De impact van de aanwezigheid van een interne auditdienst op earnings management

Transcriptie

1 UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR De impact van de aanwezigheid van een interne auditdienst op earnings management Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen Thomas Nyssen onder leiding van Prof. Dr. Ignace De Beelde

2

3 UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR De impact van de aanwezigheid van een interne auditdienst op earnings management Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen Thomas Nyssen onder leiding van Prof. Dr. Ignace De Beelde

4 Permission Ondergetekende verklaart dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd en/of gereproduceerd worden, mits bronvermelding. Thomas Nyssen

5 Woord vooraf Deze thesis is de laatste stap naar het behalen van het diploma Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen. Bij deze zou ik graag een aantal mensen bedanken voor hun steun en hun ervaring die ze hebben doorgegeven. Eerst en vooral wil ik mijn promotor Prof. Dr. Ignace De Beelde bedanken voor de raadgeving die hij mij gaf gedurende het maken van deze thesis. De verschillende thema s die hij mij aanraadde te onderzoeken waren een grote hulp. Zonder zijn bijdrage om een steekproef samen te stellen voor mijn onderzoek had ik dit werk ook niet op een goede manier kunnen afronden. Nogmaals moet ik mijn promotor bedanken omdat hij steeds tijd heeft vrijgemaakt wanneer ik vragen had. Naar mijn commissaris Prof. Dr. Philippe Van Cauwenberge moet ik ook een dankwoord richten omdat hij bereid was mijn masterproef te lezen. De medewerkers van The Institute of Internal Auditors Belgium moeten hier zeker worden vermeld omdat zij een lijst samenstelden van bedrijven die lid zijn van dit instituut. Ook apprecieer ik ten zeerste de steun die ik kreeg van mijn studiegenoten. Mijn ouders verdienen een dankwoord omdat zij mij zowel financieel als moreel hebben gesteund gedurende mijn studies. Tenslotte wil ik ook mijn vriendin bedanken voor het meermaals herlezen van mijn thesis en de aanmoedigingen tijdens het maken van dit werk. I

6 Inhoudsopgave Woord vooraf Inhoudsopgave Lijst van de gebruikte afkorting Lijst met tabellen Lijst met figuren I II V VI VIII Inleiding 1 Hoofdstuk 1: Earnings management Inleiding Definities van earnings management Het verschil tussen earnings management en earnings manipulation Motieven voor earnings management te doen Earnings management technieken Within-GAAP earnings management Real activities manipulation Earnings management meten Op basis van discontinuïteit van de winstverdeling rond het nulpunt Abnormal accruals Healy DeAngelo Jones Industry model The Modified Jones model Gevolgen van earnings management 11 Hoofdstuk 2: Interne auditdienst Inleiding Interne audit als deel van corporate governance Rapportering, objectiviteit en onafhankelijkheid Rapportering Objectiviteit 13 II

7 2.3.3 Onafhankelijkheid Bedreigingen voor objectiviteit en onafhankelijkheid Positionering van de interne auditdienst Verhoging van de efficiëntie en productiviteit van de interne auditdienst Risico management en de interne auditdienst Outsourcen van de interne auditdienst Sarbanes-Oxley Act Rol van de interne auditdienst op het vlak van fraude 18 Hoofdstuk 3: Relatie interne auditdienst en earnings management Inleiding De interne auditdienst als onderdeel van corporate governance Interne audit als onderdeel van internal governance De kwaliteit van een interne auditdienst en earnings management Situering van mijn onderzoek Hypothesen 22 Hoofdstuk 4: Data en variabelen Data Variabelen Afhankelijke variabele Onafhankelijk variabele Controle variabelen 26 Hoofdstuk 5: Onderzoek The Modified Jones model Regressieonderzoek met absolute abnormal accruals Regressievergelijking R², algemene significantie en descriptieve statistieken Significantie van de variabelen in het regressiemodel Bijkomende testen van het regressiemodel Multicollineariteit Heteroscedasticiteit Regressieonderzoek met positieve abnormal accruals 42 III

8 5.3.1 Regressievergelijking R², algemene significantie en descriptieve statistieken Significantie van de variabelen in het regressiemodel Bijkomende testen van het regressiemodel Multicollineariteit Heteroscedasticiteit Regressieonderzoek met negatieve abnormal accruals Regressievergelijking R², algemene significantie en descriptieve statistieken Significantie van de variabelen in het regressiemodel Bijkomende testen van het regressiemodel Multicollineariteit Heteroscedasticiteit 55 Hoofdstuk 6: Algemeen besluit 58 Lijst van de geraadpleegde werken 61 Bijlage: Overzicht gebruikte variabelen 64 IV

9 Lijst van de gebruikte afkortingen CAE COSO ERM GAAP NYSE OLS SOx VIF VS chief audit executive Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission enterprise risk management General Accepted Accounting Principles New York Stock Exchange ordinary least square Sarbanes-Oxley Act variance inflation factor Verenigde Staten van Amerika V

10 Lijst met tabellen Tabel 1: Descriptieve statistieken van The Modified Jones model 31 Tabel 2: Verklaringskracht en algemene significantie regressievergelijking met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 32 Tabel 3: Descriptieve statistieken van de continue variabelen van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 33 Tabel 4: Descriptieve statistieken van de dummy variabelen van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 34 Tabel 5: Significantie regressiecoëfficiënten van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 35 Tabel 6: Correlatietabel van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 38 Tabel 7: White heteroskedasticteits test van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 41 Tabel 8: White-heteroscedasticity consistent regressiecoëfficiënten van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 42 Tabel 9: Verklaringskracht en algemene significantie regressievergelijking met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 43 Tabel 10: Descriptieve statistieken van de continue variabelen van de regressie met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 44 Tabel 11: Descriptieve statistieken van de dummy variabelen van de regressie met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 44 Tabel 12: Significantie regressiecoëfficiënten van de regressie met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 45 Tabel 13: Correlatietabel van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 48 Tabel 14: White heteroskedasticteits test van de regressie met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 50 Tabel 15: Verklaringskracht en algemene significantie regressievergelijking met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 51 Tabel 16: Descriptieve statistieken van de continue variabelen van de regressie met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 51 VI

11 Tabel 17: Tabel 18: Tabel 19: Tabel 20: Tabel 21: Descriptieve statistieken van de dummy variabelen van de regressie met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 51 Significantie regressiecoëfficiënten van de regressie met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 52 Correlatietabel van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 55 White heteroskedasticiteits test van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 57 White-heteroscedasticity consistent regressiecoëfficiënten van de regressie met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 57 VII

12 Lijst met figuren Figuur 1: Figuur 2: Figuur 3: Figuur 4: Figuur 5: Figuur 6: Scatterplot van continue variabelen van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 37 Grafisch onderzoek van heteroskedasticiteit van de regressie met absolute abnormal accruals als afhankelijke variabele 40 Scatterplot van continue variabelen van de regressie met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 47 Grafisch onderzoek van heteroskedasticiteit van de regressie met positieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 49 Scatterplot van continue variabelen van de regressie met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 54 Grafisch onderzoek van heteroskedasticiteit van de regressie met negatieve abnormal accruals als afhankelijke variabele 56 VIII

13 Inleiding Een interne auditdienst wordt gezien als een belangrijk onderdeel van een goed corporate governance 1 beleid. Interne auditdiensten voeren een groot aantal taken uit in bedrijven. Na enkele fraudeschandalen in het begin van de 20 ste eeuw werd er toch een sterkere nadruk gelegd op het installeren van een interne auditdienst in bedrijven. De noodzaak aan een interne auditafdeling werd duidelijk. Vandaag de dag is er slechts een beperkte hoeveelheid literatuur aanwezig over de invloed van een interne auditdienst op de kwaliteit van de financiële rapportering. In dit eindwerk probeer ik toch te vertrekken van de reeds bestaande literatuur. Daarnaast wordt via eigen empirisch onderzoek nagegaan of de aanwezigheid van een interne auditdienst een impact heeft op de mate dat er aan earnings management wordt gedaan door bedrijfsleiders. In het eerste deel van deze thesis ga ik dieper in op earnings management. Beginnend met een eenduidige omschrijving van het begrip. Het tweede deel gaat specifiek over interne audit. Het wordt gezien als onderdeel van een groter geheel, namelijk corporate governance. Belangrijke punten zoals rapporteringverplichtingen, onafhankelijkheid, objectiviteit en risico management worden hier besproken. Na deze twee delen wordt in hoofdstuk drie de onderwerpen earnings management en interne audit samengebracht. De literatuur over de onderlinge invloed van deze twee begrippen wordt hier besproken. Op basis van deze bespreking worden drie hypothesen opgesteld. Bij deze wordt de literatuurstudie afgerond en verdergegaan met het empirisch onderzoek. Het vierde hoofdstuk gaat over de verzameling van de data die noodzakelijk is om het empirisch onderzoek te kunnen voeren. Een bespreking van de gebruikte variabelen is in dit hoofdstuk ook terug te vinden. Na de dataverzameling en bespreking van de variabelen wordt overgegaan tot het uitvoeren van de regressie. In het vijfde deel volgt een bespreking van de resultaten Het laatste deel is een conclusie waar er een samenvatting te vinden is van wat de bevindingen van mijn onderzoek zijn, de beperkingen van het gevoerde onderzoek en de nood aan verder onderzoek in dit domein. 1 Synoniemen: goed ondernemingsbestuur, deugdelijk ondernemingsbestuur. Corporate governance omvat hoe een onderneming op een efficiënte en verantwoorde manier geleid moet worden met aandacht voor de relatie met de belangrijkste stakeholders van het bedrijf zoals aandeelhouders, werknemers en klanten. 1

14 Hoofdstuk 1: Wat is earnings management? 1.1 Inleiding Winst is een belangrijke parameter voor de winstgevendheid van bedrijven. Er wordt gebruik gemaakt van deze parameter bij onder andere de waardering van bedrijven, berekenen van bonussen voor managers en schuldovereenkomsten. Dit is de reden waarom managers motieven hebben om winstcijfers te beïnvloeden. Managers willen hogere bonussen opstrijken door middel van het beïnvloeden van de winstcijfers, ze willen betere contracten afsluiten met voorzieners van kapitaal, Bij het opstellen van de jaarrekening moeten managers bepaalde accountingkeuzes en -beslissingen maken. Er moeten principes en standaarden worden gevolgd. Toch wordt er aan managers ook een bepaalde vrijheid gegeven om de onderliggende economische realiteit beter weer te geven. De managers kunnen deze vrijheid echter ook misbruiken om bepaalde doelstellingen na te streven die zonder misbruik van deze vrijheid niet zouden bereikt kunnen worden. De reden waarom een correcte jaarrekening belangrijk is, is omdat een groot aantal stakeholders 2 de jaarrekening als een belangrijke bron van informatie gebruikt (Vander Bauwhede en Willekens, 2003). 1.2 Definities van earnings management In de literatuur zijn er een groot aantal definities van het begrip earnings management terug te vinden. Scott (1997) definieert het als de keuze van het accounting beleid om zo bepaalde specifieke doelstellingen van het management van het bedrijf te bereiken. Een andere omschrijving is dat earnings management een vorm van winststuring is waarbij de financiële verslaggeving op een bewuste manier in een bepaalde richting wordt gestuurd (Fok en Franses, 2009). Uit de veelheid van definities omschrijf ikzelf earnings management als volgt: het bestuursorgaan van een onderneming maakt bewust gebruik van de vrijheid die aan accounting principes en standaarden is verbonden, die ze normaal moet gebruiken om op een betere manier de onderliggende economische realiteit weer te geven, maar die ze nu gebruiken om de financiële gegevens van het bedrijf zo voor te stellen dat ze bepaalde doelstellingen van het management bevredigen. 2 Een stakeholder is een persoon of een groep die invloed kan uitoefenen op of beïnvloed wordt door de acties, doelstellingen en strategieën van een bedrijf 2

15 1.3 Het verschil tussen earnings management en earnings manipulation Er moet echter een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen earnings management en earnings manipulation, tussen legale activiteiten en illegale activiteiten. Earnings management behoort tot de legale activiteiten. Earnings manipulation daarentegen is illegaal en staat gelijk aan fraude. Volgens de National Association of Certified Fraud Examiners 3 kan fraude als volgt omschreven worden: Het bewust en opzettelijk verkeerd voorstellen en weglaten van materiële elementen uit de jaarrekening zodat de jaarrekening misleidend wordt en ervoor zorgt dat gebruikers van deze jaarrekening beslissingen nemen en verliezen leiden die veroorzaakt worden door deze fraude. Fraude overtreedt duidelijk de accounting principes, terwijl er bij earnings management gebruik wordt gemaakt van de vrijheid die in deze principes zit om doelstellingen van managers te bereiken. Wel moet opgemerkt worden dat earnings management vaak op de grens balanceert van het legale en het illegale waardoor het niet altijd even makkelijk is om een onderscheid te maken tussen earnings management en earnings manipulation. 1.4 Motieven voor earnings management te doen Managers hebben verschillende motieven om gebruik te maken van de vrijheid verbonden aan accounting principes om zo bepaalde wenselijke winstcijfers te bereiken. Managers van beursgenoteerde bedrijven worden soms gemotiveerd om aan earnings management te doen om zo de prijzen van de aandelen te doen stijgen en het risico dat aan aandelen is verbonden te beperken. Barth, Elliott en Finn (1999) kwamen tot de conclusie dat firma s met stijgende winstpatronen hogere price-earnings multiples hebben. Investeerders zijn bijgevolg geneigd meer te betalen voor de aandelen in ruil voor de winst die ze ontvangen. Ze ontdekten ook dat stijgende winstpatronen positief gecorreleerd zijn met schattingen voor groei en negatief gecorreleerd met schattingen voor risico. Een tweede reden waarom er aan winststuring wordt gedaan in bedrijven is omdat firma s hun een betere reputatie willen creëren tegenover hun stakeholders. Ondernemingen moeten soms aan bepaalde voorwaarden voldoen tegenover schuldeisers, waardoor managers gegevens in de jaarrekening beïnvloeden om aan deze voorwaarden te voldoen (Defond en Jiambalvo, 1994). De relatie tussen vakbonden en bedrijven kan ook leiden tot earnings management. 3 De grootste anti-fraude organisatie en voorziet ook in training en opleiding in verband met de bestrijding van fraude. 3

16 Bedrijven die heel goed presteren, daar kunnen de hoge winsten een basis zijn voor het vragen van loonsverhogingen door vakbonden. Managers kunnen dan lagere winsten rapporteren dan deze die zich in werkelijkheid voordoen om op die manier geen loonsverhogingen te moeten doorvoeren. (Palepu, Healy, Bernard en Peek, 2007). Het loon van bedrijfsleiders en de grootte van de bonussen die ze ontvangen hangt in veel gevallen af van periodieke winstcijfers die ze voorleggen. Vaak proberen managers dan ook zo hoog mogelijke winstcijfers te rapporteren om zelf grotere bonussen te kunnen opstrijken (Healy, 1985). Sterke fluctuaties in de winsten verhogen ook het risico voor investeerders in bedrijven. Managers hebben daarom soms incentives om stabiliteit te creëren in deze cijfers waardoor ze in jaren van goede prestaties proberen een deel van deze winst niet te rapporteren en gebruiken voor jaren van minder goede prestaties door bijvoorbeeld activa te onderwaarderen (Palepu et al, 2007). Een vijfde reden waarom managers de winst gaan beïnvloeden komt aan het licht in het onderzoek van Graham, Harvey en Rajgopal (2005). Bedrijfsleiders zijn namelijk bezorgd om hun eigen reputatie naar de buitenwereld toe. De managers proberen een bepaald winstcijfer te halen omwille van professionele overwegingen. De managers zien het niet behalen van een winstdoel als een falen van het manager zijn. Het ontslag en het aangesteld blijven van de CEO van een bedrijf is grotendeels afhankelijk van de winstcijfers. De prestaties van de CEO worden op basis van de behaalde winst beoordeeld. Een dreigend ontslag van de CEO kan een motivatie zijn voor earnings management om zo zijn positie in het bedrijf te handhaven en niet ontslagen te worden. 1.5 Earnings management technieken De accounting principes bevatten flexibiliteit. Het doel dat men wil bereiken met deze flexibiliteit in de General Accepted Accounting Principles (GAAP) is dat de managers bedrijfspecifieke informatie kunnen weergeven in de jaarrekening. Deze vrijheid zou er moeten voor zorgen dat de gerapporteerde financiële gegevens een beter beeld geven van de onderliggende economische werkelijkheid Within-GAAP earnings management Indien er earnings management wordt uitgeoefend door de managers van het bedrijf dan wordt deze flexibiliteit echter niet gebruikt om een beter beeld te geven aan de investeerders 4

17 van hoe het bedrijf werkelijk functioneert, maar bedrijfsleiders gebruiken deze flexibiliteit om bepaalde behoeften te bevredigen. In de literatuur wordt deze methode within-gaap earnings management genoemd (Vander Bauwhede en Willekens, 2003). Managers kunnen nu op verschillende manieren deze vrijheid gebruiken en misbruiken om eigen doelstellingen te bevredigen. Er is hier sprake van accrual manipulatie zonder dat er directe gevolgen zijn voor de kasstroom (Roychowdhury, 2006). Managers hebben bijvoorbeeld de keuze om lease overeenkomsten weer te geven als een operating lease of als een finance lease. Beide manieren van weergave hebben een andere invloed op de jaarrekening. Een operating lease wordt enkel als een kost geboekt, heeft geen invloed op de balans en er wordt een off-balance sheet liability gerapporteerd in de toelichting van de jaarrekening. Indien men echter een lease overeenkomst rapporteert als een finance lease dan wordt er een actief bestanddeel gecreëerd, een schuld, een afschrijvingskost en een interestkost. Dit heeft dus zowel een invloed op de balans als op de resultatenrekening. Om bijvoorbeeld makkelijker en aan een lagere interest schulden aan te trekken bij banken probeert men lease overeenkomsten te boeken als een operating lease. De assumpties die gemaakt moeten worden bij afschrijvingen kunnen aanleiding geven tot earnings management. Een te korte levensduur leidt tot te veel kosten opnemen in de resultatenrekening en een te lage boekwaarde in de balans van de activa. Er moeten ook assumpties gemaakt worden omtrent de restwaarde van de actief bestanddelen Real activities manipulation Er wordt in de literatuur ook nog een andere manier van earnings management vermeld. Het gaat om een vorm waar er op een meer subtiele manier aan winststuring wordt gedaan, namelijk real activities manipulation. Dit concept wordt gedefinieerd als acties van het management die afwijken van normale bedrijfspraktijken om op die manier bepaald winstdoelstelling te bereiken (Roychowdhury, 2006). Men gaat bepaalde transacties uitvoeren die een invloed hebben op het winstcijfer op momenten dat men het nodig acht om bepaalde doelstellingen te bereiken. Managers kunnen bijvoorbeeld vroeger dan nodig kosten boeken wanneer de winst te hoog is. Verkoop van actief bestanddelen is ook mogelijk zodat het winstcijfer daalt. Er kunnen investeringen gedaan worden op specifieke tijdstippen zodat het winstcijfer beïnvloed wordt (Vander Bauwhede en Willekens, 2003). In een studie van Graham et al (2005) gaven 55.3% van de ondervraagde managers toe dat ze een nieuw project zouden uitstellen om een bepaald winstcijfer te bereiken, zelfs als zo n vertraging zorgt voor een waardedaling van project. Zij ontdekten ook dat managers meer geneigd zijn om 5

18 gerapporteerde cijfers te beïnvloeden via real activities manipulation dan via within-gaap earnings management. 1.6 Earnings management meten Op basis van discontinuïteit van de winstverdeling rond het nulpunt In de literatuur worden meerdere methoden beschreven om earnings management te meten. Burgstahler en Dichev (1997) onderzochten of er earnings management aanwezig was bij bedrijven. Hiervoor maakten ze een onderscheid tussen twee vormen van earnings management. Enerzijds is er earnings management om dalingen van de winst te vermijden. Anderzijds wordt er aan earnings management gedaan om verlies te vermijden. Deze twee onderzoekers stellen de volgende 2 manieren voor om deze vormen van earnings management op te sporen. Ten eerste gaan ze een verdeling opstellen met op de horizontale as de verandering van de winst en op de verticale as de frequentie (het aantal observaties). Wanneer er earnings management is om dalingen van winst te vermijden dan wordt dit weergegeven op deze grafische voorstelling als volgt: ongewoon lage frequenties van kleine winstdalingen en ongewoon hoge frequenties van kleine winststijgingen. Om te kijken of er aan earnings management wordt gedaan om verlies te vermijden stellen ze ook een verdeling op met horizontaal de winst (of verlies) en verticaal de frequentie (het aantal observaties). Wanneer er in dit geval aan earnings management wordt gedaan dan zie je op deze grafische voorstelling een ongewoon lage frequentie van kleine verliezen en ongewoon hoge frequentie van kleine winsten. Een tweede manier om deze twee vormen van earnings management op te sporen is de volgende. Deze twee onderzoekers ontwerpen daarvoor een statistische test. Ze maken hierbij de volgende assumptie: wanneer er geen earnings management is dan zijn de verdelingen van winstverandering en winstniveaus smooth. Met smooth bedoelt men dat het verwachte aantal observaties in een interval van de verdeling gelijk is aan het gemiddelde aantal observaties van het linker en het rechter aangrenzende interval. De test statistiek die wordt gebruikt om de nulhypothese te testen dat de verdeling smooth is, is het verschil tussen het echte aantal observaties en het verwachtte aantal, gedeeld door 6

19 standaardafwijking van het verschil. Onder de nulhypothese dat er geen earnings management is, zou deze test statistiek 0 moeten zijn. Ze gaan nu kijken naar het nulpunt op de horizontale as. In het geval waar er getest wordt op earnings management om dalingen van winst te vermijden, staat op de horizontale as de verandering van de winst. Op het nulpunt waar er geen verandering van de winst is, gaan de onderzoekers kijken of de overgang van verlies naar winst smooth is verlopen. Men kijkt dus of er geen sprong is van lage frequenties links van 0 en hoge frequenties rechts van 0. Hiervoor gebruiken ze de test statistiek. Analoog wordt deze test uitgevoerd bij de verdeling met op de horizontale as de winst of verlies waar er getest wordt op earnings management om verlies te vermijden. Degeorge et al. (1999) onderscheidde naast earnings management om dalingen van de winst te vermijden en om verlies te vermijden, ook nog earnings management om aan de verwachtingen van analisten te voldoen Abnormal accruals De meest voorkomende manier om earnings management te meten is op basis van abnormal of discretionary accruals. In deze modellen worden total accruals opgeslist in abnormal of discretionary en normal of nondiscretionary accruals. In mijn masterproef zal ik earnings management meten op basis van accruals. Abnormal accruals worden hierbij als een maatstaf genomen voor earnings management. Hieronder worden de belangrijkste modellen op basis van accruals kort besproken. Het model The Modified Jones model wordt gedetailleerder besproken omdat ik dit model zal toepassen tijdens mijn onderzoek Healy Healy maakt een onderscheid tussen drie groepen. Eén groep waar voorspeld wordt dat er aan inkomsten stijgend earnings management wordt gedaan en twee groepen waar er verwacht wordt dat aan inkomsten dalend earnings management wordt gedaan. De gemiddelde total accruals tijdens jaren waar er geen earnings management wordt verwacht stellen dan de normal of nondiscretionary accruals voor. Op basis daarvan kan men de abnormal of discretionary accruals berekenen. 7

20 DeAngelo DeAngelo(1986) stelde een model op waarbij de first difference van total accruals worden uitgerekend. Met de first difference van de total accruals bedoelt men het verschil tussen de total accruals van het jaar waarin men earnings management wil meten en de total accruals van het vorige jaar. Hierbij veronderstelde hij dat de first differences een verwachte waarde van 0 hadden onder de nulhypothese dat er geen earnings management is Jones In 1991 ontwikkelde Jones een model. Jones stelde het volgende model op om de nondiscretionary accruals in jaar t te meten: NDA t = α 1 (1/A t-1 ) + α 2 ( REV t ) + α 3 (PPE t ) met NDA t = nondiscretionary accruals of normal accruals op tijdstip t REV t = de opbrengsten in jaar t min de opbrengsten in jaar t-1 gedeeld door totale active op het einde van jaar t-1 PPE t = gross property plant en equipment in jaar t gedeeld door totale activa op het einde van jaar t-1 A t-1 = totale activa op het einde van jaar t-1 α 1, α 2, α 3 = bedrijfsspecifieke parameters Een schatting voor de bedrijfsspecifieke parameters α 1, α 2, α 3 gebeurt via het volgende model op basis van een ordinary least square regressie: TA t = a 1 (1/A t-1 ) + a 2 ( REV t ) + a 3 (PPE t ) + ν t met TA t = de total accruals in jaar t gedeeld door de totale activa TA = (( current assets - cash) ( current liabilities - current portion of LT-debt) depreciation&amortization) / A t-1 a 1, a 2, a 3 = ordinary least square schatters van α 1, α 2, α 3. 8

21 In de bovenstaand regressiefunctie zijn de total accruals in jaar t gelijk aan de accruals zoals ze zich voordoen bij bedrijf j in jaar t. Aan de rechterzijde van het model zie je de som van de nondiscretionary accruals en discretionary accruals volgens Jones. Het deel a 1 (1/A t-1 ) + a 2 ( REV t ) + a 3 (PPE t ) stelt de nondiscretionary accruals voor. De storingsterm stelt de discretionary accruals voor. Indien er niet aan earnings management zou worden gedaan, dan zou de storingsterm moeten gelijk zijn aan Industry model In 1991 ontwikkelden Dechow en Sloan het industry model. Dit is gelijkaardig aan het Jones Model. Het verschil is echter dat het Industry model veronderstelt dat de variatie in de regressiecoëfficiënten van de nondiscretionary accruals gemeenschappelijk zijn over de firma s in dezelfde industrie The Modified Jones model In Dechow, Sloan en Sweeny (1995) wordt echter The Modified Jones Model besproken. Hier wordt een aanpassing gedaan tegenover het model dat Jones opstelde in De aanpassing die wordt gemaakt is dat de verandering in de opbrengsten aangepast wordt met de verandering in de vorderingen in dezelfde periode. Het originele model gaat er impliciet van uit dat de vrijheid die managers bezitten om aan earnings management te doen niet wordt uitgeoefend op opbrengsten. The Modified Jones Model neemt nu impliciet aan dat alle veranderingen in verkopen op krediet in de periode die we onderzoeken een gevolg zijn van earnings management. Ze baseren zich op de redenering dat het makkelijker is earnings management uit te oefenen door gebruik te maken van de vrijheid bij de herkenning van de opbrengsten als men op krediet verkoopt dan het uit te oefenen op de herkenning van opbrengsten die niet op krediet werden verkocht en dus meteen een kas ontvangst waren. Het model ziet er als volgt uit: NDA t = α 1 (1/A t-1 ) + α 2 ( REV t - REC t ) + α 3 (PPE t ) met NDA t = dit zijn de nondiscretionary accruals op tijdstip t REV t = de opbrengsten in jaar t min de opbrengsten in jaar t-1 gedeeld door totale active op het einde van jaar t-1 9

22 REC t = net receivables in jaar t PPE t = gross property plant en equipment in jaar t gedeeld door totale active op het einde van jaar t-1 A t-1 = totale activa op het einde van jaar t-1 α 1, α 2, α 3 = bedrijfsspecifieke parameters Een schatting voor de bedrijfsspecifieke parameters α 1, α 2, α 3 gebeurt via het volgende model op basis van een ordinary least square regressie: TA t = a 1 (1/A t-1 ) + a 2 ( REV t - REC t ) + a 3 (PPE t ) + ν t met TA t = de total accruals in jaar t gedeeld door de totale activa a 1, a 2, a 3 = OLS schatters van α 1, α 2, α 3. Uit een studie van Dechow et al (1995) blijkt nu dat The Modified Jones Model het beste model is om earnings management te meten. Dit model zal ik dan ook toepassen om earnings management te meten. Het gebruik van totale activa als deflator in het Modified Jones Model dat ik zal gebruiken in mijn thesis, heeft als reden dat je op die manier heteroskedasticiteit beperkt in de storingsterm. De absolute waarde van de storingsterm wordt dus gebruikt als maatstaf voor de abnormal accruals (Dechow et al, 1995 en Kothari, Leone en Wasley, 2005). Je gebruikt de absolute waarde van de storingsterm als je hypothese niets zegt over de specifieke richting van earnings management. Om het gemiddelde aan earnings management te meten kan je ook enkel deze absolute waarde gebruiken, want als je geen absolute waarden gebruikt, dan gaat het gemiddelde van de discretionary accruals naar 0. Het nemen van de absolute waarde zorgt ervoor dat het gemiddelde naar rechts gaat (Cohen, Dey en Lys, 2008). Indien je specifiek wil testen op inkomsten stijgend earnings management en inkomsten dalend earnings management dan moet je een onderscheid maken tussen de positieve en negatieve abnormal accruals. Positieve abnormal accruals gelden dan als schatting van het inkomsten stijgend earnings management. Negatieve abnormal accruals staan voor inkomsten dalend earnings management. 10