Zonder Sociaal geen psychiatrie

Transcriptie

1 Interactief congres Zonder Sociaal geen psychiatrie Donderdag 3 oktober uur Lentis, Zuidlaren Lokatie De Kimme Organisatie: Platform Sociale Psychiatrie Lentis platformsocialepsychiatrie@lentis.nl

2 Nederland verdient een sociaal psychiatrisch netwerk. Sociaal is immers het hart van de (geestelijke) gezondheidszorg. Mensen zijn niet los te denken van hun leefomgeving, aanleg, biologische en culturele geschiedenis. Zonder integraal doe je mensen tekort en missen de menswetenschappen hun bijzondere studie-object: actief handelende, zelfdenkende mensen. Met de hete adem van het crisisspook in de nek heeft het sociale van de psychiatrie de wind mee. De politiek roept om verantwoordelijkheid en eigen regie van patiënten. De hulpverlening moet in rap tempo de wijk in. Het sociale netwerk gaat er steeds meer bij betrokken worden. Hoe, wat, wie en waar (en ook nog eens met minder middelen) is aan ons: het uitvoerend personeel inclusief de patiënten en hun belangrijke anderen. Wij nemen de uitdaging aan, maar dan ook helemaal: de ziekmakende samenleving en de helende omgeving komen in beeld. Op het congres Zonder Sociaal Geen Psychiatrie krijgt u een scala aan baanbrekend onderzoek en werkzame praktijken te zien, dwarsverbanden tussen biologische factoren en zelfhelend vermogen nader toegelicht, van E-health tot leefstijltraining, van contactstrategieën tot inzet van buddy s en buren. U begrijpt dat u er met consumeren, luisteren en stilzitten tijdens het congres op 3 oktober aanstaande niet komt. Het sociale van de psychiatrie zit in kennis, maar nog meer in doen, ervaren, ontmoeten, uitwisselen en inspireren. Verschil van inzicht, aanpak en mening is bij onze prijs inbegrepen: zoals de patiënt in geen categorie past, bestaat de hulpverlener ook niet. Gelukkig. 2

3 Programma in vogelvlucht Ontvangst en inschrijven 9.30 Startschot door Gerard Lohuis, SPV en dagvoorzitter Enkele cijfers uit de Groningse sociale psychiatrie door Jan Willem de Boer 9.40 Een mens is een mens door een ander mens Téo Visser, SPV/systeemtherapeut De communicatiewetenschappen en de systeemtheorieën bieden goede handvatten voor verdere professionalisering van hulpverleners die het sociale aspect van de mens meer willen betrekken in de hulpverlening Interessante comeback van het sociale in de psychiatrie Jim van Os, psychiater Er zijn voorstellen om contextualiteit op te nemen in de formulering van de diagnose; in de neurowetenschappen is de analyse van impact van de omgeving een centraal thema geworden. De case-super normale controle vergelijking (waar je altijd wel iets vindt) wordt daardoor vervangen; in de behandeling blijkt het mogelijk om modificatie van omgevingsplasticiteit als principe in te bouwen Korte pauze Duo-zeilen bij zwaar weer Jan Willem de Boer, psychiater crisisdienst Marlieke de Jonge, praktiserend patiënt Sommige patiënten leven hun leven in een cyclisch crisispatroon. Sociaal gezien het best te omschrijven als zorgwekkend afwezig of rollebollend over straat. Middelen, maatregelen? Dwang en drang? Zo kan het samen beter! In een dynamische duo-presentatie geven Jan Willem en Marlieke een indruk van de mogelijkheden van wederkerigheid, respect voor ieders eigen beleving en betekenisgeving, contact en bindende afspraken. 3

4 11.25 Sociale psychiatrie en wetenschap, samen op weg naar verbetering van zorg Rikus Knegtering, psychiater/onderzoeker Wie zoekt in literatuursystemen op sociale psychiatrie en research, kan feitelijk heel veel onderzoek vinden. Zoemen we in op zoektermen Assertive Community Treatment (ACT), Sheltered Living (beschermd wonen), Individual Placement and Support (IPS) of Cognitive Adaptation Treatment, dan blijkt de sociale psychiatrie springlevend. Als vak, om mensen te helpen en ook als wetenschap. Op zoek naar de best mogelijke zorg voor de meest kwetsbare mensen is meer onderzoek, verweven met de dagelijkse praktijk, heel goed mogelijk en zinvol Intermezzo Alice Faber, theatermaker Sociale psychiatrie: weerbaar in een weerbarstige GGZ Bauke Koekoek, verpleegkundig specialist Nooit eerder was het wetenschappelijk onderzoek in de sociale psychiatrie zo goed. Nooit eerder hadden we zoveel uitgewerkte en onderbouwde interventies. Nooit eerder werden teams zo strak beoordeeld als volgens de FACTcertificering. Maar maakt dat de GGZ ook sociaal? lunchpauze met co-creatie in klank en beeld workshops pauze met verrassingsact Sociaal psychiatrisch café Peter Kits, crisispsychiater, Mascha ten Doesschate, psychiater en Fedde Bergsma, SPV, onder regie van Alice Faber Geen borrel na afloop, wel een boek en een flesje water voor onderweg tegen inlevering van badge en evaluatieformulier. Voor de liefhebbers is aan het eind van het bospad naar Zuidlaren een ruime variatie aan cafés en eetgelegenheden (inside-info van een patiënt). 4

5 Workshops 1. Willem Sijens, leidinggevende Lentis en Rob van der Vloed, projectleider Lentis One e-contact a day keeps the doctor away Met 94% heeft e-nederland het hoogste aantal huishoudens met internet aansluitingen van Europa. Zou de 6% zonder dan juist onze cliënten betreffen? We laten zien wat de gemiddelde ehealth inspanning van een GGZ instelling is. Waar en bij wie liggen de kansen en bedreigingen als het gaat om ehealth toepassingen in de zorg rond burgers met psychische klachten? 2. Gert Schout, onderzoeker Gevaar afwenden met je sociale netwerk. Kan dat met Eigen Kracht-conferenties? Kunnen Eigen Kracht-conferenties BOPZ-maatregelen terugdringen of zelfs voorkomen? Deze workshop gaat over de mogelijkheden, dilemma s, risico s en uitdagingen van Eigen Krachtconferenties bij dwangpreventie. Biedt het meer of iets anders dan de opname voorkomende strategieën van Jenner? Er wordt ingegaan op situaties die zich al dan niet lenen voor de inzet van het sociale netwerk. Wanneer kan het en wanneer niet? Ook wordt ingegaan op de ervaringen die er in Eindhoven, Noord Holland en Groningen opgedaan zijn met deze werkvorm. 3. Dirk Corstens, sociaal psychiater, werkzaam bij de RIAGG Maastricht en voorzitter van Intervoice, een internationale vereniging voor stemmenhoorders en Marlieke de Jonge, praktiserend stemmenhoorder Afstemmen - praten over stemmen horen In dialoog met de deelnemers willen we laten zien dat mensen goed kunnen leren omgaan met het horen van stemmen. Stemmen hebben betekenis in de levensgeschiedenis van de persoon die ze hoort. Door samen te zoeken naar die betekenis kunnen we ontdekken welk verhaal er achter zit. In dat verhaal zijn problemen vaak heel oplosbaar. 4. Anton Roerdink teamleider bij BinG en Tijmen van Rooyen, SPV bij BinG Betekenisgeving door werken aan zingeving Niets heeft betekenis van zichzelf, behalve de betekenis die jij eraan geeft. Het ontwikkelen en uitvoeren van zingevingsprojecten in combinatie met een oplossingsgerichte benadering op weg naar herstel bij mensen met dubbele diagnose- problematiek 5. Janka Witting, directeur Aanzet Wordt zelfsturing niet vanzelf samensturing? AanZetters vertellen in deze workshop hoe zij werken aan hun herstel, groei en ontwikkeling. AanZet bestaat uit een aantal sociale cohesieprojecten voor mensen met een psychische kwetsbaarheid, zoals een groot Maatjesproject. Bijzonder is dat mensen uit dezelfde 5

6 doelgroep deze projecten zelf draaiende houden in zelfsturende teams. Door tegen zaken aan te lopen in hun vrijwilligerswerk en door te werken met feedback en zelfinzicht, werken zij aan hun eigen herstel. Maar als mensen zelf de regie pakken, wat betekent dit dan voor de professionals? Wat hebben we van hem of haar nodig? En moeten organisaties niet van samensturing gaan spreken wanneer ze herstel en welzijn met zulke teams bevorderen? 6. Bart van Mulkom, teamleider FACT VNN Groningen stad en Ineke Runge, SPV, VNN FACT Groningen stad Oplossingsgericht denken/werken in relatie tot het netwerk Implementatie van oplossingsgericht werken binnen de netwerkbenadering. Interactieve workshop met oefening 7. Evelien Snippe onderzoeker afdeling Gezondheidspsychologie UMCG en Karen van der Ploeg, psycholoog en onderzoeker Centrum Integrale Psychiatrie (CIP) De relatie tussen mindfulness, piekeren en depressie De afgelopen jaren is er steeds meer onderzoek geweest naar het effect van mindfulness op depressie. Hieruit blijkt dat mindfulness effectief is in het verminderen van depressieve klachten. Het vertelt ons echter niet hoe dit effect verklaard kan worden. In een samenwerking tussen het Centrum Integrale Psychiatrie en de afdeling Gezondheidspsychologie van het UMCG hebben we deze vraag geprobeerd te beantwoorden. Word je eerst meer mindful en pieker je minder en heeft dat een positief effect op je stemming? Of is de relatie juist omgekeerd?in deze workshop wordt er een korte inleiding gegeven over onderzoek binnen het CIP en zullen de uitkomsten van onderzoek besproken worden. 8. Jaap Vis, SPV PsyQ, Lentis Groningen Bewegen als therapie bij depressie Adviseren om bij depressies te gaan bewegen blijkt vaak niet voldoende, een kenmerk van de groep mensen met depressieve klachten is juist dat ze er zelf niet toe komen. Een probleem is dan ook dat bij het gestructureerd aanbieden van beweging het effect wel optreedt, maar weer wegvalt als de interventie ophoudt. Hoe kunnen mensen de effecten van beweging vasthouden? In deze workshop worden de onderzoeksresultaten besproken en wordt de opzet van de aanpak toegelicht. 9. Jules Tielens, Psychiater Verbindende Gesprekstechniek : een praktische handleiding om in contact te komen en te blijven met mensen met een psychose In deze workshop beschrijft psychiater Jules Tielens een manier om wel contact te krijgen en te houden bij deze ernstig getroffen mensen. Hij noemt deze techniek Verbindende Gesprekstechniek. De workshop bevat tips, valkuilen en relevante uitgangspunten bij het aangaan van een gesprek met iemand met een psychose 6

7 10. Annet Stoffers SPV, trainer mindfulness en Verbindende communicatie Geweldloze Communicatie van Marshall Rosenberg Communicatie lijkt zo eenvoudig. Toch leidt het nogal eens tot conflicten. We kunnen onbedoeld heftiger overkomen dan we zouden willen, waardoor de boodschap verloren kan gaan. Marshall Rosenberg ontwikkelde een model voor geweldloze communicatie. Het helpt ons om met mededogen een beweging te maken naar samenwerking en vertrouwen. Zo verloopt de communicatie ontwapenend, doeltreffend en verbindend. In Nederland en in België wordt het model gebruikt in de privésfeer, op de werkplek, op school en in de politiek. 11. Judith Wolf Ontwikkelingen binnen de maatschappelijke zorg in Nijmegen In deze workshop zal Judith Wolf inzicht geven in de innovaties van de afgelopen jaren in de maatschappelijke opvang. Specifiek gaat zij in op Herstelwerk, een krachtgerichte basismethodiek die samen met cliënten en professionals is ontwikkeld en die inmiddels breed in de maatschappelijke opvang is ingevoerd. Aan de orde komen de bouwstenen van deze methodiek, de krachtprincipes en hoe begeleiders cliënten in een krachtgericht begeleidingstraject kunnen ondersteunen in hun herstel. Het krachtgerichte werken is als basis genomen van Critical Time Intervention en Housing First. Twee methodieken die in de maatschappelijke opvang ook steeds meer worden gebruikt en in de Academische werkplaats Opvang x Oggz op de situatie van kwetsbare mensen zijn toegespitst en waarvoor, net als voor Herstelwerk, trainingsprogramma s zijn gemaakt. Bereikbaarheid Vanuit Groningen A28 richting Assen, afslag N34 Zuidlaren/Emmen; N34 vervolgen tot afslag Zuidlaren/ Tynaarlo. Aan het einde van de afrit linksaf. U rijdt het dorp Zuidlaren binnen. Ongeveer 150 meter na de eerste rotonde vindt u aan de rechterkant van de weg de ingang van het terrein. Vanuit Assen A28 richting Groningen, afslag Zuidlaren/Tynaarlo. Einde afrit linksaf richting Zuidlaren. Weg vervolgen tot u het dorp Zuidlaren binnen rijdt. Ongeveer 150 meter na de eerste rotonde vindt u aan de rechterkant van de weg de ingang van het terrein. Voor reisinformatie: kijk op de reisplanner van de ns of anwb routeplanner. Mocht u er niet uitkomen, mail dan naar platformsocialepsychiatrie@lentis.nl 7

8 De bijdrage van het Platform Sociale Psychiatrie: een interactief en dynamisch congres, ontmoetingsplaats, netwerk en een boek met de nieuwste sociaal-psychiatrische inzichten en praktijken accreditatie is aangevraagd voor psychiaters, psychologen en verpleegkundigen Uw bijdrage: 175 euro Inschrijven: Voor Informatie: Ellis Panman Tel. (050) Voor inhoudelijke informatie over het Platform Sociale Psychiatrie Lentis: Gerard Lohuis Marlieke de Jonge (06) Alice Beuker Geeske v.d. Weerd Bert Schollema Ineke Helder 8