Counseling opleiding, lesmaand 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Counseling opleiding, lesmaand 1"

Transcriptie

1 Counseling opleiding, lesmaand 1 Inhoudsopgave Gebruiksaanwijzing Introductie: Dia 4: Opdracht 1: Het proef formulier: opdracht1.html Les 1: De wereld van counseling In kaart brengen: Wat is psychosociale therapie? Waaruit bestaat het werkgebied van de psychosociale therapie? Een eclectische benadering Counseling met een twist Wat is counseling? Kenmerken van counseling Uitgangspunten voor counseling Geen psychotherapie Verschillende theorieën Dia 53: Opdracht 2: Onderbouwing: maand1/opdracht2.html De ideale counselor: De student: Eisen en verwachtingen die aan de studenten worden gesteld Dia 57: Ben jij geschikt voor onze opleiding: check1.htm Disfunctionele motivaties Functionele motivaties Dia 68: Opdracht 3: (Dis)functionele motivaties: counseling/maand1/opdracht3.html De counselor: Kenmerken van een counselor De ideale cliënt: Criteria om de ideale hulpvragers te selecteren

2 Pagina 2 Counseling opleiding, lesmaand 1 Noodzakelijke kennis: Waar dient de hulpverlener kennis van te hebben? De student De counselor Blijven leren De historie: De historie van counseling: Methodisch werken: Theoretische modellen Het belang van theoretische modellen Criteria van een theorie Acht criteria van en theorie Hulpverleningsproces: Het procesoverzicht Vooraf aan het proces Fase 1: Inclusie Fase 2: Beheersing Fase 3: Genegenheid Fase 4: Afscheid Achteraf Dia: 58: Opdracht 4: Het hulpverleningsproces: opdracht4.html

3 Pagina 3 Counseling opleiding, lesmaand 1 Problemen: Problemen, problemen en nog eens problemen Probleemtypen Onderverdeling probleemtypen Hoofdgroep 1: Het Ik Hoofdgroep 2: De ander Hoofdgroep 3: De groep Hoofdgroep 4: De omgevingsfactoren Psychosociale problemen Andere manier van kijken Problemen bestaan niet Probleem beschrijving Dia 44: Opdracht 5: Problemen: opleiding/counseling/maand1/opdracht5.html Tot slot Geven om te ontvangen Case 1: Dia 13: Opdracht 6: Case 1: counseling/maand1/opdracht6.html Denken: Nadenken over denken: John Locke ( ): Denken: 1. Geen aangeboren ideeën 2. Enkelvoudige ideeën Een stoel Bedenken: Verleden of toekomst Nuttig Wat moet ik ermee? Citaten van Locke

4 Pagina 4 Counseling opleiding, lesmaand 1 Fantasie: Denken is wat? Carl Gustav Jung over denken Altijd te laat Fantasie Slingeren Persoonlijke Groei Introductie Persoonlijke Groei De onderwerpen Aan de slag Wie ben ik? Een zoektocht Een vindtocht Ben je er klaar voor? TST Twenty Statement Test: De vraag Welke categorie is van toepassing? Categorie 1 Categorie 2 Uitleg Toelichting Percepties: Ik ben wie? Perceptiebeelden Ben ik dan een verzameling beelden? Ben ik dan niet steeds dezelfde persoon? Reconstructies? Herinneringen zijn gekleurd Vorm: Vorm bepalen Veranderen Ik ben

5 Pagina 5 Counseling opleiding, lesmaand 1 Bibliotheek VIS-model: De vorm De inhoud Het spel Meerdere vissen Opeenvolgende vissen Tijd om te gaan vissen Tijd om te gaan leren VIS en humor: Is dat ook echt leuk? Het is een manier om je brood mee te verdienen Mag ik lachen? Nog enkele foto s: Begrijp je het nu! VIS en Tijd : Wat is tijd? Tijd is tijdgebonden: Tijdseenheid X is een VIS: Aaneenschakeling van tijdseenheden De film als metafoor Een veelheid aan VIS-sen Dat wat is en dat wat je denkt dat is De inbox: Veel, veel en nog eens veel Visualiseren Inbox & outbox Selecteren Toepassing

6 Pagina 6 Counseling opleiding, lesmaand 1 ABC-model: A: De zintuiglijke waarneming: De fysieke gesteldheid De gegeven omstandigheden B: Het denken en de gevoelens: Mindfuck C: Het handelen: Actie Het in actie komen Toepassing: Instructies oefening 1: Instructies oefening 2: 1 Leven: Reservespeler Moeten Oneerlijk Accepteren Genieten Wat zou ik nog meer willen? Afgeleerd: Fantaseren: Realiseren Reisgroep: Aanpassen Avontuur Verantwoordelijkheid Teleurgesteld Eerlijk? Mijn moment van roem: Mijn moment komt nog Afwachten Eens moet het lukken 1 leven: Je hebt 1 leven Durf te leven Doelgericht Niet over doen

7 Pagina 7 Counseling opleiding, lesmaand 1 De vier afspraken: De vier afspraken maak je met jezelf: Hou je aan je woord! Maak niets persoonlijk! Maak geen veronderstellingen! Doe altijd je best! De toepassing Dia 63: Opdracht 7: De vier afspraken: maand1/opdracht7.html Kennistoets (1): Dia 2: Kennistoets 1 aanvragen: opleiding/counseling/kennistoets/kennistoets.html Kennistoets (2): De kennistoets van lesmaand 1 Screensaver: Wijsheid 2005

8 Geeft kleur aan je leven Barentszplein NJ Amsterdam Telefoon: (020)

Counseling opleiding, lesmaand 2

Counseling opleiding, lesmaand 2 Counseling opleiding, lesmaand 2 Inhoudsopgave Les 2: Introspectie plegen: Wat is introspectie? Familie stamboom Levensverhaal Biografie schrijven: Dia 27: http://www.psychowerk.com/pdf/ biografie.pdf

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 6

Counseling opleiding, lesmaand 6 Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 4

Counseling opleiding, lesmaand 4 Counseling opleiding, lesmaand 4 Inhoudsopgave Les 4 Handelend optreden van de counselor Percepties Niet vergeten terug te kijken Actie gevraagd Succesvolle hulpverlening Zes hoofdgroepen Vaardigheden

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 17

Counseling opleiding, lesmaand 17 Counseling opleiding, lesmaand 17 Inhoudsopgave DVD 17 A Les 17: Meditatie (verplichte lesstof) Introductie Bhavana De zuiverheid van meditatie Tradities Levensinstelling Aandachtspunten voor meditatie

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 9

Counseling opleiding, lesmaand 9 Counseling opleiding, lesmaand 9 Inhoudsopgave Les 9 NPM & motivatie Motivatie & doelen De wil Ik ben en ik wil De veelzijdigheid van de wil De wil en de psychologische krachten en wetten Psychologische

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 3

Counseling opleiding, lesmaand 3 Counseling opleiding, lesmaand 3 Inhoudsopgave Les 3: Hulpverlening, relaties & communicatie Hulpverlening een zorg Relatie aangaan met een cliënt Helpt praten? Dia 27: Opdracht 19: Hoe staat het ermee?

Nadere informatie

Wat is een mindfuck? PsychoWerk

Wat is een mindfuck? PsychoWerk PsychoWerk Wat is een mindfuck? Een mindfuck is een psychologisch spel dat je met jezelf speelt. Het heeft betrekking op het vrijelijk associëren op gedachten en gevoelens die je ervaart, zonder te checken

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 7

Counseling opleiding, lesmaand 7 Counseling opleiding, lesmaand 7 Inhoudsopgave DVD 7a Levensthema s Thema s die je leven bepalen Levensthema s achterhalen Wat is een levensthema? Wat is kenmerkend? Hoe herken je een levensthema? Hoe

Nadere informatie

Understanding Design WG04! Begrijpen wat ontwerpen is > Gericht vragen

Understanding Design WG04! Begrijpen wat ontwerpen is > Gericht vragen Understanding Design WG04! Begrijpen wat ontwerpen is > Gericht vragen WG 04: woorden en woorden verbeelden Oefening woorden: interview Oefening: karakteristiek tekenen Oefening: woorden verbeelden Feedback

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 10 Inhoudsopgave

Counseling opleiding, lesmaand 10 Inhoudsopgave Counseling opleiding, lesmaand 10 Inhoudsopgave DVD 10a Les 10 Toepassen van modellen Vormen van (on)vermogen Vormen van Vermogen Talent Eigenschap Vaardigheid Kracht Bezit VVV als hulpmiddelen Het VIS-model

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 14

Counseling opleiding, lesmaand 14 Counseling opleiding, lesmaand 14 Inhoudsopgave DVD 14 A Les 14 Visualiseren Wat is visualiseren? Het doel van visualiseren De 6 niveaus van visualiseren Reproductieve en creatieve verbeelding Aandachtspunten

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 11

Counseling opleiding, lesmaand 11 Counseling opleiding, lesmaand 11 Inhoudsopgave Les 11 Dramatiseren Dramatiseren als conflicteerder Dramatiseren als techniek Wat is dramatiseren? Wanneer gebruik je het dramatiseren als techniek? Waarom

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 15

Counseling opleiding, lesmaand 15 Counseling opleiding, lesmaand 15 Inhoudsopgave DVD 15 A Installeren Divx bundle Geschiedenis van de film (verplichte lesstof) Het ontstaan van de film Hoe werkt film? Illusie van beweging De voorlopers

Nadere informatie

Opdracht U bekijkt uw leven tot nu toe en denkt na over wat u allemaal heeft meegemaakt.

Opdracht U bekijkt uw leven tot nu toe en denkt na over wat u allemaal heeft meegemaakt. Uw levensweg U bekijkt uw leven tot nu toe en denkt na over wat u allemaal heeft meegemaakt. a Kijk naar de levensweg. Waar bent u nu? Wat bent u op uw weg tegengekomen? Mist u nog iets op de tekening?

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 18

Counseling opleiding, lesmaand 18 Counseling opleiding, lesmaand 18 Inhoudsopgave DVD 18 A Baboeska model (1) NPM, doordringen tot de kern Het Baboeska model: Het individu Het ik De persoonlijkheidsstructuur Het vertrekpunt Het ik, een

Nadere informatie

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor

Nadere informatie

Onderaan de lege tabel vind je een paar voorbeelden. Jouw tabel kan er uiteraard heel anders uit zien!

Onderaan de lege tabel vind je een paar voorbeelden. Jouw tabel kan er uiteraard heel anders uit zien! Naam: Datum: Instructies: Als we van streek zijn of ongelukkig vergeten we vaak de (belangrijke) positieve dingen in ons leven en de dingen die juist goed verlopen. Onze herinneringen en gedachten hebben

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

Overzicht sessies ouders Overzicht sessie kinderen Sessie 1 Introductie Sessie 2 Het verhaal en de veiligheid Sessie 3 Veiligheid en tips

Overzicht sessies ouders Overzicht sessie kinderen Sessie 1 Introductie Sessie 2 Het verhaal en de veiligheid Sessie 3 Veiligheid en tips Overzicht sessies ouders Overzicht sessie kinderen Sessie 1 Introductie Stap 1: Welkom en introductie Stap 2: Introductie van de werkboeken Stap 3: Uitleg doel van de groep Stap 4: Waarom beginnen ouders

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 13

Counseling opleiding, lesmaand 13 Counseling opleiding, lesmaand 13 Inhoudsopgave DVD 13a Intro 2 e jaar Maak je keuze Lichtgewicht studiejaar Middelzwaar studiejaar Zwaar studiejaar Les 13 a (Modellen toepassen) Symboliseren (2) Mythen,

Nadere informatie

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten. Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad

Nadere informatie

Vraag het de patiënt. En: Durf te luisteren. Irèn Alders, Stichting Tinkerbell Patiëntencoach. Zwolle. 4 februari 2013

Vraag het de patiënt. En: Durf te luisteren. Irèn Alders, Stichting Tinkerbell Patiëntencoach. Zwolle. 4 februari 2013 Vraag het de patiënt En: Durf te luisteren Irèn Alders, Stichting Tinkerbell Patiëntencoach Zwolle 4 februari 2013 Instructie voor tafelbegeleiders bij de thema-avonden georganiseerd door de DVN in samenwerking

Nadere informatie

C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse

C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil

Nadere informatie

* Kleuters uitdagen werkt!

* Kleuters uitdagen werkt! voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met

Nadere informatie

Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt.

Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt. Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt. In je eentje Time-out reflectie Time-out reflectie is een snelle manier om in je eentje

Nadere informatie

Wie praat wanneer met het kind? Methodisch Kind- Interview. Afstemming noodzakelijk. Voorwerk! Methodisch kind-interview.

Wie praat wanneer met het kind? Methodisch Kind- Interview. Afstemming noodzakelijk. Voorwerk! Methodisch kind-interview. Wie praat wanneer met het kind? Methodisch Kind- Interview Aafke Scharloo & Irene Martens Voorwerk! Afstemming noodzakelijk - Afstemming politie - Informatie verzamelen - Via de ouder/ begeleider het kind

Nadere informatie

Een verslag van de slingerproef en de proef over de slingertijd van de eigen benen. Het verslag bevat de volgende onderdelen:

Een verslag van de slingerproef en de proef over de slingertijd van de eigen benen. Het verslag bevat de volgende onderdelen: LOPEN ALS EEN MENS KORTE BESCHRIJVING: LOPEN ALS EEN MENS Bedoeld voor VO onderbouw Doelgroep Vmbo TL/Havo/VWO Thema Bionica, robot denise, slingerproef Soort lesmateriaal Practicum Waardering Verdieping

Nadere informatie

Het beeld opent een toegang naar verborgen ervarings-lagen in het innerlijke van de mens.

Het beeld opent een toegang naar verborgen ervarings-lagen in het innerlijke van de mens. Zevende Vlaams geestelijke gezondheidscongres Wie ben ik voor u? Mensbeelden in de geestelijke gezondheidszorg 16 en 17 september 2014 Antwerpen, Wilrijk - Campus Drie Eiken Werkwinkel Wie ben ik voor

Nadere informatie

Hoogbegaafd en gevoelig

Hoogbegaafd en gevoelig Hoogbegaafd en gevoelig Kazimierz Dabrowski Hoogbegaafd zijn is meer dan slim zijn. Hoogbegaafde mensen zijn vaak ook veel gevoeliger dan andere mensen. Daardoor ervaar je situaties soms intenser dan andere

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Eerst je eigen toekomst bedenken, voordat je samen een toekomst bedenkt. Aantrekkelijk voelen Pak je echte wens

Eerst je eigen toekomst bedenken, voordat je samen een toekomst bedenkt. Aantrekkelijk voelen Pak je echte wens Trainen en coachen Psycholoog Mirella Brok Skype Tilburg Made Den Bosch psycholoog@psycholoogmirellabrok.nl 06 1771 2728 KvK 51743256 Lid Nederlandse Beroepvereniging voor Toegepaste Psychologie Opwarmoefening

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Werken en leren met dyslexie en dyscalculie in de beroepspraktijkvorming. 5 en 7 juni 2012

Werken en leren met dyslexie en dyscalculie in de beroepspraktijkvorming. 5 en 7 juni 2012 Werken en leren met dyslexie en dyscalculie in de beroepspraktijkvorming Karin Lukassen (APS) k.lukassen@aps.nl Bert de Vos (APS) b.devos@aps.nl 5 en 7 juni 2012 Ik zit in mijn stageperiode in het laatste

Nadere informatie

WAT VERWACHTEN BEDRIJVEN van mij als stagiair(e)?

WAT VERWACHTEN BEDRIJVEN van mij als stagiair(e)? WAT VERWACHTEN BEDRIJVEN van mij als stagiair(e)? WAT VERWACHTEN ONTWERPBUREAUS VAN EEN CMD er DIE EEN MEELOOPSTAGE BINNEN HUN BEDRIJF GAAT VOLGEN? MIJN LOOPBAAN op de hogeschool Patiënten met pre diabetes

Nadere informatie

Gratis online Zelf-liefde test! www.lifestyling.me

Gratis online Zelf-liefde test! www.lifestyling.me Gratis online Zelf-liefde test! www.lifestyling.me De Zelf-liefde test bestaat uit een tiental vragen op een aantal belangrijke thema s in je leven: Zelfbeeld Relaties Werk Het leven Print de Zelf-liefde

Nadere informatie

LEREN LEREN WAT? HOE?

LEREN LEREN WAT? HOE? LEREN LEREN WAT? Bij leren leren ondersteunt de school je schoolse leren en biedt de school je methodieken om toe te passen in leersituaties buiten de school. HOE? Als school hebben we gekozen voor het

Nadere informatie

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl Nieuwsbrief 2015-3: Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken coaching en energetische therapie www.pranakompas.nl Een nieuw jaar nieuwe kansen! 9 Tips die je helpen je

Nadere informatie

WELKOM BIJ BOMBERBOT! LES 2: SEQUENTIES I LES 2: SEQUENTIES I WAAR GAAT DEZE LES OVER? INTRODUCTIE

WELKOM BIJ BOMBERBOT! LES 2: SEQUENTIES I LES 2: SEQUENTIES I WAAR GAAT DEZE LES OVER? INTRODUCTIE WELKOM BIJ BOMBERBOT! Bij onze lessen horen ook nog een online game, waarin de leerlingen de concepten die ze geleerd krijgen direct moeten toepassen, en een online platform, waarin u de voortgang van

Nadere informatie

Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B

Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B Inleiding Mensen, studenten dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Als je dat weet, begrijp je beter waarom een student iets aanpakt,

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite

Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Waar gaat dit over? Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Hier leer je hoe je een eigen webpagina kunt maken op de site van de school. Op deze webpagina kun je vertellen wie

Nadere informatie

Speel het spel. stimulansen

Speel het spel. stimulansen Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten

Nadere informatie

Opleiding Creatieve methodieken: experimenteren met vele talen Mieke Faes

Opleiding Creatieve methodieken: experimenteren met vele talen Mieke Faes Opleiding Creatieve methodieken: experimenteren met vele talen Mieke Faes Voor wie De opleiding richt zich enerzijds tot therapeuten, hulpverleners en begeleiders die in hun werk met volwassenen en jongeren,

Nadere informatie

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt

Nadere informatie

Ik stel veel 'doe-ik-het-goed' vragen. Ik weet hoe ik mezelf kan verbeteren, maar het lukt mij nog niet.

Ik stel veel 'doe-ik-het-goed' vragen. Ik weet hoe ik mezelf kan verbeteren, maar het lukt mij nog niet. Leerdoelen a.d.h.v. rubrics Rubrics voor het onderwijs Deze rubrics zijn door ons verzameld, geschreven of herschreven. Met vriendelijke groet, Team Vierkantgoed Rubric Optie 1 Optie 2 Optie 3 Optie 4

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

INTRODUCTIE PERSOONLIJKE GEGEVENS. Naam: Leeftijd: Geslacht: m / v. Begindatum:

INTRODUCTIE PERSOONLIJKE GEGEVENS. Naam: Leeftijd: Geslacht: m / v. Begindatum: Naam Datum: INHOUDSOPGAVE 1. Introductie 2. Persoonlijke gegevens 3. Rapportage kwaliteit van leven 4. Persoonlijke ontwikkeling plan (POP) 5. Competenties waar nu aan wordt gewerkt 6. Binnen de stichting

Nadere informatie

Netwerk- en studiedag De blik van buiten. Workshop Leiderschap in Veranderen

Netwerk- en studiedag De blik van buiten. Workshop Leiderschap in Veranderen Netwerk- en studiedag De blik van buiten Workshop Leiderschap in Veranderen Er zit meer wijsheid in Verwondering dan in Verbijstering drs. Maaike Arends Leiderschap in Veranderen Het vermogen om bij mensen

Nadere informatie

5 tips voor ouders van een beelddenker!

5 tips voor ouders van een beelddenker! 5 tips voor ouders van een beelddenker! Anke van de Laar Beelddenkers zijn heerlijke kinderen. Ze hebben het lastig in onze talige wereld, waarin volgorde en tijd superbelangrijk zijn. Accepteer dat u

Nadere informatie

eigen woonplaats Oorlog: geschiedenis in de geschiedenis monumenten hebben te maken met oorlogen? Welke oorlogen

eigen woonplaats Oorlog: geschiedenis in de geschiedenis monumenten hebben te maken met oorlogen? Welke oorlogen geschiedenis Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Introduceren thema Oorlog:

Nadere informatie

Je doel behalen met NLP.

Je doel behalen met NLP. Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,

Nadere informatie

Hieronder leggen we je uit wat je moet doen om mee te doen aan Digibattle. En om te winnen. Lees het dus goed door.

Hieronder leggen we je uit wat je moet doen om mee te doen aan Digibattle. En om te winnen. Lees het dus goed door. DIGIBATTLE - UITLEG PLAN Hieronder leggen we je uit wat je moet doen om mee te doen aan Digibattle. En om te winnen. Lees het dus goed door. I. Een app bouwens is teamwork Je kunt alleen aan DigiBattle

Nadere informatie

Lisbo Begrijpend Lezen

Lisbo Begrijpend Lezen Wat en waarom Lisbo Begrijpend Lezen Begrijpend lezen op de Tine Marcusschool Technisch lezen op orde Verzoek CPS mee te doen aan Lisbo-BL 9 SBO-scholen + 1 school cluster 2 (ESM) Binnen het taal-leesverbetertraject

Nadere informatie

Anita Willemsen & Leander Westerbeek van Eerten

Anita Willemsen & Leander Westerbeek van Eerten Anita Willemsen & Leander Westerbeek van Eerten Programma Solliciteren Zoeken en benaderen Het gesprek Wat als het niet lukt? Hoe zorg je ervoor dat wat er in de motor zit ook uit de wielen komt? Alles

Nadere informatie

VUL DE MBTI VRAGENLIJST IN VANUIT JE GEVOEL EN PERSOONLIJKHEID, NIET VANUIT JE FUNCTIE

VUL DE MBTI VRAGENLIJST IN VANUIT JE GEVOEL EN PERSOONLIJKHEID, NIET VANUIT JE FUNCTIE Wat is jouw voorkeur gedrag? In welke omgeving kom je wel en niet tot je recht en waarom? Hoe reageer jij bij stress of bij veranderingen? Nieuwsgierig naar jouw profiel? Vul onderstaande MBTI-vragenlijst

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 3)

Luisteren: muziek (A2 nr. 3) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE Praktijk 8 Deeltijd

TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE Praktijk 8 Deeltijd TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE Praktijk 8 Deeltijd Titel vak: Praktijk 8 Kwartaal: 4 Voltijd/deeltijd: Deeltijd Studiejaar: 2 Datum versie: April 2013 ECTS: 5 Assessoren: Vakcoördinator: Caroline Zijlstra, Chris

Nadere informatie

5. COACHEN OP DE TAAK-AS

5. COACHEN OP DE TAAK-AS 5. COACHEN OP DE TAAK-AS 5.1 Inleiding Om het bewustzijn, inzicht en probleemoplossend vermogen van de coachee te ontwikkelen, maken we gebruik van de coachmatrix. We kunnen hierbij gebruik maken van de

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN Gespreksvoering is een kwestie van je gezond verstand gebruiken. INLEIDING Een professioneel gesprek is geen alledaags gesprek. Bij een professioneel gesprek heb

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

waar denkt u aan bij het woord opvoeden? De kracht van Positief opvoeden Overzicht Hoop en verwachting

waar denkt u aan bij het woord opvoeden? De kracht van Positief opvoeden Overzicht Hoop en verwachting Overzicht De kracht van Positief opvoeden 1 Hoop en verwachting Opvoeden in de praktijk Waarom positief opvoeden? De 5 principes van positief opvoeden Tijd voor vragen en discussie 2 Hoop en verwachting

Nadere informatie

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen? Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan

Nadere informatie

MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT

MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT Jij en het hbo. een succesvolle combinatie? 1 UNIEKE KANS Jij en het hbo..een succesvolle combinatie? Unieke kans..test jezelf voor het hbo! Krijg zicht op jezelf Ontdek je

Nadere informatie

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales.

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales. Drijfveren Tool 1.0 Carolien van Herrikhuyzen www.cforcycling.nl www.cforcycling.com carolien@cforcycling.nl Om wat handvaten te hebben voor een gesprek met ons begeleidingsteam bij het formuleren van

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Let op! Je hoeft de app niet te bouwen. Je krijgt ook geen extra punten hiervoor.

Let op! Je hoeft de app niet te bouwen. Je krijgt ook geen extra punten hiervoor. DIGIBATTLE - UITLEG PLAN Een app bouwens is teamwork Je kunt alleen aan DigiBattle meedoen als team. Waarom? Het werken in teamverband is dagelijkse praktijk bij app-bouwers. Je kunt veel meer werk verzetten

Nadere informatie

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord. Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Counseling opleiding, lesmaand 8

Counseling opleiding, lesmaand 8 Counseling opleiding, lesmaand 8 Inhoudsopgave Les 8 (deel1) Modellen toepassen (1) Behoeften, triggers & motieven Behoeften Primaire behoeften Secundaire (oftewel sociale) behoeften Wederzijdse beïnvloeding

Nadere informatie

Kerntaak 1 Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning. STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit

Kerntaak 1 Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning. STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit werkplanning Werkproces 1.5 Ondersteunt bij (sociale) activiteiten STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit Als je in zorg of welzijn werkt, krijg je te maken met het helpen bij creatieve activiteiten.

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers. Het enige moment wat telt is:

Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers. Het enige moment wat telt is: Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers Het enige moment wat telt is: NU Programma 1. Wat is mindfulness? 2. Wat levert mindfulness op? 3. Evaluatie van de ingevulde enquête. 4. De

Nadere informatie

Wervelende. Voorlichtingsshow

Wervelende. Voorlichtingsshow De Wervelende Voorlichtingsshow Introductieles/Omkadering 1. HINTS Doelstelling: Taal en termen kennen. Werkwijze: Om beurten krijgt men een woord in het oor gefluisterd door de begeleider De deelnemer

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

MONTAGETOOL MONTAGETOOL. voor docenten. voor studenten. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo

MONTAGETOOL MONTAGETOOL. voor docenten. voor studenten. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo MONTAGETOOL voor docenten voor studenten Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo MONTAGETOOL Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo Fig. 08 Docenten Montagetool Bouw ook samen met je medestudenten

Nadere informatie

Informatie voor deelnemers aan de training " Op weg naar het zelfstandig ondernemerschap".

Informatie voor deelnemers aan de training  Op weg naar het zelfstandig ondernemerschap. Bijlage: Opzet training hoe start ik een eigen bedrijf. Informatie voor deelnemers aan de training " Op weg naar het zelfstandig ondernemerschap". Indien u van plan bent een eigen bedrijf te starten vanuit

Nadere informatie

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

B².DNA Strategische GedragsVerbetering. Visie op Leiderschap. www.b2dna.nl

B².DNA Strategische GedragsVerbetering. Visie op Leiderschap. www.b2dna.nl Visie op Leiderschap Leiderschapsvisie? Kortweg: een visie is wat er over 1 tot twee jaar moet staan, hoe dat functioneert en voelt. En: jouw visie op leiderschap is de toetssteen en de leidraad voor de

Nadere informatie

Je oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand van het handelingsformulier Voorlichting geven.

Je oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand van het handelingsformulier Voorlichting geven. OPDRACHTFORMULIER Voorlichting geven Naam student: Datum: Opdracht Je geeft voorlichting aan een of meer zorgvragers. Voordat je gaat oefenen Je oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand

Nadere informatie

Met de deur in huis. Een onderzoek naar een ethische en methodologische onderbouwing van outreachende huisbezoeken in het sociaal werk.

Met de deur in huis. Een onderzoek naar een ethische en methodologische onderbouwing van outreachende huisbezoeken in het sociaal werk. Met de deur in huis Een onderzoek naar een ethische en methodologische onderbouwing van outreachende huisbezoeken in het sociaal werk. HoGent PWO Met de deur in huis 1 Opbouw 1. Opbouw onderzoek 2. Resultaten

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien.

MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien. DOELGROEP: basisschool THEMA: spreekbeurt MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- ALS IK EEN... WAS... Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars

Nadere informatie

Strategisch netwerken. 02 september 2015

Strategisch netwerken. 02 september 2015 Strategisch netwerken 02 september 2015 Strategisch netwerken ## augustus 2015 Onderwerpen Diverse strategieën. Opdrachten. Zet aan tot actie om een keuze te maken. Focus. Doe het constant. 3 Inleiding

Nadere informatie

Kernklas. Ieder kind is uniek...

Kernklas. Ieder kind is uniek... Alle kinderen blij in het onderwijs van nú Kernklas Ieder kind is uniek......en is méér dan het gedrag dat zich laat zien. Een kind heeft gevoelens, emoties, behoeften, interesses, passie en talenten.

Nadere informatie

Ont - moeten. www.psysense.be

Ont - moeten. www.psysense.be Ont - moeten www.psysense.be Definitie van relatie Een relatie is iets waarbij je geeft en neemt, je streeft naar een win/win situatie. Je toont een relatie in een gebaar. De gebaren zijn vaak oprechter

Nadere informatie

ONTSLA JEZELF Jouw Eerste Stap Naar Werken Met Energie En Voldoening Dit rapport is geschreven voor iedereen die al lang op zoek is naar werk dat echt voldoening gaat geven en in een ideale wereld het

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder. Student(e) Klas Stageschool Plaats

Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder. Student(e) Klas Stageschool Plaats Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Mentor Datum Groep Aantal lln Vak- vormingsgebied: beeldende

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 6 Inleiding Hallo Lisa, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder

Nadere informatie

Hoe ben jij KNAP??? >> Doe nu de test! Ga naar de 'Vragenlijst' Howard Gardner

Hoe ben jij KNAP??? >> Doe nu de test! Ga naar de 'Vragenlijst' Howard Gardner Hoe ben jij KNAP??? Je zou talent kunnen omschrijven als ergens heel goed in zijn. Elk mens heeft zo z n eigen talenten. Zelfs de grootste luilak die heeft namelijk een slaaptalent en een lui op de bank

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

Oefening. Oefening "Kracht Cirkel" Stap 1

Oefening. Oefening Kracht Cirkel Stap 1 Soms zijn er situaties waar je minder zelfvertrouwen voelt. Bijvoorbeeld tijdens het afleggen van een examen, een sollicitatiegesprek of het geven van een presentatie. Het zijn van die uitdagingen waarbij

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken. Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken. Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo 2 Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken Met dit document geven wij docenten en loopbaanbegeleiders

Nadere informatie

2012-2013. ervaringsdeskundige. Mensen met een licht verstandelijk beperking. Opleiding tot

2012-2013. ervaringsdeskundige. Mensen met een licht verstandelijk beperking. Opleiding tot 2012-2013 Opleiding tot ervaringsdeskundige Mensen met een licht verstandelijk beperking Uit eigen ervaring... Ik wil mijn stem laten horen, in een groot aantal werkvelden wordt er steeds meer gebruik

Nadere informatie

Training Netwerken Forum 12-5-2014

Training Netwerken Forum 12-5-2014 Training Netwerken Forum 12-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Inleiding 6 Opdracht Je eigen netwerk 7 Theorie 8 Opdracht In gesprek

Nadere informatie

Zoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl

Zoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123.nl Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is niet gemakkelijk. Er zijn zoveel mogelijkheden, maar welke studie past goed bij jou? Misschien weet je al jaren

Nadere informatie

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële

Nadere informatie

Praktische 6-daagse training om coachend te leren luisteren met afsluitende toets, incl. terugkommiddag Speciaal voor verloskundigen

Praktische 6-daagse training om coachend te leren luisteren met afsluitende toets, incl. terugkommiddag Speciaal voor verloskundigen Coachend Luisteren voor Verloskundigen Praktische 6-daagse training om coachend te leren luisteren met afsluitende toets, incl. terugkommiddag Speciaal voor verloskundigen 1 Waarom deze training? Als verloskundige

Nadere informatie

Anna en Noah starten met een opleiding in een avondschool. Ze doen een graduaat marketing. Tijdens de eerste pauze praten ze met elkaar.

Anna en Noah starten met een opleiding in een avondschool. Ze doen een graduaat marketing. Tijdens de eerste pauze praten ze met elkaar. JEZELF VOORSTELLEN Anna en Noah starten met een opleiding in een avondschool. Ze doen een graduaat marketing. Tijdens de eerste pauze praten ze met elkaar. Wat moet je doen? 1. Lees de dialoog op blad

Nadere informatie