Na-isolatie van niet-woongebouwen

Transcriptie

1 Na-isolatie van niet-woongebouwen Luk Vandaele WTCB Energie en Binnenklimaat 1 Inhoud Isoleren vroeger en nu Wat hebben we geleerd? Nieuwe ontwikkelingen Uitdagingen 2 1

2 Het gebouwenpark in België In België o gebouwen o 82% residentiële gebouwen gebouwen 95% ééngezinswoningen woningen o 18% niet residentiële gebouwen België VL Wal BXL Residentiële gebouwen Eengezinswoningen Appartementen Niet-residentiële gebouwen Bron NIS 2013 Totaal Kantoor 2000 Gemiddelde U-waarden en K-peil (50 kantoorgebouwen) 4 2

3 Renovatie Kantoorgebouw B WTCB te Limelette 2 verdiepingen Totale vloeroppervlakte: 1120 m² 36 kantoren (672 m²) ± 65 personen Renovatie Renovatie gebouw B WTCB te Limelette naar PROBE (1998) o Pragmatische renovatie o Dakisolatie o Beglazing U 1,1 W/m²K o Verwarming: HR-ketel, BEMS, thermostatische kranen o Vraaggestuurde ventilatie o Automatische zonwering o Nachtventilatie voor passieve koeling o Efficiënte verlichting met daglichtcompensatie 29/09// de Isolatiedag 6 3

4 Vóór isolatie (enkel glas) Enkel glas (U = 5.2 W/m²K) 8 C 3 C 0 C Spouw, niet-geïsoleerd: U = W/m²K 7 HR-beglazing - low-e coating - gasvulling Single glazing (U = 5.2 W/m²K) HR-beglazing (U = 1.1 W/m²K) 13 C C C Spouw, niet-geïsoleerd: U = W/m²K 9 C 8 4

5 Effect isolatie op K-peil K-level 9 PROBE Pragmatic Renovation of Office buildings for a Better Environment 10 5

6 Renovatie Onthaalgebouw WTCB 11 Renovatie Onthaalgebouw WTCB o Renovatie tot BEN-gebouw o 1935 m², 8700 m³ o E w 25 o K 22 o U g = 0,60 U w = 0,85 0,91 W/m²K o U dak = 0,10 U m = 0,14 U vl = 0,11 0,25 o Dubbele geventileerde gevel o Nachtventilatie voor passieve koeling o WP met geothermisch boorveld o LED-verlichting o PV 35 kw p 12 29/09// de Isolatiedag 6

7 Renovatie Onthaalgebouw WTCB 13 Renovatie Onthaalgebouw WTCB 14 7

8 Uitvoeringsdetails 15 Uitvoeringsdetails 16 8

9 Renovatie Onthaalgebouw WTCB Inhoud Isoleren vroeger en nu Wat hebben we geleerd? Nieuwe ontwikkelingen Uitdagingen 18 9

10 Invloed van uitvoeringskwaliteit... wandisolatie IR-opname buiten Annex 58 Reliable building energy performance characterisation based on full scale dynamic measurements U (W/m²K) Isolatie Berekend Gemeten Zorgvuldig Slechte uitvoering Minerale wol ± ± 0.04 Zorgvuldige uitvoering Slechte uitvoering XPS Deelvulling ± ± 0.01 XPS Volledige vulling ± ± 0.14 Bron : Hens et al Evaluatie van koudebruggen Van temperatuurfactor tot geïntegreerde gebouwsimulatiemodellen Koudebruggen zijn belangrijk aandachtspunt bij na-isolatie 10

11 Koudebruggen en navulling o Traditionele details met spouwsluitingen o Koudebrug blijft, maar: Warmer binnenoppervlak Kleiner risico op schimmel & condensatie bij gelijk binnenklimaat Luchtspouw Nagevulde spouw Bouwknopen worden meegerekend in de EPB In voege vanaf: Vlaanderen: 01/2011 EPB - aanvaarde bouwknoop Voldoet aan één van de BASISREGEL(S) En/of Voldoet aan Ψ e Ψ e,lim BASISREGEL 1 Minimale contactlengte isolatielagen BASISREGEL 2 Tussenvoeging isolerende delen BASISREGEL 3 Weg van minste weerstand 11

12 Luchtdichtheid wordt zeer belangrijk Zeer luchtdicht bouwen impliciete eis Bijna energie neutraal BUILD TIGHT VENTILATE RIGHT Energieefficient ventileren wordt essentieel Goede prestaties in luchtdichtheid vanaf het ontwerp! 1. Luchtdicht ontwerpen 2. Keuze van installaties en doorboringen 3. Luchtdicht bouwen 4. Prestatie meten 24 12

13 TV Luchtdichtheid van gebouwen Papierversie Elektronische versie met uitvoeringsdetails 25 Inhoud Isoleren vroeger en nu Wat hebben we geleerd? Nieuwe ontwikkelingen Uitdagingen 26 13

14 Instrumenten voor kwaliteitsbewaking Wetgeving Normen Technische specificaties Technische informatie Technische goedkeuring Certificatie Opleiding Superisolerende materialen Bron Fabricatie Fabriek Op werf Mineraal Synthetisch Biomassa (plantaardige, dierlijke, ) Minerale wol (MW) Cellulair glas (CG) Geëxpandeerd perliet (EPB) Geëxpandeerd vermiculiet (EVB) Minerale wol (MW) Geëxpandeerd perliet (EP) Geëxfolieerd vermiculiet (EV) Geëxpandeerde kleikorrels (LWA) Geëxpandeerd polystyreen (EPS) Geëxtrudeerd polystyreen (XPS) Polyurethaan (PU) Fenolschuim (PF) Polyethyleen (PEF) Polystyreen parels (EPS) Ingespoten polyuret. (PU) Gespoten polyuret. (PU) Ureumformaldehydeschuim (UF) Houtvezel (WF) Geëxp. Kurk (ICB) Cellulose Katoen Hennep Vlas Eendenveren Schapenwol Cellulose Hennep Stro Katoen Superisolerende Aerogels VIP Aerogels 28 14

15 Superisolerende materialen Warmtegeleidbaarheid Aerogel : λ W/mK VIP: λ W/mK 29 Superisolerende materialen Hoe de warmtegeleidbaarheid verminderen? Door de lucht te vervangen door een beter isolerend gas (bv : PUR) Door de poriëngrootte van het materiaal te verkleinen (nanogestructureerde materialen of nanoporeuze materialen), bij atmosferische druk (bv : aerogel) Door de in de poriën ingesloten lucht te verwijderen door in het materiaal een vacuüm te creëren (VIP) 30 15

16 Aerogel Isolerende materiaal o.b.v. aerogel ASPEN - Spaceloft λ = W/mK 31 Aerogel Isolerend materiaal (composiet) Paneel Paneel + gipsplaat ROCKWOOL - Aerowool λ = W/mK 32 16

17 Aerogel Systemen voor de thermische isolatie van gevels Binnenisolatie STO StoTherm In Aevero λ = W/mK 33 VIP Een vacuümisolatiepaneel bestaat uit IEA Annex 39 MICROTHERM - SlimVac 34 17

18 VIP Thermische isolatie van de gebouwschil POREXTHERM- Vacupor MICROTHERM, SlimVac 35 Prefab gevelrenovatie Astrid Tijskens, eindwerk ir.-arch

19 Demo KULeuven Wiskundegebouw U eq = 0,18 W/m²K U g = 0,6 W/m²K H T = W/K Q HEAT = kwh Kost : TVT 21,5 28 jaar 37 Energierenovatie van gebouwen DE UITDAGING VAN DE KOMENDE TIENTALLEN JAREN Nood aan RENOVATIEPACT voor Niet-Woongebouwen! % % 38 19