Ons kenmerk G410/ Aantal bijlagen

Transcriptie

1 Ingekomen stuk D3 Aan de leden van de gemeenteraad Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon (024) Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus HG Nijmegen Datum Datum uw brief Ons kenmerk G410/ Contactpersoon Harry van der Burgt Onderwerp Discussienotitie vliegveld Niederrhein Aantal bijlagen Doorkiesnummer Geachte leden van de raad, Hierbij ontvangt u de discussienotitie over de economische effecten van vliegveld Niederrhein. Het college wil hiermee haar beleidslijn in relatie tot het vliegveld als volgt concretiseren: 1. Het college ziet mogelijkheden voor het vliegveld Niederrhein om het toerisme in de stad en regio te bevorderen. 2. Het college zal de werkgelegenheidsontwikkeling op en rond het vliegveld nauwkeurig volgen, zowel de kansrijke initiatieven die voor Nijmegen positief uitwerken als ook de mogelijk negatieve weg-lek - effecten als werkgelegenheid vanuit Nijmegen verschuift in de richting van het vliegveld. 3. Bij verdere groei van het vliegveld zal het college scherp letten op de milieueffecten voor Nijmegen en indien nodig direct met het bevoegd gezag in overleg treden om die effecten tegen te gaan. Toelichting: Op 27 januari 1999 heeft de Raad van de gemeente Nijmegen een standpunt ingenomen met betrekking tot de herontwikkeling van het militaire vliegveld Weeze-Laarbruch (Niederrhein) in een civiel vliegveld. De Raad heeft het standpunt ingenomen dat de gemeente Nijmegen het civiel luchtvaartgebruik vanuit economisch perspectief respecteert en vanuit milieuperspectief genuanceerd beziet. Verder heeft de Raad gepleit voor een verbod op nacht- en weekendvluchten. Inmiddels zijn we enkele jaren verder en heeft de transitie van een militair in een civiel vliegveld daadwerkelijk plaatsgevonden.

2 1 Van verschillende kanten komen er signalen om als gemeente nadrukkelijk de vermeende kansen van het vliegveld Niederrhein te betrekken bij de economische ontwikkeling en structuurversterking in de gemeente Nijmegen. Deze vermeende kansen van het vliegveld zouden dan met name liggen op het terrein van het vestigingsklimaat voor bedrijven, het toerisme en de werkgelegenheid. De kamer van koophandel heeft begin 2005 een onderzoek gepresenteerd waaruit blijkt dat ondernemers in de totale Euregio zeer positief zijn over de toevoeging van vliegveld Niederrhein aan de regionale infrastructuur. Daarintegen blijkt ook uit andere onderzoeken dat die voordelen zich niet zo gemakkelijk laten vertalen in directe en indirecte economische effeecten. Ook grote regionale transportondernemingen geven aan dat het belang van de luchthaven voor vrachtvervoer niet overschat moet worden. De vraag is derhalve of het relevant is om als gemeente Nijmegen het eerder ingenomen standpunt te wijzigen of aan te scherpen. Teneinde deze vraag mede te kunnen beantwoorden is aan de Stec Groep B.V. te Nijmegen gevraagd een quick scan uit te voeren naar de effecten van Airport Dusseldorf/Niederrhein. Daarnaast is gebruik gemaakt van het genoemde onderzoek van de Kamer van Koophandel en is meerdere keren gesproken met de directie van het vliegveld. Ook is gebruik gemaakt van informatie bij de Tweede Kamerbehandeling van het luchtvaartverdrag. Om inzicht te krijgen in het belang van het vliegveld Niederrhein voor de economische ontwikkeling en structuurversterking in Nijmegen dienen de uitgangspunten en analyse van het sociaal economisch beleid, zoals verwoord in de nota Versterken + Verbinden = Vernieuwen (jan. 05) als referentie. Op de volgende aspecten worden in het onderstaande de economsche effecten in beeld gebracht: - werkgelegenheidseffecten, - voor het vestigingsklimaat: het zakelijke en vrachtvervoer - bedrijfslokaties, - toerisme - leefbaarheid (lucht en geluid) De feitelijke ontwikkeling Zoals aangegeven heeft de transitie van militair naar civiel vliegveld inmiddels plaatsgevonden. Deze transitie heeft zijn oorzaak in het principebesluit om de Britse luchtmachtbasis Weeze/Laarbruch te sluiten. In een poging om de maatschappelijke gevolgen van deze sluiting te verzachten ondernamen vooral lokale en regionale overheden aan de Duitse zijde van de grens tal van lobby acties om zowel de deelstaatregering als de landsregering er van te overtuigen dat nieuwe werkgelegenheidsbevorderende initiatieven bij Weeze/Laarbruch noodzakelijk zouden zijn. De accenten

3 2 lagen aanvankelijk vooral bij de luchtvracht maar gaandeweg verbreede het beeld zich naar ook personenvervoer met daarnaast ontwikkelingsmogelijkheden voor niet-luchthaven georienteerd gebruik van het terrein. Uiteindelijk richtte het bedrijfsplan van de door de overheden in het leven geroepen ontwikkelingsmaatschappij zich op het realiseren van een Euregionaal centrum voor vliegverkeer, logistiek en bedrijvigheid. Vanaf 1998 is er door de betrokken Duitse overheden gewerkt aan de invulling van de planologische voorwaarden voor het ontwikkelingsplan civiele luchthaven. Midden 2001 komt de definitieve goedkeuring af, inclusief vergunning voor vliegbewegingen. Drie Nederlandse investeerders (Dielma Groep, van de Lande Group en Marigot Holding) kopen het 620 hectare grote areaal van Laarbruch voor 13 miljoen euro. In 2002 start de nieuwbouw van de m2 grootte passagierstermininal en het voorterrein. Op 1 mei 2003 vertrekken de eerste lijnvluchten (Ryanair) van en naar het vliegveld en in augustus wordt de passagiersterminal officieel geopend. In oktober 2003 begint de eerste homecarrier V-bird op het vliegveld. In mei 2004 wordt de passagier begroet. Het aantal parkeerplaatsen wordt uitgebreid naar In het najaar van 2004 is V-bird failliet gegaan. Ryanair zal in de loop van 2005 het aantal bestemmingen vergroten naar 6. Werkgelegenheidseffecten. Bij de beoordeling van de werkgelegenheidseffecten van het vliegveld Niederrhein voor de Nijmeegse beroepsbevolking moet een onderscheid gemaakt worden naar de effecten op de korte termijn en op de langere termijn. Sinds de start van de commerciele luchthaven medio 2003 hebben circa 500 mensen een baan gevonden in en rondom de luchthaven. 40% van de medewerkers, ofwel 200 arbeidsplaatsen, is afkomstig uit Nederland. Deze medewerkers zijn voornamelijk afkomstig uit de KAN-regio en Noord- Limburg. Het precieze aantal medewerkers dat uit Nijmegen afkomstig is, is niet bekend bij de luchthaven. Daarom wordt ingeschat dat het aantal medewerkers uit Nijmegen zo'n 5 tot 10% van het totaal zal bedragen, oftewel 25 tot 50 arbeidsplaatsen. Dat de werkgelegenheid die samenhangt met de markt van de low cost carriers kwetsbaar is blijkt wel uit het faillissement van V-bird. Een vuistregel voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid bij regionale luchthavens is dat per passagiers tussen de 500 en arbeidsplaatsen worden gegenereerd. In 2015 zal, op basis van groeiprognoses van passagiers, het aantal directe arbeidsplaatsen op vliegveld Niederrhein bedragen. Het aantal indirecte arbeidsplaatsen wordt bepaald door het soort bedrijvigheid op het terrein en de werkgelegenheid die deze bedrijven genereren. Uit studie blijkt dat er tot 2015 ongeveer tot nieuwe indirecte arbeidsplaatsen zullen ontstaan. Als de groeiverwachting wordt

4 3 waargemaakt zal de werkgelegenheid op en rond de luchthaven in 2015 circa tot arbeidsplaatsen bedragen. Het aantal Nijmegenaren dat in 2015 een baan zal hebben op en rond de luchthaven wordt ingeschat op maximaal 10% van de werkgelegenheid. Het totale directe en indirecte werkgelegenheidseffect in 2015 op Nijmegen bedraagt derhalve maximaal circa 300 tot 400 banen in een periode van 10 jaar. Het ROC begint in samenwerking Berufskolleg Kleve met het vlliegveld een opleiding voor luchvaartgebonden beroepen, met de bedoeling de werkgelegeenheid te stimuleren. Zetten we deze werkgelegenheidsontwikkeling af tegen de totale werkgelegenheid in Nijmegen (in banen) en een gemiddelde groei van het aantal banen in Nijmegen van per jaar, dan kunnen we spreken van een marginaal effect van de werkgelegenheidsontwikkeling op vliegveld Niederrhein voor de Nijmeegse beroepsbevolking. Vestigingsklimaat: mogelijkheden voor zakelijk personenvervoer De effecten van de luchthaven Niederrhein voor het vestigingsklimaat in Nijmegen moeten vanuit meerdere invalshoeken bekeken worden. Als eerste het effect van de luchthaven zelf voor het zakelijk vervoer van personen en goederen uit Nijmegen en ten tweede het effect van de ontwikkeling van de bedrijvenlokatie luchthaven Niederrhein voor de ontwikkeling op bedrijvenlokaties in Nijmegen. Luchthaven Niederrhein ligt op 45 minuten autoreistijd van het centrum van Nijmegen. Naast Niederrhein is vliegveld Eindhoven Airport een tweede regionale luchthaven die voor Nijmegen en regio van belang is. Eveneens op 45 minuten autoreistijd van het centrum van Nijmegen. Bij zowel luchthaven Niederrhein als bij Eindhoven Airport zijn geen gegevens bekend over de relatie van de luchthaven met bedrijven uit Nijmegen. Aangenomen wordt dat bedrijven uit Nijmegen zeker gebruik maken van Eindhoven Airport. Dit zal evenzeer het geval zijn met luchthaven Niederrhein. Het verzorgingsgebied van Eindhoven Airport is de afgelopen jaren steeds groter geworden. Zowel vanaf Niederrhein als vanaf Eindhoven Airport wordt er gevlogen door Ryanair. Diverse overeenkomstige bestemmingen kunnen zowel vanaf Niederrhein als vanaf Eindhoven Airport met Ryanair worden bereikt. Vanaf Eindhoven Airport worden een groter aantal bestemmingen aangevlogen dan vanaf Niederrhein. Recent heeft de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland samen met de collega's in Noord-Limburg en Duisburg een onderzoek uitgevoerd naar het belang van de luchthaven Niederrhein voor de bedrijven in de drie kamergebieden. Voor ruim 40% van de bedrijven zijn vliegreizen belangrijk, 40% van de bedrijven heeft al gebruik gemaakt van Niederrhein, 80% van de bedrijven vindt dat de luchthaven van belang is voor de regionale economie en 55% van de bedrijven denkt dat de luchthaven belangrijk is voor de ontwikkeling van het eigen bedrijf. In

5 4 hoeverre deze cijfers ook gelden voor bedrijven uit Nijmegen voor vliegveld Niederrhein is op dit moment niet bekend. In zijn algemeenheid neemt het belang van zakenreizen verder toe. In toenemende mate zijn internationale handelsbelemmeringen weggenomen. Bedrijven opereren wereldwijd om nieuwe markten aan te boren en produceren daar waar kostenvoordelen te behalen zijn. Internationaal opererende bedrijven kiezen hun vestigingsplaats met zorg. Naast vestigingskosten, arbeidsmarkt en andere aspecten is de bereikbaarheid een belangrijke lokatiefactor. Hoofdkantoren willen communiceren met hun nevenvestigingen en met werelwijde toeleveranciers en klanten.face-toface contacten blijven belangrijk. Een hoog percentage verkeer zal door de lucht afgewikkeld worden. Aan regionale luchthavens zijn voordelen verbonden als aanwezigheid van low cost carriers en derhalve lagere ticketprijzen, snelle check-in en check out, gevoel van veiligheid en makkelijke bereikbaarheid en parkeergelegenheid. Gezien vanuit het vestigingsklimaat voor het Nijmeegse bedrijfsleven biedt de aanwezigheid van een regionaal vliegveld zonder meer voordelen. Vestigingsklimaat: mogelijkheden voor vrachtvervoer Het huidige verbod op nachtvluchten (er mag niet worden gevlogen tussen en 6.00 uur) zoals in het staatsverdrag is weergegeven is met name van invloed op het vrachtverkeer. Met name voor expressverkeer zijn nachtvluchten een pre. Verbod op nachtvluchten of inperking van het aantal nachtvluchten beperkt de mogelijkheden voor met name logistieke dienstverleners. Desondanks laat de groei van het vrachtverkeer op Maastricht-Aachen Airport, waar een verbod geldt op nachtvluchten, zien dat de groei van cargo ook mogelijk is zonder nachtvluchten. Bovendien wordt een substantieel deel van de luchtvracht (overdag) vervoerd in de grotere passagiersvliegtuigen. Een verbod op nachtvluchten maakt de ontwikkeling van cargoverkeer niet onmogelijk, maar is niet bevorderlijk voor een bovengemiddelde ontwikkeling op luchthaven Niederrhein. Prognoses laten zien dat in 2015 ruim ton vracht wordt vervoerd vanaf Luchthaven Niederrhein (ter vergelijking: een vrachtwagen vervoerd 40 ton vracht). De ontwikkeling van cargo op luchthaven Niederrhein staat nog in de kinderschoenen. Onzeker is of dit waargemaakt kan worden. Via Eindhoven Airport wordt momenteel ton vracht vervoerd en heeft er de afgelopen periode juist een afname plaatsgevonden van de vervoerde hoeveelheid vracht. Van de totale waarde van de goederenstromen in de wereld gaat 38% door de lucht, dit is echter nog geen 1% van het vervoerde volume. Verwacht wordt dat het internationale luchtvrachtvervoer de komende jaren zal toenemen. Door het wegvallen van de internationale handelsbelemmeringen produceren bedrijven daar waar de beste kostenvoordelen kunnen worden

6 5 gerealiseerd. Met name hoogwaardige producten en productonderdelen worden door de lucht vervoerd. Voor de Nijmeegse bedrijven speelt op het terrein van luchtvracht luchthaven Niederrhein nog geen enkele betekenis. De luchthaven Niederrhein kan met zijn beperkte mogelijkheden niet dezelfde faciliteiten gaan bieden als Schiphol. Illustratief in deze is het voorbeeld van Eindhoven Airport. Overigens blijkt ook uit de gesprekken met de zakelijke leider en aandeelhouders dat de ambities primair liggen op het passagiersverkeer en men vooralsnog weinig ambities op vrachtverkeer heeft. Vestigingsklimaat: mogelijkheden voor bedrijfslokatie Momenteel wordt er gewerkt aan de realisatie van een omvangrijk industriegebied op het luchthaventerrein Niederrhein. Het vliegveld is via haar vastgoedtak bezig met de ontwikkeling van een industriegebied/bedrijvenpark op de luchthaven " Business-Park Airport City Niederrhein ". Het terrein is in totaal 620 hectare groot. De voor dit terrein beoogde speerpuntsectoren zijn logistiek, luchtvaart en vrije tijd/recreatie. Het bestemmingsplan voor deze lokatie is nu rond en er is direct grond uitgeefbaar. Vooralsnog hebben zich geen bedrijven gevestigd. Wel is de luchthaven in gesprek met diverse geinteresseerde partijen waaronder ook Nederlandse bedrijven. Het gaat daarbij dan vooral om logistieke en luchtvaartgerelateerde activiteiten. De luchthaven verwacht zelf dat de lokatie succesvol ontwikkeld kan worden op een termijn van 10 à 15 jaar. Er is weliswaar voldoende aanbod van terreinen in de omliggende (Duitse) regio voorhanden, maar geen van deze lokaties ligt nabij een luchthaven. De gemeente Eindhoven investeerde de afgelopen jaren flink in de ontwikkeling van twee lokaties voor kantoren en bedrijfsruimte t.w. Eindhoven Airport en Flight Forum. Eindhoven Airport is inmiddels uitgegroeid tot een moderne werklokatie met een mix van kantoren en logistiek. De ervaring leert dat bedrijven zich graag vestigen op vliegveld lokaties. Niet zozeer omdat de bedrijven per se gebruik maken van de luchthaven, maar juist omdat men zich graag associeert met de uitstraling en het imago van een luchthavenlokatie. Voorzover er niet direct een luchthavengebondenheid bij bedrijven bestaat, is het denkbaar dat de lokatie van vliegveld Niederrhein voor de vestiging van bedrijven in de grensregio een concurrent wordt van diverse bedrijvenlokaties in Nijmegen. Dit heeft mede te maken met de grondprijs die gehanteerd zal worden bij de uitgifte van bedrijfskavels. Net over de grens is de grondprijs beduidend lager dan aan Nederlandse zijde, hoewel met het verschil in bijkomende kosten de prijzen niet direct vergelijkbaar zijn.

7 6 Mogelijkheden voor toerisme Bij het toerisme moet er een onderscheid worden gemaakt naar het inkomend en uitgaand toerisme. Voor het bedrijfsleven is het inkomend toerisme van belang. De mogelijkheden op het gebied van uitgaand toerisme dragen bij aan de kwaliteit van het woon- en leefklimaat in deze regio. Het aantal passagiers op de luchthaven lag in 2004 op circa Dit aantal ligt ongeveer twee keer hoger dan de passagiersaantallen in Maastricht en Eindhoven. Bovendien is de verwachting dat de luchthaven Niederrhein de komende jaren nog een grote groei van het aantal passagiers zal gaan doormaken. De visie van de luchthaven is om binnen drie jaar naar 2,5 tot 3 miljoen passagiers te groeien,hoewel de concurrentie groot is en alleen maar harder wordt. De niet zakelijke mobiliteit neemt een steeds groter deel van de totale mobiliteit in de luchtvaart voor haar rekening. In 2001 was het niet zakelijk verkeer in de luchtvaart goed voor 60% van het verkeer. Meer bestedingsruimte en meer vrije tijd hebben het aantal vakanties en stedentrips doen groeien. Het internationaal toerisme is van 25 miljoen reizigers in 1950 naar 664 miljoen in 2000 gestegen. Van dit internationaal toerisme maakt 43% gebruik van het vliegtuig en 42% gebruik van de auto. Het marktaandeel van het vliegtuig neemt langzaam maar gestaag toe. Op dit moment is Ryanair de enige luchtvaartmaatschappij met lijndiensten op vliegveld Niederrhein. Het aantal bestemmingen van deze maatschappij zal binnenkort toenemen tot 6. Ryanair zal een van de belangrijkste spelers blijven op vliegveld Niederrhein. Er bestaat zelf de mogelijkheid dat Ryanair vliegveld Niederrhein als thuisbasis neemt. De afhankelijkheid van één luchtvaartmaatschappij op vliegveld Niederrhein geeft een kwetsbare basis voor de ontwikkeling van het vliegveld. Bij het wegvallen van Ryanair heeft de luchthaven immers geen maatschappij meer die voor de continuiteit in de vluchtbewegingen zorgt. Niet bekend is welk deel van de 2,5 tot 3 miljoen passagiers die met een toeristisch motief naar vliegveld Niederrhein vliegen hun bestemming, of herkomst, in Nijmegen hebben. Wel is duidelijk dat de luchthaven Niederrhein een belangrijke impuls kan geven aan het toeristisch bezoek aan Nijmegen. Deze bijdrage ligt dan met name aan korte danwel lange stedentrips van buitenlanders uit de aanvlieghavens van Ryanair. Nijmegen en de omgeving hebben een aantrekkelijk aanbod voor deze doelgroep. Wel moet deze doelgroep nadrukkelijk bekend gemaakt worden met de toeristische mogelijkheden in Nijmegen. Een goede bereikbaarheid dankzij een luchthaven met goedkope vliegmaatschappijen zoals Ryanair heeft op diverse plaatsen in Europa bewezen heilzaam te werken op het toerisme. Glasgow leefde helemaal op als bestemming voor een stedentrip sinds er enkele goedkope luchtvaartmaatschappijen naartoe vliegen.

8 7 Daarnaast speelt de moordende concurrentie een grote rol. Binnen een straal van 150 km. ligt een groot aantal regionale luchthavens die allemaal in dezelfde vijver vissen: Maastricht-Aachen Airport, Eindhoven, Düsseldorf, Münster/Osnabruck, Niederrhein. Door de komst van deze toeristische bezoekers zullen de bestedingen in Nijmegen toenemen. Toeristen overnachten in Nijmegen, bezoeken horecagelegenheden, diverse attracties en winkels in Nijmegen. Deze extra bestedingen zullen uiteindelijk weer leiden tot meer werkgelegenheid in Nijmegen. Voor de stimulering van buitenlands toeristisch bezoek aan Nijmegen kan het vliegveld Niederrhein een belangrijke impuls geven. Wel is het belangrijk dat er een promotiecampagne richting deze doelgroep opgestart wordt en dat de bereikbaarheid van Nijmegen met openbaar vervoer verbeterd wordt. Ook een toeristisch informatiepunt op het vliegveld kan het bezoek aan Nijmegen stimuleren. Leefbaarheid Vliegveld Niederrhein kan zowel positieve als negatieve effecten hebben op de leefbaarheid van de Nijmegenaren. Sowieso brengt luchtvaart in zijn algemeenheid negatieve milieu-effecten met zich mee zoals luchtvervuiling en geluidsoverlast. Medio 2003 is er door het Kabinet een staatsverdrag opgesteld tussen Nederland en Duitsland waarin het vliegverkeer van en naar de luchthaven wordt geregeld. Het verdrag regelt niet het gebruik van de luchthaven zelf. Afspraken daarover zijn gemaakt tussen de exploitant en het districtsbestuur van Dusseldorf. Daarbij zijn wel het aantal vluchten i.v.m. militaire situatie uitgebreid van vluchten per jaar naar vluchten. Bovendien zijn de vliegtijden uitgebreid van 9.00 tot uur naar tot uur. De luchthaven mag in de nacht, tussen uur en uur, niet worden gebruikt voor landingen vanuit en starts naar het westen over Nederlands grondgebied. Nijmegen behoort niet tot de gemeenten die direct invloed ondervinden van de vliegroute van en naar het vliegveld. Voor de luchthaven is een geluidszone van 35 Ke geluidsbelasting vastgesteld. Overschrijding van de geluidszone is niet toegestaan. Duitsland ziet hier op toe en rapporteert hierover aan Nederland. Een gezamelijke luchtvaartcommissie komt regelmatig bijeen om toe te zien op de uitvoering en de interpretatie van het staatsverdrag. De goedkeuring van het verdrag luchthaven Niederrhein door de Tweede Kamer heeft 24 februari plaatsgevonden en daarbij een aantal voorwaarden gesteld; met name op het gebied van waarborging van veiligheid. Vliegverkeer draagt op verschillende manieren bij aan luchtvervuiling. Verzuring: wordt veroorzaakt door stikstofoxiden (NOx) en zwaveloxiden (SO2).

9 8 Zomersmog en ozon op leefniveau: ozon ontstaat door koolwaterstoffen en stikstofoxiden. Ozon tast bomen en planten aan en veroorzaakt gezondheidsproblemen. Uitstoot van koolwaterstoffen, koolmonoxide, fijn stof en PAK s: Deze stoffen zijn schadelijkvoor de gezondheid en sommigen vervuilen de bodem en het oppervlaktewater. Onderzoek van TNO/RIVM toont aan dat binnen een straal van 10 kilometer rond Schiphol vaker luchtwegklachten worden gerapporteerd en meer medicijnen tegen astma en/of allergie worden gebruikt. Stank: Stank van het vliegverkeer wordt voornamelijk veroorzaakt door onvolledige verbrandingsprocessen bij het taxiën en proefdraaien van vliegtuigmotoren aan de grond. Echter gezien de afstand tot Nijmegen zullen de voorgenoemde lokale effecten in Nijmegen niet optreden. Lokale Nijmeegse effecten zullen mogelijk optreden door extra aan- een afvoer naar Niederrhein. Momenteel is er geen inschatting van deze extra verkeersbewegingen. Geluidshinder is niet alleen een kwestie van subjectieve beleving; onderzoek toont aan dat herrie tot gezondheidsproblemen kan leiden. Bijvoorbeeld slaapstoornissen, hartklachten, stress, vermoeidheid en concentratieproblemen. Daarom is ook voor luchthaven Niederrhein een geluidszone van 35 Ke geluidsbelasting vastgesteld. Overschrijding van de geluidszone is niet toegestaan. Duitsland ziet hier op toe en rapporteert hierover aan Nederland. Volgens klachtenbureau Luchtverkker waren er in 2004 elf klagers in Nijmegen over vliegverkeer. Het is niet duidelijk over welk soort vliegverkker wordt geklaagd. Het kan vliegverkeer zijn van Niederrhein of Volkel of van overvliegend verkeer. Conclusies Niederrhein heeft zich gevestigd als regionale luchthaven in deze regio. De volgende conclusies zijn te verbinden aan de quick scan naar de economische effecten van Airport Niederrhein: 1. De werkgelegenheidseffecten van vliegveld Niederrhein voor de Nijmeegse beroepsbevolking zijn, gerelateerd aan de te verwachten totale werkgelegenheid, marginaal. 2. Gezien vanuit het vestigingsklimaat voor het Nijmeegse bedrijfsleven biedt de aanwezigheid van een regionaal vliegveld zonder meer voordelen. 3. Voor luchtvracht biedt Airport Niederrhein beperkte mogelijkheden. Voor de Nijmeegse bedrijven speelt op het terrein van luchtvracht luchthaven Niederrhein nog geen enkele betekenis.

10 9 4. Het Business Park Airport City Niederrhein kan kansen bieden voor specifieke bedrijvigheid, maar kan mogelijk ook een concurrent worden voor de bedrijvenlokaties in Nijmegen, gezien het grote verschil in grondprijs tussen Nederland en Duitsland. 5. Voor de stimulering van het buitenlands toeristisch bezoek aan Nijmegen kan het vliegveld Niederrhein een belangrijke impuls zijn. 6. Voor de inwoners van Nijmegen wordt met Niederrhein een mogelijkheid toegevoegd voor toerisme. 7. De directe milieu-effecten van luchthaven Niederrhein op de leefbaarheid in Nijmegen zullen minimaal zijn Met vriendelijke groet, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Secretaris, mevr. dr. G. ter Horst ir. H.K.W. Bekkers