Projectplan Ondersteuning Huisartsenzorg en Acute zorg in Noord Nederland (versie 2.0)

Transcriptie

1 Projectplan Project: Ondersteuning in de Huisartsenzorg en Acute Zorg in Noord Nederland door de physician assistant Auteur: Albert Verstallen Budgetcode: Initiatiefnemer directieleden van de vier Noordelijke Huisartsendienstenstructuren, de Hanzehogeschool Groningen, RUG Huisartsenopleiding en betrokken huisartsen. Datum akkoord Opdrachtgever: Fasedocument voor de volgende overgang: Initiatief- >> Definitiefase (voorheen projectopdracht) О Definitie- >> Ontwerpfase О Ontwerp- >> Voorbereidingsfase О Voorbereidings- >> Realisatiefase О Realisatie- >> Nazorgfase Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 1 van 15

2 Revisiehistorie Revisie datum Samenvatting veranderingen Door Versie e concept Albert Verstallen Commentaar André Oosterhof verwerkt Albert Verstallen Commentaar Ine Scholten en Ronald Officier Albert Verstallen 1.2 verwerkt Commentaar Ine Scholten, Ronald Officier, Maarten Stuker, Dite Husselman, Fred Dirks en Anja Drent verwerkt Albert Verstallen 2.0 Goedkeuringen Dit document is goedgekeurd door: Naam Uitgiftedatum Versie Distributie Dit document is verspreid onder: Naam Ine Scholten (directeur DDG), Jetty Rozema (locatiemanager DDG), Willem Groenevelt (directeur Dokterswacht Friesland), Ronald Officier (locatiemanager CHD), J.Piersma (Dokterswacht Friesland), Janny Dekker (huisarts), Johan Post (huisarts), Raju Peters Veluthamaningal (huisarts), André Oosterhof (teamleider MPA), Albert Verstallen (programmamanager MPA) Ine Scholten (directeur Dokters Dienst Groningen), Dite Husselman (directeur Huisartsenpost Zwolle), Fred Dirks (locatiemanager Dokterwacht Friesland), Jan Willem vd Kouwe (huisarts in Drenthe), Johan van der Meer (UMCG), Maarten Stuker (directeur Centrale Huisartsendienst Drenthe), Willem Groenevelt (directeur Dokterswacht Friesland), Ronald Officier (locatiemanager Centrale Huisartsendienst Drenthe), Anja Drent (locatiemanager Dokters Dienst Groningen), Johan Post (huisarts), S. van Nierop, Cees vd Schans (lector Transparante Uitgiftedatum Versie Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 2 van 15

3 Zorgverlening Hanzehogeschool Groningen), André Oosterhof (teamleider MPA), Albert Verstallen (programmamanager MPA), Joya Smit (programmamanager VS) Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 3 van 15

4 Inhoud 1 PROJECTINHOUD INLEIDING AANLEIDING EN VISIE UITGANGSSITUATIE DOEL PROJECTRESULTATEN SAMENHANG MET DE OMGEVING EN NEVENEFFECTEN DE AANPAK RANDVOORWAARDEN & BEPERKINGEN PROJECTBEHEER ORGANISATIE TIJDSPLANNING EN LOOPTIJD GELD KWALITEIT RISICO S INFORMATIE Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 4 van 15

5 1 Projectinhoud 1.1 Inleiding Binnen het Regionaal Overleg Acute Zorg wordt er gesproken over de vergrijzing in het Noorden (Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel) en het steeds moeilijker bezetten van de Huisartsen zorg en de Acute zorg. Dit heeft geleid tot het zoeken naar mogelijkheden om taakherschikking te realiseren. Al brainstormend is het idee ontstaan om bij de Hanzehogeschool meer mensen op te leiden voor taakherschikking en delegatie in de huisartsenzorg en dan met name in de acute zorg. Tijdens gesprekken die door medewerkers van de opleiding Master Physician Assistant van de Hanzehogeschool Groningen gevoerd zijn met vertegenwoordigers van de doktersdienst Groningen, de centrale huisartsendienst Drenthe, de dokterswacht Friesland, de huisartsenpost IJssel-Vecht (Overijssel) en diverse huisartsen is afgesproken dat hiervoor een plan uitgewerkt zal worden. Het onderhavige document vormt een nadere uitwerking en concretisering van deze eerste ideeën. In dit document wordt het projectplan voor het project Ondersteuning in de Huisartsenzorg en Acute zorg in Noord Nederland door de physician assistant uitgewerkt. Het gaat hierbij over de projectopdracht; de initiatieffase van het project wordt hiermee afgesloten. Het eerste hoofdstuk beschrijft de projectinhoud. De probleemanalyse ( aanleiding en visie ), de uitgangssituatie, het projectdoel, de projectresultaten, de samenhang met de omgeving en neveneffecten, de aanpak, en de randvoorwaarden en beperkingen komen in dit hoofdstuk aan de orde. Hoofdstuk 2, Projectbeheer, licht de projectorganisatie toe, alsmede de tijdsplanning en looptijd, de begroting ( geld ), de kwaliteit, de projectrisico s en de informatie. Dit document beoogt een eenduidige en eensluidende projectomschrijving te zijn en een gelijk begrip daarvan bij betrokkenen te bewerkstelligen. Bij goedkeuring van dit document wordt een start gemaakt met de tweede fase: de definitiefase. De definitiefase zal eind februari 2012 afgerond zijn. 1.2 Aanleiding en visie Voor wat betreft de huisartsenzorg en de acute zorg in de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel zijn een aantal ontwikkelingen waar te nemen: De zorgverlening in het algemeen wordt met name in het landelijk gebied steeds problematischer door ontgroening en (dubbele) vergrijzing. Hierdoor zijn er de komende jaren steeds minder mensen beschikbaar voor een groeiende zorgvraag. Met als gevolg dat Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 5 van 15

6 niet alleen de (aantallen) huisartsen maar ook de ziekenhuizen de komende decennia onder druk komen te staan. Om goede eerste - en tweedelijns zorg te garanderen en betaalbaar te houden zijn aanpassingen nodig in de huidige voorzieningenstructuur. Met name de kleinere perifere ziekenhuizen hebben moeite om hun afdeling spoedeisende hulp (SEH) open te houden. Een 24-uurs bezetting vraagt veel van de organisatie en zijn middelen. Het patiëntenaanbod is relatief gering en het rendement van de SEH is hierdoor laag. De kosten wegen nauwelijks tegen de baten op. Recente beleidsuitspraken van de minister van VWS met betrekking tot concentratie en vermindering van het aantal SEH s zijn hier een uitvloeisel van. De huisartsenposten daarentegen kennen een grote populariteit. De druk is hier dan ook groot. Het verzorgingsgebied van veel huisartsenposten is uitgestrekt waarbij de norm voor de gemiddelde aanrijdtijd naar een patiënt 30 minuten is. Dit is uiteraard sterk afhankelijk van de inhoud van de zorgvraag. Protocollair bezien kan de tijd van aanrijden gelegen zijn tussen een aanrijdtijd van minimaal 15 minuten tot maximaal enkele uren / de volgende dag. Dit betekent dat men voor levensbedreigende spoed steeds vaker een beroep op het ambulancevervoer moet doen. Daar komt bij dat de avond-, nacht-, en weekenddiensten door veel oudere huisartsen en huisartsen met jonge kinderen als bezwaarlijk worden ervaren. Om de werkdruk voor huisartsen te verminderen, de dagzorg te waarborgen en tevens de efficiency van de hulpverlening te vergroten overwegen de huisartsenposten steeds vaker PA s in dienst te nemen. Echter een dienstverband alleen maar buiten kantooruren is voor velen niet de gewenste werkomgeving en een full time dienstverband is dan niet te realiseren. In de 24-uurs zorgverlening speelt de ambulancedienst eveneens een belangrijke rol. De ambulancehulpverlener werkt op de grens van het medisch handelen. Daar is potentieel dat door wil groeien en vaak de ambitie heeft om meer te leren en hun vaardigheden te vergroten, waardoor zij breder inzetbaar zijn. Binnen de SEH s van de ziekenhuizen werken verpleegkundigen die door willen groeien en ook bij huisartsen in de dagzorg werken hulpverleners die door willen groeien. In een tijd waarin bezuinigingen de boventoon gaan voeren, de zorg met name in de kleinere perifere ziekenhuizen voor ingrijpende veranderingen staat, ontvolking in het landelijk gebied een steeds nadrukkelijker rol gaat spelen, huisartsen(posten) onder druk (komen te) staan, er een tekort aan huisartsen dreigt in met name het landelijk gebied en de aantallen SEH s zeer waarschijnlijk gereduceerd gaan worden, biedt de inzet van de PA als relatief nieuwe professional in het medisch domein nadrukkelijk de mogelijkheid om de problemen het hoofd te bieden. Daarmee kan de PA fungeren als smeerolie en bindmiddel voor en binnen de gezondheidszorg. Wat betreft de inzet en scholing van PA s binnen de acute zorgopvang is er als het ware sprake van een drieluik: Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 6 van 15

7 Inzet en scholing bij de combinatie Ambulancedienst Huisartsenpost Inzet en scholing bij de combinatie Spoedeisende Hulp Huisartsenpost Inzet en scholing bij de combinatie dagpraktijk Huisarts - Huisartsenpost Met als resultaat: Efficiëntere inzet van de bezetting van de SEH liefst in combinatie met de huisartsenpost met PA( s), vooral gelet op de opvang van zelfverwijzers waardoor medisch specialisten ontlast kunnen worden. Vermindering van de werkdruk van huisartsen op de huisartsenpost door PA s zelfstandig consulten te laten uitvoeren en te laten ondersteunen, ANW-visites van de huisarts te laten overnemen en door gebruik te maken van PA s via de ambulancedienst. Mede hierdoor: - Voorzien in een optimale medische bezetting van de huisartsenpost - Veelal snellere en adequatere hulpverlening aan patiënten - Uitsparen van extra inzet van huisartsen - Opvullen van plekken waar geen artsen meer te krijgen zijn Efficiëntere hulpverlening en betere bereikbaarheid door de algeheel flexibeler inzet van PA s, onder andere leidend tot kostenvermindering Aantrekkelijk werkgeverschap door combinatie van werkzaamheden, waardoor mensen eerder zullen kiezen voor een dergelijke opleiding, functie en/of provincie om te werken Kostenreductie Inzet van alle partijen zoals ziekenhuizen, ambulancevervoerders en huisartsendiensten in het bijzonder maar ook verzekeraars, rijk en provincie zijn nodig om dit te realiseren. De opleiding Master Physician Assistant van de Hanzehogeschool in Groningen wil het project Ondersteuning in de huisartsenzorg en de acute zorg in Noord Nederland initiëren en trekken. Vanuit een maatschappelijke betrokkenheid kan het als onafhankelijk instituut een belangrijke rol spelen in het tot stand brengen van de noodzakelijke samenwerkingsverbanden en onder meer de daarmee gepaard gaande logistieke samenhang en protocollering voor haar rekening nemen 1.3 Uitgangssituatie De huidige praktijk laat al vormen van samenwerking zien tussen huisartsenposten, dagpraktijken, ambulancediensten en afdelingen spoedeisende hulp. Een van de elementen daarbij is het gezamenlijk in dienst nemen en opleiden van PA s. In Dokkum is hier een mooi voorbeeld van. Ook in Emmen is een soortgelijk initiatief gestart. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 7 van 15

8 Ambulancehulpverleners melden zich regelmatig bij de opleiding MPA met het verzoek om de opleiding te mogen volgen. Strikt genomen is dit door de eis van een leerwerkovereenkomst van 32 uur en daadwerkelijke taakherschikking zelden (echt) mogelijk. Goodwill van de werkgever en eventueel opleider zijn hierin doorslaggevend. Veel werkgevers in de ambulancezorg staan overigens positief tegenover een verdere ontwikkeling van hun personeel, waarbij zeker ook gedacht kan worden aan herschikking van taken van de huisarts. 1.4 Doel Het hoofddoel van het project is te komen tot oplossingen voor gesignaleerde organisatieoverstijgende problemen in de huisartsenzorg en de acute zorgopvang in de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel door physician assistants nadrukkelijk een positie te geven binnen die huisartsenzorg en acute zorgopvang. Door hun inzet functioneren zij als het ware als smeerolie en bindmiddel voor en binnen de gezondheidszorg. Binnen het hoofddoel worden de volgende subdoelen onderscheiden: Het in Groningen opleiden van twee extra opeenvolgende cohorten van 15 PA s t.b.v. de huisartsenzorg en de acute zorgopvang elk buiten de landelijke en regionale instroom om. Het verrichten van (promotie) onderzoek naar de positionering van de PA in de huisartsenzorg en de acute zorgopvang. 1.5 Projectresultaten De belangrijkste resultaten van het project zijn: Gerealiseerde oplossingen voor gesignaleerde organisatie-overstijgende problemen in de acute zorgopvang in de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel door physician assistants hierin nadrukkelijk een positie toe te kennen. Een eerste cohort van 15 afgestudeerde PA s t.b.v. de acute zorgopvang in maart Een tweede cohort van 15 afgestudeerde PA s t.b.v. de acute zorgopvang in maart Een afgerond promotieonderzoek naar de positionering van de PA in de acute zorgopvang in Aanbevelingen voor vervolgstappen, voortzetting van het project. Zie verder 2.2. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 8 van 15

9 1.6 Samenhang met de omgeving en neveneffecten Het project Ondersteuning in de huisartsenzorg en Acute zorg in Noord Nederland is een nieuw project. Het heeft echter wel raakvlakken met ontwikkelingen en projecten binnen het veld van de gezondheidszorg en het onderwijs. Hierbij valt te denken aan: De conceptnotitie Het (ondersteunend) team in de huisartsenvoorziening van de NHG/LHV. De recente aanpassing van de wet BIG voor wat betreft de positie van de physician assistant en de verpleegkundig specialist (nurse practitioner). Het project Naar een landelijke implementatie van de NP en de PA in de eerste lijn van de stichting KOH. Het project Zaalarts van de Radboud zorgacademie. Het project Leven Lang Leren van de Hanzehogeschool Groningen. 1.7 De aanpak Het gedeelte van het project dat betrekking heeft op het opleiden van twee extra cohorten van elk 15 studenten P.A. t.b.v. de acute zorgopvang heeft in principe een looptijd van 2,5 jaar. (instroom in en ) Wanneer gaandeweg deze twee jaar blijkt dat er meer vraag is naar extra cohorten opgeleide PA s, dan kan zo nodig het project verlengd worden. Het gedeelte van het project dat betrekking heeft op het onderzoeksgedeelte heeft in principe een looptijd van 4 jaar. Voor financiering van het project zal overleg gevoerd worden met het ministerie van VWS, het ministerie van OCW, de besturen van de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel ( krimpgelden ) en de zorgverzekeraars in de vier provincies. Zie verder Randvoorwaarden & beperkingen Voor het project gelden de volgende randvoorwaarden: Door de ministeries van VWS en OCW dient toestemming te worden verleend voor het opleiden van twee extra cohorten van 15 PA s t.b.v. de acute zorgopvang buiten de reguliere landelijke en regionale instroom om. Betrokkenen dienen bereid te zijn buiten bestaande kaders te denken en te werken. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 9 van 15

10 Betrokkenen dienen bereid te zijn aanpassingen te doen in de eigen organisatie en de daar gangbare processen. Er dienen subsidiegelden over een langere periode beschikbaar te worden gesteld. Er dient een projectleider te worden aangesteld die uitstekend in staat is te werken als procesinnovator. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 10 van 15

11 2 Projectbeheer 2.1 Organisatie Initiatiefnemers Initiatiefnemers zijn: directieleden van de vier Noordelijke Huisartsendienstenstructuren en de Hanzehogeschool Groningen vertegenwoordigt door de heer A. Oosterhof (teamleider MPA) RUG huisartsenopleiding en betrokken huisartsen. Penvoerder en coördinatie. Penvoerder van het project Positionering van de PA in de acute zorgopvang is A. Oosterhof, teamleider van de opleiding Master Physician Assistant van de Hanzehogeschool Groningen. Stuurgroep De stuurgroep bestaat uit 4 vertegenwoordigers van het ROAZ uit de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, waaronder twee directeuren van huisartsenposten. De stuurgroep bewaakt de voortgang en kwaliteit van het project op afstand. Projectgroep Er wordt een projectgroep gevormd bestaande uit (gemandateerde) vertegenwoordigers van huisartsenposten, ziekenhuizen, SEH s, huisartsen, ambulancediensten en zorgverzekeraars in de vier noordelijk provincies. De projectgroep ondersteunt en faciliteert waar nodig en mogelijk de projectleider in zijn werkzaamheden. Projectleider De projectleider heeft de procesregie en bewaakt de voortgang van het hele project. Hij draagt namens de projectgroep zorg voor de rapportage naar de stuurgroep en initiatiefnemer / penvoerder. Promotieonderzoek Het promotieonderzoek naar de positionering van de PA in de acute zorgopvang zal begeleid worden door een begeleidingscommissie bestaande uit mw. Dekker, huisartsengeneeskunde aan de RijksUniversiteit Groningen en dhr. C.P. van der Schans, hoogleraar revalidatiegeneeskunde aan de RijksUniversiteit Groningen en tevens lector Transparante Zorgverlening aan de Hanzehogeschool Groningen. Zij zullen zich in eerste instantie buigen over de kaders en randvoorwaarden van het onderzoek. Het uiteindelijke onderzoek zal worden uitgevoerd door een promovendus. Ook het lectoraat Arbeidsinnovatie zal een rol spelen bij de uitvoering van het onderzoek. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 11 van 15

12 2.2 Tijdsplanning en looptijd Initiatieffase Resultaten / producten Wie Tijdsplanning Projectopdracht Positionering PA in Albert Verstallen in samenspraak en November 2011 de acute zorgopvang geaccordeerd door partners Definitiefase Resultaten / producten Wie Tijdsplanning Gevoerd overleg OCW / VWS over André Oosterhof December 2011 extra instroom 2 cohorten van 15 PA s elk buiten reguliere instroom Gevoerd overleg ROAZ over André Oosterhof, projectleider en December 2011 februari 2012 projectplan en implicaties projectgroep Belangstellings- en Projectleider i.s.m. projectgroep December 2011 februari 2012 bereidheidsinventarisatie bij huisartsen in Friesland, Groningen en Drenthe om een PA aan te nemen, op te leiden, of vanuit een huisartsenpost te detacheren. Belangstellings- en Projectleider i.s.m. projectgroep December 2011 februari 2012 bereidheidsinventarisatie bij spoedeisende hulp posten in Friesland, Groningen en Drenthe om een PA aan te nemen, op te leiden, of vanuit een huisartsenpost te detacheren. Belangstellings- en bereidheidsinventarisatie bij ambulancediensten in Friesland, Groningen en Drenthe om een PA aan te nemen, op te leiden, of vanuit een huisartsenpost te detacheren. Projectleider i.s.m. projectgroep December februari 2012 Aanzet tot beschrijving onderzoek Hoogleraren en promovendus November maart 2012 Go / No-go voor vervolg Stuurgroep Eind februari 2012 Opstellen project programma Projectleider Eind januari 2012 Opstellen voortgangsrapportage definitiefase Projectleider Eind februari 2012 Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 12 van 15

13 Ontwerp en voorbereidingsfase Resultaten / producten Wie Tijdsplanning Overzicht van deelnemende Projectleider Februari maart 2012 huisartsen, huisartsenposten, SEH s, ambulancediensten Geworven kandidaten PA s i.o. Projectleider i.s.m. projectgroep Februari - maart 2012 Overleg deelnemende huisartsen, Projectleider i.s.m. projectgroep Maart april 2012 huisartsenposten, SEH s, over wensen, verlangens, mogelijkheden en onmogelijkheden van opleiden binnen deze specifieke settingen, inclusief detachering Beschrijving Opleiden in de(ze Projectleider Februari - maart 2012 specifieke) beroepspraktijk Intakegesprekken met alle Projectleider + ondersteuning Maart augustus 2012 betrokkenen Voortgaand onderzoek Promovendus en hoogleraren Opstellen realisatieprogramma, m.n. Projectleider Juli augustus 2012 waar het gaat om begeleiden van processen in de praktijk en monitoring van de wijze waarop de opleiding in de praktijk verloopt Opstellen voortgangsrapportage ontwerp- en voorbereidingsfase Projectleider Eind augustus 2012 Realisatiefase Resultaten / producten Wie Tijdsplanning Gemonitoorde processen bij de Projectleider i.s.m. alle betrokkenen September 2012 maart 2015 opleiding in deze complexe praktijk, opgeloste problemen en zonodig bijgestelde vormen van begeleiding door verschillende actoren Voortgaand onderzoek Promovendus en hoogleraren Go / No-go over voortgang Stuurgroep Maart 2015 Opstellen nazorgprogramma Projectleider Maart 2015 Opstellen voortgangsrapportage realisatiefase Projectleider 4 maandelijks tot einde project Nazorgfase Resultaten / producten Wie Tijdsplanning Evaluatie en zo nodig bijstelling van Projectleider April mei 2015 project Overdracht staande organisatie Projectgroep / stuurgroep Mei 2015 Project decharge Stuurgroep Mei 2015 Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 13 van 15

14 2.3 Geld Bedragen inclusief overhead Projectleider Inzet van 1 december december FTE á 75 per uur Inzet van 1 december mei FTE á 75 per uur Promovendus Inzet van 1 december december FTE á 45 per uur Projectgroep (6 leden) Inzet van 1 december december uur pw, 47 weken á Inzet van 1 december december uur pw, 47 weken á Inzet van 1 december mei uur pw, 77 weken á Secretariële ondersteuning Inzet van 1 december mei FTE á 35 per uur Onvoorzien Totaal PM Kosten opleiden 2 x 15 studenten + salariscompensatie 2 x 15 werkplekken (Bekostiging / subsidiëring Ministerie van OCW en Ministerie van VWS conform bestaande regelingen door de opleiding MPA te realiseren) 2.4 Kwaliteit De inhoudelijke kwaliteit wordt geborgd door de inzet van een grote variatie aan experts op het gebied van de acute zorgopvang. De proceskwaliteit wordt geborgd door de toepassing van de projectmethode Projectmatig Werken volgens Twijnstra Gudde. Dit leidt tot een gestructureerd, voorspelbaar en beheersbaar project. Processtappen kennen telkens een heldere besluitvorming en wijzigingen op oorspronkelijke plannen worden gedocumenteerd en gecommuniceerd via de benoemde kanalen. Bovendien worden de verschillende aspecten van de positionering van de PA in de acute zorgopvang onderzocht in een simultaan lopend (promotie)onderzoek. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 14 van 15

15 2.5 Risico s De hectiek van de dagelijkse werkzaamheden leidt tot te weinig tijd voor uitvoering van de in dit plan beschreven taken. Oplossing: werken met een projectmatige aanpak. De verantwoording voor projectproces en resultaten dwingt de projectleider om bij onvoldoende en/of onjuist gerichte inzet van betrokkenen tijdig maatregelen te nemen. De complexiteit van onderhavig project (groot aantal actoren, buiten bestaande kaders denken en werken, innovatief karakter, korte deadlines) leidt tot vertraging in de uitvoering van de in dit plan beschreven taken. Oplossing: strakke regie door de projectleider op proces en bereiken van resultaten. 2.6 Informatie Projectleider en penvoerder komen wekelijks bijeen om elkaar te informeren over de voortgang van het project. Projectleider en projectgroep(leden) overleggen minimaal eenmaal per maand of zo veel vaker als nodig is over voortgang van het project, te verdelen taken, behaalde resultaten etc. Projectleider en penvoerder informeren tweemaandelijks de stuurgroep over voortgang van het project. T.b.v. de informatievoorziening aan alle betrokkenen bij het project (dus ook de opleiders en PA s i.o.) wordt tweemaandelijks een digitale nieuwsbrief uitgegeven. Versie: 2.0 / Status: definitief Pagina 15 van 15