C T D. M in im in p rjjs Fi M a U D S C H S I F f. UitgegQvon door do Coaauniartenbond "SPAKTACUS".

Transcriptie

1 C T D M a U D S C H S I F f v o o r d e R e v o lu tio n n a ir S o c ia lis tis c h e A rb e id e rs b e w e g in g. F e b ru a ri UitgegQvon door do Coaauniartenbond "SPAKTACUS". M in im in p rjjs Fi

2 BESCHOUWINGEN OVER DS S ITU A TIE i * H et k a p it a a l en de " v rije " a r b e id. BESCHOUWINGEN OVER DE S ITU A TIE : I. Hot k a p it a a l en de " v rije " a rb e id Pag. I I. De a r b e id e r s k la s s e en h e t nieuw e fascism e..... * P&g* DE VERANDSRINöEN IN DE OPVATTINGEN OMTRENT DE GEORGANISEERDE KLASSE. «pag* In onze beschouwingen o v e r de s i t u a t i e! d ie in ons v o r ig nummer (J a n u a r i 1945) vers c h e n en, t r a c h t t e n wij een o v e r z ic h t te geven van de m eest typ ere n d e v e rs c h ijn s e le n van h e t economische le v e n in de l a a t s t e ja r e n. H ie rb ij kwamen wij t o t de c o n c lu s ie, d a t e r geen p r i n c i p i e e l v e r s c h il b e s ta a t tussen de oorlogseconom ie on de zg n. vredeseconom ie, w e lk e la a t s t e de b u rg e rlijk e p e rs en l i t t e r a tu u r bij v o o rk e u r a ls de norm ale to e s ta n d v o o r s t e l t. De o rg a n is a tie v o rm e n van de econom ie, d ie r e c h ts tr e e k s door de k a p i t a l i s t i sche s ta a t g o le id w o rd tf en de m a te r ie le i n houd van deze economie zijn g eenszin s oen r e s u l t a a t van de o o rlo g, maar waren re e d s in de v o o r-o p rlo g s e tajd h e t voornaam ste v e rs c h ijn s e l h ie r v a n. In d i t verband is de o o rlo g n i e t de o o rz a a k, maar h e t g e v o lg, waarbty n a tu u rlo jk moet worden opgem erkt, d a t ie d e r m aatschap p elijk r e s u lt a a t ook wederom u itg a n g s p u n t en o o rzaak van v e rd e re o n tw ik k e l i n g i s * Ie d e r e m a rx is tis c h e o n tle d in g van econom ische verh o u d in g en moet u itg a a n van de t e g e n s t e llin g tu ssen k a p it a a l en a r b e id. Want deze t e g e n s t e llin g b e h e e rs t a ls o o rza a k a l l e v e rs c h ijn s e le n op m aatschappelijk en dus n a tu u r lijk ook Op economisch g e b ie d, ^oeds h e r h a a l- d e lijk hebben vrij erop gew ezen, d a t s in d s ongev e e r d o r t ig ja r e n h e t k a p it a lis t is c h e systeem in zijn g e h e e l in eon algem ene c r is is to e s t a n d v e r k e e r t. Het is v a n z e lfs p re k e n d, d a t h e t

3 b e g in van dozc algomone c r i s i s n io t n auw keu rig y b e p a a ld w orden. ^ o a ls o v e r a l in h e t m aatschap p elijk le v e n z ie n wij ook h ie r een o n tw ik k e lin g s p r o c e s, d a t in rijn b e g in s ta d iu m bijna onopgem erkt i s, w aarvan de symptumen dan steeds t a lr ijk e r worden en d a t dem t e n s lo t t e door i e d ereen g e z ie n en g evo eld w o rd t en h e t g e h e le systeem onder zijn in v lo e d b r o n g t. * ij kunnen n i e t zeggen, wanneer e ig e n lijk voor d e e e rs te k e e r van aen algem ene c r i s i s van h e t k a p i t a l i s tis c h e systeem kon worden g espro ken, M aar zonder tw ijfe l was h e t u itb r e k e n van dc e e r s te w e re ld o o rlo g een o n d u b b e lz in n ig symptoom e rv o o r, d a t h e t im p e ria lis m e meende, aan de algem ene c r i s i s van zijn economisch s t e l s e l s lc c h ts door h e t m id d e l van een o o rlo g h e t hoofd tp kunnen b ie d e n.. ^ e algem ene c r i s i s i e een perm anente to e stand gew orden, ^e vorm t de a c h te rg ro n d, w aarvoor z ic h de k r in g lo o p van do k a p i t a l i s t is c h s p ro d u c tie en r e p r o d u c tie u f 6 p * e l t. n deze k rin g lo o p van p ro d u c tie en r e p r o d u c tie v o l t r e k t z ic h te v e n s de k rin g lo o p van de c o n ju n c tu u r. (De k r in g lo o p van de o o n ju n c tu u r en de k r in g lo o p van p r o d u c tie en r e p r o d u c tie zijn s l* c h t s twee k a n te n van h e t z e lf d e p r o c e s.) De co n ju n c tu u rc y c lu s v e r to o n t e c h te r b e la n g rijk e v e r s c h ille n in de teg enw o o rd ig e p e r io d e, wanneojr wij ham v e rg e lijk e n m et h e t w is s e ls p e l van hoge co n ju n c tu u r, d e p re s s ie en c r i s i s (b e d o e ld ig h ie r d a e ig e n lijk e k r in g lo o p - o f c y c lis c h e c r i s i s ) van de tijd van de v rije c o n c u r r e n tie, d ie aan h e t tegenw o o rd ig e m o n o p o lie -k a p ita liç ip e v o o r a fg in g. Ook nu nog o n d ersch eid e n wij p e rio d e n van hogo c o n ju n c tu u r, van d e p re s t ie en van de e ig e n lijk e c y c lis c h e c r i s i s. M aar v o e r de a c h te rg ro n d van de algem ene c r i s i s van h e t systeem z e l f b a te k e n t de hoge c o n ju n c tu u r nog 3 le c h ts eon b e tr e k k e lijk k o r te en ook n i e t a lg e h e le s t a b ilis e r in g van de k a p it a lis t is c h e p r o d u c tie ; de d e p re s s ie is ni^ een p e r io d e, w a a rin de in e e n s to rtin g e n van de a ig e n lijk e c y c lis c h e c r i s i s z ic h reeds d u id e lijk v e rto n e n en h e t g e h e le economische le v e n v e rla m men; de e ig e n lijk e c y c lis c h e c r i s i s t e n s lo t t e d o e t de w e rk lo o s h e id g ro e ie n t o t le g e rs van m i l - lio e n o n, v e r n i e t i g t p ro d u c ten on p ro d u c tie m id d e le n in een omvang, d ia z e lf s in de zw a a rs te c r i s is s e n u i t de tijd van de v rije c o n c u rre n tie n i e t bekend w as. We m oeten ons deze samanhang steed s weer vo o r ogen houden, om de b e te k e n is van de te g e n w o o rd i ge tweede w e re ld o o rlo g bin n en h e t k a d e r van de algem ene c r i s i s van h e t k a p it a lis t is c h e systeem w e rk e lijk te kunnen b eg rijp e n. De v e r s c h ille n d e a fz o n d e rlijk e p ro b lem en, waarmee wij ons nu en in de toekom st z u lle n moeten b e z ig houden, m oeten a l l e in verband hierm ede g e z ie n w orden. ïïanneor wij h e t v e rlo o p van een economische c r i s i s g a d e s la a n, dan kunnen wij ook nu b in n e n h e t k a d e r van de algem ene c r i s i s van h e t systeem, sn j u i s t n u, v a s t s t e lle n, d a t de o p v a ttin g e n van K a rl M arx te n a a n z ie n van de k a p it a lis t is c h e c r i s i s b e v e s tig d w o rd t. Volgens deze o p v a ttin g moet de k a p i t a lis t i s c h e wijze van p ro d u c tie steeds opnieuw de c r i s i s p ro d u c e re n. En waarom? Omdat h e t in h e t wezen van deze p ro d u c tie l i g t, d a t de o n tw ik k e lin g d e r w a re n p ro d u c tie n i e t d ie n t de algem ene b e h o e fte n. H et enig e m o tie f van de k a p i t a l i s t is c h e w a re n p ro d u c tie is de v o o rtd u re n d e v e rh o g in g van de w in stm assa, d ie de b e z it t e r s van de p ro d u c tie m id d e le n z ic h door de p r o d u c tie van m eerwaarde to e'aig en en. Geen

4 - 5 - v i t a l i s t i s c h e oconomio, coder w elko naam on in» e lk e b e d rijfs v o rm u cok g a i» ««r d t, ta n s l o ^ aan doze dwang o n ttr e k k e n.» onverm ij- L s s a p e r m a n e n t t e v e r g r o te n, h o e ft t o t d e liik g e v o lg, d a t de p ro d u c tie m id d e le n, d.w.z. Î = i \ n 6B de f a b r i e k s i n s t a l l a t i e s, de g ro n d - t t o f f e n e n l i n een s n e l tempo to o n eo en, in een a n e lla " tem io dan " e t a a n t a l van da t e. o r k g o s t e l - t a a l ^ d a ^ b e l e g ^ w o r d t ) moet een steed s g r o te r e S ä ä : : : : ^ s t a ^ r o d u o e r e n! En d i t kan a lle e n daarom geb e u re n, omdat de u i t b u i t i n g van do arbol<j ' r o t e r w o rd t. S teed s b e te ro en v lu g g e r IZtenâ m achin es, de Ic p en d e ta n d, de m eest m eedogenloze in t e n s iv e r in g en r a U 0 B?? sej * t g van h e t a rb e id s p ro c e s maken h e t m o g elyk, d z e lf s bij v e rm in d e rd e a r b e id s tijd - ean sj e* e r o t e r g e d e e lte van de a rb e id s d a g o o rvd e * r \ d u c tie?an m eerwaarde d ie n t. D i t d a t do a rb e id o r s de w aarde van hun b e s ta a n s m id d e le n, d ie hun le v e n, v o o r t p la n t in g, g e - w ik k e lin e e t c. d ie n e n, in een s teed s k o r t e r g d e c -lte van de a rb e id s d a g p ro du e e r ' «n o rs sp reken dan e rv a n, d a t de * 9 lo o n s teeds v lu g g a r v e r d ie n e n. o in ita n d d e e ü o van de a rb e id s d a g w o rd t t t e n s ^ t s l a. t o n d aan de p ro d u c tie van m eerwaarde b e s te e d. De m eerwaarde v a l t zonder o n d e rs c h e id aan den dernem er t o e. En h ie r b ij d o e t z ic h h e t m0 rk w a a rd ig e v e rs c h ijn s e l v c j ^ ^ d a t ondan s^ oen - mende u itb u itin g van de a rb e id ( K a r l M arx nos d i t ook h e t g ro e ie n d e p e rc e n ta g e van m e e rw a a rd e ;, d a t ondanks toenemende m eerwaarde - eh dus ook w in stm assa, h e t w in s t p e r c e n t a g e, d.w.z. de re n tó v o e t van een b epaald b e le g d * ]» - p i t a a l, d a a l t. En d i t d a le n is s teed s opnieuw h e t m o tie f voor h o t b e leggen van nog meer k a p i t a a l in de p r o d u c tie, te n e in d e de w in s t m a s - s a to verh o g en. Op daze m anier o n ts ta a t de c r i s i 3 in h e t p ro d u c tie p ro c e s z e l f. Wij begrepen nu, d a t de algemene c r i s i s en de met h a a r in verband s taan d e s tru c tu u rv e ra n d e rin g van de k a p i t a lis t is c h e p ro d u c tie n i e t zonder een diepgaande in v lo e d op de p ro d u c tie van m eerwaarde kan g eb le ven z ijn. Tegenover de perm anente a a n w e zig h e id van v e lo m illio e n e n w e rk lo z e n, w ie r g e t a l tijd ens de e ig e n lijk e c y c lis c h e c r i s i s nog v e rm e n ig v u ld ig d w o rd t, kan h e t k a p ita lis m e n ie t dadenloos b lijv e n en moet h e t een b ep aald e ged ra g s lijn te n a a n z ie n van de nog w erkende en ook do n io t meer w erkende a r b e id e r s v o lg e n. H et voornaam ste v e rs c h ijn s e l in d i t verband is de f e i t e l i j k o o p h e ffin g van ds " v rije " a r b e id. H at n o o t ons d u id e lijk zijn, d a t de o p h e ffin g van de " v rije " a rb e id eon onverm ijdelijk g e v o lg van do s t r u c t u r e le v e ra n d e rin g van de k a p it a lis t is c h e p ro d u c tie w ijz e is en zodoende van de algemeno o r i s i a van h s t systeem. H et i s v o o ra l daarom n o o d zakelijk d i t v a s t t e s t e l l e n, omdat n i e t a l le e n van o f f i c i e e l b u r g e r lijk e, maar ook van zgn. s o c ia lis t is c h e k a n t s teed s weer beweerd w o rd t, d a t de m i l i t a r i s e r i n g van de a rb e id onder to e~ z ic h t en dwang van de s t a a t reeds een s ta p in do r io h t i n g van h e t s o c ia lis m e w as. H ie rb ij bes t a a t or geen v e r s c h il tu säen "d em o craten" en f a s c is t e n. A l l e modorne d w a n g o rg a n is a tie s van do a r b e id z o a ls h e t a r b e id s f r o n t, de a rb e id s d ie n s t, de b u r g e r - d ie n s t p lic h t (o o k in Engeland

5 7 en A m e rik a ), de w e rk v e rs c h a ffin g e» v o o ra l ook a l l e m i l i t a i r e en h a l f m i l i t a i r e o r g a n is a tie s z o a ls de o r g a n is a tie T o d t, h o t NSKK en z. zijn p ro d u c te n van de algemene c r i s i s van h e t k a p i t a l i s t i s c h e systeem. In de b u rg e rlijk e democratis c h e en f a s c is tis c h e propaganda worden z ij nat u u r lijk a la e r e d ie n s t aan h e t v a d e rla n d en ond e r andere o n n o zele fr a z e s v o o rg e s te ld. Waarom, zo moeten wij v ra g e n, is h a t k a p it a lis m e gedwongen, do " v rije " a r b e id maor cn meer t e beperken on t e n s lo t t e op to h e ffe n? Tijdens do algem ene c r i s i s, d ie in de o o rlo g geen v e r z a c h tin g, maar s le c h ts een nog v e rd e r gaande v e rs c h e rp in g o n d e rg a a t, worden p ro d u c tie m id d e le n van a l l e r l e i s o o rt in m assale omvang v e r n ie t ig d. F a b r ie k sste d e n gaan o n d e r, mijnen worden ondor w a te r g e z e t o f op andere m anier o n b ru ik b a a r gemaakt, m illio e n e n tonnen van schapen lig g o n op de bodem van de z e e, a k kers en p la n ta g e s van h e le lan d e n worden v e rw o e s t, in h e t k o r t : b^jna de g e h e le g o e d e re n p ro d u c tie van h e t Europese v a s te la n d en een n i e t o n b e la n g rijk g e d e e lte van de A z ia tis c h e o l i e -, ru b b e r- en tin p r o d u c tie e n z. zyn vo o r ja r e n g e ru in e e r d. Tegenover deze re u s a c h tig e v e r n ie t ig in g s t a a t - in een schijnb a a r o n b e g rijp e lijk e t e g e n s t e llin g - een n i e t m in d er g ig a n tis c h e toename van de p ro d u c tie v e k r a c h te n. M aar deze toename d ie n t bijna u i t s lu it e n d de v o o rtb re n g in g van o o r lo g s m a te r ia a l. Do in de b e v a p e n in g s in d u s t r ie en in h a a r h u lp in d u s tr ie ë n geproduceerde w aren hebben e c h te r s le c h ts één bestem m ing: z ij moeten v e r n ie t ig e n, en b eteken en daarom, n aarm ate hun massa g r o e i t, een des te d ie p e r e onderbreking van de zg n. norm ale k r in g lo o p van de k a p it a lis t is c h e p ro d u c tie en r e p r o d u c tie. H et k a p it a a l moet w in s t o p lu v e re n, an d ers h e t n i e t le v e n. En te n e in d e w in s t te p ro ducer e n, moet h e t de a r b e id e r s waren la t e n producer e n, d ie a ls d ra g e rs van waarde en dus ook van m eerwaarde voor de b e z it t e r s van de p r o d u c tie m id d e le n h o t b e le g d e k a p it a a l p lu s w in s t moeten in b re n g e n. Wat kan h o t k a p it a a l doen, wanneer bijna de g e h e le k a p i t a l i s t is c h e p ro d u c tie in een d a g e lijk s g ro e ie n d e omvaag en des te in t e n s ie v e r, n aarm ate h a a r k ra c h t to eneem t, d j g ro n d s la g en van de k a p it a lis t is c h e w a re n p ro d u c tie onderm ijnt on t e n s lo t t e v e r n ie t ig t? H a t k a p it a a l kan onder deze om standigheden aan de a r b e id e r s, d ie in de b e w a p e n in g s in d u s trie d.w.z. in de a l l e an d ere o verh eersende in d u s t r ie van h e t m onopolie w erken, geen "n o rm ale" lo n en mesr b e t a le n. Want h e t k a p it a a l kan, om t e beg in n en op h o t Europese v a s te la n d, s le c h ts een z e e r b e p e rk te h o e v e e lh e id le v e n s m id d e le n aan de a r b e id e r s t e r b e s c h ik k in g s t e l l e n, s le c h ts z e e r scham ele k le d in g en u ite r m a te i r i m i t i e v e h u is - v e s t ig in g. Deze to e s ta n d begon in de k a p i t a l i s t is c h zw akste la n d e n, maar hij v e r s p r e id t z ic h te g enw o o rd ig o ver h e t g e h e le c o n tin e n t on z a l t e n s l o t t e, zij h e t ook met v e r s c h ille n d e h e v ig h e id, a l l e k a p i t a lis t i s c h e landen a a n ta s te n. H et k a p ita lis m e kan h e t p r o l e t a r i a a t, en s tr a k s ook a l l e an d ere b e z it lo z e la g e n, n i a t meer voeden, maar nog s le c h ts doden, doden mat de wapen e n, d ie de ongeremde m aatschappelijke a r b e id s k r a c h t onder h e t commando van h e t k a p it a a l fn o v e rv lo e d p ro d u c e e rt. Onder de dwang, de w instm assa door sto o d s gew e ld ig e r opeenhoping van p ro d u c tie m id d e le n te v e rg ro te n en te g e lijk e r tijd de u i t b u i t i n g van de a r b e id g e s ta d ig te verh o g en, b re n g t h e t k a p it a a l,

6 - 8 - zoals wq gazien hebben, in h et productieproces z e lf ie zgn. k rin gloop erisis voort. In de twoode im p eria listisch e wereldoorlog, die in het to - kan van do algemene c r is is van het kapitalism e sta a t, is eon toestand b ereik t, waarin hot n ie t meer daarom gaat, algemeen, d.w.z. meer of mindor op a llo gebieden dor economie, de massa van de productiomiddelen te vergroten en het voor loanbetalingen beschikbare kapitaal (ondanks toenemende u itb u itin g van do arbeid) in aon langzamer tempo te verhogen. Do verplaatsing van do k a p ita listisc h e productie-onergie naar de bewap eningsindustrie, dus naar de productie van waren, die geen normale c ir c u la tie ondergaan en dus ook n ie t to t normale productie leid sn, maar d ie de productie van voor het leven onmisbare «oederan v ern ielen, dwingt hot kapitaal to t een v o lled ig e verandering van zijn productiewijze. De in s t a lla t ie s van de industrie van consuioptiemiddelen krimpen gestadig in of vergaan in puin en as. Da landbouw bezwijkt dtor roofbouw en schulden. A lle productie- en uitvindingskracht wordt geconcentreerd op do productie van voor de oorlog en de v ern ielin g noodzakelijke waren. Het gebruik en verbruik van doze naren betekent dood on verderf, maar hun productio v e r e is t arbeids-^ kracht. De b eta lin g, die aan d e z e arbeidskracht toegestaan wordt, kan slech ts in d ie omvang geschieden, waarin de maatschappij levensmiddolaa produceert. De betaling moet dus beperkt worden, naarmate d3 voortbrenging van levensiaiddelen inkriiapt. Een op deze manier producerende maatschappij b iedt geen ruimto voer "vrijs" arbeid. Zo h eeft geen plaats voor de '»vnje" arbeider, die zijn arbeidskracht aan de bestbetalende werkgever w il 9 verkopen. Een dorgelijke maatschappij kan slech ts eon g commandoordo oconomio on oen gocommandoerdo arbeid toelaten. Zij heeft o an bestaansminimum te biodon, dat gostadig daalt on tijdens een bepaalde periodo weliswaar nog graduele v ersch illen vertoont (hetzij wij ons in eon overwinnend of in oen overwonnen land, hotzij in Europa of in Amerika bevinden), maar in principe overeenstemt met do levensvoorwaarden, dio aan arboidssoldaton in barakkonstedün kunnen worden aangeboden,. In deze periode van hot kapitalism e verdwijnt n iot a llen de "vrije" arbeid, maar ook de vroeger bekende soort van werkloosheid, ant de gehele bevolking, die werken kan, staat in de dien st van de to ta le oorlog, die het kapitaal tegen de arbeid voert. In d it verband bestaan er haast geen leeftijdsgrenzen meer. Legercorpsen van geüniformeerde kinderen werken aan de vestingwerken. Vrouwen staan in a ctieve krijgsdienst. Do toelating tot het hogere onderwijs wordt afhankelijk gemaakt van de vervulling van de arbeidsdienstp lic h t. De president van de "meest vrije" republie k kondigt de algemene burger-dienstplicht aan. Engeland heeft doze d ien stp lich t sinds hot begin van do oorlog voor mannen en vrouwen zonder onderscheid. In do Zuidelijke provincies van Nederland wordt openlijk gedreigd, de bevolking tot het presteren van werkzaamheden en burgerlijke diensten to dwingen. Deze ver sehijnselen blijven n iet tot de oorlog beperkt. Ook voor de tijd na de oorlog zal de m ilita r ise r in g van de arbeid de overheersende vorm van de e x p lo ita tie van de menselijke werkkrachten zijn. Van loon p olitiok kan geen sprake meer zijn. Want do normale toestand is n ie t meor oon lo o n ta rief op grond van oen overeenkomst tussen werkgevers on werknemers en ook n ie t meer een ta r ie f van steunuitkeringen * I F

7 vopr hst goval van werkloosheid. Normaal voor do overgrote meerderheid van de werkende mensen is ds door de staat vastgcsteld e soldij, waarvoor op hot moment nog versch illen d e namen, zoals werklozensteun en dergolijke, gebruikelijk zijn. Maar in waarheid gaat het a lleen nog o» soldij, om zakgeld on een compensatie in natura. Wij kennen reeds deze compensatie in natura in da voriü van aardappelen en suikerbieten en van andere voedzame fcrensmiddelen. Do k w a liteit en de hoeveelheid hiervan zal waarschijnlijk nog veranderen, naar da slech tore of la te r naar de betere kant. Maar de normale toestand zal het leven in arbeidskazornon on kampen, do compensatie in natura en de soldij ziÿi, de arbeid a ls georganiseerde dienst en in g eslo ten verband. De m ilita r ise r in g van de arbeid betekent achter n ie t a lleo n oen verdere stap naar de u iterlijke uniformering van de arbeidersklasse, maar ook naav haar m ateriele en geestelijke gelijkschakeling. Zij, de k a p ita liste n, bedoelen de gelijkschakeling met de belanden van hot k ap itaal. Maar zij b ero i- kon op den duur slech ts do gelijkschakeling van^ het leven en van de belangen van de arbeiders in a lle landen der aarde. Ook in d it stadium graaft het kapitalism e zijn eigen g raf. -o -o - * - II * De arboidersklasso en hot ni p u t t o, f a s c is - *. 1 me» A ls we da vorige maand ons a r tik e l begonnen. met te zeggen, dat er goen sprako van kan zijn, dat de arbeiders geen p o litie k e invloed op de gang van de oorlog hebben uitgeoefend, dan w il d it n ie t zeggen, dat xe in het geheel geen in - l i - vlood op de gang van zaken hadden. Ze hadden n iet - en hebben nog n ie t - oen stom, die haar invloed kan doen gelden. Ze hadden geen mogelijkheid, om in het openbaar te spreken, en ze hadden geen organisatie - zeker n iet in D uitsland en de door deze macht bezette gebieden - die voor de arbeiders kon spreken. In Engeland en Amerika, waar wel arbeidersorganisaties b leven bestaan, heeft de leid in g dezer organisaties zonder mankeren de o o rlogsp olitiek dor b ezitten de k lasse gevoerd, en de arbeiders z e lf?/aren n iet bij machte, om daar verandering in te brengen. Dus ook daar was de stem der arbeidersklasse uitgeschakeld. Maar toch boden do arbeidors verzet tegen de ontzettende druk, die door de oorlog van het kap ita a l op hen werd gelogd, ^ it verzet kon in Amerika en Engeland zelfè de vorm van kleine en grote, ja z e lfs van massale stakingen aannemen. D it waren natuurlijk wilde stakingen; ongeoorloofd, tegen de w il van de regeringen en ook van de le id in g der arbeidersorganisaties in. Door hun a c tie brachten de arbeiders hun stem to t u i tin g. Dat is ook de enige en natuurlijke weg, a ls er geen andere mogelijkheid i s. Het is het be&in, om u it de diepe poel van machteloosheid naar boven te komen. Want zulk3 a c tie s zijn n iet denkbaar zonder z e lfo r g a n isa tie, ze maken een begin met het verbinden van eigen krachten. In do door Duitsland b ezette gebieden lie p het verzet der arbeiders samen met het verzet van a lle groepen der bevolking, die door de verschrikkingen van het n a tio n a a l-so c ia listisc h o bewind getroffen werden. Zo hadden we in Amsterdam en omstroken het schitterende voorbeeld van de algemene staking, toen de bloedterreur

8 tegen de joden begon. Ook in Denemarken en andere b ezette gebieden waren soortgelijke act i e s, die zich verzetten tegen de terreur der b e le tte r s en waarmee nagenoeg do hole bevolking sympatiseerde. Het kon daarbij echter n ie t tot een begin van organ isatie komen. Want, nadat de algemene verontwaardiging over de gruwelen, voornamelijk tegenover de armste joden, langs deze weg to t u itin g kwam, zakte de a c tie na twee dagen ineen. Dat was n ie t hot gevolg van te weinig in zich t bij de arbeiders. De stakers, d ie toen door de Amsterdamse volkswijken demonstreerden onder de leuze: "Vandaag do joden - morgen zijn wij aan de beurt", doorzagen de toestand heel goed. Het ineenzakken der a c tie zonder noemenswaardig r esu lta a t was een gevolg van de wanverhouding in krachten. Een tegenstanden, d ie bij machte i s, om de weerloze bevolking van hele steden le tterlijk te v e r n ie tigen, gaat n ie t voor een demonstratieve staking opzij. Zodoende kon het n ie t tot een organisat ie van dd a c tie komen, to t een verbinding van de krachten der arbeiders. De macht, die het openlijk verzet der arbeiders in de b ezette gebieden onmogelijk maakt, drukt het verzet der arbeiders in Duitsland s e l f nog meer omlaag. Daar was de strijd tegen de almachtige n a tio n a a l-so c ia listisc h e sta a tsorgan isatie reeds voor 1933 verloren en de nog strijdbare elementen werden na 1933 in koncentratiekampen opgesloten. Het onmogelijk-maken van elke zichtbare strijd is daar zo ver doorgezet, dat ook de 10 to t 12 m illioen dwangarbeiders u it de b ezette gebieden - waarvan men toch z ik z r n i* t 'tisn zeggen, dat za onder de indruk van de nazi-propaganda zijn gekomen geen verandering daarin konden brengen. Toch i s ook daar het verzet n iet gedood. Het is alleen van de openlijke strijd naar de s t i l l e sabotage en het vertragen van het arbcidstempo verp la a tst. Uit onnoemelijk veel verhalen van arbeiders met v erlo f u it Duitsland blijkt d it overduidelijk. Het is hierbij duidelijk gebleken, dat het de fa s c is tis c h e heersers n ie t gelukt is, na hun de openlijke strijdmogelijkheden ontnomen te hebben, ook nog de s t i l l e verzetsgeest te doden. En het zal in'de toekomst nog blijken, dat dit* wel degelijk van invloed op de gang van de oorlog geweest i s. Maar het is n ie t meer dan lijdelijk verzet, een n iet ten v o lle laten slagen.van de -Opzet van de p o litie k der heersende k la sse. Aangezien de heersende klassen onderling een strijd op leven en dood om het monopolie van de macht, om de wereldheerschappij voeren, bewerkt dit lijdelijk verzet te n slo tte de ondergang van de heersende klasse z e lf. Een daadwerkelijk ingrijpen van de arbeiders in de gang van zaken is het n iet en het dringt ie p o litie k van de heersende klasse n iet terug, jiet lijdelijk verzet brengt geen verandering in een toestand, die gekenmerkt wordt door de naehteloosheid van de arbeidersklasse, en toch blijven h ierin de krachten leven, waaruit nieuwe strijd moet voortkomen. I>6 arbeidersklasse is ten ondergang gedoemd, lis ze n ie t meer bij machte i s, om voor haar bestaan te strijden. Dat is de grote le s, die de geschiedenis van de Duitse arbeidersklasse onder p z i-te r r e u r ons gegeven h e e ft. De arbeiders Forden er onder verp letterd : ze worden in hun oonhuizen of in de fabrieken letterlijk onder de puinhopen bedolven, of aan de fronten door gxq laten in stukken gereten. Er is geen einde aan.

9 En wat le arbeiders in Duitsland en in de door sójn machtsapparaat be2e tte gebieden nu Ondervinden, staat ons in da toekomst opnieuw te wachten. Sa do verschrikkingen van de nazi-terreur wacht ons de opbouw onder "centraal, sterk s ta a ts gezag", de voorbereidende stap voor de aanstaande oorlog van de Westerse landen tegen de Russische sta a t. De p o litie k van de heersende klasse wordt er door bepaald. Om haar eigen doeleinden t kunnen nastreven, moet ze de arbeidersklasse machteloos maken. De k a p ita listisc h e ipaehtapolitiek h e e ft de machteloosheid van de arbeidersklasse to t voorwaarde. Hier is de s p il, waar de hele strijd tussen de heersende en de arbeidersklasse om d ra a it. Daarom h eeft ook a ll e p o litie k der arbeiders to t voorwaarde, dat ze een eigen, z e lf standige macht ontwikkelen, dat ze a ls klasse optroden. Dat ia een reeds lang bekende waarheid, a y r ze ia vervaagd, vergeten. Er zijn zóveel mooipraters van de klassavreda geweest en er ia zóveel door de staat voor de arbeiders "gedaan", dat a lle e n nog maar de "ooverbeterlijken" van klassestrijd konden spreken. De S.A.- en S.S.- benden van H itler hebben in 1933 in Duitsland de2e p r in c ip ië le "kankeraars" de mond gesnoerd en het werd bij de wot verboden van klassestrijd. ja z e lfs van klassen te^spreken. Er bestaan geon klassen, a lle e n "Puhrer und Gefolgschaft" - Adolf H itler en het Duitse volk. Dit konsekwent doorgevoerd, h eeft de D uitse arbeidersklasse machteloos gemaakt. De D uitse arbeidersk la sse, die in 1918 en nog jaren daarna een macht was, waarmee de heersende k lasse wel degelijk reknnlng moest houden, werd to t m illioenen esr.lirt,'ii, zonder onderling verband, beroofd van het gevoel van te zamen een macht tè zijn, - bewust a lleen van zijn mateloze machteloaaheu* Met d it voorbeeld voer ogen moeten we naat de inhoud van a lle ille g a le blaadjes lojken vanaf "De Waarheid" to t "Parool" en "Trouw". D.w.i. we moeten kijken naar hen, die nu reeds er db.&'t streven dat "centrale gezag" te vertegenwoordigen. Waar draaien de gedachten van de aanstaande gezagvoerders omheen? Om "het Nederlandse Volk - aan het hoofd de Koningin. (natuurlijk met een h oofd letter) en straks wordt d it we; bmgedraaid to t "da Koningin met haar regering en hot volk". Al deze s o llic ita n te n van aanstaande gezagsdragers doen a lle moeite om deze band van een volk, dat "een" ia geworden in de strijd tegen de Duitse onderdrukker voortdurend levend*^ te houden en ze bestrijden nu reeds het weer op*> leven van de gedachte van de klassestrijd. Straks, a ls ae de nacht hebben, zullen ze achter hun propaganda nog de wet s te lle n. Nu reeds wordt in de "bevrijde gebieden" van Zuid-Nederland a lleen d* pers toegelaten van de verzetsgroepen. Dat w il dus zeggen, dat meij andersdenkenden, in ieder geval de r e v o lu tio n a ir e arbeiders, monddccd w il maken. Na een eerste poging om de Eenheidsvakbond, het Neo-NAF, in to voeren, h eeft men voorlopig de samenwerkendeƒ oude vakbonden a ls de w ettige vertegenwoordiger* der arbeiders aangewezen. Maar dat kaö ook zonder gevaar voor da vaderlandse g e est, waarmee de ' nieuw e regeerders straks de nieuwe opbouw gaan beginnen. Want de vakbonden z e lf zijn van deze geest doortrokken., In ieder geval wordt de propaganda van de klassestrijd u itg eslo ten en het zal n ie t zo }ang duren, of ze wordt ook voor onwettig verklaard.

10 Dat is nu p recies, wat ook in Duitsland gebeurde, toen de arbeidersklasse daar geheel en a l machteloos gemaakt werd. Do arbeidersklasse wordt a ls afzonderlijke»andkorreltjes uiteen geslagen, a ls f t war3 tot atomen gemaakt, geatom iseerd t o t afzond erlijke individuen, die in g e - - schakeld worden in voor hen pasklaar gemaakte o rg a n isa ties, waarvan de le id in g berust bij vertegenwoordigers der heersende'klasse. Pasklaar gemaakte o r g a n is a t ie s in de bedrijven, in arbeidskampen en werkploegen, waar de le id in g berust bij de bedrijfsleider met zijn s ta f van bazen en voormannen. Zo ook in de p o litie k * partijen, in de vakbonden of welke andere organisatie ook. De arbeiders moeten de lege vakken in de Organ is a tie s opvullen en de hun toegewezen arbeidstaak vervu llen. Een ender1ing verband der arb eid ers, dat hen in staat zou s t e lle n, zich to verweren tegen de zw eepslagen van de nieuwe orde van de opbouw, zullen de heersers, met w?lke p o litie k e kleur ze zich cok mogen sieren, of on tsieren, n ie t to ela ten. En toch is d it onderling verband een eerste v e r e iste voor elke a c tie van do arbeiders. En het moet gedragen zijn door hot bewustzijn, dat de arbeiders een strijd op leven en dood, om het bestaan in letterlijken z in tegen de heersende Klasse met haar hele ofcdeningsapparaat te voeren hebben, We gaan oen tijd tegemoet, waar kleine en g r o te zogenaamde "wilde 1 arb eidersacties e l kaar zu llen o^volgen*1, want mar. heeft nog geen tijd gebad, het n a tu u rlijk e klasssgovool der arb e id e rs tc doden en ze to doordringen van do voor de k a p i aà:*.stisclxe opbouvr 0 noodzakelijko nv a d 3 r j. a n a s o & e 3 &t 1*, Dan is h o L d c t ijd voor a llo r é s o l u oanaire arbeiders, maar >uorname ' lijk. voor de bedrijf skern en, die de propaganda te voeren hebben voor de zelfstan d ige bedrijfsorgan is a t ie s, het natuurlijke vorband der strijdende arbeiders. Nog moet de propaganda er voor i l l e gaal, ondergronds zijn en sa zal het ook strak» tegenover hat nieuwe sterke staatsgezag zijt. Kaar tegenover de strijdend» arbeiders, die in a c tie gaan, moet onze taal openlijk an vrij zijt* >ant h&t gaat er om, het bewustzijn der arbeiders te zuiveren van hst troebele water der k la sseharmonie, van de nieuwe, Vaderlandse g e e st. Of machteloosheid van de arbeidersklasse wordt overwonnen, a^s de arbeiders van klaasebowustzijn vervuld zi& en hun organisatorisch verband vinden in de zelfsta n d ig e bedrijfsorganisatie» en arbeidersraden. Pas das kunnen ze ala ee& macht optreden, die doelbewust ingrijpt in ha', maatschappelijk gebeurarf. Pas dan kan vajtf eer arbeider^ politiek gesproken worden. Waarmee deze p o litie k der arbeiders zich zou moeten t)6- z ig houden, zullen we in het volgende nuntoer van ons Epandschrift beschouwen. -o -o - DE VSfliiNftBKIHGgtf IN DE OPVATTINGEN OMTRSNT DE GBORSANI33ERÇB KLASSB. De strijd om de verbetering der arbeidsvoorwaarden voltrok zich in West-'Europa $nder l e i ding van de vakbeweging. Hier b eslisten de hoofdbesturen of er gestaakt zou werdén of n ie t, h ier b e sliste n dezo hoeveel en welke personalen in de strijd geworpen zouden wordejl. io a ls ixj een leger a lleen de generale staf do beslissen-* gen neemt, en de soldaten a lle bevelen onvootwaardelijk hebben u it te voereij, zo hadden de arbeidors slech ts do opdrachten van de JsoofdbesÇu-

11 - 18 ren te volgen, De verhouding tussen de arbeiders en hun eigen org a n isa ties, tussen massa etl l e i ding, is ook te vergelijken bij de organ isatie vmu oen grote fabrieksonderneming, De d irek tie bes l i s t wat en hóe a lle s gebeuren za l, terwijl de arbeiders a lleen uitvoerende taken hebben, Sn b eslissen d hierbij i s, dat iedere eigen a k tiv i- t o it der arboiders n ie t a lleen overbodig, maar z e lf s schadelijk geacht wordt, omdat deze de plannen der besturen zou doorkruisen. Rusland 1906«Ge ha t l and e*e ontwikkelde da strijd der arbeiders zich in deze tijd in Rusland. Van 1900 to t 1905 golfde een brede stroom van stakingen door d it land, die echter in hun strijdmethoden geheel tegenovergesteld waren aan de tak tiek van de ïfesterse vakbeweging. Da oorzaak daarvan was o.a., dat a lle organisat ie s in het Russische Rijk verboden waren, zodat h et groene laken der k o n feren tietafel nog n ie t was gespreid. Vakverenigingen en partijen konden daarom slech ts in zeer beperkte mate een leid en de r o l speien en de arbeidersmassoa waren zo goed a ls geheel op eigen handelen aangewezen. Het merkwaardige was echter, dat deze bewegingen zulk een kracht ontplooiden, dat ze in 1905 bijna tot de in een stortin g van het machtige Czarenrijk voerden. Deze praktijk van de Russische massabewegingen vormde, een ernstige k r itie k op de Westerse ötrijdop^.'t+inp'en. Hoewel de Russische arbeider 3 moeste:: strijden zender organ isatie en zonder stakirgckassen, ontw ikk elden ze een kracht, waar^'.'i oq* wo-cterse arbeidersbeweging n ie t bij b^névi^inp veiken kon. Volgens Russische methode*; beraad slaagden de arbeiders Lo 7. am on in de fab rie k. kozen daar een sta k in g sc o m ité om de - 19 strijd ta regalen en te ordenen. demonstreerden vanuit de bedrijven en trokken gezamenlijk naar andere bedrijven, om de beweging u it te breiden.* Terwijl de Westerse vakbeweging een strijd altijd zocht te beperken, werd hier *ui8t a lle s op ie uitbreiding g erich t. Terwijl by de 7/esterse arbeidersbeweging de arbeiders zich v o lstrek t n iet in de la iiin g van een beweging mochten mengen, was de eigen a k t iv it e it dar avbeidera hier ju is t de grondslag der beweging. Xatr zeker was er een le id in g bij deze beweging gen, maar deze werd gevormd u it de arbeiderf van de versch illen d e bedrijven, wat men daneeiz arbeidersraad noemde. Bij hoog-oplaaiend r bewegingen, zoals in 1905, ontwikkelde deze arbeidersraad zulk een macht, dat het gemeentebestuur ei*, andere burgerlijke regeermachten werden verdrongen, (Petersburger Arbeidersraad van 1?Ö$,) Van verschillende zijden (vooral door Rosa Luxemburg) werd hier in YJest Europa de aandacht ap de Ruaaische strijdvormen g evestigd. Niet' dat men meende, dat ze direkt zo nagevolgd konde* worden, maar men meende h ierin oen aanwijzigifcg te zien, hoe arbeidersmassa«* zich in hoog-oijlaaiende strijd gaan bewogen. Dat betekende aan waarschuwing voor de Westerse vakbeweging* om aich ib geen geval op de to t nu toe gevolgde bürokratische methoden van het o f f i c i e l e loid er*- doar vast te leggen, Want met deze methoden zonden ze de arbeidersstrijd n ie t bevorderen, maaj* j u is t breken. De le id e r s der -vakbeweging mcestan van andere strijdvormen echter n ie t weteb e t najfoden het een "anarchistische taktiek*, d ie ae tot het u ite r ste zouden bestrijdefc. fin h ierin hebben ze woord gehouden f In het verdere verloop der arbeidersbeweging is geble r

12 ken, dat' er geen h eftig er bestrijders van z a lf - atand.lgb arbeidersakties zijn, dan ju is t do vakverenigingen en de parlementaire partijen* Reeds vóór 1918 kwam het herhaaldelijk to t konflik te n tussen arbeidersmassaas en de vakbeweging. Herhaaldelijk traden j u is t de georganiseerden van de vakbeweging op a ls onderkruipers. Of waar de georganiseerden te zamen met de ongeorganiseerden in de strijd gingen, werden de georganiseerden herhaaldelijk door de besturen opgevorderd, a ls onderkruiper le fabriek binnen te gaan. Reeds in Februari 1918, dus nog vóór de grote massabewegingen bij de ineenstorting van het D uitse Keizerrijk, schreef Henriette Roland Holst in haar bekende boek oder "Révolutionnaire M assa-aktie": Reeds in d e jaren vóór de wereldoorlog drong de tegenstrijdigheid tussen de ten top gevoerde c e n tr a lis a tie en het recht der persoonlijkheid zich op. In een tijdperk, waarin de le id ers vervreemd waren van de massaas en zich to t een käste met «igen opvattingen en a sp ir a tie s hadden verzelfsta n d ig d, moest deze t egenstrijdigheid in hoofdzaak de vorm aannemen van een te g e n ste llin g tussen massaas on leid ers." ( b lz.386). "Reeds vóór de wereldoorlog kwam hot voor*, dat vertegenwoordigers der o f f ic ie le so -- c ia a l den/iir.vatie en der moderne vakbeweg i n g d ejp.cy -sende klasse behulpzaam waren b^i h e t ondordru.v Ven van spontane m assabe * ( e'ys bob). -. "De cn ^ ea rg a n iseerd e m assaas, w aaruit in v ro eg er jaren doorgaans de onderkruipers 21 gerekruteerd werden, dio bij stakingen de georganiseerden in do rug aanvielen, komen thans vaak het eerst in beweging on worden op hun beurt door verraad van de georganiseer den aan de ondernemers eij de staat overgalaverd". ( b lz,387)» De la ter e ontwikkeling heeft ons doen zien, hoe georganiseerden en ongeorganiseerden te zamen, ondanks de besturen, zelfstan d ige bewegingen buiten de vakbeweging ontketenden. Men kan wel zeggen, dat a ls er bewegingen waren, ze buiten do o f f ic ie le arbeidersbeweging vorliepon en dus het zoeken naar nieuwe atrijdvormen belichaamdan. Typisch hierbij is, dat zich daarbij de "bedrijfsbezetting" of de "sit-downstakingen" op steeds groter schaal begonnen te ontplooien, hoewel deze strijdwijze nooit door iemand was gepropageerd. Eet is eon zelfsta n d ig e schepping van de massaas. De zelfstan d ige ak ties van de la a tste 25 jaran doen denken aan de zelfstan d ige bewegingen van de Russische arbeiders in 1905 en Maar de bewegingen waren nog zeer zwak en onzeker, doordat de arbeiders nog sterk onder do invloed van de oude vakveremigingsmethoden stonden. De Duitso radenbeweging. Hat is zeker, dat in de komende tijd an het zoeken van nieuwe strijdvormen door do arbeidende massaas in versterkt tempo voortgaat. Daarom is hat van groot belang al dergelijke bewegingen van vroeger an in do toekomst nauwkeurig te volgen, üe moeten hun kracht en hun zwakheden leren kennen. Hieronder w illen -fre nu het verloop van de Duitse Radenbeweging, die in 1918 zo krachtig in z e tte, nader beschouwen. Toen in 1918 het Duitse keizerrijk in eenstortte, ging een g o lf van stakingen door het land.

13 De arbeidersmassaas begonnen op voie plaatsen de p o lit ie te ontwapenen, terw^l ze z e lf ean gewapende arbeidersweer in het leven riepen, om de maatschappelijke orde te verzekeren, De uniformen waren u it het straatton eel verdwenen on telkens zag men gewapende arbeidersform aties met oen rodo band om de arm, a ls teken van hun funk t ie. Het l i g t voor de hand, dat d it voor de voorlopige regering, die toen u it de sociaal-demokratio gevormd was, een onhoudbare toestand was. Zij toch wildo a lle macht in haar hand c e n tr a liseren, Zn wat had zij nu aan een gewapende macht, d ie n ie t haar bevolen opvolgde, maar haar opdrachten van de arbeiders u it de bedrijven. haalde? Daarom stond de voorlopige regering voor de taak, de z e lfo rg a n isa tie der massaas te v ern ietig en. Wat ze ook h eeft gedaan* Ook op het gebied van de bestuursregeling stond de voorlopige regering voor een moeilijke taak, Yrfol trachtte zij de verbindingsdraden met de gemeentebesturen te h e r ste lle n, maar de arbeider smassaas hadden in belangrijke centra zoa ls Hamburg z e lf reeds andere organen gevormd, de arbeidersradon, die hun steunpunten in de bedrijven hadden. Praktisch hadden de arb eidersmassaas daar zo de wetgevende en de u itvoerende macht aan zich getrokken, zonder de omweg over het parlement of algemene verkiezingen te nemen. Toch w ist de voorlopige regering ook h ier haar doel te bereiken, #.a, met behulp van de oude generaals en de m itr a ille u r. Dit is ean onderwerp op zich z e l f, dat we hier moeten laten ruston* Het k arak teristieke van do nieuwe strijdwijze - 23 * da* arbeiders was het zelfstan d ig organiseren dor bewegingen. Reorganiseerden en ongeorganiseerden streden te ramen Op de grondslag van hot bedrijf. De bedrijfapersonelen traden a ls g *1 \an eenheden op. Ze vormden op dat ogenblik een O rganisatie, al hadden ze volstrek t geen aparte organisatie met statuten en reglementen of Contributiebedragen. Ze vormden geen organ isatie, Tfaarvan men lid kon worden of n ie t, maar men be- H o l l e er to?7omdat men in dat bedrijf»erkte en mee beraadslaagde en handelde. Het vormen van arbeidersraden en bedrijfsraden w il daarom n ie t anders zeggen, dan dat achter deze ra en e _ m.ftrnisnerde arbeidersklasse stond, zover deze slan de strijd deelnam. Ue Dodrijven waren de knooppunten van dezo k la sse-o rg a n isa tie. a s i e Duitse arbeidersklasse sterk genoeg geweest* om deze knooppunten werkelijk in eigen handen te houden, dan was de h ele arbeidersklasse n isaerd, waarbij de b e d r i j v a i als k r is t a llis a t ie punten der maatschappelijke macht verschenen. delk een v ersch il met de oudo opvattingen! Vroeger geweldige o rg a n isa ties, waarbij slech ts een k lein gedeelte der werkende massaa» georganiseerd was, terwijl de arbeiders geen stom in de maatschappelijke regelin g van het maa* Ijk arbeidsproces hadden. En nu de gehele arbeidersklassa georganiseerd, zonder l i - worden van eon org a n isa tie, terwijl de massaas * e lf de maatschappelijke regelingen doorvoeren! Maar zo ver is het n iet gekomen. In werkeliikheid was de radenvorming nog n ie t algemeen terwijl grote massaas nog n iet voldoende mot d e oude sociaal-dem okratische ^ U n ^ r! n vakvorenigingsgedachten gebroken hadden. Daar door konden dezo raden nog n iot da maatschappe

14 lijke regelingen tor hand-namen, maar moesten ze om hun bestaan strijden to^en de generaals on hun w**te banden. De rev o lu tie kon zich zodoende n ie t doorzetten en het was duidelijk, dat het opstijgen van de arbeiders naar de zelforgan isat ie een langdurig proces zou zijn. De eerste aanloop was te zwak geweest, de strijd om ta houden wat men had en de tijd van de propaganda voor de z e lfo rg a n isa tie brak aan. Do tijd, dat da arbeidersmassaas a ls georganiseerde klasse vanuit de bedrijven konden optreden, was nog n ie t aangebroken. Een deel van de arbeiders zag d it maar al te goed in. In vele bedrijven was een uitgebreide kern van doelbewuste strijders en deze besloten _e_en aparte organisatie te stich ten, om de strijd tegen de bezittende k lasse en haar aanhang en da strijd voor de zelfo rg a n isa tie dar arbeiders op de grondslag van de bedrijven to voeren. Eet was een org a n isa tie met statuten en reglementen, waarvan nen lid kon worden of n ie t. Maar hst was geen organ isatie, die ean werktuig in handen van bestuurders kon zijn, want iedere fabriek had z*jn eigen o rg a n isa tie, die onder behe ar van. de arbeiders u it dat bedrijf stond. Soms waren deze organ isaties zo groot, dat ze nagenoeg aan heel personeel omvatte, in andere bedrijven omvatten ze de h e lft of minder van het aantal arbeiders, in sommige was het ni at meer dan aen kleine kern, in weer andere was z o lfs zulk een kern n iet aanwezig. Maar in ieder geval was de organ isatie op de bedrijven gegrondvest. Deze organisatievorm breidde zich zeer snel over Duitsland u it en vatte overal vaste voet (behalve in Z uid-d uitsland;. Deze organ isaties noemden ze nu bedrijfsorganisaties. Hierbij is 'chter wol te bedenken, dat deze bedrijf sorganiaatia s n io t buetzelfde waren a ls do georganiseerds k la sse. De georganiseerde klasse wordt gevormd door do handelende bedrijfsparsonelen in hun geheel, varbondon door de arbeidersraden. De opgariohte bedrijf sorgan isaties waren over het geheel genoden 3lech ts kernen, rij het grote of k lein e, binnen de arbeidersmassaas. Deze bedrijfsorganisaties waren de schrik van do b o z ittanda k la sso, van de sociaal-dem okratie en van de vakveren igin gsleid ors. Sant, wel omvatten ze slech ts een deel der personelen, maar ze vormden hot m ilitan te deel en in hun akties sleepten *e honderdduizenden vakvara nigingsmannen en ongeorganiseerden mee. Zo vormdan het g i s t, dat in da massaas werkte. Schijnbaar deed de arbeidersklasse op organisatorisch gebied een grote stap a ch teru it. Terwijl vroeger ie macht der arbeiders in nkela grota organ isaties gekoncentreerd was, v ie l hun macht nu schijnbaar in honderden onafhankelijk werken fie bedrijf sorgan isaties u iteen. Maar in werkelijkheid was het de enige vorm, waarin de kracht der massaas zich ontladen kon en weldra gingen do afzonderlijke bedrijfsorganisaties er too o var, zich in een landelijk verbond aaneen to s lu ite n. Op 20 A pril 1920, dat is dus na l ja *r van h o ftig e strijd der afzonderlijke bedrijfsorganis a t ie s, had de oprichting van d it landelijk verbond te Hannover p la a ts, waarbij vertegenwoordigers u it a lle dolen van hat R^k bijeen kwamen. Hoewel de p o lit ie van "de meast donokratische republiek deze bijeenkomst uiteen joeg, kwam *o toch nat oen paar dagen te la a t, want de A.à.U.D. (Allgemeine Arbeiter-Union Deutschlands) was opgericht en de voornaamste richtlijnen der doels t e llin g waren vastgelegd. Nog geen 4 maanden

15 la te r, Au g. 1920, werd het tweede Icongres van de A.A.U.D. gehouden, waar bleek, dat het l e dental bedroeg. En Juni 1921 (4e kongres) had de landelijke organ isatie een omvang van leden. Voor een pas opgerichte beweging was d it 20- ker geen slech t begin. Maar toch kan men h ieru it n ie t de omvang van de nieuwe strijdwijze a f leiden* Er waren namelijk een groot aantal bedrijf so r g a n isa tie s, die n ie t tot het landelijk verbond wilden toetreden* Wol waren de mijnwerkers van Midden-Duitsland en van S ile z ie ook in bedrijfsorganisaties verenigd, maar ze sloten zich aan bij de Rode V akverenigingsinternationale van Moskou. Verder bestond er nog een tweede landelijk verbond van bedrijfsorganisaties, de A.Â.V.E. (Allgemeine Arbeiter-Union E inheitsorganisation), die voor 1922 een ledental van opgaf en verklaarde, reeds sterk genoeg te zijn, om 6% van de Duitse bedrijven te kunnen *overnemen*. Beide landelijke verbonden beschikten over een groot aantal weekbladen en propagandageschriften. Globaal mag men de om vang der beweging op haar hoogtepunt op ongeveer een h a lf m illioen leden schatten. Zeker oen aanzienlijk aantal, maar toch nog verdwijnend k lein, vergeleken bij de 20 m illio en loonarbeiders, d ie voor organisatie in aanmerking kwamen* De jonge beweging voor bedrijfsorganisatie in Duitsland omstreeks de jaren 1920 maakte dus in en duidelijk, dat z ich belangrijke omvormingen in de gedachtenwer^ld der arbeiders voltrokken. * Dat de arbeiders a lle e n a ls georganiseerde klasse konden strijden en overwinnen, stond vóór en na die tijd als- een paal boven water. Maar vroeger begreep, men daar onder, dat a ll e - 27 ^ arbeiders lid moesten worden van hun vakorganis a t ie, waarbij dan de vakcentrale de beweging 20u leid en, zoals een generale s ta f een leger leid t* De gehoorzaamheid van de arbeiders aan de l e i ders was een van de meest wezenlijke kenmerken* Nu begreep men onder de georganiseerde k lasse, dat de arbeiders zich a ls bedrijfseenheden moesten organiseren, zodat zij z e lf a lle organ isatie funkties en strijdfunkties konden vervullen. Het besef drong door, dat de arbeiders n iot georganiseerd moeten wórden, maar dat se sich z e lf moeten organiseren. Dat kon a lleen op de grondslag van het bedrijf. Ondanks deze vooruitgang in klassebewustsijn zijn *u, na zoveel jaren, echter duidelijk de tekortkomingen u it die t:jd te onderkennen, fle herkennen nu duidelijk de nawerking van oude org a n i s a t i e tr a d itie s en het te kort aan, la a t ons zeggen, s o c ia lis tis c h inzicht* Maar in die tijd z e lf was dat nog n ie t duidelijk, Pas het verdere verloop van de Duitse beweging voor bedrijfsorgan is a tie en arbeidersraden in de daarop volgende 10 jaren hebben het aan het lic h t gebracht* Hoezeer ons in zich t in de nieuwe vormen van k lasse beweging ook door de opkomst der Duitse radenbeweging verdiept moge zijn, haar neergang heeft nog rijkere vruchten afgeworpen* * * * * De stroom van»assabewegingen, die in de eerste jaren door de nieuwe Duitse republiek golfd e, vormde een veelbelovend begin voor een krachtige ontplooing van arbeidersmacht. De Spartacusbond, onder le id in g van Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht, la te r omgedoopt in K*P*D. (Kommunistisc h e P artei Deutschlands) voerde een krachtige propaganda voor het doorvoeren van een kommun!s-

16 tisc h e samenleving, gegrondvest op de arbeidersen de bedrijf sr ad en. "Alle macht aan ds arbeiders- en soldatenraden" was het parool. Dit stond dus in te g e n ste llin g to t hat streven van de b e z ittondo k lasse, van de sociaal -demokrat i e en de vakverenigingen, die een dergelijke maatschappij n ie t "demokratisch" vonden on tot een uitbouw van het parlementaire s t e ls e l w ilen overgaan. Deze machten schreven dus nieuwo verkiezingen u it, om een nieuw parlement bijeen te roepen. De jonge K.P.D. wilde daaraan echter m o t meedoen en handhaafde haar Radenparool. f w&s anti-parlem entair en voor de v e r n ie tiging van _de vakbeweging. Hier greep echter te r - stondlenin in, die hierin een "linkse afwijking" zag. Moskou gaf het parool van meedoen aan de verkiezingen en van het "veroveren" van de vakverenigingen door middel van de "cellentaktiek" Zodoende kwam het to t een s p lits in g in de K.F.d! waarbij de overgrote meerderheid van de leden buiten de partij gesloten werd. Deze meerderheid vormde la te r een nieuwe konmunistisch e partij, de K.a.P.D., de Kommunistische A rb eiter- P artei Deutschlands, die anti-parlem entair b leef en de propaganda voor de Raden b le e f voeren. Lenin rechtvaardigde zijn standpunt in een brochure "De lin k se stroming, een kinderziekte van het Kommunisme". En deze brochure werd toen meesterlijk beantwoord door Herman Sorter i n zijn "Open B rief aan partijgenoot Lenin". Ondertussen blijkt u it d it a lle s wel, dat de Duitse rev o lu tie zich n iet in één stormloop zou ontwikkelen, maar dat het een langzaam en moeilijk proces zou zijn. De radenvorming zou zich n ie t in een rechto lijn opwaai cj kunnen ontwike en. De K.A.P.D. en de beweging voor bedrijf a- 2 3 o-rffanis&tie gaven zich hiervan terdege rekeaachap ï n S «B e n i n s, dat nu «t o t tr ù ~ Ä Ä. i r ze stryd a lleen ean U1T de Vakor- S S S» ïï. «L g t daaromtrent in zÿn Open B rief. fn do arboi^roradon 5n ie bedr,jfsraden er nog n iet»jn. Da23 o,6rga»g»t.tio d o»al K»8» U annr de str id twgen de vakverenigingen, door t o Ï.r a n d o to g, door t o vorvangrng f o «bot.ro» r g.o i.a U o o. Vreos t o t. daarvoor»,1 1»». *» t o i '4; " e L - die (nieuwe organ isaties;»-an t i e n ie t zegevieren. 80It8r Bon o r g a n isa i!. rar. m illiooaoo, van v o lo ^,o lo a lllio o n o n b «t. i* d iä- zonder deze overwinnen toj (S o rter in: «Do organ isatie van de Klasse strijd ). Hier.,a s du. «o n aa.to «rg m i.a to ri.o h o tan* 4^ L L it Q en voor de voor duidow'a de omoohrovou e D,,a ro o r in s g ^ in ^z ie n s - ï ï â s t r t ï o f d i S t door do bodrijf sradou on do

17 30 - arbeidersradoa to t georganiseerde klasse zou verbinden, zonder daartoo van ta voren eon aparte organisatieqp te bouwen, ward door het stagner an van ie rev o lu tie, het geleidelijk ophouwen van een m assa-.rgan isatie, gegrondvest op de bedryren, noodzakelijk geacht. Haar a ls w0 nu nagaan, wat er in de daarop volgende jaran to t 1333 i s gebeurd, a ls *e ons af vragen, of de Duitse rad enb e r g in g de toestand ju is t h eeft ingeschat, dan moeten we zeggen, da* hst oen grondige misrekening is g e l e s t? 2,lLt en natuurlek nog n ie t weten kon. Hat was een misrekening. Wiet omdat de rovolutia n ie t haoft overwonnen: we hebben gezien, hoe de Duitse radnnbewogmg op een langdurig procas rekende. f f.. f n aec-ndo, dat de p lo tse lin g e groei van de bedrijfsorganisaties to t 1922 zich in een min of Sjeer rächte lijn zou voortzetten in de strijd tagen de vakbeweging. Gezion het f e i t, d ^ d e l! Ï r reaï gs g3ri 0p3nlijk d0 zijde van het kapitaal gekozen hadden en praktisch n ie t meer voor de belangen van de arbeiders konden opkomen, meende men, dat do badrijfsorganisntios zich tot een orf 1? u! \ 0 Van Mvel ' vela m illioenen * zouden ontwijtkelen, a ls tegenhanger van de vakbeweging. Uitgaande van het onomstotelijke f a it, dat da arbeider* a lleen a ls georganiseerde klasse kunnsn streden en overwmnaa,meende aan, dat in en door ae strijd sen steeds in omvang groeiende organisa tie zou ontstaan. D it was een misrekeing. ÏÎSh/ Î g l^ er 6en Periode van h eftig e k la sse - stryd door D uitsland, wel voltrok zich een groot aantal stakingen buiten en tegen de o f f ic ie le vakbeweging, maar d it leidde n ie t tot een verzwakking van het ledental der vakbeweging an Î Z, er0 * l v*n J* A.a.^ D. of A.À/J.E. In tegenondanks de v ele w ilde stakingen, waarbij de bedrijfsorganisaties altijd een m ilitante rol spagldon, slonk hat lad en tal van do radinbaxeging galeidaljk wog. De massaas streden wel, naar ae bouwden daartoe goon nieuwe organisaties op» TaidäLe touàt d it s t e l l i g verband met, de taktiek an ùioskou, eon ta k tiek, dia op do "verovering" an da vakverenigingen was gericht en da&rmeq een zelfsta n d ig e roacht s ontwikkeling der arboi- Jende massaas verhinderde. Maar toch is het sterk te betwijfelen, of hier wel de belangrijkste grond l i g t. want in de afgalopen 20 jaar hebben we ook in andere landen grote stakingsbewegingen buiten on te^en dö o f f ic i e le vakbeweging gehad, zondar dat deze het uitgangspunt voor het bouwen van nieuwe organ isaties waron. In de afgelopen 20 j^ar hebben we gezien, dat de arbeiders wel strijden, doch dat ze pas in de strijd zajlf a ls georganiseerde eenheid gingen optreden* Dit f e i t ging natuurljk n ie t onopgemerkt aan de D uitse radenbeweging (*.ü.u.d. en h.ä.u.e.) voorbij. En 2e trok h ieru it haar konklusies. S teels minder had zo het zwaktepunt op eigen organisatorische groei gelegd en ze legde de v o Ü 3 zwaarte op het vormen van eigen strijd leidingen der m assaas, die zich onderling to t een samenhangênd geheel eesten verbinden# Daarsiee traden do massais ook a ls georganisçerde klasse opp hoewel ze helciaaal n ie t to t de of de A.n.U.E. behoorden, ütot andere woorden: hot strijden a ls georganiseerde klasse rerd n ie t meer gelijk gesteld met hat van te voren opbouwen van een k la sse-o rg a n isa tie. De e» de a.ü. 0.B. waren do propagandisten voor het optreden a ls georganiseerde klasse gewordea* waarbij deze organ isatie feitelijk niet eigen groei n ie ts te maken had* Do georganiseerde klasse was nu het

18 oagoacht of ze wal c t n io t l t» i-'f y M *«..o rd ^ i af2 c0d 1^ r ê, a; ^ t u af e0r3ani- Ä Ä ^ S r W. nje nu ^T ix T tl:::l S T u n T 01'* bo- M j ï ^ s g 1 1,1» «««i 9en.ir r ^ f î ï Â r ^ We