Een budgetstandaard voor Vlaanderen. Wat heeft een student minimaal nodig?

Transcriptie

1 Een budgetstandaard voor Vlaanderen Wat heeft een student minimaal nodig? Bérénice Storms PROBLEEMSTELLING Vraagstelling: Hoeveel middelen heeft een gezin nodig om op een menswaardige manier te participeren in onze samenleving? Doelstelling: Richtnormen ontwikkelen voor het toetsen van leefsituaties aan de menselijke waardigheid. 1

2 MAATSCHAPPELIJKE EN WETENSCHAPPELIJKE RELEVANTIE Behoeften aan een algemeen normensysteem voor: OCMW s Arbeidsrechtbanken Collectieve schuldenregeling Vredegerechten Sociale dienst ziekenfonds, hogeschool, universiteit, Nood aan wetenschappelijke norm om uitspraken te doen over: Omvang van de armoede Doeltreffendheid minimuminkomensbescherming Maatschappelijke participatie: bijhoren & bijdragen Sociale uitsluiting Gezondheid: Gezonde voeding Geschikte kleding Adequate huisvesting Gezondheidszorg en persoonlijke verzorging Rust Ontspanning Autonomie: Veilige kindertijd Betekenisvolle relaties Mobiliteit Veiligheid 2

3 Inhoud korven (aard, kwaliteit, hoeveelheid en prijs) Drie criteria: Gezonde levensstijl mogelijk Autonome keuzes over invulling maatschappelijke rollen Aanvaard door lageinkomensgezinnen 17 typegezinnen Variërend naar gezinsomvang- en samenstelling 1. Alleenstaande vrouw 2. Alleenstaande man 3. Alleenstaande vrouw met één kind (jongen, 2 jaar) 4. Alleenstaande vrouw met één kind (meisje, 4 jaar) 5. Alleenstaande vrouw met één kind (jongen, 8 jaar) 6. Alleenstaande vrouw met één kind (meisje, 15 jaar ) 7. Alleenstaande vrouw met twee kinderen (2 en 4 jaar) 8. Alleenstaande vrouw met twee kinderen (4 en 8 jaar) 9. Alleenstaande vrouw met twee kinderen (8 en 15 jaar) 10. Koppel 11. Koppel met één kind (jongen, 2 jaar) 12. Koppel met één kind (meisje, 4 jaar) 13. Koppel met één kind (jongen, 8 jaar) 14. Koppel met één kind (meisje, 15 jaar ) 15. Koppel met twee kinderen (2 en 4 jaar) 16. Koppel met twee kinderen (4 en 8 jaar) 17. Koppel met twee kinderen (8 en 15 jaar) 3

4 17 typegezinnen Geen variatie naar: Leeftijd: alle volwassenen op actieve leeftijd Huisvesting: huurwoning (private of sociale huisvestingsmarkt) in omgeving met voldoende voorzieningen en gemakkelijk bereikbaar met openbaar vervoer Gezondheid: geen chronische ziekten of bijzondere ziektekosten Activiteitsstatus volwassenen: langdurig werkloos Vuistregels: Normatieve budgetten Maximale transparantie Flexibel aanpasbaar Lange termijnbudgetten 4

5 Uitbreiding budgetstandaard naar: Wallonië en Brussel Meer typegezinnen: Ouderen Gezinnen met gezondheidsproblemen Werkende gezinsleden Nieuw samengestelde gezinnen Gezinnen met kinderen in het hoger onderwijs Eigenaars Uitbreiding tot 21 typegezinnen 1. Alleenstaande vrouw 2. Alleenstaande man 3. Alleenstaande vrouw met één kind (jongen, 2 jaar) 4. Alleenstaande vrouw met één kind (meisje, 4 jaar) 5. Alleenstaande vrouw met één kind (jongen, 8 jaar) 6. Alleenstaande vrouw met één kind (meisje, 15 jaar ) 7. Alleenstaande vrouw (voltijds werkend) met één pendelstudent (meisje 20 jaar) 8. Alleenstaande vrouw (voltijds werkend) met één kotstudent (meisje 20 jaar) 9. Alleenstaande vrouw met twee kinderen (2 en 4 jaar) 10. Alleenstaande vrouw met twee kinderen (4 en 8 jaar) 11. Alleenstaande vrouw met twee kinderen (8 en 15 jaar) 12. Koppel 13. Koppel met één kind (jongen, 2 jaar) 14. Koppel met één kind (meisje, 4 jaar) 15. Koppel met één kind (jongen, 8 jaar) 16. Koppel met één kind (meisje, 15 jaar ) 17. Koppel (beide voltijds werkend) met één pendelstudent (jongen 20 jaar) 18. Koppel (beide voltijds werkend) met één kotstudent (jongen 20 jaar) 19. Koppel met twee kinderen (2 en 4 jaar) 20. Koppel met twee kinderen (4 en 8 jaar) 21. Koppel met twee kinderen (8 en 15 jaar) 5

6 Het budget voor gezinnen met kinderen in het hoger onderwijs: uitbreiding tot 21 typegezinnen - Zelfde vuistregels - Zelfde criteria - Budgetten afgetoetst door 14 focusgroepen 90 studenten: 53 pendelstudenten, 37 kotstudenten UA (stadscampus, campus Wilrijk), KDG, KHK en Lessius Hogeschool GEZONDE VOEDING Criteria: Gezonde, evenwichtige en gevarieerde voeding (Hoge gezondheidsraad, Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie) Voorkeur /middenweg: 5/2 Voorkeursproducten: goedkoopste middenwegproducten: zoveel mogelijk variatie, verantwoordbaar binnen een minimumbudget Kotstudenten eten 164 dagen thuis, koken 161 dagen een eigen potje (prijzen X 10% bij gebrek aan diepvriezer) en lunchen 40 keren in studentenrestaurant (4,73 euro) Inclusief eet-en bereidingsbenodigdheden 6

7 gezonde voeding Gezonde voeding water graanproducten fruit groenten melk vlees,vis en eieren vetten rest TOTAAL ETEN totaal eten *10% studentenrestaurant en broodmaaltijden keukenuitrusting beweging TOTAAL gezonde voeding KOT (A) KOT (K) PENDEL (A) PENDEL (K) meisje jongen meisje jongen 3,38 3,88 2,65 3,68 22,65 33,53 24,01 35,31 16,74 16,54 17,83 17,02 17,70 18,02 18,65 18,99 15,36 16,84 13,23 16,13 21,66 22,29 22,29 23,19 2,11 2,41 2,68 2,42 4,10 4,32 4,05 4,44 103,70 117,83 105,38 121,18 114,07 129,61 115,92 133,30 21,33 6,75 1,25 143,39 21,33 5,07 1,25 157,26 0,00 2,79 1,25 119,96 A=inwonend bij alleenstaande vrouw 0,00 1,12 1,25 135,67 K= inwonende bij koppel Geschikte kleding Criteria: Bescherming bieden tegen alle weersomstandigheden Casual kleding, multifunctioneel Identiteit verschaffen Nieuwe kleding Hoge kwaliteitseisen aan schoenen en regenkleding Lage, maar geen bodemprijzen Levensduur: kinderen (1 jaar), volwasssenen (2 jaar) H&M, Decathlon, Brantano Inclusief: materiaal voor opbergen en onderhouden van kleding 7

8 Vb. dameskleding Aantal jaren dienst Prijs per maand Winkel Aantal Prijs Basiskledij Broeken Jeansbroek H&M 2,00 39,95 2,00 3,33 Ribfluwelen broek H&M 1,00 29,95 3,00 0,83 Kleed zomer H&M 3,00 15,00 2,00 1,88 Kleed winter H&M 3,00 20,00 2,00 2,50 Rok zomer H&M 3,00 10,00 2,00 1,25 Rok winter H&M 3,00 10,00 2,00 1,25 Bermuda H&M 2,00 19,95 3,00 1,11 Hemden Hemd lange mouw H&M 1,00 19,95 2,00 0,83 Hemd korte mouw H&M 1,00 9,95 2,00 0,41 T-shirts T-shirt lange mouwen H&M 2,00 9,95 2,00 0,83 T-shirt korte mouwen H&M 10,00 6,95 2,00 2,90 TRUIEN Fleece trui H&M 1,00 9,99 2,00 0,42 Winter trui multifunctioneel H&M 1,00 20,00 2,00 0,83 Winter trui uitgangskledij H&M 1,00 20,00 3,00 0,56 Zomer trui multifuntioneel H&M 1,00 14,95 2,00 0,62 Zomer trui uitgangskledij H&M 1,00 17,50 3,00 0,49 Cardigan H&M 1,00 19,95 3,00 0,55 Geschikte kleding KOT PENDEL jongen meisje jongen meisje Jassen 2,95 3,56 2,95 3,56 Broeken,kleedjes en rokken 4,44 12,14 4,44 12,14 Hemden 2,70 1,25 2,70 1,25 T-shirts 3,15 3,73 3,15 3,73 Truien 3,88 3,47 3,88 3,47 Sportkledij 2,82 2,32 2,82 2,32 Ondergoed/nachtkleding 3,95 4,20 3,95 4,20 Kousen 3,92 4,94 3,92 4,94 Accessoires 1,99 1,58 1,66 1,25 Schoenen 13,61 14,90 13,61 14,90 Totaal 43,39 52,07 43,06 51,74 8

9 Geschikte kleding meisje jongen meisje jongen Kleding KOT (A) KOT (K) PENDEL (A) PENDEL (K) Kleding 52,07 43,39 51,74 43,06 Wasmachine 0,00 0,00 0,00 0,00 Waspoeder 0,00 0,44 0,00 0,44 Strijkplank 0,00 0,00 0,00 0,00 Strijkijzer 0,00 0,00 0,00 0,00 Wasrekje en -spelden 0,00 0,27 0,00 0,27 Wasmand 0,00 0,00 0,00 0,00 Kleerkast en kapstokken 0,59 0,59 0,59 0,59 Kapstok 0,00 0,00 0,00 0,00 Schoenenkast 0,01 0,03 0,01 0,03 Stoel 0,08 0,04 0,08 0,04 Schoensmeer + waterafstotend 0,00 0,00 0,00 0,00 Herstel schoenen 2,08 2,08 2,08 2,08 Naaiset 0,50 0,50 0,50 0,50 Totaal 55,33 47,35 55,00 47,02 Persoonlijke verzorging en adequate gezondheidszorg Achterliggende principes persoonlijke verzorging: Handhaven gezondheid en bestrijden van infecties Zelfrespect ( sociale exclusie) Persoonlijke verzorging Handhygiëne Mondhygiëne Algemene hygiëne Cosmetica en deo (geen parfum) Voorbehoedsmiddelen 9

10 Vb. hand- en mondhygiëne Vrouw Man Zeep 1,30 1,30 Handborsteltje 0,12 0,12 Nagelsetje 0,08 0,08 Handhygiëne 1,50 1,50 Tandpasta 0,14 0,14 Tandenborstel 0,30 0,30 Mondwater 0,90 0,90 Flossdraad 0,07 0,07 Tandenstoker 0,00 0,00 Mondhygiëne 1,41 1,41 Vb. Algemene hygiëne Vrouw Man Handdoeken 0,26 0,26 Washandjes 0,14 0,14 Shampoo 0,20 0,20 Kam 0,01 0,01 Borstel 0,10 0,10 Haarklemmen 0,12 Haarlint 0,92 Deo 0,40 0,40 Maandverband 0,79 Tampons 1,64 Toilettas 0,03 0,03 Cosmetica 1,67 0 Kapper 10,0 7,5 Toiletpapier 0,99 1,00 Scheerschuim 0,20 Basisscheermes man 0,07 Scheermesjes man 1,87 Basisscheermes vrouw 0,10 Scheermesjes vrouw 0,50 Wattenstaafjes 0,01 0,01 Bijzetspiegeltje 0,12 0,12 Eau de toilette 1,67 1,67 Algemene hygiëne 19,66 13,55 10

11 Persoonlijke verzorging en adequate gezondheidszorg Achterliggende principes gezondheidszorg: Budgetten voor gezonde personen Gebruik van medische zorgen wordt bepaald door: - Behoefte - Neiging tot gebruik - Mogelijkheid tot gebruik Geen harde criteria: externe validering (Domus Medica) Gezondheidszorg: Arts, geneesmiddelen (infectieziekten, traumata,preventie) + huisapotheek voor kotstudent Ziekenfondsbijdrage Hospitalisatieverzekering Zorgverzekering reële medische kosten! Vb. gezondheidszorg Vrouw Man arts+geneesmiddelen 2,38 2,38 apotheek gezin 1,41 1,41 gezondheid 3,79 3,79 ziekenfondsbijdrage 6,20 6,20 hospitalisatieverzekering 7,73 7,73 zorgverzekering 0,83 0,83 verzekering 14,76 14,76 11

12 KOT (A) KOT (K) PENDEL (A) PENDEL (K) meisje jongen meisje jongen Handhygiëne 1,30 1,30 1,30 1,30 Mondhygiëne 1,41 1,41 1,41 1,41 Algemene hygiëne 12,41 9,41 12,41 9,41 Voorbehoedsmiddelen 3,24 1,28 3,24 1,28 Gezondheid 9,35 9,35 7,40 7,40 Verzekering 4,34 2,73 4,34 2,73 Totaal 32,06 25,47 30,11 23,53 Adequate huisvesting Adequate Woonsurvey 2005 door huisvesting K. Heylen (HIVA)) : Criteria (geoperationaliseerd m.b.v data van de Kwaliteitsvolle woning: Veiligheid en bescherming bieden Interne en externe bouwfysische kwaliteit Sanitair moet dagelijkse hygiëne toelaten Comfortniveau: badkamer (bad of douche), toilet Voldoende ruim Aantal slaapkamers: één voor ouders, één per twee kinderen van hetzelfde geslacht Woonomgeving Aanwezigheid van voorzieningen Woonzekerheid Een betaalbare prijs 12

13 Adequate huisvesting Huisvestingskosten: illustratief Adequate Mediane huurprijs van huisvesting kwaliteitsvolle woningen in Vlaanderen Private huisvestingsmarkt (sociale huisvestingsmarkt) Kotstudenten: gemiddelde huur kot in Vlaanderen (262 euro: studentenmonitor 2009) Mediane verbruikerskosten in kwaliteitsvolle woningen Verbruikerskosten kotstudenten: illustratief 50 euro per maand (gas, water, elektriciteit en internet) Overige huisvestingskosten Onderhoud (poetsen, verven, behangen, ) Herstel Kotstudenten: poetsgerief (1,37 euro) Hulpverlening: vertrekken van reële huisvestingskosten! Kot (A) Kot (K) Pendel (A)Pendel (K) Huur woning 300,69 300,69 82,63 82,63 Verbruikerskosten 105,03 60,31 63,36 18,64 Dagelijkse/wekelijkse poets 1,67 2,11 0,00 0,44 Groot onderhoud 1,69 1,87 1,69 1,87 Verlichting 0,12 0,12 0,12 0,12 Gordijnen 0,41 0,41 0,41 0,41 Totaal onderhoud 3,88 4,51 2,21 2,84 Nazicht boiler en cv 0,00 0,00 0,00 0,00 Kleine herstellingen 0,00 0,00 0,00 0,00 Totaal herstel 0,00 0,00 0,00 0,00 Totaal huisvesting 409,60 365,51 148,20 104,12 13

14 Veiligheid:veilig wonen Veiligheid Basisbankdienst Brandverzekering Familiale verzekering Preventie brandveiligheid Geen extra kosten voor studenten Rust en ontspanning Uitgangspunten: Gezondheid Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing (art. 23 Belgische grondwet) Participatiedecreet Steunpunt vakantieparticipatie Rust en ontspanning: Bed en beddengoed Extra voor kotstudenten: donsdeken, kussen, 2 bedovertrekken, 2 hoeslakens en een wekkerradio Binnenlandse vakantie Deelname van ouders aan georganiseerde (verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod Tv, dvd, radio-cd 14

15 Nachtrust Kot (A) Kot (K) Pendel (A) Pendel (K) Bed en toebehoren 2,22 2,22 1,74 1,74 Wekker 0,20 0,20 0,10 0,10 Nachtlampje 0,08 0,08 0,08 0,08 Kastje voor nachtlampje 0,06 0,06 0,06 0,06 Totaal 2,55 2,55 1,98 1,98 Kot (A) Kot (K) Pendel (A) Pendel (K) Reisbudget 4,81 6,79 4,81 6,79 Avondje uit ouders 0,00 0,00 0,00 0,00 Tv+dvd+radiocd+chips 1,56 1,56 1,56 1,56 TOTAAL 7,21 9,19 7,21 9,19 15

16 Veilige kindertijd Criteria : Opgroeien in liefde en veiligheid Nieuwe ervaringen opdoen Lof, erkenning en positieve feedback Graduele uitbreiding verantwoordelijkheden Concreet gemaakt o.b.v. Internationaal verdrag inzake de Rechten van het Kind Vlaams Jeugdbeleidsplan Deskundigen jeugdbeleid en zorg (Delphi) Veilige kindertijd Concrete uitgaven: Gezinsuitstap GSM vanaf 12 jaar Deelname aan georganiseerde (verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod Cadeau bij speciale gelegenheden Cultuurparticipatie Directe onderwijskosten (studentenmonitor) Zakgeld Onderwijskosten: reële kosten! 16

17 Veilige kindertijd Niet- beursstudent Kot (A) Kot (K) Pendel (A) Pendel (K) Gezinsuitstap 3,52 5,28 3,52 5,28 GSM tieners 0,80 0,80 0,80 0,80 Deelname aan het (niet) georganiseerde vrijetijdsaanbod 17,50 17,50 17,50 17,50 Speelgoed/cadeau's 8,33 8,33 8,33 8,33 Deelname aan culturele activiteiten 3,08 3,08 3,08 3,08 Strikte onderwijskosten 94,43 94,43 94,43 94,43 Zakgeld 91,80 91,80 91,80 91,80 Bibliotheek 0,83 0,83 0,83 0,83 TOTAAL veilige kindertijd 220,29 222,05 220,29 222,05 Directe onderwijskosten Alleenstaande+ studerende dochter Koppel+ studerende zoon UHO UHO HOBU HOBU UHO UHO HOBU HOBU KOT PENDEL KOT PENDEL KOT PENDEL KOT PENDEL Strikte onderwijskosten Studiegeld (wettelijk) Studiereis (studentenmonitor) Studiemateriaal (studentenmonitor) Stage (studentenmonitor) Ateliergeld (studentenmonitor) Eindwerk (studentenmonitor) Computer (eigen berekening) Totaal Ruime onderwijskosten Vervoer naar school (eigen ber.) Tweedehandsfiets (eigen ber.) Huur (studentenmonitor) Boekentas, bureaustoel- en lamp Boekentas,lunchbox en thermos Water, gas, elektriciteit en internet (eigen berekening) Nachtrust (eigen berekening) Totaal

18 Onderhouden van relaties Mensen zijn sociale wezens: Fundamentele behoefte aan verbondenheid: identiteitsontwikkeling Wederkerige afhankelijkheid Onderhouden van relaties Vriendenbezoek op kot (stoel, extra glazen) Computer en internet Feesten Gezelligheid kot Burgerverplichtingen Onderhouden van relaties Kot (A) Kot (K) Pendel (A) Pendel (K) Vrienden-en familiebezoek 0,29 0,41 0,00 0,00 Computer en multimedia 13,82 13,82 13,82 13,82 Feesten (verjaardagen/pasen/kerst) 6,08 5,40 6,08 5,40 Wenskaarten en geschenken 2,47 2,47 2,47 2,47 Huisdier 0,00 0,00 0,00 0,00 Burgerverplichtingen 1,09 2,17 1,09 2,17 Ontspanning/gezelligheid thuis 0,79 1,01 0,08 0,30 Totaal 24,54 25,29 23,54 24,17 18

19 Mobiliteit Uitgangspunten: Mobiliteit noodzakelijk om verschillende maatschappelijke rollen adequaat te kunnen vervullen Decreet basismobiliteit: 90% woonzones een gegarandeerd aanbod openbaar vervoer Mobiliteit: Fiets + tweedehandsfiets en toebehoren voor kotstudenten Busabonnement Rail Pass 10 campuskaarten (kotstudenten) Schooltreinkaart (pendelstudenten) Kot (A) Kot (K) Pendel (A) Pendel (K) Fiets 8,21 8,21 3,83 3,83 Openbar Vervoer 33,92 33,92 31,58 31,58 TOTAAL Mobiliteit 42,13 42,13 35,41 35,41 19

20 TOTAAL BUDGET (HOBU) KOT (A) KOT (K) PENDEL (A) PENDEL (K) meisje jongen meisje jongen Voeding 143,39 157,26 119,96 135,67 Kleding 55,33 47,35 55,00 47,02 Huisvesting 409,60 365,51 148,20 104,12 Persoonlijke verzorging en gezondheidszorg 32,06 25,47 30,11 23,53 Nachtrust 2,55 2,55 1,98 1,98 veilige kindertijd 230,00 231,00 230,00 231,00 Ontspanning 7,21 9,19 7,21 9,19 Veiligheid 2,93 3,83 2,93 3,83 Onderhouden relaties 10,71 11,47 9,71 10,35 Mobiliteit 42,13 42,13 35,41 35,41 Totaal 935,91 895,77 640,51 602,09 TOTAAL BUDGET (UHO) KOT (A) KOT (K) PENDEL (A) PENDEL (K) meisje jongen meisje jongen Voeding 143,39 157,26 119,96 135,67 Kleding 55,33 47,35 55,00 47,02 Huisvesting 409,60 365,51 148,20 104,12 Persoonlijke verzorging en gezondheidszorg 32,06 25,47 30,11 23,53 Nachtrust 2,55 2,55 1,98 1,98 veilige kindertijd 222,00 223,00 222,00 223,00 Ontspanning 7,21 9,19 7,21 9,19 Veiligheid 2,93 3,83 2,93 3,83 Onderhouden relaties 10,71 11,47 9,71 10,35 Mobiliteit 42,13 42,13 35,41 35,41 Totaal 927,91 887,77 632,51 594,09 20

21 Alleenstaande+ studerende dochter Koppel+ studerende zoon UHO UHO KOT PENDEL HOBU HOBU KOT PENDEL UHO UHO HOBU HOBU KOT PENDEL KOT PENDEL Strikte studiekosten Studiegeld Studiereis Studiemateriaal Stage Ateliergeld Eindwerk Computer Totaal Ruime studiekosten Vervoer naar school (trein) Tweedehandsfiets Huur Boekentas, bureaustoel- en lamp Boekentas,lunchbox en thermos Water, gas, elektriciteit en internet Nachtrust Totaal Leefkosten Voeding Kleding Huisvesting Persoonlijke verzorging en gezondheidszorg Nachtrust Veilige kindertijd Ontspanning Veiligheid Onderhouden relaties Mobiliteit Totaal Algemeen totaal Alleenstaande+ studerende dochter Alleenstaande+ studerende dochter UHO UHO KOT PENDEL HOBU HOBU KOT PENDEL UHO UHO HOBU HOBU KOT PENDEL KOT PENDEL Strikte studiekosten Studiegeld (indien studiebeurs) Studiereis Studiemateriaal Stage Ateliergeld Eindwerk computer Totaal Ruime studiekosten vervoer naar school (trein) tweedehandsfiets Huur (peda) water, gas, electriciteit en internet boekentas, bureausstoel-en lamp boekentas,lunchbox en thermos nachtrust Totaal leefkosten Voeding Kleding Huisvesting Persoonlijke verzorging en gezondheidszorg Nachtrust veilige kindertijd Ontspanning Veiligheid Onderhouden relaties Mobiliteit Totaal Totaal excl studiebeurs Studiebeurs Totaal incl studiebeurs

22 Kostprijs 1 e kind (in een eenoudergezin) 1000,00 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, KO1 KO 2 LO3 SO4 HO 5 HO 6 pendel Kot mobiliteit onderhouden van relaties veiligheid ontspanning veilige kindertijd nachtrust gezondheidszorg huisvesting kleding voeding Extra informatie: Storms, Van den Bosch, 2009, Wat heeft een gezin minimaal nodig? Een budgetstandaard voor Vlaanderen, Leuven:Acco Studiedag uitbreiding typegezinnen: 23 september