Een nestje fokken!? Waarom (niet)? Dan de voorbereidingen: Progesteronbepaling.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een nestje fokken!? Waarom (niet)? Dan de voorbereidingen: Progesteronbepaling."

Transcriptie

1 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. Een nestje fokken!? In dit hoofdstuk volgen we voornamelijk het nest van Sha-De, Santa s Sha-De of Clan Miphydes en Kenny, Canaticat van Nattrekja. Ik zal zoveel mogelijk beschrijven wat er allemaal bij het fokken van een nestje komt kijken. Waarom (niet)? tekst en foto s: - Janine van Ingen - Of Clan Miphydes - Als je een nestje wilt fokken, komt daar heel wat bij kijken. Allereerst natuurlijk de vraag of je hond wel geschikt is voor de fokkerij. En is er wel vraag naar pups? De Australian Shepherd heeft vaak grote nesten, dus heb je wel genoeg mensen voor al die pups? Heb je de ruimte voor een nest? Zeker bij een groot nest heb je toch wel de ruimte nodig, zowel binnen als buiten. Hoe is het gesteld met geluidsoverlast? Weet je hoeveel herrie tien pups kunnen maken als ze willen eten? Zo kun je nog wel even doorgaan. Dan de voorbereidingen: Je teef moet getest zijn op in ieder geval heupen en ogen, gezond zijn en een stabiel karakter hebben. Dan moet je nog zoeken naar een reu. Welke reu past bij je teef qua afstamming, uiterlijk en karakter? De reu moet natuurlijk ook getest zijn. Belangrijk in ons ras is de staartlengte. Doordat er Aussies zijn met allerlei staartlengtes, is het verstandig daar rekening mee te houden. In het buitenland wordt nog gecoupeerd, dus weet je bij een natural bobtail niet hoe de staart er nu eigenlijk heeft uitgezien bij de geboorte. Knikstaarten en NBT kunnen afwijkingen met zich meebrengen. Je moet ook rekening houden met kleurvererving. Wil je je teef wel laten dekken als je bedenkt dat je hond een baarmoederontsteking kan krijgen of problemen tijdens de dracht of tijdens/na de bevalling? Kun je het emotioneel wel aan als na acht weken de pups worden opgehaald en je met lege handen achterblijft? Maar: als je hier allemaal uit bent, is een nest ook wel erg leuk. Dit wordt het tweede nestje van Sha-De. Ze is getest op heupen en heeft HD-A, de ogen zijn vrij, ze is beiderzijds horend en MDR1- vrij. We hebben gekozen voor Kenny omdat hij qua uiterlijk goed bij Sha-De past, alle uitslagen goed zijn, hij een lange staart heeft, een prima karakter en uit goede lijnen komt. Progesteronbepaling. HD Uitslag Eerst is het natuurlijk wachten tot de teef loops wordt. De ovulatie bij de teef kan plaatsvinden tussen de 3e en de 48e dag na aanvang van de eerste uitvloeiing. Door het progesterongehalte exact te meten kan voor de teef het juiste dektijdstip bepaald worden. Hierdoor kun je volstaan met slechts één dekking. Bij een waarde van 5-6 ng/ml vindt de ovulatie plaats en bij een waarde boven de 10 ng/ml moet de dekking plaatsvinden. We hebben bij Sha-De op de 6e dag een vaginaal uitstrijkje laten maken voor bacteriologisch onderzoek en een vaginoscopisch onderzoek en bloedafname laten doen voor progesteronbepaling. De uitslag was 0.75 dus we moesten op de 9e dag terugkomen. De uitslag was toen 4.7, wat een snelle stijging betekent, zodat we de volgende dag weer hebben laten testen. De 10e dag kwam het uit op 10.2 dus we kregen het dekadvies om Sha-De tussen en uur te laten dekken. 13

2 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie DE DEKKING Wanneer de teef op haar hoogtepunt is en dus dekrijp, kan zij naar de reu worden gebracht. Het is aan te raden voor een jonge onervaren teef een ervaren reu te gebruiken. Teven kunnen (ook al zijn ze dekrijp) nogal eens flink uithalen naar een reu. Een jonge reu die voor het eerst moet dekken, zou hierdoor zijn dekpoging kunnen staken. Daarentegen is een ervaren teef die goed staat de beste partner voor een jongeling. De teef gaat altijd naar het adres van de reu en niet andersom. De teef voelt zich op eigen terrein sterk en zou de reu kunnen weigeren. Een teef kan sowieso een reu weigeren omdat ze hem niet mag. Dit kan zo hardnekkig zijn dat er geen andere keus op zit als elders naar een aantrekkelijker reutje uit te kijken! Daarnaast komt het regelmatig voor dat een reu de teef niet wil of kan dekken. De redenen hiervoor zijn van verschillende aard: de reu is vroeger gestraft voor dekneigingen, de teef is dominant over de reu, de reu heeft geen of weinig ervaring, de teef is angstig en bijt de reu veel, de omgeving is afleidend of bedreigend (andere reuen vlakbij), de eigenaar is te dominant over de reu, de reu is bang voor de eigenaar van de teef, de reu vindt het niet fijn als de teef vastgehouden wordt, de reu heeft juist steun nodig van eigenaar of vasthouden teef of teef is niet goed op haar hoogtepunt. Soms wil het gunstig zijn als de reu en de teef een tijdje alleen met elkaar kunnen zijn. Een spontane dekking is vaak het gevolg. Bij het vasthouden moet de teef blijven staan waarbij één hand onder haar buik wordt gehouden. De staart van de teef moet vanzelf opzij gaan, dit is bovendien een teken dat ze dekrijp is. Als hier te veel bij geholpen moet worden dan is het meer een geforceerde dekking en is de kans dat er niet opgenomen wordt erg groot. De reu zal op de teef klimmen en enkele korte stotende bewegingen maken. Het moment dat de penis de vagina binnengaat is voor de meeste teven wat pijnlijk. Ze piepen of gillen even en willen zich juist dan losrukken (dit komt vooral voor bij teefjes die voor de eerste keer gedekt worden). Het is belangrijk dat ze net op dat moment even goed vastgehouden wordt. Als de reu stil hangt is de eigenlijke dekking gelukt, waarna er een koppeling plaatsheeft. We zijn de 10e dag met Sha-De naar Bever (België) afgereisd. Sha-De was erg opgewonden en blij. Direct toen Kenny bij haar kwam waren ze erg enthousiast. Er werd even uitnodigend gespeeld en daarna was heel snel de eerste dekking was een feit. Om uur is Sha-De voor de eerste keer gedekt. Ze hebben 20 minuten gekoppeld gestaan. Alleen voor de zekerheid zijn we de 11e dag terug gegaan voor een tweede dekking. Ze hebben toen wederom ongeveer 20 minuten gekoppeld gestaan.. Poging 1 Poging 2 14

3 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. DE KOPPELING De penis van de reu bevat twee organen (zwellichamen) die na een dekking sterk opzwellen. Tevens sluiten de kringspieren van de teef zich waardoor de honden vastzitten. De reu draait zijn achterpoot over de teef en komt zo gekoppeld te staan, dat wil zeggen reu en teef staan met hun achterhand aan elkaar vast. De duur van deze houding kan variëren van enkele minuten tot meer dan een uur. Tijdens deze periode is het verstandig reu en teef vast te houden, omdat ze anders al lopend in rare kronkels kunnen geraken. Bij reuen en teven die beide ervaren zijn gebeurt in de regel niets bijzonders, zij blijven gewoon rustig staan. Een goed geslaagde dekking hangt niet af van het wel of niet gekoppeld staan. Er zijn geslaagde dekkingen bekend waarbij geen koppeling heeft plaatsgevonden. Evenzo zijn er dekkingen waarbij wel een koppeling plaatsvond, maar de teef uiteindelijk niet drachtig bleek te zijn Kennelregistratie of Clan Miphydes X Moeder Santa Sha -De of Clan Miphydes Poging 2 15

4 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie DE DRACHTIGE HOND De teef is waarschijnlijk drachtig. Het is niet nodig om de teef de eerste zes weken extra te voeren. Het kan zelfs voorkomen dat de teef rond de 30e dag van de dracht enige dagen weinig eet. Sha-De begint al snel andere gewoonten aan te nemen. Zo eet ze heel graag en probeert ze bij de rest nog wat mee te pikken. Ook s nachts is ze druk in de weer. Iedere morgen liggen alle kussens uit de banken en stoel door de hele kamer. Ze is ook nog aanhaliger dan ze normaal al is. Tevens is ze ook beschermend over haar buik. De andere honden mogen niet meer zo wild doen in haar omgeving. Ook haar gewicht begint te toe te nemen. Ze woog bij de dekking 22.6 kg. Dit gewicht heeft ze gehouden tot drie weken na de dekking. De 4e week na de dekking weegt ze 23.4 kg, een toename van 0.8 kg. Sha-De gaat naar de dierenarts op de 30e dag na de dekking. Het is altijd een spannend moment. Ze moet op haar rug in een kussen liggen en de buik wordt kaalgeschoren. De gel wordt aangebracht en we kijken vol spanning naar het beeldscherm. Al snel zien we vruchtblaasjes met een embryo er in. We zien er meerdere voorbij komen maar kunnen niet precies tellen hoeveel het er zijn. De vruchtjes zijn nu circa twee centimeter groot. We zien er zelfs een die aan het bewegen is, geweldig! We maken natuurlijk foto s en video-opnames en gaan snel weer naar huis om het goede nieuws te vertellen aan Dominique ( eigenaar van Kenny) en de toekomstige pupkopers die al maanden wachten. Yes, we krijgen een nestje! Vaststellen drachtigheid Om er zeker van te kunnen zijn dat je teef echt drachtig is, heb je de hulp van een dierenarts nodig. Er bestaat geen urine- of bloedproef voor honden op dit gebied omdat de hormoonspiegels van drachtige en niet drachtige honden vrijwel identiek zijn. Het beste is de drachtigheid vast te stellen tussen de 28e en 32e dag na de dekking. Dit kan door een buikpalpatie (het laten bevoelen van de buik door een dierenarts). Hierna is het niet eerder weer mogelijk dan op de 45e dag, hetzij door buikpalpatie, hetzij met behulp van een röntgenfoto. Met een echoscopie is een drachtigheid op drie weken voor het eerst te zien. Het beste tijdstip is 28 dagen na de dekking, Het kan ook eerder, maar dan vindt nog embryonale sterfte plaats waardoor de teef alsnog leeg kan zijn aan het einde van de dracht. Het aantal embryo s is niet precies vast te stellen. Je kunt echter wel spreken van een groot of een klein nest. 16

5 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. DE DRACHT De dracht duurt ongeveer 63 dagen. Bij weinig pups kan het een paar dagen langer duren en als er veel pups zijn kunnen die een paar dagen eerder worden geboren. Als er echter op de 67e dag nog niks is geboren, moet je even langs de dierenarts want dan kunnen de pups moeten worden gehaald. De eerste vier weken na de dekking zul je weinig merken aan je teef. Na een week of vijf à zes is het verstandig de teef vast te laten wennen aan de werpkist. Deze moet worden geplaatst op een rustige, tochtvrije plaats. De teef moet zich makkelijk kunnen bewegen in de werpkist, zelfs als er een groot nest wordt geboren. Er dienen doodligranden of buizen in te zitten waar de pups onder kunnen als ze achter de moeder terechtkomen. De moeder ligt namelijk vaak tegen de rand aan en dan zou een pup kunnen worden doodgedrukt. Er moet ook een goed toegankelijke ingang te zijn voor de moeder die niet te hoog is zodat ze haar tepels bezeert en niet te laag zodat de pups eruit kunnen klimmen. Vanaf zes weken dracht moet de teef worden bijgevoerd. Ongeveer tot anderhalf keer de normale hoeveelheid. Het beste en veiligste is een compleet voer, zodat de calcium/fosfaat verhouding niet wordt verstoord en er niet een teveel aan vitamines A en D gegeven wordt wat bij de pups voor problemen kan zorgen. Vanaf deze periode is het ook verstandig om de teef het wat rustiger aan te laten doen. De teef moet ook goed ontwormd zijn (vraag de dierenarts om advies) omdat de pups in de baarmoeder al besmet worden door de aanwezige larven van spoelwormen. Ook via de melk kunnen pups worden besmet. Sha-De is de afgelopen weken goed gegroeid. Ze woog de vierde week 23.4 kilo. In de vijfde week is er een toename van een kilo tot 24.4 kilo, de zesde week wederom een toename van een kilo tot 25.5 kilo, de zevende week een toename van 2 kilo tot 27.5 kilo en de achtste week wederom een toename van 2 kilo tot 29.5 kilo. Ze is dus totaal 6.9 kilo aangekomen. Sha-De ligt al regelmatig in de werpkist. De keramische warmtelamp hangt er al boven, zodat het op de bodem van de werpkist 24º C is. We hebben celtic onderleggers in de werpkist liggen voor de bevalling. Sha-De krijgt vanaf zes weken extra voeding. Ze eet nu vlees erbij met wat puppybrokjes en s avonds een bakje yoghurt. Stamboom van Sha-De Even een gokje wagen, hoeveel pups zitten hier in??? 17

6 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie DE BEVALLING De bevalling is een hele gebeurtenis voor de teef en de fokker. Het is ook een langdurige gebeurtenis. De bevalling zet in door een verandering van de hormoonspiegels. Dit kunnen we meten aan de temperatuur van de teef. Het is dus belangrijk om op regelmatige tijden te temperaturen omdat er ook natuurlijke schommelingen kunnen zijn. Uiterlijk 48 uur voor de bevalling daalt de temperatuur met een hele graad. Vlak voor de daadwerkelijke bevalling zal deze weer gaan stijgen. Je kunt er dan zeker van zijn dat de eerste pup binnen 24 uur wordt geboren. Ook het gedrag van de teef verandert. Ze gaat hijgen, graven, kranten versnipperen en zal meer naar buiten willen. Dit noemen we de voorbereidingsfase. Zo n twaalf uur voor de geboorte van de eerste pup komt de teef in de ontsluitingsfase. Ze krijgt nu ook weeën die er voor zorgen dat de baarmoedermond wordt opgerekt. De teef zal ook vaak willen plassen en ontlasten en de ontlasting kan ook wat dunner zijn. Ook zal ze niet veel meer willen eten. Zodra er een pupje in de bekkenholte ligt begint de teef mee te persen met de weeën. Ze houdt de staart gebogen om meer ruimte te krijgen en zal meerdere keren persen tijdens een wee. Meestal ligt de teef, maar ze kan ook staan of gehurkt zitten. De eigenaar steunt de teef en geeft haar rust tijdens deze zware tijd. Tussen twee pups in neemt de teef vaak even rust, zodat er gemiddeld drie kwartier tijd tussen zit. Als de pup of het geboorteblaasje zichtbaar is mag het maximaal een uur duren. Nadat de pup is geboren trekt de teef het vlies los en bijt ze de navelstreng door. Door het krachtige likken van de teef komt de ademhaling goed op gang en is de pup snel droog. Het is heel bijzonder om te zien hoe netjes en vakkundig de teef het vlies eraf haalt en uiterst nauwkeurig de navelstreng tot op een 3 à 4 centimeter van de buik doorbijt. Het kan voorkomen dat de teef het vlies niet doorbijt, het is dan belangrijk dat de fokker dit openmaakt. De pup zou anders vocht kunnen binnenkrijgen, waardoor hij kan stikken. Er zijn bovendien teven die behalve het vlies ook de pup openmaken en opeten. Dit is zeer ernstig en de fokker dient de pups dan direct bij de teef weg te halen. Het openmaken van het vlies en het afbinden van de navelstreng dient dan door de fokker te gebeuren, evenals het droogwrijven van de pup met een ruwe handdoek. Wanneer de pup uit het vlies is, behoort hij vrij snel piepende geluidjes te maken. Hoor je in plaats van die piepgeluidjes een rochelend geluid, dan zit er slijm in de luchtwegen. Het is van groot belang dat dit slijm direct uit de pup verwijderd wordt. Dit kan met een slijmzuigertje. Het likken van de teef is erg De Geboorte van de Eerste Pup 18

7 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. belangrijk voor het op gang komen van de ademhaling van de pup. Als ze dit niet of onvoldoende doet, moet de fokker met een ruwe handdoek deze taak overnemen. Telkens als er een pup geboren wordt noteert de fokker op een lijst hoe laat de pup is geboren, het geboortegewicht van de pup, het geslacht en de kleur en aftekeningen voor latere herkenning in het nest (driekleuren zijn te herkennen aan het bruin onder de staart). Ook eventuele complicaties bij de geboorte worden opgeschreven, bijvoorbeeld slijm uitgezogen, stuitligging of geholpen bij ademhalen. Als de eerste pup geboren en droog gelikt is, zoekt deze direct de weg naar de tepel. Het zuigen aan de tepel zorgt ervoor dat de melk begint te schieten en door een hormoon wordt de baarmoeder gestimuleerd om weeën te produceren, hetgeen van cruciaal belang is voor de komst van de overige pups en de uitdrijving van de nageboorten. De nageboorte wordt meestal door de teef direct opgegeten, vaak wordt deze niet eens waargenomen door de fokker. Het opeten van de nageboorte heeft eenzelfde effect op het verloop van de geboorte als het melk zuigen van de pup. Alleen als de teef een erg groot nest werpt van meer dan tien pups is het verstandiger de nageboorten voortijdig weg te halen. Soms is de teef echter zo snel in het verorberen dat dit niet lukt. Het enige nadeel daarvan is dat de teef een paar dagen fikse diarree heeft. Als de eerste pup geboren is, kun je om het halve of hele uur een pup verwachten. Als stelregel kan gebruikt worden: om het kwartier een pup is wel erg snel maar om de zes kwartier is te langzaam. Het komt wel eens voor dat er twee pups praktisch tegelijk geboren worden, maar ook dat er anderhalf tot twee uur tussen zit. Dat is niet direct abnormaal te noemen. Het wordt pas zorgelijk wanneer de teef veel en langdurig perst terwijl er geen pup in zicht is. Een teef kan ook weeënzwakte hebben en niet meer persen terwijl er toch al één of meerdere pups geboren zijn. In dat geval is het noodzakelijk de dierenarts te informeren. Het komt vrij vaak voor dat een teef vijf of zeven pups heeft gegeven en daarna rustig is, niet meer perst en gaat slapen. De fokker denkt dan dat de bevalling ten einde is en laat de teef met rust. Om tot zijn grote schrik een paar uur later te bemerken dat de teef er nog drie of vier heeft uitgepoept! De normale temperatuur van Sha-De ligt rond de 37.7º C. Ze heeft de 60e dag om uur een temperatuursdaling tot 36.5º dus we weten dat over 24 uur de bevalling zal gaan inzetten. Ze wordt ook onrustiger en gaat graven in de hoekjes van de kamer. Ook gaat ze steeds meer hijgen. Ze wil ook geen eten meer en dus is het wachten, wachten en wachten. Ik blijf s nachts ook bij haar om haar te steunen. Naarmate de dag vordert wordt het hijgen steeds erger. Ze wil alsmaar bij me zijn en ik kriebel gewoon 24 uur door. s Nachts als ik op de bank lig springt ze soms bovenop me en ik voel haar lichaam trillen. Ze heeft weeën. s Ochtends om 7.00 uur verandert haar gedrag weer, ze krijgt meer weeën dus ik zorg dat alles binnen handbereik ligt. De andere honden snel eten geven en uitlaten en dan alle aandacht voor Sha-De, spannend! Om 9.00 uur verliest ze vruchtwater en ik weet dat het nu niet lang meer zal duren. Ik roep haar in de werpkist en ga er bij zitten en om haar bij te staan. Ze heeft constant weeën die overgaan in persweeen en om 9.25 uur wordt het eerste vruchtblaasje zichtbaar. Nog een paar persweeën en om 9.30 uur wordt de eerste pup geboren. Ik pak de pup aan, scheur het vlies open en geef hem aan Sha-De die de navelstreng begint door te bijten. Ik wrijf de pup goed droog met een handdoek en leg hem bij Sha-De die hem begint te likken. De volgende Pups Als Sha-De aan haar persoonlijke verzorging begint weeg ik de pup en kijk wat het geslacht is. Het is een black tri teef en ze weegt 375 gram. Snel weer bij Sha-De gelegd en ze gaat meteen drinken. Tijd om even de onderleggers te verschonen, handen te wassen, de pup na te tekenen zodat ik de pups later uit elkaar weet te houden, de buurvrouw te bellen of ze komt helpen, een sms-je rond te sturen met het grote nieuws en dan weer opletten want Sha-De krijgt weer persweeën. 19

8 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie Om 9.58 uur wordt de tweede pup geboren, een red merle teef van 320 gram. Intussen ligt de eerste pup al lekker te drinken. De nageboorte zit er keurig aan en ik kan die nog net afpakken zodat Sha-De ze niet allemaal op gaat eten. Ze kijkt wel heel alert om te zien wat ik daar wegmoffel maar heeft het al snel te druk met haar twee dochters. Om uur wordt de volgende pup geboren. Ditmaal een red tri teef van 355 gram. Voor ik helemaal klaar ben dient de volgende zich al aan. Ditmaal een blue merle reu van 370 gram. We hebben nu alle vier de kleurtjes en zeggen tegen elkaar: Nu weer een black tri, maar dan een reu.. Om komt de volgende pup en inderdaad: een black tri reu die 360 gram weegt. We krijgen even tijd om de benen te strekken, Sha-De wat te drinken en eten te geven en de werpkist wat te verschonen. Ik laat ook even de andere honden aan me ruiken, want die hebben al lang door wat er binnen aan de hand is. Even later begint Sha-De weer krampen te krijgen en om uur wordt pup nummer 6 geboren. Geen red merle reu maar een red merle teef. Ze weegt 390 gram, een flinke dame. Hierna neemt Sha-De even een poosje rust. Ze is zo moe dat haar ogen af en toe even dichtvallen, maar als ze maar een klein piepje hoort is ze weer van de partij om haar kroost te verzorgen. Ze liggen ondertussen alle zes lekker te drinken. Om uur beginnen de weeën weer terug te komen en de volgende pup wordt geboren. Ditmaal weer een red merle teef die 300 gram weegt. We kunnen voelen dat er nog wel wat in de buik zit, dus het wordt een groot nest. Het baasje is inmiddels ook thuis, dus die kan ook nog een geboorte meemaken. Om dient pup acht zich aan. Een red tri reu die 305 gram weegt. Het wordt steeds moeilijker als Sha-De gaat persen om alle pups er onder uit te halen en weer aan te leggen als het weer kan. Om uur wordt wederom een red merle geboren maar ditmaal een reu van 330 gram. Schoonlikken Pup 20

9 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. Als er hierna twee uur niks meer wordt geboren en er geen weeën meer zijn, bel ik de dierenarts om langs te komen. De dierenarts voelt bij Sha-De of ze leeg is, geeft haar een injectie om de baarmoeder te laten krimpen en eventuele achtergebleven placenta s uit te drijven. Omdat Sha-De niet bij de pups weg wil, vraagt de dierenarts mij of ik de volgende dag wil kijken of er bijklauwtjes zijn die moeten worden verwijderd. Gelukkig is dit niet het geval. We hebben een prachtig nest van negen pups in vier kleuren, allemaal goed getekend en met een lange staart en een mooie verdeling van vijf teven en vier reuen. We geven de pups altijd een nestnaam. We vinden dit leuker dan dat we steeds moeten praten over teef 1 en die met die vlek of die met de bles. Omdat Kenny uit België komt, hebben we deze keer gekozen voor Belgische biertjes. Het worden dus: Bugg s, Jupiler, Palm, Bink, Duvel, Faro, Leffe, Lambic en Bacchus. De toekomstige eigenaren gaan de definitieve namen voor de pups verzinnen, maar de eerste acht weken gaan ze zo door het leven. Tijd om de werpkist goed te reinigen met Dettol, een schoon vachtje er in en nieuwe onderleggers. Sha-De is helemaal op, maar wil toch eerst wel even iets te eten. Ik ga snel achter de computer om de eerste foto s op de website te zetten en iedereen een te sturen. Tussendoor zijn de nodige telefoontjes al gepleegd, dus alle mensen op de lijst die soms al maanden wachten zijn op de hoogte. Natuurlijk kun je niet iedereen blij maken, ik had zoveel aanvragen voor deze combinatie. Sha- De met Bugg s, Jupiler, Palm, Bink, Duvel, Faro, Leffe, Lambic en Bacchus 21

10 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie VERZORGING VAN HET NEST De pups gebruiken hun neusjes om de tepels te vinden. Ze worden blind en doof geboren. Een warme omgeving is belangrijk omdat de pups hun temperatuur nog niet op peil kunnen houden. De keramische lamp houdt de temperatuur op 24º C zodat het voor de teef niet te warm is. De pups worden geboren met een lichaamstemperatuur van 35.5º C en per dag komt er ongeveer een halve graad bij. Het duurt dus een week voordat ze op hun gewone lichaamstemperatuur zitten en de extra verwarming kan worden afgebouwd. De pups drinken de eerste weken alleen bij de moeder. Als een pup wat achterblijft in de groei kun je deze aan een betere tepel leggen. Een Australian Shepherd pup moet ongeveer 40 gram per dag aankomen. Geef ook de moederhond veel extra eten en drinken. Ze eet na de bevalling wel vier tot vijf keer per dag. Als de pups eten, zie je dit aan de staartjes. Deze gaan omhoog in een boogje staan en trillen als ze melk binnen krijgen. Ze masseren de uier met hun voorpootjes, het zogenaamde melk-trappelen. Het is niet zo dat de pups constant kunnen drinken. Ongeveer eens in de twee uur is er melkaanvoer. Om de pups niet alleen aan de moeder te laten wennen houdt de fokker de pups iedere dag even tegen zich aan, zodat ook de mens een gewoon iets wordt voor de pups. Na tien tot veertien dagen gaan de oogjes langzaam open en tussen de twee en drie weken ook de oortjes. Het is nu belangrijk dat er allerlei verschillende mensen komen om de pups te laten wennen aan volwassenen, kinderen, donkere en lichte mensen. De oogjes zijn in het begin allemaal donkerblauw. Een ervaren fokker kan meestal al wel zien of er een blijvend blauw Voorbeeld van een Chip (vergroot) oog bij zit. Pas na vier tot vijf weken kun je duidelijk zien wat de eigenlijke oogkleur wordt. Sha-De ligt tevreden bij haar pups. Ik blijf de eerste week s nachts ook bij haar om de pups in de gaten te houden. Ik zorg er voor dat er geen pup achter Sha-De komt te liggen en tel de hele nacht door of ik er wel negen zie. Sha-De wil niet uit het nest, soms even wat drinken maar als er maar eentje een geluidje maakt is ze al terug. Ze telt ook de pups als ze terugkomt. De volgende dag, als Sha-De even naar buiten is, ga ik de pups wegen. Er is maar één pup 10 gram afgevallen en de rest is zelfs al aangekomen van 15 tot 40 gram, super! Sha-De staat al te springen tegen de achterdeur omdat ze pups hoort piepen. Nog snel even de werpkist schoonmaken. De pups leg ik in een wasmand zodat ik er goed bijkan. Sha-De is het er niet mee eens maar het is even niet anders. Aangifte doen Dan ga ik de dek- en geboorteaangiftenkaart van de Raad van Beheer invullen. Het eerste gedeelte van deze kaart is ingevuld en ondertekend door Dominique, de eigenaar van de reu. Het tweede gedeelte vult de fokker in en stuurt deze ondertekend en aangetekend op naar de Raad van Beheer. Na ontvangst hiervan krijg ik een acceptgiro en als ik die betaald heb komt er, als de pups tussen de zes en acht weken zijn, een chipper om bij de pups een identifi catiechip aan te brengen zodat ze een stamboom krijgen en als rashond door het leven gaan. 22

11 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. DE RASVERENIGING EN HAAR FOK- BELEID Ook geef ik het nest aan bij de Australian Shepherd Club Nederland. Ik fok volgens de regels van de club en krijg pupbemiddeling over deze combinatie. Aanmelding dekking / Nest Nestinventarisatie Formulier ASCN Nestcontrole Jonge hondendag Pupbemiddeling Formulier ASCN Jonge Hondendag Exterieur Formulier ASCN Jonge Hondendag Gedrag 23

12 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie Sha-De heeft de hele dag honger. Ze krijgt nu tweemaal per dag haar normale brokken, eenmaal per dag puppybrokjes, eenmaal per dag vlees en eenmaal per dag een bakje yoghurt. Er staat natuurlijk ook constant schoon drinkwater. Opvoeding De neonatale periode duurt van nul tot twee weken. De pups kunnen nog niet zien en horen en het ruiken is tot op zekere hoogte ontwikkeld. De pups slapen ongeveer driekwart van de dag. De opvoeding van de pups in het nest is van groot belang voor hun verdere leven. De moederhond zal een groot deel van deze taak op zich nemen maar de rest is aan de fokker. De pups moeten worden voorbereid op de grote boze wereld waar ze in terecht gaan komen. Dit begint dus al vanaf de geboorte door het vasthouden van de fokker bij het wegen. Ook de andere eigen honden kijken en snuffelen bij het nest zodat de geur van deze honden ook als normaal wordt beschouwd. De overgangsperiode duurt van de tweede tot de derde à vierde week. Als de pups twee weken oud zijn kunnen ze al wat zien en als dan ook de oortjes open gaan, gaat er een nieuwe wereld voor ze open. Ook de hersenen worden in deze tijd ontwikkeld. Ze ontdekken de moeder en elkaar. Op de leeftijd van twee weken worden de pups ook voor het eerst ontwormd. Dit doe je door een pasta op de tong aan te brengen, even het bekje dicht te houden, over het keeltje te wrijven en dan slikken ze het door. Er kan ook een vloeibaar middel worden ingebracht. De nageltjes zullen ook moeten worden geknipt, want ze kunnen de moeder behoorlijk openkrabben met het melk trappelen. Je ziet een witte rand aan de nageltjes die helemaal weggeknipt kan worden. Rond de derde week gaan de pups lopen en met elkaar spelen. Ook kun je al een speeltje in de werpkist leggen waar ze nieuwsgierig aan gaan snuffelen. De tanden komen in deze week ook door. De hoogte van de werpkist zal ook moeten worden aangepast, want ze gaan nu proberen over de rand te klimmen. Ook gaan de pups vast eten. Het beste kun je beginnen met vlees. Dit is makkelijk te eten voor de pups. De moeder zal nu niet meer alle poepjes opeten door de andere samenstelling ervan, dus de fokker moet zorgen voor een schone omgeving. De pups zijn erg nestzindelijk dus willen graag een plekje buiten het nest. Het is nu dus tijd om de pups krantzindelijk te maken. Ze verhuizen naar een grotere, afgerasterde ruimte. De werpkist wordt er nog even ingezet om iets vertrouwds te hebben. Daarbuiten dus de kranten voor de plasjes en poepjes en de overige ruimte is om te spelen. Zorg ook voor vers drinkwater. Ook s nachts is de moeder bij de pups zodat ze nog kunnen drinken. De pups moeten nu zelf dingen gaan ontdekken. Geef ze verschillende speeltje met vreemde geluiden en vormen. Ook moeten ze wennen aan dagelijkse dingen zoals de stofzuiger, radio, rammelende etensbakken, enzovoort. Er zijn ook cd s in de handel waarop allerlei geluiden staan. Pup aan de tepel Staartjes krom opgetrokken = melk drinken 24

13 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. De pups van Sha-De groeien goed. Als ze een week oud zijn, zijn alle gewichten verdubbeld. Sha- De heeft het er maar druk mee: eten geven, buikjes masseren zodat de pups gaan plassen of ontlasten, zelf veel eten en drinken, veel aandacht vragen van ons en als er weer eentje piept, snel terug. Je kunt aan de pups zien of ze het warm of koud hebben. Als ze het koud hebben kruipen ze allemaal op elkaar en als ze het lekker warm hebben liggen ze meer verspreid door de werpkist. Ik weeg ze iedere dag en houd ze dan even tegen me aan om ze aan me te laten wennen. oortjes krijgen ook al wat vorm. Ze beginnen ook hun eerste wankele stapjes te zetten en gaan meer bewegen door de hele werpkist heen. Sha-De is nu veel uit de kist en gaat er alleen in om te voeden en te verzorgen. Tussentijds ligt ze elders in de kamer zodat ze toch alles hoort en ziet. De pups beginnen nu ook meer te piepen en op verschillende manieren. Was het eerst alleen piepen als ze niet snel genoeg bij Sha-De konden komen, nu hoor je verschil in boos piepen, klagend piepen, grommende en keffende geluidjes. Even Kijken So-Leil mag even snuffelen De andere honden mogen af en toe ook even kijken. De reuen mogen zelfs dichterbij komen dan de teven. Soms, als Sha-De even buiten is, mag er een in de werpkist kijken. Ze vinden dit super en doen instinctief heel voorzichtig. Phyrne en Des Ray hebben zelf al eens nestjes gehad maar Ja Neill en So-Leil zijn ook erg geïnteresseerd en zelfs Tyler, de Border Collie reu krijgt er geen genoeg van. Hij wil echter alleen maar iets weten van de black tri s, wonderlijk. Mitchell kijkt even en denkt dan: oh jee, die komen straks allemaal weer achter me aan rennen! Als de pups twee weken zijn krijgen ze voor het eerst ontwormingsmiddel. Het is een vloeibaar middel wat makkelijk toe te dienen is. Ook ga ik voor het eerst de nageltjes knippen. Het zijn er 162 dus een hele klus. Het is wel nodig want ze krabben Sha-De helemaal open bij het melk- trappelen. De oogjes gaan ook langzamerhand open en de Als ze zestien dagen zijn kunnen ze ineens al zitten. Ze zien nu een beetje en gaan ook elkaar ontdekken. Steeds vaker zie je een pupje aan een ander pupje ruiken, likken of aan een staartje of oortje likken. Het worden ineens al echte hondjes. We hebben ook al de eerste visites gehad en Sha- De vindt het prima maar heeft een duidelijke voorkeur voor vrouwen. Ze heeft natuurlijk al wel snel door dat de meeste visite iets lekkers meebrengt voor haar en dat maakt een hoop goed. Socialisatieperiode Nageltjes knippen De socialisatieperiode duurt van de derde tot de twaalfde week. Dit betekent dat de pups een deel bij de fokker gesocialiseerd moet worden, maar ook daarna bij zijn nieuwe eigenaar. Alles wat de pup in deze periode meemaakt, zal hij later als normaal accepteren. Het is daarom van groot belang dat de pup veel positieve ervaringen en ontmoetingen heeft zodat hij later alles wat hij meemaakt zonder angst zal ervaren. Als de pup een traumatische 25

14 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie ervaring heeft moet je die zo snel mogelijk herstellen. Ga de pup niet troosten, want dan bevestig je zijn angst. Vanaf de vierde week kan de pup geluiden in de omgeving goed horen. Bij vijf weken kan de pup de eigenaar goed zien. Ze kunnen goed ruiken en aanrakingen voelen. De tanden worden gebruikt om tijdens het spelen te leren hoe hard er gebeten kan worden voordat er een reactie komt. Ook de coördinatie en balans is beter ontwikkeld. Bij de reutjes is de eerste hoeveelheid testosteron in het lichaam waardoor ze al wat mannelijke gedragingen gaan uitproberen zoals het bestijgen. De verdere ontwikkeling van de hormonen gebeurt pas in de puberteit. Angstgedrag Vanaf de vijfde week is angstgedrag aanwezig, waardoor het onverantwoordelijk is een pup al te plaatsen met zes weken. Er is alleen maar tijd voor positieve ervaringen. Vanaf de vijfde week zal de moeder steeds vaker gaan weglopen als de pups willen drinken. Ze zal ze zelfs wel eens wegsnauwen of dreigend grommen. De pup zal zich passief opstellen waardoor de moeder de pup gaat likken. Het is dus heel normaal dat de moeder de pup corrigeert. De pups kunnen in de periode ook naar buiten waar ze allerlei nieuwe geluiden horen, zoals scooters, auto s, vliegtuigen, kinderen enzovoort. De pups moeten nu ook leren naar een bepaalde plek te gaan om hun behoefte te doen. Ook gaan ze steeds meer met nestgenoten spelen en dit heeft een blijvend effect voor de rest van hun leven. Ze zullen dingen uitproberen zoals de tanden laten zien, prooischudden en rangordebevestigende spelvormen. De pups van Sha-De en Kenny zijn op het moment van schrijven bijna drie weken, dus ik ga de rest van de socialisatieperiode beschrijven van het nest van Horseman s Phrenitic Phyrne en Puzzle Red Thunder Les Yeux De Crystal ( uit Frankrijk). Dit nest is geboren op 9 mei Het zijn tien pups waarvan vijf reuen en vijf teven. Als de pups drie weken zijn lopen ze al lekker vrij rond in de werpkist. Ze kunnen horen, zien ruiken en ontdekken van alles. Ze beginnen met elkaar te spelen en proberen al uit de werpkist te klimmen. Er kunnen nu ook al wat speeltjes in de werpkist worden gelegd die ze kunnen gaan ontdekken en onderzoeken. Bijvoeren We beginnen nu ook met het bijvoeren van vlees. We geven de pups één voor één een bakje vlees zodat ieder in zijn eigen tempo kan eten. Eerst hebben ze iets van: wat moet ik hiermee, maar als je ze een beetje van een vinger af laat proeven gaan ze al snel op zoek naar waar dat lekkers vandaan komt. Dit doen we een dag of drie. Daarna krijgen ze het vlees allemaal tegelijk maar nog steeds in tien verschillende bakjes, zodat ik zeker weet dat iedere pup genoeg krijgt. Voor het eerst vlees eten Allemaal vlees eten, maar wel ieder zijn eigen vlees 26

15 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. Vanaf nu moet er ook vers drinkwater staan voor de pups. Dit is ook altijd een spektakel als ze dat gaan ontdekken. De pups gaan ook al op zoek naar een plekje om hun behoefte op te doen want ze willen hun nest niet bevuilen. SOCIALISATIE Als ze vier weken zijn wordt de grote kennel in de kamer geplaatst en gaat het hele nest verhuizen. We zetten de werpkist in de achterste hoek zodat ze een vertrouwde slaapplaats hebben. In de andere hoek komen kranten zodat we kunnen beginnen met de echte zindelijkheidstraining en de voorste ruimte is om te spelen. In het begin is het eng, zo n grote ruimte. Sommige pups lopen gelijk de werpkist uit en gaan op onderzoek uit en andere pups blijven piepend achter omdat ze wel willen maar niet durven. Na enige aanmoediging komen ze er allemaal uit en verkennen de ruimte. Er ligt linoleum op de vloer en dat is natuurlijk ook al wennen. Er komen nu ook meer mensen op bezoek op de pups te bewonderen. We gaan zelf vaak in de kennel op de grond zitten zodat de pups op je kunnen klimmen en aan je tenen en kleren kunnen trekken. Er ligt natuurlijk veel verschillend speelgoed wat uiteraard wel puppyproof is. Al snel vinden ze het heerlijk om in een grotere ruimte te leven. Sommige zoeken al snel de kranten op als ze hun behoefte moeten doen en andere helpen we een handje door ze op de kranten te zetten als we zien dat ze willen gaan zitten op een andere plaats. We belonen ze natuurlijk uitgebreid als ze iets hebben gedaan op de kranten. De pups krijgen nu ook yoghurt te eten en dit is de enige maaltijd die ze met z n allen op een groot blad krijgen. Er gaan er natuurlijk een paar helemaal in staan en die worden na afloop weer afgelikt. Als dit eten allemaal goed gaat is het tijd voor brokjes. We wellen de brokjes in gekookt water totdat ze zacht genoeg zijn om makkelijk te kunnen eten. Let wel op dat het voldoende is afgekoeld. De ontlasting is nu ook anders met al het andere eten dus de moeder zal niet meer alles opruimen en omdat pups graag een schone omgeving hebben is het dus de taak van de fokker om te zorgen dat de kranten regelmatig worden verschoond. 6 weken: Mee in de Auto 6 weken: Spelen in de tuin 6 weken: Stoere pup door de tunnel! 27

16 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie De pups gaan ook steeds meer met elkaar uitproberen: hoe hard kun je bijten voordat er gereageerd wordt, speelgoed wordt geschud ( het zogenaamde prooischudden), ze gaan tanden laten zien, jagen, vluchten, aanvallen, zich onderwerpen en er wordt rangordebevestigend gespeeld. Phyrne heeft het er maar druk mee. Ze blijft de pups voeden, ontlasting opruimen en moet tussendoor de pups corrigeren en opvoeden. Als de pups vijf weken zijn gaan ze buiten spelen. We zetten een stuk van de tuin af voor de pups en Phyrne is er natuurlijk bij. Net als met alles is het voor de ene pup een beetje eng en de andere pup loopt meteen rond alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Er ligt natuurlijk weer speelgoed buiten en als ze dan ook buiten hun eten krijgen is het ineens erg leuk. De eerste paar keer gaan ze nog niet zo lang naar buiten maar omdat het warm is worden de periodes steeds langer. Van lieverlee komt er steeds meer speelgoed bij en wordt er druk gesocialiseerd. We rijden met de container rond, en staat een ballenbak waar je heerlijk in kunt spelen, er ligt een lege melkkan gevuld met steentjes en de andere honden komen ook eens spelen. Ze horen natuurlijk ook veel meer als binnen. Er komen scooters en auto s door de straat, en vliegt een vliegtuig over en zelfs een luchtballon, er spelen kinderen buiten, enzovoort. De pups zoeken wel een veilige plek waar ze allemaal bij elkaar gaan slapen. Meestal is dat onder het tuinbankje of achter de waterput. Als ze zes weken zijn komt de dierenarts bij ons thuis om de pups een gezondheidsonderzoek en de eerste enting te geven. Hierna kunnen ze mee om wat verder als de tuin te gaan socialiseren. Samen met Phyrne gaan we een stukje autorijden. We leggen wat kluifjes achter in de auto en als ze daar druk mee zijn merken ze amper dat we gaan rijden. Nestcontrole door de dierenarts We gaan even naar een plek waar ze er uit kunnen om samen met Phyrne te spelen zodat dit een leuke ervaring is. Ook gaan we met ze wandelen in de Doggyride, die we als een soort wandelwagen voor honden kunnen gebruiken. Natuurlijk spelen ze ook nog lekker buiten waar een zandbak bij is gekomen en een tunneltje en zelfs een puppyzwembadje. Het is iedere dag boven de 25 graden dus iedere afkoeling is welkom. 6-7 weken :spelen in de ren in de huiskamer 6-7 weken: in de zandbak 28

17 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. De Chippper Ook de chipper van de Raad van Beheer komt om een nestcontrole te doen en de pups te chippen. Dit is een elektronische transponder, een kleine microchip, die met een speciale reader is af te lezen. De chipper vult ook de gegevens van de pup in op oogafwijkingen. De uitslag is een jaar geldig en wordt aan de Raad van Beheer en de rasvereniging doorgegeven De fokker ontvangt direct een rapport. Het is best wel een vervelend onderzoek, want ze kwijlen heel erg van de druppels en de pupillen worden erg groot waardoor ze last hebben van de zon. Gelukkig zijn er geen afwijkingen gevonden dus dat maakt weer veel goed. De rest van de dag zijn de pups rustig en we laten ze dan ook lekker hun gang gaan. In de ballenbak het aanvraagformulier voor de stambomen. De fokker vult het formulier verder in met de namen van de pups en de kleur en stuurt dit binnen zes maanden na de geboortedatum van de pups toe aan de Raad van Beheer. De fokker ontvangt dan de stambomen van de pups en kan die later overhandigen aan de nieuwe eigenaren. Als de pups gechipt zijn, kunnen ze naar de oogspecialist voor een oogonderzoek. Wij gaan op weg naar Oisterwijk. De ogen van de pups moeten eerst worden gedruppeld en als dat een half uurtje is ingetrokken, worden ze één voor één onderzocht. De specialist controleert de ogen op verschillende De rest van de week gaan we weer wat leuks doen. Zo brengen we een bezoekje aan de kinderboerderij, gaan we een middagje spelen bij een vriendin met een nest van acht Border Collies die zes dagen jonger zijn en gaan we naar school waar vijftig kinderen in een kring zitten te wachten op onze komst. Ze zingen een liedje voor de pups en als ze dan los mogen in de kring is het een groot feest. De kinderen blijven natuurlijk wel netjes zitten zodat ze niet op de pootjes op staartjes kunnen gaan staan. De pups vertonen geen enkel angstgedrag en rennen lekker vrij tussen de kinderen in. Ze worden uitbundig geaaid en een enkel kind wat bang is voor honden wordt op den duur zelfs over haar angst heen geholpen door Phyrne, die heel rustig bij haar gaat liggen. De kinderen mogen ook vragen stellen over de pups en het is een geslaagde tijd. Na een poosje spelen gaan de pupts weer in de Doggyride, de kinderen applaudisseren voor ons en we gaan weer op weg naar huis. De pups zijn moe en zoeken een rustig plekje in de schaduw om te gaan slapen. Met de Doggyride wandelen Op school spelen 29

18 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie Puppygedragstest Het is nu tijd voor een puppygedragstest, die wordt afgenomen door gedragstherapeut Hetty van Veenendaal. Ze test de pups op instincten, werklust en typische karaktereigenschappen. Eerst wordt er gezamenlijk getest. Er wordt een lopend en blaffend hondje en daarna een trein die verschillende geluiden maakt tussen de pups gezet, gekeken wordt naar de verschillende reacties. Daarna moeten de pups één voor één op een voor hun vreemde plaats getest worden. Er wordt gekeken of de pup naar Hetty wil komen en mee wil lopen, de pup wordt 30 seconden op de rug gehouden om te kijken of er en wanneer er verzet komt. De pup wordt uitbundig geaaid en 30 seconden boven de grond gehouden in de zogenaamde zweefhouding. De pup wordt geknepen om te zien of hij gevoelig is voor correcties. De pup wordt achter een schot gezet om te kijken hoe snel hij er achteruit komt. Dan gaat ze kijken of de pup wil apporteren. Eerst wordt er een propje papier weggegooid en daarna een speeltje. Natuurlijk wordt de pup aangemoedigd om het te pakken. Dan wordt er gerammeld met een blikje met steentjes er in om te zien of de pup schrikt en of hij snel herstelt na schrik. Daarna wordt er een doek aan een touw voortgesleept om te kijken of de pup dit wil najagen. Dan gaat Hetty op de grond liggen en kijkt wat de pup doet, klimt hij op Hetty of kruipt hij eronder? Als de pup daarna rondloopt gaat er ineens een paraplu open en weer kijkt Hetty naar de reactie en het herstelvermogen. Als laatste wordt er een stukje heel lekker voer onder een bakje gestopt en kijkt Hetty of de pup doorgaat om het te pakken te krijgen. Het is een hele test dus, maar de meeste pups vinden het geweldig om dit allemaal te mogen doen. Je ziet natuurlijk wel verschillen. De een is eerder afgeleid als de ander en de een wacht rustig op de volgende oefening en de ander gaat tussentijds van alles uithalen. Als Hetty op de grond ligt zie je ook veel verschil. De een gaat op de rug liggen om lekker te kroelen en de ander trekt aan haar haren en gaat helemaal uit z n dak. Na afloop wordt er een uitgebreid rapport opgemaakt waarin de baasjes adviezen krijgen om mee verder te gaan. Ook wij moeten een stukje schrijven over het gedrag in het nest om een zo compleet mogelijk beeld van het pupje te krijgen. Hierna gaan we samen met de nieuwe eigenaren kijken wat hun voorkeur is voor een pup en of die ook bij hun gezinssituatie past. Zo krijgt iedereen een hondje waar ze lekker mee kunnen doen wat ze er mee willen en die goed bij hun levensstijl past. Laatse week De laatste week bij ons alweer. Wat gaat zo n puppytijd snel voorbij. Alle pupeigenaren weten welk hondje bij hen komt wonen en ze hebben de afgelopen zaterdagmiddagen uitgebreid de pups bekeken en geknuffeld. We doen deze week nog leuke dingen met de pups en maken de puppymap klaar met heel veel informatie over de pups en hun ouders. Ook staat er veel informatie in over de opvoeding en nuttige tips over verzorging en gezondheid. Puppytest : najagen van de sleepdoek Puppytest: op de rug houden 30

19 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie. Ook hebben we puppypakketjes met voer, snoepjes en een speeltje gekregen om aan de nieuwe eigenaren mee te geven. Er worden gastendoekjes in het nest gelegd om de pups straks mee te geven zodat ze de nestgeur bij zich hebben. Naar de nieuwe baasjes Als de pups acht weken zijn is het tijd om naar hun nieuwe baasje te gaan. We laten twee pups per dag het nest verlaten om het rustig af te bouwen voor Phyrne, onszelf en So-Leil die bij ons blijft. Het is altijd weer een emotionele gebeurtenis die met menige traan wordt bezegeld. Als de nieuwe eigenaar komt wordt het pupje wat ze komen halen alleen los in de kamer gedaan bij Phyrne. Phyrne laat ze nog drinken, speelt er uitgebreid mee en corrigeert nog eens even. In de tussentijd lees ik het koopcontract door met de mensen, de puppymap wordt doorgenomen, het puppypakket, het nestdoekje en een speeltje uit het nest wordt klaargelegd en dan is het tijd voor het afscheid. Phyrne loopt mee naar de auto, kijkt dat het pupje er in gaat bij het baasje op schoot, en dan vindt ze het goed. Nog een laatste knuffel van ons en de beloftes om vaak iets te laten horen en vooral te bellen als er iets is en dan moeten het pupje los laten. We zwaaien ze uit tot we ze niet meer kunnen zien en gaan met lege handen naar binnen. Het telt snel af en dan is So-Leil nog maar alleen over. Zij mag bij de rest en wordt gelijk opgenomen in de roedel. De meeste mensen laten diezelfde dag nog even horen of de reis goed is gegaan. We hopen altijd veel mailtjes en foto s te mogen ontvangen. Zelf mailen we ook wel eens om te horen hoe alles gaat en na een paar maanden organiseren we een wandeling om de stambomen uit te delen. Gelukkig is iedereen heel blij met hun pup en krijgen we veel goede berichten. Eens in de paar jaar organiseren we een grote reünie om iedereen weer eens bij elkaar te krijgen. Dit is het doel van een nestje fokken: proberen het ras te verbeteren en de honden een zorgeloos en blij Aussieleven te geven. - Janine van Ingen- - Of Clan Miphydes- 31

20 32 Een nestje fokken, van dekking tot socialisatie

Dag van de Hond. Kind & Hond. kunnen de beste maatjes worden!

Dag van de Hond. Kind & Hond. kunnen de beste maatjes worden! Dag van de Hond Kind & Hond kunnen de beste maatjes worden! In deze folder lees je hoe je goede maatjes met de hond kunt worden. Daarvoor moet je onder andere weten hoe hij in elkaar zit, wat hij nodig

Nadere informatie

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST over houden van huisdieren Waar moet ik bij de aanschaf op letten: de puppy-checklist

Nadere informatie

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is:

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is: Gefeliciteerd. Je bent zwanger en je hebt één of meerdere honden. Het wordt jullie eerste kind. Je bent net bij de verloskundige geweest, het gaat goed met je kindje, en je hebt deze folder meegekregen.

Nadere informatie

de drachtige hond Hoe lang duurt de zwangerschap? De zwangerschap van een hond duurt 57-72 dagen. Gemiddeld worden de pups na 62 dagen geboren.

de drachtige hond Hoe lang duurt de zwangerschap? De zwangerschap van een hond duurt 57-72 dagen. Gemiddeld worden de pups na 62 dagen geboren. de drachtige hond Hoe lang duurt de zwangerschap? De zwangerschap van een hond duurt 57-72 dagen. Gemiddeld worden de pups na 62 dagen geboren. Hoe weet ik dat ze zwanger is en hoeveel pups krijgt ze?

Nadere informatie

HANDIG EEN BIJTEND KONIJN

HANDIG EEN BIJTEND KONIJN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG EEN BIJTEND KONIJN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER BIJTENDE KONIJNEN. JE KUNT

Nadere informatie

HANDIG SPELEN MET EEN HOND

HANDIG SPELEN MET EEN HOND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG SPELEN MET EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER SPELEN MET EEN HOND. JE

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

ZEen nestje fokken - deel 2

ZEen nestje fokken - deel 2 ZEen nestje fokken - deel 2 Zwanger en bevallen... Door Nettie Bosch De vorige keer hebben we vooral een blik geworpen op de administratieve zaken die nodig zijn als we een nestje gaan fokken. Deze keer

Nadere informatie

Storm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met

Storm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met Storm op komst Vandaag liep ik met mijn hond voorbij een schoolplein waar de pauze in volle gang was. Overal spelende en blije kinderen, maar bij het hek stonden een beteuterde kleuter en zijn juffrouw.

Nadere informatie

ZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY

ZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY ZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 9 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle

Nadere informatie

HANDIG DE TAAL VAN EEN HOND

HANDIG DE TAAL VAN EEN HOND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG DE TAAL VAN EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDENTAAL. JE KUNT ER

Nadere informatie

PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN

PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN over houden van huisdieren Honden zijn groepsdieren en zijn van nature graag bij hun

Nadere informatie

De geboorte van een fokker

De geboorte van een fokker De geboorte van een fokker Op 6 november 2015 hebben we voor de eerste keer een nestje heidewachtels mogen krijgen. In dit verhaal nemen we jullie mee op onze route naar dit nest en de periode tot het

Nadere informatie

Verloskunde. Cavia en hamster. Klas 43DP

Verloskunde. Cavia en hamster. Klas 43DP Verloskunde Cavia en hamster Klas 43DP Inhoudsopgave 1. De voortplanting bij de cavia... 3 1.1 De oestrische cyclus... 3 1.2 De dracht... 3 1.3 De bevalling... 4 2. De voortplanting bij de hamster... 5

Nadere informatie

HANDIG KONIJNEN KOPPELEN

HANDIG KONIJNEN KOPPELEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG KONIJNEN KOPPELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HET KOPPELEN VAN TWEE KONIJNEN.

Nadere informatie

HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES

HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE

Nadere informatie

De geboorte bij de teef Voorbereidingen

De geboorte bij de teef Voorbereidingen De geboorte bij de teef Voorbereidingen - Werpkist opzetten 2 weken voor de verwachtte geboorte o van hout of kunststof gemaakt o isolatie onder de kist tegen opkruipende kou o hoogte is 20-40cm afhankelijk

Nadere informatie

Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen.

Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen. 1 Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen. Eerst en vooral is het een voordeel als u weet waarom uw dier zo nerveus is en bang. Er is ook een groot

Nadere informatie

Benchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk!

Benchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk! Benchtraining Een bench is een uitermate handig hulpmiddel bij de opvoeding van jouw hond. Denk bijvoorbeeld aan de zindelijkheid die sneller aan te leren is, of het voorkomen van het stukbijten van je

Nadere informatie

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST over houden van huisdieren Waar moet ik bij de aanschaf op letten: de puppy-checklist

Nadere informatie

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST over houden van huisdieren Waar moet ik bij de aanschaf op letten: de puppy-checklist

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over. De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar

Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over. De Alles of niets methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar De Alles of niets methode is een heel simpele manier om een hond te leren om wat

Nadere informatie

PUPPYREN.nl. Puppyrennen, accessoires en info

PUPPYREN.nl. Puppyrennen, accessoires en info Inhoudsopgave 1. Hoe zorg ik ervoor dat mijn hond gaat luisteren?... 3 2. Puppycursus... 4 2.1 Wat leer je tijdens een puppycursus?... 4 2.2 Wat leer jij zelf tijdens de cursus?... 4 2.3 Wat leert een

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Voor Slim Fit (25,9 kg)

Voor Slim Fit (25,9 kg) Siërra. Mijn Engelse Cocker Spaniël is een teefje. Ze is nu 7 jaar jong. Nog voor haar eerste verjaardag werd zij met spoed geopereerd wegens een infectie in haar baarmoeder. De dierenarts zei: Alles moet

Nadere informatie

Suzanne Peters. Blijf bij me! liefdesroman

Suzanne Peters. Blijf bij me! liefdesroman Suzanne Peters Blijf bij me! liefdesroman Hoofdstuk 1 Katja belde aan bij het huis. Ze vond het toch wel erg spannend. Het was de tweede keer dat ze op visite ging bij de hondenfokker en deze keer zou

Nadere informatie

Een dagje zeilen (groep 4)

Een dagje zeilen (groep 4) Een dagje zeilen (groep 4) Doelstelling: Tactiele stimulatie en samenwerking. Er wordt gewerkt in tweetallen. 1 kind zit op een stoel, met de leuning naar de zijkant, zodat de rug helemaal beschikbaar

Nadere informatie

Mijn hond is drachtig, wat nu?

Mijn hond is drachtig, wat nu? De loopsheid Mijn hond is drachtig, wat nu? De loopsheid is de periode dat de teef gedekt kan worden en zwanger kan geraken. Buiten de periodes van loopsheid is het niet mogelijk om het teefje te dekken;

Nadere informatie

Over voortplanting van cavia s Van dekking en dracht tot geboorte en groter groeien

Over voortplanting van cavia s Van dekking en dracht tot geboorte en groter groeien Over voortplanting van cavia s Van dekking en dracht tot geboorte en groter groeien Het krijgen van een nestje van een cavia is een spannende gebeurtenis. En of het nou gepland is of niet, als alles goed

Nadere informatie

De arme man en zijn parkiet

De arme man en zijn parkiet De arme man en zijn parkiet deel 3/3 Iedereen op straat is blij dat de arme straatmuzikant niet arm meer is. s Avonds brengt hij zijn volle buideltjes met geld naar de bank. Dat is heel veel en thuisgekomen

Nadere informatie

Wat wordt er besproken?

Wat wordt er besproken? Op maandag avond 24-11-14 is er in de praktijk een geweldig leuke lezing geweest over vuurwerk angst! Het was een groot succes met veel gezellige en vooral geïnteresseerde deelnemers, we willen deze dan

Nadere informatie

SPREEKBEURT KORTSTAARTOPOSSUM

SPREEKBEURT KORTSTAARTOPOSSUM SPREEKBEURT KORTSTAARTOPOSSUM l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KORTSTAARTOPOSSUM

Nadere informatie

BIJLAGE C: DE DIEREN EN DE SPELREGELS

BIJLAGE C: DE DIEREN EN DE SPELREGELS BIJLAGE C: DE DIEREN EN DE SPELREGELS Respect voor dieren staat hierbij centraal! De omgang met de dieren gebeurt altijd onder toezicht van een pedagogisch medewerker. Kinderen leren vanaf kleins af aan

Nadere informatie

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST

PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH DE PUPPY-CHECKLIST over houden van huisdieren Waar moet ik bij de aanschaf op letten: de puppy-checklist

Nadere informatie

Socialisatie van pups

Socialisatie van pups Socialisatie van pups Een belangrijk facet van de gedragsontwikkeling is het socialisatieproces. Kennis van dit proces is belangrijk om verschillende redenen. Socialisatie van jonge dieren heeft een opmerkelijke

Nadere informatie

Beide methodes komen uitgebreid aan bod in de komende pagina s.

Beide methodes komen uitgebreid aan bod in de komende pagina s. Voorwoord Zindelijkheidstraining is erop gericht om uw hond zo snel mogelijk te leren om buiten het huis zijn behoefte doen, of eventueel in een geschikte plek binnenshuis. We bespreken twee methodes voor

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

HANDIG HONDEN ONTMOETEN

HANDIG HONDEN ONTMOETEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG HONDEN ONTMOETEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN ONTMOETEN. JE KUNT ER

Nadere informatie

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan. Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht

Nadere informatie

11 Katten. Thema. 1 Inleiding. Katten zijn makkelijke beesten om te verzorgen. Daarom zijn ze geschikt gezelschap voor oudere mensen.

11 Katten. Thema. 1 Inleiding. Katten zijn makkelijke beesten om te verzorgen. Daarom zijn ze geschikt gezelschap voor oudere mensen. Thema 11 Katten 1 Inleiding Katten zijn makkelijke beesten om te verzorgen. Daarom zijn ze geschikt gezelschap voor oudere mensen. De inhoud van dit thema: 2 Verzorging 3 Voor- en nadelen van katten 4

Nadere informatie

De manieren waarop een hond leert. Wat is gedrag?

De manieren waarop een hond leert. Wat is gedrag? De manieren waarop een hond leert Wat is gedrag? Echt alles wat een hond doet wordt gedrag genoemd. Honden gedragen zich zoals honden zich horen te gedragen. Ze doen volkomen natuurlijke en normale hondendingen

Nadere informatie

Bewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip

Bewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip Bewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip Activiteit 1:bewegingsverhaal: Een dag uit het leven van een kip De kls verzamelen allemaal in het kippenhok. Ik maak afspraken i.v.m. orde, veiligheid

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst

Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst omdat mijn maagje niet groter dan een knikker is; omdat ik vaak kleine beetjes voedsel beter kan verteren; hoe meer en hoe vaker ik drink, hoe meer melk

Nadere informatie

SPREEKBEURT Chinchilla

SPREEKBEURT Chinchilla l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT Chinchilla ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE CHINCHILLA

Nadere informatie

De geboorte van een veulen

De geboorte van een veulen De geboorte van een veulen Voor de fokkers onder ons is het voorjaar altijd een spannende tijd. Meestal verloopt de geboorte bij de merrie zonder problemen. De drachtige merrie Een goede voedingstoestand

Nadere informatie

Voortplanting. De teef

Voortplanting. De teef Voortplanting De teef Algemeen De vruchtbare periode bij de teef wordt de loopsheid genoemd. Deze periode duurt ongeveer 3 weken. De eerste loopsheid zal meestal optreden tussen 6 en 12 maanden leeftijd,

Nadere informatie

Onrustige baby. Moeder en Kind Centrum. Beter voor elkaar

Onrustige baby. Moeder en Kind Centrum. Beter voor elkaar Onrustige baby Moeder en Kind Centrum Beter voor elkaar Inleiding Baby s huilen. Dit is normaal voor een baby. Maar úw kind blijft huilen en niets lijkt daarbij te helpen om uw baby te troosten. Klinkt

Nadere informatie

Aktie!!!! Nieuwsbrief Augustus 2013

Aktie!!!! Nieuwsbrief Augustus 2013 Nieuwsbrief Augustus 2013 Hier ben ik weer met de nieuwsbrief van de maand augustus! We zitten nog volop in de zomer dus het ontwormen en ontvlooien van uw hond of kat blijft zeer belangrijk. Aktie!!!!

Nadere informatie

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat VERZORGING Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat voor ouders met een baby tot 3 maanden 2 Waarom huilt een baby? Alle baby s huilen en dat is een gezonde zaak. Het is normaal. Huilen hoort bij de ontwikkeling

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Eten, slapen & zindelijk worden

Eten, slapen & zindelijk worden Eten, slapen & zindelijk worden Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien,

Nadere informatie

Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl

Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl n Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen Zuigen op een fopspeen of duim is slecht voor de

Nadere informatie

Mijn baby heeft een voorkeurshouding... Wat nu?

Mijn baby heeft een voorkeurshouding... Wat nu? Mijn baby heeft een voorkeurshouding... Wat nu? Adviezen voor de hantering van uw baby Als uw baby in de eerste levensmaanden altijd met z n hoofd op dezelfde kant ligt, kan hij een afgeplat hoofd krijgen.

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

EEN PUP IN HUIS! Een aantal leefregels/tips: De pup socialiseren:

EEN PUP IN HUIS! Een aantal leefregels/tips: De pup socialiseren: EEN PUP IN HUIS! Nu begint een leuke maar ook een drukke periode. Natuurlijk wilt u dat uw hondje opgroeit tot een gezonde, prettige labrador. Gedurende het eerste levensjaar van uw hond kunt u veel doen

Nadere informatie

PRAKTISCH KIND EN HOND HOUD HET VEILIG

PRAKTISCH KIND EN HOND HOUD HET VEILIG PRAKTISCH KIND EN HOND HOUD HET VEILIG l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Honden kunnen prima samengaan met kinderen, maar

Nadere informatie

Het verzorgen van de baby

Het verzorgen van de baby Het verzorgen van de baby Inleiding Binnenkort mag u met uw baby naar huis. Waarschijnlijk voelt u zich in het begin nog een beetje onwennig bij het verzorgen van uw baby. In deze folder geven wij u daarom

Nadere informatie

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok 1 Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok Samenvatting Jan en Katrijn gaan naar het bos om spullen te zoeken voor de herfsttafel. Als Jan in

Nadere informatie

6,7. Schofthoogtes: Kracht: Werkstuk door een scholier 1362 woorden 18 mei keer beoordeeld. Inhoud:

6,7. Schofthoogtes: Kracht: Werkstuk door een scholier 1362 woorden 18 mei keer beoordeeld. Inhoud: Werkstuk door een scholier 1362 woorden 18 mei 2006 6,7 131 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud: 1. Algemene informatie over de Amerikaanse Bulldog 2. Hoe is de Amerikaanse Bulldog als pup? 3. Wat eet

Nadere informatie

Verbeteren van de tekst

Verbeteren van de tekst Verbeteren van de tekst Het is erg belangrijk dat er een uitgebreide omschrijving wordt gegeven van de hond op de site. Dit omdat wij niet bij u thuiskomen om de hond zelf te ontmoeten. Om goed te kunnen

Nadere informatie

Huisregels. voor. kinderen

Huisregels. voor. kinderen Huisregels voor. kinderen Versie januari 2016 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT HAMSTER ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT HAMSTER ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT HAMSTER ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE HAMSTER BIJ

Nadere informatie

op Kynologisch Gebied in Nederland Fokken van Rashonden

op Kynologisch Gebied in Nederland Fokken van Rashonden op Kynologisch Gebied in Nederland Fokken van Rashonden Nieuwe Regels vanaf 1 Juli 2008 Vanaf 1 juli 2008 zullen er een aantal nieuwe regels van kracht worden voor het fokken van rashonden. Deze regels

Nadere informatie

Welke voorkeur heb jij?

Welke voorkeur heb jij? Pedagogische vaardigheden: Welke voorkeur heb jij? Als pedagogisch medewerker maak je in de omgang met de kinderen in jouw groep gebruik van verschillende pedagogische vaardigheden. Wat zijn jouw voorkeursvaardigheden

Nadere informatie

Huisregels. voor. kinderen

Huisregels. voor. kinderen Huisregels voor. kinderen Versie september 2014 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze

Nadere informatie

Het meisje De volgende dag is de soldaat er niet. De negers zijn weer naar het front vertrokken, hoort ze de opgeluchte zuchten in het dorp. De sfeer verandert als blanke soldaten hen aflossen. De mensen

Nadere informatie

Zonder dieet lekkerder in je vel!

Zonder dieet lekkerder in je vel! Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

Chinchilla. Kids for Animals chinchilla spreekbeurt. Chinchilla kennis. Wilde chinchilla s. Als huisdier

Chinchilla. Kids for Animals chinchilla spreekbeurt. Chinchilla kennis. Wilde chinchilla s. Als huisdier Chinchilla Chinchilla kennis Chinchilla s zijn knaagdieren die oorspronkelijk uit het Andes gebergte in Zuid-Amerika komen. Ze hebben een dikke zilverblauwgrijze vacht en zien er erg knuffelbaar uit. Maar

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

HANDIG BUIKPIJN BIJ KONIJNEN

HANDIG BUIKPIJN BIJ KONIJNEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG BUIKPIJN BIJ KONIJNEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER BUIKPIJN BIJ KONIJNEN.

Nadere informatie

Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby

Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby Patiënteninformatie Kennismaken met uw baby Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Fysiologische blauwdruk van uw baby 3 De eerste ontmoeting 4 De eerste

Nadere informatie

Omgang met uw baby Tips en adviezen

Omgang met uw baby Tips en adviezen Omgang met uw baby Tips en adviezen Afdeling fysiotherapie Uw baby mag met u mee naar huis. Dit is een vreugdevolle en ook spannende gebeurtenis. Spannend omdat u nu zelf de zorg voor uw kindje op u gaat

Nadere informatie

SARAH Zoë van de Newgolberhoeve

SARAH Zoë van de Newgolberhoeve SARAH Zoë van de Newgolberhoeve 27-03-2003-30-05-2014 (11 jaar) Eens in de zoveel jaar komt er een heel bijzondere berner voorbij, jij was er zo eentje. Je had bij mij een heel speciaal plekje. Misschien

Nadere informatie

Mijn baby heeft een. voorkeurshouding... Wat nu? Adviezen voor de hantering van uw baby

Mijn baby heeft een. voorkeurshouding... Wat nu? Adviezen voor de hantering van uw baby Mijn baby heeft een voorkeurshouding... Wat nu? Adviezen voor de hantering van uw baby Als uw baby in de eerste levensmaanden een voorkeurshouding heeft, kan hij een afgeplat hoofd krijgen. Deze folder

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

op Kynologisch Gebied in Nederland Fokken van Rashonden Regels voor aanvragen stambomen

op Kynologisch Gebied in Nederland Fokken van Rashonden Regels voor aanvragen stambomen op Kynologisch Gebied in Nederland Fokken van Rashonden Regels voor aanvragen stambomen Fokken van Rashonden Voor het fokken van rashonden in Nederland met een FCI erkende stamboom en inschrijving in het

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je baby Verwachtingen Wordt dit jullie eerste, tweede, volgende kindje? Weet je al hoe je je baby gaat voeden? Als je al een kind hebt:

Nadere informatie

BINNENSUIS Jehudi van Dijk

BINNENSUIS Jehudi van Dijk BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Gastouderbureau MijnGastouderopvang

Gastouderbureau MijnGastouderopvang Hoe gaat het met mijn gast- of oppaskind? Gastouderbureau MijnGastouderopvang Observatielijst voor de ontwikkeling van kinderen in de gastouderopvang Iedere gastouder kent 'haar' gastkind na tijdje behoorlijk

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed

Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Gebruiksaanwijzing bij het poepwerkboek (print deze gebruiksaanwijzing uit en leg hem in je werkboek). Goed plassen en poepen

Nadere informatie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting

Nadere informatie

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat VERZORGING Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat voor ouders met een baby tot 3 maanden Waarom huilt een baby? Alle baby s huilen en dat is een gezonde zaak. Het is normaal. Huilen hoort bij de ontwikkeling

Nadere informatie

Je begeleidt een kraamvrouw bij het geven van borstvoeding aan de pasgeborene

Je begeleidt een kraamvrouw bij het geven van borstvoeding aan de pasgeborene 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 Opdrachtformulier Je begeleidt een kraamvrouw bij het geven van borstvoeding aan de pasgeborene Naam student: Datum: Opdracht 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en

Nadere informatie

Onderzoek van de blaas en urinewegen bij kinderen. (mictiecystogram)

Onderzoek van de blaas en urinewegen bij kinderen. (mictiecystogram) Onderzoek van de blaas en urinewegen bij kinderen (mictiecystogram) De afspraak voor het mictiecystogram Het onderzoek vindt plaats op de afdeling radiologie: Datum:.. Dag/tijdstip: dag. uur Je wordt van

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Werkblad: Gedrag van honden

Werkblad: Gedrag van honden Werkblad: Gedrag van honden Wat ga je doen? Je gaat het gedrag van honden bekijken als ze buiten lopen, op straat of in een park. Wat is het doel? Deel I. Onderzoeken hoe honden zich gedragen. Vragen hierbij

Nadere informatie

DE VERZORGING VAN DE AANSTAANDE FOKTEEF

DE VERZORGING VAN DE AANSTAANDE FOKTEEF DE VERZORGING VAN DE AANSTAANDE FOKTEEF 1. De loopsheid en tijdstip van de dekking 2. De dekking 3. De drachtige teef 4. Het werpen 5. Voeding van de zogende teef en de pups Wanneer u het plan heeft opgevat

Nadere informatie

Fokken van een nestje puppy s

Fokken van een nestje puppy s Fokken van een nestje puppy s Voordat 't zover is komt er voor een gezond nest met pups heel wat kijken en kan er helaas wel eens iets mis gaan. Daarom is het verstandig om goed geïnformeerd te zijn over

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie