Paragraaf Lokale heffingen

Transcriptie

1 Paragraaf Lokale heffingen Deze paragraaf gaat over het tarieven- en kwijtscheldingsbeleid van gemeentelijke belastingen en overige heffingen a Algemeen De totale opbrengst aan belastingen en overige heffingen bedraagt in 2016 circa 59 mln. Dit bedrag komt overeen met ongeveer 12% van de totale gemeentelijke baten. In tabel 1 zijn de opbrengsten van de lokale heffingen weergegeven: Tabel 1 Opbrengsten lokale heffingen Bedragen x Omschrijving heffing Rekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Algemene Heffingen (programma Algemene baten en lasten) Onroerende-zaak belastingen Precariobelasting Subtotaal Bestemmingsheffingen (overige programma`s) Afvalstoffenheffing Rioolheffing Begraafrechten Hondenbelasting Leges Burgerzaken Parkeerbelasting Marktgelden Leges omgevingsvergunning Overige heffingen (m.n. leges) Subtotaal Totaal generaal b Vaststelling tarieven gelijktijdig met begroting Aan de in deze begroting opgenomen belastingopbrengsten liggen bepaalde aannames rond de hoogte van de tarieven ten grondslag. De belastingtarieven en het tarievenbeleid worden daarom gelijktijdig met de begroting vastgesteld. Op die manier vormen de tarieven integraal onderdeel van de politieke discussie rondom de begroting. De formele vaststelling van de tarieven gebeurt bij het vaststellen van de belastingverordeningen in de raad van november. Het accent ligt dan op de fiscaal-juridische aspecten c Tarievenbeleid algemeen Het tarievenbeleid voor 2016 ziet er als volgt uit: Uitgangspunt voor de tarieven 2016 zijn de tarieven 2015 gecorrigeerd voor inflatie. Afhankelijk van de aard van de belasting wordt een inflatiecorrectie toegepast. In 2016 doet de bijzondere situatie zich voor dat de inflatiecorrectie per saldo negatief is en de tarieven 2016 ten opzichte van 2015 verlaagd worden. Voor de overwegend prijsgevoelige heffingen, zoals de onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing, rioolheffingen, precariobelasting en hondenbelasting is de inflatiecorrectie -/- 0,7 %. Voor de overwegend loongevoelige heffingen, zoals leges, begraafrechten, bruggelden, havengelden, marktgelden en veergelden, is de inflatiecorrectie -/- 2,0 %. Eventuele tariefsverhogingen worden expliciet in deze paragraaf voorgelegd. Uitzonderingen op dit tarievenbeleid zijn: 1

2 Bij alle heffingen waar een relatie is tussen het gebruiken van een bepaalde voorziening/dienst en het betalen voor deze voorziening/dienst geldt een wettelijke maximumgrens van 100% kostendekking (afvalstoffenheffing, rioolheffingen, begraafrechten, bruggelden, havengelden, marktgelden, veergelden en leges). Bij deze heffingen mogen de tarieven dus nooit zo hoog zijn dat de opbrengsten hoger zijn dan de kosten. Indien wettelijk het tarief is gemaximaliseerd, wordt het maximaal mogelijke tarief gehanteerd (paspoort- en rijbewijsleges bijvoorbeeld) d Lastendruk 2016 Voor het eerst worden in de begroting 2016 financiële kengetallen opgenomen (paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing). Eén daarvan is de Belastingcapaciteit. Die geeft het verschil weer tussen de gemiddelde lokale lasten van de gemeente Leeuwarden en het landelijk gemiddelde. Tabel 2 Belastingcapaciteit Bedragen in rek 2014 begr 2015 begr 2016 OZB-lasten gezin gem. WOZ-waarde Rioolheffing gezin gem. WOZ-waarde Afvalstoffenheffing gezin Totale woonlasten Woonlasten landelijk gemiddelde t Gemiddelde WOZ-waarde Belastingcapaciteit n.v.t. 92,8% 90,0% In vergelijking met het landelijk gemiddelde vallen de lokale lasten gunstig uit en dalen in de lijn der verwachting ten opzichte van e Uitvoering Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) Op grond van de Wet WOZ wordt jaarlijks de economische waarde van de onroerende zaken in Leeuwarden bepaald en vervolgens meegedeeld aan de belanghebbenden. Voor het belastingjaar 2016 geldt als waardepeildatum 1 januari Op basis van de uitkomsten van de taxaties tot dusverre wordt voor 2016 bij de woningen uitgegaan van een waardedaling van -3 % en bij de nietwoningen van een waardedaling van -5 %. Zie ook tabel 3 voor het verloop over de afgelopen jaren. Tabel 3 Waardeontwikkeling WOZ-waarde t.o.v. voorgaande jaren Woningen - 2,5% - 5,0% - 5,8% - 5,9% - 3% Niet-woningen - 3,7% - 4,3% - 7,0% - 6,8% - 5% 2.3.1f Onroerende-zaakbelastingen (OZB) De OZB bestaat uit drie afzonderlijke belastingen: een belasting voor de gebruikers van niet-woningen; een belasting voor de eigenaren van niet-woningen; een belasting voor de eigenaren van woningen. Bij de berekening van de tarieven OZB wordt van bepaalde vaste verhoudingen uitgegaan. Hiermee wordt beoogd om een stabiele lastendruk te bevorderen en daarmee de acceptatiegraad van de lokale belastingen. 2

3 Tussen het gebruikers- en eigenarentarief is een vaste verhouding van 1 : 1,25. Daarnaast is er een vaste verhouding tussen het aandeel van de woningen en de niet-woningen in de totale opbrengst. Met deze laatste verhouding wordt voorkomen dat verschillen in waardeontwikkeling tussen woningen en niet-woningen leiden tot verschillen in ontwikkeling van de belastingdruk. Tabel 4 Vaste verhoudingen opbrengsten OZB Woningen 40,3% 41,5% 43,3% 44,9% 44,9% Niet-woningen 59,7% 58,5% 56,7% 55,1% 55,1% Totaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Tabel 5 Ontwikkeling tarieven OZB (% stijging t.o.v. vorig jaar exclusief inflatie) Omschrijving Woningen 0,0% 0,0% 0,0% 4,3% 0,01% Niet-woningen 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,88% Bij de stijgingen en dalingen van de tarieven in tabel 5 is geen rekening gehouden met de aanpassing van de tarieven als compensatie van de wijzigingen in de WOZ-waarde. In geval van een waardestijging worden de tarieven verlaagd en respectievelijk in geval van een waardedaling verhoogd. Dit heeft echter geen gevolgen voor de reële belastingdruk (opbrengst OZB blijft ongewijzigd). Ondernemersfonds Met ingang van 2009 is een ondernemersfonds in Leeuwarden ingesteld. Dit houdt in dat de tarieven van de OZB voor de niet-woningen in heel Leeuwarden met 5,5% extra verhoogd zijn en dat de meeropbrengst ( in 2016) volledig in een door de ondernemers zelf beheerd fonds gestort wordt. Dit fonds kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor de bekostiging van de Sinterklaasintocht. In 2011 heeft een evaluatie van het Ondernemersfonds plaatsgevonden. Op grond van deze evaluatie is begin 2012 door de gemeenteraad besloten de bekostiging van het Ondernemersfonds in de huidige vorm (5,5% opslag op de OZB) voort te zetten tot en met Eind 2016 vindt opnieuw een evaluatie plaats en wordt op basis van deze evaluatie een besluit genomen voor de periode 2017 en verder g Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing dient ter bestrijding van de kosten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. Hier is sprake van een wettelijke inzamelplicht. In tabel 6 zijn de tarieven afvalstoffenheffing van de voorgaande jaren en de voorgestelde voor 2016 weergegeven: Tabel 6 Ontwikkeling tarieven afvalstoffenheffing Bedragen in Omschrijving Stijging 2016 t.o.v Eenpersoonshuishouden 175,52 170,06 162,14 168,35 167,17-0,7% Meerpersoonshuishouden 263,28 255,09 243,21 252,53 250,76-0,7% Tussen de tarieven van één- en meerpersoonshuishoudens bestaat een vaste verhouding van 1 : 1,5. De daling van het tarief ontstaat door toepassing van de inflatiecorrectie (-0,7% in 2016). De lasten zijn met ruim gestegen. Dit wordt vooral veroorzaakt door een toename in de verwerking van de hoeveelheid kunststoffen en de verwerking van drankenkartons. Deze lasten worden gedekt door vergoedingen vanuit het Afvalfonds Verpakkingen. In 2015 is een bedrag van onttrokken aan de voorziening egalisatie heffingen. Voor 2016 wordt onttrokken aan de voorziening egalisatie heffingen. Op basis van de motie demping tarieven afvalstoffenheffing (begrotingsbehandeling 2012) kan de komende vier jaren een 3

4 onttrekking van gelijke omvang plaatsvinden. De verwachting is dat de tarieven de komende jaren op het huidig niveau gehandhaafd kunnen blijven. Naar verwachting bedraagt de stand van de voorziening eind h Rioolheffingen De kosten voor riolering worden aan de bewoners in rekening gebracht via drie afzonderlijke rioolheffingen: een belasting voor de gebruikers van woningen; een belasting voor de gebruikers van niet-woningen; een belasting voor de eigenaren van woningen en niet-woningen. Bij de kostentoerekening van de rioolheffingen worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: 100% kostendekkendheid. Basis van de kosten is het Gemeentelijk Rioleringsplan ; eigenaren nemen 47% van de te verhalen kosten van het riool voor hun rekening en de gebruikers 53%; binnen het gebruikersdeel nemen de woningen 66% van de kosten voor hun rekening en nietwoningen 34%. De financiële gevolgen van een negatieve inflatiecorrectie van -0,7% op het tarief rioolheffing 2016 en een negatieve bijstelling op de aantallen gebruikers niet-woningen worden vooralsnog gecompenseerd uit de voorziening egalisatie heffingen. Aan de hand van een actualisatie van het huidige Gemeentelijk Rioleringsplan dient in 2016 te worden beoordeeld of een procentuele verhoging van de tarieven rioolheffing noodzakelijk is voor 2017 en volgende jaren. De voorgestelde tarieven rioolheffingen zien er als volgt uit: Tabel 7 Ontwikkeling tarieven rioolheffingen Rioolheffingen %-daling t.o.v Eigenaren % van de WOZ-waarde 0,06127% 0,06545% 0,07047% 0,06157% 0,06129% - 0,5% Gebruikers woningen EPHH 60,05 60,95 60,95 60,95 60,52-0,7% Gebruikers woningen MPHH 90,08 91,43 91,43 91,43 90,78-0,7% Gebruikers niet-woningen (=> 10 m3) Gebruikers niet-woningen (< 10 m3) 193,14 196,04 196,04 196,04 194,67-0,7% 64,32 65,28 65,28 65,28 64,83-0,7% De eigenaren heffing daalt in absolute zin met 0,5%. Dit is een gevolg van de doorrekening van het inflatiecijfer in relatie tot het effect van de neerwaartse bijstelling van de waardevaststelling in het kader van de Wet WOZ i Hondenbelasting De hondenbelasting wordt geheven van de houder van een hond. In Leeuwarden wordt de hondenbelasting als bestemmingsheffing geheven, waarbij de hondenbelasting dient als dekking van de kosten voor hondenvoorzieningen (vervuiler betaalt). Om uitvoering te geven aan het collegeprogramma wordt de voorziening egalisatie heffingen, ter voorkoming van onevenwichtige fluctuaties in de tarieven, in 2016 voor belast. Daarnaast is het aantal geregistreerde honden toegenomen. Dit is een gevolg van intensievere controles. Dit leidt ertoe dat het tarief hondenbelasting naast toepassing van het algemene prijsgevoelige inflatiecijfer (- 0,7 %) met nog -5,23 % extra kan worden verlaagd. Ondanks de enigszins toegenomen kosten voor de uitvoering van de werkzaamheden aan het product hondenbelasting wordt de verhouding tussen de baten en lasten in balans gehouden. 4

5 De controle op het houden van honden vindt, evenals voorgaande jaren, ook in 2016 plaats. Behalve voor het dekken van de kosten van de hondenvoorzieningen wordt de hondenbelasting gebruikt als instrument om het aantal honden te reguleren. Om die reden is sprake van een progressief tarief. De volgende progressie wordt gehanteerd: tweede hond: 1,5 maal het tarief van de eerste hond; iedere volgende hond: 2 maal het tarief van de eerste hond; voor kennels geldt 3 maal het tarief van de eerste hond. In tabel 8 is de ontwikkeling van de tarieven over de afgelopen jaren aangegeven: Tabel 8 Ontwikkeling tarieven hondenbelasting Bedragen in Omschrijving Stijging 2016 t.o.v Eerste hond 68,55 68,42 66,13 66,99 63,01-5,93% Tweede hond 102,83 102,63 99,20 100,49 94,52-5,93% Iedere volgende hond 137,10 136,84 132,26 133,98 126,02-5,93% Kennel 205,65 136,84 198,39 200,97 189,03-5,93% 2.3.1j Parkeerbelasting In het collegeprogramma is opgenomen dat Leeuwarden voor bewoners, bedrijven en bezoekers van onze binnenstad kwalitatief hoogwaardige parkeervoorzieningen wordt geboden. Veilig, licht en schoon. In 2016 worden de tarieven niet verhoogd. De eerstvolgende tariefsverhoging is per De in het collegeprogramma genoemde 5 % is een taakstelling boven de reguliere verhoging van 10 % eens per drie jaar. Deze verhoging wordt ingevoerd per In 2016 worden de voorstellen gepresenteerd hoe dit te realiseren. Deze planning staat ook in het uitvoeringsprogramma van het parkeerbeleidsplan dat eind 2015 de raad wordt voorgelegd. Voor de Harlingertrekweg wordt in 2016 betaald parkeren ingevoerd. Bewoners van woonboten betalen voor een parkeervergunning het tarief van de blauwe zone. Dit geldt ook voor alle woonboten aan de Oostersingel, die ook onder het regiem van Vergunninghouders gaan vallen. Tenslotte wordt een pilot spitsmijden parkeren WTC tussen de Harlingertrekweg en het WTC-hotel (achter slagboom) in 2016 uitgevoerd. Dit houdt in dat er betaald parkeren van ma-za van 8-18:00 uur wordt ingevoerd voor dit terrein. Het tarief is 0,10 per uur. Er geldt een spitstoeslag van 1 per uur tussen 8-9 uur bij inrijden en tussen 16:00 18:00 uur bij het uitrijden. In de begroting is rekening gehouden met de uitbreiding van betaald parkeren aan de Harlingerstraatweg en in de directe omgeving van het WTC. In het kader van de harmonisatie van regelgeving zijn ook voor de kernen van Grou en Irnsum tarieven voor een parkeerontheffing of -vergunning opgenomen k Precariobelasting Het verschil tussen de tarieven van de verkoopstandplaatsen in Leeuwarden en de dorpen van voormalig Boarnsterhim is erg groot. Om ervoor te zorgen dat de exploitatie voor de ondernemers die gebruik maken van een verkoopstandplaats rendabel kunnen blijven is ervoor gekozen om de tarieven te gaan differentiëren. De tarieven van de verkoopplaatsen worden met ingang van 2016 verdeeld in een locatie A en B. Locatie A betreft de stad Leeuwarden en de Groene Ster. De dorpen van voormalig gemeente Boarnsterhim vallen onder de categorie B en worden in een overbruggingsregeling van twee jaar, 50% in 2016 en 60% in 2017, naar uiteindelijk 70% in 2018 van het A-tarief gebracht. 5

6 Bij de verkoopstandplaatsen in Grou en Warten is sprake van vergunningen voor 1 dag per week. Dat is de reden waarom hiervoor, net als voorgaande jaren, een tarief is opgenomen voor een kalenderjaar. Bij de omrekening van de tarieven van voormalig Boarnsterhim is gerekend met een gemiddelde verkoopkraam van 20 m2. Bij de herberekening is gekozen voor een vermenigvuldigingsfactor van 3 voor een maand en vervolgens een factor 9 om het jaarbedrag vast te stellen. Voor het eerste jaar betekent dit een stijging van 52,4% l Leges Algemeen De gemeente heeft een nieuwe werkwijze voor het verstrekken van standaardinformatie ten behoeve van taxatierapporten ontwikkeld. Deze werkwijze is van toepassing voor een specifieke doelgroep, de makelaars, bankiers en notarissen. Door het gebruik van een " spider" kan de benodigde informatie online worden opgevraagd. Het voordeel is dat de klant veel sneller over de benodigde informatie kan beschikken en dat deze informatie in principe te allen tijde online beschikbaar is. Voor het verkrijgen van de informatie vraagt de gemeente een vergoeding. Deze vergoeding houdt rekening met ontwikkelkosten van de spider, de kosten van gegevensbeheer en het gemiddeld aantal aanvragen. Met een tariefstelling van 15,00 is er geen risico aanwezig dat opbrengst de kosten gaat overschrijden. De energieleverancier heeft de transportkosten verlaagd. In de doorberekening van de tarieven, evenementen en/of standplaatsen, wordt hier rekening mee gehouden. Dit heeft tot gevolg dat een standplaatshouder op de Langepijp, bij de Beurs, Prins Hendrikbrug en de Brandemeer gemiddeld minder energielasten hoeft af te dragen. Burgerzaken Het aantal reisdocumenten en rijbewijzen, die hun geldigheid verlies t in 2016, bedraagt aanzienlijk meer dan voorgaande jaren. Op grond hiervan is rekening gehouden met een meeropbrengst aan leges burgerzaken. Omgevingsvergunning Als gevolg van economische ontwikkelingen en wijzigingen in regelgeving met als trend dat er in steeds minder gevallen een vergunning nodig is, is het aantal bouwaanvragen de laatste jaren sterk afgenomen. Daarnaast is de verwachting dat er in 2015 nauwelijks grote projecten zijn die doorlopen naar het volgende jaar. Binnen het beleidsproduct omgevingsvergunning wordt gewerkt met een flexibele schil waarmee ook aan de personele kant kan worden ingespeeld op deze ontwikkeling. De begroting is zowel aan de opbrengsten- als aan de kostenkant naar beneden bijgesteld m Havengelden De tarieven havengelden zijn gecorrigeerd met een negatieve inflatiecorrectie van 2%, behoudens het passantentarief per strekkende meter in de havens Leeuwarden Grou en Warten. In het kader van de harmonisatie havengelden worden, met ingang van 2016, de tarieven éénduidig berekend per strekkende meter. Dit betekent dat het tarief voor de passantenhavens in Leeuwarden wordt omgezet van lengteklasse naar strekkende meter zoals dat ook geldt voor de havens in Grou en Warten. Het gemiddelde tarief per strekkende meter in 2015 was in Leeuwarden 1,15 incl. BTW. Genoemd tarief gaat ook gelden in 2016 voor alle overige passantenhavens in onze gemeente. Het tarief in de havens van Grou en Warten wordt met 0,10 per strekkende meter verhoogd. De verhoging van het tarief in Grou en Warten achten wij meer dan redelijk gelet op de gerealiseerde voorzieningen in het kader van het project Waterfront Grou; aanleg van de waterpromenade, internet en een voorziening voor het innemen van vuilwater. Inclusief deze verhoging blijft het tarief desondanks nog achter ten opzichte van omliggende havens en is er geen sprake van een kostendekkend tarief. 6

7 Dit leidt ertoe dat het tarief voor de passantenhavens niet wordt geïndexeerd met het algemene uitgangspunt (negatieve inflatiecorrectie) n Begraafrechten De beheerkosten van de begraafplaatsen zijn hoger dan de inkomsten. Momenteel wordt 72% van de lasten gedekt. Aan de hand van de kengetallen en ervaringscijfers uit 2015 wordt het product begraven in 2016 geëvalueerd. Gelet op de verhouding van de kosten en baten worden de tarieven 2016 daarom niet neerwaarts bijgesteld met de inflatie van -2,0%, maar blijven de tarieven ongewijzigd ten opzichte van o Brug- en Veergelden De brug- en veergelden worden eens in de drie jaar gewijzigd. Het betreft hier contante betalingen die het noodzakelijk maken dat er met hanteerbare tarieven kan worden gewerkt. In 2018 worden deze tarieven opnieuw vastgesteld p Marktgelden Het tarief voor het gebruik van elektra wordt in een periode van 3 jaar meer kostendekkend gemaakt. Gedurende de periode van 2014 tot en met 2016 wordt het tarief jaarlijks met 15% verhoogd q Kwijtscheldingsbeleid Het verlenen van kwijtschelding is aan wettelijke regels gebonden. Strenger toepassen van deze regels is toegestaan, ruimhartiger toepassen niet. Ook kan de gemeente zelf bepalen welke belastingen al dan niet voor kwijtschelding in aanmerking komen. Het beleid van de gemeente Leeuwarden is er altijd op gericht geweest om de wettelijke kwijtscheldingsmogelijkheden zo optimaal mogelijk te benutten. Daarnaast streeft de gemeente er naar de kwijtscheldingsregeling zo eenvoudig mogelijk voor de bewoners toe te passen. In Leeuwarden is kwijtschelding mogelijk van: OZB woningen, rioolheffingen woningen en afvalstoffenheffing (met uitzondering van de extra container) en met ingang van 2015 ook precariobelasting voor woonschepen en woonwagens. Tabel 9 Kwijtgescholden belastingbedragen per belastingsoort Bedragen in Kwijtschelding per Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting belastingsoort Afvalstoffenheffing Rioolheffing OZB Hondenbelasting Totaal