Monitor Industriële Metalen februari 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Monitor Industriële Metalen februari 2013"

Transcriptie

1 Monitor Industriële Metalen februari 213 Economisch Bureau Sector & Commodity Research Casper Burgering Metalen in macro context... Steeds meer signalen duiden erop dat de wereldeconomie voorbij het dieptepunt is, onder aanvoering van de VS en de opkomende Aziatische landen. De wereldwijde Purchasing Managers Index (PMI) voor de industrie steeg tot 5,2 in december van een niveau van 49,6 in november. Het was de vierde opeenvolgende stijging, waarbij de indicator naar het hoogste niveau sinds mei 212 klom. Terwijl de economie van de eurozone nog steeds krimpt, zijn er tekenen dat het tempo van de daling geleidelijk afneemt. De economie in de eurozone zal uiteindelijk een impuls krijgen van de verbetering van groei van de wereldhandel en een afname van de onzekerheid. Met het aantrekken van economieën (in China en de VS) zal de vraag naar vooral de cyclische grondstoffen (zoals basismetalen) verder toenemen. De opleving van deze vraag zal echter vrij bescheiden blijven, omdat de groei van het mondiale bbp en de wereldhandel nog onder hun historische gemiddelde blijven. Bovendien betekent de overgang van China naar een meer consument-gedreven economisch groeimodel een minder intensieve groei van de vraag naar grondstoffen. Aluminium - Aluminiumprijzen behouden hun huidige niveau Aluminium prijzen zijn met slechts 2% gestegen sinds het begin van 213, terwijl de prijzen van alle andere basis metalen sterker toenamen. Sinds januari 213 zijn de voorraden bij de London Metal Exchange (LME) licht gedaald met 1,2%, maar toch blijft het relatief hoge niveau behouden. Op de korte termijn de vraag verzwakken en zullen de prijzen naar verwachting licht dalen... Meer op pagina 2 Koper - Fysieke markt weinig actief Met het aantrekken van economieën, nam de prijs tijdens de eerste maand van 213 toe. De prijs begon februari op een niveau van USD 8.255/t, en dit was het hoogste punt sinds oktober 212. Deze hoge prijs was met name het gevolg van goede productiecijfers van de industrie in de VS en China. De prijs werd ook deels gesteund door de sterkere euro... Meer op pagina 3 Staal - Regionale verschillen De komende tijd blijft uitdagend voor staalfabrieken in Europa. Vooral voor staalfabrieken met een sterke focus op de traditionele eindgebruiker, zoals de auto-industrie en de bouw. In andere regio s zijn de vooruitzichten beter. De huizenmarkt in de VS ziet er veelbelovend uit, terwijl in China het staalverbruik zal worden gestimuleerd door een toename in het aantal infrastructurele projecten... Meer op pagina 5 Grondstoffen voor staalproductie - Aanbodproblemen door 'wet season' Zowel de prijs voor ijzererts als de prijs voor cokeskolen zijn gestegen met resp. 1% en 8% sinds de start van 213. De vraag is nog steeds relatief zwak en het aanbod wordt belemmerd door natuurverschijnselen. Februari en maart is de zgn. wet season in Australië. Tijdens deze periode is de mijnproductie lager, maar ook de beschikbaarheid van havens en het spoor vormt een probleem... Meer op pagina 6 Visie op de Chinese economie en vooruitzichten Eindgebruikers van metaal - Ga naar pag. 7-9 Basis metalen Ferro metalen Aluminium Koper Nikkel Zink Staal (HRC) IJzererts Cokeskolen Spot prijs $2.63 $8.165 $18.95 $2.167 $615 $156 $169 Gem. maandprijs $2.38 $8.47 $ $2.32 $599 $15 $163 Gem. jaarprijs (tm nu) $2.46 $8.13 $ $2.7 $61 $151 $164 prijs 3 maanden $2.12 $8.375 $18.1 $2.75 $6 $139 $166 prijs 213 $2.175 $8.45 $18.75 $2.1 $59 $136 $173 Alle prijzen in on

2 2> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Aluminium - Fundamenteel gezien ongunstig Aluminium prijzen zijn met slechts 2% gestegen sinds het begin van 213, terwijl de prijzen van alle andere basis metalen sterker toenamen. Sinds januari 213 zijn de voorraden bij de London Metal Exchange (LME) licht gedaald met 1,2%, maar toch blijft het relatief hoge niveau behouden. Op dit moment vertegenwoordigen de LME voorraden 1-11 weken van de consumptie, en voor 213 is de verwachting dat dit niveau zal worden gehandhaafd. De productie van aluminium zal in 213 verder toenemen en er wordt een groei verwacht van 7,3% jaar-op-jaar. Het verbruik zal ook toenemen in 213, maar in een lager tempo dan de productie: 6,2% op jaarbasis. Dit zal resulteren in een overaanbod van aluminium. Net als bij de prijsontwikkelingen in andere basis metalen, wordt de prijs voor aluminium grotendeels bepaald door macroeconomische ontwikkelingen in de belangrijkste economieën. De recente verbeteringen van de industriële productie PMI's en de bekendmaking van veelbelovende economische gegevens (uit China en de VS) brachten ondersteuning voor de aluminiumprijs. Maar met de viering van het Chinese nieuwjaar, zal de activiteit op de aluminiummarkt afnemen en daarmee zal de prijs ook verzwakken. Aluminium is zeer energie-intensief, Historische prijsontwikkeling en daarmee zijn smelters van aluminium gevoelig voor schokken in de energiekosten. Volgens Metal Bulletin, zijn de productiekosten in de Chinese provincie Henan, waar de meeste producenten van aluminium zijn gevestigd, afgenomen als gevolg van een toename van het aantal energiecentrales dat in het bezit is van aluminium producenten. Op deze manier zijn (voorheen inefficiënt) fabrieken in staat om energietarieven aanzienlijk te verminderen en meer concurrerend te worden. Helaas is dit niet een stimulans voor de Chinese producenten om de capaciteit te verminderen, wat hard nodig is om in het structurele overaanbod te snijden. Maar nieuw beleid kan het probleem aanpakken. De Chinese regering is van plan om de markt te consolideren en de aluminium sector te herstructureren. De Chinese regering streeft ernaar om 9% van de totale productiecapaciteit in 215 binnen de top-tien smelterijen te krijgen. Brazilië kondigde ook subsidies aan voor binnenlandse smelters (in de vorm van verlaging van energieprijzen). De elektriciteitskosten kunnen tot wel 32% worden verlaagd. Als gevolg hiervan, zullen aluminium producenten in Brazilië in staat zijn om hun activiteiten voort te zetten met meer concurrerende tarieven. Prijsontwikkeling per week Wereld - Aanbod, vraag en voorraden ' tonnes LME-Aluminium Gem nu Gem. 29-nu Gem Gem Totale voorraden Productie Consumptie /25/11 9/25/11 3/25/12 9/25/12 LME-Aluminium Gem. 212 Gem. 213-nu Regionaal - Aanbod/Vraag-balans ' tonnes China N. Amerika W. Europa Spot prijs Gem. maand Gem. jaar outlook 3-m % wijziging tov spotprijs outlook 213 % wijziging tov jaargem. Aluminium prijs $2.63 $2.38 $2.46 $2.12 3% $ % Bron: Thomson Reuters Datastream, Metal Bulletin, Mining Journal,

3 3> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Koper - Positieve economische data geven prijs impuls Met geleidelijk verbeterende economische cijfers, was de koperprijs in staat om verder toe te nemen tijdens de eerste maand van 213. Vooral de economische gegevens uit de VS en China waren bemoedigend. De koperprijs en de hoeveelheid verhandelde volumes kregen bovendien een impuls door meer activiteit voorafgaand aan het Chinese Nieuwjaar. Als gevolg hiervan steeg de koperprijs met 4% sinds het begin van 213. Tijdens de viering van het Chinese Nieuwjaar, zullen de verhandelde volumes afnemen, maar dit zal een beperkt effect hebben op de prijsontwikkeling. De prijs voor koper wordt voor een goed deel bepaald door macro-economische ontwikkelingen in de belangrijkste economieën en de bekendmaking van economische gegevens van grote eindgebruikers van koper (zoals de bouw, transport en de elektrische & elektronische producten). Het Institute for Supply Management (ISM) kondigde een sterke toename aan van de industriële productie-index voor de VS aan. In januari nam de index met bijna 3 indexpunten toe, terwijl de non manufacturing index licht daalde in januari naar 55,2 (van 55,7 in december). In Duitsland is de industriële productie PMI voor de output sterk gestegen in januari, wat suggereert dat de grootste economie van Europa Historische prijsontwikkeling misschien terugkeert naar groei. De koperprijs begon februari sterk op USD 8.255/t, het hoogste punt sinds oktober 212, ondersteund door goede industriële productiecijfers van de VS en China. De prijs werd ook gesteund door de sterkere euro, die zijn hoogste niveau tegenover de dollar bereikt sinds november 211. Maar bij dergelijke hoge prijzen is de handel op de fysieke markt zwak en stakeholders hebben maar beperkte prikkels om materiaal in grote volumes in te slaan. Daarom was het niet verrassend dat op LME-opslagplaatsen grote hoeveelheden koper werden toegevoegd. Sinds november 212 zijn de voorraden bij LME-opslagplaatsen non-stop toegenomen en het volume nam met 6% toe tot en met februari 213. Maar ondanks deze enorme toename van het volume bij LME-opslagplaatsen zijn de voorraden nog steeds relatief laag en vertegenwoordigen ze slechts twee weken van de consumptie. De invoer van geraffineerd koper en kopererts in China steeg respectievelijk met 18% en 2% in 212 op jaarbasis. In 213 zal de productie van koper verder toenemen (vooral in China), terwijl het verbruik naar verwachting in een langzamer tempo zal toenemen. Dit zal resulteren in een klein overschot gedurende 213. Prijsontwikkeling per week Wereld - Aanbod, vraag en voorraden LME-Koper Gem nu Gem. 29-nu Gem Gem /25/11 9/25/11 3/25/12 9/25/12 LME-Koper Gem. 212 Gem. 213-nu Regionaal - Aanbod/Vraag-balans 8.13 ' tonnes Totale voorraden (r.as) Productie Consumptie ' tonnes ' tonnes Europa China Americas Spot prijs Gem. maand Gem. jaar outlook 3-m % wijziging tov spotprijs outlook 213 % wijziging tov jaargem. Koper prijs $8.165 $8.47 $8.13 $ % $8.45 4% Bron: Thomson Reuters Datastream, Metal Bulletin, Mining Journal, ICSG,

4 4> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Overige basis metalen - Marktomstandigheden uitdagend Nikkel - Sterke prijstoename Sinds het begin van 213 is de nikkelprijs sterk toegenomen. In een maand steeg de prijs met bijna 1%. Nikkel voorraden bij LME-opslagplaatsen zitten in een stijgende lijn sinds november 211 en bevinden zich nu slechts 8,5% onder hun record hoogte van februari 21. Op de korte termijn, verwachten we geen significante veranderingen in de marktomstandigheden, vooral niet in Europa. Stakeholders in Europa zijn nog steeds voorzichtig en staan niet te popelen om te veel materiaal in te kopen tegen deze volatiele prijzen. Op korte termijn blijven de omstandigheden uitdagend in Europa. De fysieke vraag zal in Europa relatief ongunstig blijven in Q1 213, en de voorraden zullen verder toenemen. In de VS is de roestvrij staalmarkt zwak tot nu toe, met verkoopvolumes die lager liggen dan de traditionele niveaus in deze periode. De lange-termijn vooruitzichten blijft echter positief, omdat de belangrijkste eindmarkten (zoals lucht- en ruimtevaart, olie & gas industrie en de medische sector) het naar verwachting goed zullen doen. Als gevolg van zwakke groei van het BBP in de ontwikkelde economieën en de relatief zwakke binnenlandse huizenmarkten, is de kans groot dat de vraag vanuit de elektrische energiemarkt vlak blijven op de korte termijn. Nikkel - Historische prijsontwikkeling Zink - Fundamenteel zwak Gedurende 212, slaagde de zinkprijs erin om met 12% toe te nemen. Dit is veruit de sterkste toename in prijs ten opzichte van de andere basis metalen. In de eerste weken van 213 is zink nog steeds een van de beter presterende metalen, alhoewel de vraag- en aanbodfactoren ongunstig zijn. Sinds het begin van 213, is de zinkprijs toegenomen met bijna 6%, terwijl de voorraden zink bij de LMEopslagplaatsen hun relatief historisch hoog niveau behouden. De sterke toename in de zinkprijs was vooral te danken aan de positieve economische geluiden en gunstige industriële productiedata uit China en de VS. Bovendien presteren de auto-industrie en de bouwsector het relatief goed in deze landen. De verkoop van nieuwe auto's in de VS steeg sterk in 212, en nam toe met bijna 19% op jaarbasis, terwijl de verkoop van personenauto's in China met bijna 7% steeg op jaarbasis in 212. In Europa is het sentiment nog steeds zwak en blijven de koopactiviteiten laag. De Europese bouwmarkten zullen nog blijven zwak in 213 als gevolg van de crisis. Aangezien grote hoeveelheden geraffineerd zink gelinkt zijn aan financieringsinstrumenten, zal de fysieke beschikbaarheid van zink in LME-opslagplaatsen laag blijven, waardoor de premies hoog zullen blijven. Zink - Historische prijsontwikkeling LME-Nikkel Gem nu Gem. 29-nu Gem Gem Wereld - Aanbod, vraag en voorraden nikkel Wereld - Aanbod, vraag en voorraden zink LME-Zink Gem nu Gem. 29-nu Gem Gem ' tonnes Totale voorraden Productie Consumptie ' tonnes Totale voorraden Productie Consumptie Spot prijs Gem. maand Gem. jaar Spot prijs Gem. maand Gem. jaar Nikkel price $18.95 $ $ Zink price $2.167 $2.32 $2.7 Bron: Thomson Reuters Datastream, Metal Bulletin, Mining Journal, INSG, ILZSG,

5 5> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Staal - Omstandigheden in Europe blijven ongunstig ArcelorMittal kondigde onlangs verliezen aan. Het bedrijfsresultaat daalde in 212 van USD 1,1 miljard tot USD 7,1 miljard, als gevolg van lagere vraag naar staal. In het bijzonder de vraag in Europa stelde teleur, als gevolg van de lagere productie in auto-industrie en minder bouwactiviteit. De vraag naar staal in Europa daalde met ongeveer 9% op jaarbasis in 212, en het volume ligt nu bijna 3% lager dan voor de crisis. De auto-industrie is een belangrijke gebruiker van staal, en deze sector heeft aanzienlijk geleden in Europa door de crisis. Als gevolg van de slechte marktomstandigheden in Europa, (verzwakking van de economie en dus lage vraag naar staalproducten), is ArcelorMittal overgegaan tot het afstoten van een activiteiten in België. Het bedrijf is voornemens om zes lijnen en een cokesfabriek definitief te sluiten in haar staalfabriek in Luik. Omdat de vraag naar staal zal naar verwachting niet spoedig zal herstellen tot pre-crisis niveaus (en zelfs niet op middellange termijn) zullen veel staalfabrieken in Europa met vergelijkbare bezuinigingen volgen. De marktomstandigheden blijven uitdagend in Europa, met name voor staalfabrieken met een sterke focus op traditionele sectoren, zoals de auto-industrie en de bouw. In andere regio s is het economische vooruitzichten relatief beter. Zo ziet de huizenmarkt in de VS er veelbelovend uit. De verkoop van een eengezinswoningen steeg met meer dan 19% op jaarbasis in 212, terwijl de prijsindex voor een eengezinswoning met 2% op jaarbasis toenam. In China zal het staalverbruik gestimuleerd worden door de aangekondigde infrastructuurprojecten. Maar de wereldwijde staalmarkt heeft te kampen met het grote probleem van overaanbod. En dit probleem zal naar verwachting voortduren, zolang er geen drastische maatregelen worden genomen. In 212 kwam de gemiddelde bezettingsgraad uit op ongeveer 8%, nog onder het niveau van voor de crisis en daarmee wordt bestaande capaciteit niet volledig benut. Om weer gezond te worden, zijn fabriekssluitingen over de hele wereld haast onvermijdelijk. Echter, de bereidheid van staalfabrieken om productie af te stoten is erg laag. In China zijn de eerste kleine stappen gezet om de overcapaciteit aan te pakken. Kleine inefficiënte fabrieken zullen worden gesloten en de top-tien staalproducenten moeten een marktaandeel van 6% hebben in 215. Historische prijsontwikkeling Prijsontwikkeling staal in Wereld staalprijs Gem nu Gem. 29-nu Gem Gem /2/12 5/2/12 9/2/12 1/2/13 Wereld staalprijs Gem. 212 Gem. 213-nu Staal productie (% groei) 3% 25% 2% 15% 1% 5% % -5% -1% 1/11 4/11 7/11 1/11 1/12 4/12 7/12 1/12 1/13 China staal productie Rest wereld staal productie Wereld staal productie Wereld bezettingsgraad staalfabrieken 1% 9% 8% 7% 6% 82% 71% 77% 79% 5% Bezettingsgraad staal 28 gem. 29 gem. 21 gem. 211 gem. 212 gem. 78% Spot prijs Gem. maand Gem. jaar outlook 3-m % wijziging tov spotprijs outlook 213 % wijziging tov jaargem. Staal prijs $615 $599 $61 $6-2% $59-2% Bron: Thomson Reuters Datastream, IISI, Metal Bulletin, Mining Journal,

6 6> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Grondstoffen voor staalproductie - Prijzen herstellen IJzererts - Prijs veert op Cokeskolen - Sterkere prijs door aanbod De prijs voor ijzererts is sterk toegenomen sinds het begin van 213, met een stijging van bijna 1%. In deze tijd van het jaar komen aanbodonderbrekingen van ijzererts vrij vaak voor. De zogenaamde wet season in Australië (vanaf december-februari) dwingt de mijnproducenten veelal om de productie van ijzererts op te schorten. Ook Braziliaanse mijnbouwbedrijven verklaren vaak force majeure op de productie van een aantal ijzererts mijnen in deze periode, als gevolg van overstromingen. Maar tot nu toe ligt de productie van de mijnen op een normaal niveau. Overstromingen gaan meestal gepaard met een toename van de prijzen, maar als gevolg van de Chinese Nieuwjaar vieringen (en dus een relatief zwakke ijzererts vraag) zullen de prijzen stabilseren. Na de feestdagen, zal de prijs zijn hoge niveau handhaven en verder toenemen, als gevolg van een toename van de vraag van staalfabrieken in China. Ook aangekondigde stimuleringsplannen van de Chinese overheid zal voor een zekere mate van extra vraag zorgen. Daarmee is het sentiment verbeterd, en zijn de vooruitzichten positief. De overcapaciteit van staal vormt echter een langdurige belasting, die van invloed is op de marktomstandigheden voor ijzererts. De prijs voor cokeskolen is sinds het begin van 213 gestegen met 8,3%. Februari en maart staan bekend als de wet season in Australië, en dit belemmert het aanbod in grote mate, in sommige gevallen ernstig. Mijnproductie is doorgaans lager in deze periode en de beschikbaarheid van havens en spoor vormt eveneens een probleem. Hoewel de prijsstijging sinds januari relatief sterk is, achten wij de kans op significante toenames in prijs in de komende maanden beperkt, omdat onderliggende reële vraag van staalfabrieken gematigd blijft. Sommige Australische mijnbedrijven (zoals Wesfamers Resources) hebben contractprijzen voor cokeskolen ongewijzigd gehouden op USD 16/t, terwijl andere mijnbedrijven (zoals BHP Billiton Mitsubishi) hogere contractprijzen zijn overeengekomen met afnemers (USD 165/t). De Braziliaanse mijnbouwer Vale kondigde onlangs een sterke toename van metallurgische kolenproductie aan van 84% op jaarbasis in 212, voornamelijk als gevolg van nieuw geïntroduceerde mijnen. Rio Tinto heeft aangekondigd dat de totale cokeskolen productie voor 212 uitkomt op 8 mln ton, wat een daling van 9% betekent. De daling was vooral te wijten aan onderhoud en sluitingen van mijnen. Historische prijsontwikkeling IJzererts (fines, China) Gem. 26-nu Gem. 29-nu Gem Gem. 21-nu Historische prijsontwikkeling Cokeskolen Australie Gem. 26-nu Gem Gem. 29-nu Gem. 21-nu IJzererts prijsontwikkelingen in Cokeskolen prijsontwikkelingen in /12 3/12 5/12 7/12 9/12 11/12 1/13 IJzererts (fines, China) Gem. 212 Gem. 213-nu /12 3/12 5/12 7/12 9/12 11/12 1/13 Steenkool Australie Gem. 212 Gem. 213-nu Spot prijs Gem. maand Gem. jaar Spot prijs Gem. maand Gem. jaar IJzerertsprijs $156 $15 $151 Cokeskolen $169 $163 $164 Bron: Thomson Reuters Datastream, Metal Bulletin, Mining Journal,

7 7> Industriële Metalen Monitor: februari 213 China - belangrijke factor voor ontwikkelingen metaalmarkten China metaal balans - aandeel van China in wereld metaal productie en consumptie 212 Aluminium Koper Nikkel Zink Staal IJzererts Steenkool - Productie aandeel 45% 28% 25% 38% 46% 15% ** 51% - Consumptie aandeel 44% 41% 41% 43% 51% * 65% *** 57% * = finished steel demand; ** = coverted to world high quality average; *** = of total world imports economische outlook: BBP 8,% 8,% - Inflatie 3,5% 4,1% - Werkloosheid 4,3% 5,3% (stedelijk) 4% 3% 2% 1% % 25,1% US bron: Wereld Bank 1,5% China Aandeel in wereld BBP (%) 8,4% 5,1% 4,% 3,5% 3,5% Japan Germany France Brazil UK 3,1% Italy 2,7% Russia 2,6% India 31,6% RoW Economische Update door Senior econoom Maritza Cabezas ( /maritza.cabezas@nl.abnamro.com) BBP-groei in China bereikte 7,9% jaar-op-jaar in het vierde kwartaal van 212. De groei van de export verbeterde geleidelijk in de loop van het laatste kwartaal en piekte zelfs in december tot 14,1% jaar-op-jaar, een stijging van 2,9% t.o.v. de vorige maand. De wereldeconomie lijkt een keerpunt te hebben bereikt, door het aantrekken van de buitenlandse vraag. Ondertussen geeft de binnenlandse vraag in China ook aanleiding tot meer optimisme. Ondanks een zwakkere toenamen van het aantal nieuwe leningen in de afgelopen paar maanden, lijkt het erop dat andere vormen van niet-bancaire leningen, met inbegrip van de uitgifte van bedrijfsobligaties en leningen via trustfondsen, ondersteunend zijn geweest in het stabiliseren van de economie. is van mening dat de zgn. rebalancing strategie, die de consumptie-geleide groei bevordert in plaats van investeringen geleide groei, verder zal worden doorgezet. Sterker nog, de State Council heeft enkele dagen geleden zijn goedkeuring gegeven aan een langverwachte blauwdruk voor het verbeteren van de inkomensherverdeling, die aan het hart van deze zgn. rebalancing strategie ligt. In de overgang naar een sterkere consumptie geleide groei, zal de groei van de binnenlandse vraag grotendeels nog afhankelijk blijven van de grote infrastructurele projecten voor verdere verstedelijking. Grote spoorwegprojecten en de woningbouwprojecten voor de startende huizenkopers, zullen leiden tot verdere groei in 213. De economie zal een bescheiden opleving meemaken van de binnenlandse vraag, vooral gedreven door een pro-actief fiscaal beleid en een neutraal monetair beleid. De externe vraag zal slechts gedeeltelijk steun bieden in 213. Sterker nog, de groei van de uitvoer zal zelfs nog enigszins kunnen vertragen in de komende maanden. BBP groei & index macro economisch klimaat Q1 21 Q1 22 Q1 23 Q1 24 Q1 25 Q1 26 Q1 27 Q1 28 Q1 29 Index macro economisch klimaat Q1 21 NBS Manufacturing PMI & Nieuwe orders Q1 211 Q BBP groei PMI Manufacturing PMI Nieuwe orders Lening door financiële instellingen & investeringen Leningen door finan.instellingen Investeringen (stedelijk) Chinese importen van metaal ertsen 2, 1,5 1,,5, -,5-1, Import koper erts Import ijzer erts Import bauxite Bron: Thomson Reuters Datastream, IISI, UNCTAD, Metal Bulletin, IEA, Mining Journal,

8 8> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Ontwikkelingen in vraag bij metaal eindgebruikers Auto industrie Bouw CHINA x Verkopen auto's China Productie auto's China Verkoop van personenauto s steeg met bijna 7% joj in 212. De verkopen zouden in 213 kunnen tegenvallen, als lokale overheden maatregelen nemen om het aantal auto's (vervuiling en congestie) te beperken. In 23 kan het aantal auto verkopen oplopen tot 3 mln. CHINA 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% China: Verkoop woningen China: Investeringen woningbouw In de overgang naar de consumptie-geleide groei, kan de binnenlandse vraag rekenen op grote infrastructurele projecten t.b.v. verstedelijking. Grote spoorweg- en woningbouwprojecten voor de startende huizenkopers, zullen leiden tot verdere groei in 213. EU index (25=1) EU auto registraties Duitsland auto registraties Frankrijk auto registraties De vraag naar nieuwe auto's in de EU in 212 is gedaald tot het laagste niveau in bijna 2 jaar, als direct gevolg van de economische onzekerheid. Overaanbod staat op de agenda, en fabrikanten snijden in kosten (o.a. door personeelsreducties) t.b.v. winstgevendheid x 1. EU index (25=1) EU: Bouw productie index EU: Bouw vertrouwensindicator De bouwactiviteit in Europa is verder gedaald en zal naar verwachting zwak blijven in 213, als direct gevolg van de crisis. Experts schatten verdere verliezen van ongeveer 1,5% voor 213 en eventuele herstel zal naar verwachting slechts matig zijn. vertrouwensindicator US x US: Auto verkopen US: Auto export De verkoop van nieuwe auto's steeg sterk in 212 met bijna 19% joj. De industrie is herstellende van een diepe recessie, en in januari 213 steeg het aantal verkopen verder. De toename komt door een afname van de totale kosten van eigendom van een nieuwe auto (door relatief lage brandstofprijzen en lage rente). x1. US 2% 15% 1% 5% % -5% -1% US: Woningmarkt index US: Verkopen familiewoningen De voorraden van bestaande woningen in de VS daalde tegen het einde van 212, naar 4,9 maanden van het aanbod. De verkoop van een eengezinswoningen steeg met meer dan 19% op jaarbasis in 212, terwijl de prijsindex voor een eengezinswoning toenam met 2% op jaarbasis.

9 9> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Ontwikkelingen in vraag bij metaal eindgebruikers Industriële productie Overige indicatoren CHINA NBS: PMI index manufacturing HSBC: PMI index manufacturing Industriele productie (index, r.as) CHINA 4% 3% 2% 1% % -1% -2% China: Buitenlandse investeringen China: Stedelijke investeringen Data over industriële productie lieten een positieve trend in Q4-212 zien. De industriële productie groeide in december met 1,3% joj, van een niveau van 1,1% groei joj. De industriele PMI steeg naar een 21-maands hoogtepunt, m.n. door de binnenlandse vraag. De maatregelen die in het 12e vijfjarenplan staan, worden voortgezet door de nieuwe leiders. Dit betekent duurzame groei door ondersteunen van de consumptie (i.p.v. investeringen in vaste activa en de uitvoer), bij een handhaving van het prijsniveau. EU index (25=1) EU17: Industriele productie (l.as) EU: PMI index manufacturing EU EU: Vertrouwen industriele productie (l.as) EU: Economisch sentiment indicator De EU industriële PMI bevindt zich nog onder de 5 punten, maar de trend is positief. Zowel de vraag als het algemene sentiment blijven op een laag niveau. Echter, de industriële productie zal naar verwachting gematigd te verbeteren in 213. Hoewel het sentiment nog steeds relatief laag is, sloeg de indicator in de laatste maanden om. Niettemin heeft de crisis in de eurozone een zware tol geëist. In heel EU zijn de nieuwe orders voor de verwerkende industrie gedaald, samen met sentiment en vertrouwen % US US index % 1% % -1% -2% -3% -4% US: Industrial production (l.as) US: PMI index manufacturing US: Economisch optimisme index (l.as) US: Nieuwe orders productie De ISM-index steeg sterk in januari. Momenteel staat de index op 53,1, dat is het hoogste punt in negen maanden. De industriële productie in de VS steeg ook in november en december, maar de verbetering van de tarieven was laag. Positieve economische gegevens en de fiscal cliff deal, heeft het sentiment hoger geduwd. Het herstel op de arbeidsmarkt zet door, en ook het herstel op de woningmarkt is krachtiger. Met het verbeteren van balansen van bedrijven, zullen investeringen groeien.

10 1> Industriële Metalen Monitor: februari 213 Casper Burgering (Senior sector econoom) Delfstoffen - Metalen Risk Management & Strategy Economisch Bureau Sector & Commodity Research casper.burgering@nl.abnamro.com Telefoon Bezoekadres: Gustav Mahlerlaan 1 (HQ 1161), 182 PP Amsterdam Postadres: Postbus 283 (HQ 1161), 1 EA Amsterdam Social media: volg ons optwitter en download onze App Market Insights. Wordt lid van onze Linked In pagina en bekijk onze videos op ons You Tube kanaal of op TV In samenwerking met en content geleverd door: Risk Management & Strategy Economisch Bureau Macro Research & Emerging Markets Research Disclaimer Copyright 213 Bank N.V. and affiliated companies (""), Gustav Mahlerlaan 1, 182 PP Amsterdam / P.O. box 283, 1 EA Amsterdam, The Netherlands. All rights reserved. This material was prepared by Group Economics Sector Research and Private Banking International. It is provided for informational purposes only and does not constitute an offer to sell or a solicitation to buy any security or other financial instrument. While based on information believed to be reliable, no guarantee is given that it is accurate or complete. While we endeavour to update on a reasonable basis the information and opinions contained herein, there may be regulatory, compliance or other reasons that prevent us from doing so. The opinions, forecasts, assumptions, estimates, derived valuations and target price(s) contained in this material are as of the date indicated and are subject to change at any time without prior notice. The investments referred to in this material may not be appropriate or suitable for the specific investment objectives, financial situation, knowledge, experience, or individual needs of recipients and should not be relied upon in substitution for the exercise of independent judgement. or its officers, directors, employee benefit programs or co-workers, including persons which were involved in preparing or issuing this material, may from time to time hold long- or short-positions in securities, warrants, futures, options, derivatives or other financial instruments referred to in this material. may offer and render at any time investment banking-, commercial banking-, credit-, advice-, and other services to the issuer of any security referred to in this material. Pursuant to offering and rendering such services, may come into possession of information not included in this material and may prior or immediately after publication thereof have acted based on such information. In the past year, ABN AMRO may have acted as lead manager or co-lead manager with regard to a public offering of securities from issuers as mentioned in this material. The stated price of any securities mentioned herein is as of the date indicated and is not a representation that any transaction can be effected at this price. Neither nor other persons shall be liable for any direct, indirect, special, incidental, consequential, punitive or exemplary damages, including lost profits arising in any way from the information contained in this material. This material is for the use of intended recipients only and the contents may not be reproduced, redistributed, or copied in whole or in part for any purpose without 's prior express consent. This document is solely intended for dissemination amongst private/retail customers. Distribution to private/retail customers in any jurisdiction that would require registration or licensing of the distributor which the distributor does not currently have, is not permitted. Material means all research information contained in any form including but not limited to hard copy, electronic form, presentations, , SMS or WAP. Other jurisdictions Without limiting the generality of the foregoing, the offering, sale and/or distribution of the products or services described herein is not intended in any jurisdiction to any person to whom it is unlawful to make such an offer, sale and/or distribution. Persons into whose possession this document or any copy thereof may come, must inform themselves about, and observe any legal restrictions on the distribution of this document and the offering, sale and/or distribution of the products and services described herein. can not be held responsible for any damages or losses that occur from transactions and/or services in defiance with the restrictions aforementioned. Company disclosures may beneficially hold a major shareholding or a significant financial interest of the debt of this company. currently maintains a market in the security of this company and otherwise purchases and sells securities of this company as principal. has received compensation for investment banking services from this company, its subsidiaries or affiliates during the previous 12 months. Personal disclosures The information in this opinion is not intended as individual investment advice or as a recommendation to invest in certain investments products. The opinion is based on investment research of Group Economics Sector Research and Private Banking International. The analysts have no personal interest in the companies included in this publication'. Their remuneration for this work is not, was not and will not be related directly or indirectly to the specific recommendations or views expressed in this opinion.

Aluminium - Zwakke fundamentele factoren

Aluminium - Zwakke fundamentele factoren Monitor Industriële Metalen november 212 Economisch Bureau Sector & Commodity Research Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.com Metalen in macro context... Industriële metalen zijn zeer conjunctuurgevoelig.

Nadere informatie

Industriële Metalen Monitor augustus 2013

Industriële Metalen Monitor augustus 2013 Industriële Metalen Monitor augustus 213 Economisch Bureau Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.com Metalen in macro context... De economische cijfers uit de VS blijven bemoedigend en de recessie

Nadere informatie

Industriële Metalen Monitor mei 2013

Industriële Metalen Monitor mei 2013 Industriële Metalen Monitor mei 213 Economisch Bureau Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.com Metalen in macro context... De wereldwijde inkoopmanagersindex (PMI) voor de economie is in maart

Nadere informatie

Metalen Monitor September 2012

Metalen Monitor September 2012 Metalen Monitor September 212 Economisch Bureau Sector & Commodity Research Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.comcm Metalen in macro context... Metalen worden gebruikt in tal van belangrijke

Nadere informatie

Industriële Metalen Monitor

Industriële Metalen Monitor Industriële Metalen Monitor Prijzen industriële metalen nemen toe Economisch Bureau Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.com januari 2014 Huidige standen regionale industriële PMI s bieden goed

Nadere informatie

Wat kost dat nou, dat klimaat?

Wat kost dat nou, dat klimaat? Wat kost dat nou, dat klimaat? Marieke Blom 5 oktober 2018 Klimaat en economie gaan niet zo lekker samen 2 Maar we willen nu wel 3 Uitstoot broeikasgassen (CO 2 -equivalenten), in megaton 221-13% 193-41%

Nadere informatie

Supporting your growth in Asia De internationalisatie van de Renminbi Beryl Lochtenberg- van Wilgen Alkmaar 10 oktober 2013

Supporting your growth in Asia De internationalisatie van de Renminbi Beryl Lochtenberg- van Wilgen Alkmaar 10 oktober 2013 Supporting your growth in Asia De internationalisatie van de Renminbi Beryl Lochtenberg- van Wilgen Alkmaar 10 oktober 2013 1. ABN AMRO Azië Inhoud 2. RMB Internationalisering 2 1. ABN AMRO Azië 2. RMB

Nadere informatie

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Maart 2015

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Maart 2015 Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Maart 2015 Stand van Transport overwegend positief Wereldexport: 4% (dec) PMI Nederland: 53,9 (feb) PMI

Nadere informatie

ING Investment Office

ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten

Nadere informatie

Groot-Brittannië en Europa: 40 jaar van haat en liefde. Door Bart Le Blanc, 11/08/2015.

Groot-Brittannië en Europa: 40 jaar van haat en liefde. Door Bart Le Blanc, 11/08/2015. Groot-Brittannië en Europa: 40 jaar van haat en liefde. Door Bart Le Blanc, 11/08/2015. 1. Na het zomer reces zal de politieke discussie in Groot-Brittannië weer gedomineerd worden door Europa. De conservatieve

Nadere informatie

Marktverslag Week 31. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 31. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 31 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL spot,

Nadere informatie

Marktverslag Week 14. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 14. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 14 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL,

Nadere informatie

Lagere zuivelprijs in 2018 drukt op omzet

Lagere zuivelprijs in 2018 drukt op omzet Stand van Food Foodbedrijven in economisch perspectief Lagere zuivelprijs in 8 drukt op omzet Nadia Menkveld Maart 8 Stand van Food Zuivelprijs bepalend in 7 en 8 maart 7 Inhoudsopgave sheet Macro-economie

Nadere informatie

Economie in 2015 Kans of kater?

Economie in 2015 Kans of kater? Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog

Nadere informatie

Industriële Metalen Monitor

Industriële Metalen Monitor VS Eurozone Eurozone China VS China Industriële Metalen Monitor Hogere prijzen voor basismetalen volgend jaar Economisch Bureau Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.com Terwijl overcapaciteit de

Nadere informatie

Stand van Food. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Sector Advisory Nadia Menkveld Februari 2017

Stand van Food. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Sector Advisory Nadia Menkveld Februari 2017 Stand van Food Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Sector Advisory Nadia Menkveld Februari 217 Stand van Food: Gunstig klimaat foodsector Productie food gestegen 3 Omzet groothandel groente en

Nadere informatie

Wachten op herstel. Sector Advisory. Maandupdate Grondstoffen prijsvooruitzichten grondstoffen. ABN AMRO Economisch Bureau ABN AMRO Sector Advisory

Wachten op herstel. Sector Advisory. Maandupdate Grondstoffen prijsvooruitzichten grondstoffen. ABN AMRO Economisch Bureau ABN AMRO Sector Advisory Wachten op herstel Sector Advisory ABN AMRO Economisch Bureau ABN AMRO Sector Advisory mei Maandupdate prijsvooruitzichten grondstoffen Maandupdate 15 mei Inhoudsopgave 3 mnds vooruitzicht Vooruitzicht

Nadere informatie

Seminar 360 on Renewable Energy

Seminar 360 on Renewable Energy Seminar 360 on Renewable Energy Financieren van duurzame energie initiatieven ING Lease (Nederland) B.V. Roderik Wuite - Corporate Asset Specialist - Agenda I 1. Introductie 2. Financiering van duurzame

Nadere informatie

ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer

ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer Ambities en verwachtingen; Een pallet aan mogelijkheden Adrie Heinsbroek Principal Responsible Investment December 2018 www.nnip.com1 Ambities en verwachtingen

Nadere informatie

Marktverslag Week 17. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 17. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 17 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL,

Nadere informatie

Marktverslag Week 4. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 4. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 4 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL, spot

Nadere informatie

Stabiele Sector Advisory grondstofprijzen op korte termijn, maar opwaartse trend blijft intact in 2017

Stabiele Sector Advisory grondstofprijzen op korte termijn, maar opwaartse trend blijft intact in 2017 Stabiele Sector Advisory grondstofprijzen op korte termijn, maar opwaartse trend blijft intact in ABN AMRO Economisch Bureau ABN AMRO Sector Advisory maart Maandupdate prijsvooruitzichten grondstoffen

Nadere informatie

Seminar Hernieuwbare energie voor bedrijven

Seminar Hernieuwbare energie voor bedrijven Seminar Hernieuwbare energie voor bedrijven Financieren van duurzame energie initiatieven ING Auke de Boer- manager ING Groenbank N.V. Agenda I 1. Introductie 2. Financiering duurzame energie initiatieven

Nadere informatie

De economie en onze huizen

De economie en onze huizen De economie en onze huizen Het wordt in elk geval nooit saai ING Economisch Bureau, Marieke Blom Maart 2019 Voorbij de economische piek? 2 Powell draaide als eerste onder de druk.. 3 Maar ook Draghi voelde

Nadere informatie

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld December 2015

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld December 2015 Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld December 215 Inhoudsopgave 217 in beeld 3 Consument trekt economische groei Nederland 5 Overslag haven Hamburg

Nadere informatie

Landbouw richting 2020

Landbouw richting 2020 A Landbouw richting 2020 Bert-Jan Aling Rabobank Nederland Sectormanager Food & Agri Financieringsvolume 1996-2009 30,0 28,1 30,1 28,0 26,0 23,4 25,8 24,0 22 22,2 22,0 19,7 20,5 20,0 18,2 19 18,0 17,1

Nadere informatie

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld November 2015

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld November 2015 Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld November 215 Inhoudsopgave Economie Consumptie zorgt voor economische groei VS en eurozone 3 Afkoeling China

Nadere informatie

Cryptocurrency & blockchain: voorbij de hype

Cryptocurrency & blockchain: voorbij de hype Cryptocurrency & blockchain: voorbij de hype 19 januari 2018 Teunis Brosens Global Markets Research Blockchain s belofte: weg met de tussenpersoon Bestaande transctie-registratiediensten zijn gecentraliseerd

Nadere informatie

Triodos Investment Management Els Ankum-Griffioen

Triodos Investment Management Els Ankum-Griffioen Triodos Investment Management Els Ankum-Griffioen 0 1 Impact verandering bewerkstelligen 2 Triodos IM Duurzaam is meer dan groen Duurzaam financieren en beleggen is het geld van onze klanten zorgvuldig

Nadere informatie

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Augustus 2015

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Augustus 2015 Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Augustus Prijs Index BBP Groei China (% j.o.j.) jan-05 aug-05 mrt-06 okt-06-07 dec-07 jul-08 feb-09 sep-09

Nadere informatie

Biologische voeding groeit verder

Biologische voeding groeit verder Stand van Food Foodbedrijven in economisch perspectief Biologische voeding groeit verder Nadia Menkveld Mei 218 Stand van Food Hoge arbeidsproductiviteit Foodsector Mei 218 Inhoudsopgave sheet 1 Macro-economie

Nadere informatie

Energie en klimaatverandering als beleggingsthema: the real deals

Energie en klimaatverandering als beleggingsthema: the real deals Energie en klimaatverandering als beleggingsthema: the real deals Jacco Minnaar - Triodos Investment Management 8 juni 2017 Instituut voor Pensioeneducatie 0 Triodos in een oogopslag Triodos Bank Onafhankelijke

Nadere informatie

Nieuwe product naam: RELX ISIN code: NL0006144495 Euronext code: NL0006144495 Nieuwe symbool: RELX

Nieuwe product naam: RELX ISIN code: NL0006144495 Euronext code: NL0006144495 Nieuwe symbool: RELX CORPORATE EVENT NOTICE: Toewijzing van aandelen REED ELSEVIER N.V. LOCATIE: Amsterdam BERICHT NR: AMS_20150610_04040_EUR DATUM: 10/06/2015 MARKT: EURONEXT AMSTERDAM - Change of Issuer name and trading

Nadere informatie

De halfgeleiders hebben in de eerste helft van dit jaar een stijging laten zien van 10% j-o-j. Dit is dus goed nieuws voor de luchtvrachtsector.

De halfgeleiders hebben in de eerste helft van dit jaar een stijging laten zien van 10% j-o-j. Dit is dus goed nieuws voor de luchtvrachtsector. Luchtvracht - Update Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Oktober 2014 Het tij zit mee, maar structurele trends werken tegen De wereldhandel neemt toe en ook de verzending van halfgeleiders laat

Nadere informatie

operationele marges bleven hierdoor onder druk staan. Ontwikkeling productie en omzet bouw

operationele marges bleven hierdoor onder druk staan. Ontwikkeling productie en omzet bouw % Bouw - sector update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 2 383 82 1 12 juni 214 Zachte winter zorgt voor mooi eerste kwartaal bouw De bouwsector liet aan het eind van 213 de eerste tekenen

Nadere informatie

Hoe verenigen vastgoedbeleggers duurzame en financiële rendementen? Het investeerders perspectief (indirect)

Hoe verenigen vastgoedbeleggers duurzame en financiële rendementen? Het investeerders perspectief (indirect) Hoe verenigen vastgoedbeleggers duurzame en financiële rendementen? Het investeerders perspectief (indirect) VBA Seminar Hoe verenigen vastgoedbeleggers duurzame en financiële rendementen? Matthijs Storm

Nadere informatie

Prijsvooruitzichten grondstoffen

Prijsvooruitzichten grondstoffen Prijsvooruitzichten grondstoffen Economisch Bureau abn.amro.group.economics@nl.abnamro.com 29 januari Economische groei is smeerolie voor de vraag naar cyclische grondstoffen Noot: i K1-3-maands WTI l

Nadere informatie

Schriftelijke vragen van de PvdA Statenfractie Noord-Brabant

Schriftelijke vragen van de PvdA Statenfractie Noord-Brabant Schriftelijke vragen van de PvdA Statenfractie Noord-Brabant Betreft: Bouwen voor Leegstand Netersel, 1 maart 2016 Geacht college, Leegstand is in Brabant een grote maatschappelijke opgave. In "Beweging

Nadere informatie

OVERZICHT DEEL I ONDERZOEK: DE BELGISCHE ONDERNEMER EN CROWDFUNDING DEEL II HELLO CROWD!, TWEE JAAR LATER: DE RESULTATEN

OVERZICHT DEEL I ONDERZOEK: DE BELGISCHE ONDERNEMER EN CROWDFUNDING DEEL II HELLO CROWD!, TWEE JAAR LATER: DE RESULTATEN OVERZICHT DEEL I ONDERZOEK: DE BELGISCHE ONDERNEMER EN CROWDFUNDING DEEL II HELLO CROWD!, TWEE JAAR LATER: DE RESULTATEN 13 oktober 2017 hellocrowd.be @hellocrowdnl @hellobankbelgie METHODOLOGIE - Een

Nadere informatie

Koperprijs en economie

Koperprijs en economie en economie als indicator van mondiale economie Economisch Bureau Casper Burgering casper.burgering@nl.abnamro.com Het verband tussen de koperprijs en de bedrijvigheid in de mondiale economie is hoog Conjuncturele,

Nadere informatie

VAN LANSCHOT N.V. DATUM: 11/03/2015 EURONEXT AMSTERDAM. Assimilation of Structured Note

VAN LANSCHOT N.V. DATUM: 11/03/2015 EURONEXT AMSTERDAM. Assimilation of Structured Note CORPORATE EVENT NOTICE: Assimilatie VAN LANSCHOT N.V. LOCATIE: Amsterdam BERICHT NR: AMS_20150311_01776_EUR DATUM: 11/03/2015 MARKT: EURONEXT AMSTERDAM From 16/03/2015 the 5000 Structured Note (ISIN code

Nadere informatie

Hoogconjunctuur stuwt dienstensector

Hoogconjunctuur stuwt dienstensector Stand van de Zakelijke Dienstverlening Hoogconjunctuur stuwt dienstensector Kasper Buiting Senior Sectoreconoom Januari 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Groei houdt aan 3 3 Voorlopende

Nadere informatie

Stand van Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Februari 2016

Stand van Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Februari 2016 Stand van Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Februari 216 Stand van Transport: Risico s toegenomen Macro-economie: prognoses naar beneden bijgesteld

Nadere informatie

Bouw - sector prognose

Bouw - sector prognose Bouw - sector prognose Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 23 januari 2015 Nieuwbouw groeimotor voor bouw in 2015 In 2014 is het herstel van de bouwsector ingezet. Wij verwachten

Nadere informatie

Kasper Buiting Senior Sectoreconoom. Stand van TMT. Sector Advisory. September Sector Advisory september 2017

Kasper Buiting Senior Sectoreconoom. Stand van TMT. Sector Advisory. September Sector Advisory september 2017 Stand van TMT September 217 Kasper Buiting Senior Sectoreconoom september 217 Inhoudsopgave pagina 1 2 3 4 5 6 7 Macro-economie: Eurozone en NL Groei versterkt 3 Voorlopende economische indicatoren Economisch

Nadere informatie

Zomer in zakelijke dienstverlening

Zomer in zakelijke dienstverlening Stand van de Zakelijke Dienstverlening Zomer in zakelijke dienstverlening Kasper Buiting Senior Sectoreconoom augustus 17 Inhoudsopgave sheet 1 Macro-economie: Eurozone en NL Groei versterkt 3 3 Voorlopende

Nadere informatie

Bouw - regionale update

Bouw - regionale update Bouw - regionale update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 19 februari 2016 Op korte termijn positieve vooruitzichten bouw Flevoland De productie van gebouwen blijft op dit moment

Nadere informatie

Industrie - Sector prognoses

Industrie - Sector prognoses Industrie - Sector prognoses Economisch Bureau Nederland Casper Burgering +31 20 383 26 93 21 mei 2014 Groei industriële productie houdt aan in 2014 De industrie is dit jaar goed uit de startblokken gekomen,

Nadere informatie

Bouw - regionale update

Bouw - regionale update Bouw - regionale update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 19 februari 2016 In Friesland trekt woningbouw de kar Terwijl de economie en woningmarkt in Friesland minder snel herstellen

Nadere informatie

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Januari 2016

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Januari 2016 Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Januari 216 Stand van Transport: Groeipad zet voort Herstel zet door in VS en eurozone 3 Opkomende markten

Nadere informatie

Bouw - regionale update

Bouw - regionale update Bouw - regionale update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 19 februari 2016 Goed vooruitzicht bouw Limburg ondanks krimpgebieden De economie van Limburg groeide harder dan de economie

Nadere informatie

De Wereldeconomie van Morgen: Op Zoek naar Groei

De Wereldeconomie van Morgen: Op Zoek naar Groei De Wereldeconomie van Morgen: Op Zoek naar Groei Jan Van Hove Chief Economist, KBC Group NV Bolero Tips & Trends 2016 10 september 2016 Globalization presumes sustained economic growth. Otherwise, the

Nadere informatie

Practice what you preach. AT Osborne hoofdkantoor 3 jaar later

Practice what you preach. AT Osborne hoofdkantoor 3 jaar later Practice what you preach AT Osborne hoofdkantoor 3 jaar later 19 september 2012 Kenmerken van het object en waarde voor belegger Drs.M.H.M. Mulder Head of Assetmanagement Bouwfonds REIM 19 september 2012

Nadere informatie

Bouw - regionale update

Bouw - regionale update Bouw - regionale update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 19 februari 2016 Bouw Gelderland leunt op koopwoningen De productie van gebouwen in Gelderland bleef in de eerste 10

Nadere informatie

Beleggen met Impact. Didier Devreese, Head of Sales NN IP Belgium Didier Devreese NN Investment Partners Belgium.

Beleggen met Impact. Didier Devreese, Head of Sales NN IP Belgium Didier Devreese NN Investment Partners Belgium. Beleggen met Impact Didier Devreese, Head of Sales NN IP Belgium 20 June 2017 Didier Devreese NN Investment Partners Belgium www.nnip.com 1 Wat is impact beleggen? 2 Wat is impact beleggen? Financieel

Nadere informatie

Grafiek 1: Evolutie van de voornaamste aandelenindices in de VS, Eurozone, China en de groeilanden in vergelijking met de evolutie van de goudprijs.

Grafiek 1: Evolutie van de voornaamste aandelenindices in de VS, Eurozone, China en de groeilanden in vergelijking met de evolutie van de goudprijs. BEHEERSVERSLAG 31/3/2015 Macro & Markten, strategie Na de forse klim van de aandelenmarkten in 2014 zetten vooral de Zuidoost Aziatische en Europese aandelenmarkten deze trend in 2015 verder. Meer en meer

Nadere informatie

Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL

Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL Wilma Fokker, IBM account manager BA Ton Rijkers, Business Project Manager EMI Music IBM Cognos Express Think big. Smart small. Easy to install pre-configured

Nadere informatie

Industriële Metalen Insights

Industriële Metalen Insights Industriële Metalen Insights ABN AMRO Economisch Bureau 19 december 2018 Afname handelsonrust brengt hogere metaalprijzen Casper Burgering Senior econoom Industriële Metaalmarkten casper.burgering@nl.abnamro.com

Nadere informatie

last van prijsdruk. Schoonmaak- en beveiligingsbedrijven hebben niet alleen te Omzet overige diensten groei p. kw, joj, in %

last van prijsdruk. Schoonmaak- en beveiligingsbedrijven hebben niet alleen te Omzet overige diensten groei p. kw, joj, in % Zakelijke dienstverlening - prognoses Economisch Bureau Nederland Eric Huliselan +31 2 628 21 38 26 september 214 Nieuwe bedrijfsmodellen bieden onvoldoende compensatie aan structurele marktdruk De opleving

Nadere informatie

Bouw - sector update. Randstad bepaalt ontwikkelingen Nederlandse bouwsector

Bouw - sector update. Randstad bepaalt ontwikkelingen Nederlandse bouwsector Bouw - sector update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 12 september 2014 Randstad bepaalt ontwikkelingen Nederlandse bouwsector De Randstad is het grootste en belangrijkste landsdeel

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

Bouw - branche update

Bouw - branche update Bouw - branche update Sector Advisory Madeline Buijs +31 6 10 97 17 86 24 januari 2017 Nieuwbouw woningen in lagere versnelling Na records in 2015, zette de stijgende lijn op de woningmarkt in 2016 door.

Nadere informatie

blijven, omdat daar geen vergunning voor hoeft te worden aangevraagd. Vergunningen renovatie minder volatiel Bron: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau

blijven, omdat daar geen vergunning voor hoeft te worden aangevraagd. Vergunningen renovatie minder volatiel Bron: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau Bouw - sector focus Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 9 september 2015 Woningrenovatie heeft de toekomst De renovatie van woningen is belangrijk voor de woningbouw. Renovatie

Nadere informatie

bouwsector als geheel; er worden geen uitspraken gedaan over de financiële situatie van individuele bouwbedrijven.

bouwsector als geheel; er worden geen uitspraken gedaan over de financiële situatie van individuele bouwbedrijven. Bouw - sector focus Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 12 juni 2015 Hoge kosten struikelblok voor bouwbedrijven Ontwikkeling bedrijfsresultaat Ondanks dat de bouwproductie op dit

Nadere informatie

Revival van sociologie als wetenschap: De Brexit case study, een sociale nachtmerrie in kaart gebracht. Door Bart Le Blanc, 06/07/2016.

Revival van sociologie als wetenschap: De Brexit case study, een sociale nachtmerrie in kaart gebracht. Door Bart Le Blanc, 06/07/2016. Revival van sociologie als wetenschap: De Brexit case study, een sociale nachtmerrie in kaart gebracht. Door Bart Le Blanc, 06/07/2016. 1. Hoeveel commentaren heeft u al gelezen sinds 23 juni toen de Britten

Nadere informatie

Ontwikkeling woning- en utiliteitsbouw Oost Nederland eerste halfjaar 2014. Bron: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau

Ontwikkeling woning- en utiliteitsbouw Oost Nederland eerste halfjaar 2014. Bron: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau Bouw - sector update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 12 september 2014 Renovatie heeft de toekomst in Oost Nederland De ontwikkelingen in de oostelijke provincies lopen uiteen.

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Kapitaalverhoging met voorkeurrecht tot inschrijving WERELDHAVE N.V.

Kapitaalverhoging met voorkeurrecht tot inschrijving WERELDHAVE N.V. CORPORATE EVENT NOTICE: Kapitaalverhoging met voorkeurrecht tot inschrijving WERELDHAVE N.V. LOCATIE: Amsterdam BERICHT NR: AMS_20141201_06101_EUR DATUM: 01/12/2014 MARKT: EURONEXT AMSTERDAM WERELDHAVE

Nadere informatie

Prijsvooruitzichten grondstoffen

Prijsvooruitzichten grondstoffen Prijsvooruitzichten grondstoffen Economisch Bureau abn.amro.group.economics@nl.abnamro.com 30 oktober Fig. 1: Gerealiseerde prijsontwikkelingen Prijzen grondstoffen dalen verder De absolute winnaar van

Nadere informatie

OVERZICHT DEEL I ONDERZOEK: DE BELG EN CROWDFUNDING DEEL II HELLO CROWD!, TWEE JAAR LATER: DE

OVERZICHT DEEL I ONDERZOEK: DE BELG EN CROWDFUNDING DEEL II HELLO CROWD!, TWEE JAAR LATER: DE hellocrowd.be @hellocrowdnl @hellobankbelgie OVERZICHT DEEL I ONDERZOEK: DE BELG EN CROWDFUNDING DEEL II HELLO CROWD!, TWEE JAAR LATER: DE RESULTATEN 13 oktober 2017 METHODOLOGIE - Een jaar na het eerste

Nadere informatie

Sector Update - Industrie

Sector Update - Industrie Sector Update - Industrie Economisch Bureau Nederland Casper Burgering +31 2 383 26 93 26 november 213 Bedrijvigheid in de blijft gunstig Na een lange periode van krimp lijken de meeste indicatoren voor

Nadere informatie

Economie en financiële markten

Economie en financiële markten Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese

Nadere informatie

Atradius Landenrapport

Atradius Landenrapport Atradius Landenrapport Nederland November 214 Overzicht Algemene informatie Belangrijkste sectoren (213, % van bbp) Hoofdstad: Amsterdam Diensten: 72% Regeringsvorm: Constitutionele monarchie Industrie:

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

Industrie. en grondstofprijsontwikkelingen. Casper Burgering Senior sector econoom. Economisch Bureau Nederland. Mei 2015

Industrie. en grondstofprijsontwikkelingen. Casper Burgering Senior sector econoom. Economisch Bureau Nederland. Mei 2015 Mei 215 Industrie en grondstofprijsontwikkelingen Nederland Casper Burgering Senior sector econoom 2 383 26 93 casper.burgering@nl.abnamro.com @CasperBurgering Introductie ABN AMRO Internationaal - Macro

Nadere informatie

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's IP/11/565 Brussel, 13 mei 2011 Voorjaarsprognoses 2011-2012: Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's Het geleidelijke herstel van de EU-economie zet door, zo blijkt uit de vooruitzichten voor

Nadere informatie

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Maart 2016

Transport. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Maart 2016 Transport Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Economisch Bureau Nederland Nadia Menkveld Maart 216 Stand van Transport: Een aantal vragen beantwoord Groei in Nederland boven gemiddelde eurozone

Nadere informatie

Bouw - sector update. Bouwbedrijven in Noord Nederland moeten meer inspelen op bevolkingskrimp en vergrijzing

Bouw - sector update. Bouwbedrijven in Noord Nederland moeten meer inspelen op bevolkingskrimp en vergrijzing Bouw - sector update Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 12 september 2014 Bouwbedrijven in Noord Nederland moeten meer inspelen op bevolkingskrimp en vergrijzing De woning- en

Nadere informatie

Analyse. Teksten op documenten. Microsoft Dynamics NAV dvision Automatiseringsbureau.

Analyse. Teksten op documenten. Microsoft Dynamics NAV dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV 2008 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by

Nadere informatie

Industrie. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Casper Burgering. Senior sector econoom

Industrie. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Casper Burgering. Senior sector econoom Industrie Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Nederland Casper Burgering Senior sector econoom Å 2 383 26 93 š casper.burgering@nl.abnamro.com mei 214 @CasperBurgering Stand van de industrie is

Nadere informatie

Licht op energie (2013 - november)

Licht op energie (2013 - november) PMI index Licht op energie (2013 - november) Macro-economische ontwikkelingen De indicator van Markit voor economische bedrijvigheid in de Eurozone ligt sinds enkele maanden net boven de 50 punten. In

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

Beleggen in Infrastructuur

Beleggen in Infrastructuur Beleggen in Infrastructuur bouwen aan uw vermogen door te bouwen aan onze toekomst Presentatie voor Rabobank Rijn en Veenstromen 14 oktober 2010 Meinhard Leuhery 1 Nieuwe infrastructuur in opkomende economieën

Nadere informatie

Bouw - sector prognose

Bouw - sector prognose Bouw - sector prognose Economisch Bureau Nederland Madeline Buijs +31 20 383 82 01 6 februari 2014 2015 jaar van herstel voor de bouwsector De lichte economische groei en aantrekkende bedrijfsinvesteringen

Nadere informatie

FIST-RSKG-4. Gel afdichting voor de ronde kabelpoorten van de FIST-GCO2-BX6, FX6 en BX8 lasmof. Inhoud. 1 Algemeen. 2 Kit inhoud

FIST-RSKG-4. Gel afdichting voor de ronde kabelpoorten van de FIST-GCO2-BX6, FX6 en BX8 lasmof. Inhoud. 1 Algemeen. 2 Kit inhoud FIST-RSKG-4 I N S T A L L A T I E I N S T R U C T I E Gel afdichting voor de ronde kabelpoorten van de FIST-GCO2-BX6, FX6 en BX8 lasmof Inhoud 1 Algemeen 2 Kit inhoud 3 Installatie 3.1 Algemeen 3.2 FIST-GCO2-BX6

Nadere informatie

PERSCONFERENTIE. Technologische industrie blijft groeien

PERSCONFERENTIE. Technologische industrie blijft groeien PERSCONFERENTIE Technologische industrie blijft groeien Groei activiteit en werkgelegenheid versterkt nog in 2016......maar verslechterende wereldconjunctuur...en we mogen aandacht voor herstel concurrentievermogen

Nadere informatie

Title slide Arial bold 33pt

Title slide Arial bold 33pt Date Arial bold 16pt Title slide Arial bold 33pt Subtitle Arial bold 18pt Burj Dubai 2 Ontwikkelingen in de Staalindustrie Verschuiving economische macht Globalisatie Beschikbaarheid grondstoffen Consolidatie

Nadere informatie

Kennerschap en juridische haken en ogen. Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici Amsterdam, 10 juni 2016 R.J.Q. Klomp

Kennerschap en juridische haken en ogen. Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici Amsterdam, 10 juni 2016 R.J.Q. Klomp Kennerschap en juridische haken en ogen Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici Amsterdam, 10 juni 2016 R.J.Q. Klomp De Emmaüsgangers () Lucas 24, 13-35 Juridische haken en ogen Wat te doen als koper

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

Hoe gaan we het in Groningen doen? De Energiekoepel van de Provincie Groningen

Hoe gaan we het in Groningen doen? De Energiekoepel van de Provincie Groningen Hoe gaan we het in Groningen doen? De Energiekoepel van de Provincie Groningen Froombosch Frans N. Stokman frans.stokman@grunnegerpower.nl 28 mei 2013 Hoe realiseren wij duurzaamheid? Decentrale duurzame

Nadere informatie

Multiple issuers. Vanaf 08/09/2014, zullen de ETFs uitgegeven door ishares III plc. uit de notering op EURONEXT AMSTERDAM te vervallen.

Multiple issuers. Vanaf 08/09/2014, zullen de ETFs uitgegeven door ishares III plc. uit de notering op EURONEXT AMSTERDAM te vervallen. CORPORATE EVENT NOTICE: Uit de notering van ETFs Multiple issuers LOCATIE: Amsterdam BERICHT NR : AMS_20140808_03967_EUR DATUM: 08/08/2014 MARKT : EURONEXT AMSTERDAM Vanaf 08/09/2014, zullen de ETFs uitgegeven

Nadere informatie

Prognoses Economie & Sectoren

Prognoses Economie & Sectoren Prognoses Economie & Sectoren 28 januari 2015 Economisch Bureau Nederland Jacques van de Wal +31 20 6280499 Bedrijfsleven gaat spannend jaar tegemoet Groei in alle sectoren, maar structurele veranderingen

Nadere informatie

Financial Markets weekly 17 oktober 2011

Financial Markets weekly 17 oktober 2011 Financial Markets weekly 17 oktober 2011 Algemeen Het herstel in de financiële markten zette zich ook in de voorbije week verder door. Onder beleggers was sprake van een grotere bereidheid tot meer risk

Nadere informatie

PERSCONFERENTIE WOONKREDIETEN 2016

PERSCONFERENTIE WOONKREDIETEN 2016 PERSCONFERENTIE WOONKREDIETEN 2016 SÉBASTIEN DEGAND GREET VAN CRIEKINGEN 2/02/2017 @BNPPFBelgie #BNPPFimmo AGENDA 1. VASTGOEDSECTOR IN BELGIË 2. BELANGRIJKSTE TENDENSEN 2016 A. Algemene tendensen: blijven

Nadere informatie

Industrie. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. maart 2014. Economisch Bureau Nederland Casper Burgering. Senior sector econoom

Industrie. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. maart 2014. Economisch Bureau Nederland Casper Burgering. Senior sector econoom Industrie Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses maart 2014 Nederland Casper Burgering Senior sector econoom 020 383 26 93 casper.burgering@nl.abnamro.com @CasperBurgering Europese economie op de

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Dienstensector houdt vertrouwen

Dienstensector houdt vertrouwen Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT 1 25/2/2016 Biocide CLOSED CIRCUIT 2 Regulatory background and scope Biocidal products regulation (EU) nr. 528/2012 (BPR), art. 19 (4): A biocidal product shall not be authorised for making available on

Nadere informatie

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011 Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële

Nadere informatie

Beleggen in Oplossingen

Beleggen in Oplossingen Beleggen in Oplossingen Doing well by doing good, in het groot Robeco 2 december 2015 1 1. Beleid Met de klant Van principes naar kader Keuze thema s Doelstelling 2. Uitvoering Fasering Definities en selectie

Nadere informatie