Remote Sensing business cases voor Waterschap Aa en Maas

Transcriptie

1 1 Remote Sensing business cases voor Waterschap Aa en Maas Maarten Verkerk (Waterschap Aa en Maas) Ferdinand Kiestra (Waterschap Aa en Maas) Rick Ghauharali (Ecoflight) 16 juli 2012

2 Het proces 2 Op 25 januari 2012 hebben de bestuursleden Peter van Dijk en Piet Beltman samen met adviseur Maarten Verkerk (Onderzoek en Monitoring) een verkennend gesprek gehad met verschillende medewerkers van de Van Boekel Groep. Het hoofdonderwerp was het verkennen van de mogelijkheden om de diensten van het dochterbedrijf Ecoflight in te zetten binnen het waterschap. De bestuurders zagen potentie in de mogelijkheden en verzochten om een nadere uitwerking en prioritering van activiteiten. Maarten Verkerk en Rick Ghauharali hebben aangeboden om een aantal onderwerpen nader te verkennen met inhoudelijk deskundigen van het waterschap. In februari 2012 is intern door Maarten Verkerk met een aantal waterschapsdeskundigen ingeschat wat de meerwaarde kan zijn van Ecoflights diensten voor het waterschap. Het doel was om te verkennen of bepaalde activiteiten efficiënter, goedkoper, of met beter resultaat gedaan konden worden met behulp van Ecoflight. De verkenning heeft geleid tot een aantal kansrijke thema s. In maart en april 2012 heeft Rick Ghauharali proposities geformuleerd voor deze thema s. Eind mei 2012 zijn de proposities besproken met waterschapsdeskundigen. De resultaten van deze bespreking zijn opgetekend in dit document.

3 Inhoudsopgave 3 Business cases Business case 3D terreinmodellering Business case Ondersteuning handhaving Afgewezen proposities Ondersteuning opsporing oude landschapstructuren Vegetatiekartering Ondersteuning opsporing muskusratten Dijkmonitoring Ondersteuning opsporing kabels en leidingen Overigen Techniek Digitale multispectrale luchtfotografie 3D terreinmodellering GeoSkyHawk: onbemande luchtfotografie

4 Business case 3D terreinmodellering 4

5 Business case 3D terreinmodellering 5 Business case Context State of the art Huidige kosten Huidige voordelen Huidige knelpunten 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten In ruimtelijke inrichtingsprojecten is het voor het verkrijgen van draagvlak vanuit de lokale bewoners van essentieel belang om zo gedetailleerd mogelijk inzichtelijk te maken waarom welke ruimtelijke ingrepen op specifieke locaties dienen plaats te vinden en hoe de directe omgeving er na de ingrepen zal gaan uitzien. Momenteel wordt inzicht in de huidige situatie en in de geplande ruimtelijke ontwikkelingen verschaft door middel van 2D kaarten en (archief) luchtfotografie en van 2D ontwerptekeningen. Sporadisch, bijvoorbeeld voor het project Dynamisch beekdal, wordt een 3D visualisatie gemaakt. Er zijn geen algemene regels te geven voor de kosten van visualisaties van huidige en toekomstige situaties. De kosten voor de 3D visualisatie voor het project Dynamisch beekdal bedroegen ,=. Laagdrempeligheid en eenvoud. Kaarten en luchtfotografie zijn gemakkelijk te verkrijgen en 2D schetsen of detail tekeningen worden met standaard ontwerp software aangemaakt. De mens is ruimtelijk, 3D, ingesteld. Met alleen 2D informatie is beperkt inzicht en overzicht te krijgen in de huidige problematiek. Daardoor is het lastig draagvlak te creëren voor de voor de voorgestelde ruimtelijke plannen. En als die plannen dan ook nog alleen in 2D voorhanden zijn, is het lastig om zich een voorstelling te maken van hoe het er straks gaat uitzien.

6 Business case 3D terreinmodellering 6 Business Case Propositie Achtergrond propositie 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Met behulp van 3D informatie sneller, beter en meer inzicht geven in a) de huidige situatie (en daarmee de aanleiding of redenen voor de ruimtelijke aanpassing) en b) de ruimtelijke plannen zelf. 3D informatie sluit beter aan bij de menselijke belevingswereld. Het is met 3D informatie gemakkelijker om inzicht in ruimtelijke knelpunten en ruimtelijke oplossingsrichtingen te krijgen, dan met 2D informatie. Zo zijn voor het in kaart brengen van, bijvoorbeeld, afwateringsknelpunten in een gebied, complexe en soms lastig te interpreteren 2D hoogtelijn kaarten nodig, maar is hetzelfde en vaak beter inzicht in de problematiek te verkrijgen met één eenvoudig, al dan niet interactief (dat wil zeggen met een door de gebruiker zelf in te stellen gezichtspunt), 3D terreinhoogtemodel. Invulling propositie a) interactieve 3D inzage in de huidige situatie:luchtfotografische digitale terreinhoogtemodellering en interactieve image drapes b) 3D planmodellering: 3D CAD/GIS diensten

7 Business case 3D terreinmodellering 7 Business Case Uitleg luchtfotografische digitale terreinhoogtemodellering en image drapes 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Techniek.

8 Business case 3D terreinmodellering 8 Business Case 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Uitleg luchtfotografische digitale terreinhoogtemodellering en image drapes

9 Business case 3D terreinmodellering 9 Business Case 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Uitleg luchtfotografische digitale terreinhoogtemodellering en image drapes

10 Business case 3D terreinmodellering 10 Business Case Uitleg 3D planmodellering Merk op dat 3D planmodellering niet onder de operationele dienstverlening van Ecoflight zelf valt, maar wel via Ecoflights partnernetwerk aangeboden kan worden. 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Er bestaan diverse software pakketten waarmee ruimtelijke plannen in 3D ontworpen en (interactief) gevisualiseerd kunnen worden. Eén van de bekendere pakketten is AutoDesk Civil 3D. In deze sectie worden een aantal voorbeelden getoond. In dergelijke gecombineerde aanbiedingen verzorgt Ecoflight de actuele 3D terreinmodellering zoals hiervoor beschreven, die als basis dient voor het ontwerp van de nieuwe situatie.

11 Business case 3D terreinmodellering 11 Business Case 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Uitleg 3D planmodellering

12 Business case 3D terreinmodellering 12 Business Case 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Uitleg 3D planmodellering

13 Business case 3D terreinmodellering 13 Business Case 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Uitleg 3D planmodellering

14 Business case 3D terreinmodellering 14 Business Case 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Uitleg 3D planmodellering

15 Business case 3D terreinmodellering 15 Business Case Kosten luchtfotografische digitale terreinhoogtemodellering en image drapes (gegevens van Ecoflight) 3D terreinmodellering ten behoeve van ruimtelijke inrichtingsprojecten Platform: Gebied: Producten: GeoSkyHawk (onbemande luchtfotografie) 800m x 800m - ortholuchtfoto (5cm resolutie) - digitaal terreinhoogtemodel (25cm grid) - 3D visualisaties Kosten: 3.500,= Levertijd: 1-2 weken na vlucht Waterschap Aa en Maas kan ook zelf, met de intern beschikbare luchtfotografie en Actueel Hoogtebestand Nederland 2, 3D visualisaties maken. Daarvoor is wel speciale software, bijvoorbeeld het pakket GlobalMapper, nodig. Resultaat Kosten 3D planmodellering Resultaat Een, al dan niet interactieve, 3D representatie van het huidige landschap voor beter overzicht en inzicht in huidige knelpunten en ontwikkelkansen. Het is niet goed mogelijk in het algemeen iets te zeggen over de kosten van 3D planmodellering. Een, al dan niet interactieve, 3D representatie van de uiteindelijke situatie of van verschillende scenario s voor de uiteindelijke situatie.

16 Business case Ondersteuning handhaving 16

17 Business case Ondersteuning handhaving 17 Business case Context Ondersteuning handhaving Om snel en adequaat te kunnen reageren op locatie-gebonden calamiteiten denk daarbij aan het inzakken van een mestkuil, ad hoc gegraven afwatering van een perceel en dergelijke én voor vastlegging van de calamiteit is het van essentieel belang om snel na de calamiteit (periodiek) een ruimtelijk overzicht te hebben van de calamiteitlocatie en de directe omgeving. Ook bij handhavingstrajecten op (complexe) bedrijventerreinen zijn dergelijke ruimtelijke overzichten van belang voor het verkrijgen van ruimtelijk overzicht en voor het kunnen leggen van ruimtelijke verbanden. State of the art In de huidige situatie zijn geen goede mogelijkheden om snel en betaalbaar (periodiek) ruimtelijke gebiedsoverzichten van de calamiteit-locatie en de directe omgeving te maken. Voor gebiedsoverzichten van bedrijventerreinen wordt soms gebruik gemaakt van milieuvluchten, waarbij uit de hand scheve (oblique) foto s van objecten op de grond worden genomen.

18 Business case Ondersteuning handhaving 18 Business case Huidige kosten Huidige voordelen Huidige knelpunten Ondersteuning handhaving Er zijn geen algemene regels te geven voor de kosten van het maken van ruimtelijke gebiedsoverzichten voor locatie-gebonden calamiteiten. De kosten voor Waterschap Aa en Maas van milieuvluchten bedroegen in geheel 2011 ongeveer ,=. Milieuvluchten zijn gemeengoed (geworden) binnen het waterschap. Er zijn operationele procedures en communicatielijnen en binnen de diverse afdelingen is men bekend met de fotografische producten. De oblique fotografie geeft snel en eenvoudig een globaal overzicht van wat er op de grond aan de hand is. Bij fotografie vanuit de hand, vanuit een helikopter of traditioneel vliegtuig, zoals gebruikelijk bij milieuvluchten, ontstaat zogenaamde ongerefereerde oblique luchtfotografie. Oblique luchtfotografie is moeilijk te koppelen aan een locatie op het aardoppervlak, waardoor het lastig is om de grondcoördinaten van objecten in de fotografie te bepalen. Deze fotografie geeft een kwalitatieve indruk van het te fotograferen object, maar is niet geschikt om in te meten of te rekenen en al helemaal niet om te vergelijken met eerder opgenomen foto s of met andere ruimtelijke informatiebestanden (BGT, kadastraal, AHN). Dat maakt kwantitatieve ruimtelijke analyses ( hoe ver, hoeveel en dergelijke) onmogelijk. Ook is het lastig om gestructureerd processen in de tijd te volgen. Milieuvluchten worden in veel gevallen slechts eenmaal per maand tot een aantal maal per jaar uitgevoerd, waarschijnlijk vanuit kostenoverwegingen of vanuit overwegingen met betrekking tot voorbereidingstijd en / of beschikbaarheid van vliegtuigen. Hiermee kunnen ze niet voldoen aan hoog frequente ruimtelijke informatiebehoeften.

19 Business case Ondersteuning handhaving 19 Business Case Propositie Achtergrond propositie Ondersteuning handhaving Snelle, kostenefficiënte, gedetailleerde en actuele kleinschalige loodrechte luchtfotografie voor (periodiek) ruimtelijk overzicht bij calamiteitenmonitoring en voor basisinformatie in handhavingstrajecten op bedrijventerreinen. Voor het verkrijgen van ruimtelijk overzicht en voor het leggen van ruimtelijke verbanden is luchtfotografie een uitstekend instrument. Loodrechte fotografie heeft als dominant voordeel boven oblique fotografie dat de koppeling met het aardoppervlak een standaardprocedure is. Dit houdt in dat het eenvoudig is om vast te stellen wat de grondcoördinaten van objecten zijn, om te meten en rekenen met de fotografie en om de fotografie te vergelijken met eerdere of latere fotografie en met andere geografische basisbestanden. Snel en actueel zijn essentieel in calamiteitenmonitoring. Maar ook bij bedrijventerrein handhaving zijn deze criteria meer dan nice to have. De gekozen thematiek (calamiteiten en bedrijventerreinen) richt zich op relatief kleine gebieden, in de orde van enkele km 2 s. Binnen deze ruimtelijke beperking moet het kostenefficiënt zijn om de luchtfotografie te vervaardigen. Invulling propositie Onbemande luchtfotografie met de GeoSkyHawk.

20 Business case Ondersteuning handhaving 20 Business Case Uitleg GeoSkyHawk Ondersteuning handhaving GeoSkyHawk, een onbemand luchtfotovliegtuig, weegt gram en heeft een spanwijdte van 120 cm. GeoSkyHawk voert autonoom vooraf geprogrammeerde vliegbewegingen uit en neemt tijdens de vlucht op vooraf bepaalde locaties in het onderzoekgebied hoge kwaliteit digitale luchtfoto s op. Het vliegtuig wordt vanuit de hand gelanceerd. Eenmaal in de lucht neemt het grond controle station de aansturing van het vliegtuig over en draagt het zorg voor het correct uitvoeren van de vliegbewegingen en het opnemen van de luchtfotografie. Het vliegtuig landt semi-automatisch op een vlak veld ter grootte van een half voetbalveld. GeoSkyHawk is geoptimaliseerd voor kleine gebieden, in de orde van 1km x 1km. Standaard maken de beelden details van 5cm zichtbaar. Het systeem is binnen een uur operationeel en een gebied in de orde van in de orde van 1km x 1km kan in minder dan twee uur worden gefotografeerd.

21 Business case Ondersteuning handhaving 21 Business Case Uitleg GeoSkyHawk Ondersteuning handhaving De fotoproducten van GeoSkyHawk zijn binnen 30 minuten na de vlucht (klasse I product) of binnen enkele werkdagen na de vlucht (spoedopdracht; klasse II product) beschikbaar. GeoSkyHawk is inherent kostenefficiënt. In kleine gebieden kunnen de kosten dalen tot 50% van die van traditionele fotovluchten. Inzet van GeoSkyHawk is gericht op tijdigheid en actualiteit. De mobilisatietijden zijn kort, het systeem is snel operationeel en de producten kunnen snel worden geleverd. Dat maakt GeoSkyHawk ook geschikt voor hoog frequente ruimtelijke monitoringsapplicaties.. Technische details.

22 Business case Ondersteuning handhaving 22 Business Case Ondersteuning handhaving Uitleg GeoSkyHawk

23 Business case Ondersteuning handhaving 23 Business Case Ondersteuning handhaving Uitleg GeoSkyHawk

24 Business case Ondersteuning handhaving 24 Business Case Ondersteuning handhaving Uitleg GeoSkyHawk

25 Business case Ondersteuning handhaving 25 Business Case Kosten GeoSkyHawk (gegevens Ecoflight) Operationele restricties GeoSkyHawk Resultaat Ondersteuning handhaving Platform: Gebied: Producten: GeoSkyHawk (onbemande luchtfotografie) 800m x 800m - klasse I: AirMosaic - klasse II: ortholuchtfoto Kosten: 2.900,= ,= Levertijd: direct na de vlucht enkele dagen na de vlucht Operaties met GeoSkyHawk mogen niet worden uitgevoerd bij regen, mist, hagel, sneeuw en sterke rookontwikkeling (onder deze omstandigheden kan überhaupt geen goed beeldmateriaal worden ingewonnen) en bij wind sterker dan kracht 4. Een op afroep vervaardigde, actuele en gedetailleerde loodrecht luchtfoto van het gebied van interesse. Merk op dat Ecoflight momenteel niet ingericht is als calamiteitenorganisatie. Wanneer Waterschap Aa en Maas (of een combinatie van waterschappen) aangeeft structureel dergelijke diensten te willen afnemen, is Ecoflight graag bereid een dergelijke organisatie te realiseren, op basis van vooraf overeengekomen specificaties ten aanzien van onder andere mobilisatie- en levertijden.

26 Afgewezen propositie Ondersteuning opsporing oude landschapstructuren 26

27 Propositie Ondersteuning opsporing oude landschapstructuren 27 Propositie Uitleg propositie Ondersteuning opsporing oude landschapstructuren Met behulp van hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie is het mogelijk om sporen van begraven structuren waaronder archeologische resten en oude beek- of rivierbeddingen zichtbaar te maken. Deze informatie kan gebruikt worden om landschappelijk en ecologisch veldwerk bij inrichtingsprojecten gerichter te doen. Ruimtelijke detail-informatie over oude landschapstructuren biedt meerwaarde bij de herinrichting van het landschap, door zoveel mogelijk (exact is nooit het doel) rekening te houden met hoe het vroeger was. Technische details. Tegenwerpingen propositie (specialistenoverleg Waterschap Aa en Maas; ) Oude beeklopen worden nu in kaart gebracht met, binnen het waterschap vrijelijk beschikbare, AHN data. Dat levert voor de huidige herinrichtingsvraagstukken informatie van voldoende ruimtelijke nauwkeurigheid. Meer nauwkeurigheid is niet nodig. Bovendien is het maar de vraag of met de luchtfotografische methode meer nauwkeurigheid is te behalen. Het opsporen van cultuurhistorische elementen (begraven archeologie) is mogelijk interessant, maar heeft geen hoge prioriteit. Voor zowel het in kaart brengen van oude waterlopen als het opsporen van begraven archeologie geldt dat dit geen waterschapstaken zijn, maar vallen onder de opdrachtomschrijving van gecontracteerde derden.

28 Afgewezen propositie Vegetatiekartering 28

29 Propositie Vegetatiekartering 29 Propositie Uitleg propositie Tegenwerpingen propositie (specialistenoverleg Waterschap Aa en Maas; ) Vegetatiekartering Met behulp van hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie is het mogelijk om zoneringen te maken van gebieden waar uniforme vegetatie voorkomt. Gericht veldbezoek - met name van belang in gebieden die moeilijk toegankelijk zijn, zoals moerassen of veengebieden - volstaat dan om de vegetatie te determineren en zo op een efficiënte wijze nauwkeurige vlakdekkende vegetatiekarteringen te maken., Het gebruik van luchtfotografie voor vegetatiekartering is al bekend bij gespecialiseerde partijen met wie Waterschap Aa en Maas intensief samenwerkt

30 Afgewezen propositie Ondersteuning opsporing muskusratten 30

31 Propositie Ondersteuning opsporing muskusratten 31 Propositie Uitleg propositie Ondersteuning opsporing muskusratten Met behulp van hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie is het mogelijk om de sporen van muskusratten waaronder ingezakte oevers en aangevreten gewassen zichtbaar te maken. Met deze informatie kan voordat een inspecteur het veld in gaat vastgesteld worden waar zich mogelijk muskusratten bevinden. Hierdoor kan de inspecteur gericht zijn veldbezoeken afleggen en verliest hij geen tijd met zoeken. Technische details. Tegenwerpingen propositie (WS Brabantse Delta; ) Als er veel muskusratten in een watergang zijn, heeft zoekoptimalisatie geen zin. De inspecteurs moeten dan toch al overal komen. Als er weinig muskusratten in een watergang zijn, is het van belang om subtiele sporen op te pikken: smalle paadjes op de oever, uitwerpselen, drijvende plantenresten. Het is de vraag of deze met 5cm luchtfotografie zichtbaar zijn. Als ze al zichtbaar zijn, zal de beeldinterpretatie tijdrovend en daarmee kostbaar zijn. Muskusrattenbestrijding vindt het hele jaar door plaats. In het vroege voorjaar is er extra aandacht om te voorkomen dat de dieren zich gaan voortplanten. Dit betekent dat vegetatie luchtfotografie geen zin heeft: de vegetatie is dan in rust. De tijd tussen opname van de luchtfotografie en levering van de geïnterpreteerde resultaten moet klein zijn: maanden of zelfs weken is te lang. Ingezakte oevers zijn het gevolg van maanden oude graafactiviteiten. Als pas na zo lang een muskusrat wordt opgemerkt, is het veelal te laat, omdat muskusratten niet honkvast zijn.

32 Afgewezen propositie Dijkmonitoring 32

33 Propositie Dijkmonitoring 33 Propositie Uitleg propositie Tegenwerpingen propositie Dijkmonitoring Met behulp van hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie is het mogelijk om vegetatiestress in de grasmat van dijken op te sporen. Mogelijk kan er een verband gelegd worden tussen vegetatiestress in de grasmat en zwakke plekken in de dijk. Als dit verband gelegd kan worden, levert de methode vroegtijdige informatie over waar er iets aan de hand is met de dijk, zodat gericht nader veldonderzoek kan plaatsvinden. De meerwaarde in monitoring van dijken vanuit de lucht zit vooral in veendijken. Waterschap Aa en Maas heeft geen veenkaden, maar vooral zand met klei eromheen. Hanneke Kloosterboer, adviseur waterkeringen bij Waterschap Aa en Maas: Wij kennen onze dijken goed en hebben continu twee inspecteurs op de dijken lopen. Eens per jaar doen we een bemande milieuvlucht voor het detecteren van niet-vergunde uitbouwtjes, zwembaden, profielen. Per april 2012 krijgt Aa en Maas de beschikking over een nieuwe maaiveldhoogtekaart, de AHN2. Dit biedt voldoende detail om dwarsdoorsnedes van de dijk te toetsen op stabiliteit en eventuele zwakke plekken te detecteren.

34 Afgewezen propositie Ondersteuning opsporing kabels en leidingen 34

35 Propositie Ondersteuning opsporing kabels en leidingen 35 Propositie Uitleg propositie Tegenwerpingen propositie Ondersteuning opsporing kabels en leidingen Met behulp van hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie is het mogelijk om sporen van begraven structuren waaronder transportleidingen zichtbaar te maken. Deze informatie kan gebruikt worden om gedetailleerd nader veldwerk (proefsleuven of boringen) gerichter te doen. Hanneke Kloosterboer, adviseur waterkeringen Waterschap Aa en Maas: De komende jaren gaan we de kabels en leidingen in onze dijken inventariseren. Dit wordt een tijdrovende klus. De vraag was of met behulp van luchtfotografie een deel van de detectie kan worden gedaan. Hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie werkt wel bij grote transportleidingen, maar niet bij kleine kabels en leidingen.

36 Overige afgewezen proposities 36

37 Overige afgewezen proposities 37 Propositie Kartering waterplanten, met name waternavel Effectmonitoring verdrogingsbestrijding natuurgebieden (pilot Maashorst met Provincie Noord- Brabant) Rioolwaterzuiveringseffluent monitoring Korte uitleg en reden afwijzing Met behulp van hoge resolutie digitale multispectrale luchtfotografie is het mogelijk om het voorkomen van waterplanten te karteren. Waterschap Aa en Maas geeft aan voldoende overzicht te hebben van waar relevante waterplanten voorkomen.. De Provincie Noord-Brabant heeft aangegeven in kaart te willen laten brengen of maatregelen ter bestrijding van het optreden van verdroging in natuurgebieden effectief zijn geweest. Dergelijke informatie is ook voor Waterschap Aa en Maas van interesse. Mogelijk kan digitale multispectrale luchtfotografie hierbij een rol spelen. Waterschap Aa en Maas heeft aangegeven niet op eigen initiatief dergelijke droogte onderzoeken te willen opstarten, maar aansluiting te zullen zoeken bij de provinciale studies. Ten tijde van het schrijven van dit verslag heeft de Provincie Noord-Brabant nog geen besluit genomen ten aanzien van het uitvoeren van het onderzoek. Met behulp van onbemande luchtvideografie is te monitoren hoe RWZI effluent mengt in het boezemwater. Waterschap Aa en Maas geeft aan op dit moment geen behoefte te hebben aan dergelijke informatie.

38 Techniek Digitale multispectrale luchtfotografie 38

39 traditionele luchtfotografie 39 Traditionele luchtfotografie wordt voornamelijk gebruikt om informatie te krijgen over objecten op het aardoppervlak. Specialistische luchtfotografische technieken stellen ons echter in staat om ook in de ondiepe ondergrond te kijken.

40 extreme stress 40

41 multispectrale luchtfotografie 41 NIR R G MIX B UV

42 vegetatie luchtfotografie 42 Met multispectrale luchtfotografie kijken we naar voor het oog onzichtbare zonnestraling, gereflecteerd door vegetatie. De kleur en de hoeveelheid van dit licht bevat informatie over - het type vegetatie - de hoeveelheid vegetatie - de gezondheidstoestand van de vegetatie Met multispectrale luchtfotografie is het mogelijk vegetatieschade te signaleren nog voordat met het blote oog schade verschijnselen zichtbaar zijn.

43 43

44 44

45 45

46 46

47 functie 47 NIET: Vervanging van traditioneel bodemonderzoek (boren, graven proefsleuven). WEL: Efficiënter, completer en beter van kwaliteit maken van traditioneel bodemonderzoek.

48 halleluja? 48 Nee! Contrast-geoptimaliseerde multitemporele digitale multispectrale luchtfotografie is alleen nuttig als: - als er (homogene) vegetatie is én - als de vegetatie wordt beïnvloed

49 operationeel 49 Specialistische luchtfotografie moeilijk en duur? Maatwerk: Archief: ja nee! naam DKLN 2006 DKLN 2008 DKLN 2011 resolutie 40 cm 25 cm 25 cm

50 offerte (gegevens van Ecoflight) 50 Gebied: Data: 1km x 1km DKLN 2006, 2008 en 2011 multispectraal Kosten : data, analyse & interpretatie: 5.000,= Levertijden: data: 1 week analyse & interpretatie: 2 à 3 weken

51 Techniek 3D terreinmodellering 51

52 luchtfotografie en 3D modellering 52

53 luchtfotografie en 3D modellering 53

54 luchtfotografie en 3D modellering 54 +

55 resultaten 55

56 Resultaten 56

57 Resultaten 57

58 resultaten 58

59 resultaten 59

60 Resultaten 60

61 hogere orde 3D modellering 61

62 offerte (gegevens Ecoflight) 62 Platform: Gebied: Producten: GeoSkyHawk 800m x 800m - ortholuchtfoto (5cm resolutie) - digitaal terreinhoogtemodel (25cm grid) - 3D visualisaties Kosten: 3.500,= Levertijd: 1 tot 2 weken na vlucht