Doelgroep inburgering 18+ in Vlaanderen en Brussel vanaf 2/3/2008

Transcriptie

1 VOORUITGANGSTRAAT 323 BUS BRUSSEL T 02/ F 02/ INFO@VMC.BE - REK N VOORUITGANGSTRAAT 323 BUS BRUSSEL T 02/ F 02/ INFO@VMC.BE - REK N VOORUITGANGSTRAAT 323 BUS BRUSSEL T 02/ F 02/ INFO@VMC.BE - REK N Brochure Doelgroep inburgering 18+ in Vlaanderen en Brussel vanaf 2/3/2008 Juridische afbakening 1

2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Deel 1:... 9 Totale doelgroep van inburgering Voorwaarden voor het recht op inburgering Vreemdelingen uitgesloten van het inburgerings-recht Deel 2: Verplichte doelgroep van inburgering Voorwaarden voor verplichting Opsomming verplichte inburgeraars - vreemde nieuwkomers per soort verblijfsstatuut Vrijstellingen Opsomming verplichte inburgeraars per categorie Deel 3: Prioritaire doelgroep van inburgering Prioritaire doelgroepen in het Vlaamse gewest Prioritaire doelgroepen in het Brusselse gewest Bijlage: lijst rechthebbende vrijgestelde arbeidsmigranten + hun gezinsherenigers Lexicon Voor meer info over deze brochure

3 INLEIDING VLAAMS INBURGERINGSBELEID Deze brochure licht toe welke personen van 18 jaar of ouder doelgroep zijn van het nieuwe Vlaamse inburgeringsbeleid vanaf 2 maart Deze brochure is een aangepaste versie van de brochure Meerderjarige doelgroep inburgering in Vlaanderen en Brussel juridische afbakening. De indeling en het gros van de teksten zijn identiek. De laatste verbeteringen en wijzigingen zijn aangegeven door een gele markeerkleur. De doelgroep van het inburgeringsbeleid noemt men inburgeraars. Het Vlaamse inburgeringsbeleid voor volwassenen bestaat uit een inburgeringstraject dat wordt aangeboden aan de inburgeraar. Het houdt een recht in: op een primair traject (een vormingsaanbod met maatschappelijke oriëntatie, Nederlands als tweede taal en loopbaanoriëntatie, dat ondersteund wordt door trajectbegeleiding) op een flexibel primair traject als de inburgeraar kan aantonen dat hij beroepsmatig 2 werkzaam is en voor wie het primair traject gevolgd heeft ook een recht op een secundair traject (gericht op volwaardige participatie in de samenleving) bij de Vlaamse reguliere voorzieningen in de sectoren onderwijs, tewerkstelling, welzijn en cultuur. Voor sommige doelgroepen bestaat een verplichting en/of voorrang om het primair traject te volgen. DOELGROEP VERPLICHTE DOELGROEP PRIORITAIRE DOELGROEP Deze brochure is opgevat als een volledige handleiding volgens dewelke stap voor stap kan nagegaan worden onder welke categorie de potentiële inburgeraars vallen. Deel 1: de totale doelgroep De eerste vraag is of de betrokkene doelgroep is van inburgering. De totale doelgroep inburgeraars bestaat uit al wie een recht heeft op inburgering (zoals hierboven bepaald). Sommige verblijfsstatuten van vreemdelingen zijn uitgesloten van het recht op inburgering. Inburgeraars moeten ingeschreven zijn in het Rijksregister (RR) in een gemeente van het Vlaamse of Brusselse gewest. 1 Op die datum is het decreet van 1 februari 2008 tot wijziging van het inburgeringsdecreet van 28 februari 2003 (Belgisch Staatsblad van 21/2/2008) in werking getreden. Verder wordt de doelgroep nog bepaald door het Besluit van de Vlaamse Regering (BVR) van 15/12/2006 betreffende de uitvoering van het Vlaamse inburgeringsbeleid, gepubliceerd in Belgisch Staatsblad 29/12/2006, in werking getreden op 1 januari Om recht te hebben op een flexibel traject mag betrokkene geen wacht-, werkloosheids- of OCMW-uitkering trekken, en moet zijn inkomen uit arbeid minstens het leefloon bedragen (op maandbasis (bedragen op 1/1/2008) voor samenwonende, voor alleenstaande, voor wie samenwoont met gezin ten laste) 3

4 Het Vlaamse inburgeringsbeleid betreft zowel vreemdelingen (personen die niet de Belgische nationaliteit hebben) als Belgen (voor zover zij in het buitenland geboren zijn en minstens een ouder hebben die ook in het buitenland geboren is). Het is niet beperkt tot nieuwkomers of tot een bepaalde duur van verblijf. Deel 2: de verplichte doelgroep en vrijstellingen van verplichting Binnen de totale doelgroep inburgeraars wordt nagegaan of de betrokkene verplicht is. Enkel personen die in het Vlaamse gewest ingeschreven zijn, kunnen verplicht zijn tot inburgering. Bij de verplichte doelgroep maken we een onderscheid tussen: verschillende soorten nieuwkomers asielzoekers (die na 4 maanden enkel verplicht zijn om maatschappelijke oriëntatie te volgen) bedienaars van erkende erediensten Sommige categorieën worden echter vrijgesteld van de verplichting (bv. arbeidsmigranten): zij worden door de onthaalbureaus geregistreerd als rechthebbende inburgeraars. Let op! Deze term is een beetje misleidend omdat de totale doelgroep inburgeraars een recht op inburgering heeft. In de toekomst zullen ook oudkomers (= inburgeraars die meer dan 12 maanden in het rijksregister ingeschreven zijn) in sommige gevallen verplicht worden tot inburgering. Dit aspect van het Inburgeringsdecreet is nu nog niet in werking getreden; d.w.z. deze verplichting geldt nu nog niet. Deel 3: de prioritaire doelgroep De prioritaire doelgroep in Vlaanderen en Brussel omvat grotendeels de verplichte doelgroep in Vlaanderen. Naast de verplichte doelgroep zijn echter ook bepaalde andere categorieën prioritaire doelgroep. Bijlage: de rechthebbende arbeidsmigranten, vrijgesteld van de verplichting De verplichte en de prioritaire inburgeraars zijn deelverzamelingen van de totale doelgroep inburgeraars. Als rechthebbende doelgroep worden beschouwd de inburgeraars die vrijgesteld zijn van de verplichting: d.w.z. zij vallen onder de definitie van verplichte inburgeraar maar zijn vrijgesteld van de verplichting. We kunnen de verhouding tussen deze onderscheiden groepen en regio s (Vlaams gewest en Brussels gewest) schematisch voorstellen als volgt: Vlaams gewest geen doelgroep doelgroep prioritair verplicht Brussels gewest geen doelgroep doelgroep prioritair rechthebbend, vrijgesteld van de verplichting 4

5 VERBLIJFSKAARTEN VAN VREEMDELINGEN Een belangrijk element om de doelgroep juridisch af te bakenen, zijn de verblijfsdocumenten, vreemdelingenkaarten of verblijfstitels die vreemdelingen bezitten. De komende jaren worden verschillende bestaande kartonnen documenten van vreemdelingen stelselmatig vervangen door elektronische kaarten. Beide soorten documenten zullen dus enige tijd naast elkaar bestaan. De kartonnen documenten verschillen van elkaar door hun titel maar ook door hun kleur. De elektronische kaarten hernemen de verschillende titels (en maken verdere onderscheiden) maar hernemen niet de verschillende kleuren; zij verschillen voortaan van elkaar door een letter. De belangrijkste verblijfsdocumenten worden in de tekst als volgt benoemd: Oranje kaart Attest van Immatriculatie model A Bijlage 19 Aanvraag tot verklaring van inschrijving voor EU-EER Let op! vóór 1/6/2008 had de bijlage 19 een andere inhoud Let op! de oude paarse kaart wordt uitzonderlijk nog afgegeven! Witte/A of B kaart Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister (BIVR) = elektronische kaart A (=tijdelijk) of B (=definitief verblijf) Bijlage 8/E kaart Verklaring van inschrijving EU-EER bijlage 8 = elektronische kaart E Let op: de oude blauwe kaart (afgeleverd voor 1/6/2008) blijft wel geldig tot ze verstrijkt! Bijlage 9/F kaart Elektronische F kaart voor niet-eu familielid van Belg-EU-EER Of papieren BIVR Duurzaam verblijf/e+ of F+ kaart bijlage 8bis = elektronische kaart E+ voor EU-EER, bijlage 9bis = F+ voor niet-eu familielid v.belg-eu-eer (of gele kaart met vermelding duurzaam verblijf ) Gele/C kaart Identiteitskaart voor vreemdeling = elektr. C kaart 5

6 Bijlage 35 Bijzonder verblijfsdocument Bijlage 15 Attest Let op! bewijst inschrijving in RR alleen als hokje 1, 6 of 7 aangekruist is De extra vermeldingen die de gemeente op sommige verblijfskaarten aanbrengt m.b.t. de aard van het verblijf, zijn echter niet standaard (sommige gemeenten doen het wel, andere niet; ook de formuleringen kunnen verschillen). De datum van afgifte die vermeld wordt op het verblijfsdocument komt in principe overeen met de datum van inschrijving in het vreemdelingenregister (zie onder) als het gaat om het eerste verblijfsdocument bij inschrijving in het vreemdelingenregister. Bij vernieuwing van het verblijfsdocument kan de datum van inschrijving in het vreemdelingenregister dus niet meer afgeleid worden uit het verblijfsdocument zelf; in dat geval moet het rijksregister zelf geconsulteerd worden. Verder moet ook nagegaan worden of de geldigheidsduur van het document nog niet verstreken is. Enkel vreemdelingen met een wettig verblijf behoren tot de doelgroep van inburgering. RIJKSREGISTER De inschrijving in het Rijksregister in een gemeente van het Vlaamse of Brusselse gewest is een vereiste voor alle inburgeraars (zowel voor Belgen als voor vreemdelingen). Het Rijksregister (RR) bestaat uit het wachtregister, het vreemdelingenregister en het bevolkingsregister. In het wachtregister stonden tot voor 1/6/2008 alleen asielzoekers ingeschreven, dwz vreemdelingen die een asielaanvraag indienden, met het oog op een erkenning als vluchteling in de zin van het Vluchtelingenverdrag van Genève, of met het oog op subsidiaire bescherming in de zin van de Europese Richtlijn 2004/83/EG en de Wet van 15/9/2006 tot wijziging van de Verblijfswet van 15/12/1980. Asielzoekers worden echter uitgesloten van inburgering zolang hun asielprocedure niet meer dan 4 maand heeft geduurd (zie verder). Sinds 1/6/2008 worden ook EU/EER-burgers in het wachtregister ingeschreven als zij een verklaring van inschrijving aangevraagd hebben en de woonstcontrole nog niet gebeurd is. Bij asielaanvraag gebeurt de inschrijving in het wachtregister niet door de gemeente maar door de Dienst Vreemdelingenzaken, op het moment dat de asielaanvraag wordt ingediend (en dus niet op moment van woonstcontrole of bij afgifte van de verblijfskaart). De gemeente kan daarna wel het feitelijk verblijfsadres van betrokkene in het wachtregister invoeren of wijzigen. Als datum van inschrijving in het wachtregister geldt echter de datum van de asielaanvraag zoals vermeld op de bijlage 25 of 26 (= asieldocumenten). In het vreemdelingenregister staan de nog niet gevestigde vreemdelingen ingeschreven die wel een (voorlopig of definitief) verblijfsrecht kunnen doen gelden, met oranje kaart (als niet-eu gezinshereniger, student, slachtoffer mensenhandel en mensensmokkel, en i.g.v. medische 6

7 aanvraag artikel 9ter), met witte/a of B kaart (de meeste verblijfsstatuten), met (aanvraag tot) verklaring van inschrijving (EU/EER burgers die langer dan 3 maanden willen blijven maar nog geen duurzaam verblijf hebben), met bijlage 9/F kaart, met bijlage 35 (tijdens beroepsprocedure bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen) of met bijlage 15 met aangekruist hokje 1, 6 of 7. Een inschrijving in het vreemdelingenregister gebeurt door de gemeente, na controle van het verblijfsadres door de wijkagent. In sommige steden laat deze controle lang op zich wachten, waardoor personen pas verschillende weken nadat zij in aanmerking komen voor een inschrijving effectief worden ingeschreven en een verblijfskaart ontvangen. Als datum van inschrijving in het vreemdelingenregister én als datum van afgifte van de verblijfskaart wordt de datum van de woonstcontrole vermeld. De bijlage 15 wordt o.a. afgeleverd in afwachting van de aanmaak van een elektronische vreemdelingenkaart. In het bevolkingsregister staan Belgen, EU/EER-burgers met duurzaam verblijf (met bijlage 8bis/E+ kaart, of met bijlage 15 met aangekruist hokje 1, 6 of 7) en gevestigde niet-eu vreemdelingen (met gele/c kaart, of met bijlage 15 met aangekruist hokje 1, 6 of 7) en niet- EU vreemdelingen met duurzaam verblijf (met bijlage 9bis/F+ kaart, met papieren gele kaart met vermelding duurzaam verblijf, of met bijlage 15 met aangekruist hokje 1, 6 of 7) ingeschreven. In het bevolkingsregister kunnen ook het diplomatiek, consulair en internationaal personeel ingeschreven worden (met een consulaire of bijzondere identiteitskaart afgegeven door het Ministerie van Buitenlandse Zaken); deze laatste categorieën worden echter uitgesloten van inburgering (zie verder). INWERKINGTREDING EN OVERGANGSREGELS VOOR INSCHRIJVINGEN IN RR VÓÓR 2/3/2008 Belangrijkste nieuwigheid is de gewijzigde definitie van verplichte nieuwkomer. Vanaf 2 maart 2008 zijn nieuwkomers verplicht indien ze voor het eerst over een verblijfstitel van meer dan 3 maanden beschikken en ingeschreven zijn in het Rijksregister. Deze definitie wordt toegepast op al wie na 2/3/2008 voor het eerst met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden wordt ingeschreven. De definitie van verplichte nieuwkomer was anders vóór 2/3/2008. Sinds 1 januari 2007 waren bepaalde categorieën inburgeraars verplicht tot inburgering voor zover ze over een verblijfstitel van meer dan 3 maanden beschikten en niet meer dan 12 opeenvolgende maanden in het rijksregister ingeschreven waren. Zij blijven verplicht tot ze hun verplichting nakomen (behalve erkende vluchtelingen van vóór 2/3/2008: zij blijven slechts verplicht tot 12 maanden na de erkenning als vluchteling). Er is dus een zekere doorwerking van de oude regels, waarvoor u de brochure doelgroep inburgering van 2007 kan raadplegen. De datum van eerste inschrijving in het Rijksregister met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden is van belang: vond de eerste inschrijving in het RR met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden plaats voor 2 maart 2008, dan zijn de oude regels (en de brochure 2007) van toepassing. Ook als op die datum het contract nog niet werd afgesloten, of het vormingsprogramma nog niet werd opgestart, blijven de oude regels van toepassing. Erkende vluchtelingen die onder die hoedanigheid werden ingeschreven in het RR voor 2 maart 2008 blijven maximaal 12 maanden na de erkenning als vluchteling verplicht. Die maximumtermijn zal in de toekomst niet meer gelden voor vluchtelingen die na 2/3/2008 erkend 7

8 worden. Nieuwe erkenningen kunnen leiden tot een verplichting als het de eerste inschrijving met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden betreft; deze verplichting blijft voortaan gelden tot ze voldaan wordt. De gewijzigde omschrijving van de doelgroep asielzoekers is vanaf 2/3/2008 onmiddellijk van toepassing op alle asielzoekers die nog in de asielprocedure zijn, dus zowel op de oude en lopende als op de nieuwe asielaanvragen. Belgische nieuwkomers worden vanaf 2/3/2008 verplicht (voordien waren ze niet verplicht) mits ze als 18+ er pas minder dan 12 opeenvolgende maanden in het rijksregister ingeschreven zijn. Deze nieuwe bepaling kan dus terugwerken tot eerste inschrijvingen van volwassen Belgen vanaf 2/3/2007. BRONNEN De belangrijkste wetteksten waarop deze brochure is gebaseerd, zijn: Decreet van 28/2/2003 betreffende het Vlaamse inburgeringsbeleid, zoals gewijzigd op 14/7/2006 (B.S. 9/11/2006) en op 1/2/2008 (B.S. 21/2/2008) Besluit van de Vlaamse Regering (BVR) van 15/12/2006 betreffende de uitvoering van het Vlaamse inburgeringsbeleid (B.S. 29/12/2006), in werking getreden op 1/1/2007 Wet van 15/12/1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen Koninklijk Besluit van 9/6/1999 houdende uitvoering van de Wet van 30/4/1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers Koninklijk Besluit van 3/2/2003 tot vrijstelling van bepaalde categorieën van vreemdelingen van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit In de tekst wordt deze regelgeving kort aangeduid met hun soort wettekst (Decreet, Wet, KB, BVR) en datum. Deze brochure zal in de toekomst regelmatig aangepast worden, naargelang de verdere inwerkingtreding van het Inburgeringsdecreet 3 en naargelang de wijzigingen in de verblijfs- of tewerkstellingsreglementering. De meest actuele versie van deze brochure vindt u steeds op 3 Moeten nog in werking treden op een datum die bepaald wordt door de Vlaamse regering: - de verplichting voor oudkomers - de verplichting om bepaalde doelstellingen van de verschillende onderdelen van het vormingsprogramma te behalen - de vergoeding die aan sommige rechthebbende inburgeraars voor het volgen van het primair traject zal gevraagd worden - de waarborg die verplichte inburgeraars zullen moeten betalen - de administratieve geldboete voor inburgeraars 8

9 DEEL 1: TOTALE DOELGROEP VAN INBURGERING 9

10 1. VOORWAARDEN VOOR HET RECHT OP INBURGERING Het Vlaamse inburgeringsbeleid voor volwassenen houdt rechten in: op een primair traject (vorming + trajectbegeleiding) op een flexibel primair traject als de inburgeraar kan aantonen dat hij beroepsmatig 4 werkzaam is op een secundair traject. DEFINITIE INBURGERAAR Alle mensen die beantwoorden aan onderstaande definitie hebben een recht op inburgering: 18 jaar of ouder ingeschreven in het rijksregister in een gemeente in Vlaanderen of in Brussel-Hoofdstad ofwel met VREEMDE NATIONALITEIT o mits men een wettig verblijf heeft o en mits men geen uitgesloten categorie is (zie hierna onder hoofdstuk 2) ofwel met BELGISCHE NATIONALITEIT o als men in het buitenland geboren is o én minstens een ouder ook in het buitenland geboren is VERBLIJFSPROFIEL De kandidaat moet in het bezit zijn van ofwel een geldige Belgische identiteitskaart, ofwel beschikken over een geldige oranje, paarse, witte/a of B, gele/c of F of bijlage 8/E kaart, of duurzaam verblijf/e+ of F+ kaart, of bijlage 35, of bijlage 15 met hokje 1, 6 of 7. Afgewezen asielzoekers met een verlengd uitwijzingsbevel (bv bijlage 26bis of 13quinquies waarvan de uitvoeringstermijn verlengd is) hebben ook recht op inburgering. Zij zijn immers geen asielzoeker meer, maar wel nog in het wachtregister (= deel van RR) ingeschreven. Vreemdelingen die alleen beschikken over een gele bijzondere identiteitskaart (diplomaten), een bijlage 3 (aankomstverklaring) of bijlage 22 (attest voor werkende EU/EER-burgers) komen niet in aanmerking. Zij zijn immers niet in het RR ingeschreven. 4 Om recht te hebben op een flexibel traject mag betrokkene geen wacht-, werkloosheids- of OCMW-uitkering trekken, en moet zijn inkomen uit arbeid minstens het leefloon bedragen (op maandbasis (bedragen op 1/1/2008) voor samenwonende, voor alleenstaande, voor wie samenwoont met gezin ten laste) 10

11 2. VREEMDELINGEN UITGESLOTEN VAN HET INBURGERINGS- RECHT MENSEN ZONDER WETTIG VERBLIJF Vreemdelingen die illegaal in België verblijven, hebben geen recht op inburgering. Het wettig verblijf is een van de basisvereisten voor het inburgeringsrecht. ASIELZOEKERS DIE NOG GEEN 4 MAANDEN ASIELPROCEDURE HEBBEN LOPEN Het decreet sluit asielzoekers uit gedurende een termijn van 4 maanden na indiening van de asielaanvraag. Asielzoekers wiens asielprocedure binnen de 4 maanden wordt afgewezen door de asielinstanties, worden dus geen doelgroep van inburgering. bijlage 25 (bij asielaanvraag aan de grens) of bijlage 26 (bij asielaanvraag in het land) met datum asielaanvraag van minder dan 4 maanden geleden oranje kaart of bijlage 35, of nog geldige bijlage 25quater of 26quater (beslissing dat België niet verantwoordelijk is voor de behandeling van de aanvraag) of 13quater (asielaanvraag wordt niet in overweging genomen) of 13quinquies (asielaanvraag is verworpen) ingeschreven in het wachtregister met asielaanvraag van minder dan 4 maanden geleden Let op! Asielzoekers wiens asielprocedure langer dan 4 maanden duurt, worden 4 maanden na indiening van hun asielaanvraag wel doelgroep, zolang ze aan de voorwaarden van de definitie van inburgeraar voldoen (zie hoofdstuk 1). Zie ook deel 2 voor de gedeeltelijke verplichting die op hen van toepassing is. VREEMDELINGEN MET TIJDELIJK VERBLIJFSDOEL Vreemdelingen die hier verblijven met een tijdelijk doel hebben geen recht op inburgering. Hieronder worden vreemdelingen (én hun familieleden) verstaan die onmogelijk een permanent verblijf of tewerkstelling in België kunnen verkrijgen op basis van ondermeer de verblijfswet, de wet betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers en de wet betreffende de uitvoering van zelfstandige beroepsactiviteiten. 5 Hierna sommen we alle uitgesloten categorieën op. Let op! Ook de echtgeno(o)t(e), samenwonende partner in het kader van een duurzame relatie en kinderen van onderstaande categorieën zijn uitgesloten van inburgering. 5 Het begrip tijdelijk doel wordt gedefinieerd in artikel 2 1 BVR van 15/12/

12 NIET-EU+ STUDENTEN OF UITWISSELINGSSCHOLIEREN DIE OP BASIS VAN HUN STUDIES IN BELGIË VERBLIJVEN + HUN GEZINSHERENIGERS : oranje kaart met geldigheidsduur 4 maanden (voorlopig verblijf in afwachting van definitieve inschrijving) of witte/a kaart met vermelding beperkte duur met geldigheidsduur tot 31 oktober of 30 september van het lopende academiejaar of schooljaar of bijlage 35 bijzonder verblijfsdocument (in geval van schorsend annulatieberoep bij Raad voor Vreemdelingenbetwistingen tegen weigering verblijf student) ingeschreven in het vreemdelingenregister Let op!: Studenten met een EU+ nationaliteit hebben dus wel recht op inburgering ARBEIDSMIGRANTEN DIE GEEN DEFINITIEVE TEWERKSTELLING KUNNEN BEKOMEN + HUN GEZINSHERENIGERS Hierna worden alle arbeidsmigranten opgesomd die geen definitieve tewerkstelling kunnen bekomen. Het gaat om zeer specifieke, tijdelijke tewerkstellingen (die onmogelijk kunnen verlengd en definitief worden). Let op! Alle andere arbeidsmigranten, die hieronder niet opgesomd zijn, zijn dus wel doelgroep van inburgering. Zie de lijst in bijlage achteraan deze brochure. De uitgesloten arbeidsmigranten zijn in de praktijk vooral niet-eu+ vreemdelingen die geen vrije toegang hebben tot onze arbeidsmarkt, en die voor hun specifieke, tijdelijke tewerkstelling in België een specifieke arbeidskaart B of een specifieke vrijstelling van arbeidsvergunning hebben. Ook de nieuwe EU-burgers hebben gedurende een overgangsperiode nog geen volledige toegang tot onze arbeidsmarkt; maar de soorten tewerkstellingen van nieuwe EU-burgers die niet definitief kunnen worden, is nog kleiner dan voor niet-eu-vreemdelingen. De bedoelde categorieën staan hieronder opgesomd, telkens met verwijzing naar de mogelijke nationaliteiten die eronder vallen. Het verblijfsprofiel voor al de hieronder opgesomde arbeidsmigranten is hetzelfde, met dien verstande dat de duur van de verblijfskaart kan variëren naargelang de duur van de tewerkstelling. Op de verblijfskaart staat mogelijk (niet noodzakelijk) een verwijzing naar de arbeidskaart of beroepskaart of naar de exacte bepaling in de wetgeving op basis waarvan de tewerkstelling is toegestaan. Daarom staat hieronder bij elke arbeidsmigrant telkens de juiste verwijzing naar het toepasselijke K.B. verblijfsduur is steeds beperkt (tot max. 6 maanden of 12 maanden), in sommige gevallen verlengbaar in het bezit van een witte/a kaart met vermelding beperkte duur ingeschreven in het vreemdelingenregister Slechts één categorie arbeidsmigranten met een oude EU nationaliteit is ook uitgesloten van het inburgeringsrecht, met name de gedetacheerde EU werknemers of zelfstandigen die er zelf voor kiezen zich niet in België te vestigen, en die zodoende sociaal plichtig blijven in het buitenland. 12

13 Ook de nieuwe EU-zelfstandigen die ervoor kiezen om sociaal plichtig te blijven in het buitenland vallen hieronder. Hun verblijfsprofiel is afwijkend: (oude of nieuwe EU-burgers met in het buitenland gevestigde onderneming) in het bezit van een (aanvraag tot) verklaring van inschrijving ingeschreven in het vreemdelingenregister 1. Stagiairs (tewerkgesteld of zelfstandig) met niet-eu+ of nieuwe EU nationaliteit: 1.1. de personen die een stage volgen (maximaal 12 maanden), d.w.z. een opleiding, bij een werkgever, als voortzetting van een voorafgaandelijke vorming bevestigd door een diploma of een studiegetuigschrift Werkprofiel: in het bezit van een arbeidskaart B als stagiair - artikel 9, 5 en hoofdstuk VI afdeling 1 K.B. 9/6/1999 maximaal 1 jaar werk en verblijf als stagiair 1.2. stagiairs die tewerkgesteld worden door een Belgische overheid of door een internationale instelling van publiek recht die in België gevestigd is (bv NAVO, VN, EU) Werkprofiel: vrijgesteld van arbeidskaart als stagiair - art. 2, 21 K.B. 9/6/ de vreemdelingen die in België een stage verrichten die werd goedgekeurd door de bevoegde overheid in het kader van ontwikkelingssamenwerking of van uitwisselingsprogramma s gebaseerd op wederkerigheid, voor de duur van hun stage Werkprofiel: vrijgesteld van beroepskaart art. 1, 12 K.B. 3/2/2003 tot vrijstelling van bepaalde categorieën van vreemdelingen van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit 2. Werknemers die verbonden blijven door een arbeidsovereenkomst met een in het buitenland gevestigde werkgever: 2.1. EU+ dienstverrichters met paarse kaart die zich niet in België vestigen 2.2. werknemers die door een arbeidsovereenkomst verbonden blijven met een werkgever die in het buitenland gevestigd is (niet EU+) Werkprofiel: in het bezit van een arbeidskaart B artikel 16, laatste lid d K.B. 9/6/

14 2.3. werknemers die verbonden blijven door een arbeidsovereenkomst met een in het buitenland gevestigde werkgever en die een specifieke beroepsopleiding volgen in een Belgisch bedrijf in het kader van een opleidingsovereenkomst toegevoegd aan een verkoopscontract gesloten tussen dit Belgisch bedrijf en een buitenlandse firma, voor zover de duur van deze opleiding 6 maanden niet overschrijdt (niet-eu+ of nieuwe EU) Werkprofiel: in het bezit van een arbeidskaart B artikel 9, 10 K.B. 9/6/1999 voor maximum 6 maanden 2.4. gespecialiseerde techniekers die door een arbeidsovereenkomst met een in het buitenland gevestigde werkgever verbonden blijven en die naar België komen om over te gaan tot de montage en het op gang brengen of de herstelling van een in het buitenland bij die werkgever vervaardigde installatie voor een periode van maximum 6 maanden (niet-eu+ of nieuwe EU) Werkprofiel: in het bezit van een arbeidskaart B als technieker - artikel 9, 9 K.B. 9/6/1999 voor maximum 6 maanden 2.5. de werknemers die geen EER-onderdaan zijn, die tewerkgesteld zijn door een in een EERlidstaat gevestigde onderneming die zich naar België begeven voor het verrichten van diensten op voorwaarde dat zij: in de EER-lidstaat waar ze verbleven, beschikken over een recht op verblijf of een verblijfsvergunning van meer dan drie maanden op wettige wijze in de Lidstaat waar zij verbleven tewerkgesteld zijn en deze vergunning ten minste geldig is voor de duur van het in België uit te voeren werk; in het bezit zijn van een regelmatige arbeidsovereenkomst; sedert ten minste zes maanden ononderbroken in dienst zijn bij de onderneming; over een paspoort en een verblijfsvergunning beschikken in de EER-lidstaat waar ze verbleven geldig tot het einde van de dienstverlening vermeerderd met een periode van drie maanden, teneinde hun terugkeer naar hun land van oorsprong of verblijf te verzekeren Werkprofiel: vrijgesteld van arbeidsvergunning als gedetacheerde - artikel 2, 14 K.B. 9/6/ De vreemdelingen die in België een zelfstandige activiteit uitoefenen, waarvan de zetel van de onderneming niet in België gevestigd is, en die dus niet in België sociaal plichtig zijn (niet-eu+, en EU+ dienstverrichters met paarse kaart die zich niet in België vestigen). 4. Au-pair-jongeren (tussen 18 en 26 jaar oud), met niet-eu+ of nieuwe EU nationaliteit Werkprofiel: in het bezit van een arbeidskaart B art 9, 14 en hoofdstuk VI afdeling 2 K.B. 9/6/1999 maximaal 1 jaar als au-pair 14

15 5. Personen die tewerkgesteld worden ter uitvoering van internationale akkoorden die werden goedgekeurd door een federale, gewestelijke of gemeenschapsoverheid in het kader van hun respectievelijke bevoegdheden, met niet-eu+ of nieuwe EU nationaliteit (bv. studenten die in het kader van internationale uitwisselingsprogramma s stage lopen; personeel bij NAVO of bij Shape) Werkprofiel: vrijgesteld van arbeidskaart B artikel 2, 20 K.B. 9/6/ Navorsers en gasthoogleraren, met niet-eu+ nationaliteit tewerkgesteld in een universiteit, in een inrichting van hoger onderwijs, een erkende wetenschappelijke instelling of een onderzoeksafdeling van een onderneming als de duur ervan niet langer is dan vier jaar Werkprofiel: in het bezit van een arbeidskaart B artikel 9, 8 K.B. 9/6/1999 verblijf en werk maximum 4 jaar mogelijk als navorser of gasthoogleraar 7. De postdoctorale vreemdelingen, met niet-eu+ nationaliteit die houder zijn van een doctorsgraad of een gelijkwaardige kwalificatie, die genieten van een tegemoetkoming voor wetenschappelijk onderzoek en die in het kader van de internationale mobiliteit een fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in een gastuniversiteit tot een goed einde brengen met het oog op de valorisering van hun wetenschappelijke kennis opgedaan in het kader van het doctoraat en dit voor een periode van maximum drie jaar Werkprofiel: vrijgesteld van arbeidskaart artikel 2,25 K.B. 9/6/1999 verblijf en werk maximum 3 jaar mogelijk als postdoctorale vreemdeling PERSONEN DIE DEEL UITMAKEN VAN EEN CONSULAIRE MISSIE 6, ALSOOK HET DIPLOMATIEK, CONSULAIR EN INTERNATIONAAL PERSONEEL + HUN GEZINSHERENIGERS beschikken over een bijzondere identiteitskaart model II (groene kleur), model III (blauwe kleur) of model IV (rode kleur) afgegeven door de Minister van Buitenlandse Zaken (met toepassing van artikel 12 K.B. 30/10/1991) kunnen ook vermeld of ingeschreven worden in het bevolkingsregister 6 Diplomaten (die in het bezit zijn van een bijzondere identiteitskaart model I (gele kleur) worden niet ingeschreven in het bevolkingsregister, en zijn dus ook geen rechthebbende doelgroep 15

16 AUSTRALIËRS, NIEUW-ZEELANDERS EN CANADEZEN DIE OP WERKVAKANTIE KOMEN (DIE BIJ INDIENING VAN HUN VERBLIJFSAANVRAAG TUSSEN 18 EN 30 JAAR OUD WAREN) + HUN GEZINSHERENIGERS 7 in het bezit van een witte/a kaart met vermelding beperkte duur maximaal 1 jaar voor werkvakantie ingeschreven in het vreemdelingenregister PERSONEN DIE HET STATUUT VAN "TIJDELIJKE BESCHERMING VOOR ONTHEEMDEN" GENIETEN OP BASIS VAN DE EUROPESE RICHTLIJN 2001/55/EG, TOEGEKEND DOOR DE RAAD VAN EUROPA + HUN GEZINSHERENIGERS 8 in het bezit van een witte/a kaart met vermelding beperkte duur ingeschreven in het vreemdelingenregister LET OP: GEEN UITSLUITINGSCATEGORIEËN VOOR BELGISCHE INBURGERAARS Alle meerderjarige Belgen ingeschreven in Vlaanderen of Brussel die in het buitenland geboren zijn en minstens een ouder hebben die ook in het buitenland geboren is, zijn doelgroep van inburgering. Voor hen zijn er geen uitsluitingscategorieën bepaald. 7 In toepassing van de omzendbrief van 5/11/2004 (B.S. 24/11/2004) en van Overeenkomsten tussen België en de betrokken landen: tussen België en Australië van 20/11/2002, tussen België en Nieuw-Zeeland van 23/4/2003 en tussen België en Canada van 29/4/2005. De eerste twee Overeenkomsten kregen instemming bij wet van 13/7/2003, B.S. 6/9/2004 en traden in werking op 1/11/2004. De derde Overeenkomst kreeg instemming bij wet van 17/10/2006, B.S. 7/12/2006 en trad in werking op 1/1/ Tot nu toe is er niemand die dit statuut verkregen heeft. N.a.v. een conflictsituatie kan de Raad van Europa dit statuut toekennen aan bepaalde categorieën ontheemden. 16

17 DEEL 2: VERPLICHTE DOELGROEP VAN INBURGERING 17

18 1. VOORWAARDEN VOOR VERPLICHTING Het decreet voorziet een verplichting voor bepaalde categorieën inburgeraars: om zich binnen de 3 maanden nadat de verplichting ontstaat aan te melden bij een onthaalbureau om regelmatig deel te nemen aan het vormingsprogramma van het primair traject 9 Hieronder sommen we de voorwaarden op waaronder verschillende soorten nieuwkomers, asielzoekers en bedienaars van erkende erediensten verplicht zijn: 10 NIET-EU+ INBURGERAAR, IN HET VLAAMSE GEWEST, MET VERBLIJFSTITEL VAN MEER DAN 3 MAAND (OF ASIELZOEKER GEDURENDE 4 MAAND OF MEER) De verplichting tot inburgering geldt uiteraard alleen voor wie minimaal aan de definitie van de doelgroep voldoet. Maar de verplichting is enkel van toepassing op een deelverzameling van de totale doelgroep. In het Brusselse gewest geldt er sowieso geen verplichting tot inburgering. Het Decreet legt alleen een verplichting tot inburgering op voor personen die ingeschreven zijn in het RR in Vlaanderen. Alleen personen die een verblijfstitel van meer dan drie maanden hebben, worden verplicht (met uitzondering van asielzoekers). EU+ burgers en hun gezinsherenigers zijn altijd vrijgesteld. Ook bepaalde andere statuten zijn vrijgesteld. De volgende algemene voorwaarden gelden dus voor het afbakenen van de verplichte doelgroep: 18 jaar of ouder ingeschreven in het rijksregister in een gemeente in Vlaanderen ofwel met NIET-EU+ NATIONALITEIT, mits: o wettige verblijfstitel van meer dan drie maanden o geen uitgesloten categorie (zie deel 1 hoofdstuk 2) o geen vrijgestelde categorie (zie verder deel 2 hoofdstuk 3) o ingeschreven als nieuwkomer, asielzoeker of bedienaar van erkende eredienst (zie hierna) 9 Voor regelmatige deelname is 80% aanwezigheid nodig op elk onderdeel van het vormingsprogramma. Er bestaan afwijkingen voor wie recht heeft op een flexibel traject. Ook voor ongeletterden of zeer laaggeschoolden bestaan er afwijkingen in het BVR. Het decreet voorziet in de toekomst ook een verplichting om de doelstellingen van het vormingsprogramma te behalen, maar deze verplichting is nog niet in werking getreden. 10 Het decreet voorziet dat bepaalde categorieën van oudkomers ook verplicht kunnen worden in de toekomst (na een datum die de Vlaamse regering nog moet vastleggen): 18+ Belgen die in het buitenland geboren zijn en minstens een ouder hebben die ook in het buitenland geboren is, alsook 18+ vreemdelingen die een verblijfstitel van meer dan 3 maanden hebben, zullen (voor zover ze niet onder de vrijgestelde categorieën vallen zie hoofdstuk 2) verplicht zijn als ze meer dan 12 maanden ingeschreven zijn in het rijksregister in een gemeente in Vlaanderen en ze inkomsten verwerven via maatschappelijke dienstverlening of leefloon. 18

19 ofwel met BELGISCHE NATIONALITEIT als men in het buitenland geboren is en minstens een ouder ook in het buitenland geboren is, mits: o geen vrijgestelde categorie (zie verder deel 2 hoofdstuk 3) o ingeschreven als nieuwkomer of bedienaar van erkende eredienst (zie hierna) ALLEEN BEPAALDE NIEUWKOMERS, ASIELZOEKERS EN BEDIENAARS VAN ERKENDE EREDIENSTEN VREEMDE NIEUWKOMERS zijn verplicht indien ze voor het eerst met een verblijfstitel van meer 3 maanden ingeschreven zijn in het Rijksregister. Sommige nieuwkomers zijn vrijgesteld (zie hierna). Verplichte nieuwkomers behouden hun hoedanigheid van verplichte inburgeraar zolang zij niet aan de verplichting hebben voldaan en zolang zij aan de definitie van verplichte doelgroep blijven voldoen (bv. in Vlaanderen wonen, verblijfstitel van meer dan 3 maanden hebben, ). BELGISCHE NIEUWKOMERS zijn verplicht indien ze (als 18+er) voor het eerst sedert niet langer dan 12 opeenvolgende maanden ingeschreven zijn in het Rijksregister. Zij behouden hun hoedanigheid van verplichte inburgeraar zolang zij niet aan de verplichting hebben voldaan en zolang zij aan de definitie van verplichte doelgroep blijven voldoen (bv. in Vlaanderen wonen, ). ANDERSTALIGE MINDERJARIGE NIEUWKOMERS worden verplicht om zich aan te melden als ze 18 jaar worden op het moment dat ze nog geen 12 opeenvolgende maanden voor het eerst met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven zijn in het Rijksregister. Het volgen van onderwijs kan de inburgeringsplicht opschorten of opheffen. ASIELZOEKERS beschikken niet over een verblijfstitel van meer dan 3 maanden, maar zijn toch verplichte inburgeraars (voor wat betreft maatschappelijke oriëntatie) vanaf 4 maanden asielprocedure. Deze verplichting blijft gelden zolang er geen eindbeslissing ten gronde genomen is. DE BEDIENAARS VAN ERKENDE EREDIENSTEN (die onder het Vlaamse decreet van 7/5/2004 betreffende de erediensten vallen) zijn verplicht, ongeacht de duur van inschrijving in het rijksregister en ongeacht het verblijfsstatuut waarmee ze voor het eerst in het RR werden ingeschreven. TENZIJ BEPAALDE VRIJGESTELDE CATEGORIEËN Arbeidsmigranten en hun gezinsherenigers zijn vrijgesteld van de verplichting. Verder gelden nog specifieke vrijstellingen voor alle bovengenoemde categorieën: zie verder deel 2, hoofdstuk 3. 19

20 2. OPSOMMING VERPLICHTE INBURGERAARS - VREEMDE NIEUWKOMERS PER SOORT VERBLIJFSSTATUUT VOORAF Hieronder vindt u een overzicht van alle verplichte categorieën nieuwkomers opgedeeld per soort verblijfsstatuut. Let op! Deze verblijfsstatuten zijn alleen verplicht als het de eerste inschrijving met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden betreft in het rijksregister. Om vast te stellen of een nieuwkomer met vreemde nationaliteit verplichte inburgeraar is, moet dus teruggegaan worden naar het moment van de eerste inschrijving met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden in het rijksregister: Eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven in RR na 2/3/2008: het soort verblijfsstatuut dat recht gaf op die eerste verblijfstitel >3m bepaalt of de inburgeraar verplicht is (en verplicht blijft tot hij aan de verplichting voldoet, voor zover er geen vrijstellingsreden is) Eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven in RR voor 2/3/2008: het decreet dat van toepassing was voor 2/3/2008 bepaalt of de inburgeraar verplicht was en ook hoelang hij verplicht blijft o Bv. het vorige decreet bepaalde dat vreemde nieuwkomers verplicht werden als ze met verblijfstitel >3m ingeschreven waren als ze nog geen 12 opeenvolgende maanden ingeschreven waren in het RR; deze verplichting blijft gelden tot hij aan de verplichting voldoet voor zover er geen vrijstellingsreden is. o Bv. het vorige decreet bepaalde dat erkende vluchtelingen verplicht werden bij inschrijving in het RR als erkende vluchteling; deze verplichting blijft gelden tot 1 jaar na de erkenning als vluchteling. Er gelden speciale regels voor asielzoekers (die verplicht zijn ook zonder verblijfstitel van meer dan 3 maanden) en voor bedienaars van erkende erediensten (die verplicht zijn ongeacht de duur van inschrijving in het RR). Bedienaar van erkende eredienst is strikt genomen geen specifiek verblijfsstatuut. Voor al deze categorieën gelden toch nog bepaalde vrijstellingen 11. Die vindt u onder hoofdstuk 3. De vrijgestelden van de verplichting worden rechthebbende inburgeraars genoemd. Arbeidsmigranten komen in deze lijst niet voor. Zij zijn immers steeds vrijgesteld van verplichting. Voor een lijst van rechthebbende arbeidsmigranten die vrijgesteld zijn, zie de bijlage achteraan bij deze brochure. Voor een andere manier om dezelfde categorieën verplichte inburgeraars te beschrijven of te detecteren, zie hoofdstuk Deze vrijstellingen gelden ook voor oudkomers. 20

21 NIET-EU+ GEZINSHERENIGER MET BELG (VIA HUWELIJK, SAMENWOONST 12 OF AFSTAMMING) DIE GEEN GEBRUIK MAAKT VAN VRIJ VERKEER BINNEN EU+ oranje kaart, geldig voor 5 maanden vanaf de aanvraag via bijlage 19ter of bijlage 9/F kaart of witte/a of B kaart ingeschreven in het vreemdelingenregister Let op! Niet verplicht met bijlage 35 NIET-EU+ DIE SAMENWOONT IN HET KADER VAN EEN DUURZAME RELATIE MET EEN EU+ONDERDAAN (TENZIJ ALS GELIJKGESTELDE PARTNER 13 ) witte/a kaart geldig voor 6 maanden of 1 jaar op deze kaart staat de vermelding tijdelijk, eventueel aangevuld met samenwoonst (in geval van samenwoonst in het kader van een duurzame relatie in toepassing van OB 30/9/1997) zie verblijfsprofiel gezinshereniging met niet-eu indien in toepassing van artikel 10 VW. ingeschreven in het vreemdelingenregister NIET-EU+ GEZINSHERENIGER MET NIET-EU+ ONDERDAAN DIE ZELF GEEN VRIJGESTELDE ARBEIDSMIGRANT IS (VIA HUWELIJK, SAMENWOONST 14 OF AFSTAMMING) oranje kaart, geldig voor 9 maanden en een bijlage 15bis (bewijs van aanvraag tot verblijf), of een witte/a kaart van tijdelijke duur. 15 ingeschreven in het vreemdelingenregister Let op! Niet verplicht met oranje kaart geldig voor 3 maanden, of met bijlage Het gaat hier om samenwoonst in het kader van een duurzame relatie toegestaan in toepassing van de omzendbrief van 30 september Zie voetnoot Tot 1 juni 2007 verliep dit zoals beschreven in voetnoot 12. Vanaf die datum kan de niet-gehuwde partner een beroep doen op de procedure gezinshereniging (artikel 10(bis) van de Verblijfswet). 15 Gezinsherenigers met niet-eu+ die hun aanvraag in het buitenland indienen (visum type D gezinshereniging) krijgen bij hun inschrijving in België meteen een witte/a kaart: dan worden en blijven zij verplicht. Gezinsherenigers met niet-eu+ die hun aanvraag in België indienen, krijgen eerst een oranje kaart van 9 maanden: dan worden zij verplicht. Uitzonderlijk wordt deze verlengd met (2x) 3 maanden. Bij negatieve beslissing waartegen een annulatieberoep wordt ingediend bij de RvV krijgen zij een bijlage 35 (voor 1 maand en verlengbaar). Op het moment dat zij een verblijfsdocument van 1 of 3 maanden hebben, zijn zij niet verplicht. Bij toekenning van de gezinshereniging (na 9 of max. 15 maanden of na beroep bij RvV) krijgen zij een tijdelijke witte/a kaart: dan blijven zij verplicht of herneemt de verplichting. 21

22 ASIELZOEKER NA 4 MAANDEN ASIELPROCEDURE ALLEEN VERPLICHT TOT PAKKET MAATSCHAPPELIJKE ORIËNTATIE, TOT EINDBESLISSING TEN GRONDE OVER ASIELAANVRAAG (= OOK MET VERBLIJFSTITEL VAN 1 TOT 3 MAANDEN) bijlage 25 (bij asielaanvraag aan de grens) of bijlage 26 (asielaanvraag in het land) met datum asielaanvraag van minstens 4 maanden geleden de eindbeslissing is de beslissing door het CGVS met inbegrip van de beroepsprocedure bij de RvV (15 dagen beroepstermijn tot arrest van RvV) tegen de beslissing van het CGVS oranje kaart geldig voor 1 of 3 maanden, of bijlage 35 (bij hangend beroep bij RvV) ingeschreven in het wachtregister ERKENDE VLUCHTELING witte/b kaart, geldig voor 5 jaar en automatisch verlengbaar; onder nationaliteit wordt vermeld vluchteling van oorsprong + naam van land van herkomst attest van erkenning, afgeleverd door het CGVS Ingeschreven in het vreemdelingenregister SUBSIDIAIR BESCHERMDE witte/a of B kaart, geldig voor 1 jaar van beperkte duur (of voor 5 jaar, geldig voor onbeperkte duur), met vermelding subsidiaire beschermingsstatus ingeschreven in het vreemdelingenregister MEDISCH VERBLIJF (ARTIKEL 9TER VERBLIJFSWET) witte/a of B kaart voor 1 jaar (beperkte duur) of 5 jaar (onbeperkte duur) ingeschreven in het vreemdelingenregister Let op! Niet verplicht met oranje kaart geldig voor 1 of 3 maanden SLACHTOFFER VAN MENSENHANDEL OF MENSENSMOKKEL witte/a kaart geldig voor 6 maanden of 1 jaar (beperkte duur) of witte/b kaart voor 5 jaar (onbepaalde duur). het statuut van slachtoffer mensenhandel of mensensmokkel staat niet op de kaart, maar kan aangetoond worden door een attest, afgegeven door de gespecialiseerde dienst die hen begeleidt (Payoke in Antwerpen, Pag-Asa in Brussel of Sürya in Luik). ingeschreven in het vreemdelingenregister Let op! Niet verplicht met oranje kaart geldig voor 3 maanden 22

23 GEREGULARISEERDE OF DISCRETIONAIRE VERBLIJFSVERGUNNING 16 Witte/A kaart, van beperkte duur (geldig voor 6 maanden of 1 jaar) of witte/b kaart van onbepaalde duur (geldig voor 5 jaar, verlengbaar zonder voorwaarden) positieve beslissing van de Minister van Binnenlandse Zaken of de DVZ ingeschreven in het vreemdelingenregister NIET-EU+ ONDERDAAN DIE LANGDURIG INGEZETENE IN EU LIDSTAAT IS (BEHALVE GROOT- BRITTANNIË, IERLAND OF DENEMARKEN), MET TWEEDE VERBLIJF IN BELGIË niet-eu+ onderdaan die, op basis van minstens 5 jaar legaal en ononderbroken verblijf in een (ander) EU-land (met uitzondering van Ierland, Groot-Brittannië en Denemarken), de status van langdurig ingezetene in dat EU-land heeft bekomen, en die in België op basis van dit statuut een tweede verblijf heeft bekomen 17. Let op! Er geldt een vrijstelling voor de cursus Maatschappelijke Oriëntatie als de betrokken EU-lidstaat voor het toekennen van het statuut van langdurig ingezetene al een integratievoorwaarde heeft gesteld. Dat kan het geval zijn in Duitsland, Estland, Letland, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Roemenië maar niet in Finland, Hongarije, Italië, Litouwen, Polen, Slovenië, Spanje, Zweden. (Voor de overige landen is het nog niet duidelijk; in ieder geval moet de inburgeraar het bewijs van de integratievoorwaarde voorleggen.) Wanneer er geen integratievoorwaarde werd gesteld, geldt er geen vrijstelling voor MO. Er geldt ook geen vrijstelling voor de cursus NT2. BEDIENAAR VAN ERKENDE EREDIENST (OOK OUDER DAN 65; ZOWEL VREEMDELING ALS BELG DIE IN HET BUITENLAND GEBOREN IS EN WAARVAN MINSTENS ÉÉN OUDER OOK IN HET BUITENLAND GEBOREN IS), ONGEACHT TERMIJN VAN INSCHRIJVING IN RIJKSREGISTER er bestaat geen specifiek verblijfsstatuut voor bedienaars van erkende erediensten; elke migrant (arbeidsmigrant, gezinshereniger, discretionaire verblijfsvergunning ) kan deze functie uitoefenen en op basis daarvan is hij of zij verplicht tot inburgering 16 Naast het feit dat het verblijf van vreemdelingen in België op basis van humanitaire of andere redenen geregulariseerd kan worden, is het ook mogelijk dat vreemdelingen die nog in het buitenland verblijven, omwille van humanitaire redenen de toestemming krijgen om in België te verblijven (in toepassing van artikel 9 lid 2 Verblijfswet). Deze vreemdelingen krijgen bij aankomst in België een witte/a of B kaart. 17 De Europese richtlijn 2003/109/EG betreffende de status van langdurig ingezetenen, is nog niet in Belgisch recht omgezet (zie wet van 25/4/2007, moet nog uitgevoerd worden), maar heeft wel directe werking. In principe zouden niet EU+ vreemdelingen die het statuut van langdurig ingezeten hebben gekregen in een ander EU-land, zich hierop kunnen beroepen om een verblijf in België te bekomen. Hoe dit verblijf eruit zal zien, is nog niet geregeld. Wellicht zal een witte/a kaart, van beperkte duur (geldig voor 6 maanden of 1 jaar) of een witte/b kaart van onbepaalde duur (geldig voor 5 jaar, verlengbaar zonder voorwaarden) worden afgeleverd, en zal de langdurig ingezetene aldus ingeschreven worden in het vreemdelingenregister. Voor de langdurig ingezetene in België wordt nog een bijzonder model van elektronische kaart D ontwikkeld. 23

24 3. VRIJSTELLINGEN Er geldt een vrijstelling van de verplichting voor alle categorieën onder hoofdstuk 2 in volgende gevallen (elk van de onderstaande gevallen houdt op zich een vrijstelling in): Inschrijving in het Brusselse gewest Leeftijd beneden 18 jaar Nationaliteit van EU, EER of Zwitser (= EU+) onderdaan buiten België, of Belg die gebruik heeft gemaakt van het uit het Europese recht voortvloeiende recht om zich in een EU+ staat te vestigen, nadien terugkeert naar België en daarbij door het uitoefenen van hun recht op vrij verkeer van personen inburgeringsplichtig zou worden Familielid van EU, EER of Zwitser (= EU+) onderdaan buiten België, die de EU+ burger begeleidt of zich bij hem voegt: Echtgenoot of gelijkgesteld partner 18 van een EU+ onderdaan behalve België (klein)kinderen (rechtstreekse bloedverwanten in neergaande lijn) beneden 21 jaar of ten laste van een EU+ onderdaan behalve België of van diens echtgenoot (voor)ouders (rechtstreekse bloedverwanten in opgaande lijn) ten laste van een EU+ onderdaan behalve België of van diens echtgenoot Familielid van een Belg in Europeesrechtelijke zin, die gebruik hebben gemaakt van het uit het Europese recht voorvloeiende recht om zich in een EU+ staat te vestigen, nadien terugkeren naar België en daarbij door het uitoefenen van hun recht op vrij verkeer van personen inburgeringsplichtig zouden worden Niet-EU+ onderdaan die langdurig ingezetene in EU lidstaat is en die daar al aan integratievoorwaarden heeft voldaan om die status te krijgen, is enkel verplicht tot het vormingspakket Nederlands als tweede taal (voor zover hij aantoont dat hij aan deze integratievoorwaarden heeft voldaan); dwz is vrijgesteld van de cursus maatschappelijke oriëntatie. Dat kan het geval zijn in Duitsland, Estland, Letland, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Roemenië maar niet in Finland, Hongarije, Italië, Litouwen, Polen, Slovenië, Spanje, Zweden. (Voor de overige landen is het nog niet duidelijk; in ieder geval moet de inburgeraar het bewijs van de integratievoorwaarde voorleggen.) Wanneer er geen integratievoorwaarde werd gesteld, geldt er geen vrijstelling voor MO. Er geldt ook geen vrijstelling voor de cursus NT2 Ernstige ziekte of handicap die deelname blijvend onmogelijk maakt Attest van inburgering al behaald 18 België stelt alleen partnerschappen uit Denemarken, Duitsland ( lebenspartnerschaft ), Finland, IJsland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk ( civil partnership ) en Zweden officieel gelijk met een huwelijk. Andere niet-gehuwde partners die duurzaam samenwonen met een EU+ onderdaan worden dus niet vrijgesteld. 24

25 Er geldt een vrijstelling van de verplichting voor alle categorieën onder hoofdstuk 2, behalve voor asielzoekers, in volgende gevallen: Verblijfstitel van niet meer dan 3 maanden (bv bijlage 35, oranje kaart van 1 of 3 maanden, bijlage 15, verlengd uitwijzingsbevel ) Attest van regelmatige lesbijwoning van een volledig schooljaar onthaalonderwijs Er geldt een vrijstelling van de verplichting voor alle categorieën onder hoofdstuk 2, behalve voor asielzoekers en voor bedienaars van erkende erediensten, in volgende gevallen: Leeftijd boven 65 jaar Getuigschrift basisonderwijs, of getuigschrift of diploma van secundair onderwijs, of diploma hoger onderwijs, behaald in een onderwijsinstelling die wordt erkend, gefinancierd, georganiseerd of gesubsidieerd door de Vlaamse, Franse of Duitstalige gemeenschap of door het Koninkrijk der Nederlanden, met uitzondering van Aruba en de Nederlandse Antillen (bewijslast ligt bij de inburgeraar). Eerdere inschrijving in het RR met verblijfstitel van meer dan 3 maanden met verblijfsstatuut dat op dat moment en volgens het decreet zoals toepasselijk voor 2/3/2008 niet verplicht was Er geldt een vrijstelling van de verplichting voor alle categorieën onder hoofdstuk 2, behalve voor bedienaars van erkende erediensten, in volgende gevallen: Verblijfsstatuut van arbeidsmigrant of gezinshereniger van arbeidsmigrant (echtgeno(o)t(e), samenwonende partner in het kader van een duurzame relatie of kinderen die meekomen of komen samenleven) Er geldt een vrijstelling van de verplichting voor minderjarige anderstalige nieuwkomers die 18 jaar oud worden, in volgende gevallen: Op moment van eerste aanmeldingsplicht + op 31 augustus van het schooljaar legt de inburgeraar een bewijs voor van inschrijving in het onthaalonderwijs of voor een opleiding die leidt tot een diploma secundair onderwijs of een diploma hoger onderwijs in een onderwijsinstelling die wordt erkend, gefinancierd, georganiseerd of gesubsidieerd door de Vlaamse, Franse of Duitstalige gemeenschap of door het Koninkrijk der Nederlanden met uitzondering van Aruba en de Nederlandse Antillen (bewijslast ligt bij de inburgeraar) Let op! Inburgeraars die ten tijde van de ondertekening van hun contract verplicht waren, kunnen nadien, tijdens het volgen van hun programma, door een wijziging in hun situatie, hun inburgeringsplicht verliezen (tijdelijk of definitief). Dit is het geval bij verhuis buiten Vlaanderen, bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar (behalve voor bedienaars van erkende eredienst of asielzoekers), of bij statuutswijziging (bv derdelander die tijdens zijn inburgeringstraject huwt met een EUonderdaan). 25