ISRAËL BOUWT EEN AFSCHEIDING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ISRAËL BOUWT EEN AFSCHEIDING"

Transcriptie

1 4 e Editie september 2004 ISRAËL BOUWT EEN AFSCHEIDING Israël en de Palestijnen liggen al decennia lang met elkaar overhoop. Volgens Israël draait het conflict om de onwil van de Arabische wereld en de Palestijnen om het bestaansrecht van Israël te erkennen en de daarmee gepaard gaande onveiligheid voor haar burgers. Volgens de Palestijnen draait het conflict om hun strijd tegen de bezetting (en kolonisatie) van hun land door Israël. Hoe dan ook, Israël en de Palestijnen lijken gevangen in een spiraal van geweld, waarbij over en weer burgerslachtoffers vallen. Onderhandelingen en vredesinitiatieven zijn op niets uitgelopen, het geweld tegen burgers escaleert. In april 2002 besluit de Israëlische premier Sharon dat er een afscheiding moet komen tussen Israël en de Palestijnen. Deze Conflict Courant gaat in op het hoe en waarom van deze afscheiding. Ook bespreken we het karakter van de afscheiding. Is het een veiligheidshek, een afscheidingsbarrière of een apartheidsmuur? Voor- en tegenstanders van de afscheiding hebben daar hun eigen mening over. Ook over de doeleinden van de afscheiding zijn de meningen verdeeld. Deze lesbrief laat een aantal voor- en tegenstanders, waaronder ook Israëlische en Palestijnse jongeren, aan het woord. Je zult zien dat er van Palestijnse zijde veel verzet is tegen de afscheiding. Dorpen, families en vrienden worden erdoor gescheiden. Deze Palestijnse jongen op de afbeelding bijvoorbeeld, woont aan de ene kant van de afscheiding, maar zijn school ligt aan de andere kant. Hij moet elke dag door een Israëlische controlepost. Van Israëlische zijde hoor je vaak dat de mensen zich achter de afscheiding veiliger voelen omdat ze niet constant bang hoeven te zijn voor zelfmoordaanslagen vanuit Palestijns grondgebied. Dat neemt niet weg dat er zich ook onder Israëli s tegenstanders van de afscheiding bevinden. Het artikel van vredesactiviste Kerem Blumberg op geeft daarvan een voorbeeld. 1. Zet op een rijtje wat je zelf al heb gehoord of weet over de afscheiding (in de media vaak een muur genoemd). Heb je er zelf al een mening over? 2. Er spelen in het conflict tussen Israël en de Palestijnen vijf grote twistpunten. Deze vind je op kort uitgelegd. Ga bij elk twistpunt na welke rol de afscheiding speelt. Heb je vragen of opmerkingen of zoek je extra informatie, kijk dan op internet:

2 2 Israël bouwt een afscheiding DE AANZET TOT DE BOUW Één van de op werkblad 1 genoemde twistpunten is de vraag waar de definitieve landsgrenzen van Israël komen te liggen. In 1949 wordt de zogenaamde Groene Lijn getrokken. Dit is een door de VN voorgestelde grens* tussen Israël en de Gazastrook (Egypte) en tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever (Jordanië). In 1967, tijdens de Zesdaagse Oorlog, worden deze gebieden, inclusief Oost-Jeruzalem, door Israël veroverd. Sindsdien leven de Palestijnen daar onder bezetting en moeten ze hun land delen met joodse kolonisten die in de bezette gebieden nederzettingen vestigen. De bezetting maakt het voor de Palestijnen steeds moeilijker om in Israël te werken. Ze hebben speciale werkvergunningen nodig en worden streng gecontroleerd bij de grensposten. Hun levensomstandigheden verslechteren, hun wrok tegen Israël groeit. *De VN stellen voor Palestina te verdelen in een Israëlische en een Palestijnse staat. Resolutie 242 van de VN Veiligheidsraad uit 1967 roept beide partijen op de definitieve grenzen in vreedzaam overleg te bepalen. Er worden over de jaren diverse vredesonderhandelingen gevoerd, die echter op niets uitlopen. Beide partijen beschuldigen elkaar van onwil. Het wantrouwen groeit, de strijd verhardt. De eerste Palestijnse zelfmoordaanslagen op Israëlische burgers dienen zich aan. In 2000 brengt de leider van de Likud-partij, Ariël Sharon, begeleid door soldaten, een bezoek aan de heuvel in Oost-Jeruzalem waar de Westelijke Tempelmuur en de el-aksa-moskee staan. De Palestijnen vatten dit op als een grove provocatie en houden grote demonstraties. Het Israëlische leger treedt hard tegen ze op; soldaten schieten op demonstranten die stenen naar hen gooien. Het gebeuren wakkert de Palestijnse volkswoede aan en het aantal zelfmoordaanslagen neemt drastisch toe. De Israëlische burgers leven in voortdurende angst voor hun leven. De Israëlische regering beantwoordt de aanslagen met zogenoemde vergeldingsacties. Die variëren van aanvallen met tanks op Palestijnse dorpen en vluchtelingenkampen, tot langere bezettingen van Palestijnse steden. Bij de acties worden inderdaad mensen gedood die iets met aanslagen van doen hebben gehad, maar ook onschuldige burgers. Dit weer tot woede en machteloosheid van de Palestijnen. Ook van hun kant volgen er vergeldingsacties. De spiraal van geweld is ingezet. Steeds meer burgers in Israël eisen bescherming tegen de terreur. In 2002 besluit de regering een ondoordringbaar veiligheidshek te bouwen tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever en delen van Oost-Jeruzalem. Ze wijst op het feit dat de al eerder aangelegde afscheiding tussen de Gaza-Strook en Israël het aantal aanslagen daar drastisch heeft verminderd. De route van de afscheiding ligt voor een groot gedeelte op Palestijns grondgebied en omarmt een aantal joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Op cc-4/cc-49.html vind je meer over de technische aspecten van de afscheiding. 1. Bezoek de website van de regering van Israël. Hoe omschrijft de regering het doel van de afscheiding? 2. Zoek op waarom de route afwijkt van de Groene Lijn. In de rubriek FAQ geeft de regering antwoord op vragen over het veiligheidshek. Aanslag op bussen in Be er Sheba: 15 doden The Security Fence is the realization of the right to live

3 Israël bouwt een afscheiding 3 IS HET EEN MUUR OF EEN HEK? Het is maar 5,6 kilometer een muur en de rest is een hek. Zo omschrijft Major Feingold van het Israëlische leger de afscheiding in Het Hebreeuwse woord voor hek is gader. Voluit heet het veiligheidshek gader hafradeh. Israëli s die de bouw van de afscheiding goedkeuren, noemen het eveneens een hek, maar de vredesgroep Gush Shalom die tégen is, spreekt van een chomah of verdedigingswerk, muur. De Palestijnen noemen de afscheiding Jeddaar al-fasl w al- Unsary, een afscheidings- of apartheidsmuur. De feitelijke constructie van de afscheiding een gedeelte hekwerk en een gedeelte betonnen muur- geeft voor- en tegenstanders de gelegenheid de aanduiding te kiezen die het best bij hun gevoelens past. Zo gebruiken de tegenstanders over het algemeen de aanduiding muur, voorstanders gebruiken de term hek. De verschillende benamingen geven ook een aanwijzing hoe de voor- en tegenstanders denken over de doeleinden van de afscheiding. Die zijn grofweg in drie categorieën te verdelen: 1) Doeleinde veiligheid: de Israëlische regering: Het hek is een noodzakelijke veiligheidsmaatregel voor de bescherming van onze burgers. 2) Doeleinde afscheiding en uitsluiting: Yasser Arafat, leider van de Palestijnen: De muur is een onacceptabele, fascistische apartheidsmaatregel tegen de Palestijnen. 3) Doeleinde annexatie: Nederlands Palestina Komitee: De muur versterkt de bezetting door het feitelijk annexeren van de helft van de bezette gebieden. Voor de Palestijnen is de afscheiding een muur, een barrière die ernstig ingrijpt in het leven van alledag. Voorbeelden daarvan worden op het volgende werkblad gegeven. Er is dan ook veel en meestal geweldloos- protest van burgers. Die richt zich met name tegen de gekozen route van de afscheiding. Op de afbeelding hierboven zie je een vrouw die protesteert in de straten van Ramallah. Ook in Israël ageren actiegroepen en vredesbewegingen tegen de afscheiding. Israëlische vredesbeweging Ta ayush demonstreert tegen de afscheiding Op deze alternatieve Palestijnse vlag symboliseert prikkeldraad de beperking van bewegingsvrijheid van de Palestijnen. 1. Houd tijdens het bestuderen van het onderwerp van deze Conflict Courant op een lijstje bij welke aanduiding door welke organisaties worden gebruikt in de media, kranten enzovoort. In hoeverre zegt de aanduiding iets over hun standpunt? Bijvoorbeeld: Initiatiefgroep Stop de Muur noemt de afscheiding ook een apartheidsmuur. Wat voeren zij voor redenen aan? Op de website van Werkgroep Take-a-Pen vind je de aanduiding anti-terroristenbarrière. Diverse artikelen maken duidelijk waarom voor deze aanduiding is gekozen ( Afscheiding belemmert vredesproces - First of all - the wall must fall!

4 4 Israël bouwt een afscheiding HET LEVEN ACHTER DE AFSCHEIDING Op de kaart hiernaast zie je een gedeelte van de afscheiding. De route verdeelt het Palestijnse gebied in kleine, van elkaar afgesloten stukjes. Zo is de Palestijnse stad Qalqilya helemaal omsingeld. De gevolgen voor het leven achter of tussen- die afscheidingen zijn dan ook groot. We laten een paar bewoners aan het woord: Abu Amjit is een cafébaas in Qalqiliya: Ik verdien hier in mijn café bijna niets. De mensen [hier] hebben geen geld. Er is geen werk. ( ) De meeste mensen werkten in Israël in fabrieken, op boerderijen en in de bouw. Ze verdienden daar goed de kost. Nu blijft daar niets van over. De mensen blijven elkaar helpen, maar ( ) dat wordt steeds moeilijker. Ik krijg hier mensen over de vloer die om een koffie of om een sigaret vragen; ze hebben er geen geld meer voor. Uit: NRC Handelsblad van 1 december 2003 Nagi Gambour, hoofd van de lokale raad van het dorp Beit Inan: Hier worden, als de muur klaar is, mensen afgesneden van hun werk, hun school en hun land. Naar Jeruzalem rijden, vroeger een ritje van 15 minuten, is nu al haast onbegonnen werk, naar Ramallah, vroeger een half uurtje met de bus, wordt onmogelijk. Hoe moet het met de vuilverwerking? Hoe bereiken we de ziekenhuizen? Uit: NRC Handelsblad van 21 februari 2004 Leila Jarayseh, verpleegster in een buurtkliniek in Beit Sahour, vlakbij Bethlehem. Onze patiënten kunnen alleen naar de ziekenhuizen in Jeruzalem als zij over speciale papieren en brieven beschikken ( ) Ik mis Jeruzalem. Ik mis mijn vrienden en familie. We kunnen er nooit meer naartoe. Het doet pijn dat ik mijn land niet meer ken. Het doet pijn om afgeblaft te worden bij checkpoints, het doet pijn als aan je wordt gevraagd waarom jij en je zonen geen Hebreeuws spreken. ( ) Eerst kregen we opeens een kaart met de route van de muur toegesmeten en nu wordt ons prachtige appartementenblok (waar ze woont) niet afgebouwd. Waarom mogen zij wel mooi wonen en wij niet? Waarom mogen hun kinderen overal studeren en de onze niet? Uit: NRC Handelsblad van 27 december 2003 Op de afbeeldingen zie je hoe de afscheiding dwars door het dagelijkse leven van de Palestijnen snijdt. Waar de afscheiding nog niet af is, maken de bewoners gebruik van sluipweggetjes, zoals op de foto hiernaast een vrouw in de Palestijnse stad Abu Dis doet. Grond wordt onteigend en boomgaarden omgekapt om ruimte te maken voor de afscheiding. Demonstranten uit Zawiya (boven) proberen een graafmachine tegen te houden. 1. Geef in je eigen woorden weer wat enclaves zijn. Hoe zijn enclaves van toepassing op de situatie van de Palestijnen? 2. Wat voor gevolgen heeft de bouw van de afscheiding voor: a) de economie en werkgelegenheid van de Palestijnen? b) landbouw op de Westelijke Jordaanoever? c) de volksgezondheid in het gebied? d) het dagelijks leven (uitgaan, familiebezoek, reizen, e.d.)? e) het onderwijs? Qalqiliya is veranderd in een gevangenis Situatie in bezette gebieden wordt met de dag erger

5 Israël bouwt een afscheiding 5 UITSPRAKEN EN STANDPUNTEN De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) heeft het Internationale Gerechtshof (IG) in Den Haag om een adviserende opinie gevraagd over de afscheiding. In juli 2004 oordeelt het Hof dat de afscheiding in strijd is met het internationale recht*. Vervolgens nemen de VN een resolutie (ES-10) aan waarin Israël wordt opgeroepen de afscheiding te slopen, daar waar deze op de bezette Westelijke Jordaanoever staat. De Europese Unie steunt de resolutie. De Verenigde Staten niet. Israël zelf is het oneens met de oproep. Ze beroept zich op het recht op zelfverdediging en de plicht haar burgers te beschermen. Ze wijst op het feit dat het aantal aanslagen daar waar de afscheiding klaar is, sterk is gedaald. Ook Israëlische burgers protesteren tegen de uitspraak van het hof. Ze vinden dat de uitspraak onvoldoende rekening houdt met de misdaad van terreur. * Internationaal Recht [artikel 53 van de 4de Conventie van Genève]: het onteigenen van land, huizen en andere bezittingen van beschermde personen [mensen, die leven onder een bezetting] is verboden. De Israëlische regering komt wel tegemoet aan de uitspraak van haar eigen Hooggerechtshof. Dit hof oordeelde in juni 2004 dat een gedeelte van de afscheiding in strijd is met het internationale recht en de rechten van de Palestijnen. Eind juli keurt de Israëlische Minister van Defensie, Shaul Mofaz, een nieuw constructieplan goed. In dit plan loopt de afscheiding op of dichterbij de Groene Lijn (bron AP). Naar aanleiding van de uitspraak van beide gerechtshoven kopt een artikel van de Israëlische vredesbeweging Gush-Shalom: Petje af voor de rechters in Den Haag en Jeruzalem! Zoals ook andere vredesbewegingen in Israël en daarbuiten, verwerpt Gush-Shalom het idee van een afscheiding. Hun standpunt is als volgt: We willen zij aan zij leven, Palestijnen en Israeli s. In twee staten met een open grens. Vrede betekent dat we leven zonder barrières tussen ons in. Dat je naar de kust van Tel Aviv kunt gaan en we de restaurants in Ramallah kunnen bezoeken zonder door controleposten in muren en hekken te hoeven. 1. De uitspraken van beide Gerechtshoven houden rekening met situatie van de Palestijnen. Toch zijn de Palestijnen het eens met de uitspraak van het Internationale hof, maar oneens met de uitspraak van het Israëlische gerechtshof. Kun je aangeven waarom? Kijk ook op 2. Naast vredesbewegingen staan ook mensenrechtenorganisaties op het standpunt dat de afscheiding een slecht idee is. Op vind je een overzicht van de mensenrechten, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Deze rechten zijn per artikel omschreven. Welke schendingen van mensenrechten worden door de bouw van de afscheiding veroorzaakt? Geef aan waarom. 3. Op de website geeft een aantal NGO s hun visie op het conflict en de afscheiding. a) Is het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) voor of tegen de huidige route van de afscheiding? Waarom? b) Wanneer is er volgens ICCO (InterChurch organisation for development Co-Operation) hoop op vrede? Wat geeft ICCO aan als haar alternatief voor de afscheiding? IG: Israël moet muur op bezet gebied slopen - Israëlische hof: gedeelte van het hek is illegaal

6 6 Israël bouwt een afscheiding MENINGEN VAN JONGE ISRAËLI S Voor of tegen de afscheiding, niemand ontzegt Israël het recht zich tegen aanslagen te beschermen. Ook het Internationaal Gerechtshof stelde dat Israël het recht heeft zich te verdedigen. Ze betwijfelt echter of een afscheiding de juiste maatregel daartoe is. Maar, zegt Israëli Carlier in zijn artikel Recht op Leven = Het Hoogste Recht: voor de meeste mensen in Israël, is het veiligheidshek een jammerlijke maatregel, maar echter ook een kwestie van leven en dood. Ophra, Ido en Noam lijken zijn mening te onderschrijven: Ophra, studente psychologie in Amsterdam. Gaat regelmatig bij familie in Israël op bezoek: Er zij al zoveel vredespogingen gedaan; allemaal zijn ze op niets uitgelopen. Dan maar een afscheidingsmuur tussen de twee volken. Er zijn nu minder aanslagen. Ik vind wel dat de muur op Israëlisch grondgebied moet worden gebouwd. Ido, een onderwijzer uit Hedera in Israël: Ik ben het eens met de bouw van de muur. Het vredesproces is op de klippen gelopen, er is geen andere mogelijkheid. De muur helpt, het aantal aanslagen is teruggelopen. Ik besef dat de bouw van de muur politieke redenen heeft, daar ben ik niet blij mee. Hoe ik de muur noem? Dat hangt af van de omstandigheden. Bij een aanslag is het voor mij een afscheidingsmuur, op andere momenten noem ik het liever een hek. Noam woont in Vardes Gana in Israël, is net uit militaire dienst en wil gaan studeren: De muur is politiek gericht. Hij biedt geen oplossing, maar het is de enige optie. Het hek staat tussen twee landen, zo worden aanslagen voorkomen. Op de vraag wat hij ervan vindt dat de muur onder andere ook op Palestijns grondgebied wordt gebouwd, antwoord hij: In de gebieden waar veel joden wonen, is dat in orde, in de andere gebieden niet. En hoe noemt hij de afscheiding? Een hek, omdat ik wil geloven dat het een hek is. Barak Sharabi, advocaat uit Tel Aviv is onvoorwaardelijk voor de afscheiding: Jammer genoeg is er zoveel haat en wantrouwen tussen de beide partijen gegroeid, dat de bouw van de afscheiding onvermijdelijk is [..] Beide partijen moeten afkoelen, het veiligheidshek is daarvoor een goed middel. Voor sommige Israeli s is de afscheiding echter geen optie. Dit is wat Kerem Blumberg, een jonge Israëlische vredesactiviste over de afscheiding zegt: De muur wordt, zo zegt Sharon, voor mijn veiligheid gebouwd. Ze ontkennen dat de muur politieke doeleinden dient. Maar ik geloof er niets van. De muur wordt gebouwd om mij en mijn buren uit elkaar te houden. Zodat ik ze niet meer als mensen zie. De media en de regering schilderen de Palestijnen af als een stelletje monsters. Begrijp goed, Israël is erg bang dat Israëli s en Palestijnen vrienden worden.[ ] De meeste Israëli s weten niet eens dat er elke maand meer Palestijnen worden gedood, dan Israëli s. 1. Lees de volledige interviews op a) Hoe geven Ido, Ophra en Noam aan dat veiligheid een groot goed is? 2. Lees het interview met Barak Sharabi. a) Wat zegt hij over het recht van Israëli s op bescherming en het recht van Palestijnen op bewegingsvrijheid? b) Vertel in je eigen woorden waarom Barak de afscheiding een veiligheidshek noemt. c) Wat zegt hij over de gekozen route van de afscheiding? d) Wat ziet hij als belangrijke voorwaarde voor vrede? 3. Lees het artikel van Kerem Blumberg. a) Wat zegt zij over de rol van het Israëlische onderwijs? b) Wat is haar mening over de joodse kolonisten in de bezette gebieden? c) Wat vertelt zij over het geweldloze verzet tegen de afscheiding? d) Waarom vindt zij dat de muur de hoop op een succesvol vredesproces vernietigd? 4. De meningen zijn dus verdeeld. Met wie ben jij het eens? Leg uit waarom. De muur wordt gebouwd om ons uit elkaar te houden The Fence does not kill Terror does!

7 Israël bouwt een afscheiding 7 MENINGEN VAN JONGE PALESTIJNEN Op dit werkblad laten we vier Palestijnse jongeren aan het woord. Razan, Abdallah, Jeries en Ala zijn leden van de jongerengroep van het Arabische Onderwijs Instituut in Bethlehem. Dit instituut streeft naar een verbeterde communicatie tussen Palestijnse jongeren en jongeren wereldwijd. Razan Kutlo is 15 jaar en woont in Bethlehem De muur is een slecht idee! Het verdeelt het land van de Palestijnen en Israëli in twee delen. We zouden in vrede moeten leven. Voor vrede heb je deze muur niet nodig. Ik noem de muur een afscheidingsmuur (Separation Wall). [..] Het is nu al niet gemakkelijk om naar Jeruzalem te gaan, door de muur wordt het nog moeilijker. Denk maar eens aan de Palestijnse studenten die niet meer in Jeruzalem kunnen studeren. [..] Ik kan niet meer naar mijn vrienden in Jeruzalem. Nee, de muur staat de vrede in de weg. (Op vind je een kaart van de afscheiding om- en door Jeruzalem) Jeries Qumsieh is 16 jaar en woont in Beit Sahour (ten oosten van Bethlehem) Ik ben heel erg tegen de muur. De muur creëert een gevangenis; we kunnen er alleen uit met toestemming van de Israëli s. De muur vernietigt ons leven. Veel Palestijnen zitten zonder werk, grote stukken van ons land zijn ingepikt. [..] Door de muur kunnen Israëli s en Palestijnen elkaar niet meer ontmoeten, hoe kunnen we dan van en over elkaar leren? We moeten naar het buitenland om elkaar te ontmoeten. Ala Wajih is 16 jaar en woont in Beit Jala (een dorp ten westen van Bethlehem). Ik kom uit een familie die destijds is gevlucht. Eerlijk gezegd heb ik de hoop opgegeven dat ik ooit weer terug kan gaan naar het land waar mijn ouders vandaan komen. [..] Mijn grootste probleem met de muur is dat ik niet meer ongehinderd door mijn land kan reizen en mijn vrienden en familie in andere Palestijnse dorpen niet meer vrijelijk kan bezoeken. Ik noem de muur daarom een Muur die Verstikt (Suffocation Wall). Abdallah Kamel is 16 jaar en woont in Bethlehem. Als de muur niet wordt afgebroken zal er nooit vrede zijn. De muur verergert het lijden van de Palestijnen. [..] Mijn vader is leraar in Hebron ten zuiden van Bethlehem. In normale omstandigheden een afstand van een half uur. Nu duurt de reis naar zijn werk uren. [..] Ik noem de muur een Muur van Racisme (Racist Wall). 1. Lees de volledige interviews op a) Noem een aantal redenen waarom Razan, Jeries, Abdallah en Ala de muur een slechte zaak vinden. b) Vind je hun mening: genuanceerd of ongenuanceerd? Waarom? 2. Wat merkt Razan op ten aanzien van het Israëlische argument dat de muur aanslagen voorkomt? 3. Lees ook het interview met Mohammed Omar op de website a) Waarom gaat het bij de bouw van de afscheiding naar zijn mening om landje pik? b) Schets met behulp van Omar s informatie een beeld van het leven in Gaza. 4. We hebben het Centrum voor Internationaal Conflict Management (CICAM) gevraagd naar de gevolgen van de afscheiding voor het vredesproces. Vergelijk hun antwoord (website met de opmerkingen van Jeries. Wat zeggen ze allebei over het belang van elkaar ontmoeten, leren kennen en vertrouwen? Ala Wajih: wat betekent vrede ; een muur, werkeloosheid, enclaves?

8 8 Israël bouwt een afscheiding WAT BRENGT DE TOEKOMST? Het antwoord op deze vraag hangt nauw samen met de doeleinden van de afscheiding. Zijn deze militair of politiek? Bijvoorbeeld: voorstanders stellen dat de afscheiding een tijdelijke militaire veiligheidsmaatregel is en dus militaire doeleinden dient: Daniel Taub, van het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken: De afscheiding is militair noodzakelijk. Het een tijdelijke, niet-gewelddadige verdedigingsmaatregel. Zonder Palestijnse terreur zou er geen afscheiding zijn. (bron: Israël: zonder terreur geen hek, 2004) Centrum Informatie en Documentatie Israël: Het hek dient militaire doeleinden, geen politieke. Het huidige tracé is tijdelijk, land ten westen van het hek wordt niet geannexeerd. Landeigenaren worden voor verlies van hun land gecompenseerd. (bron: geschreven communicatie, augustus 2004) De tegenstanders stellen dat de afscheiding bedoelt is om een claim te leggen op Palestijns grondgebied en daarmee dus politieke doeleinden dient: Pax Christi Nederland: "De muur is een instrument om grondgebied (de nederzetingen) te annexeren in de Bezette Gebieden, en om macht en controle uit te oefenen door Palestijnen in te sluiten in enclaves en door ze uit te sluiten. Er wordt ingespeeld op de angst onder de Israëlische bevolking om dit project erdoor te drukken." (Pax Christi, 2004) Palestinian Environmental NGOs Network (PENGON) : De bouw van de muur kost een kapitaal! (2.8 miljoen dollar per kilometer). Veel te duur voor een tijdelijke maatregel. Nee, de muur betekent een ijzeren greep op Palestijns land, grondstoffen en waterbronnen. ( 1. Wat brengt de toekomst? a. Ga er vanuit dat de afscheiding militaire doeleinden dient: wat zijn dan de mogelijke implicaties voor de toekomst? b. Ga er van uit dat de afscheiding politieke doeleinden dient: wat zijn dan de mogelijke implicaties voor de toekomst? 2. Niemand is blij met de muur. Ondanks dat is de bouw ervan een feit. We leggen twee stellingen ter discussie aan jullie voor: a) De muur is een noodzakelijk kwaad. Waar de muur is, zijn er minder aanslagen. Pas als burgers zich veilig voelen, kunnen ze zich inzetten voor de vrede. b) De bouw van de muur betekent het failliet van het vredesproces. Het geeft aan dat we de hoop op vrede hebben opgegeven. 3. Je hebt de verschillende aanduidingen en de daaraan verbonden standpunten geïnventariseerd. Hoe zou jij de afscheiding noemen en waarom? Heeft de bestudering van het onderwerp je mening over de afscheiding veranderd? Zo ja, waarom? 4. Lees de toekomstvisies van de deskundigen op a) Wat zeggen Pax Christi en Cordaid over de twee-statenoplossing? b) Wat zeggen zij over de rol van de internationale gemeenschap bij de oplossing van het conflict? c) Wat zou er naar jouw mening moeten gebeuren of veranderen om tot een rechtvaardige oplossing van het conflict te komen? 5. De stukken muur van de afscheiding worden ook gebruikt om boodschappen wereldkundig te maken. Wat zou jij in graffiti op de muur willen zetten? Een vrije Palestijnse staat - Erkenning van veilige grenzen voor Israël

Israël bouwt een afscheiding

Israël bouwt een afscheiding Israël bouwt een afscheiding Editie 4 September 2004 Handleiding voor leerkrachten Israël bouwt een afscheiding Naar aanleiding van de vredesweek in september 2004 besteden we in deze vierde editie van

Nadere informatie

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat stuk ingediend op 175 (2014-2015) Nr. 1 27 november 2014 (2014-2015) Voorstel van resolutie van de dames Tine Soens en Güler Turan betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat verzendcode:

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 16 april 2018 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

Water en politiek in Palestina

Water en politiek in Palestina Water en politiek in Palestina Een posterpresentatie van Stefan Deconinck, KU Brussel Meer informatie: Waternet de geopolitiek van waterschaarste in het Midden-Oosten http://www.waternet.be/ Referenties

Nadere informatie

My Neighbourhood. Opdrachtenblad. Regie: Rebekah Wingert-Jabi & Julia Bacha Jaar: 2012 Duur: 26 minuten. Movies that Matter Educatie Film opent ogen!

My Neighbourhood. Opdrachtenblad. Regie: Rebekah Wingert-Jabi & Julia Bacha Jaar: 2012 Duur: 26 minuten. Movies that Matter Educatie Film opent ogen! 1 Filmbeschrijving Mohammed El Koerd is een Palestijnse jongen die opgroeit in de wijk Sheikh Jarrah in het hart van Oost-Jeruzalem. Wanneer zijn woonplaats door Israëlische kolonisten wordt bezet, moet

Nadere informatie

Het is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat.

Het is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat. 1 Toespraak van de heer Armand De Decker, Voorzitter van de Senaat, naar aanleiding van het bezoek van de heer Mahmoud Abbas, President van de Palestijnse Autoriteit 23 februari 2010 Excellenties, Beste

Nadere informatie

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0346/2017 15.5.2017 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse

Nadere informatie

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid)

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Hieronder volgen de resultaten van het Israël onderzoek wat de EO in de afgelopen weken heeft laten uitvoeren. Veel stellingen zijn in een 5- puntsschaal

Nadere informatie

Conflict Midden Oosten 12 augustus 2005

Conflict Midden Oosten 12 augustus 2005 Conflict Midden Oosten 12 augustus 2005 Met enige regelmaat worden er vragen gesteld over de toestand in het Midden Oosten. Een aantal vragen zijn kort voor de ontruiming van de Joodse kolonisten uit Gaza

Nadere informatie

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is.

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is. HOE LOSSEN WE DIT OP? DE WERKVORM IN HET KORT Wat doe je als je een probleem of ruzie hebt? In het ergste geval moet je naar een rechter. Die bepaalt dan wie er gelijk heeft. Maar meestal kun je problemen

Nadere informatie

Zoekkaart Mensenrechten.

Zoekkaart Mensenrechten. Pagina 1 van 6 Zoekkaart Mensenrechten. 1. Mensenrechten? Wat is dat? In 1945 besloten 51 landen de Verenigde Naties op te richten. In 1948 besloten de Verenigde Naties om een Universele Verklaring van

Nadere informatie

VRAAG & ANTWOORD OVER HET CONFLICT TUSSEN ISRAËL

VRAAG & ANTWOORD OVER HET CONFLICT TUSSEN ISRAËL VRAAG & ANTWOORD OVER HET CONFLICT TUSSEN ISRAËL EN DE PALESTIJNSE GEBIEDEN 1. Waarom zijn Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen actief rond het Israëlisch-Palestijns conflict en nemen jullie het

Nadere informatie

ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE

ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE OPZET LEZING: 1.KORT HISTORISCH OVERZICHT 2. URGENTIE VAN HET VRAAGSTUK 3. TWEE-STATENOPLOSSING EN ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE 1. MANDAATGEBIED

Nadere informatie

Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt

Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt bedoeld: het Israël dat wij ontmoeten in de bijbel en

Nadere informatie

Bezet Palestina. Bypass roads: Israëlische wegen die de verschillende kolonies met elkaar en Israël verbinden. Niet toegankelijk voor Palestijnen.

Bezet Palestina. Bypass roads: Israëlische wegen die de verschillende kolonies met elkaar en Israël verbinden. Niet toegankelijk voor Palestijnen. Joodse nederzettingen De zogenaamde Groene lijn : de grens tussen Israël en de Palestijnse Gebieden, die bestaan uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever (samen 22% van het historische Palestina).

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

Fiche geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict

Fiche geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict BIJLAGEN LES 1 2 LES 1: BIJLAGEN BIJLAGE 1 Fiche geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict Om tot een goed begrip van de geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict te komen, is het belangrijk

Nadere informatie

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Publicatiedatum: 22-01-2015 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit ruim 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online

Nadere informatie

Israël: uit het oog, uit het hart. Een onderzoek naar de houding van Nederland ten opzichte van Israel. N.a.v. 65 jaar staat Israel

Israël: uit het oog, uit het hart. Een onderzoek naar de houding van Nederland ten opzichte van Israel. N.a.v. 65 jaar staat Israel Israël: uit het oog, uit het hart Een onderzoek naar de houding van Nederland ten opzichte van Israel. N.a.v. 65 jaar staat Israel Uit het oog, uit het hart 1 op de 7 Nederlanders hee5 hart voor Israël.

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.

Nadere informatie

4. Het Israëlisch-Palestijns conflict (19 de eeuw heden) (Lessen 21 en 22)

4. Het Israëlisch-Palestijns conflict (19 de eeuw heden) (Lessen 21 en 22) 4. Het Israëlisch-Palestijns conflict (19 de eeuw heden) (Lessen 21 en 22) De geschiedenis weegt zwaar, veel te zwaar op dat lapje grond in het oosten van het Middellandse-Zeegebied. De kern van het probleem

Nadere informatie

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0352/2017 16.5.2017 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse

Nadere informatie

PALESTINIAN VOICES COLLEGE TOUR

PALESTINIAN VOICES COLLEGE TOUR PALESTINIAN VOICES COLLEGE TOUR 19-23 SEPTEMBER AMSTERDAM NIJMEGEN UTRECHT LEIDEN DEN HAAG MAANDAG 19 SEPTEMBER NIJMEGEN Lezing Naim Ateek Soeterbeeck Programma Aula Radboud Universiteit Comeniuslaan 2,

Nadere informatie

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert'

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' DOSSIER 4 UUR NIEUWSBREAK Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' Door: Irene de Zwaan 05/09/13, 16:07 YOUTUBE. Koos van Dam tijdens een optreden in Pauw&Witteman. NIEUWSBREAK

Nadere informatie

Jezus maakt mensen gelukkig

Jezus maakt mensen gelukkig Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!

Nadere informatie

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015 Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je

Nadere informatie

Lesbrief Iedereen betaalt belasting

Lesbrief Iedereen betaalt belasting Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen

Nadere informatie

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat ingediend op 1440 (2017-2018) Nr. 1 11 januari 2018 (2017-2018) Voorstel van resolutie van Tine Soens en Güler Turan betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat verzendcode: BUI 2 1440

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië?

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten zich inleven in een permanent lid van de Veiligheidsraad van de VN. Ze gaan aan de slag met het vraagstuk of de

Nadere informatie

Marianne van Leeuwen Atlantische onderwijsconferentie 18 april 2013

Marianne van Leeuwen Atlantische onderwijsconferentie 18 april 2013 Marianne van Leeuwen Atlantische onderwijsconferentie 18 april 2013 De VS, Europa, Nederland en het Palestijnse vraagstuk Opzet inleiding Naties in het geding. Ontkenning, identificatie, erkenning Territorium

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Leer hoe je effectiever kunt communiceren

Leer hoe je effectiever kunt communiceren Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de

Nadere informatie

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

Platform Mensenrechteneducatie WERKBLADEN - 2

Platform Mensenrechteneducatie WERKBLADEN - 2 INTRODUCTIELES OP MIJN RECHTEN = JOUW RECHTEN De snelle mensenrechtenquiz Vul de vragen snel in zonder al te lang na te denken. Je krijgt er maar drie minuten voor! 1) Geef je eigen definitie van een mensenrecht.

Nadere informatie

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014 Enquete resultaten Normen en Waarden 214 Deze enquête is afgenomen in de derde en vierde klas op de middelbare school de Guido de Bres in Amersfoort. Dit zijn de statistieken van de anwoorden die de leerlingen

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS VRAAG 10 Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de werelpolitiek mengen?

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

HOE LOSSEN WE DIT OP?

HOE LOSSEN WE DIT OP? HOE LOSSEN WE DIT OP? DECEMBER 2014 AAN DE SLAG MET #7 WAT HEB JE NODIG? 7 posters met de antwoordmogelijkheden. De posters kunt u hier downloaden: http://prodemos.nl/content/downl oad/15656/73148/file/prodemos_

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

kracht TWEEDE WERELDOORLOG VERSUS MENSENRECHTEN

kracht TWEEDE WERELDOORLOG VERSUS MENSENRECHTEN WERKb L a D WERKBLAD met terugwerkende kracht met terugwerkende kracht TWEEDE WERELDOORLOG VERSUS MENSENRECHTEN Dit werkblad is een voorbereiding op je bezoek aan de vaste tentoonstelling Met Terugwerkende

Nadere informatie

Eerste deel Apartheidsmuur klaar

Eerste deel Apartheidsmuur klaar de BRUG SEPTEMBER 2003 8 Eerste deel Apartheidsmuur klaar Het is zover, het eerst deel van de Muur die de Westoever afscheidt van Israel is gereed. Terwijl de meeste mensen denken dat de Muur als veiligheidsmaatregel

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Twee prachtige lezingen vanochtend. Er

Nadere informatie

Ontwikkelingssamenwerking Palestijnse gebieden

Ontwikkelingssamenwerking Palestijnse gebieden www.survio.com 14-11-2014 10:32:45 Algemeen Enquête naam Ontwikkelingssamenwerking Palestijnse gebieden Auteur Gwen Bonnie Taal Nederlands Enquête URL http://www.survio.com/survey/d/f6n1b6i0x9a9e9w0f Eerste

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Tekst bij PowerPoint presentatie Kairos Palestina

Tekst bij PowerPoint presentatie Kairos Palestina Tekst bij PowerPoint presentatie Kairos Palestina Deze tekst kan letterlijk worden voorgelezen bij het vertonen van de PowerPointpresentatie. Vanzelfsprekend kunt u ook de tekst aanpassen en andere accenten

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Leerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com

Leerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Living Rights Toti Opdrachtenblad Regie: Duco Tellegen Jaar: 2005 Duur: 26 minuten Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Leerdoelen Je kunt Kenia aanwijzen op een kaart. Je kunt beschrijven

Nadere informatie

Diaconale werkvakantie. Periode: 31 juli 14 augustus 2019

Diaconale werkvakantie. Periode: 31 juli 14 augustus 2019 Diaconale werkvakantie Periode: 31 juli 14 augustus 2019 Kaart Midden-Oosten Israël ca. 22.000 Km2 Nederland ca. 41.000 km2 Start in Bethlehem. Helpen op het land bij de Tent of Nations (4 nachten - basis

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij

Nadere informatie

In Palestina woonde toen kleine Joodse gemeenschappen naast Palestijnse-Arabische bevolking met een goede verstandhouding onderling.

In Palestina woonde toen kleine Joodse gemeenschappen naast Palestijnse-Arabische bevolking met een goede verstandhouding onderling. Werkstuk door een scholier 1921 woorden 10 april 2002 6,1 25 keer beoordeeld Vak Nederlands Betoog De Palestijnse Intifadah (de opstand) Voorwoord Door het oprukken van het antisemitisme in Europa immigreerden

Nadere informatie

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40)

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40) Liturgisch bloemstuk bij de 40 dagen tijd en Pasen 2015 Elke week wordt één kaars gedoofd, van de kandelaar met 8 kaarsen. Er is elke week een boog bekleed met klimop, als beeld van het verbond van God

Nadere informatie

A. Jouw rechten! Kinderrechten

A. Jouw rechten! Kinderrechten Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Eloi Glorieux, mevrouw Mieke Vogels, de heer Rudi Daems, mevrouw Vera Dua en de heren Jef Tavernier en Jos Stassen

VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Eloi Glorieux, mevrouw Mieke Vogels, de heer Rudi Daems, mevrouw Vera Dua en de heren Jef Tavernier en Jos Stassen Zitting 2008-2009 7 januari 2009 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Eloi Glorieux, mevrouw Mieke Vogels, de heer Rudi Daems, mevrouw Vera Dua en de heren Jef Tavernier en Jos Stassen betreffende een oproep

Nadere informatie

Ledenpanel Januari 2016

Ledenpanel Januari 2016 Ledenpanel Januari 2016 Status: Afgesloten Begindatum: 27-01-2016 Einddatum: 02-02-2016 Live: 7 dagen Vragen: 20 Talen: nl Panelgrootte: 3.266 Bounced: 5 (0,2%) Geweigerd: 27 (0,8%) Gedeeltelijk geantwoord:

Nadere informatie

Jezus geeft zijn leven voor de mensen

Jezus geeft zijn leven voor de mensen Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

T W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f

T W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f 1 Tijdens de lessen over de Tweede Wereldoorlog heb je geleerd over Anne Frank. Een joods meisje dat met haar familie ondergedoken zat in het Achterhuis op de Prinsengracht in Amsterdam. Anne hield een

Nadere informatie

Is vrede nog mogelijk?

Is vrede nog mogelijk? Is vrede nog mogelijk? Nabil Sahhar, De Herberg van Ars, Deventer, 4 juni 2015 Een avond van Geloven Nu [*] en Stichting Vrede voor Palestina [**] [*] http://www.heiligelebuinus.nl/groepen/gelo vennugroepen

Nadere informatie

MODULE V. Ben jij nou Europees?

MODULE V. Ben jij nou Europees? MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.

Nadere informatie

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Inleiding regeerakkoord 2017-2021 Vertrouwen in de toekomst Inleiding Mensen in Nederland hebben veel vrijheid. Nederlanders vormen een sterke groep. Iedereen kan proberen om verder te komen in zijn leven.

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Collapsing Perspectives.

Collapsing Perspectives. Collapsing Perspectives. Palestijnen in Area C/ Westelijke Jordaanoever Verslag door Rachel Kurian, Aalt Leusink, Peter van Lieshout, Marloes van Noorloos, Dubravka Z arkov, Secretariële bijstand: Machteld

Nadere informatie

Visual Storytelling Analyse van een Infographic. Het Frisia-Nederland conflict

Visual Storytelling Analyse van een Infographic. Het Frisia-Nederland conflict Visual Storytelling Analyse van een Infographic Het Frisia-Nederland conflict Student: Yannick van Hierden Id-code : 1609791 E-mail : Yannickvanhierden@student.hu.nl Docent: Gerard Smit Minor: Editorial

Nadere informatie

Midden Oosten Werkgroep 2018

Midden Oosten Werkgroep 2018 Midden Oosten Werkgroep 2018 Werkgroep De werkgroep Midden Oosten bestaat uit vier leden, die mimimaal drie keer per jaar vergaderen over de voortgang van de door dg WereldWerk ondersteunde projecten en

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren, Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Vandaag is het zondag, vredeszondag. En aanstaande zaterdag, 26 september, is het nationale burendag. Een dag om met elkaar koffie te drinken, activiteiten

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper

Nadere informatie

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, De Minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, De Minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 april 2016 Betreft Beantwoording

Nadere informatie

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch?

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch? Liturgie Jongerenviering op 10 juni 2012 Protestantse Kerk in Wehl Welkom Anneke We begroeten elkaar met het zingen van: 'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) Thema van de

Nadere informatie

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee

Nadere informatie

Hoe is het om te leven in de Gazastrook? (bron:

Hoe is het om te leven in de Gazastrook? (bron: Hoe is het om te leven in de Gazastrook? (bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/16/hoe-is-het-om-te-leven-inde-gazastrook--/) Afgelopen dagen werden meer dan 60 Palestijnen gedood tijdens betogingen

Nadere informatie

De oprichting van de staat Israël heeft geleid tot het huidige conflict tussen de Israëli s en de Palestijnen.

De oprichting van de staat Israël heeft geleid tot het huidige conflict tussen de Israëli s en de Palestijnen. Profielwerkstuk door een scholier 2422 woorden 17 februari 2004 5,3 71 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De probleemstelling De oprichting van de staat Israël heeft geleid tot het huidige conflict tussen

Nadere informatie

UITDAGING 5: Justine helpt de buren

UITDAGING 5: Justine helpt de buren Dit werkblaadje is van... UITDAGING 5: Justine helpt de buren Solidariteit in je eigen omgeving Individuele oefening Heb jij al eens iemand geholpen? Schrijf op wat je deed om die persoon te helpen. Voorbeeld:

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

1/ De vastlegging van de grenzen van Israël en meerbepaald van de Palestijnse gebieden. 3/ Het recht op terugkeer van de vluchtelingen van 1948

1/ De vastlegging van de grenzen van Israël en meerbepaald van de Palestijnse gebieden. 3/ Het recht op terugkeer van de vluchtelingen van 1948 Inleiding Leden van Jong N-VA hebben sinds de oprichting van de organisatie dikwijls gevraagd een inhoudelijk standpunt uit te werken over het Israëlisch-Palestijns conflict. Vanuit een volksnationalistische

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren)

In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren) In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren) Ik ben daar heel erg mee bezig 39,4% Ik ben daar redelijk mee bezig 50,4% Ik ben daar niet zo mee

Nadere informatie

Elk kind heeft het recht om...

Elk kind heeft het recht om... Elk kind heeft het recht om... Rechten is hetgeen je mag doen en mag hebben. Je hoeft er niet eerst iets anders voor te doen. Rechten heb je gewoon. Ook jij hebt rechten. Iedereen heeft ze. Kinderrechten

Nadere informatie