Suijkerbuijk (afdeling cytologie), lid dr. R. Torenbeek (patholoog), lid mw. A.C. Ziedses (afdeling secretariaat), lid Medische staf mw. drs. S. ter Borg mw. drs. N.N.T. Goemaere mw. dr. K.E. Hamoen dr. R.F. Hoedemaeker drs. K.J. Hoogduin dr. V. Noordhoek Hegt drs. J.B. Rahder dr. J.A. Ruizeveld de Winter dr. J.L. Simons mw. drs. Stobbe dr. R. Torenbeek mw. drs. H. van der Valk dr. L.C. Verhoog waarnemer: drs. C.J. Tinga 3

7 percentage Personele bezetting per Afdeling MLO/MBO HLO/HBO Academisch Overig Totaal Cytologie Histologie Logistiek Pathologen Secretariaat Speciale technieken/moleculair Overig Totaal personen 74 Totaal fte 66,8 c. Overlegstructuren intern Managementteam Overleg staf Werkoverleg staf KAM-commissie MCI (Meldingscommissie Incidenten) OR met arbocoördinator Overleg directie/or Ondernemingsraad Automatiseringscommissie Hoofd laboratorium met leidinggevende individueel Hoofd laboratorium met leidinggevenden Werkoverleg afdelingen 1 maal per week 1 maal per maand 1 maal per week 1 maal per maand 1 maal per maand 2 maal per jaar min. 6 maal per jaar min. 12 maal per jaar 1 maal per maand 2 maal per maand 1 maal per maand minimaal 6 maal per jaar d. Ziekteverzuim Zoals in voorgaande jaren blijft ons ziekteverzuim aan de lage kant, zeker ten opzichte van het gemiddelde in de zorgsector Verzuim percentage (kalenderdagen) gem. Pathan 2012 (3,7) gem. zorgsector (5,1) Secretariaat Histologie Cytologie Speciale technieken / moleculair afdeling Medische staf Overig 4

8 III. PRODUCTIEOVERZICHT a. Inleiding Productiegegevens 2012 Histologie vriescoupe plastic cervix cytologie BVO immuno Flowcytome trie moleculair eenvoudig moleculair eenvoudig/hpv moleculair complex cytologie Kwant. pathologie obducties gewogen productie aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal eenheden Sint Franciscus Gasthuis IJsselland Ziekenhuis Ruwaard van Putten Zhs Vlietland Ziekenhuis Havenziekenhuis Huisartsen/ZBC's Totaal verrichtingen Totaal verrichtingen Totaal verrichtingen

9 Verrichtingen Productie eenheden b. Algemeen Gewogen productie per instelling Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's c. Histologie Histologie Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's 6

10 Verrichtingen Verrichtingen d. Algemene cytologie Algemene cytologie Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's e. Cervixcytologie Cervixcytologie Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's 7

11 Verrichtingen Aantallen f. Obducties Obducties Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's g. Immunologie 4000 Immunologie Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's 8

12 Verrichtingen Verrichtingen h. Kwantitatieve pathologie 1200 Kwantitatieve pathologie Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 1e lijn/zbc's i. Moleculaire diagnostiek (eenvoudig) Moleculaire diagnostiek eenvoudig Jaar SFG IJsselland RPZ Vlietland Haven 1e lijn/zbc's 9

13 Verrichtingen Verrichtingen Moleculaire diagnostiek (complex) 140 Moleculaire diagnostiek complex Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven j. Flowcytometrie Flowcytometrie Jaar SFG IJsselland Vlietland RPZ Haven 10

14 IV. BELEIDSCYCLUS Evaluatie 2012 De 3 belangrijkste ontwikkelingen voor Pathan in 2012 zijn: aansluiting van het Havenziekenhuis productiegroei die landelijke stabiliseert/afneemt structuurwijziging Pathan B.V. Pathan kent nu als bedrijf een structuur waarmee balans is gevonden tussen good governance in de zorg, ondernemerschap en flexibiliteit. De productie van het Havenziekenhuis is vlot en probleemloos overgenomen. Deze overname heeft gezorgd voor een aanzienlijke groei in onze productie, echter de totale groei is achtergebleven bij onze verwachtingen, hetgeen een landelijk fenomeen blijkt te zijn. In 2012 is de zogenaamde Pablo (Pathologisch Anatomisch Bacteriologisch Laboratorium overleg) benchmark weer uitgevoerd en heeft Pathan daarnaast op eigen initiatief een landelijk marktonderzoek uitgevoerd. Uit deze benchmark blijkt dat Pathan aan haar doelstelling, Pathan/PCE blijft aan de top voor de pathologiediagnostiek tegen een concurrerende prijs en met een uitstekende dienstverlening, voldoet. Bijna op alle onderzochte vlakken is Pathan de koploper. In de PDCA-cyclus die Pathan hanteert dienen de doelstellingen van 2012 geëvalueerd en waar nodig bijgesteld te worden. In de volgende tabel zijn de doelstellingen van 2012 opgenomen en geëvalueerd: PLAN DO CHECK ACT Moleculaire technieken in productie nemen Productie Eerste diagnostische technieken starten Uitbreiding materiaal continue doorvoer Schaalvergroting Dun uitsnijden alle materialen? Havenziekenhuis in productie Percentage materiaal doorvoerder naar 80% Gerealiseerd Productie gestart en gevalideerd. Nieuwe technieken in 2013 starten Verbeterprogramma met Sakura Geen actie nodig Eerstelijnsmarkt uitbreiden Groei PHC, STAR stagneert Marketingactie STAR (inzenddozen) 11

15 Bestuursstructuur Overgang naar B.V. Gerealiseerd - Opstellen lange termijn huisvestingsplan LTHP inclusief businesscase Gerealiseerd Beslissing huisvesting lange termijn door RvC Korte termijn huisvestingplannen Extra ruimte voor nieuwe pathologen, moleculaire technieken, teleconferencing Teleconferencing gerealiseerd. Extra pathologenkamers en moleculaire technieken nog niet Korte termijn beslissing over moleculaire technieken In service opleiding BBL 2 leerlingen gestart Loopt Geen actie Kostenmodel invoeren Prestatiebekostiging invoeren Cervix-screening SSRP Samenwerking JNI Kostprijzen als basis Gerealiseerd tariefstructuur Financiering Pathan op Gerealiseerd basis van integrale tarieven Evaluatie deelnemerschap SSRP-deelnemerschap beëindigd Regiomodel samenwerking moleculaire technieken Backoffice activiteiten sharen Werkgroep opgericht, uitwerking loopt Samenwerking PAL Dordrecht Gerealiseerd bedrijfsarts, ICT, kwaliteit Opleiding AIO Uitbreiding tweede AIO Niet gerealiseerd On hold Actualiseren kostprijzen Alternatieve structuur oprichten i.v.m. BVO-screening nieuwe stijl Besluit over toekomst moleculaire technieken in 2013 Eventueel uitbreiding met finance en PenO Relatiebeheer Jaargesprekken voeren Gerealiseerd - met instellingen Teleconferencing Infrastructuur inrichten Gerealiseerd Uitbreiden aantal besprekingen Scanning Nog geen businessmodel Naar

16 Cumulatief percentage Cumulatief percentage V. KLINISCHE KWALITEITSASPECTEN a. Doorlooptijden NB: De doorlooptijden overlappen elkaar, zodat bij enkele grafieken de lijnen slecht zichtbaar zijn. Doorlooptijden histologie in werkdagen Doorlooptijd histologie 100% 80% 60% 40% 20% 0% Dagen Doorlooptijden beenmerg in werkdagen Doorlooptijd beenmerg 100% 80% 60% 40% 20% 0% >10 Dagen 13

17 Cumulatief percentage Cumulatief percentage Doorlooptijden algemene cytologie in werkdagen Doorlooptijd algemene cytologie 100% 80% 60% 40% 20% 0% Dagen Doorlooptijden cervixcytologie in werkdagen Doorlooptijd cervixcytologie 100% 80% 60% 40% 20% 0% Dagen 14

18 Cumulatief percentage Doorlooptijden obducties in weken Doorlooptijd obducties 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% > 20 Dagen 15

19 b. Vriescoupe-onderzoek Van de in totaal 196 uitgevoerde vriescoupes werden er 189 bij definitieve diagnose d.m.v. paraffinecoupes bevestigd (conform/concordant). In 5 gevallen kon geen snelle diagnose gegeven worden en moesten de paraffinecoupes worden afgewacht; in nog eens 2 gevallen bleek bij paraffinecoupe de aanvankelijke diagnose onjuist. Vriescoupe onderzoek in relatie tot de definitieve diagnose Vriescoupes Conform (C) Niet conform (NC) Uitgestelde diagnose (U) Totaal Verdeling naar orgaan(systeem) NC U C Totaal Prostaat-, blaasoperatie Long/bronchus/pleura Oesofagus/maag/duodenum/pancreas Ovarium Bijschildklier Peritoneum/omentum 9 9 Lymfklieren 5 5 Overige Totaal Van de 2 gevallen waarbij er sprake was van discrepantie tussen vriescoupediagnose en definitieve uitslag, ging het in één geval om een bijschildklieroperatie, waarbij op vriescoupe is gezegd dat het geen bijschildklierweefsel betrof, maar lymfklierweefsel; bij dieper snijden op het paraffinemateriaal bleek er toch bijschildklierweefsel aanwezig te zijn. Het andere geval betrof een Whipple-operatie in het kader van een pancreastumor, waarbij op vriescoupe een resectievlak als reactief was afgegeven en dit bij paraffinecoupe toch positief bleek te zijn. 16

20 c. Revisie van PA-verslagen De groep gewijzigde conclusie histologie Tabel gewijzigde conclusie histologie Uitkomst histologie histologie histologie histologie histologie Maligne wordt benigne Benigne wordt maligne Maligne blijft maligne (andere diagnose) Benigne blijft benigne (andere diagnose) Technisch-administratieve fouten Links/rechts verwisseling Verkeerde uitslag op verkeerd nummer/patiënt Fout t.g.v. G2/administratie Verwisseling locatie Verwisseling tussen patiënten Onvolledig verslag 8 Foutieve klinische informatie 6 Totaal Opmerkingen bij de tabel. De aantallen gewijzigde conclusies zijn hoger ten gevolge van een nauwkeuriger registratie. Ook kleine wijzigingen in de tekst zijn verwerkt als gewijzigde conclusie. Voor de gewijzigde cytologiediagnoses: zie verslag cytologie. Revisie extern In 2012 werden er 1467 diagnoses gereviseerd. Hiervan waren er 23 discordant. Dat is 1,6%. Consult extern in 2012 werden 480 consulten extern aangevraagd. Hiervan bleken er 20 discordant. Dat is 4,2% d. MeldingsCommissie Incidenten (MCI) De MCI (MeldingsCommissieIncidenten) behandelt alle meldingen en klachten die direct te maken hebben met de patiëntenzorg. Het doel van de commissie is het behandelen van (bijna)incidenten bij Pathan. Door de commissie worden zowel in- als externe meldingen afgehandeld. De commissie vergadert structureel elke maand en, indien noodzakelijk, op verzoek. In de commissie hebben de directeur, een patholoog en het hoofd laboratorium zitting. In 2012 zijn er 17 meldingen binnengekomen bij de MCI. Waar nodig is conform het MCI-protocol overleg gevoerd met de aanvragend behandelaar. Een volledig overzicht is opgenomen in het management review

21 e. Algemene cytologie en cervixcytologie Algemene cytologie Aantal verrichtingen, aard materiaal afgezet tegen einddiagnose In 2012 zijn in totaal 9266 algemene cytologie onderzoeken verricht. AARD ONVOLDOENDE BENIGNE ONZEKER ONZEKER MALIGNE TOTAAL MATERIAAL MATERIAAL BENIGNE MALIGNE Abdomen Ascitesvocht BAL Bronchus brush Bronchus spoelsel Hoofd/hals gebied Hoofdcarina Lever Lies Liquor Long (punctie) Lymfklier Mamma Nier/bijnier Oksel Ovarium Pancreas Pericardvocht Pleuravocht Schildklier Speekselklier Sputum Tepelvocht Urine Weke delen Overigen Totaal Er is een kleine afname in het aantal onderzoeken. De onderzoeken die zijn toegenomen in aantal (lymfklier en schildklier) zijn erg arbeidsintensief. De verslaglegging van zowel macroscopie als microscopie is aan vaste regels gebonden. Hierbij wordt het verslag volgens vaste regels en met behulp van vaste teksten opgebouwd. Vrijwel alle algemene cytologie wordt met behulp van een protocolmodule in het U-DPS ingevoerd. Hierbij is sprake van grote uniformiteit in verslaglegging bij dezelfde diagnoses. Tevens wordt deze module gebruikt als checklist voor de microscopie. Deze standaardisatie heeft ook het voordeel dat er sprake is van een vaststaande codering voor alle soorten diagnoses. De onderzoeken worden altijd met een van de volgende PALGA-diagnoses gecodeerd: onvoldoende materiaal, geen maligniteit, onzeker benigne, onzeker maligne of maligne. Het percentage inzendingen waarin onvoldoende beoordeelbaar materiaal aanwezig, is licht gestegen tot 8,6%. 18

22 Follow-up algemene cytologie Net als in eerdere jaren werd ook afgelopen jaar de mammacytologie geëvalueerd door middel van follow-up onderzoek (van 01 november 2011 tot en met 01 november 2012) op grond van histologisch vervolgonderzoek. Hierbij valt op een stijging van de specificiteit en positief voorspellende waarde naar 100%. Met andere woorden, uit alle cytologische diagnoses onzeker maligne/maligne komt histologisch een maligniteit. Tevens moet worden opgemerkt dat punctaten die als onzeker benigne of onzeker maligne zijn gecodeerd vaak wel van een begeleidend advies zijn voorzien, bijvoorbeeld advies naaldbiopt. De discrepanties tussen cytologisch en histologisch (mamma)onderzoek zijn uitgebreid herbeoordeeld tijdens cytologiebesprekingen door zowel analisten als pathologen. Niet alleen om te reviseren, maar vooral om te komen tot betere diagnostiek of betere adviezen voor vervolgonderzoek. In onderstaande tabel een berekening van sensitiviteit, specificiteit, positief voorspellende waarde en negatief voorspellende waarde van mammacytologie. Cytologische diagnose Geen histologie Histologie benigne Histologie maligne Totaal Geen diagnose/ onvoldoende materiaal (20,10%) Benigne (63,50%) Onzeker benigne (6,00%) Onzeker maligne (3,80%) Maligne (6,60%) Totaal 247 (67,80 %) 65 (17,90%) 52 (14,30%) 364 (100%) Sensitiviteit: TP* x 100% = x 100% = 88,40% TP+FN* Specificiteit: TN* x 100% = x 100% = 100% TN+FP* Positief voorspellende waarde: TP x 100% = x 100% = 100% TP+FP Negatief voorspellende waarde: TN x 100% = x 100% = 89,60% TN+FN * TP = terecht positief * FN = fout negatief * TN = terecht negatief * FP = fout positief 19

23 Cervixcytologie Structureel worden de uitslagen, zowel van herhalings- als van voorgaand cervixonderzoek, vergeleken met de nieuwe onderzoeksbevindingen. Bij relevante discrepanties (verschil meer dan één stap in de CIN-klasse) worden voorgaande preparaten herbeoordeeld. Frequentietabel ontstekingen in cervixuitstrijken in Het relatief grote aantal virale infecties wordt met name bepaald door het Humaan Papillomavirus (HPV). Voor een overzicht van de onderzoeken naar oncogene HPV-typen verwijzen we naar het onderdeel HPV-typering verderop in dit hoofdstuk. Ontstekingstype Aantallen Percentage Virale infectie 874 8,8% Trichomonas vaginalis 44 0,4% Bacteriële infectie 913 9,2% Candida albicans 619 6,2% Geen ontsteking ,7% Actinomyces 127 1,3% Aspecifieke ontsteking 52 0,5% Onvoldoende materiaal 77 0,8% Totaal ,0% Overzicht van het aantal cervixuitstrijken onderverdeeld per ziekenhuis en Pap-klasse over het jaar (legenda Pap-classificatie onder de tabel) Pap (aantallen) A 3B 4 5 Totaal EC- SFG IJsselland Vlietland Ruwaard van Putten Haven Huisartsen Totaal Pap (%) A 3B 4 5 Totaal EC- SFG 0,8% 78,1% 11,6% 7,9% 1,2% 0,0% 0,4% 100% 12,2% IJsselland 0,3% 82,8% 10,2% 5,5% 1,0% 0,0% 0,1% 100% 6,0% Vlietland 0,7% 78,6% 12,0% 7,4% 0,7% 0,0% 0,5% 100% 14,6% Ruwaard van Putten 0,7% 79,9% 11,0% 7,0% 0,7% 0,1% 0,7% 100% 14,4% Haven 0,9% 74,7% 12,9% 9,4% 2,0% 0,0% 0,1% 100% 16,6% Huisartsen 1,0% 88,9% 6,5% 2,9% 0,5% 0,0% 0,1% 100% 14,8% Totaal 0,7% 81,4% 10,4% 6,3% 1,0% 0,0% 0,3% 100% 11,7% Pap-klasse Beschrijving(en) 0 Onvoldoende kwalitweit voor betrouwbare diagnose 1 Geen afwijkingen 2 Abnormale plaveiselcellen 3A 3B Atypische squameuze metaplasie / regeneratie / cilindercellen Geringe of matige dysplasie plaveiselepitheel (CIN I / CIN II) Geringe of matige atypie endocervixepitheel (GCIN I / GCIN II) Geringe of matige atypie endometrium Sterke dysplasie plaveiselepitheel (CIN III) / sterke atypie endocervixepitheel (GCIN III) Sterke atypie endometrium 4 Carcinoma in situ (CIN III) / adenocarcinoma in situ (GCIN III) Verdacht voor endometriumcarcinoom 5 Invasief plaveiselcelcarcinoom Adenocarcinoom endocervix / endometrium Metastase / doorgroei andere maligniteit 20

24 Aangezien in ons laboratorium overwegend indicatie cervixcytologie wordt verricht ten behoeve van gynaecologen hebben we een relatief hoog percentage afwijkingen. Het percentage uitstrijken met Pap 2 bedraagt in ,4% (een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar) en het percentage uitstrijken met Pap 3A en hoger 7,5% (een lichte daling ten opzichte van vorig jaar). Met name voor de groep vrouwen met een Pap 2 of Pap 3A is aanvullend HPV-onderzoek zinvol. Tussen de diverse ziekenhuizen zijn geen grote verschillen te zien als het gaat om gevonden afwijkingen. Het aantal uitstrijken met een Pap 2 of hoger varieert van 16,9% tot 24,4%. Wel is evenals voorgaande jaren een vrij groot verschil te zien in het aantal uitstrijken zonder endocervixepitheelcellen. Gemiddeld ligt het thans op 13,1% met een spreiding tussen de 6,0% en 16,6%. HPV-typering Met diverse maatschappen gynaecologie zijn afspraken gemaakt over het bepalen van de HPV-status. Met uitzondering van het materiaal ontvangen uit het Ruwaard van Putten Ziekenhuis en het Havenziekenhuis werd in 2012 bij alle cervixonderzoeken met een Pap 2 of Pap 3A standaard een HPV-test uitgevoerd. De bepaling wordt uitgevoerd volgens het Hybrid Capture II-systeem van Digene op de rest van het SurePath -materiaal. De volgende oncogene HPV-types worden getest: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 en 68. Daarnaast zijn er ook specifieke aanvragen van gynaecologen voor deze test. Dit kunnen dus zowel morfologisch niet afwijkende uitstrijkjes zijn als (pre-)maligne afwijkingen. Uitslag HPV-test afgezet tegen de cytologische diagnose. HPV-test Positief Negatief Percentage Cytologische diagnose positiviteit per diagnosegroep Pap 1 * ,4% Pap ,8% Pap 3A (P4) ,9% Pap 3A (P5) ,8% Pap 3B/4/5 * ,4% Totaal ,2% * Bij de categorieën Pap 1 en Pap 3B en hoger betreft het een beperkt aantal gerichte aanvragen door clinici; deze cijfers zijn dan ook niet maatgevend voor deze categorieën. Beoordeelbaarheid cervixcytologie Het percentage verminderd beoordeelbare uitstrijken (B2) is thans 8,1%. Het grootste deel van de B2-codes werd veroorzaakt door de code B2J (Geen endocervicale cellen aanwezig). Slechts 9,3% van de B2-codes lieten andere oorzaken zien. Het percentage onbeoordeelbare uitstrijken (B3/Pap 0) bedraagt thans 0,7%. Het betrof hier zowel te celarm materiaal als uitstrijken zonder endocervicale cellen van patiënten met een abnormale portio of waarvan de portio niet gezien werd. De lage percentages B2 (exclusief B2J) en B3 zijn grotendeels te danken aan de verwerking volgens de dunnelaagmethode van SurePath. 21

25 Oorzaken verminderde beoordeelbaarheid en onbeoordeelbare cervixuitstrijkpreparaten per ziekenhuis over het jaar 2012 Oorzaak B2 B2 totaal B2 % A B C D E F G H J Totaal SFG 192 8,24% IJsselland 112 3,31% Vlietland ,47% Ruwaard 82 6,93% van Putten Haven ,31% Overigen/ ,04% Consult Totaal 935 8,12% Oorzaak B3 B3 totaal B3 % A B C D E F G H J Totaal SFG 18 0,77% IJsselland 9 0,27% Vlietland 13 0,75% Ruwaard 8 0,68% van Putten Haven 8 0,94% Overigen/ 21 1,04% Consult Totaal 77 0,67% Legenda B rubriek: B1 - goed beoordeelbaar B2 - voldoende beoordeelbaar, maar beperkt door: probleem typering B3 - niet beoordeelbaar door: probleem typering Probleem typering: A - veel bloed B - veel leukocyten C - (te) weinig epitheelcellen D - slechte fixatie E - mechanische beschadiging F - cytolyse G - (te) dikke uitstrijk H - (te) weinig plaveiselepitheelcellen bij veel endocervicale cilindercellen J - ontbreken van endocervicale cilindercellen 22

26 Follow-up cervixcytologie Bij de diverse Pap-klassen worden herhalingsadviezen gegeven. Bij een Pap 3A-matige dysplasie of hoger wordt histologisch onderzoek geadviseerd. Bij een Pap 2 of Pap 3A-lichte dysplasie wordt geadviseerd om na een half jaar de uitstrijk te herhalen. Dit laatste is dan ook de reden dat de follow-up van de uitstrijken van 2011 pas in dit jaarverslag kunnen worden gepresenteerd. In onderstaande tabellen worden de histologische data van de follow-up getoond. Indien geen histologisch onderzoek werd verricht, wordt volstaan met de cytologische follow-up. Discrepanties en bijzondere bevindingen zijn door pathologen en analisten tijdens cytologiebesprekingen opnieuw bekeken in relatie tot de histologie. Op pagina 25 wordt de voorspellende waarde gegeven van de cervix cytologie. Hierbij wordt alleen gekeken naar die uitstrijken die bekende histologische follow-up hebben. De kans dat een onderzoek met een squameuze afwijking van Pap-klasse van 3A of hoger ook werkelijk histologisch een CIN I of hoger wordt gevonden bedraagt 90% (557 per 617). Voor de endocervicale afwijkingen is deze kans 82% (14 per 17). Voor de overige afwijkingen (endometriumafwijkingen, metastasen en andere tumoren) bedraagt deze kans 79% (37 per 47). Squameuze afwijkingen Follow-up GEEN CYTOLOGIE tot begin 213 HISTOLOGIE tot begin 2013 Cytologische Totaal Follow- Pap1 Pap 2 Pap 3A Pap 3A Pap 3B CIN 0 CIN I CIN II CIN III Carci- Geen diagnose over 2011 up Licht Matig /4 /CIS noom diag Abnormale plaveiselcellen Atypische metaplasie (P 2+P3) Lichte dysplasie A (P 4) Matige dysplasie (P 5) Sterke dysplasie (P 6) Carcinoma in situ (P 7) Plaveiselcel carcinoom (P 9) Totaal A = waarvan 1x endometriumcarcinoom B = waarvan 1x tevens endocervicaal adenocarcinoma in situ B B A 23

27 Follow-up In onderstaande figuur zijn de cervixcytologische diagnosen van de squameuze afwijkingen uit 2011 volgens het KOPAC-systeem (X-as) afgezet tegen de histologische of cytologische follow-up in absolute aantallen (Yas) Carcinoom CIN III/Pap 3B CIN II/Pap 3 A MD CIN I/Pap 3A LD 150 CIN 0/Pap Geen FU 0 P4 P5 P6 P7 P9 = Lichte dysplasie P5 = Matige dysplasie P6 = Sterke dysplasie P7 = Carcinoma in situ P9 = Invasief carcinoom Cervixcytologische diagnose P4 Endocervicale cilinder afwijkingen Follow-up GEEN Follow-up tot begin 2013 Cytologische Totaal Follow- Alleen CIN 0 CIN I CIN II CIN III GCIN I GCIN II GCIN III Carcidiagnose over 2011 up cyt f-up + + noom Licht atypisch cylinderepitheel (C 4) Matig atypisch cylinderepitheel (C 5) Sterk atypisch cylinderepitheel (C 6) Adenocarcinoma in situ (C 7) Adenocarcinoom (C 9) Totaal A = tevens CIN II B = tevens CIN III C = waarvan 1x plaveiselcelcarcinoom en 1x endometriumcarcinoom D = waarvan 1x plaveiselcelcarcinoom CIS ACIS A B C D 24

28 Andere afwijkingen (endometriumafwijkingen/metastasen) Follow-up GEEN Follow-up tot begin 213 Cytologische Totaal Follow- Alleen Geen Geen Maligne Maligne Anders diagnose over 2011 up cyt f-up diagnose maligniteit Endom. overige carcinoom Postmenopauzaal endometrium (code 23) Licht / matig atypisch endometrium (A 4-5) Verdacht voor endometriumcarcinoom (A 6) Endometriumcarcinoom (A 7) Metastase / andere maligniteit (A 8-9) Totaal A = Mixed Mullerian tumor B = plaveiselcelcarcinoom C = 2x coloncarcinoom, 1x sarcoom, 1x plaveiselcelcarcinoom (mogelijk metastase van elders) A B C Voorspellende waarde cervixcytologie gekoppeld aan bekende histologische follow-up Plaveiselepitheel Cytologie P 4 Cytologie P 5 Cytologie P 6 Cytologie P 7 Cytologie P 9 Lichte dysplasie Matige dysplasie Sterke dysplasie Carcinoma in situ Plaveiselcelcarcinoom Histologische FU 235 / / / / 7 6 / 6 CIN I en > 85% 93% 97% 100% 100% Cilinderepitheel Cytologie C 4 Cytologie C 5 Cytologie C 6 Cytologie C 7 Cytologie C 9 Licht atypisch Matig atypisch Sterk atypisch Adenocarcinoma Adenocarcinoom endocervix endocervix endocervix in situ endocervix Histologische FU 4 / 6 4 / 5 3 / 3 1 / 1 2 / 2 (G)CIN en > 67% 80% 100% 100% 100% Endometrium / Cytologie EX 023 Cytologie A 4-5 Cytologie A 6 Cytologie A 7 Cytologie A 8-9 Metastasen Postmenopauzaal Licht/matig atypisch Verdacht voor Endometriumcarcinoom Metastase of endometrium endometrium Endometriumcarcinoom andere tumor Histologische FU 1 / 19 4 / / / 17 4 / 4 maligniteiten 5% 31% 92% 100% 100% 25

29 f. Klinisch pathologische besprekingen Planning besprekingen naar locatie. Sint Franciscus Gasthuis chirurgie dermatologie gynaecologie (SFG) gynaecologie (SFG + IJSS.) v.a. nov haematologie (SFG + IJSS.) interne algemeen intervisie gynaecologie longziekten MDO obducties IC oncologie urologie perinatale audit IJsselland Ziekenhuis chirurgie dermatologie gynaecologie gynaecologie (SFG + IJSS.) v.a. nov haematologie (SFG + IJSS.) interne longziekten MDO MDO GIO MDO long oncologie oncologie Ruwaard van Putten Ziekenhuis haematologie MDO oncologie necrologie Vlietland Ziekenhuis dermatologie haematologie MDO oncologie MDO necrologie Haven ziekenhuis PA-bespreking dermatologie 1x per maand (niet tot nader order) 1x per 2 weken 1x per 2 maanden 1x per week 1x per maand 1x per 2 weken 1x per 2 maanden 1x per maand 1x per week 1x per 2 maanden 1x per week 1x per maand geen vaste dag 1x per 2 maanden 1x per maand 1x per 2 maanden 1x per week 1x per maand 1x per 2 weken 1x per maand 1x per week 1x per week 1 x per 2 weken (niet tot nader order) 1x per week 1x per maand 1x per week 1x per maand geen vaste dag 1x per 2 maanden 1x per maand 1x per week 1x per week 1x per maand 1x per maand 1x per maand Leverpathologie In 2012 bloeide het leverpanel Rotterdam en omstreken als nooit tevoren. Onder de bezielende leiding van mw. dr. J. Verheij (patholoog verbonden aan het AMC), zijn maandelijks vele boeiende, mooie of zeldzame ziektebeelden de revue gepasseerd. Van de participerende perifere laboratoria heeft Pathan weer een zeer substantiële bijdrage geleverd, zowel in het aanleveren van patiëntmateriaal als in de presentie bij de discussie door de pathologen Ter Borg en 26

30 Torenbeek. De bijeenkomsten vonden steeds plaats op een vrijdag tussen en uur en werden in wisselende mate bijgewoond door collega s van het JNI, Pal Dordrecht, Maasstad Ziekenhuis/Rotterdam, RDGG/Delft en incidenteel ook uit Den Haag. Voor 2013 is deze vorm van nascholing in het JNI beëindigd, maar wordt het voortgezet in het AMC op maandag tussen uur uur. Lymfomenpanel In 2012 kwam het regionale lymfomenpanel 25 keer bijeen. Van de 626 gevallen die in totaal door het panel werden beoordeeld, werden 226 casus (36%) (135 lymfklierbiopten en -excisies, 26 cristabiopten, 13 huidpreparaten, en 52 biopten en excisies van andere weefselsoorten) door Pathan ingebracht. In 13 gevallen werd de diagnose door het lymfomenpanel aangepast. Deze diagnoses staan in de bovenste tabel weergegeven. Zie tabel pagina 28. Een overzicht van alle uiteindelijk gestelde diagnoses in het panel op de casus van Pathan: N % Paneldiagnose B-cel Non Hodgkinlymfoom Diffuus Grootcellig B-cellymfoom Kleincellig lymfocytair lymfoom/chronische lymfatische leukemie Laaggradig Folliculair Lymfoom Hooggradig Folliculair Lymfoom Mantelcellymfoom Marginale Zonelymfoom Lymfoplasmacellulair lymfoom / Morbus Waldenström Hairy cel leukemie Plasmablastair lymfoom Kleincellig B-cellymfoom niet nader classificeerbaar Plasmacytoom/ monoclonale gammopathie/. Morbus Kahler Verdacht voor B-cellymfoom Totaal T-cel Non Hodgkinlymfoom Angioimmunoblastair T-cellymfoom (AITL) Perifeer T-cellymfoom NOS Enteropathie geassocieerd T-cellymfoom (EATL) T-prolymfocytair lymfoom (T-PLL) T-lymfoblastair lymfoom/leukemie (T-LBL) Grootcellig anaplastisch lymfoom, ALK + (ALCL, ALK+) NK/T-cellymfoom Verdenking T-cellymfoom Totaal Non-Hodgkin lymfomen van de huid CD30-positieve Lymfoproliferatieve Aandoening Primair Cutaan marginale zone B-cellymfoom Primair cutaan diffuus grootcellig B-cellymfoom Mycosis Fungoides Verdacht voor mycosis fungoides Totaal Hodgkin lymfoom Hodgkin lymfoom, klassieke type Lymfocyt Predominant Hodgkin Lymfoom (LPHL) Verdacht voor Hodgkin lymfoom Totaal Myeloproliferatieve aandoeningen Systemische Mastocytose Benigne Reactieve aandoeningen Overig Thymoom Verdenking thymoom Ziekte van Castleman Grootcellig lymfoom NOS Voorkeur epitheliale maligniteit Totaal Totaal

31 DOOR PANEL AANGEPASTE DIAGNOSES N Ingangsdiagnose Paneldiagnose 1 reactief AITL (na genherschikking) 2 reactief verdacht voor T-cellymfoom 3 reactief verdacht voor B-cellymfoom 4 marginale zonelymfoom verdacht voor B-cellymfoom 5 marginale zonelymfoom B-cellymfoom NOS 6 verdacht voor B-cellymfoom B-cellymfoom NOS 7 Verdacht foll. lymfoom laaggradig Foll. lymfoom laaggradig 8 Foll. lymfoom NOS Foll. lymfoom laaggradig 9 B-cellymfoom NOS Foll. lymfoom laaggradig 10 Foll. lymfoom hooggradig Foll. lymfoom laaggradig 11 Foll. lymfoom hooggradig Diffuus grootc B-cellymfoom 12 Diffuus grootc B-cellymfoom Foll. lymfoom hooggradig 13 B-cellymfoom NOS Diffuus grootc B-cellymfoom Beentumorencommissie In totaal werden volgens de verkregen en beoordeelde overzichten 9 casus ingezonden voor beoordeling door de Commissie voor Beentumoren. Voor drie patiënten betrof het een goedaardige tumor, hetgeen werd bevestigd en in één casus een goedaardige cyste. Eén casus betrof een chondrosarcoom uitgaande van de long, hetgeen een opmerkelijk zeldzaam beeld is en door de Commissie werd bevestigd. In één casus betrof het een atypische kraakbeenproliferatie in de neusholte, welke door de Commissie werd bevestigd als chondrosarcoom graad I, mogelijk graad II. In één casus betrof het een chondrosarcoom van de calcaneus, welke door de Commissie werd bevestigd en werd gevolgd door een onderbeenamputatie. In één casus betrof het meerdere preparaten van een klinisch complexe thorax/long en weke delen afwijking welke uiteindelijk als reactief werd beoordeeld na beoordeling door Pathan en de Commissie, conform. In één casus betrof het een 2 e recidief van een tumor in de voet, welke daarom werd ingezonden naar de Commissie. Gezien de kenmerken werd deze afwijking door de Commissie als een atypische chondroide cartilaginaire tumor beschouwd (chondrosarcoom graad I). g. Opleiding In 2012 heeft de opleidingsgroep weer een 2-tal aois naar wederzijdse tevredenheid begeleid bij de opleiding pathologie. Het project van de KNMG, de modernisering van de medische vervolgopleidingen, werd op de voet gevolgd. Het modulair/thematische karakter van de opleiding heeft verder vorm gekregen. De aandachtsgebieden van de pathologen werden opnieuw vastgesteld en afgestemd op de opleidingsmodules/thema s van de B-opleiding. Ook werd een start gemaakt met thematisch onderwijs door de opleidinggroep. Het elektronisch portfolio epass werd toegelicht aan de opleidingsgroep en zal per 1 januari 2013 door de opleidingsgroep worden gebruikt. Ook in 2012 werd weer medewerking verleend aan de opleiding dermatopathologie van het Sint Franciscus Gasthuis. 28

32 VI. LIDMAATSCHAPPEN Stafleden mw. drs. S. ter Borg Lid Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen (WKPLL) Lid LAD Lid De Orde Lid NVVP en lid taakgroep FAQ mw. drs. N.N.T. Goemaere Staflid Ruwaard van Putten Ziekenhuis Lid Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen (WKPLL) Lid Renal Pathology Society (RPS) Lid Pediatric Pathology Society (PPS) Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP mw. dr. K.E. Hamoen Staflid Ruwaard van Putten Ziekenhuis Lid IKR-netwerk pathologen Lid IKR Werkgroep Gynaecopathologie Lid NVVP dr. R.F. Hoedemaeker Staflid IJsselland Ziekenhuis Lid IKR-werkgroep Urologische Tumoren Lid Wetenschappelijke Raad PALGA Lid PALGA Raad Lid Werkgroep Protocollen PALGA Lid European Network of Urological Pathology Lid International Society of Urological Pathology Lid Regionaal Lymfomenpanel, regio Zuidwest Nederland Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP drs. K.J. Hoogduin Staflid Ruwaard van Putten Ziekenhuis Lid United States and Canadian Academy of Pathology (USCAP) Lid IKR-netwerk pathologen dr. V. Noordhoek Hegt Staflid Sint Franciscus Gasthuis Lid International Society of Dermatopathology Lid European Association of Haematopathology Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP drs. J.B. Rahder Staflid IJsselland Ziekenhuis Lid British Division of International Academy of Pathology Lid European Association of Haematopathology Lid IKR werkgroep longtumoren Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP Lid KNMG en LAD 29

33 dr. J.A. Ruizeveld de Winter Staflid Sint Franciscus Gasthuis Lid opleidingscommissie Sint Franciscus Gasthuis Opleider B-opleiding pathologie Lid British Division of the International Academy of Pathology Lid European Association for Haematopathology Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP Lid KNMG en LAD dr. J.L. Simons Staflid Vlietland Ziekenhuis Lid United States and Canadian Academy of Pathology (USCAP) en International Academy of Pathology Lid Weke delen panel DDHK-IKR Plaatsvervangend B-opleider pathologie Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP Lid LAD dr. R. Torenbeek Staflid IJsselland Ziekenhuis Lid landelijke werkgroep leverpathologie (WELP) Lid Orde medisch Specialisten Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP Lid NVGE Lid NVH mw. drs. H. van der Valk Staflid Sint Franciscus Gasthuis Stafcoördinator Pathan Lid OWG commissie Sint Franciscus Gasthuis Lid kascommissie Sint Franciscus Gasthuis Lid Nederlandse Vereniging voor Gastro-enterologie Lid IKR kerngroep gastro-intestinale tumoren Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP Lid KNMG dr. L.C. Verhoog Staflid Vlietland Ziekenhuis Lid Orde van Medisch Specialisten Lid IKR kerngroep mammatumoren Lid IKR-netwerk pathologen Lid NVVP Lid KNMG 30

34 Analisten histologie Lid VAP De dames G.W. van Wieringen, S.D. Djanam, L.M. Holleman, M.A.M.J. Tuitel, S.N.M. Lindeman, C.I.C. Leeuwerik, A. Simons, W.M. Pieterse, S. Heesterman, M.L. Schouten en R.W. Doekharan en de heren S.M. van der Hoeven en R. Verbarendse Analisten speciale technieken Lid VAP Alle analisten Lid Werkgroep ImmunoHistoChemie (WIHC) De dames N.M.M.T. Bartalits, R.F. Beers, M. Kerp en R.M. Smout Analisten Cytologie Lid VAP Alle analisten mw. C.H. van den Broek Lid werkgroep PGO Leiden Overig L.A. Goedegebure MFC Lid Pablo P. Smolders Bestuurslid WIHC (contactpersoon van de WIHC bij de SKML) Lid VAP Lid Werkgroep ImmunoHistoChemie (WIHC) A.A.J. Verdaasdonk Lid NEVI Lid Inkoopoverleg Pablo Lid VAP mr. drs. J. Woerdman Vice voorzitter Pablo Lid NVVP 31

35 VII. NASCHOLING Stafleden mw. drs. S. ter Borg Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie Histopathologie van schildkliertumoren (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) mw. drs. N.N.T. Goemaere Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie 2x Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Nascholing Pathologie 2x Werkgroep Kinder Pathologie der Lage Landen (WKPLL) (ID nummer: 43351) Nascholing Pathologie 7x Regionaal Leverpanel Rotterdam en omstreken (ID nummer: 88548) Nascholing Pathologie Herhaling Negentiende Amsterdamse Zomercursus Leverpathologie (ID nummer: ) Nascholing Pathologie NVVP Pathologendagen 2012 (ID nummer: ) Nascholing interne geneeskunde 3x Regionale Nierbiopsieavond 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 5x Lokale en regionale perinatale audit (ID nummer: 96918) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie IAP congres mw. dr. K.E. Hamoen Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie IKNL locatie Rotterdam Regiobijeenkomst Gynaecologische tumoren -januari 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 2x Melanoompanel ZO nl (ID nummer: ) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie The Harvard Medical School, Thoracic Pathology, September 22-24, 2012 Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie The Harvard Medical School, October 27-28, 2012, Common Challenges in Gynecologic and Obstetric Pathology dr. R.F. Hoedemaeker Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie Lokale en regionale perinatale audit (ID nummer: 96918) Nascholing Pathologie 18x Lymfomenpanel Zuid-West Nederland Rotterdam (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Congres Pathologie 2.0 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie NVVP Pathologendagen 2012 (ID nummer: ) Buitenlandscholing 29th Congress of the International Academy of Pathology Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) drs. K.J. Hoogduin Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie IKNL locatie Rotterdam Regiobijeenkomst Gynaecologische tumoren -januari 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Coupe-avonden 2012 Gynaecopathologie IKNL locatie Rotterdam (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 2x Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Nascholing Pathologie Nascholing Pathologie 19th International Surgical Pathology Symposium Mayo Clinic 96. Jahrestagung der Deutschen Gesellschaft für Pathologie e.v., Berlin, 31. Mai-3. Juni

36 dr. V. Noordhoek Hegt Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie IKNL locatie Rotterdam Regiobijeenkomst Gynaecologische tumoren -januari 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 2x Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Nascholing Pathologie London Dermatopathology Symposium, 10th & 11th May, 2012 Nascholing dermatologie algemeen Skintermezzo (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Rosai-lezing (ID nummer: 80303) Nascholing Pathologie 9th Summer Academy of Dermatopathology, Graz July 2-6,2012 Nascholing dermatologie algemeen Refereeravond (ID nummer: 85718) drs. J.B. Rahder Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie IKNL locatie Rotterdam Regiobijeenkomst Gynaecologische tumoren -januari 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Oncologiedag Longkanker (ID nummer: ) Nascholing Pathologie NVVP Pathologendagen 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 10de Bossche Mamma Congres (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Rosai-lezing (ID nummer: 80303) Nascholing Pathologie Histopathologie van schildkliertumoren (ID nummer: ) dr. J.A. Ruizeveld de Winter Categorie Nascholing Pathologie Omschrijving Implementatietraining MMV Pathologie Erasmus MC Desiderius School Nascholing Pathologie NVVP Pathologendagen 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 2x Lymfomenpanel Zuid-West Nederland Rotterdam (ID nummer: ) Algemene scholing cluster 2 Competenties vertalen naar opleidingsactiviteiten (ID nummer: ) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie European Association for Haematopathology Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Algemene scholing cluster 1,2 en 3 Expeditie 2015 (Competentiegericht) opleiden in de dagelijkse praktijk (ID nummer: ) dr. J.L. Simons Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie 6x Weke delen panel 2012 IKNL-locatie Rotterdam (ID nummer: ) Algemene scholing cluster 2 Implementatietraining MMV (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 96. Jahrestagung der Deutschen Gesellschaft für Pathologie e.v., Berllin 31. Mai - 3. Juni 2012 Algemene scholing cluster 2 Competenties vertalen naar opleidingsactiviteiten (ID nummer: ) Nascholing Pathologie NVvO Milestonesdag Targeted therapy bij kanker (ID nummer: ) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie 78th annual meeting of the Swiss Society of Pathology St Gallen Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) mw. drs. C.K. Stobbe Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie 2x Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie Berzelius symposium 86. The fifth Arkadi M Rywlin International Slide Seminar. Symposium in Anatomic Pathology.Stockholm Sweden 33

37 dr. R.Torenbeek Categorie Omschrijving Algemene scholing cluster 1 en 2 Aan de schandpaal (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 7x Regionaal Leverpanel Rotterdam en omstreken (ID nummer: 88548) Algemene scholing cluster 2 Preventief en curatief omgaan met disfunctioneren (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 4x Werkgroep Leverpathologie (WELP) (ID nummer: ) Algemene scholing cluster 2 Implementatietraining MMV (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Herhaling Negentiende Amsterdamse Zomercursus Leverpathologie (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Algemene scholing cluster 1,2 en 3 Congres Ziel en zakelijkheid in de zorg (ID nummer: ) mw. drs. H. van der Valk Categorie Omschrijving Nascholing Pathologie 5x Lymfomenpanel Zuid-West Nederland Rotterdam (ID nummer: 89551) Algemene scholing cluster 1 en 2 Aan de schandpaal (ID nummer: ) Nascholing interne geneeskunde GI-Masterclass 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Nascholing Pathologie EACCME XI International Workshop of Lower Genital Tract Pathology, Rome, Italy, April 2012 Nascholing interne geneeskunde 14e Regionale Nascholing Hematologie (ID nummer: ) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie Symposium on Breast Pathology, British Division of the International Academy of Pathology, 23 November 2012 dr. L.C. Verhoog Categorie Omschrijving Nascholing interne geneeskunde 3e mammacongres; "Van wetenschap naar werkvloer" (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Kerngroep Mammatumoren IKNL locatie Rotterdam -januari 2012 (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Oncologiedag Longkanker (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Symposium Moleculaire diagnostiek, nu en in de toekomst (ID nummer: ) Nascholing Pathologie 3x Regionale Coupe Avond (ID nummer: 64293) Nascholing Pathologie Rosai-lezing (ID nummer: 80303) Buitenlandscholing met als bewijs accrediterende zusterorganisatie The 24th European Congress of Pathology, Prague, Czech Republic (8-12 September 2012) Nascholing Pathologie Histopathologie van schildkliertumoren (ID nummer: ) Nascholing Pathologie Buitenlandscholing Kerngroep Mammatumoren IKNL locatie Rotterdam - september 2012 (ID nummer: ) AMP 2012 Annual Meeting on Genomic Medicine Nascholing Pathologie 11e NKI-AVL mammacarcinoom symposium (ID nummer: ) Analisten histologie mw. S. Heesterman Cursus Histologie aan de Hogeschool Leiden Cursus Pathologie aan de Hogeschool Leiden S.M. van der Hoeven Cursus Pathologie aan de Hogeschool Leiden WHT themadag 34

38 mw. S.N.M. Lindeman Borger en Burghouts congres veiligheid en milieu Het Instrument Cursus Histologie aan de Hogeschool Leiden mw. M.A.M.J. Tuitel Het Instrument WHT themadag R. Verbarendse Landelijke VAP-dag Cursus stagebegeleiding van de NVML Begeleiden en beoordelen van het ROC Leiden Analisten speciale technieken mw. N.M.M.T. Bartalits Symposium Moleculaire diagnostiek, Nu en in de Toekomst, 10 februari in Utrecht SKML dag, 31 januari in Amersfoort VAP-dag, 31 maart in Nunspeet WIHC symposium Weke Delen, 23 en 24 mei in Den Dolder Dako Workshop, 5 juni in Nieuwegein mw. R.F. Beers VAP-dag, 31 maart in Nunspeet 17 t/m 20 april Ventana Ultra training in Engeland. mw. A.W. Dirkx-van der Velden 4 e Moleculaire Pathologie cursus,15, 16 en 17 februari in Amsterdam mw. M.J. Kerp WIHC symposium Weke Delen, 23 en 24 mei in Den Dolder mw. R.M. Smout Ventana Ultra training, 17 t/m 20 april in Engeland. Cursus Markers en Panels in de diagnostiek van tumoren. 15, 22, 29 maart, 12, 26 april in Leiden Dhr. R. Thakoerdath Conferentie Milieu en Veiligheid in ziekenhuislaboratoria, 26 januari in Amersfoort, Analisten cytologie mw. A. Bos-Mudde Conferentie Milieu en Veiligheid in ziekenhuislaboratoria, Eenhoorn-Amersfoort, 26 januari Cursus stagebegeleiding, 1, 15 en 29 februari Workshop Opslag van gevaarlijke stoffen volgens de vernieuwde PGS 15, 25 juni mw. C.H. van den Broek Symposium haematomorfologie, 22 maart in Rotterdam VAP-dag, 1 april 37 th European Congress of Cytology in Cavtat-Dubrovnik 30 september t/m 3 oktober mw. N. Doddema Symposium Papendal cervixcytologie, 29 oktober Cervixcursus NVML, 11 december 35