PLAN-MER. i.k.v. ex-ante evaluatie Programma EFRO Kennisgeving/ontwerprapport

Transcriptie

1 PLAN-MER i.k.v. ex-ante evaluatie Prgramma EFRO Kennisgeving/ntwerprapprt

2 COLOFON Opdracht: Plan MER i.k.v. ex-ante evaluatie prgramma EFRO Kennisgeving / ntwerp-mer Opdrachtgever: Agentschap Ondernemen Afdeling Eurpa Ecnmie Klniënstraat Brussel Opdrachthuder: Antea Belgium nv Rderveldlaan Berchem (Antwerpen) T : +32(0) F : +32 (0) BTW: BE RPR Antwerpen IBAN: BE BIC: KREDBEBB Antea Grup is gecertificeerd vlgens ISO9001 Identificatienummer: Datum: Juni 2013 status / revisie: definitief Vrijgave: Jan Parys, Cntract Manager Cntrle: Paul Arts, Mer-cördinatr Medewerkers Miguel Vanleene, adviseur

3 Team van deskundigen: Mer cördinatr en Mer-deskundige Mens ruimtelijke asepcten en Landschap, Buwkundig Erfged en Archelgie Paul Arts Mer-deskundige Mens verkeer Jan Parys Mer-deskundige Bdem Nnie van Elst Mer-deskundige Water en Fauna en Flra Kristf Gemaere Mer-deskundige Lucht Dirk Dermaux Mer-deskundige Geluid en Trillingen Guy Putzeys Prjectmedewerkers Miguel Vanleene, adviseur Antea Belgium nv 2013 Znder de vrafgaande schriftelijke testemming van Antea Grup mag geen enkel nderdeel f uittreksel uit deze tekst wrden weergegeven f in een elektrnische databank wrden gevegd, nch geftkpieerd f p een andere manier vermenigvuldigd.

4 INHOUD 1 INLEIDING AANLEIDING VOOR HET PROGRAMMA EN HET PLAN-MER TOETSING AAN DE MER-PLICHT EN AAN DE MER-FILOSOFIE PROCEDURE PLAN-MER EN VERDERE BESLUITVORMING TOTSTANDKOMING VAN HET RAPPORT BESCHRIJVING VAN HET PLAN BELEIDSMATIGE CONTEXT EN MOTIVERING OVERZICHT VAN HET ONTWERPPROGRAMMA EFRO Thematische delstelling 1: Versterken van nderzek, technlgische ntwikkeling en innvatie Thematische delstelling 2: Versterken van het cncurrentievermgen van km s Thematische delstelling 3: Ondersteunen van de mschakeling naar een klstfarme ecnmie binnen alle sectren Thematische delstelling 4: Duurzame stedelijke ntwikkeling JURIDISCHE, ADMINISTRATIEVE EN BELEIDSMATIGE SITUERING OVERZICHT JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE CONTEXT TE TOETSEN BELEIDSPLANNEN Milieubeleidsplan (MINA 4) Beleidsplan Ruimte AANPAK VAN DE MILIEUEFFECTBEOORDELING OPBOUW EN UITGANGSPUNTEN VAN DE EFFECTBEOORDELING OVERZICHT VAN DE MOGELIJKE MILIEUEFFECTEN PER DISCIPLINE Relevante MER-disciplines per EFRO-delstelling GEWESTGRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ALTERNATIEVEN EN ONTWIKKELINGSSCENARIO S Alternatieven Ontwikkelingsscenari s MILIEUBEOORDELING VAN HET EFRO-PROGRAMMA BEOORDELING VAN DE RELEVANTIE EN CONSISTENTIE VAN HET EFRO-PROGRAMMA T.A.V. HET VLAAMS BELEID INZAKE MILIEU EN RUIMTELIJKE ORDENING INSCHATTING VAN DE POTENTIËLE MILIEUEFFECTEN VAN HET EFRO-PROGRAMMA Thematische delstelling 1: Onderzek, technlgische ntwikkeling en innvatie Thematische delstelling 2: Versterken van het cncurrentievermgen van de km s Thematische delstelling 3: Ondersteunen van de mschakeling naar een klstfarme ecnmie binnen alle sectren Thematische delstelling 4: Duurzame stedelijke ntwikkeling CONCRETISERING MILIEUBEOORDELING O.B.V. CASE STUDIES UIT MID TERM EVALUATIE EFRO SYNTHESE ELEMENTEN VOOR HET UITVOEREN VAN DE WATERTOETS VERKLARENDE WOORDENLIJST EN AFKORTINGEN...41 ntwerp-mer EFRO /par pagina 4 van 42

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding vr het prgramma en het plan-mer Het Agentschap Ondernemen (AO) behrt tt het beleidsdmein Ecnmie, Wetenschap en Innvatie (EWI) en is ntstaan in 2009 als gevlg van een fusie tussen het Vlaams Agentschap Ondernemen (VLAO) en het Agentschap Ecnmie. Het AO heeft als missie de cncurrentiepsitie van ndernemingen in Vlaanderen duurzaam te ndersteunen, te versterken en te stimuleren. Het vert dr middel van erkenningen, subsidie-, krediet- en andere maatregelen de prgramma s van ecnmische aard uit die de Vlaamse verheid gedkeurt en/f aanstuurt. Het AO staat daarbij.m. in vr de peratinele vrbereiding en implementatie van het beleid van de Vlaamse minister bevegd vr het Eurpees Fnds vr Reginale Ontwikkeling (EFRO), uitgeverd dr de Afdeling Eurpa Ecnmie (AEE). In de lpende prgrammaperide mvat dit het beheer van het Operatineel prgramma Delstelling 2 Reginaal cncurrentievermgen en Werkgelegenheid, in het kader van het Eurpees chesiebeleid. Het prgramma werd in nderwrpen aan een milieueffectberdeling, die p 2 april 2007 werd gedgekeurd dr de Dienst Mer 1. Op 14 maart 2012 publiceerde de Eurpese Cmmissie haar pakket wetgevende vrstellen inzake inhud en architectuur van de vlgende prgrammaperide in het kader van het chesiebeleid (beschikbaar via : Eén van de krachtlijnen betreft de thematische cncentratie van de middelen, tegespitst p de Eurpa strategie. Het ntwerp van algemene verrdening 2 (art. 9) vrziet een lijst van thematische delstellingen die in lijn wrden geacht met de strategie, en via het chesiebeleid kunnen wrden ndersteund. Deze delstellingen wrden in het ntwerp van EFRO-verrdening 3 (art. 5) verder vertaald in investeringspririteiten. Zals vrzien in art. 87 van het ntwerp van algemene verrdening, heeft het peratineel prgramma vrnamelijk betrekking p: thematische delstellingen met één f meerdere investeringspririteiten; de strategie vr de bijdrage van het prgramma tt de realisatie van de Eurpa 2020-strategie: vastgestelde nden in de landenspecifieke aanbevelingen, verantwrding thematische delstellingen en investeringspririteiten; delstellingen per priritaire as / investeringspririteit, te ndersteunen maatregelen, utput- en resultaatindicatren, vrziene gebruik van financiële instrumenten; bijdrage tt de geïntegreerde strategie vr territriale ntwikkeling vr stedelijke, rurale en kustgebieden; lijst van steden met geïntegreerde maatregelen; regelingen vr interreginale en transnatinale acties; prestatiekader (mijlpalen, delstellingen, indicatren); acties vr het vervullen van de ex ante-vrwaarden; maatregelen m de partners te betrekken bij het prgramma; 1 Belcnsulting i.s.m. Idea Cnsult, Eurpese Structuurfndsen prgrammperide Natinaal Strategisch Referentiekader Vlaanderen. Operatineel prgramma Delstelling 2 Berdeling van de ptentiële milieueffecten, maart Eurpese Cmmissie, Vrstel vr een verrdening van het Eurpees Parlement en de Raad hudende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Eurpees Fnds vr reginale ntwikkeling, het Eurpees Sciaal Fnds, het Chesiefnds, het Eurpees Landbuwfnds vr plattelandsntwikkeling en het Eurpees Fnds vr maritieme zaken en visserij, die nder het gemeenschappelijk strategisch kader vallen, en algemene bepalingen inzake het Eurpees Fnds vr reginale ntwikkeling, het Eurpees Sciaal Fnds en het Chesiefnds, en tt intrekking van Verrdening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad, 14 maart Eurpese Cmmissie, Vrstel vr een verrdening van het Eurpees Parlement en de Raad betreffende specifieke bepalingen met betrekking tt het Eurpees Fnds vr Reginale Ontwikkeling en de delstelling "Investeren in grei en werkgelegenheid", en tt intrekking van Verrdening (EG) nr. 1080/2006, 6 ktber 2011 ntwerp-mer EFRO /par pagina 5 van 42

6 berdeling van de administratieve lasten vr de begunstigden en geplande acties m deze te verminderen; financieel plan; aanduiding van accreditatie-instantie, beheers-, certificerings- en auditautriteit; maatregelen m rekening te huden met milieubeschermingseisen, aanpassing aan de klimaatverandering, ; maatregelen ter bevrdering van gelijke kansen. Overeenkmstig art. 48 van de algemene verrdening dient tevens een ex ante-evaluatie van het Operatineel Prgramma te wrden verricht dr een nafhankelijke instantie. Een strategische milieuberdeling (plan-mer) maakt een inherent deel uit van deze ex ante-evaluatie. 1.2 Tetsing aan de MER-plicht en aan de MER-filsfie De berdeling van plannen en prgramma s p hun gevlgen vr het milieu wrdt geregeld dr het decreet van 27 april 2007 en het besluit van de Vlaamse regering van 12 ktber De bepaling f een plan f prgramma, in dit geval een ruimtelijk uitveringsplan, nder de plan-mer-plicht valt, gebeurt in drie stappen: Stap 1: Valt het plan nder de definitie van een plan f prgramma zals gedefinieerd in het Decreet hudende Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM)? >> hiervr meten drie vrwaarden gelijktijdig vervuld zijn: Decretale f bestuursrechterlijke bepalingen meten vrschrijven dat een plan f prgramma wrdt pgesteld en/f vastgesteld; Het met gaan m een plan f prgramma dat dr een instantie p reginaal, prvinciaal f lkaal niveau is pgesteld; Het plan f prgramma met via een instantie p reginaal, prvinciaal f lkaal niveau wrden vastgesteld. De pmaak van het Vlaams EFRO-prgramma wrdt pgelegd vanuit de Eurpese verrdening ter verantwrding van de Eurpese steun aan Vlaanderen i.k.v. het Eurpees Fnds vr Reginale Ontwikkeling. Het Vlaams EFRO-prgramma wrdt pgesteld dr het Agentschap Ondernemen en vastgesteld dr de Vlaamse regering. Het EFRO-prgramma valt m.a.w. nder de definitie van een plan f prgramma. Stap 2: valt het plan nder het tepassingsgebied van het DABM? >> dit is het geval indien: Het plan het kader vrmt vr de tekenning van een vergunning (stedenbuwkundige, milieu-, natuur-, kap-, ) aan een prject; Het plan mgelijk betekenisvlle effecten heeft p speciale beschermingsznes waardr een passende berdeling vereist is. Het EFRO-prgramma vrmt in principe geen directe basis vr het tekennen van vergunningen, maar verleent wel financiële steun aan bepaalde vergunningsplichtige prjecten en activiteiten. Via de tegekende financiële steun kan het mgelijks k betekenisvlle effecten hebben p speciale beschermingsznes. In die zin kan gesteld wrden dat het EFRO-prgramma nder het tepassingsgebied van het DABM valt. Stap 3: valt het plan nder de plan-mer-plicht? >> Hierbij wrdt een nderscheid gemaakt tussen: Plannen die van rechtswege plan-mer-plichtig zijn (geen vrafgaande screening vereist): Plannen die het kader vrmen vr prjecten uit bijlage I f II van het BVR van 10 december 2004 (prject-mer-plicht) én niet het gebruik regelen van een klein gebied p lkaal niveau nch een kleine wijziging inhuden én betrekking hebben p landbuw, bsbuw, visserij, energie, industrie, verver, afvalstffenbeheer, waterbeheer, telecmmunicatie, terisme en ruimtelijke rdening; ntwerp-mer EFRO /par pagina 6 van 42

7 Plannen waarvr een passende berdeling vereist is én niet het gebruik regelen van een klein gebied p lkaal niveau nch een kleine wijziging inhuden.; Plannen die niet nder de vrige categrie vallen en waarvr geval per geval met gerdeeld wrden f ze aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben >> screeningplicht Plannen vr ndsituaties (niet plan-mer-plichtig, maar hier niet relevant). De lijst van MER-plichtige activiteiten is pgenmen in het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 (BS 17/02/2005). In dit besluit wrden de prjecten pgedeeld in Bijlage I-prjecten (MER altijd vereist) en Bijlage II-prjecten (ntheffing van MER-plicht mgelijk na gemtiveerd verzek). Op 1 maart 2013 werd het Besluit van de Vlaamse Regering inzake de nadere regels van de prject-m.e.r.- screening gedgekeurd. Dit besluit bevat een Bijlage III bij het BVR van 10 december 2004, met name de categrieën van prjecten waarvr vereenkmstig artikel 4.3.2, 2bis en 3bis, van het decreet een prject- MER f een prject-m.e.r.-screeningsnta met wrden pgesteld. Of de prjecten/activiteiten die dr EFRO financieel ndersteund wrden nder de Bijlage I- f II-prjecten vallen, is in dit stadium ng niet gekend. Indien dit niet geval is, zullen ze mgelijkerwijs nder Bijlage III vallen en dus prject-mer-screeningsplichting zijn. En mdat het swies m talrijke prjecten gaat, verspreid ver heel Vlaanderen, kunnen de cumulatieve (indirecte) milieueffecten van het EFRO-prgramma aanzienlijk zijn. Vanuit het zrgvuldigheidsprincipe wrdt er daarm vr gepteerd m het prgramma te nderwerpen aan een vlwaardige plan-mer-berdeling. 1.3 Prcedure plan-mer en verdere besluitvrming M.b.t. de te vlgen prcedure vr de pmaak van het plan-mer is het plan-mer-decreet van 27/04/2007 (BS 20/06/2007) 4 en het Besluit van de Vlaamse Regering van 12/10/2007 van tepassing. Er wrdt gepteerd vr de vlgende prcedure: Opmaak van een gecmbineerde kennisgeving en ntwerp-mer dr de MER-cördinatr en MERdeskundigen; Vlledigverklaring van de kennisgeving (+ ntwerprapprt) dr de Dienst Mer; Bekendmaking van de vlledig verklaarde kennisgeving (+ ntwerprapprt): aankndiging in ten minste één krant met melding dat dit dcument kan geraadpleegd wrden p de websites van de Dienst Mer en het Agentschap Ondernemen; vermaken van het dcument aan de bevegde Vlaamse adviesinstanties. Bundeling dr de Dienst Mer van eventuele vragen en pmerkingen p de kennisgeving/ntwerp- MER, gefrmuleerd dr de bevegde instanties en eventueel dr het publiek; Bespreking in de zgn. richtlijnenvergadering met de administraties, de erkende deskundigen en de initiatiefnemer van de gemaakte vragen en pmerkingen; Opmaak van de MER-richtlijnen dr de Dienst Mer; Aanpassen van het ntwerprapprt aan de pmerkingen en MER-richtlijnen; Gedkeuringsnderzek van het definitief plan-mer dr de Dienst Mer; Gedkeuring van het plan-mer dr de Dienst Mer, eventueel na bijkmende aanpassingen. Pas na de gedkeuring van het plan-mer vindt de vaststelling en terinzagelegging (penbaar nderzek) van het ntwerpprgramma plaats. Rekening hudend met de binnengekmen adviezen en pmerkingen wrdt vervlgens het definitief prgramma pgesteld en ter vaststelling vrgelegd aan de Vlaamse regering. Gelet p de aard en het schaalniveau van het plan met algemene delstellingen p Vlaams niveau en ng geen cncrete acties f prjecten wrden enkel adviesinstanties p Vlaams niveau actief betrkken bij de plan-mer-prcedure. Via de aankndiging in minstens één krant en via publicatie p de websites van de Dienst Mer ( en de initiatiefnemer van het prgramma ( wrden lagere 4 Decreet van 27/04/2007 (BS 20/06/2007) hudende wijziging van titel IV van het decreet van 5 april 1995 hudende algemene bepalingen inzake milieubeleid en van artikel 36ter van het decreet van 21 ktber 1997 betreffende het natuurbehud en het natuurlijk milieu ntwerp-mer EFRO /par pagina 7 van 42

8 besturen (prvincies en gemeenten) en de bevlking wel in de gelegenheid gesteld m een inspraakreactie ver te maken. Een tweede mtief naast het realiseren van tijdswinst m te kiezen vr een gecmbineerde kennisgeving/ ntwerp-mer is de hge abstractiegraad van het prgramma, waardr een vrafgaande advisering m.b.t. scpe en aanpak niet evident zu zijn. Dr inspraak te vrzien p het ntwerp-mer, in cmbinatie met het ntwerpprgramma zelf, zijn gerichte en cncrete inspraakreacties mgelijk, die k betrekking kunnen hebben p de inhud van het prgramma zelf. 1.4 Ttstandkming van het rapprt In het plan-mer kmen vlgende MER-disciplines aan bd: bdem en grndwater; ppervlaktewater; geluid en trillingen; lucht en klimaat; fauna en flra; landschap, buwkundig erfged en archelgie; mens ruimtelijke en sciale aspecten, incl. mbiliteit en gezndheid. Omwille van het strategisch (kwalitatief) niveau en de cnsistentie van de effectberdeling zullen alle MERdisciplines behandeld dr de MER-cördinatr, maar met nazicht dr erkende MER-deskundigen vr de betreffende disciplines. Aan het rapprt werken vlgende deskundigen mee: Interne deskundigen De interne deskundigen zijn verantwrdelijk vr f betrkken bij de pmaak van het in het MER besprken ruimtelijk uitveringsplan en bij de ndige administratieve prcedures. Specifiek bij deze kennisgeving stnden zij in vr de aanlevering van de basisgegevens en het nalezen van het dcument. De interne deskundigen van het Agentschap Ondernemen zijn Marc Defrenne en Wuter Brremans. Externe deskundigen De erkende MER-deskundigen die ptreden vr dit plan-mer zijn: Deskundige Discipline Erkenningsnummer Erkend tt Paul Arts Cördinatr Mens ruimtelijke aspecten Landschap, buwkundig erfged en archelgie MB/MER/EDA/664-V1 MB/MER/EDA/664-B Onbepaalde duur Onbepaalde duur Jan Parys Mens verkeer MB/MER/EDA/438-V3 28/02/2014 Nnie Van Elst Bdem, deeldiscipline pedlgie MB/MER/EDA/647-V1 30/08/2015 Kristf Gemaere Water; Fauna en Flra MB/MER/EDA /01/2016 Dirk Dermaux Lucht MB/MER/EDA-645-V1 27/09/2015 Guy Putzeys Geluid en Trillingen MB/MER/EDA/393-V3 28/07/2013 (verlengingsaanvraag in behandeling) ntwerp-mer EFRO /par pagina 8 van 42

9 2 Beschrijving van het plan 2.1 Beleidsmatige cntext en mtivering Het Eurpese structuurfnds vr reginale ntwikkeling (EFRO) geeft financiële steun aan prjecten die het cncurrentievermgen van regi s vergrten, de ngelijkheden tussen regi s verminderen, de werkgelegenheid bevrderen en de chesie versterken. De investeringspririteiten waarvr de EFRO-middelen aangewend zullen wrden, werden vastgelegd binnen het Eurpese Chesiebeleid. De inspanningen van het chesiebeleid vr de peride zullen zich cncentreren p een beperkt aantal pririteiten m z een maximaal effect van de EFRO-investeringen te bekmen. Vr Vlaanderen, als ntwikkelde regi, betekent dit cncreet dat minimaal 80% van de middelen priritair geïnvesteerd dienen te wrden in prjecten met de vlgende 3 thematische delstellingen: Delstelling 1: Versterken van nderzek, technlgische ntwikkeling en innvatie; Delstelling 2: Versterken van het cncurrentievermgen van km s; Delstelling 3: Ondersteunen van de mschakeling naar een klstfarme ecnmie binnen alle sectren. Cnfrm het ntwerp van EFRO-verrdening met minimaal 80% van de middelen besteed wrden aan deze delstellingen. De Vlaamse regering heeft beslist m de resterende middelen aan te wenden vr de ndersteuning van de themaverschrijdende delstelling 4 duurzame stedelijke ntwikkeling. De territriale dimensie wrdt meegenmen als afwegingskader bij de aanpak van de verschillende pririteiten. Om de aantrekkelijkheid van Vlaanderen vr investeringen, grei en innvatie, wnen, werken en terisme, etc. te bewaren en te versterken is het immers van belang ruimte vr bedrijvigheid te ntwikkelen p basis van de ruimtelijke structuur en principes zals weergegeven in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en het in pmaak zijnde Beleidsplan Ruimte, en de ruimtelijke treven van Vlaanderen te valriseren. Het hanteren van ruimtelijke kwaliteit en draagkracht van de ruimte als uitgangspunt, vereist hierbij een gebiedsgerichte aanpak. De ruimtelijke kwaliteit en draagkracht van elk gebied is immers lcatiespecifiek. Vr elk gebied met vrtdurend de vraag wrden beantwrd: wat en heveel dynamiek kan een bepaald gebied verdragen? Een gebiedsgerichte (en ntwerpmatige) aanpak is de beste garantie vr het bewaken en versterken van de kwaliteit van gebieden die sterk nder druk staan van talrijke ruimteclaims. Gelet p deze steeds tenemende druk p de ruimte in een dichtbevlkte regi als Vlaanderen, is het essentieel dat men bij de uitwerking van het prgramma fcust p thema s die een kwalitatief en duurzaam ruimtelijk beleid schragen zals inzetten p vernieuwingsprjecten en valrisatie van leegstaande/verwaarlsde bedrijfsruimte; het streven naar.m. herntwikkeling van brwnfields; het in gebruik nemen van verlaten gebuwen; het streven naar een gericht lcatiebeleid; het stimuleren van meervudig ruimtegebruik; het versterken van bestaande multifunctinele plekken (bv. flexibele wn- en werklcaties) én het integreren mbiliteitsvisies met ptentiële ruimtelijke ntwikkelingsgebieden. In het Operatineel Prgramma wrden per pririteit een aantal specifieke delstellingen gefrmuleerd, en per delstelling cncrete maatregelen en acties vrgesteld. Het Operatineel Prgramma is mmenteel ng niet afgewerkt f gedgekeurd. ntwerp-mer EFRO /par pagina 9 van 42

10 2.2 Overzicht van het ntwerpprgramma EFRO Thematische delstelling 1: Versterken van nderzek, technlgische ntwikkeling en innvatie Investeringspririteit 1: Verbetering van infrastructuur vr nderzek en innvatie (O&I) en de mgelijkheden m O&I ptimaal te benutten en het bevrderen van expertisecentra, met name die van Eurpees belang Specifieke delstelling 1: Het versterken van de mgelijkheden m O&I ptimaal te benutten dr het ntwikkelen van living labs Ng geen mgelijke acties gespecifieerd Investeringspririteit 2: Bevrderen van bedrijfsinvesteringen in O&I, de ntwikkeling van prducten en diensten, de verdracht van technlgie, sciale innvatie en tepassingen vr verheidsdiensten, de stimulering van de vraag, het pzetten van netwerken, clusters en pen innvatie dr middel van slimme specialisatie; ndersteunen van technlgisch en tegepast nderzek, prefpstellingen, maatregelen vr snelle prductvalidatie, geavanceerde prductiecapaciteit en eerste prductie in sleuteltechnlgieën en verspreiding van universeel inzetbare technlgieën Specifieke delstelling 1: Ondersteunen van de verdracht / verspreiding van technlgieën dr het pzetten van specifieke demnstratieprjecten Mgelijke acties zijn: Ec-innvatie: Bevrderen van ec-innvatienetwerken en clusters, publiek-private samenwerking p ec-innvatiegebied, ntwikkeling van innvatieve zakelijke diensten waarnder financiële diensten die ec-innvatie vergemakkelijken en bevrderen Bevrdering van nieuwe en geïntegreerde benaderingen van ec-innvatie p gebieden als milieubeheer en het milieuvriendelijk ntwerpen van prducten, prcessen en diensten Het stimuleren van milieuvriendelijke innvaties p het vlak van industriële bitechnlgie in het algemeen en de ntwikkeling van biplastics in het bijznder De realisatie en het stimuleren van demnstratieprjecten inzake milieu- en energieinnvaties De ntwikkeling en de implementatie van innverende technlgieën die tt del hebben de reductie-inspanningen inzake luchtkwaliteit te ndersteunen Innvatie in ICT-gebruik: Bevrderen van innvatie in prcédés, diensten en prducten die p ICT berusten Stimuleren van publiek-private interactie en samenwerking m de innvatie en de investeringen in ICT in een strmversnelling te brengen De prmtie en bewustmaking van de kansen en vrdelen van nieuwe ICT-tepassingen Innvatie in de zrg Innvatie binnen het Nieuw Industrieel Beleid: de Fabriek van de Tekmst Specifieke delstelling 2: Het ntwikkelen van diensten en prducten binnen het segment public service applicatins en service design Mgelijke acties zijn: Diensteninnvatie bij lkale verheden gericht p ndernemingen Diensteninnvatie in de ICT-sectr ntwerp-mer EFRO /par pagina 10 van 42

11 2.2.2 Thematische delstelling 2: Versterken van het cncurrentievermgen van km s Investeringspririteit 1: Bevrdering avn het ndernemerschap, met name dr de ecnmische explitatie van nieuwe ideeën te vergemakkelijken en dr de prichting van nieuwe ndernemingen, nder meer via starterscentra, te vergemakkelijken Specifieke delstelling 1: Creëren van een ndernemende cultuur d.m.v. intrapreneurship Mgelijke acties zijn: sensibiliseren mtrent belang van intrapreneurship bij ndernemers als vedingsbdem vr nieuwe ndernemingen uitrllen van prgramma s rnd intrapreneurship bij ndernemingen rganiseren van btcamps m intrapreneurship gericht p spin-uts te stimuleren Specifieke delstelling 2: Bevrderen van een ndernemingsvriendelijk klimaat bij lkale en prvinciale besturen Mgelijke acties zijn: Acties met betrekking tt de implementatie van strategisch cmmerciële plannen Acties waarbij gemeenten een sensibiliserende en faciliterende rl kunnen spelen m.b.t. de link tussen e-cmmerce en het behud van winkels in de handelskern Acties m de dienstverlening aan ndernemers te verbeteren (nthaal, tegankelijkheid, administratieve vereenvudiging, ptimaliseren en vereenvudigen (interne) prcessen, e- gvernment, hulp bij zektcht naar bedrijfsruimte, ) Investeringspririteit 2: Ontwikkeling en uitvering van nieuwe bedrijfsmdellen vr km s, met name met het g p internatinalisering Specifieke delstelling 1: Kennis ver en implementatie van innvatieve bedrijfsmdellen bij km s verbeteren Mgelijke acties zijn: Bewustmaken van km s van het belang van bedrijfsmdellen vr de bedrijfsprestaties Begeleiden van km s bij de ntwikkeling, verfijning en/f vernieuwing van hun bedrijfsmdel Verspreiden van instrumenten hierrnd, waarnder een cnceptueel kader vr bedrijfsmdelinnvatie Investeringspririteit 3: Ondersteuning van het vermgen van Km s m deel te nemen aan de prcessen van grei en innvatie Specifieke delstelling 1: Verhgen van het kennisptentieel binnen km s dr inzetten van gespecialiseerd persneel Mgelijke acties zijn: Acties m.b.t. de inzet van kennispersneel vr een verdere prfessinalisering, kennisvalrisatie, grei en/f internatinalisering Specifieke delstelling 2: Bevrderen van een internatinaal ndernemersklimaat Mgelijke acties zijn: Ontwikkelen van specifieke (vr een regi, bedrijfssegment, ) acquisitiestrategieën teneinde p een zeer delgerichte manier buitenlandse investeerders en ndernemers aan te trekken Bevrdering en clustering met het g p internatinalisering en innvatie van niet-technlgische bedrijven zals b.v. familiebedrijven, creatieve industrie, ambachtelijke bedrijven, ntwerp-mer EFRO /par pagina 11 van 42

12 Cördinerende acties m de werking van de bestaande durfkapitaalverstrekkers te ptimaliseren vanuit het gpunt van internatinale partnerschappen en het creëren van vldende schaalgrtte Thematische delstelling 3: Ondersteunen van de mschakeling naar een klstfarme ecnmie binnen alle sectren Investeringspririteit 1: Ondersteunen van energie-efficiëntie en het gebruik van hernieuwbare energie in penbare infrastructuur, met inbegrip van penbare gebuwen, en in de wningbuwsectr Specifieke delstelling 1: Verbeteren van de energie-efficiëntie van bestaande publieke en residentiële gebuwen en wijken tt een bijna-energieneutraal (BEN) prestatieniveau Mgelijke acties zijn: Stimuleren van drgedreven energetische renvatie van bestaande publieke en (sciale) residentiële gebuwen Demnstratieprjecten van drgedreven energetische renvaties, via een cllectieve en integrale aanpak, b.v. p wijkniveau, waarbij wrdt ingezet p energie-efficiëntie, grene mbiliteit, hernieuwbare energie en restwarmte, inrichting, gren, Stimuleren van energie-efficiënte maatregelen in de bestaande sciale huisvesting die leiden tt bijna-energieneutrale wningen Specifieke delstelling 2: Kwaliteit bevrderen van energie-efficiëntie en hernieuwbare energie via kennisverhging, samenwerkingsmdellen, facilitatie en sensibilisatie Mgelijke acties zijn: Sensibiliseren van de buwsectr rnd nieuwe energie-efficiënte cncepten en businessmdellen die drgedreven energierenvaties financieel haalbaar en praktisch realiseerbaar maken Prjecten rnd multidisciplinaire samenwerking stimuleren, b.v. rnd nieuwe buwmaterialen Opleidings- en vrmingsinfrastructuur m.b.t. nieuwe materialen en technieken in de buwsectr Demnstratieprjecten waarbij nieuwe buwcncepten f materialen wrden uitgetest Demnstratie van nul-emissiegebuwen en energiepsitieve gebuwen Bevrderen van kwaliteit in energie-efficiëntie en hernieuwbare energie Investeringspririteit 2: Het bevrderen van klstfarme strategieën vr alle srten gebieden, in het bijznder vr stedelijke gebieden, met inbegrip van het bevrderen van duurzame stedelijke mbiliteit en van vr mitigatie relevante aanpassingsmaatregelen Specifieke delstelling 1: Stimuleren van CO2-reducties in transprt en mbiliteit Mgelijke acties zijn: Prjecten die de randvrwaarden vr grene mbiliteit verbeteren (b.v. gericht p het wegwerken van de barrières die de verstap naar elektrische wagens en tweewielers in de weg staan); Demnstreren van innvatieve lgistieke cncepten gericht p een vermindering van de breikasgasuitstt Stimuleren van multimdale transprtmgelijkheden gericht p een vermindering van de breikasgasuitstt Stedelijke mbiliteitsprjecten zals stedelijke distributie met elektrische vertuigen, elektrische taxi s, laden en lssen Piltprjecten inzake mbiliteitsbeleid gericht p een daling van het aantal vertuigkilmeters en dus een vermindering van de breikasgasuitstt dr transprt ntwerp-mer EFRO /par pagina 12 van 42

13 Investeringspririteit 3: Bevrderen van energie-efficiëntie en het gebruik van hernieuwbare energie in ndernemingen Specifieke delstelling 1: Stimuleren van energie-efficiënte maatregelen bij km s (energieefficiënte bedrijfsgebuwen, prductieprcessen, beter materialenbeheer) Mgelijke acties zijn: Prjecten die de km s aantnen en vertuigen m energie-efficiëntie maatregelen uit te veren Demnstreren van innvatieve energiebesparende maatregelen Demnstreren van innvatieve prductieprcessen gericht p drgedreven energiebesparing en breikasgasreductie Samenwerking tussen verschillende bedrijven p bedrijventerreinen stimuleren p het vlak van energie-efficiëntie en vermindering van de energievraag (b.v. dr hergebruik van restwarmte) Ondersteunen van bedrijven tt het halen van b.v. het BREEAM-label inzake duurzaamheidsprestatie van gebuwen Investeringspririteit 4: Bevrderen van de prductie en distributie van restwarmte en hernieuwbare energiebrnnen Specifieke delstelling 1: Wegwerken van knelpunten in de ntwikkeling van grene warmte en warmtenetten Mgelijke acties zijn: Prjecten rnd grene warmte (inclusief bi-gebaseerde energieprductie, rekening hudend met de mdaliteiten van een duurzaam bidiversiteitsbeleid) Prjecten rnd het faciliteren van warmtenetten Prjecten rnd energielandschappen Thematische delstelling 4: Duurzame stedelijke ntwikkeling Met deze thematische delstelling wrden twee bijzndere uitdagingen aangegaan: het practief mgaan met de bijzndere demgrafische trends in steden enerzijds en de slimme transfrmatie en het intelligent gebruiken van de beperkte stedelijke ruimte anderzijds. De delgrep vr deze delstelling bestaan uit de twee grtsteden Antwerpen en Gent, de elf andere centrumsteden en het Vlaams stedelijk gebied rnd Brussel. Investeringspririteit 1: Het ndersteunen van specifieke investeringen vr de aanpassing aan de klimaatverandering Specifieke delstelling 1: Bevrderen van gren, gren-blauwe netwerken, pvang hemelwater en klimaatadaptieve ruimte m de sci-ecnmische ksten van klimaatadaptatie tegen te gaan en de bidiversiteit te bevrderen Mgelijke acties: De realisatie van hgwaardige klimaatadaptieve publieke ruimte dr maatgerichte creatie- en/f beheersmaatregelen rnd gren en/f water Investeringspririteit 2: Maatregelen tt verbetering van het stadsmilieu, met inbegrip van de sanering van ude bedrijfsterreinen en de vermindering van de luchtverntreiniging Specifieke delstelling 1: Slimme verdichting met aandacht vr multifunctinaliteit en valrisatie, transfrmatie f tijdelijke invulling van verlaten f nderbenutte (bedrijven)terreinen en leegstaande gebuwen Mgelijke acties: Het efficiënt gebruiken van beperkte hulpbrnnen in de stad dr valrisatie, transfrmatie f tijdelijke invulling (minimum 5-jarige bestemming) van verlaten f nderbenutte (bedrijven)terreinen en/f panden ntwerp-mer EFRO /par pagina 13 van 42

14 Investeringspririteit 3: Het ntwikkelen van milieuvriendelijke en klstfarme ververssystemen, met inbegrip van transprt ver zee en binnenwater, haven en multimdale linken Specifieke delstelling 1: versterken van milieuvriendelijke mbiliteitsinfrastructuur en afstemmen van ververswijzen m tt een klstfarme mbiliteit en een verbetering van de lkale leefkwaliteit te kmen Mgelijke acties: De realisatie van milieuvriendelijke mbiliteitsinfrastructuur en duurzame Multimdale netwerken vr ecnmische sleutelgebieden in de stad, zals haven-, statins- en centrumntwikkeling Investeringspririteit 4: Steun vr fysieke en ecnmische sanering van achtergestelde stedelijke en rurale gemeenschappen Specifieke delstelling 1: Verhgen van de stedelijke vitaliteit, met bijzndere aandacht vr achtergestelde buurten, dr het ndersteunen van kleinschalige stedelijke prjecten p buurt- en wijkniveau die een ecnmische hefbm betekenen Mgelijke acties: Sci-ecnmische pwaardering van achtergestelde buurten dr publieke ingrepen en buurtgerichte ndernemingsinfrastructuur Vr een nadere telichting van deze pririteiten, delstellingen en acties verwijzen we naar het ntwerpprgramma zelf. ntwerp-mer EFRO /par pagina 14 van 42

15 3 Juridische, administratieve en beleidsmatige situering 3.1 Overzicht juridische en beleidsmatige cntext In nderstaande tabel wrden zwel de juridische als de beleidsmatige randvrwaarden pgesmd die van belang zijn bij de pmaak van een milieuberdeling. Het grtste deel van deze regelgeving heeft betrekking p cncrete prjecten f gebieden. In nderhavige studie wrdt echter een glbaal beleidsprgramma geëvalueerd, waarin geen acties vrkmen die in dit stadium reeds cncreet lcaliseerbaar zijn. De milieuberdeling zal daarm vnl. neerkmen p het aangeven van een checklist van relevante wetgeving waar per actie (mgelijks) aandacht aan zal meten besteed wrden. Tabel 3-1 Juridische en beleidsmatige cntext JURIDISCHE RANDVOORWAARDEN RUIMTELIJKE ORDENING Vlaamse Cdex Ruimtelijke Deze cdex, die in werking trad p 1/9/2009, vrmt de basis van de reglementering Ordening m.b.t. ruimtelijke rdening en legt.a. een lijst van handelingen waarvr een stedenbuwkundige vergunning verplicht is (titel IV, hfdstuk II). Plannen m.b.t. De bdembestemming wrdt vastgelegd via de gewestplannen en/f via de algemene bdembestemming plannen van aanleg (APA s), bijzndere plannen van aanleg (BPA s) en/f ter uitvering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) via gewestelijke, prvinciale f gemeentelijke ruimtelijke uitveringsplannen (RUP s). Verdrag van Esp Verdrag inzake milieueffectrapprtage in grensverschrijdend verband (UNECE, 1991) MILIEUHYGIËNE VLAREM I en Milieuvergunningsdecreet VLAREM II en Milieuvergunningsdecreet VLAREA VLAREBO Vlarem I is een uitveringsbesluit van het milieuvergunningsdecreet. Hierin wrden de prcedures vr de meldingen en milieuvergunningsaanvragen vastgelegd. Hierin wrden de algemene en sectrale vrwaarden beschreven waaraan vergunningsplichtige activiteiten meten vlden. Daarnaast bevat dit besluit k de milieukwaliteitsnrmen vr ppervlaktewater, grndwater, lucht, geluid en bdem. Het Vlaams Reglement inzake Afvalvrkming en beheer regelt het beheer en vrkmen van afvalstffen in Vlaanderen, evenals het aanwenden van afvalstffen als secundaire grndstf. Het Vlaams Reglement inzake Bdemsanering regelt de bdemsanering, ptentiële verntreinigingsbrnnen, histrisch verntreinigde grnden en grndverzet in Vlaanderen. WATER Decreet Integraal Waterbeleid Dit decreet is de implementatie van de Eurpese Kaderrichtlijn Water in de Vlaamse wetgeving en legt de delstellingen, principes en structuren vast vr een vernieuwd duurzaam waterbeleid. In dit decreet wrdt.m. de Watertets als instrument vr een integraal waterbeleid pgenmen. Uitveringsbesluit Watertets (BS 31/10/2006) Wet p de bescherming van ppervlaktewateren Wet p de nbevaarbare waterlpen Wet p de bevaarbare waterlpen Grndwaterdecreet Dit besluit geeft de lkale, prvinciale en gewestelijke verheden, die een vergunning meten afleveren, richtlijnen vr de tepassing van de Water-tets, waarmee nagegaan wrdt he het watersysteem zal wrden beïnvled dr een plan f prject. Regelt de bescherming van ppervlaktewateren van het penbaar hydrgrafisch net en de territriale zee tegen verntreiniging en legt de kwaliteitsdelstellingen vast vr alle ppervlaktewateren. Hierin wrdt vastgelegd dat buitengewne werken van wijziging van de waterlpen slechts kunnen uitgeverd wrden nadat hiervr een machtiging bekmen is vanwege de bevegde verheid. Vr de bevaarbare waterlpen geldt.a. een besluit betreffende het tekennen van vergunningen, het vaststellen en innen van retributies vr het privatieve gebruik van het penbaar dmein van de waterwegen en hun aanhrigheden Regelt de bescherming van het grndwater, het gebruik ervan en het vrkmen en vergeden van schade. De prcedure vr het aanvragen van een vergunning vr de nttrekking van f infiltratie naar het grndwater, evenals vr bringen naar grndwater, is geïntegreerd in VLAREM (rubrieken 52 tt en met 55). Specifieke vrwaarden vr hger genemde activiteiten zijn pgenmen in de hfdstukken ntwerp-mer EFRO /par pagina 15 van 42

16 Plders en Wateringen NATUUR Natuurdecreet Natuurreservaten Bsdecreet Natuurinrichting 5.52 tt en met 5.55 van VLAREM II. De afbakening van waterwingebieden en beschermingsznes valt nder het besluit van 27 maart Lkale penbare besturen die instaan vr integraal waterbeheer Dit decreet regelt het beleid inzake natuurbehud en vrijwaring van het natuurlijke milieu, inzake de bescherming, de ntwikkeling, het beheer en het herstel van de natuur en het natuurlijk milieu, inzake de handhaving en het herstel van de daarte vereiste milieukwaliteit en inzake het scheppen van een z breed mgelijk draagvlak. Algemene maatregelen ter bescherming van de natuur dienen te wrden pgevlgd. Het decreet regelt tevens de prcedure van de afbakening van de Speciale Beschermingsznes. Het gebiedsgericht beleid hudt k de ntwikkeling van het Vlaams Eclgisch Netwerk (VEN) en het Integraal Verwevings- en ndersteunend Netwerk (IVON) in. Het natuurdecreet legt de vrschriften en gebden in VEN en de Speciale Beschermingsznes vast. Tevens regelt dit decreet het srtgericht natuurbeleid (srtenbescherming) Vr elk erkend natuurreservaat wrdt een beheersplan pgesteld. Heeft tt del het behud, de bescherming, de aanleg, het beheer en het herstel van de bssen en het natuurlijk milieu van de bssen te regelen. Het regelt.a. cmpensatie van ntbssing. Heeft tt del een gebied ptimaal in te richten in functie van het behud, het herstel en het beheer van natuur. LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE Landschapsdecreet Regelt de bescherming van landschappen en de instandhuding, het herstel en het Decreet tt bescherming van beheer van de in het Vlaams Gewest gelegen beschermde landschappen. mnumenten, stads- en Regelt de bescherming van de mnumenten, stads- en drpsgezichten. drpsgezichten. De erfgedlandschappen vrmen een nderdeel van het Decreet inzake de landschapszrg. Nieuw is het behud van de erfgedlandschappen via de tussenstap van aanduiding van ankerplaatsen. Dat zijn de meest waardevlle landschappen zals weergegeven in de landschapsatlas. Vanaf de pname in ruimtelijke uitveringsplannen wrden deze ankerplaatsen erfgedlandschappen genemd. Decreet p het archelgisch patrimnium Reginale Landschappen GELUID Besluit van de Vlaamse Regering van 22/7/2005 inzake de evaluatie en de beheersing van het mgevingsgeluid en tt wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 1/6/1995 hudende de algemene en sectrale bepalingen inzake milieuhygiëne LUCHT Besluit van de Vlaamse Regering van 22/7/2005 inzake de evaluatie en de beheersing van het mgevingsgeluid en tt wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 1/6/1995 hudende de algemene en sectrale bepalingen inzake milieuhygiëne Regelt de bescherming, het behud en de instandhuding, het herstel en het beheer van het archelgisch patrimnium en rganiseert en reglementeert de archelgische pgravingen. Hier kunnen penbare besturen, diensten en verenigingen elkaar ntmeten en samenwerken aan de ntwikkeling van de streek. Dit besluit zet de Richtlijn 2002/49/EG van het Eurpese Parlement en de Raad van 25/6/2002 inzake de evaluatie en de beheersing van mgevingslawaai m dr titel II van het VLAREM aan te passen Dit besluit zet de Richtlijn 2002/49/EG van het Eurpese Parlement en de Raad van 25/6/2002 inzake de evaluatie en de beheersing van mgevingslawaai m dr titel II van het VLAREM aan te passen ntwerp-mer EFRO /par pagina 16 van 42

17 BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN Ruimtelijk Structuurplan Het Structuurplan Vlaanderen, gedgekeurd p 22 december 1997, geeft de richtlijnen Vlaanderen (RSV) weer vr het tekmstig gebruik van de ruimte in Vlaanderen vr verschillende Beleidsplan Ruimte (in sectren. pmaak) Het RSV zal p afzienbare termijn vervangen wrden dr het in pmaak zijnde Beleidsplan Ruimte. Op prvinciaal en gemeentelijk niveau zijn eveneens prvinciale en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen pgesteld. Milieubeleidsplan (MINA-plan 4) Herbevestigde Agrarische Gebieden Het gewestelijk milieubeleidsplan wrdt pgesteld met het g p de bescherming en het beheer van het milieu. Op prvinciaal en gemeentelijk niveau wrden eveneens prvinciale en gemeentelijke milieubeleidsplannen pgesteld. In uitvering van het RSV is de Vlaamse verheid bezig met de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en de agrarische structuur. Gebieden waar de gewestplanbestemming ng actueel is en een gede planlgische vertaling is van de gewenste ruimtelijke structuur, wrden herbevestigd als agrarisch gebied. In andere gebieden wrdt/werd verder nderzek verricht naar de verweving van landbuw, natuur en bs. De resulterende ruimtelijke visie wrdt vertaald naar een ruimtelijk uitveringsplan. De in het vet aangeduide beleidsdcumenten wrden hiernder nader tegelicht, aangezien ze als tetsingskader vr het EFRO-prgramma zullen dienen. 3.2 Te tetsen beleidsplannen Milieubeleidsplan (MINA 4) Op basis van het decreet algemene bepalingen inzake milieubeleid (DABM, 1995) wrdt m de 5 jaar een Milieubeleidsplan pgesteld. Het Milieubeleidsplan is de pvlger van het MINA-plan 3(+), dat liep tt eind In de peenvlging van MINA-plannen is cntinuïteit een belangrijk uitgangspunt. Het Milieubeleidsplan staat k niet p zich, maar baseert zich.m. p het milieu- en het natuurrapprt en het wrdt geperatinaliseerd via milieujaarprgramma s Langetermijndelstellingen Het plan start met de langetermijndelstellingen. Er wrden acht grte uitdagingen nderscheiden, die p lange termijn richtinggevend zijn vr Vlaanderen. Ze schetsen een beeld ver waar we idealiter p een termijn van één generatie naarte zuden meten. Om ze te bereiken wrdt in grte lijnen gemikt p een meer milieuverantwrde prductie en cnsumptie, p een energiezuinige samenleving met g vr hernieuwbare brnnen en p meer maatschappelijke zrg vr het leefmilieu. Vlaanderen met daarbij p alle frnten de vergelijking kunnen drstaan met andere Eurpese regi s en tegelijk k de milieu-impact p andere landen beperken. Een aantal kernbegrippen geeft hieraan meer invulling. Er is de ambitie m het aantal verlren geznde levensjaren (DALY s) dr milieuverntreiniging te verminderen, er wrdt gewerkt aan de mgevings- en leefkwaliteit met g vr lkale milieuprblemen/risic s en vr kwetsbare grepen. Een geleidelijke vermindering van de eclgische vetafdruk wrdt nagestreefd en er wrden stappen gezet naar een kringlp -ecnmie met een z laag mgelijk grndstf-, energie-, materiaal- en ruimtegebruik. De lat wrdt hierbij hg gelegd. De acht langetermijndelstellingen van MINA 4 zijn: 1. een verhgde kwaliteit van de leefmgeving 2. een milieuverantwrde prductie en cnsumptie 3. bewaren van de bidiversiteit en integriteit van ecsystemen 4. een klimaatvriendelijke samenleving met g vr hernieuwbare brnnen 5. beperking van de milieu-impact van Vlaanderen p andere regi s 6. beheersen van risic s 7. even ged scren als vergelijkbare regi s, k vr leefmilieu 8. meer maatschappelijke zrg vr milieu ntwerp-mer EFRO /par pagina 17 van 42

18 Plandelstellingen Tussen drm en daad staan geregeld praktische bezwaren. Het Vlaamse milieubeleid staat immers niet p zich. Bvendien maken een aantal tendensen het extra meilijk m de grte delen te verwezenlijken. Een greiende bevlking, een stijgende mbiliteit, een tenemende prductie en cnsumptie en de schaarse ruimte maken extra inspanningen f een andere aanpak ndzakelijk. Daarm wrden, znder het ruimere del p lange termijn uit het g te verliezen, vr de planperide realistische plandelstellingen naar vr geschven. Ze zijn vral gericht p een verbetering van de testand en van nze psitie binnen Eurpa, het halen van Eurpese delstellingen en afstemming p ambities uit andere beleidsdcumenten (b.v. PACT 2020). Omdat hierbij uitdrukkelijk rekening wrdt gehuden met de cntext en de schaarse middelen zullen zij niet altijd vlstaan m de grte mslag vr de langetermijndelstellingen te realiseren. Om daaraan tegemet te kmen, wrden een aantal nieuwe pistes gepend in de maatregelenpakketten. De gefrmuleerde plandelstellingen zijn de vlgende: 1. Verbetering van de leefkwaliteit: a. Vermindering van de gezndheidsimpact t.g.v. luchtverntreiniging: i. De bevlking wrdt niet meer bltgesteld aan verschrijdingen van de geldende grenswaarden vr luchtkwaliteit ii. Het percentage van de bevlking dat wrdt bltgesteld aan verschrijding van de streefwaarden vr zn daalt b. Vermindering van de milieuhinder: i. Het aantal ernstig gehinderden dr verkeerslawaai vermindert ii. De akestische kwaliteit in stedelijk gebied verbetert iii. Het aantal (ernstig) gehinderden dr geur vermindert c. Meer tegankelijk gren: i. Het aanbd en de tegankelijkheid van natuurgebieden, bssen en parken neemt te (zie k plandelstelling 2b) ii. In stedelijk gebied neemt het aantal Vlamingen dat beschikt ver tegankelijk buurtgren te 2. Verhging van de bidiversiteit: a. Behud, herstel en versterking van de bidiversiteit: i. In 2020 is vldende habitat ingericht, herbestemd, verbeterd f afgebakend m 70% van de instandhudingsdelstellingen van de Eurpees te beschermen srten en habitats te realiseren ii. In 2015 is de testand van bedreigde en beschermde srtengrepen verbeterd iii. In 2015 is meer kwaliteitsvlle natuur nder effectief natuurbeheer gerealiseerd iv. Tegen 2020 nemen de bebste ppervlakte en de kwaliteit ervan aanzienlijk te b. Verhging van de mgelijkheid tt beleving en de tegankelijkheid van de natuur- en bsgebieden en de parken: i. Het aandeel tegankelijke bssen en natuurreservaten in Vlaanderen verhgt ii. Meer stedelijke gebieden beschikken ver een stadsbs f zijn ermee gestart iii. Vlaanderen beschikt ver extra speelznes in bssen en natuurreservaten 3. Verbetering van de luchtkwaliteit: a. Verbetering van de luchtkwaliteit zdat tegen 2015 vldaan wrdt aan de Eurpese nrmen i. De gemiddelde jaarcncentratie aan fijn stf vermindert ii. Het aantal verschrijdingen van de Eurpese streefwaarde vr zn daalt en de hgte van de verschrijdingen neemt af ntwerp-mer EFRO /par pagina 18 van 42

19 iii. Vr de plluenten waarvr de Eurpese grens- en streefwaarden vr luchtkwaliteit al gerealiseerd werden, verbetert de luchtkwaliteit f wrdt ze minstens in stand gehuden b. Afname van de atmsferische zuurstf- en stikstfdepsitie tegen 2015: i. Het areaal beschermde gebieden met verschrijding van kritische lasten dr verzurende en vermestende stffen vermindert tt resp. 20% en 65% 4. Verbetering van de testand van de watersystemen: a. Verbetering van de ppervlaktewaterkwaliteit (tt een gede testand in 2021): i. Het aandeel ppervlaktewaterlichamen met een gede bilgische kwaliteit neemt te ii. Het aandeel ppervlaktewaterlichamen met een gede fysic-chemische kwaliteit neemt te iii. Het aandeel ppervlaktewaterlichamen dat vldet aan de nrmen vr milieugevaarlijke stffen neemt te b. Verbetering van de grndwaterkwaliteit en garanderen van duurzaam kwantitatief beheer (in 2021 vlden aan de kwaliteitseisen van de Kaderrichtlijn Water): i. Het aandeel grndwaterlichamen met een gede chemische testand neemt te ii. Het aandeel grndwaterlichamen met een gede kwantitatieve testand neemt te c. Verbetering van de grnd- en ppervlaktewaterkwaliteit in specifieke gebieden: i. De kwaliteit van ppervlaktewateren die bescherming meten genieten in het kader van natuur f drinkwaterprductie en van zwemwater verbetert ii. In het landbuwgebied neemt de nutriëntencncentratie van het ppervlaktewater en grndwater af, met bijzndere aandacht vr znes met hgere cncentraties 5. Vermindering van de abslute milieudruk: a. Verdere vermindering van de emissies van verntreinigende stffen naar de lucht: i. De uitstt van breikasgassen dr de Vlaamse sectren die niet nder het Eurpees emissiehandelssysteem vallen neemt af ii. De ttale uitstt van verzurende stffen, en in het bijznder de NO2-emissie van de sectr verkeer, neemt af iii. De ttale uitstt van znvrmende stffen neemt af iv. De uitstt van fijn stf neemt af v. De uitstt van milieugevaarlijke stffen neemt af b. Vermindering van de emissies van verntreinigende stffen naar het water: i. De lzing van alle priritaire stffen vermindert substantieel; vr de gevaarlijke priritaire stffen wrdt gestreefd naar nullzing ii. De ttale druk van pesticiden vermindert c. Vermindering van de druk van nutriënten p de bdem: i. De afzet van nutriënten (fsfaat) uit dierlijke mest p de landbuwbdem vermindert ii. Het nitraatresidu van de landbuwbdems vermindert d. Vermindering van de milieudruk als gevlg van afvalprductie: i. De ttale heveelheid afval neemt niet meer te ii. De ttale heveelheid niet-selectief aangebden bedrijfsafval daalt iii. De heveelheid definitief verwijderd huishudelijk afval blijft gelijk f vermindert iv. De heveelheid gestrte niet-brandbare bedrijfsafvalstffen vermindert ntwerp-mer EFRO /par pagina 19 van 42

20 6. Tename van milieubewuste prductie en cnsumptie: a. Verhging van de ec-efficiëntie in de verschillende maatschappelijke sectren: i. De prductie van primaire bedrijfsafvalstffen wrdt verder ntkppeld t..v. de tegevegde waarde van de industrie ii. Steeds meer nieuwbuwwningen presteren beter dan de geldende energieprestatienrmen iii. Er treedt een vergrening p van het Vlaams wagenpark, waarbij de Vlaamse verheid het gede vrbeeld geeft b. Vermindering van het gebruik van primaire grndstffen en materialen en tename van de inzet van vlwaardige alternatieven en van milieuverantwrde cnsumptie: i. Het aandeel afval dat als secundair materiaal ingezet wrdt, neemt te ii. Het aandeel ingezette alternatieven ten pzichte van het aandeel eigen ppervlaktedelfstffen neemt te iii. Hgwaardig water wrdt, waar mgelijk, vervangen dr laagwaardig water, b.v. dr de inzet van hemelwater iv. Het marktaandeel milieuverantwrde prducten en diensten neemt te v. Het aandeel wn-werkverplaatsingen te vet, met de fiets f het penbaar verver van de Vlaamse ambtenaren stijgt c. Vermindering van de energiecnsumptie en tename van de inzet van hernieuwbare energiebrnnen: i. Het finaal binnenlands energieverbruik vermindert ii. Een energiebesparing wrdt gerealiseerd in de residentiële sectr iii. Het aandeel hernieuwbare energie neemt te 7. Verdere stappen in de remediëring: a. De Vlaamse verheid investeert in waterzuivering, inrichting en ruiming van waterlpen en sanering van vervuilde waterbdems: i. De penbare waterzuivering wrdt verder uitgebuwd ii. De waterlpen wrden ingericht met het g p structuurherstel iii. De sanering van vervuilde waterbdems wrdt verdergezet iv. De ndzakelijke ruimingen van waterlpen wrden uitgeverd b. De Vlaamse verheid investeert in de sanering van verntreinigde bdems en ersiebestrijding: i. Het aantal gesaneerde grnden neemt te ii. In 2014 is de ersiebeleidsindicatr vr de uitvering van ersiebestrijdingsmaatregelen verdubbeld t..v iii. Meer ersiegevelige landbuwpercelen hebben een permanente bedekking met landbuwgewassen f natuurlijke vegetatie c. De Vlaamse verheid richt zich p de instandhudingsdelstellingen en investeert in de sanering van natuurgerichte knelpunten: i. De instandhudingsdelstellingen vr Natura 2000-gebieden wrden vastgesteld en het grtste deel van de maatregelen kmen in uitvering ii. Vr srten van internatinaal belang wrden srtenbeschermingsplannen pgemaakt iii. Het aandeel gesaneerde priritaire vismigratieknelpunten neemt te Het beleid ndig m deze plandelstellingen te verwezenlijken, wrdt in het MINA 4-plan p beknpte wijze beschreven per thema. Deze thema s zijn grtendeels traditineel pgebuwd mdat dit de beste manier is m tegemet te kmen aan een aantal traditinele uitdagingen. Maar m p te schuiven richting de langetermijndelstellingen en nieuwe uitdagingen, werd het geheel aangevuld met een nieuw thema Duurzame ntwerp-mer EFRO /par pagina 20 van 42