Indicatorenset Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose. Uitvraag 2014 over verslagjaar 2013

Transcriptie

1 Indicatorenset Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose Uitvraag 2014 over verslagjaar 2013 Definitieve versie okt. 2013

2 Colofon Internet: Portal voor aanlevering kwaliteitsgegevens verslagjaar 2013: Meer informatie: Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen: Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra: Samengesteld door: Zorginhoudelijke indicatoren Scientific Institute for Quality of Healthcare (IQ healthcare), UMC St Radboud Klantpreferentievragen Consumentenbond Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) Eerder tot stand gekomen in opdracht en onder eindverantwoordelijkheid van de stuurgroep Zichtbare Zorg Ziekenhuizen. Let op: Zichtbare Zorg is per 1 januari 2013 gestopt en gaat op in het Kwaliteitsinstituut. De ondersteuning die het programmabureau Zichtbare Zorg leverde aan ziekenhuizen en ZBC s met betrekking tot het verzamelen en aanleveren van de indicatoren, komt hiermee te vervallen. Het beschikbaar stellen van kwaliteitsinformatie is een wettelijke opdracht aan zorgaanbieders, die van kracht blijft. De indicatoren uit deze indicatorengids worden daarom in 2014 niet aangeleverd via de ZiZo-portal, maar via een webportal van Dutch Hospital Data. Den Haag, oktober

3 Inhoudsopgave Deel 1: Zorginhoudelijke indicatoren 4 1. Algemene informatie over zorginhoudelijke indicatoren 5 2. Factsheets zorginhoudelijke indicatoren Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose 7 3. Lijst te verzamelen variabelen 18 Bijlage 1: Wijzigingstabel zorginhoudelijke indicatoren 24 Bijlage 2: Autorisatie zorginhoudelijke indicatoren door wetenschappelijke 25 verenigingen Deel 2: Klantpreferentievragen 26 Klantpreferentievragen 27 Bijlage 1: Wijzigingstabel klantpreferentievragen 32 Afkortingenlijst 33 3

4 Deel 1: Zorginhoudelijke indicatoren 4

5 1. Algemene informatie over Zorginhoudelijke indicatoren Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose Indicatorwerkgroep De werkgroep voor de ontwikkeling van de indicatorenset Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose bestond uit de volgende personen: NVvN: Dhr. Drs. K. Albrecht, neurochirurg Dhr. Drs. R. Walchenbach, neurochirurg Dhr. Drs. W. C. Peul, neurochirurg (voorzitter) NOV: Dhr. Drs. A.F.A. van Beurden, orthopedisch chirurg Dhr. Dr. M. de Kleuver, orthopedisch chirurg ZN: NVN: Mw. Drs. R.M.A. Geels, arts Maatschappij en Gezondheid, MHA Dhr. Drs. J.L.M. van Hellenberg Hubar, neuroloog Dhr. Dr. C.A.J. Vroomen, neuroloog (vice-voorzitter) Mw. Drs. M.F. Roesdi, neuroloog NVVR: Dhr. L. Voogt, patiëntenvertegenwoordiger namens Nederlandse Vereniging van Rugpatiënten de Wervelkolom De werkgroep voor het onderhoud van de indicatorenset Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose bestond in 2011 uit de volgende personen: NVvN: Dhr. Prof. Dr. W.C. Peul, neurochirurg en hoogleraar Algemene Neurochirurgie, LUMC Dhr. Dr. G.J. Bouma, neurochirurg, AMC en SLAZ NOV: ZN: Dhr. Prof. Dr. F.C. Öner, orthopeed, UMC Utrecht Dhr. Drs. G.W. Salemink, medisch adviseur Zorgverzekeraars Nederland Dhr. Drs. T. Kuiper, medisch adviseur Achmea Dhr. Dr. T. Verweij, medisch adviseur Menzis NVVR: Dhr. L. Voogt, patiëntenvertegenwoordiger namens Nederlandse Vereniging van Rugpatiënten de Wervelkolom Populatiebepaling Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose De eerste stap in het bepalen van de indicatoren is het vaststellen van de populatie. Deze indicatorenset betreft de chirurgische decompressie voor lage rug HNP en lage rug stenose, zonder het plaatsen van implantaten. Voor alle Zichtbare Zorg indicatorensets was als uitgangspunt gekozen om de populatie te bepalen aan de hand van de Diagnose Behandel Combinaties (DBC s). Door de invoering van DOT (DBC s op weg naar transparantie) per 1 januari 2012, is de populatiebepaling van de Zichtbare Zorg indicatoren gewijzigd. Let op: In deze indicatorengids zijn nog de oude DBC s vermeld die voor verslagjaar 2012 en eerder nodig waren om de populatie te bepalen. Specifieke DOT-instructies zijn opgenomen in een separaat document bij de indicatorengidsen. DBC s De populatie voor de indicatorenset Chirurgische behandeling lumbale hernia en stenose bestaat uit het aantal patiënten bij wie op enig moment in het verslagjaar een DBC wordt afgesloten die voldoet aan: De patiënten worden geselecteerd waarbij minimaal één van de onderstaande DBC s in het verslagjaar is gesloten. Neurochirurgie: o 0308.xx.2505.xx: HNP, chemonucleolysis en percutane nucleotomie of minimal invasive o 0308.xx.2550.xx: lumbosacrale discotomie enkelvoudig o 0308.xx.2555.xx: lumbosacrale discotomie meervoudig of bijzondere technieken o 0308.xx.2560.xx: operaties wegens recidief HNP lumbaal o 0308.xx.2510.xx: verruimende beperkte laminectomie o 0308.xx.2515.xx: verruimende uitgebreide laminectomie Bij de DBC s voor lage rug stenose kunnen ook geschreven worden voor patiënten met een cervicale stenose, deze cervicale patiënten zijn op basis van de DBC s niet te onderscheiden. Orthopedie: o 0305.xx.1360.xx: HNP 5

6 o 0305.xx.1350.xx: Kanaal stenose Voor indicator 2 Lumbale heroperaties binnen 30 dagen gelden alleen de DBC s met zorgtype.11, vervolg DBC s (met zorgtype.21) worden voor deze indicator geëxcludeerd. DBC s / DBC zorgproducten kunnen zijn geopend voordat het verslagjaar is begonnen. Binnen één van de hierboven genoemde gesloten DBC s / DBC zorgproducten moet één of meerdere van de onderstaande verrichtingen zijn uitgevoerd: o Lumbosacrale discectomie lumbosacraal 1 segment. o Micro-endoscopische behandeling HNP. o Recidief operatie hernia nuclei pulposi. o Lumbosacrale discectomie 2 of meer segmenten. o Laminectomie, 1 niveau o Laminectomie, 2 of meer niveau's o Revisie-operatie laminectomie. Voor DBC codes en instructies: zie hoofdstuk 3 (variabelenlijsten). De populatie wordt uiteindelijk bepaald door de in 2013 afgesloten DBC-zorgproducten. In het document met DOT-instructies vindt u relevante DBC-zorgproducten. Om dubbelregistratie te voorkomen, dient indien de indicator gebaseerd is op tellingen op patiëntniveau geselecteerd te worden op het unieke patiëntnummer. In alle andere gevallen wordt geteld op verrichtingenniveau en telt iedere verrichting apart mee. Er dient gekeken te worden naar alle verrichtingen die aangevraagd en/of uitgevoerd zijn door de Orthopeed of Neurochirurg in de looptijd van het DBC-zorgproduct aangezien verrichtingen aan het verkeerde DBC-zorgproduct gekoppeld kunnen zijn. Voor codes en instructies, zie de variabelenlijst en rekenregels (tabellen 1 en 2). Bij het meten van de heroperaties en heropnamen als gevolg van een nabloeding moet in sommige gevallen voorbij de registratieperiode gekeken worden. In dit geval maximaal 30 dagen. Peildatum De structuurindicatoren worden, in verband met de actualiteit, eenmaal per jaar op peildatum 1 maart geregistreerd. In- en exclusiecriteria Om een eerlijke vergelijking tussen zorgaanbieders te kunnen maken, heeft de werkgroep in- en exclusiecriteria vastgesteld. Zo kunnen patiënten bijvoorbeeld op leeftijd of comorbiditeit worden uitgesloten. Ook kunnen extra eisen worden gesteld aan het DBC-zorgproduct. Bijvoorbeeld de aanwezigheid van een specifieke verrichting. In- en exclusiecriteria hoeven niet per definitie voor alle indicatoren in de set gelijk te worden toegepast. Soms dienen er bijvoorbeeld extra gegevens te worden verzameld om later te kunnen corrigeren voor co-morbiditeit die de waarde van de indicator beïnvloedt. Op basis van de populatie en de in- en exclusie criteria wordt de noemer van de indicator vastgesteld. Binnen de set van Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose wordt bij één indicator gebruik gemaakt van een exclusiecriterium (leeftijd). Deze wordt alleen toegepast bij indicator 2 het percentage heroperaties binnen 30 dagen. Alleen patiënten van 18 jaar of ouder worden meegenomen. Uitgangspunt voor de leeftijdsbepaling is de leeftijd op het moment van de eerste operatie.

7 2. Zorginhoudelijke indicatoren Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose 1. Wachttijd operatie Relatie tot kwaliteit Volgens de Treeknorm dient, wanneer de operateur de operatie-indicatie stelt, de OK binnen zeven weken plaats te vinden. De werkgroep acht een termijn van vier weken wenselijk tussen het stellen van de operatieindicatie door de operateur en het uitvoeren van een operatie (mediaan), om onnodige pijn, onnodig ziekteverzuim en invaliditeit bij de patiënt te voorkomen. Een relatief lange periode tussen een operatie-indicatie en de operatie kan duiden op een inefficiënte organisatie binnen de instelling. Operationalisatie Gemiddelde, mediaan, minimum en maximum wachttijd voor de patiënt tussen het moment dat de indicatie voor de chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose is gesteld, en de datum waarop de operatie heeft plaatsgevonden Definities Wachttijd tot OK: Het aantal dagen tussen indicatiestelling voor operatie door de operateur en operatie. Datum OK-indicatiestelling: Datum van opname op de OK-wachtlijst. Mediaan: De middelste waarde uit een reeks. Minimum en Maximum: De laagste en de hoogste waarde uit een reeks. Inclusiecriteria Inclusie: alle patiënten (inclusief spoed) die een lage rug HNP- of stenose-ok wensen en waarbij de operateur de indicatie voor OK heeft gesteld. Het gaat om afgeronde patiënten in het registratiejaar: d.w.z. patiënten die daadwerkelijk een operatie hebben ondergaan. Bron teller Zorgverrichtingen administratie, OK-wachtlijst (opnameplanning), digitale wachtlijstregistratie Bron noemer DBC registratie Verslagjaar tot en met Meetfrequentie Continu Rapportagefrequentie 1x per verslagjaar Type indicator Proces Meetniveau Patiëntniveau; rapportage op ziekenhuisniveau Kwaliteitsdomein Tijdigheid, patiëntgerichtheid Rekenregels Indicator 1 Wachttijd operatie Formule 1) Selecteer alle patiënt die een chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose hebben ondergaan. 2) Bereken vervolgens het minimum, het maximum, de mediaan en het gemiddelde van het aantal dagen die tussen de indicatie OK en de operatie zitten # patiënten waarvoor R1, R2 en R4 gelden (MIN (R13)) (MAX (R13)) (MEDIAN (R13)) (MEAN (R13)) Achtergrond en variatie in kwaliteit van zorg Een lumbale discushernia kan door compressie op een uitgaande zenuw wortel leiden tot een lumbaal radiculair syndroom. Een dergelijke hernia is verantwoordelijk voor 5 procent van de wervelkolom aandoeningen en de meest voorkomende reden van chirurgische interventie. In 80 procent van de gevallen treedt relatief snel herstel van de beenpijn op en kan worden volstaan met een conservatieve benadering. Over het algemeen wordt aangenomen dat, in geval van een radiculair syndroom op basis van een discushernia, na een afwachtend beleid van 6-8 weken chirurgische interventie overwogen kan worden (NVN, 2008). Een lumbale kanaalstenose is een vernauwing van het lendenwervelkanaal, een aandoening die relatief veel bij oudere mensen voorkomt. Mensen die hieraan lijden klagen over pijn laag in de rug 7

8 en uitstraling van de pijn in één of beide benen. Typisch voor deze klachten is dat ze optreden na een eind lopen en na enige tijd staan; de pijn in de rug en in de benen wordt erger, de benen gaan doof aanvoelen en worden stuurloos. Om dan de klachten weer te doen verminderen moeten de patiënten gaan zitten of voorover bukken of hurken. Als de klachten na 3 maanden of langer niet naar tevredenheid zijn afgenomen, kan de arts een operatie overwegen. Het doel van de operatie is het verminderen van druk op de zenuwen in het wervelkanaal die de pijnklachten veroorzaakt. De Treeknorm voor operatie na indicatiestelling door operateur is zeven weken (van Boven, 2007). De vraag is of dit een acceptabele gemiddelde wachttijd is, omdat de indicatie voor verwijzing naar de tweede lijn c.q. indicatie voor verwijzing door neuroloog naar operateur voor deze groep patiënten meestal / bij voorkeur pas na zes tot acht weken klachten wordt gesteld. De werkgroep acht een termijn van vier weken wenselijk tussen het stellen van de operatie-indicatie door de operateur en het uitvoeren van een operatie (mediaan). Cijfers over deze wachttijd en variatie tussen instellingen in Nederland zijn niet bekend. Waarschijnlijk is er sprake van forse spreiding. Mogelijkheden tot verbetering Professionals zijn niet alleen aanspreekbaar op de kwaliteit van het technisch handelen, maar ook op de organisatie van de praktijkvoering (logistiek bedrijfsvoering). De professional kan zelf de organisatie verbeteren, dan wel de ziekenhuisorganisatie hiertoe aanzetten. Beperkingen bij gebruik en interpretatie Beperkingen bij gebruik en interpretatie zijn bij deze indicator niet van toepassing. Inhoudsvaliditeit De werkgroep realiseert zich dat de indicator betrekking heeft op een deeltraject binnen de totale doorlooptijd van eerste consult in de tweede lijn tot en met operatie. Het deeltraject van eerste consult tweede lijn tot indicatiestelling OK kan op meerdere wijzen worden doorlopen (bijvoorbeeld van neuroloog naar neurochirurg of orthopedisch chirurg-operateur; of orthopedisch chirurg als uitvoerder van zowel eerste consult tweede lijn als operatie en daarmee ook indicatiesteller voor OK; of van orthopedisch chirurg-niet-operateur al dan niet via neuroloog naar neurochirurg/orthopedisch chirurg; tevens binnen één dan wel binnen meerdere instellingen). Dit levert moeilijk vergelijkbare situaties, en daarmee ook moeilijk vergelijkbare tijdspannes voor het deeltraject eerste consult tweede lijn tot operatie-indicatie door operateur. Een waardeoordeel is daarmee voor deze multidisciplinaire werkgroep moeilijker te geven. Daarom is er voor gekozen dit eerste deeltraject van de doorlooptijd buiten beschouwing te laten. Neurochirurgen en orthopedisch chirurgen opereren soms in meerdere instellingen. De indicatiestelling kan in de ene instelling plaatsvinden, de operatie in een andere instelling. De wachttijd wordt geregistreerd zodra de operateur de indicatie tot operatie heeft gesteld en bijgevolg de patiënt op de operatielijst heeft geplaatst. Het gaat om afgeronde patiënten in het registratiejaar: dat wil zeggen, patiënten die daadwerkelijk de operatie hebben ondergaan. Dit in verband met overloop van december naar januari. Patiënten die aan het einde van het jaar op de wachtlijst staan, maar nog niet zijn geopereerd, worden in de registratie van het volgend jaar meegenomen. Alle patiënten die aan het begin van het jaar zijn geopereerd, worden geïncludeerd, ook als ze voorgaande jaar op de wachtlijst zijn geplaatst. De werkgroep vraagt aandacht voor een recent geconstateerde trend in de zorg rond de HNP patiënten met lumbosacraal radiculair syndroom: soms wordt een geplande operatie afgezegd omdat de ervaren wachttijd voor betrokken patiënt te lang is. Door zorgbemiddeling door de zorgverzekeraar wordt deze patiënt dan elders geopereerd. De mediane wachttijd is niet te beoordelen zonder gegevens over patiënten die door zorgbemiddeling elders worden geopereerd. Statistisch betrouwbaar onderscheiden De werkgroep verwacht dat er voldoende variatie in de praktijk bestaat, waardoor deze indicator discrimineert tussen de ziekenhuizen en verbeteringen in kwaliteit van zorg registreert. Vergelijkbaarheid Voor deze indicator is het van belang alle patiënten te includeren, ook de spoedindicaties (caudasyndroom en progressieve spierkrachtuitval). Op deze wijze worden patiënten meegenomen die op de wachtlijst staan en alsnog een spoedindicatie krijgen. Controle voor verschillen in demografische en sociaaleconomische samenstelling of in gezondheidsstatus van patiëntengroepen is niet nodig volgens de werkgroep. 8

9 Op deze indicator zijn mogelijk patiënten van invloed die na een operatie-indicatie de wens uitspreken op een langere termijn geopereerd te willen worden of de operatie afzeggen. Naar verwachting zal dit niet veel verschillen tussen de instellingen. Registratiebetrouwbaarheid De werkgroep verwacht dat deze indicatoren onder gelijkblijvende omstandigheden (min of meer) dezelfde resultaten opleveren. Maar de verantwoordelijkheid voor de registratiebetrouwbaarheid ligt bij de aanleverende ziekenhuizen zelf. Als de benodigde gegevens digitaal zijn vastgelegd is de registratielast van deze indicator gering. Referenties - van Boven PF. Het Treekoverleg: streefnormen wachttijden curatieve sector. In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationale Atlas Volksgezondheid. Bilthoven, 2007: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). ziekenhuiszorg. - NVN. Richtlijn Lumbosacraal Radiculair Syndroom. 2008: Nederlandse Vereniging voor Neurologie. 9

10 2. Lumbale heroperaties binnen 30 dagen (na te gaan door zorginstellingen en zorgverzekeraars) Relatie tot kwaliteit Operationalisatie Teller Noemer Definities Inclusiecriteria Een heroperatie kan worden verricht omdat een vorige operatie tot complicaties heeft geleid of niet de gewenst resultaten heeft opgeleverd. Complicaties kunnen altijd voorkomen, maar kunnen ook het gevolg zijn van onvoldoende kwaliteit van zorg (bijvoorbeeld een suboptimale operatietechniek bij de primaire operatie, suboptimale peri-operatieve zorg, suboptimale indicatiestelling). Percentage heroperaties op lumbaal niveau binnen 30 dagen na een herniaoperatie Na te gaan door zorginstellingen: Aantal lumbale heroperaties <30 dagen na een hernia- of stenose operatie in dezelfde kliniek. En daarbij opgeteld Na te gaan door zorgverzekeraars: Aantal lumbale heroperaties <30 dagen na een hernia- of stenose operatie in een andere instelling dan primaire behandelcentrum. Aantal primaire hernia- en stenose operaties Postoperatieve complicaties na een hernia operatie zijn: nabloeding, liquorlekkage, infectie, operatie op verkeerd niveau en een vroeg recidief hernia. Ernstige complicaties leiden mogelijk tot heroperatie. Heroperaties: Een operatie is een heroperatie als voorafgaand aan deze operatie (binnen 30 dagen) in hetzelfde operatiegebied een operatie heeft plaatsgevonden. De heroperatie zal niet altijd plaatsvinden in hetzelfde ziekenhuis of behandelcentrum waar de primaire operatie heeft plaatsgevonden. Op dit moment vindt geen instellingsoverstijgende registratie plaats. Aangezien de zorgverzekeraar de verzekeringsnemer wel instellingsoverstijgend kan volgen, kan deze heroperaties in een andere instelling dan het primaire behandelcentrum analyseren. Inclusiecriteria: leeftijd 18 jaar of ouder, primaire hernia of stenose operaties. Patiënten met een heroperatie als gevolg van een vroeg recidief hernia of stenose worden geïncludeerd in de populatie. Verrichtingen registratie DBC registratie, Zorgverrichtingen registratie, ZIS Bron teller Bron noemer Verslagjaar tot en met Meetfrequentie 1x per verslagjaar Rapportage 1x per verslagjaar Type indicator Uitkomst Meetniveau Patiëntniveau; rapportage op ziekenhuisniveau Kwaliteitsdomein Effectiviteit, veiligheid 10

11 Rekenregels Indicator 2 Lumbale heroperaties binnen 30 dagen Formule Teller Noemer Tel van de in de noemer geselecteerde patiënten het aantal patiënten die binnen 30 dagen een heroperatie hebben gehad. De getallen van de zorginstellingen en van de zorgverzekeraars dienen bij elkaar opgeteld te worden, zodat het totaal aantal patiënten met een heroperatie binnen 30 dagen compleet wordt. Selecteer de patiënten die een primaire hernia- of stenoseoperatie hebben ondergaan en waarvan de leeftijd op het moment van de OK 18 jaar of ouder is. # patiënten noemer waarbij R9 geldt en R15 = ja # patiënten waarvoor R4, R6, R7 gelden en waarvoor geldt R14=ja Achtergrond en variatie in kwaliteit van zorg Een heroperatie wordt verricht omdat een vorige operatie tot complicaties heeft geleid of niet het verwachte resultaat heeft gehad. Heroperaties zijn vanuit patiëntenperspectief ongewenst en zorgen daarnaast voor hoge kosten (IGZ, 2009). Postoperatieve complicaties van een hernia-operatie zijn: nabloeding (5% van de patiënten bij herniotomie), liquorlekkage (3-4% van de discectomieën), infectie (2-3% na herniachirurgie onder antibioticaprofylaxe), operatie op verkeerd niveau (1-3%) en een vroeg recidief hernia (3-12%). Deze complicaties leiden bijna altijd tot langduriger opname of heropname, zeer zelden tot neurologische uitval of invaliditeit. Ernstige complicaties leiden mogelijk tot een heroperatie (NVN, 2008). De werkgroep acht individuele meting van het vóórkomen van alle complicaties in een kliniek niet haalbaar. Cijfers over heroperatie voor HNP en stenose zijn niet bekend in Nederland. De incidentie is naar verwachting niet hoog. De werkgroep verwacht wel dat er sprake is van variatie tussen instellingen. Uitzonderingen (outliers) kunnen worden geïdentificeerd. De heroperatie zal niet altijd plaatsvinden in hetzelfde ziekenhuis of behandelcentrum waar de primaire operatie heeft plaatsgevonden. Op dit moment vindt geen instellingsoverstijgende registratie plaats, waardoor ziekenhuizen onvoldoende zicht hebben op de heroperaties die elders worden uitgevoerd. Daarom wordt voorgesteld dat de zorginstellingen de heroperaties in de eigen instelling registreren. Aangezien de verzekeraar de verzekeringsnemer wel instellingsoverstijgend kan volgen, is de verzekeraar de aangewezen partij voor de analyse van heroperaties in een andere instelling dan het primaire behandelcentrum. Mogelijkheden tot verbetering Inzicht hoe vaak heroperaties voorkomen, kan leiden tot kwaliteitsverbetering. Het registreren van heroperaties helpt bij het leren van gemaakte fouten en het ondernemen van actie om vermijdbare complicaties te voorkomen (IGZ, 2009). Bij een (te) hoog percentage heroperaties moet het proces zorgvuldig worden geanalyseerd en zo nodig worden bijgesteld. Beperkingen bij gebruik en interpretatie Een ongewenst effect van deze indicator kan zijn het niet registreren van de tweede DBC of het uitstellen van heroperaties tot na één maand. In theorie kunnen ten onrechte patiënten meegeteld worden die bijvoorbeeld een laaglumbaal recidief en een hooglumbale nieuwe hernia hebben, waarbij gekozen is voor een behandeling in twee tempi. Dit is echter extreem zeldzaam. Inhoudsvaliditeit Een heroperatie is een operatie die wordt verricht omdat een vorige operatie tot complicaties heeft geleid of niet het verwachte resultaat heeft gehad. Daarmee is dit een indicator voor de kwaliteit van de verrichte ingreep. Bewijs dat het optreden van bovenstaande complicaties de uitkomst op de lange duur negatief beïnvloedt ontbreekt, maar de indicator kan wel als een aspect van kwaliteit van behandelen gezien worden en het is voor een groot deel door de zorgverlener(s) te beïnvloeden. De werkgroep vraagt aandacht voor het feit dat de twee meest voorkomende complicaties, liqourlekkage en infectie, lang niet altijd leiden tot een heroperatie. Deze complicaties worden bij de 11

12 registratie van uitsluitend heroperaties naar schatting in respectievelijk ongeveer 50 en 80% van de gevallen gemist. Statistisch betrouwbaar onderscheiden De werkgroep verwacht dat er voldoende variatie in de praktijk bestaat, waardoor deze indicator discrimineert tussen de ziekenhuizen en verbeteringen in kwaliteit van zorg zal registreren. Hoewel de indicator het optreden van een infectie of een liquorlek slechts deels meet, zullen deze complicaties, gezien het grotere aandeel in het totaal aantal complicaties, de indicator toch voldoende beïnvloeden. Doordat de indicator cumulatief het optreden van de belangrijkste complicaties meet en daarnaast op zichzelf een negatief kwaliteitskenmerk heeft, is het discriminerend vermogen hoogstwaarschijnlijk voldoende. De werkgroep heeft er voor gekozen een termijn van 30 dagen te hanteren. Frequenties van heroperaties < 48 uur zijn hoogstwaarschijnlijk te laag. Bij een langer termijn (bijvoorbeeld: heroperaties < 3 maanden) wordt de kans op een niet-operatieve complicatie groter (zoals een recidief hernia). Bovendien zullen de complicaties en heroperaties na 30 dagen verhoudingsgewijs klein zijn. Het aantal geplande vervolgoperaties binnen 30 dagen zijn naar verwachting eveneens minimaal. Vergelijkbaarheid Een indicator over heroperatie is waarschijnlijk gevoelig voor case-mix. Bij relatief veel oudere patiënten met stollingsproblemen en/of comorbiditeit zijn er mogelijk meer complicaties te verwachten. Gegevens kunnen wellicht meer vergelijkbaar worden gemaakt door op voor hand te kiezen voor homogene patiëntengroepen. De gekozen leeftijdsrestricties beperken de case-mix enigszins. Co-morbiditeit speelt een rol bij de complicaties nabloedingen en infecties, maar dit zal naar verwachting niet sterk variëren tussen verschillende centra. Hoewel complicaties vaker optreden bij recidief hernia operaties zijn deze bewust geëxcludeerd, omdat deze operaties in een aantal klinieken vaker gedaan worden door expertise daarin. Registratiebetrouwbaarheid De werkgroep verwacht dat deze indicator onder gelijkblijvende omstandigheden (min of meer) hetzelfde resultaat oplevert. Maar de verantwoordelijkheid voor de registratiebetrouwbaarheid ligt bij de aanleverende ziekenhuizen zelf. Wanneer de heroperatie plaatsvindt binnen de looptijd van de (initiële) DBC, dan wordt er geen nieuwe DBC geopend. In principe moeten heroperaties met behulp van de zorgverrichtingen geregistreerd kunnen worden. De gegevens voor indicator 2a kunnen uit de eigen ziekenhuisregistraties worden gehaald en kent een lage registratielast. De gegevens voor indicator 2b kunnen worden opgevraagd bij Vektis. Deze gegevens worden niet zomaar doorgeleverd aan Zichtbare Zorg. Referenties - IGZ Prestatie-indicatoren ziekenhuizen Basisset Utrecht, 2009: Inspectie voor de Gezondheidszorg. - NVN. Richtlijn Lumbosacraal Radiculair Syndroom. 2008: Nederlandse Vereniging voor Neurologie. 12

13 3. Volume Relatie tot kwaliteit Complexe zorg vergt deskundigheid en ervaring. Met name bij high risk interventies en/of bij kwetsbare patiëntengroepen weegt dit aspect zwaar vanuit veiligheid- en patiëntenperspectief. Patiënten geven aan dat zij graag behandeld willen worden door een arts die vaak een bepaalde handeling doet. Operationalisatie 3a Hoeveel wervelkolomchirurgen (neuro- en orthopedisch chirurgen) opereren patiënten lage rug HNP en/of stenose op de peildatum? Lage rug HNP/ Lage rug stenose Operationalisatie 3b Hoeveel patiënten met lage rug HNP en stenose zijn op uw ziekenhuislocatie geopereerd door wervelkolomchirurgen (neuro- en orthopedisch chirurgen) in het verslagjaar? Lage rug HNP / Lage rug stenose Operationalisatie 3c Wat is de spreiding (gemiddelde, mediaan, minimum, maximum) van het aantal geopereerde patiënten met lage rug HNP en stenose per wervelkolomchirurg (neuro- en orthopedisch chirurg) binnen uw ziekenhuislocatie? Lage rug HNP/ Lage rug stenose Definitie Werken op uw ziekenhuislocatie: Het specialisme registreert haar DBCzorgproducten op uw ziekenhuislocatie In-/exclusiecriteria n.v.t. Bron 3a en 3c: Medische staf neuro- en orthopedische chirurgie 3b: DBC-registratie Meetfrequentie 3a: 1x per jaar 3b en 3c: continu Peildatum 3a: Verslagjaar 3b en 3c: tot en met Rapportagefrequentie 3a: 1x per jaar 3b en 3c: 1x per verslagjaar Type indicator Proces Meetniveau 3a: Ziekenhuisniveau 3b en 3c: Specialist- en patiëntniveau Kwaliteitsdomein Veiligheid, effectiviteit, patiëntgerichtheid Rekenregels Indicator 3b Volume Formule Selecteer het aantal geopereerde patiënten met lage rug HNP Dit aantal is hetzelfde als bij 3c # patiënten waarvoor R4 en R11 gelden Selecteer het aantal geopereerde patiënten met lage rug stenose Dit aantal is hetzelfde als bij 3c # patiënten waarvoor R4 en R12 gelden 13

14 Indicator 3c Volume Formule Selecteer het aantal geopereerde patiënten met lage rug HNP Dit aantal is hetzelfde als bij 3b 2) Bereken vervolgens het minimum, het maximum, de mediaan en het gemiddelde van het volume # patiënten waarvoor R4 en R11 gelden 1) Selecteer het aantal geopereerde patiënten met lage rug stenose Dit aantal is hetzelfde als bij 3b 2) Bereken vervolgens het minimum, het maximum, de mediaan en het gemiddelde van het volume # patiënten waarvoor R4 en R12 gelden Achtergrond en variatie in kwaliteit van zorg In Nederland bedraagt de incidentie van HNP in de huisartspraktijk, gedefinieerd als lage rugpijn met uitstraling, 9 per 1000 patiënten per jaar. De aandoening komt bij vrouwen iets meer voor dan bij mannen en de incidentie neemt geleidelijk toe met de leeftijd. (NVN, 2008). Bij het ontstaan en terugkregen van HNP spelen persoonsgebonden (leeftijd, genetische aanleg, etc.), beroepsgerelateerde (zware lichamelijke arbeid) en psychosociale factoren (stress, angstgevoelens, etc.) een rol. In 80% van de gevallen treedt relatief snel herstel van de beenpijn op en kan worden volstaan met een conservatieve benadering. Over het algemeen wordt aangenomen dat, in geval van een radiculair syndroom op basis van een discushernia, na een afwachtend beleid van 6-8 weken chirurgische interventie overwogen kan worden (NVN, 2008). Complicaties van chirurgische behandeling zijn: exploratie van het verkeerde niveau, bloeding, liquorlekkage, infecties, zenuwwortellesie, retroperitoneale vasculaire laesie, persisterende beenpijn en spondylodiscitis (NVN, 2008). Een lumbale kanaalstenose is een vernauwing van het lendenwervelkanaal, een aandoening die relatief veel bij oudere mensen voorkomt. Mensen die hieraan lijden klagen over pijn laag in de rug en uitstraling van de pijn in één of beide benen. Typisch voor deze klachten is dat ze optreden na een eind lopen en na enige tijd staan; de pijn in de rug en in de benen wordt erger, de benen gaan doof aanvoelen en worden stuurloos. Om dan de klachten weer te doen verminderen moeten de patiënten gaan zitten of voorover bukken of hurken. Als de klachten na 3 maanden of langer niet naar tevredenheid zijn afgenomen, kan de arts een operatie overwegen. Het doel van de operatie is het verminderen van druk op de zenuwen in het wervelkanaal die de pijnklachten veroorzaakt. Onderzoek toont bij steeds meer aandoeningen aan dat de kwaliteit beter is naarmate het team dat bij de zorg betrokken is meer ervaring heeft (Begg, 1998; Birkmeyer, 2001; Dudley, 2004; Luft, 1979; Ross, 2010). Dit hangt samen met onder meer de aan- of afwezigheid van technologische voorzieningen, de ervaring van de betrokken artsen, de kwaliteit van de eventuele operatieve interventie en nazorg, en andere zorgaspecten (IGZ, 2004). Zogenoemde hoogvolume zorgaanbieders hebben in dit type studies veelal een significant lagere ziekenhuismortaliteit, minder complicaties en betere overall resultaten dan laagvolume zorgaanbieders (Murray, 2006; Halm, 2002). Mogelijkheden tot verbetering Optimalisatie van het logistieke proces is een mogelijkheid tot verbetering voor deze indicator. Beperkingen bij gebruik en interpretatie Het aantal patiënten (operationalisatie b) kan niet één-op-één worden gedeeld door het aantal specialisten (operationalisatie a), aangezien er verschillende factoren van invloed zijn zoals omvang van de aanstelling van de medisch specialist en het feit dat een medisch specialist op meerdere locaties werkzaam kan zijn. Inhoudsvaliditeit De ervaring van de operateur/het behandelteam met de zorg rondom een aandoening is een indicator die vanuit patiëntenperspectief erg belangrijk wordt gevonden. Er is geen wetenschappelijk bewijs gevonden voor de relatie tussen volume van HNP en stenose operaties en uitkomsten. De werkgroep is echter van mening dat deze relatie wel degelijk aanwezig is, dus de bewijskracht voor deze indicator is D. 14

15 Statistisch betrouwbaar onderscheiden De werkgroep verwacht dat er voldoende variatie in de praktijk bestaat, waardoor deze indicatoren discrimineren tussen de ziekenhuizen en verbeteringen in kwaliteit van zorg zullen registreren. Vergelijkbaarheid Bij deze indicator spelen bias en case-mix geen rol. Registratiebetrouwbaarheid De werkgroep verwacht dat deze indicatoren onder gelijkblijvende omstandigheden (min of meer) dezelfde resultaten opleveren. Maar de verantwoordelijkheid voor de registratiebetrouwbaarheid ligt bij de aanleverende ziekenhuizen zelf. De gevraagde gegevens voor deze indicator zijn vastgelegd in de DBC-registratie, waardoor slechts een kleine tijdsinvestering nodig is. Referenties - Begg CB, Cramer LD, Hoskins HJ, Brennan MF. Impact of hospital volume on operative mortality for major cancer surgery JAMA 1998;280: Birkmeyer JD, Finlayson EVA, Birkmeyer CM. Volume standards for high-risk procedures: Potential benefits of the Leapfrog initiative. Surgery 2001;130: Dudley RA, Johansen KL, Bran R, Rennie RJ, Milstein A. Selective referral to high-volume hospitals estimating potentially avoidable deaths. JAMA 2000;283: Dutch Spine Society (DSS). - Halm EA, Lee C, Chassin MR. Is volume related to outcome in health care? A systematic review and methodologic critique of the literature. Ann Int Med 2002;137: IGZ Rapport prestatie-indicatoren ziekenhuizen. 2004: Inspectie voor de Gezondheidszorg. - Luft HS, Bunker JP, Enthoven AC. Should operations be regionalized? The empirical relation between surgical volume and mortality. N Engl J Med 1979;301: Murray GD, Teasdale GM. The relationship between volume and health outcomes a review. Scott Med J 2006;51: NVN. Richtlijn Lumbosacraal Radiculair Syndroom. 2008: Nederlandse Vereniging voor Neurologie. - Ross JS, Normand ST, Wang Y, Ko DT, Chen J, Drye EE, Keenan PS, Lichtman JH, Bueno H, Schreiner GC, Krumholz HM. Hospital volume and 30-day mortality for three common medical conditions. N Engl J Med 2010;362:

16 4. Deelname DSSR Relatie tot kwaliteit De Dutch Spine Society Registry (DSSR), opgezet door de Nederlandse Vereniging van Neurochirurgie en de Dutch Spine Society, dient de kwaliteitszorg rondom spinale chirurgie te borgen. Spinale chirurgie wordt uitgevoerd door orthopedisch chirurgen en neurochirurgen. Operationalisatie Participeren de wervelkolomchirurgen (neuro- en orthopedisch chirurgen) in uw ziekenhuis in de DSSR? Ja/nee Definitie DSSR: Dutch Spine Society Registry Participeren: de wervelkolomchirurgen leveren data aan over hun patiënten aan de DSSR. In-/exclusiecriteria n.v.t. Bron Medische staf neuro- en orthopedisch chirurgie Meetfrequentie 1x per jaar Peildatum Rapportagefrequentie 1x per jaar Type indicator Structuur Meetniveau Ziekenhuisniveau Kwaliteitsdomein Effectiviteit, veiligheid Achtergrond en variatie in kwaliteit van zorg Naar verwachting gaat in het najaar van 2011 gaat de DSSR van start. De DSSR is een online registratiesysteem, analoog aan de Landelijke Registratie van Orthopaedische Implantaten (LROI). Het doel is om op transparante wijze en met de benodigde kwaliteitsborging, een database op te bouwen ten behoeve van (wetenschappelijk) onderzoek van aard en uitkomst van chirurgie voor complexe reconstructies, gemiddeld complexe geïnstrumenteerde chirurgie en de laag complexe wervelkolomchirurgie. Onder laag complex vallen vooral de degeneratieve rugoperaties zonder instrumentatie (lage rughernia en de wervelkanaalstenose). De gemiddeld complexe chirurgie betreft instrumentatie op één tot maximaal twee niveaus welke niet in ieder ziekenhuis uitgevoerd worden. De hoog complexe zorg betreft uitgebreide reconstructies voor wervelkolom oncologie en deformiteiten. De DSSR start met een ontwerp van een registratie database voor de hoog complexe en gemiddeld complexe chirurgie, in een groeimodel en in een pilot. De persoonsgegevens met betrekking tot segment A en B worden geëncrypteerd ingevoerd, volledig in overeenstemming met de vigerende privacy wetgeving en de Code Goed Gebruik, gebruik makend van een Trusted Third Party (TTP). De invoerder van data (de chirurg) heeft te allen tijde decryptie autorisatie en derhalve inzicht in de identiteit van de patiënt. Deze decryptie van de identiteit loopt uitsluitend via de TTP en is derhalve zelfs technisch onmogelijk te verwezenlijken door medewerkers van de registratie. Omgekeerd hebben medewerkers van de TTP geen toegang tot de klinische gegevens in de registratie. Met deze constructie is de privacy van patiënt en behandelaar 100% gegarandeerd en is de koppeling van identiteit en klinische gegevens buiten het zorgdomein onmogelijk. Mogelijkheden tot verbetering Neurochirurgen en orthopedische chirurgen die nog niet deelnemen aan de DSSR dienen overtuigd te worden van het nut om te gaan deelnemen. Een implementatie proces wordt in 2012 ingezet. Beperkingen bij gebruik en interpretatie Het is makkelijk sociaal-wenselijk te antwoorden op structuurvragen. Inhoudsvaliditeit Uit literatuuronderzoek van De Vos (2009) blijkt dat het gebruik van kwaliteitsinformatie in combinatie met verschillende implementatiestrategieën effect heeft op de kwaliteit van zorg. Het terugkoppelen van de indicatorenresultaten in de vorm van een feedbackrapport in combinatie met één of meerdere implementatiestrategieën draagt bij aan verbeteringen in de kwaliteit van zorg. Statistisch betrouwbaar onderscheiden De werkgroep verwacht dat er voldoende variatie in de praktijk bestaat, waardoor deze indicatoren discrimineren tussen de ziekenhuizen en verbeteringen in kwaliteit van zorg zullen registreren. 16

17 Vergelijkbaarheid Voor deze indicator is case-mix niet van toepassing. Registratiebetrouwbaarheid De werkgroep verwacht dat deze indicator onder gelijkblijvende omstandigheden (min of meer) hetzelfde resultaat oplevert. Aangezien het hier gaat om een structuurindicator is er sprake van een geringe registratielast. Maar de verantwoordelijkheid voor de registratiebetrouwbaarheid ligt bij de aanleverende ziekenhuizen zelf. Referenties - De Vos M, Graafmans W, Kooistra M, Meijboom B, Van der Voort P, Westert G. Using quality indicators to improve hospital care: a review of the literature. Int Journal for Quality in Health Care 2009;21:

18 3. Lijst te verzamelen variabelen In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de gegevens voor het bepalen van de indicatoren verzameld worden. Dit gebeurt aan de hand van een variabelenlijst. Een variabele is een te verzamelen dataelement. Variabelenlijst Structuurindicatoren worden op ziekenhuisniveau verzameld. Het is voor deze indicatoren voldoende om één keer per jaar een vraag met ja of nee te beantwoorden. Om de proces- en uitkomstindicatoren te kunnen bepalen, worden gegevens op patiëntniveau verzameld en worden verschillende bronnen geraadpleegd. Op de volgende pagina s worden alle variabelen beschreven die nodig zijn om de indicatoren te kunnen bepalen van de set Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose. Van de variabelen worden de volgende gegevens vastgelegd: Variabele nummer: Het nummer van de variabele wordt later gebruikt om uit te kunnen leggen welke variabelen gebruikt moeten worden voor de berekening van een indicator. Naam: Naam/beschrijving van de variabele. Vast te leggen waarde: De vast te leggen waarde is een omschrijving om aan te geven wat een ziekenhuis moet vastleggen. Dit kan bijvoorbeeld een codering zijn, ja/nee of een datum. Bron: De bron is bedoeld om het zoeken naar de variabele (het dataelement) te vereenvoudigen Dit is gebaseerd op de bevindingen van de ziekenhuizen uit de praktijktest. Het kan zijn dat dit in andere ziekenhuizen onder een andere naam of op een andere plaats/systeem wordt vastgelegd. Instructie: Deze beschrijft met welke zoekwaarden gezocht moet worden. Ook worden praktijktips gegeven. Nodig voor indicator: Als laatste staat aangegeven voor welke indicatoren de variabele gebruikt wordt. Voor sommige variabelen is het niet mogelijk om direct uit de data de waarde van de variabele te bepalen. Leeftijd is hierbij het meest duidelijke voorbeeld. Om de leeftijd te kunnen bepalen is een peildatum en een geboortedatum nodig. Deze eerste twee gegevens zijn opgenomen bij de variabelen. Vervolgens zijn rekenregels gedefinieerd die de uiteindelijke variabele berekenen. Een voorbeeld is: peildatum geboortedatum = leeftijd. 18

19 Tabel 1: Variabelen uit verschillende bronnen in het ziekenhuis Variabele R0 R1 Naam Vast te leggen waarde Bron Instructie Benodigd voor indicator Patiëntnummer HNP of stenose operatie (Neurochirurgie) DBC-codes: ZIS DBC-registratie Het patiëntnummer is het unieke element dat de basis vormt om koppelingen tussen registratiesystemen mogelijk te maken. Het gaat daarbij om de afgesloten DBC s in het verslagjaar. Let op: voor indicator 2 gelden andere DBC s (zie R6) 1: Wachttijd operatie 2: Heroperaties binnen 30 dagen 3: Volume 1: Wachttijd operatie R2 DBC: HNP of stenose operatie (Orthopedie) DBC codes: DBC-registratie In geval van operatie door neurochirurg niet van toepassing. Zie hierboven codering voor neurochirurgie. Voor de Orthopedie wordt 1: Wachttijd operatie 19

20 Varia- bele Naam Vast te leggen waarde Bron Instructie Benodigd voor indicator uitgegaan van de populatie patiënten waarbij in het verslagjaar een DBC is afgesloten. R3 Datum van stellen operatie indicatie dd-mm-jjjj R4 Zorgverrichting OK opnameplanning of de datum van invoeren op de digitale wachtlijst. Verrichtingenregistr atie R5 Datum operatie dd-mm-jjjj Verrichtingenregistr atie R6 DBC: Primaire HNP of stenose operatie (Neurochirurgie) DBC-codes: DBC-registratie Let op: voor indicator 2 gelden andere DBC s (zie R7) Datum van opname op de OK wachtlijst in instelling waar operatie plaatsvindt. Dit kan vallen in een kalenderjaar voorgaand aan het jaar van rapportage. Afhankelijk van lokale situatie digitaal beschikbaar. Verrichting behorende bij DBC s gedefinieerd in R1, R2, R6, R7, R11 en R12. Hiervoor wordt de datum van uitvoering R4 gebruikt Het gaat hier alleen om de DBC s met zorgtype.11. Het gaat daarbij om de afgesloten DBC s in het verslagjaar. 1: Wachttijd operatie 1: Wachttijd operatie 2: Heroperaties binnen 30 dagen 3: Volume 1: Wachttijd operatie 2: Heroperaties binnen 30 dagen 2: Heroperaties binnen 30 dagen 20

21 Varia- bele Naam Vast te leggen waarde Bron Instructie Benodigd voor indicator R7 DBC: Primaire HNP operatie (Orthopedie) DBC codes: DBC-registratie In geval van operatie door neurochirurg niet van toepassing. Zie hierboven codering voor neurochirurgie. Voor de Orthopedie wordt uitgegaan van de populatie patiënten waarbij in het verslagjaar een DBC is afgesloten. 2: Heroperaties binnen 30 dagen R8 Geboortedatum dd-mm-jjjj ZIS Nodig om leeftijd te bepalen. 2: Heroperaties binnen 30 dagen R9 Lumbale heroperatie Zorgverrichtingen: Verrichtingenregistr atie R10 Datum heroperatie dd-mm-jjjj Verrichtingenregistr atie R11 Lage rug HNP DBC-registratie Hiervoor wordt de datum van uitvoering R9 gebruikt 2: Heroperaties binnen 30 dagen 2: Heroperaties binnen 30 dagen 3: Volume 21

22 Varia- bele Naam Vast te leggen waarde Bron Instructie Benodigd voor indicator R12 Lage rug stenose DBC-registratie 3: Volume 22

23 Tabel 2: Rekenregels voor te berekenen variabelen Variabele Te berekenen gegevens Berekening Formule Validatieregels Nodig voor indicator Toelichting R13 Dagen tussen indicatie en ingreep Datum van ingreep - indicatiedatum R14 Leeftijd Datum van primaire ingreep - geboortedatum R15 Tijd tussen heroperatie en OK Datum lumbale heroperatie- datum van ingreep R5-R3 > 0 1: Wachttijd operatie Berekening van het aantal dagen tussen ok-indicatie en daadwerkelijk plaatsvinden van operatie. R5-R8 18 jaar 2: Heroperaties binnen 30 dagen R10 R5 >0 dagen <30 dagen 2: Heroperaties binnen 30 dagen Nodig voor inclusiecriterium. Ja = leeftijd 18 of ouder Nee = jonger dan 18 Ja= heroperatie tussen 1 en 30 dagen Nee= geen heroperatie 23

24 Bijlage 1: Aanpassingen in zorginhoudelijke indicatoren n.a.v. gegevensuitvraag in 2013 over verslagjaar 2012 De zorginhoudelijke indicatoren van deze set zijn ongewijzigd gebleven. 24

25 Bijlage 2: Autorisatie zorginhoudelijke indicatoren door wetenschappelijke vereniging De zorginhoudelijke indicatoren uit de indicatorset Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose zijn in 2010 geautoriseerd door: - Nederlandse Orthopaedische Vereniging - Nederlandse Vereniging voor Neurologie - Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie 25

26 Deel 2: Klantpreferentievragen 26

27 Vragenlijst klantpreferenties Chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose De volgende vragen gaan in op het aanbod van de zorg rondom chirurgische behandeling van lage rug hernia en stenose. Deze informatie kan bijdragen aan de beeldvorming van de patiënt/consument om een keuze te maken voor een zorgaanbieder. De klantpreferentievragen zijn opgesteld door de Consumentenbond en de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie, in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Rugpatiënten de Wervelkolom. Om te achterhalen welke informatie de patiënt wil gebruiken om een ziekenhuis op te kiezen, zijn er focusgroepen en/of telefonische interviews gehouden. Door middel van een vragenlijst aan een grotere groep patiënten is onderzocht welke aspecten voor deze groep patiënten het meest van belang zijn. Bij elke vraag worden, waar nodig, definities beschreven en de technische haalbaarheid toegelicht. Daar waar ziekenhuis of ziekenhuislocatie staat, kan ook zelfstandig behandelcentrum gelezen worden. 27

28 Zorgverleners: aanwezigheid en taken Vraag 1 A. Welke van onderstaande zorgverleners zijn er op uw ziekenhuislocatie aanwezig voor patiënten met een lage rug hernia of stenose?* (aanvinken, meerdere antwoorden mogelijk Physician Assistant Verpleegkundig specialist Verpleegkundige gespecialiseerd in lage rug hernia en/of stenose Rugconsulent 1 B. Welke taken hebben de zorgverleners die op uw ziekenhuislocatie aanwezig zijn voor patiënten met een lage rug hernia of stenose?* (aanvinken, meerdere antwoorden mogelijk) Zorgverlener 1. Physician Assistant 2. Verpleegkundig specialist 3. Verpleegkundige gespecialiseerd in lage rug hernia en/of stenose 4. Rugconsulent 1 Definities Technische haalbaarheid a. Voorlichting/ informatie b. Advies geven c. Casemanager/ coördinator d. Eerste aanspreekpunt/ vaste contactpersoon e. Klinische controle f. Groepsconsulten g. Transfer/ overdracht bij revalidatie h. Uitvoeren onderzoek i. Behandelen j. Diagnose stellen en behandeling uitzetten k. Nacontroles uitvoeren l. Anders, namelijk: 1 Een rugconsulent is een verpleegkundige die rugpatiënten begeleidt, maar hier geen erkende extra scholing voor heeft gevolgd. * Peildatum: 1 maart

29 Rugteam Vraag 2 A. Beschikt uw ziekenhuislocatie over een multidisciplinair rugteam? 1 * (aanvinken, één antwoord mogelijk) Ja Nee B. Maken de onderstaande zorgprofessionals deel uit van het multidisciplinair rugteam 1?* (aanvinken, per zorgprofessional één antwoord mogelijk) Maakt deel uit van rugteam 1 Ja, vast Ja, op Nee Zorgprofessional afroep a. Neuroloog b. Neurochirurg c. Orthopedisch chirurg d. Physician Assistant e. Revalidatie arts f. Fysiotherapeut g. Ergotherapeut h. Anesthesioloog i. Gespecialiseerd verpleegkundige 2 j. Radioloog k. (Pijn)Psycholoog l. Transfer verpleegkundige m. Reumatoloog n. Traumachirurg o. Anders, namelijk Definities Technische haalbaarheid 1 In een multidisciplinair rugteam werken verschillende zorgprofessionals gezamenlijk aan diagnosticering en behandeling van patiënten met lage rug hernia en stenose. 2 Met gespecialiseerd verpleegkundige wordt hier bedoeld: verpleegkundige gespecialiseerd in lage rughernia en/of stenose, verpleegkundig specialist, en/of de rugconsulent. N.B. Een rugconsulent is een verpleegkundige die rugpatiënten begeleidt, maar hier geen erkende extra scholing voor heeft gevolgd. * Peildatum: 1 maart

30 Voorkeur behandelaar Vraag 3 A. Indien een patiënt telefonisch een afspraak wil maken met de neuroloog voor de behandeling van een lage rug hernia of stenose, wordt dan altijd aan de patiënt gevraagd of hij/zij voorkeur heeft voor een bepaalde neuroloog? 1 * (aanvinken, één antwoord mogelijk) Ja, dit is beleid 2 Nee B. Indien een patiënt telefonisch een afspraak wil maken met de orthopedisch chirurg voor de behandeling van een lage rug hernia of stenose, wordt dan altijd aan de patiënt gevraagd of hij/zij voorkeur heeft voor een bepaalde orthopedisch chirurg? 1 * (aanvinken, één antwoord mogelijk) Ja, dit is beleid 2 Nee C. Indien een patiënt telefonisch een afspraak wil maken met de neurochirurg voor de behandeling van een lage rug hernia of stenose, wordt dan altijd aan de patiënt gevraagd of hij/zij voorkeur heeft voor een bepaalde neurochirurg? 1 * (aanvinken, één antwoord mogelijk) Ja, dit is beleid 2 Nee D. Wordt bij een afspraak via de website altijd gevraagd of de patiënt voorkeur heeft voor een bepaalde neuroloog/neurochirurg/orthopedisch chirurg? 1 * Definities Technische haalbaarheid (aanvinken, één antwoord mogelijk) Ja Nee Nee, bij ons kan geen online afspraak worden gemaakt 1 Met uitzondering van specifieke doorverwijzing van de huisarts. 2 Onder beleid wordt verstaan: iedereen van de afdeling handelt op een gelijke manier. Dit kan bijvoorbeeld door dit tijdens het inwerkproces mee te nemen of doordat collega s elkaar er op wijzen. *Peildatum: 1 maart