SAMENVATTING Hoofdstuk 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SAMENVATTING Hoofdstuk 1"

Transcriptie

1 Polyvinylchloride (PVC) is één van de meest toegepaste polymeren. Dit is te danken aan de vrij lage productiekosten en de grote veelzijdigheid. PVC kan toegepast worden in een heel breed scala aan producten, zowel in harde als zachte, flexibele vorm na de toevoeging van weekmakers. Je vindt PVC terug in regenkleding, rioleringsbuizen, bloedzakjes, kabelisolatie, vloerbekleding etc. PVC wordt veelvuldig gebruikt als alternatief voor natuurlijke materialen, zoals rubber, leer, hout en textiel. Het heeft echter ook één groot nadeel, namelijk een zeer lage thermische stabiliteit. Aangezien PVC altijd verwerkt dient te worden bij hoge temperaturen om de gewenste producten te kunnen vervaardigen, vaak tussen de 150 en 200 C, worden er vóór de verwerking stabilisatoren aan het polymeer toegevoegd. De meest geschikte stabilisatoren zijn gebaseerd op zware metalen, waarbij de op lood gebaseerde stabilisatoren het meest worden toegepast. Het gebruik van deze zware metaalhoudende stabilisatoren wordt echter steeds bezwaarlijker en meer en meer aan banden gelegd binnen Europa. Daarom is het van belang om te werken aan zowel de ontwikkeling van milieuvriendelijkere zware metaalvrije stabilisatoren, als aan verbeteringen in het polymerisatieproces zodat misschien uiteindelijk een van nature thermisch stabieler PVC geproduceerd kan worden, waardoor er minder (zware) stabilisatoren kunnen worden toegepast. Dit promotieonderzoek is volledig op dat laatste gericht. Het doel van dit onderzoeksproject is het uitgebreid bestuderen van de vrije radicaal suspensiepolymerisatie van vinylchloride monomeer (VCM) om zo meer inzicht te krijgen in de oorzaken van de lage thermische stabiliteit van PVC. In Hoofdstuk 1 wordt een historisch overzicht gegeven over de ontdekking en de ontwikkeling van PVC gedurende de twintigste eeuw. De lage thermische stabiliteit van PVC wordt veroorzaakt door defecten in de moleculaire structuur van PVC, die gevormd worden door middel van nevenreacties die plaatsvinden tijdens de polymerisatie. De belangrijkste defecten zijn de zogenaamde allylische en tertiaire chloren, waarbij deze laatste gelokaliseerd zijn op vertakkingspunten in de keten. Deze defecten lijken de belangrijkste initiatiepunten te zijn voor de thermische 171

2 degradatie van PVC, dat plaatsvindt door middel van afsplitsing van HCl waarbij lange, geconjugeerde polyeenstructuren worden gevormd. Dit proces, ook wel dehydrochlorering genoemd, blijkt volgens een zeer snel afrits -mechanisme te verlopen. De gevormde polyenen zorgen voor een verkleuring van het PVC en een verslechtering van de mechanische eigenschappen. Om de oorzaak van het plaatsvinden van deze nevenreacties tijdens de polymerisatie van VCM te bestuderen, is er een opstelling bestaande uit twee identieke 1-l autoclaven gebouwd. Voor deze studie is gekozen voor de suspensiepolymerisatie van VCM, omdat minstens 80% van al het PVC in de industrie geproduceerd wordt volgens dit proces. Hoofdstuk 2 beschrijft de optimalisatie van deze suspensiepolymerisatie in één van onze 1-l autoclaven. Daarnaast wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan de karakterisatie van de resulterende producten. Alle polymerisatiereacties zijn uitgevoerd bij een constante temperatuur van 57.5 C volgens een standaard buizenreceptuur, zoals een veel voorkomend type PVC in de industrie wordt geproduceerd. Wanneer een anker-roerder gebruikt wordt met een toerental van 1000 rpm, wordt de kleinste deeltjesgrootte behaald van circa 150 µm, een porositeit van 20% en de kortste polymerisatietijd van ongeveer 390 min. Deze karakteristieken komen sterk overeen met die van de commerciële producten verkregen met een zelfde receptuur. Deze receptuur en roersnelheid zijn vervolgens toegepast gedurende het gehele onderzoek. In Hoofdstuk 3 wordt de suspensiepolymerisatie van VCM over het gehele conversiebereik bestudeerd. De polymerisatie vindt voornamelijk in een twee-fasen systeem plaats, dat bestaat uit een polymeerarme fase die slechts minder dan 0.1% (m/m) polymeer bevat, en een polymeerrijke fase, welke bestaat uit PVC dat gezwollen is in circa 34% (m/m) monomeer (Appendix). De samenstelling van deze polymeerrijke fase is constant, omdat het gepolymeriseerde monomeer in deze fase continu wordt aangevuld vanuit de polymeerarme fase. Echter na het bereiken van de kritische monomeerconversie (X f ) van circa 60% is deze polymeerarme fase volledig geconsumeerd en zal de polymerisatie alleen nog doorgang vinden in de polymeerrijke fase, waarbij deze steeds geconcentreerder wordt. Vanaf dit moment 172

3 begint ook de druk in de reactor te dalen bij toenemende monomeerconversie, aangezien de evenwichtsdruk van het VCM-PVC mengsel in de polymeerrijke fase aanzienlijk lager ligt dan de dampdruk van puur vloeibaar VCM. De polymerisatie stopt uiteindelijk vanzelf na het bereiken van een monomeerconversie van ongeveer 96% (X l ). Op dat moment komt de glasovergangstemperatuur (T g ) van het VCM-PVC mengsel in de polymeerrijke fase precies overeen met de polymerisatietemperatuur van 57.5 C en zijn daardoor alle reacties als het ware bevroren. Na slechts 13% monomeerconversie zijn de gevormde PVC-korrels nog erg bros, poreus en langgerekt van vorm. Bij toenemende monomeerconversie groeien de polymeerkorrels bijna niet meer in omvang, terwijl de inwendige primaire deeltjes wel doorgroeien en uiteindelijk coaguleren. Hierdoor neemt de interne porositeit van de polymeerkorrels sterk af, wat uiteindelijk resulteert in een meer robuuste PVC-korrel. Door een continu toenemend aandeel van de polymerisatie in de polymeerrijke fase neemt het molecuulgewicht van PVC gedurende de polymerisatie toe tot een monomeerconversie van circa 80%. Bij hogere monomeerconversies wordt een duidelijke afname in het molecuulgewicht waargenomen. Deze afname wordt veroorzaakt doordat de propagatiereactie steeds sterker diffusiegecontroleerd wordt en het proces van ketenoverdracht naar monomeer juist prominenter. Met behulp van een standaard dehydrochloreringstest is vastgesteld dat de thermische stabiliteit van PVC sterk afneemt bij een toenemende monomeerconversie boven 80 tot 85%. Tegelijkertijd wordt eveneens een duidelijke toename waargenomen in het aantal interne allylische groepen en verscheidene vertakkingen, die deels gekoppeld zijn aan tertiaire chloren. Hieruit kan worden vastgesteld dat het zeer waarschijnlijk is dat de aanwezigheid van deze defecten de lage thermische stabiliteit van PVC veroorzaken. Bij het bestuderen van de polymerisatie van VCM over de gehele conversiereeks werd een warmte effect waargenomen. Hoofdstuk 4 beschrijft de aanwezigheid van deze zogenaamde hot spot, welke verschijnt op het moment dat de druk in de reactor begint af te nemen. Deze hot spot is het resultaat van het geleffect dat plaats heeft gedurende de gehele polymerisatie in de polymeerrijke fase. Het geleffect wordt echter groter op het moment dat de polymeerarme fase compleet geconsumeerd is, 173

4 waardoor de polymeerrijke fase steeds geconcentreerder wordt. Met het visceuzer worden van de polymeerrijke fase wordt de bimoleculaire terminatie nog meer vertraagd en zal dus de toenemende radicaalconcentratie voor een versnelde monomeerconversie en dus een toenemende productie van warmte zorgen. De toename in de omzettingssnelheid van VCM en het molecuulgewicht, welke karakteristiek zijn voor een geleffect, zijn slechts beperkt merkbaar. Dit komt overeen met de verwachtingen aangezien ongeveer 80% van alle terminatiereacties niet vertraagd worden, omdat deze via ketenoverdracht naar monomeer plaatsvinden. Bovendien is er ook sprake van een afnemende beschikbaarheid van monomeer. Het is gebleken dat het voorkomen van de hot spot afhankelijk is van de methode van roeren, die factoren beïnvloedt als warmteoverdracht door de waterfase, warmteverlies via de reactorwand en de grootte van de polymeriserende druppels. Hoe kleiner deze druppels zijn, hoe groter hun totale oppervlak is. Dit resulteert in een verhoogde uitwisseling van warmte tussen de polymeriserende druppels en de omringende waterfase, waardoor een duidelijkere hot spot wordt waargenomen. Er werd geen enkele relatie gevonden tussen het verschijnen van de hot spot en de vorming van defecten in de structuur van PVC en dus de thermische stabiliteit. De polymerisatie in de polymeerrijke fase bij hoge monomeerconversies is van groot belang gebleken inzake de thermische stabiliteit. Daarom is getracht invloed uit te oefenen op het verloop van de polymerisatie in deze fase door de compositie van de polymeerrijke fase aan te passen, zoals beschreven is in de hoofdstukken 5 en 6. In Hoofdstuk 5 wordt het onderzoek naar de invloed van de aanwezigheid van n- octaan gedurende de polymerisatie beschreven. n-octaan is een zeer slecht oplosmiddel voor PVC, maar wel mengbaar met VCM. Door de aanwezigheid van n- octaan zal de polymeerrijke fase dichter worden doordat de polymeerketens zich sterker zullen samenvouwen met de afnemende oplosmiddelkwaliteit van het VCM / n-octaan-mengsel. Hierdoor neemt de monomeerconcentratie in deze fase af en daarbij dus ook de polymerisatiesnelheid en het warmte-effect. Wanneer meer dan 15% (m/m) n-octaan wordt toegevoegd verdwijnt de hot spot uiteindelijk in zijn geheel. De druk in de reactor daalt continu gedurende het gehele polymerisatieproces. Deze 174

5 drukdaling wordt veroorzaakt door de toenemende concentratie van n-octaan in VCM, wat een verlaging van de totale dampdruk van dit mengsel tot gevolg heeft. De PVC-korrels die geproduceerd zijn in aanwezigheid van n-octaan zijn veel poreuzer, waarbij de diameter van de poriën blijkt te zijn afgenomen. Dit is het gevolg van de vorming van een groter aantal primaire deeltjes die kleiner zijn in omvang en minder met elkaar versmolten. De thermische stabiliteit van PVC neemt sterk af wanneer het gevormd wordt in de aanwezigheid van n-octaan. Echter, naast een duidelijke toename in de chloormethylvertakkingen, die geen tertiaire chloor aan het vertakkingspunt bevatten, zijn er geen significante veranderingen in de hoeveelheid van de andere typen vertakkingen waar te nemen. Dit leidt daardoor toch tot enige speculatie over een mogelijke invloed van deze chloormethyl-vertakkingen op de thermische stabiliteit van PVC. Als tegenhanger voor de toevoeging van n-octaan wordt in Hoofdstuk 6 de toevoeging van o-dichloorbenzeen, een oplosmiddel voor zowel PVC als VCM, beschreven. De aanwezigheid van o-dichloorbenzeen zorgt voor een meer gezwollen en een dus minder polymeerrijke fase met een lagere dichtheid. De toenemende beweeglijkheid van de groeiende polymeerketens, welke resulteert in een minder vertraagde bimoleculaire terminatie, veroorzaakt een verminderde hot spot. Uiteindelijk verdwijnt de hot spot in zijn geheel bij het toevoegen van meer dan 10% (m/m) o-dichloorbenzeen. De porositeit van de PVC-korrels neemt sterk af bij een toenemende hoeveelheid o- dichloorbenzeen. Dit wordt veroorzaakt doordat de primaire deeltjes in de korrels meer gezwollen zijn en daardoor ook sterker gecoaguleerd. In de aanwezigheid van o-dichloorbenzeen worden de 2,4-dichloor-n-butyl- en de chloormethyl-vertakkingen veel minder gevormd, met name bij zeer hoge monomeerconversies. De thermische stabiliteit van deze polymeren is eveneens sterk verbeterd. Deze twee typen vertakkingen worden gevormd via intramoleculaire nevenreacties, die vermoedelijk worden gehinderd door de beschermende werking van VCM, en bij hogere conversies van o-dichloorbenzeen, die CH-π-interacties kunnen aangaan met de polymeerketen. Juist bij hogere monomeerconversies, wanneer VCM bijna geheel is opgereageerd, zal de aanwezigheid van het o- 175

6 dichloorbenzeen de explosieve groei van het aantal van deze vertakkingen kunnen tegengaan. 176

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen New aspects of the suspension polymerization of vinyl chloride in relation to the low thermal stability of poly(vinyl chloride) Pauwels, Kim Francesca Daniëla IMPORTANT NOTE: You

Nadere informatie

Effect of the modification of the polymer-rich phase composition on the formation of structural defects in radical suspension PVC Purmova, Jindra

Effect of the modification of the polymer-rich phase composition on the formation of structural defects in radical suspension PVC Purmova, Jindra Effect of the modification of the polymer-rich phase composition on the formation of structural defects in radical suspension PVC Purmova, Jindra IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Appendix A hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 (hoofdstuk 5)

Hoofdstuk 2 Appendix A hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 (hoofdstuk 5) Telecommunicatie beheerst steeds sterker de hedendaagse samenleving en kan niet meer worden weggedacht. De hoeveelheid informatie die de wereld rondgestuurd wordt, groeit elke dag. Het intensief gebruik

Nadere informatie

De extruder als polymerisatiereactor voor polymeren op basis van styreen

De extruder als polymerisatiereactor voor polymeren op basis van styreen De extruder als polymerisatiereactor voor polymeren op basis van styreen Dit proefschrift beschrijft het onderzoek naar de extruder als polymerisatiereactor voor polymeren op basis van styreen. In de samenvatting

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Het tablet is om vele redenen een populaire toedieningsvorm van geneesmiddelen. Het gebruikersgemak en het gemak waarmee ze grootschalig kunnen worden geproduceerd zijn slechts twee van de

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/40283 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hou, L. Title: Photothermal studies of single molecules and gold nanoparticles

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting - voor niet-vakgenoten -

Nederlandse samenvatting - voor niet-vakgenoten - Nederlandse samenvatting - voor niet-vakgenoten - Nederlandse samenvatting voor niet-vakgenoten In dit proefschrift staat het metaal koper centraal. Koper komt vooral via de voeding in het lichaam van

Nadere informatie

6 Polymerisatietechnieken

6 Polymerisatietechnieken Polymeerchemie H6 Polymerisatietechnieken p1 6 Polymerisatietechnieken 6.1 Inleiding Bij de productie van polymeren dient men een keus te maken betreffende het toe te passen polymerisatiesysteem en de

Nadere informatie

APPENDIX. Nederlandse samenvatting

APPENDIX. Nederlandse samenvatting APPENDIX Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting SAMENVATTING Therapeutische eiwitten zijn veelbelovende geneesmiddelen voor de behandeling van ernstige en levensbedreigende ziekten. De ingewikkelde

Nadere informatie

Samenvatting Dit proefschrift gaat over Monte Carlo simulatie van polymeersystemen. Polymeren zijn grote moleculen die opgebouwd zijn uit kleinere chemische eenheden die monomeren genoemd worden. Bekende

Nadere informatie

XIII. Samenvatting. Samenvatting

XIII. Samenvatting. Samenvatting XIII In dit werk wordt de invloed van dimethyldisulfide (DMDS) en van zeven potentiële additieven op het stoomkraken van n-hexaan onderzocht aan de hand van experimenten in een continu volkomen gemengde

Nadere informatie

Welke soorten kunststoffen zijn er? Eigenschappen van kunststoffen. Na deze clip kun je: Onderwerpen. Eigenschappen verbeteren.

Welke soorten kunststoffen zijn er? Eigenschappen van kunststoffen. Na deze clip kun je: Onderwerpen. Eigenschappen verbeteren. Welke soorten kunststoffen zijn er? Na deze clip kun je: vertellen hoe je met andere stoffen de eigenschappen van kunststoffen kunt verbeteren de drie verschillende soorten kunststoffen noemen uitleggen

Nadere informatie

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis aardolie 100% Diesel & stookolie 70% Benzine 20% andere 10% Motorbenzines 13% grondstoffen voor chemie 7% Verven, aceton,... 3% KUNSTSTOFFEN 4% 1 2 Geschiedenis of polymeren 1859 Patent cellulose gebruikt

Nadere informatie

IPERCO lijmen. Introductie

IPERCO lijmen. Introductie IPERCO lijmen Introductie Het is aan te raden de basis begrippen te kennen voor een goede lijmverbinding. Doormiddel van deze handleiding geven wij u inzicht in het vulcaniseren en het noodzakelijk uit

Nadere informatie

University of Groningen. Rheokinetics Cioffi, Mario

University of Groningen. Rheokinetics Cioffi, Mario University of Groningen Rheokinetics Cioffi, Mario IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9 Samenvatting door Dylan 551 woorden 30 december 2016 9 4 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Aardolie ( onzuivere stof ) - Organisch materiaal -

Nadere informatie

Three-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier

Three-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier Three-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier Samenvatting 10 190 Hoofdstuk 10 Driedimensionale visualisatie van contactnetwerken in granulair materiaal Het onderzoek

Nadere informatie

Samenvatting Zure gassen zijn veelvuldig aanwezig in verschillende concentraties in industriële gassen. Deze moeten vaak verwijderd worden vanwege corrosie preventie, operationele, economische en/of milieu

Nadere informatie

Polymeren zijn grote moleculen die zijn opgebouwd uit een beperkt aantal soorten bouwblokken waarvan er een groot aantal in een molecuul zijn verwerkt. Meestal bestaat een polymeermolecuul uit een lange

Nadere informatie

De synthese van een polyester

De synthese van een polyester De synthese van een polyester 1 OPDRCHT FSE 3 Synthetiseer, per projectgroep, één type polyester, op verschillende manieren. Hoe maak je een polyester? 2 SYNTHESE VN EEN MONOESTER X = OH, Cl, OCOR SYNTHESE

Nadere informatie

1. Uit welke grondstoffen worden kunststoffen gemaakt? 2. In welke drie groepen kunnen synthetische stoffen worden ingedeeld?

1. Uit welke grondstoffen worden kunststoffen gemaakt? 2. In welke drie groepen kunnen synthetische stoffen worden ingedeeld? Kunststoffen 1.9 Vragen en opgaven 1. Uit welke grondstoffen worden kunststoffen gemaakt? aardolie: aardgas; of steenkool. 2. In welke drie groepen kunnen synthetische stoffen worden ingedeeld? thermoplasten,

Nadere informatie

Eddy Brinkman. Materiaalkunde in een notendop. Materials Veldhoven - 31 mei 2017

Eddy Brinkman. Materiaalkunde in een notendop. Materials Veldhoven - 31 mei 2017 Eddy Brinkman Materials 2017 - Veldhoven - 31 mei 2017 Materiaalkunde: geeft antwoord op waarom Waarom is juist dat materiaal geschikt voor die toepassing? Materiaaltechnologie: geeft antwoord op hoe Aan

Nadere informatie

eindrapport Optimalisatie van de geextrudeerde boortunne/: de binnenbekisting SAMENVATTING

eindrapport Optimalisatie van de geextrudeerde boortunne/: de binnenbekisting SAMENVATTING Optimalisatie van de geextrudeerde boortunne/: de binnenbekisting eindrapport SAMENVATTING Wanneer men kijkt naar de kostenopbouw van een geboorde tunnel, die gebouwd wordt volgens de gebruikelijke segmenten-methode,

Nadere informatie

Chapter 8b Samenvatting Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Boven

Chapter 8b Samenvatting Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Boven Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Bovendien kan door middel van een katalysator de selectiviteit van een reactie,

Nadere informatie

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt & Kees Kerstens

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt & Kees Kerstens Chemisch recyclen kunststof verpakkingen Karen van de Stadt & Kees Kerstens Wat doen we vandaag Stand van zaken Chemisch recyclen voor kunststof verpakkingen Huidig systeem recyclen voor kunststof verpakkingen

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in productie van hardmetaal tonen enerzijds het verder verbeteren van mechanische eigenschappen qua hardheid en taaiheid,

Recente ontwikkelingen in productie van hardmetaal tonen enerzijds het verder verbeteren van mechanische eigenschappen qua hardheid en taaiheid, Recente ontwikkelingen in productie van hardmetaal tonen enerzijds het verder verbeteren van mechanische eigenschappen qua hardheid en taaiheid, anderzijds de behoefte tot verhogen van corrosiebestendigheid

Nadere informatie

Polymerisatie van Vinylchloride tot Polyvinylchloride: radicaaloverdracht en morfologische aspecten

Polymerisatie van Vinylchloride tot Polyvinylchloride: radicaaloverdracht en morfologische aspecten Faculteit Ingenieurswetenschappen Vakgroep Chemische Proceskunde en Technische Chemie Laboratorium voor Petrochemische Techniek Voorzitter: Prof. dr. ir. G. B. Marin Polymerisatie van Vinylchloride tot

Nadere informatie

Appendix. 8.2 Samenvatting

Appendix. 8.2 Samenvatting Appendix 8.2 Samenvatting Thermoplastisch polyurethaan is een veelgebruikt polymeer dat onder andere wordt toegepast in schoenzolen, sportuitrustingen, aandrijfriemen, oormerken voor vee en auto-onderdelen.

Nadere informatie

Samenvatting Vrij vertaald luidt de titel van dit proefschrift: "Ladingstransport in dunne- lm transistoren gebaseerd op geordende organische halfgeleiders". Alvorens in te gaan op de specieke resultaten

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting 121 Samenvatting Antioxidanten spelen een belangrijke rol in tal van biochemische processen, variërend van het ontstaan van ziekten tot het verouderen van voedingsmiddelen. Om deze rol accuraat te kunnen

Nadere informatie

Methanol. Formule. Brandalcohol, methylalcohol. Productie. (a) Productie van synthesegas. (i) Traditionele methoden

Methanol. Formule. Brandalcohol, methylalcohol. Productie. (a) Productie van synthesegas. (i) Traditionele methoden Methanol Formule CH3OH Naam Familie Productie Brandalcohol, methylalcohol Alcoholen (a) Productie van synthesegas (i) Traditionele methoden Methanol wordt vervaardigd uit synthesegas dat een mengsel is

Nadere informatie

Oefentoets polymeren havo en vwo

Oefentoets polymeren havo en vwo Oefentoets polymeren havo en vwo Opgave 1 Kunststofrecycling Sinds een aantal jaar wordt in Nederland kunststof op verschillende manieren apart ingezameld. In het scheikundige tijdschrift chemische feitelijkheden

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36998 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36998 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36998 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dunnen, Angela den Title: Surface-structure dependencies in catalytic reactions

Nadere informatie

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype.

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype. TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van DEC International -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). De volgende

Nadere informatie

TECHNISCHE STEEKKAART Nr. T.V./041/3-A bladzijde 2. Het vloeibaar twee componenten epoxyhars bevat minstens 60 % epoxyhars, verharder inbegrepen.

TECHNISCHE STEEKKAART Nr. T.V./041/3-A bladzijde 2. Het vloeibaar twee componenten epoxyhars bevat minstens 60 % epoxyhars, verharder inbegrepen. TECHNISCHE STEEKKAART Nr. T.V./041/3-A bladzijde 2. II. DE FUNCTIE TWEE COMPONENTEN EPOXY: Het vloeibaar twee componenten epoxyhars bevat minstens 60 % epoxyhars, verharder inbegrepen. III. BEKLEDINGSPROCES:

Nadere informatie

6 Samenvatting (Dutch Summary)

6 Samenvatting (Dutch Summary) 6 Samenvatting (Dutch Summary) Kunststoffen (plastics) zijn tegenwoordig uit het dagelijks leven niet meer weg te denken. Veel van de dingen om ons heen, zoals de vele verpakkingsmaterialen (boterhamzakjes,

Nadere informatie

De waterconstante en de ph

De waterconstante en de ph EVENWICHTEN BIJ PROTOLYSEREACTIES De waterconstante en de ph Water is een amfotere stof, dat wil zeggen dat het zowel zure als basische eigenschappen heeft. In zuiver water treedt daarom een reactie van

Nadere informatie

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Photovoltaica is een duurzame en schone bron van energie en de zon levert meer dan genoeg energie om photovoltaica

Nadere informatie

Siliconen verwarmingsmatten

Siliconen verwarmingsmatten Flexibele, siliconen verwarmingsmatten zijn voor zeer veel verschillende toepassingen bruikbaar. De verwarmingsmatten worden toegepast in onder andere laboratoria, ruimtevaart, machinebouw, tankindustrie

Nadere informatie

xxiv Samenvatting tie geïsoleerd kan worden bestudeerd. Het gebruik van transitietoestandstheorie laat toe om de kinetiek van elke reactie op theoreti

xxiv Samenvatting tie geïsoleerd kan worden bestudeerd. Het gebruik van transitietoestandstheorie laat toe om de kinetiek van elke reactie op theoreti In dit doctoraatswerk worden moleculaire modelleringstechnieken aangewend voor de studie van verschillende aspecten gerelateerd met de propagatiestap bij vrije radicalaire polymerisatie. Het mechanisme

Nadere informatie

NC 2K Clearcoat. Toepassingen: - Aluminium gevel beplating - Gepoedercoate oppervlakten - Stalen ondergronden - Trespa gevelbeplating

NC 2K Clearcoat. Toepassingen: - Aluminium gevel beplating - Gepoedercoate oppervlakten - Stalen ondergronden - Trespa gevelbeplating NC 2K Clearcoat Omschrijving : NC 2k Clearcoat 2 component-polysiloxan-epoxy eenlaags veredeling is een transparante 2 componenten coating gebaseerd op nanotechnologie. Voorwerpen behandeld met NC 2k Clearcoat

Nadere informatie

9. Nederlandse Samenvatting

9. Nederlandse Samenvatting 9. Nederlandse Samenvatting Cellen in ons lichaam zitten niet alleen. Iedere cel is omgeven door andere cellen en een fiber netwerk genaamd de extracellulaire matrix (ECM). Dit netwerk geeft structuur

Nadere informatie

Direct Activation of Allylic Alcohols in Palladium Catalyzed Coupling Reactions Y. Gümrükçü

Direct Activation of Allylic Alcohols in Palladium Catalyzed Coupling Reactions Y. Gümrükçü Direct Activation of Allylic Alcohols in Palladium Catalyzed Coupling eactions Y. Gümrükçü Alhoewel er de afgelopen jaren al geweldig veel gedaan is om de effecten van het menselijk handelen op het milieu

Nadere informatie

- Samenvatting voor niet-chemici -

- Samenvatting voor niet-chemici - - Samenvatting voor niet-chemici - Inleiding In het leven van de moderne mens zijn producten uit de chemische industrie overal aanwezig. We gebruiken plastics en andere kunststoffen als verpakkingsmateriaal

Nadere informatie

Samenvatting. Figuur 1. Algemene structuur van een nucleotide (links) en de structuren van de verschillende basen (rechts).

Samenvatting. Figuur 1. Algemene structuur van een nucleotide (links) en de structuren van de verschillende basen (rechts). DA is het molecuul dat in levende organismen alle genetische informatie bevat. et komt doorgaans voor als een dimeer van twee complementaire nucleotide-polymeren, waarbij de individuele nucleotiden in

Nadere informatie

heroal zonweringsystemen

heroal zonweringsystemen Persdossier R+T 2015 Persbericht: heroal uitbreiding van het portfolio heroal zonweringsystemen heroal introduceert zonweringcollectie op R+T 2015 Stuttgart / Verl, februari 2015 Op de R+T 2015 presenteert

Nadere informatie

Kunststoffen bij brand

Kunststoffen bij brand 056 1 Kunststoffen bij brand Onder kunststoffen verstaan we in dit artikel synthetische polymeren (onder andere plastics). Deze stoffen komen herhaaldelijk in negatieve zin in de publiciteit bij branden.

Nadere informatie

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis aardolie 100% Diesel & stookolie 70% Benzine 20% andere 10% Motorbenzines 13% grondstoffen voor chemie 7% Verven, aceton,... 3% KUNSTSTOFFEN 4% 1 2 Geschiedenis of polymeren 1859 Patent cellulose gebruikt

Nadere informatie

DRUKVERLIES GELAMINEERDE FLEXIBELE SLANGEN

DRUKVERLIES GELAMINEERDE FLEXIBELE SLANGEN TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van EC -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). e volgende parameters

Nadere informatie

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype.

de weerstandscoëfficiënt van de bochten is nagenoeg onafhankelijk van het slangtype. TNO heeft een onderzoek naar de invloed van een aantal parameters op de wrijvings- en weerstandscoëfficiënten van DEC International -slangen en -bochten uitgevoerd (rapportnummer 90-042/R.24/LIS). De volgende

Nadere informatie

Duurzaamheid van lijmverbindingen

Duurzaamheid van lijmverbindingen Duurzaamheid van lijmverbindingen ir. Arnold Knottnerus European Adhesive Engineer DVS /EWF 3309 EWF 517-1 Veldhoven, 21 april 2016 Sheet 2 van 35 Sheet 3 van 35 Samenwerkingspartner van: Ontwerp Testen

Nadere informatie

ZETTEX MS POLYMERS. Stick with us for a stronger world

ZETTEX MS POLYMERS. Stick with us for a stronger world MS POLYMEER ZETTEX MS POLYMERS Wat betekent MS Polymeer nu eigenlijk? De betekenis van MS Polymeer is letterlijk: Modified Silane Polymer. Dit is eenvoudig gezegd dus een lijm van gemodificeerde silaan

Nadere informatie

het gebied cm -1. Zowel fysische veroudering als retrogradatie veroorzaakt een toename in de proton T 1ρ relaxatietijden in vaste stof NMR re

het gebied cm -1. Zowel fysische veroudering als retrogradatie veroorzaakt een toename in de proton T 1ρ relaxatietijden in vaste stof NMR re Zetmeel wordt door planten geproduceerd voor de opslag van de energiebron glucose en bestaat uit hoofdzakelijk lineair amylose en sterk vertakt amylopectine. Bij het verwerken van voedsel op zetmeelbasis

Nadere informatie

OEFENVRAAGSTUKKEN STEREOCHEMIE Hoofdstuk 16 PULSAR CHEMIE

OEFENVRAAGSTUKKEN STEREOCHEMIE Hoofdstuk 16 PULSAR CHEMIE OEFEVRAAGSTUKKE STEREOEMIE oofdstuk 16 PULSAR EMIE 1,2-dimethylcyclopropaan Als men diazomethaan, 2 2, laat reageren met trans-2-buteen ontstaan verscheidene reactieproducten. Van één van de reactieproducten

Nadere informatie

ESD. Salespresentatie Colorex

ESD. Salespresentatie Colorex ESD Wat is statische ontlading Colorex ESD is de overdracht van een elektrostatisch lading tussen twee objecten met verschillende polariteit. Dit staat bekend als een tribo-elektrische lading. Wat is statische

Nadere informatie

Eindexamen vwo scheikunde I

Eindexamen vwo scheikunde I Waterstof uit afvalwater 1 maximumscore 4 C 6 H 1 O 6 + 4 H O 4 H + CH COO + HCO + 4 H + molverhouding CH COO : HCO = 1 : 1 en C balans juist 1 coëfficiënt voor H + gelijk aan de som van de coëfficiënten

Nadere informatie

Biofysische Scheikunde: Statistische Mechanica

Biofysische Scheikunde: Statistische Mechanica Biofysische Scheikunde: Statistische Mechanica De Boltzmannverdeling Vrije Universiteit Brussel 4 december 2009 Outline 1 De Boltzmannverdeling 2 Outline De Boltzmannverdeling 1 De Boltzmannverdeling 2

Nadere informatie

Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie

Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie 26/01/2012 Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie Marleen Rombouts Lasercentrum Vlaanderen, Vito, Mol (België) Marleen.Rombouts@vito.be Benelux Laserevent 2012,

Nadere informatie

Scheidingsmethoden methode principe voorbeeld. destilleren verschil in kookpunt wijn whiskey. filtreren verschil in deeltjesgrootte koffie

Scheidingsmethoden methode principe voorbeeld. destilleren verschil in kookpunt wijn whiskey. filtreren verschil in deeltjesgrootte koffie 1.2 Twee of meer atoomsoorten samen vormen een molecuul : bouwsteen die bestaat uit twee of meer atomen Atoom : bouwsteen van een molecuul Stoffen Zuivere stoffen Elementen: stoffen waarvan de bouwstenen

Nadere informatie

Profielwerkstuk De Emulsiepolymerisatie van Styreen

Profielwerkstuk De Emulsiepolymerisatie van Styreen De nieuwe landelijke schoolopzet, de Tweede Fase, omvat op Havo en VWO het maken van een profielwerkstuk. Dit werkstuk is een zogenaamd "handelingsdeel" en moet met een voldoende zijn beoordeeld om mee

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn er miljoenen mensen met diabetes mellitus, hetgeen resulteert in aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Bekende oogheelkundige complicaties

Nadere informatie

Oefen-SE SE4 Havo 5. Micro-organismen

Oefen-SE SE4 Havo 5. Micro-organismen Oefen-SE SE4 Havo 5 Bij alle berekeningen moeten de antwoorden in wetenschappelijke notatie, in het juiste aantal significante cijfers en indien nodig met de juiste eenheid weergegeven worden. Micro-organismen

Nadere informatie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie Basisprincipes Labo Hygrothermie Informatiesessie Binnenisolatie Deel 1 9 oktober 2018 Groot potentieel voor na-isolatie van muren 3,7 miljoen woningen 1946-1970 Vooral ongeïsoleerde spouwmuren 23 % 38

Nadere informatie

Plasticiteit. B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde. Structuur van de lessen 1-4

Plasticiteit. B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde. Structuur van de lessen 1-4 Plasticiteit Hoofdstuk 6 B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde Structuur van de lessen 1-4 Algemene introductie in de wereld van de materialen Les 1 materialen ontwerp materialen en milieu Elastische

Nadere informatie

Ultra. Wij innoveren eens te meer! Een vermindering van het verbruik. Een frisse en lichte geur

Ultra. Wij innoveren eens te meer! Een vermindering van het verbruik. Een frisse en lichte geur Wij innoveren eens te meer! Mazout Ultra Een vermindering van het verbruik Een frisse en lichte geur 6 Een verhoging van de betrouwbaarheid en de duurzaamheid van uw installatie Fiche Verwarming nr 21

Nadere informatie

EFFECTEN VAN GRAZERS OP BELANGRIJKE KWELDER PROCESSEN

EFFECTEN VAN GRAZERS OP BELANGRIJKE KWELDER PROCESSEN Samenvatting INTRODUCTIE Een groot deel van het landoppervlak op aarde is bedekt met graslanden en deze worden doorgaans door zowel inheemse diersoorten als door vee begraasd. Dit leidt vaak tot een zeer

Nadere informatie

TRANSPORTBAND BLANCHEUR/KOKER

TRANSPORTBAND BLANCHEUR/KOKER Food Processing Equipment NEAEN ContiBlanch TRANSPORTBAND BLANCHEUR/KOKER De NEAEN ContiBlanch transportband blancheur/koker is bedoeld voor de warmtebehandeling van een groot aantal producten waarvan

Nadere informatie

Reactiesnelheid (aanvulling 8.1, 8.2 en 8.3)

Reactiesnelheid (aanvulling 8.1, 8.2 en 8.3) Reactiesnelheid (aanvulling 8.1, 8. en 8.3) Uit een aantal experimenten (zie 8.1 en 8.) bleek het volgende: De reactiesnelheid hangt af van: deeltjesgrootte concentratie temperatuur katalysatoren In 8.3

Nadere informatie

Rubbermat op de rol voor. ligboxen loopgangen melkstallen

Rubbermat op de rol voor. ligboxen loopgangen melkstallen Rubbermat op de rol voor ligboxen loopgangen melkstallen Huber: de grootste fabrikant in Europa voor rubbermat op de rol! Onze geschiedenis 1925 als vulkaniseerbedrijf opgericht door Anton Huber sr. in

Nadere informatie

Arbeidsproductiviteit in MKB en grootbedrijf

Arbeidsproductiviteit in MKB en grootbedrijf M21221 Arbeidsproductiviteit in MKB en groot Verklaring van verschillen tussen MKB en groot en ontwikkelingen 1993-29 Anne Bruins Ton Kwaak Zoetermeer, november 212 Arbeidsproductiviteit in MKB en groot

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Functioneren infrarood panelen ES systems

Functioneren infrarood panelen ES systems INFRAROOD VERWARMINGSSYSTEEM Productie- en verkoopmaatschappij ES systems, opgericht in 2010, is een jong en dynamisch bedrijf dat zich snel ontwikkelt. Bij het opstarten van dit bedrijf is gebruik gemaakt

Nadere informatie

ADN-VRAGENCATALOGUS 2011 Gas

ADN-VRAGENCATALOGUS 2011 Gas CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART CCNR-ZKR/ADN/WG/CQ/2011/12 definitief 27 januari 2012 Or. DUITS ADN-VRAGENCATALOGUS 2011 Gas De ADN-vragencatalogus 2011 is op 27-01-2012 in de onderhavige versie aangenomen

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting 106 Samenvatting Samenvatting Actieve sportpaarden krijgen vaak vetrijke rantsoenen met vetgehalten tot 130 g/kg droge stof. De toevoeging van vet verhoogt de energiedichtheid van voeders.

Nadere informatie

CONCEPT WATERWERKBLAD UITVOERING PERSPROEF DATUM: OKT 2014

CONCEPT WATERWERKBLAD UITVOERING PERSPROEF DATUM: OKT 2014 Herziening van juni 2004 CONCEPT WATERWERKBLAD WB 2.3 UITVOERING PERSPROEF DATUM: OKT 2014 Auteursrechten voorbehouden Met betrekking tot de persproef is in artikel 2.3 van NEN 1006 (AVWI-2014) het volgende

Nadere informatie

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofdstuk 14 Chemische processen bladzijde 1 Opgave 1 Wat denk je, zijn de volgende processen continuprocessen of batch-processen? a productie van verschillende soorten medicijnen b productie van verschillende

Nadere informatie

Naam. OPDRACHT 1 Project 1: GSM. Kunststoffen. 1. Wat zijn kunststoffen? Chemische verbindingen die niet op een natuurlijke manier worden gemaakt.

Naam. OPDRACHT 1 Project 1: GSM. Kunststoffen. 1. Wat zijn kunststoffen? Chemische verbindingen die niet op een natuurlijke manier worden gemaakt. Naam PDRACHT 1 Kunststoffen 1. Wat zijn kunststoffen? Chemische verbindingen die niet op een natuurlijke manier worden gemaakt. 2. Wat is bakeliet en wie is de uitvinder? Kunststof (PhenolFormaldehyde),

Nadere informatie

Rilsan. Toepassingen. unieke wervelsinterprocédé bekleedt Kersten Kunststofcoating leidingdelen en andere constructies met een.

Rilsan. Toepassingen. unieke wervelsinterprocédé bekleedt Kersten Kunststofcoating leidingdelen en andere constructies met een. Rilsan Rilsan Rilsan is een hoogwaardige thermoplastische poedercoating, die wordt geproduceerd op basis van plantaardige ricinusolie. Deze olie wordt gewonnen uit de zaden van de ricinus communis, die

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING

SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING Ondanks meer dan een halve eeuw ervaring in de plastic- en voedingsindustrie, is hotmelt co-extrusie een relatief nieuwe technologie in de farmaceutische industrie. Co-extrusie werd recentelijk

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Huijs, F. M. (2000). Thin transparent conducting films based on core-shell latexes s.n.

Citation for published version (APA): Huijs, F. M. (2000). Thin transparent conducting films based on core-shell latexes s.n. University of Groningen Thin transparent conducting films based on core-shell latexes Huijs, Franciscus Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you

Nadere informatie

De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven

De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven Samenvatting Op weg naar de moleculaire detectie van leven op Mars De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven drastisch veranderd en de verwachtingen voor het

Nadere informatie

Uitwerkingen. T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen

Uitwerkingen. T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen Uitwerkingen T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN

Nadere informatie

Tentamenopgave A. Geachte mevrouw, heer,

Tentamenopgave A. Geachte mevrouw, heer, Tentamenopgave A Geachte mevrouw, heer, 4 Ons bedrijf levert chemicaliën, bezit transportondernemingen en doet onderzoek. Wij hebben op het gebied van het verwerken van ijzererts vindingen gedaan en willen

Nadere informatie

I.B. Kracht b.v. Patroon elementen. max. 700 C

I.B. Kracht b.v. Patroon elementen. max. 700 C I.B. Kracht b.v. Patroon elementen max. 700 C Voor het efficiënt en nauwkeurig verwarmen van massieve metalen voorwerpen in o.a. plastic, rubber en verpakkings-industrie en machinefabrieken. De lengte,

Nadere informatie

CombiTherm centrifugaal pomp bestand tegen hoge temperaturen Werkingsprincipe Eigenschappen

CombiTherm centrifugaal pomp bestand tegen hoge temperaturen Werkingsprincipe Eigenschappen CombiTherm centrifugaal pomp bestand tegen hoge temperaturen Johnson Pump heeft haar bestaande Combi reeks centrifugaal pompen uitgebreid met een uitvoering die bestand is tegen vloeistoffen met een hoge

Nadere informatie

Ondanks meer dan een eeuw van ervaring in de plastics en rubber industrie en het feit

Ondanks meer dan een eeuw van ervaring in de plastics en rubber industrie en het feit SAMENVATTING Ondanks meer dan een eeuw van ervaring in de plastics en rubber industrie en het feit dat het sinds 1930 gebruikt wordt in de voedingsindustrie, is hot-melt extrusie (HME) een relatief nieuwe

Nadere informatie

HUIS VAN EEN FOTOCAMERA

HUIS VAN EEN FOTOCAMERA EEUWIGE RECYCLING BESTAAT NIET HUIS VAN EEN FOTOCAMERA Recycleer papier, glas en groenafval. En het gaat de goede kant op. Recyclatie is populair. Alles waar gerecycleerd op staat, is goed. Heb je toch

Nadere informatie

PLASTICA HPL. Deze documentatie maakt onderdeel uit van het

PLASTICA HPL. Deze documentatie maakt onderdeel uit van het PLASTICA HPL Deze documentatie maakt onderdeel uit van het Magazine Interieur Collectie - versie CIN01-05016 De beste keuze voor elk interieur! PLASTICA HPL Van kantoren tot ziekenhuizen, winkels en schepen:

Nadere informatie

Figuur 1. Drukdalingen in bar van de verbonden cavernes binnen 45 minuten na de eerste drukdaling op TR-1/4/5

Figuur 1. Drukdalingen in bar van de verbonden cavernes binnen 45 minuten na de eerste drukdaling op TR-1/4/5 Van : Aan : Copy : (WEP) Datum : 7 juni 2018 Onderwerp : Voorziene bodemdaling bij afbouwen van pekelproductie uit de Nedmag pekelcluster ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon AntiCorrosion Metal

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon AntiCorrosion Metal Titel Tekst Orange Nano Guardon AntiCorrosion Metal Metaal corrosie brengt hoge kosten en veiligheidsrisico s met zich mee Corrosie is de aantasting van metalen door zuurstof en water in de lucht, het

Nadere informatie

Samenvatting nanokristallen gedoteerde spectroscopie

Samenvatting nanokristallen gedoteerde spectroscopie Samenvatting Dit proefschrift behandelt de eigenschappen van een speciale klasse van halfgeleiders (halfgeleiders zijn materialen die veel slechter geleiden dan een metaal, maar nog altijd veel beter dan

Nadere informatie

Nano Green World Metal AntiCorrosion

Nano Green World Metal AntiCorrosion Nano Green World Metal AntiCorrosion Op basis van Nanotechnologie Beschermt net zo goed als thermisch verzinken Vormt een zeer dunne beschermlaag Spaart energie en grondstoffen Is veelzijdig, flexibel

Nadere informatie

Samenvatting. Injectie van SiC deeltjes in Al

Samenvatting. Injectie van SiC deeltjes in Al In technologische toepassingen wordt het oppervlak vaak het meeste belast. Dit heeft geleid tot het ontstaan van een nieuw vakgebied, de oppervlakte technologie. Constructie-onderdelen falen door hoge

Nadere informatie

Vuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie

Vuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie Vuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie Inleiding Energie-efficiëntie is zelden de primaire zorg bij het programmeren van een robot. Hoewel er in onderzoek reeds methodes werden ontwikkeld

Nadere informatie

De productie van PVC in Europa

De productie van PVC in Europa De productie van PVC in Europa April 2011 Polyvinylchloride, of PVC, is een van s werelds meest gebruikte polymeren. Vanwege zijn veelzijdigheid wordt het materiaal veel gebruikt voor uiteenlopende industriële,

Nadere informatie

Officieel dealer van Trelleborg Hefkussens

Officieel dealer van Trelleborg Hefkussens Officieel dealer van Trelleborg Hefkussens Bedrijfsprofiel Trelleborg Ridderkerk ontwikkelt hoogwaardige rubber producten die afdichten, ondersteunen en beschermen in veeleisende industriële omgevingen

Nadere informatie

POWERTOOLS VOOR PROFESSIONALS 09/2015

POWERTOOLS VOOR PROFESSIONALS 09/2015 4 POWERTOOLS VOOR PROFESSIONALS 09/2015 KRACHTIG & COMPACT EY 74A2 LJ2G / PN2G / X Accu-schroef/boormachine 2 Nieuwe borstelloze motor De nieuwe grotere motor zorgt voor meer kracht en efficiëntie (vergeleken

Nadere informatie

University of Groningen. Biobased, thermoreversibly crosslinked polyesters Beljaars, Martijn

University of Groningen. Biobased, thermoreversibly crosslinked polyesters Beljaars, Martijn University of Groningen Biobased, thermoreversibly crosslinked polyesters Beljaars, Martijn IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from

Nadere informatie