Sophokleswedstrijd : Elektra

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sophokleswedstrijd 2013-14 : Elektra 328-350"

Transcriptie

1 Sophokleswedstrijd : Elektra (ed. Hugh Lloyd-Jones = Loeb Classical Library, 1997²) De Elektra is een aangrijpende, vreselijke tragedie. Dezelfde geschiedenis de wraak om de moord op Agamemnon kennen we ook uit bewaarde drama's van Aischylos (Offerplengsters, tweede stuk uit de Oresteia) en Euripides (Elektra); ieder van de drie groten drukt zijn eigen stempel op dezelfde algemene verhaallijn. Sophokles bouwt zijn tragedie op als volgt. Orestes en zijn vriend Pylades komen terug naar Argos. In de proloog bespreekt Orestes met zijn oude opvoeder (de 'pedagoog') de list ze zullen vertellen dat Orestes verongelukt is en vertrekt naar Agamemnons graf. Nog voor het koor opkomt voor de parodos zien we Elektra, die haar vader beweent: in die rouw staat ze alleen. De parodos is een beurtzang tussen het vrouwenkoor en Elektra, die zich koppig en ontroostbaar toont. Het gesprek gaat verder in het eerste epeisodion ( ): Elektra beschrijft de (wederkerige) haatgevoelens die ze voor haar moeder en Aigisthos koestert, en haar tanende hoop dat Orestes nog ooit een einde komt maken aan haar ellende. Hier volgt het wedstrijdfragment: Chrysothemis komt naar buiten en de zussen starten een discussie die sterk doet denken aan de openingsscène van de Antigone: ook hier gaat het tussen een pragmatische/laffe/verstandige en een principiële/sterke/koppige zus. Na het te vertalen fragment vertelt Chrysothemis over een onrustwekkende droom die Klytaimestra heeft gehad, waarop ze haar dochter met een zoenoffer naar vaders graf heeft gestuurd. Elektra overtuigt Chrysothemis dat niet te doen. In het eerste stasimon voorvoelt het koor de naderende wraak. Het volgende epeisodion start met een bittere confrontatie tussen Klytaimestra en Elektra, onderbroken door de oude opvoeder die 'goed nieuws' komt brengen: Orestes is dood, omgekomen tijdens de wagenren op de Spelen in Delphi. Na een nieuwe beurtzang tussen het troostende koor en de wanhopige Elektra, komt Chrystothemis blij vertellen dat ze bij het graf een haarlok heeft gevonden - van Orestes, dacht ze. Maar de 'waarheid' wordt duidelijk, en het komt opnieuw tot een twist tussen de zussen. Een korte koorzang zingt de lof van Elektra. De onherkenbare Orestes komt op met de zogenaamde grafurne, en Elektra stort in. Maar dan herkent ze haar broer en doorziet de list. Orestes voltrekt de wraak, door eerst zijn moeder en dan Aigisthos te doden, in een wrange slotscène. De interpretatie van Sophokles' versie is nogal omstreden, met name in verband met de vraag naar de 'rechtvaardigheid' van de moedermoord en, daarmee samenhangend, de morele beoordeling van het titelpersonage. De commentatoren zijn het oneens, maar een meerderheid ziet Elektra als een posititieve heldin, die verlost wordt uit haar vreselijk lijden door de terugkomst van haar broer en de moord op haar moeder. Die moord zou dan door Sophokles als onproblematisch worden voorgesteld. De wedstrijdtekst die zeker aanknopingspunten zou moeten hebben voor klasgroepen die met Homeros en/of de Antigone vertrouwd zijn opent met de eerste woorden van Chrysothemis in de tragedie. Ze blijkt de voorafgaande woorden te hebben opgevangen die Elektra tot het koor gesproken heeft, en geeft haar zus nu 'wijze raad' al beseft ze wel dat die eigenlijk gelijk heeft. Elektra reageert furieus. Het fragment bevat stof tot nadenken over wat vrijheid betekent (εἰ δ ἐλευθέραν µε δεῖ ζῆν ), over de relatie tussen rechtvaardigheid (τὸ δίκαιον) en vrijheid, over gezond verstand (φρονεῖν, φρονοῦσα).

2 ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ τίν αὖ σὺ τήνδε πρὸς θυρῶνος ἐξόδοις ἐλθοῦσα φωνεῖς, ὦ κασιγνήτη, φάτιν, 330 κοὐδ ἐν χρόνῳ µακρῷ διδαχθῆναι θέλεις θυµῷ µαταίῳ µὴ χαρίζεσθαι κενά; καίτοι τοσοῦτόν γ οἶδα κἀµαυτὴν ὅτι ἀλγῶ πὶ τοῖς παροῦσιν ὥστ ἄν, εἰ σθένος λάβοιµι, δηλώσαιµ ἂν οἷ αὐτοῖς φρονῶ. 335 νῦν δ ἐν κακοῖς µοι πλεῖν ὑφειµένῃ δοκεῖ, καὶ µὴ δοκεῖν µὲν δρᾶν τι, πηµαίνειν δὲ µή. τοιαῦτα δ ἄλλα καὶ σὲ βούλοµαι ποεῖν. καίτοι τὸ µὲν δίκαιον οὐχ ᾗ γὼ λέγω, ἀλλ ᾗ σὺ κρίνεις. εἰ δ ἐλευθέραν µε δεῖ 340 ζῆν, τῶν κρατούντων ἐστὶ πάντ ἀκουστέα ΗΛΕΚΤΡΑ δεινόν γέ σ οὖσαν πατρὸς οὗ σὺ παῖς ἔφυς κείνου λελῆσθαι, τῆς δὲ τικτούσης µέλειν. ἅπαντα γάρ σοι τἀµὰ νουθετήµατα κείνης διδακτά, κοὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις. 345 ἐπεί γ ἑλοῦ σὺ θἄτερ, ἢ φρονεῖν κακῶς, ἢ τῶν φίλων φρονοῦσα µὴ µνήµην ἔχειν ἥτις λέγεις µὲν ἀρτίως, ὡς εἰ λάβοις σθένος, τὸ τούτων µῖσος ἐκδείξειας ἄν ἐµοῦ δὲ πατρὶ πάντα τιµωρουµένης 350 οὔτε ξυνέρδεις τήν τε δρῶσαν ἐκτρέπεις. Het fragment bevat nauwelijks tekst- of interpretatieproblemen. Alleen behoeft een korte toelichting. De hierboven opgegeven tekst bevat een conjectuur van Lloyd-Jones (de manuscripten beginnen v. 345 met ἔπειθ ἑλοῦ γε), die voor de inhoud overigens weinig uitmaakt. Het vervolg van deze verzen is een doordenkertje: de keuze (ἑλοῦ, kies!) waarvoor Elektra haar zus stelt (ἢ ἢ ), is een repliek op Chrysothemis' raad om 'verstandig te zijn'. Het zijn de enige verzen waarin de hieronder opgenomen vertalingen onderling erg verschillend zijn qua inhoud. Boutens en De Waele bijvoorbeeld vertalen ze expliciterend, Cluytens nietszeggend, Boonen interpreterend en van Dolen ontwijkend. Geen van allen is helemaal overtuigend, maar het kan verhelderend werken ze voor een goed begrip van deze verzen allemaal naast elkaar te leggen. Nog een woord over de acht vertalers: ze kozen allemaal voor een meestal strikt metrum. Dat is één mogelijke manier om het poëtisch karakter te handhaven, maar wie naar de vertalingen tot en met 1989 kijkt, ziet dat het niet evident is om zoiets te doen zonder de Nederlandse syntaxis en stijl ernstig geweld aan te doen. We hopen dat de klasvertalingen de gepubliceerde overtreffen.

3 ENKELE VERTALINGEN 1. Elektra, drama van Sofokles in Nederlandsche verzen overgebracht door P.C. Boutens, 1921 Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur (Tooneelbibliotheek) : Wat is dit nu, o zuster, weêr voor klaagrelaas Dat gij komt luchten aan den uitgang van de poort? Zelfs op den langen duur niet leert gij goedschiks af Het loos toegeven aan uw machteloozen toorn? Toch, zooveel weet ik van mijzelf ook, dat ons lot Van nu mij leed doet; en als k ooit de macht verkreeg, Zou k duidelijk doen blijken, hoe k hun ben gezind. Doch nu bij t booze weder vaar ik liefst halfzeils En wil niet iets in schijn doen, dat hen toch niet let. En k zou wel wenschen dat ook gij zoo deedt als ik. k Geef toe: t recht is niet aan den kant van mijn gepraat, Maar van uw oordeel. Doch als ik vrij leven wil, Moet ik in alles luistren naar mijn meerderen. ELEKTRA: Schriklijk, als dochter van een vader als gij hadt, Hem te vergeten, moeders oogendienaar zijn! Want al de dingen waar gij mij terecht in wijst, Zijn hare lessen, en niets zegt gij uit uzelf. Kies éen van tweeë: wee s verstandloos als ik, Of zóo verstandig dat ge uw dooden niet gedenkt! Gij die zoo-pas zegt dat, als gij de macht verkreeg, Gij door-en-door zoudt toonen hou ze u zijn gehaat! Maar mij die vader tracht te wreken al wat k kan, Wilt gij niet bijstaan, ja, gij stoort mij onder t werk.

4 2. Sophocles, Electra, vertaald en ingeleid door Dr. Frans Cluytens, 1952 Brugge, Desclée De Brouwer Mijn zuster, welke klachten hoor ik eens te meer uit uwen mond, hierbuiten bij het voorportaal? Dus wilt ge nog niet leren in dien langen tijd hoe men niet doelloos toegeeft aan zijn ijle drift? Ik ken mezelf genoeg toch om te weten dat de toestand hier me zwaar valt; was het in mijn macht, ik gaf hun duidelijk van mijn gevoelens blijk. Nu vind ik t beter t zeil te geien in den storm; dien schijn van daad die niemand pijn doet wens ik niet. Ik wil van u bekomen dat ge doet als ik; mijn woorden zijn gewis geen plichtsgetrouwe taal, uw keus is recht; doch, als ik vrij te leven wens, moet ik in alles voor de sterksten onderdoen. ELECTRA Afschuwelijk dat gij, van zulken vader t kind, dien man verloochent en het kamp van moeder kiest: de hele les waarmee ge mij beleren wilt werd door haar voorgezongen: niets komt uit uw hart. Want, één van beide: of ge redeneert verkeerd, of welbewust bekreunt ge u om uw vrienden niets; zo pas beweert ge toch dat slechts de krachten u ontbreken om uw haat te tonen aan die twee; doch, als ik alles geef om vader recht te doen staat gij mij niet terzijde, neen, ge dwarsboomt mij!

5 3a. Sophocles, Electra. Nederlandse tekst door Dr. E. De Waele, 1966 Antwerpen, De Nederlandsche Boekhandel Wat staat gij weerom, zuster, bij de poort uw hart in luide klachten uit te spreken? Heeft al die tijd u nog niet afgeleerd aan ijle gramschap zinloos toe te geven? Ja, ik weet zelf hoe deze hele zaak ook mij doet lijden. Had ik maar de macht, ik liet hun blijken wat ik van hen denk. Doch nu de storm woedt, wil ik varende de zeilen reven, en niet voor de schijn met daden dreigen zonder hen te treffen. En liefst ook zag ik u zo handelen. Ja, k weet: het recht is niet waar ik het zeg, maar waar gij denkt. Doch als ik vrij wil leven, dan moet ik streng mij voegen naar de meesters. ELECTRA Ontzettend is t zo n vader te vergeten van wie gij t kind zijt, en uw moeder slechts ontzien. Want alles wat gij mij hier voorhoudt, is hare leer. Geen enkel woord van u! Gij kunt nu kiezen: dwaas te zijn lijk ik, of schrander zijnde uw vrienden te vergeten. Gij zegt daar pas dat, hadt gij maar de macht, gij openlijk uw haat voor hen liet blijken. Maar als ik vader wreken wil, helpt gij niet mee en dwarsboomt elke daad van mij.

6 3b. Sophocles, Tragediën. Vertaald door Emiel De Waele, 1972, 1987² Kapellen, DNB/Uitgeverij Pelckmans [treedt op] Wat staat gij weerom, zuster, bij de poort uw hart in luide klachten uit te spreken? Heeft al die tijd u nog niet afgeleerd aan ijle gramschap zinloos toe te geven? Ja, ik weet best hoe deze zaak ook mij doet lijden. Had ik maar de macht, ik liet hen blijken wat ik van hen denk. Doch nu de storm woedt, wil ik varende de zeilen reven, en niet voor de schijn met daden dreigen zonder hen te treffen. En liefst ook zag ik u zo handelen. Ja, k weet: het recht is niet waar ik het zeg, maar waar gij denkt. Doch als ik vrij wil leven, dan moet ik streng mij voegen naar de meesters. ELECTRA Ontzettend is t zo n vader te vergeten van wie gij t kind zijt, en uw moeder slechts ontzien. Want alles wat gij mij hier voorhoudt, is hare leer. Geen enkel woord van u! Gij kunt kiezen: dwaas te zijn als ik, of schrander zijnde uw vrienden te vergeten. Gij zegt daar pas dat, hadt gij maar de macht, gij openlijk uw haat voor hen liet blijken. Maar als ik vader wreken wil, helpt gij niet mee en dwarsboomt elke daad van mij.

7 4. Sophokles, Elektra, vertaald door Pé Hawinkels, 1975 Amsterdam, Publiekstheater = Drie tragedies, vertaald door Pé Hawinkels, Baarn, Ambo Mijn zuster, waarom ga je weer naar buiten uit het voorportaal voor een gesprek als dit, waarom wil jij na al die tijd nog steeds niet inzien dat je tevergeefs je dwaze woede onderhoudt? Zo ver ken ik me zelf wel, dat ik onder deze toestand lijd. Geloof me, en had ik de macht, dan liet ik ook wel zien, hoe of ik over hun daarbinnen denk. Het tij is zo ongunstig nu dat ik maar liever bakzeil haal, de schijn mijd van verzet, omdat zij toch onkwetsbaar zijn voor mij. Dat zou ik jou graag ook zien doen. Toch zijn mijn woorden niet terecht: jij hebt gelijk, maar wie, als ik, vrij leven wil, moet in geval van overmacht gehoorzaam zijn. ELEKTRA Verschrikkelijk, dat jij vergeet door wat voor vader jij verwekt bent, en de kant kiest van de vrouw, die je gebaard heeft. Al wat jij me voorhoudt, heb je maar geleerd, van haar: niets heb je van je zelf. Aan jou de keus: vergeet je takt, of wees verstandig, en vergeet degenen die je lief zijn. Niet, zojuist heb je gezegd dat, als je sterk genoeg was, jij je haat voor hen ook niet verbergen zou. Maar als ik vader wreken wil, werk jij niet mee, belet mij iets te ondernemen.

8 5. Sophokles. Zeven tragedies, vertaald en ingeleid door Jan Pieters, 1989 Baarn, Ambo ELEKTRA Wat sta je daar bij de ingang van de poort te roepen, zusje? heb jij al die tijd niet willen leren dat men blinde aandrift niet vleien moet met zinloos handelen? Toch weet ik van mijzelf wel zoveel dat ik t leven pijnlijk vind. Als ik dus kon, liet ik hen merken wat ik van hen denk. Maar in kwaad weer moet men niet met vol zeil uitvaren, niet iets doen wat niemand schaadt. Ik zou dus willen dat jij ook zo deed. Wel strookt het recht niet met wat ik nu zeg, maar met jouw oordeel. Toch, wie leven wil als vrije vrouw, zij schikt zich naar haar heer. Wel erg dat, dochter van een vader als jij had, jij hem vergeet, om moeder je bekreunt. Want wat je mij nu voorhoudt, dat heeft zij geleerd jou; uit jezelve zeg je niets.- Nu, kies dan tussen onverstandig zijn en zo wijs dat je dierbaren vergeet. Zei jij niet nog daareven: als je kon, dat jij je haatgevoelens tonen zou? Maar mij, die onverdeeld vóór vader kiest, in plaats van steunen mij, ontmoedig je.

9 6. Sofokles, Elektra, vertaald door Johan Boonen, 1990 Leuven-Amersfoort, Acco Elektra waarom sta je vóór de muren van ons huis en praat je met die vrouwen? Heeft de tijd jou niets geleerd? Je woede is vergeefs ze heeft geen zin. Dus koester ze niet meer. Voor mij ja ook voor mij valt deze toestand zwaar. Als ik de macht had liet ik binnen blijken wat ik van ze dacht. Maar met zo n storm in huis reef ik de zeilen. Ik verschiet geen pijl als ik mijn vijand niet meteen kan doden. Dat moest jij ook doen. Ik geef grif toe: jij hebt gelijk mijn voorstel is verwerpelijk. Maar ik buig als een riet voor overmacht want dan pas ben ik vrij. ELEKTRA Ik vind het gruwelijk dat jij de kant kiest van je moeder (en je vader die je heeft verwekt vergeet). De lessen die jij spelt komen van haar en niet van jou. Je hebt de keuze: óf je komt in opstand óf je kruipt en dan verraad je al wie van je houdt. Jij zegt dat als je macht had het zou blijken hoe je ze daarbinnen haat. Maar nu ik vader wreken wil werk jij niet mee integendeel jij dwarsboomt mij.

10 7. Sofokles, Elektra Filoktetes, vertaald door Gerard Koolschijn, 1991 Amsterdam, Athenaeum Polak & Van Gennep Wat sta jij hier nu weer bij de deur van de hal rond te bazuinen, zuster? Waarom heb je in al die tijd niet willen leren vergeefse woede geen zinloze dienst te bewijzen? Ik weet toch ook van mezelf hoe ik onder de toestand lijd. Als ik de kracht had, liet ik wel blijken wat ik van hen denk. Maar in de ellende vaar ik liever met gereefde zeilen, wek niet de schijn dat ik iets doe, zonder te schaden. Ik zou willen dat jij ook zo deed, al wil het recht niet wat ik zeg, maar wat jij kiest. Maar als ik vrij wil leven, moet ik de machthebbers in alles volgen. ELEKTRA Ontzettend, dat jij, kind van zo n vader, hem vergeten bent en aan je moeder denkt. Al jouw vermaningen aan mijn adres heb je van haar geleerd, je zegt niets uit jezelf. Kies dan maar een van beide: óf onverstandig zijn óf met verstand je dierbaren vergeten. Je zegt net wel dat, als je de kracht had, je zou tonen hoezeer je hen haat, maar terwijl ík vader voortdurend wil wreken, werk jij niet mee en houd je mij van daden af.

11 8. Sofokles. Vier tragedies: Ajax, Meisjes uit Trachis, Elektra, Filoktetes. Vertaald en ingeleid door Hein L. van Dolen, 2004 Amsterdam, SUN Elektra, waarom sta je hier weer bij de poort? Wat zeg je daar toch allemaal? Heb jij na al die tijd niet door hoe zinloos deze woede is? Toe, laat je niet zo gaan, de moeite is verspild. Ik weet maar al te goed dat ík niet minder dan dat jij dat doet, hieronder lijd. Ach, had ik maar de kracht, dan kwam ik heus wel voor mijn mening uit, maar noodgedwongen zeil ik halverwind en mijd de indruk iets te doen omdat ik daarvoor niet de krachten heb. Deed jij maar zo, dat is mijn wens. Je hebt het ongetwijfeld bij het rechte eind, mijn woorden zijn niet juist, maar als ik vrij wil gaan en staan, dan moet ik onderdanig zijn aan hem. ELEKTRA Je durft wel! Schaam je om partij te kiezen voor je moeder. Weet je niet meer wie je vader was? De les die jij me leert, heb jij niet zelf bedacht, maar komt natuurlijk uit de koker van die vrouw. Je keuze is verkeerd. En neem eens aan, je hebt gelijk, dan is het je ontgaan wat vriendschap is. Je bent niet sterk genoeg dat zei je net om ons te laten zien hoe jij dat tweetal haat. Terwijl ik vaders nagedachtenis in ere houd, steek jij geen vinger uit en staat me in de weg.

Sophokleswedstrijd 2013-14 : Elektra 328-350

Sophokleswedstrijd 2013-14 : Elektra 328-350 Sophokleswedstrijd 2013-14 : Elektra 328-350 ENKELE VERTALINGEN 1. Elektra, drama van Sofokles in Nederlandsche verzen overgebracht door P.C. Boutens, 1921 Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope

Nadere informatie

Gebruik toch je verstand, zus! Over vrijheid, rechtvaardigheid en redelijkheid. Sophokleswedstrijd 2014 : toelichtingen voor de jury

Gebruik toch je verstand, zus! Over vrijheid, rechtvaardigheid en redelijkheid. Sophokleswedstrijd 2014 : toelichtingen voor de jury Gebruik toch je verstand, zus! Over vrijheid, rechtvaardigheid en redelijkheid. Sophokleswedstrijd 2014 : toelichtingen voor de jury Elektra 328-350 (ed. Hugh Lloyd-Jones, OCT = Loeb Classical Library,

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Philadelphiadienst Zondag 8 november 2015 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: 17.00 uur

Philadelphiadienst Zondag 8 november 2015 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: 17.00 uur Philadelphiadienst Zondag 8 november 2015 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: 17.00 uur Voorganger: Organiste: Koster: Ds. M.J. van Oordt Bep Veenstra Dirk Bouwman 2 Voorzang: Psalm 116 vers 1 en 11 God heb

Nadere informatie

Vraag 62 : Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk daarvan zijn?

Vraag 62 : Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk daarvan zijn? Voor 16 jaar en ouder! Zondag 24 Zondag 24 gaat over de goede werken. Zondag 24 vraag en antwoord 62, 63 en 64. Vraag 62 : Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft

Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

De speech van Electra kan beschouwd worden als een afrekening.

De speech van Electra kan beschouwd worden als een afrekening. Tekst 1 Regel 907-908 τίν t/m λόγον Vergelijk de volgende twee vertalingen van deze regels. 1 Welk onderdeel van onze ellende zal ik het eerst vertellen, welk onderdeel het laatst, en welk onderdeel in

Nadere informatie

Examen VWO. Grieks. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Grieks. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2013 tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur Grieks Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 21 vragen en een vertaalopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 74 punten te behalen.

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4). BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige

Nadere informatie

Bevriend met Bram of met een autist

Bevriend met Bram of met een autist Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

4 Heer, u hebt aan de mensen uw regels gegeven. Zo weet ik wat ik moet doen. 5 Ik wil leven volgens uw wetten, en dat volhouden, elke dag weer.

4 Heer, u hebt aan de mensen uw regels gegeven. Zo weet ik wat ik moet doen. 5 Ik wil leven volgens uw wetten, en dat volhouden, elke dag weer. Psalmen Psalm 119 Heer, ik wil leven volgens uw wetten 1 Gelukkig zijn mensen die altijd het goede doen, die leven volgens de wet van de Heer. 2 Gelukkig zijn mensen die altijd denken aan de woorden van

Nadere informatie

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden. Bidden met jongeren Voorbede Ben je teleurgesteld in het leven? Ben je gekwetst door anderen? Draag je vervelende herinneringen met je mee? A. God, wij bidden U voor alle mensen die hun leven graag anders

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR Bijbel voor Kinderen presenteert Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul

Nadere informatie

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer

Nadere informatie

Door onze keuze is er een breuk tussen God en mens.

Door onze keuze is er een breuk tussen God en mens. Probleem: breuk tussen en mens Door onze keuze is er een breuk tussen en mens. maakte de mens omdat Hij een vriend wilde. Hij wilde aanhoudend contact met de mens. Hij gaf de mens een verrassend mooi leven.

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Jezus maakt mensen gelukkig

Jezus maakt mensen gelukkig Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!

Nadere informatie

JEZUS KIEST TWAALF DISCIPELEN

JEZUS KIEST TWAALF DISCIPELEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEZUS KIEST TWAALF DISCIPELEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold

Nadere informatie

LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen. Refrein

LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen. Refrein LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen 19.00 uur LAAT HET FEEST ZIJN IN DE HUIZEN (Opw. 533) Laat het feest zijn in de huizen, mensen dansen op de straat, als het onrecht

Nadere informatie

Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.

Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven. Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

13 Jij en pesten. Ervaring

13 Jij en pesten. Ervaring 82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10

Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10 Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10 Verkondiging Geef me meer geloof God. Het is één van de meest gevaarlijke vragen die je aan God kunt stellen. Ik kan je van te voren zeggen:

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35

Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35 Vijfde zondag van Pasen, 24 april 2016 in de Martinikerk Aan deze dienst werkte Allart Dijkstra mee die in onze gemeente stage loopt. Ds Jan Willem Nieboer Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God?

Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God? Geliefde mannen, Nog een poosje en dan wordt de mannenconferentie van 2015 gehouden. Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Mag ik jou een vraag stellen?

Mag ik jou een vraag stellen? Mag ik jou een vraag stellen? Mag ik jou, die dit leest, een zeer belangrijke vraag stellen? Stel dat je vandaag zou sterven, doordat er iets verschrikkelijks gebeurt, bijvoorbeeld een auto ongeluk of

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1 1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Examen VWO. Grieks. tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Grieks. tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2014 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur Grieks Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen en een vertaalopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen.

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

Waarom zou ik geloven?

Waarom zou ik geloven? Waarom zou ik geloven? Een uitnodiging om na te denken over je geloof Philip Nunn - De Bron Deel #1: 1 nov 2015 Deel #2: 22 nov 2015 Mijn doel met de 2 toespraken Ik probeer je te laten zien dat het christelijke

Nadere informatie

Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk

Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Voorganger: Ds. M.N. Ariesen-Holwerda Organist: Kees Nottrot Pianist: Peter Wagenaar Afkondigingen Zingen van een psalm 122: 1 en

Nadere informatie

Voortaan haal ik, zodra ik wilde wingerd zie, de plant gelijk uit de heg. Wat opvalt is, dat hij steeds weer terugkomt: op blijven letten dus!

Voortaan haal ik, zodra ik wilde wingerd zie, de plant gelijk uit de heg. Wat opvalt is, dat hij steeds weer terugkomt: op blijven letten dus! Liefde Je kunt je soms lelijk vergissen! Het lijkt heel wat, maar als je beter kijkt of de gevolgen ziet, dan is het toch ineens heel anders! Je zou s zomers mijn heg moeten zien. Niets bijzonders, hoor!

Nadere informatie

Bijbelteksten Feest van Genade

Bijbelteksten Feest van Genade Week 1 Zoals een hinde smacht naar stromend water, zo smacht mijn ziel naar U, o God. (Psalm 42:2) Mozes sloeg steeds buiten het kamp, op ruime afstand ervan, een tent op die hij de ontmoetingstent noemde.

Nadere informatie

DAG 1: Voorbeelden Lees Johannes 13:12-17 Als je van lego iets gaat bouwen, gebruikt je vaak een voorbeeld. Dat voorbeeld maak je na. Ook op school gebruik je vaak voorbeelden. Bij schrijven, bij knutselen

Nadere informatie

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014 Enquete resultaten Normen en Waarden 214 Deze enquête is afgenomen in de derde en vierde klas op de middelbare school de Guido de Bres in Amersfoort. Dit zijn de statistieken van de anwoorden die de leerlingen

Nadere informatie

Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24

Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het zijn lezingen die er niet om liegen, vandaag. Mozes, die het volk de wet voorhoudt, als een keus tussen leven en dood. En Jezus lijkt er nog een

Nadere informatie

Lieve broer! Je liefste zus!!! Camille Vandenbussche. 12-19 oktober

Lieve broer! Je liefste zus!!! Camille Vandenbussche. 12-19 oktober Lieve broer! 12-19 oktober Je bent nog maar 1 week weg, en ik mis je al! Hopelijk zie ik je nog terug! Ik heb gehoord dat er al heel wat mannen zijn gestorven! Jij nog niet,gelukkig! En,papa, alles goed

Nadere informatie

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen.

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen. Ellen en Patrick Nooit meer je stem, nooit meer je lach, Alles gaat terug, naar die éne dag. De pijn vanbinnen, het doet zo n zeer, Ze zeggen dat het mindert, maar wanneer... Intredelied: M n oma is gestorven

Nadere informatie

Examen VWO. Grieks. tevens oud programma Grieks. tijdvak 2 dinsdag 20 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Grieks. tevens oud programma Grieks. tijdvak 2 dinsdag 20 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2017 tijdvak 2 dinsdag 20 juni 13.30-16.30 uur tevens oud programma Grieks Grieks Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen en een vertaalopdracht. Voor dit examen zijn

Nadere informatie

1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----

1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. ----- Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Samen zingen. Zwaai, zwaai, zwaai, met jonge groene takken. Zing, nu nader komt op een ezel nooit bereden Hij die doet wat moet gedaan.

Samen zingen. Zwaai, zwaai, zwaai, met jonge groene takken. Zing, nu nader komt op een ezel nooit bereden Hij die doet wat moet gedaan. Samen zingen Zwaai, zwaai, zwaai, met jonge groene takken. Zing, nu nader komt op een ezel nooit bereden Hij die doet wat moet gedaan. Aansteken paaskaars Om te beginnen, goede God geeft U op aarde licht;

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Gebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag

Gebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag Gebedsboek voor dagelijks gebruik Gemaakt door club 12-14 Marije Hoekstra Indra de Vries Delia Postma Ekyoci Amisi Shabani Jentje Hansma Johan Gjaltema Mendé Bosma Femke Veenhuizen Elzerd Elzinga Gert

Nadere informatie

Zondag 8 november 2015 Sint Maarten de oogst van ons leven

Zondag 8 november 2015 Sint Maarten de oogst van ons leven Zondag 8 november 2015 Sint Maarten de oogst van ons leven Lezing: Marcus 12 : 28 34 De herfst brengt voor veel mensen een zekere weemoedigheid.: de bladeren vallen, de zomer is echt voorbij. In de herfst

Nadere informatie

Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd. Beste mensen,

Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd. Beste mensen, Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd Liturgie: Welkom Gezang 172: 1,3,4 Begroeting Psalm 139: 1,2 Gebed Projektlied: Nieuw leven Kindernevendienst Schriftlezing:

Nadere informatie

Welkom in deze dienst Voorganger is ds. P. Molenaar

Welkom in deze dienst Voorganger is ds. P. Molenaar Welkom in deze dienst Voorganger is ds. P. Molenaar Schriftlezing: Exodus 14 vers 1 t/m 22 Gezang 343 vers 1 t/m 5 (Liedboek) Psalm 130 vers 3 (Schoolpsalm) Psalm 65 vers 1 en 2 (Nieuwe Psalmberijming)

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even

Nadere informatie

Ontmoetingskerk, Laren NH 8 november 2015 Preek over Job 3

Ontmoetingskerk, Laren NH 8 november 2015 Preek over Job 3 Ontmoetingskerk, Laren NH 8 november 2015 Preek over Job 3 Na 7 dagen en nachten gaat Job klagen. Hij en zijn vrienden hebben al die tijd stil bij elkaar gezeten op de ashoop. Verdoofd. Ze hebben geen

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

God verlost Israël van de Amalekieten.

God verlost Israël van de Amalekieten. Verhalen uit het Oude Testament 30 God verlost Israël van de Amalekieten. Bijbelgedeelte: Exodus 17:8-16 Hoofdthema s God is Heerser (Hij heeft de volledige controle over alles, altijd) God is almachtig

Nadere informatie

EEN PAAR BELANGRIJKE VRAGEN

EEN PAAR BELANGRIJKE VRAGEN EEN PAAR BELANGRIJKE VRAGEN Vaak wordt u zelf niets wijzer van vragen die aan u gesteld worden. Hier willen we u een paar heel belangrijke vragen voorleggen, die juist wel vooral voor uzelf van belang

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Jaar Werkboek 4 weken Challenge

Jaar Werkboek 4 weken Challenge Coach jezelf naar succes Jaar Werkboek 4 weken Challenge 10 Focus Sociaal zijn, jezelf kunnen wegcijferen en altijd klaar staan voor anderen zijn mooie eigenschappen, en... Jij bent ook belangrijk Hij

Nadere informatie

Zondag 16 februari 2014. Protestantse Gemeente Biddinghuizen THEMA: Ho, stop, help!

Zondag 16 februari 2014. Protestantse Gemeente Biddinghuizen THEMA: Ho, stop, help! Zondag 16 februari 2014 Protestantse Gemeente Biddinghuizen THEMA: Ho, stop, help! Voorganger: ds. Bram Bregman Organist: dhr. Klaas Keimpema Pianist en dirigent schoolkoor: dir. Adriaan Stuij Welkom -

Nadere informatie

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons

Nadere informatie

Denken in een cirkel. Denken in een cirkel leidt tot niets, maar is in vele gevallen wel veilig. Om de cirkel te doorbreken,

Denken in een cirkel. Denken in een cirkel leidt tot niets, maar is in vele gevallen wel veilig. Om de cirkel te doorbreken, Denken in een cirkel. Denken in een cirkel leidt tot niets, maar is in vele gevallen wel veilig. Om de cirkel te doorbreken, moet je beslissingen nemen. Een onderdeel van de cirkel, 1 / 15 wordt hierdoor

Nadere informatie