Nieuwsbrief van de vakgroep Nederlands - Universiteit Debrecen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief van de vakgroep Nederlands - Universiteit Debrecen"

Transcriptie

1 Nieuwsbrief van de vakgroep Nederlands - Universiteit Debrecen Lentesemester 2013/2014 Voor u ligt de spiksplinternieuwe nieuwsbrief van onze vakgroep. Dit semester kwamen gastdocenten op bezoek, gingen studenten op Erasmus, vierden docenten en studenten op de Nederlandse ambassade Koningsdag en werden er nieuwe boeken uitgegeven. Over dit alles (en meer!) kunt u lezen terwijl u in de zon een ijsje eet. Een fijne zomer! Gábor Pusztai.

2 Inhoud Koningsdag op de Nederlandse ambassade 3 Interview met professor Joop van der Horst 4 Erasmus: vijf tips voor Leuven en vijf tips voor Leiden 7 Drie in Debrecen Met Erasmus naar Hongarije 8 Nieuwe bundel over Hongaars-Nederlandse betrekkingen 11 Interview met professor Ferenc Postma 12 Een week in Leuven 14 Interview met dr. Jan Urbaniak 15 Mini-jobbeurs voor studenten Nederlands 17 Afscheid van Debrecen: Tot ziens! 18 Nieuw boek dr. Gábor Pusztai is uit 19 Schrijvers Daniella Borsi, Réka Bozzay, Nóra Dudás, Heinrich Helga, Adrienn Hetei, Fruzsina Zsuzsanna Kiss, Fruzsina Zsuzsanna Kiss, Georgina Kovács, Réka Kovács, Judit Kubányi, Dávid Gergő Ragány, Kincső Révész, Dóra Sztancs, János Máté Szilágyi, Arina Banga Fotografen Réka Bozzay, Fruzsina Zsuzsanna Kiss, Georgina Kovács, Judit Kubányi, Gábor Pusztai, Zsuzsa Tóth Eindredactie Arina Banga Hoofdredactie Arina Banga

3 Koningsdag op de Nederlandse Ambassade Door Heinrich Helga Onze vakgroep werd weer uitgenodigd om deel te nemen aan het feestje van de Nederlandse Ambassade dat ter gelegenheid van de Koningsdag werd georganiseerd. Gábor Pusztai. Studenten en docenten voor de residentie van de Nederlandse ambassadeur. Daarom zijn wij, docenten en studenten samen, op 28 april met de bus naar Budapest gereisd om Koningsdag te vieren met andere mensen die een relatie hebben met Nederland en met het Nederlands. Het twee uur durende evenement vond plaats bij de residentie van de Nederlandse ambassadeur. De gasten waren zowel jong als oud, zowel Hongaars als buitenlands (hoofdzakelijk Nederlands), en aan diplomaten was er ook geen gebrek. Tijdens het evenement hebben de lekkere hapjes, waaronder de typisch Nederlandse bitterballen, onze honger gestild en met de verschillende dranken kon iedereen ook naar hartelust zijn dorst lessen. En wie dansen wilde, kon dit doen op de muziek van de Utrechtse Studenten Orkest.

4 Behalve het goed georganiseerde en leuke evenement heeft het prachtige uitzicht ons overweldigd. Uit de grote tuin van de residentie kon je een groot deel van de stad zien. Naast het mooie uitzicht op Budapest was het versierde gebouw van de residentie ook echt prachtig, hoofdzakelijk in de lichten van de nacht. Ondanks de lange heen- en terugreis was de deelname aan het evenement echt de moeite waard. Iedereen voelde zich heel goed. Ik zou nogmaals de vakgroep willen danken, ook namens de andere studenten, voor de gelegenheid om voor twee uren lang met de Nederlandse koningsdagkoorts besmet te kunnen worden. Professor Joop van der Horst: Ik associeer Hongarije met muziek Door Fruzsina Zsuzsanna Kiss & János Máté Szilágyi Professor Joop van der Horst is hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de KU Leuven. Tussen 8 en 10 april 2014 gaf hij aan de Universiteit Debrecen interessante lezingen over het einde van de standaardtaal in Europa, over cultuurverschillen tussen Nederlanders en Vlamingen en over veranderingen in het hedendaags Nederlands. Genoeg om over te praten dus! Het was uw eerste keer in Debrecen. Wat was uw eerste indruk van onze stad? Mooie stad. Veel groen. Maar opvallend weinig oudere gebouwen. Er moet, als de stad niet compleet verwoest is in een of andere oorlog, verbazingwekkend veel zijn afgebroken. Welke stereotypen kent u van Hongarije en van Hongaren? Van welke vindt u dat ze waar zijn? Ik weet niet wat de algemene stereotypen van Hongarije en het Hongaars zijn, maar zelf associeer ik Hongarije in de allereerste plaats met muziek. Met belangrijke componisten als Bartók en Kodály, met vernieuwende muziekpedagogie, met bouw en handel in muziekinstrumenten en ook met volksmuziek. Bij dit bezoek aan Debrecen heb ik van dat laatste helaas niets meegemaakt, maar bij eerdere bezoeken aan Hongarije wel. Ik heb in België ook jarenlang celloles gehad van een Hongaarse. Dat verklaart niet mijn stereotypen, maar wel mijn betrokkenheid bij Hongarije als muziekland.

5 Wat vindt u van de Hongaarse taal zelf? Met welke andere taal zou u deze taal kunnen vergelijken wat de uitspraak betreft? Over de Hongaarse taal heb ik nauwelijks een mening. Ik ken de taal helaas niet en ik ben waarschijnlijk een beetje te oud om die nog behoorlijk te leren. Wetenschappelijk gezien is het Hongaars natuurlijk interessant als Europese maar niet Indo-Europese taal. Mijn eigen belangstelling gaat dan overigens veeleer uit naar de syntaxis dan naar de uitspraak. Er is vraag naar boeken over het Hongaars in een andere taal, bijvoorbeeld in het Engels of Duits of Frans. En sowieso trouwens over Hongarije en de Hongaarse samenleving. Ik denk dat hier een belangrijke en grote taak ligt voor de afgestudeerde studenten: Hongarije uitleggen aan de rest van de wereld. Want eerlijk gezegd, er valt wel wat uit te leggen. En die rest van de wereld is veel meer geïnteresseerd en verbaasd en bezorgd over Hongarije dan men in Hongarije lijkt te denken. Wat is uw mening over Hongaarse studenten en over hun stereotypen en gedachten over Nederlanders en Vlamingen? Zijn er grote verschillen met andere buitenlandse studenten? Nee, ik denk dat er geen erg grote verschillen zijn. Vooral als men wel eens op bezoek of op studiereis gaat naar Nederland of België. Zulke bezoeken zou ik wel graag iedereen sterk aanraden. Ik denk dat het beslist noodzakelijk is, niet alleen om de taal grondig te leren kennen, maar ook om inzicht te krijgen in de samenleving van Nederland en België. Het omgekeerde zeg ik trouwens ook tegen iedereen die in Nederland of België Hongaars leert: ga zo vaak als je kunt naar Hongarije. Alleen zo kun je de taal en het land en de mensen goed leren kennen. Wat denkt u, wat zijn de meest typische taalfouten die buitenlandse studenten maken? Herkent u de afkomst van een student Nederlands aan zijn of haar taalgebruik? Ja, soms zijn de fouten karakteristiek voor de moedertaal. Nogal algemeen zijn fouten tegen de woordvolgorde. De volgorde is in het Nederlands nu eenmaal anders dan in veel andere talen. Ook het gebruik van de lidwoord de en het is natuurlijk soms lastig. Het is moeilijk om te weten wanneer er wel en wanneer er niet een lidwoord gebruikt moet worden, en vervolgens moet je nog de goede keuze maken tussen de en het. Hoe ziet u de opleidingen Nederlands buiten Nederland en Vlaanderen? Wat denkt u, wat voor een effect hebben deze buitenlandse opleidingen op de neerlandistiek zelf? Ik denk dat de opleidingen Nederlands buiten Nederland en Vlaanderen almaar belangrijker worden. Dat komt door minstens twee ontwikkelingen. In de eerste plaats is de wereld kleiner geworden: de internationale contacten zijn intenser en internet maakt van al die eilandjes een groot en samenhangend geheel. Daardoor is er steeds minder verschil tussen vakgroepen binnen en buiten het taalgebied.

6 Een tweede ontwikkeling is de verminderde maatschappelijke belangstelling voor taal en literatuur. Overal in de wereld hebben letterenfaculteiten het moeilijk. Bezuinigingen treffen eerder letteren dan bijvoorbeeld scheikunde of een academisch ziekenhuis. In deze, voor ons vak ongunstige tijden, hebben de vakgroepen buiten het taalgebied het grote voordeel dat ze door hun tweedetaalonderwijs een duidelijk praktisch en maatschappelijk nut hebben. Het tweedetaalonderwijs is de kurk waar zij op drijven en het taalkundig en literair onderzoek kan zich daaraan vastklampen. Vakgroepen Nederlands binnen het taalgebied daarentegen, die geen tweede-taalonderwijs aanbieden en dus enkel bestaan vanwege hun taal- en letterkundig onderzoek, hebben niet zo n kurk om op te drijven. Vandaar dat intussen de toestand is aangebroken dat sommige extra-murale vakgroepen beter functioneren dan intra-murale. Gábor Pusztai. Gastcollege van professor Van der Horst.

7 Erasmus: vijf tips voor Leuven en vijf tips voor Leiden Door Adrienn Hetei en Georgina Kovács Zoals jullie weten, hebben jullie mogelijkheid om met een Erasmus-studiebeurs in het buitenland te studeren. Dit is een leuke en onmisbare kans om het Nederlands onder de knie te krijgen. DOE MAAR! Als derdejaars studenten hebben we vorig semester van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Wij brachten dit semester in twee verschillende steden en landen door. Adrienn koos voor de Katholieke Universiteit Leuven in België. Georgina studeerde aan de Universiteit Leiden in Nederland. Om jullie taak makkelijker te maken zouden wij graag een paar tips geven. Tips voor in Leuven 1. Neem deel aan de taalcursus van ILT (Interfacultair Instituut voor Levende Talen) voor zes studiepunten. 2. Probeer gratis het taalexamen op B2- of C1-niveau. 3. Doe goedkoop boodschappen bij de Colruyt of Aldi. 4. Maak gebruik van de GoPass waarmee een enkele treinreis binnen België slechts vijf euro kost. 5. Geniet van het levendige studentenleven op de Oude Markt. Tips voor in Leiden 1. Maak kennis met studenten uit de verschillende landen van de wereld in het kader van Dutch Studies. 2. Neem in ieder geval deel aan de colleges mondelinge communicatietechnieken en woordenschat/schrijven. Daar zul je geen spijt van krijgen: de studenten moeten allemaal heel actief meedoen in de colleges en daardoor durf je uiteindelijk beter Nederlands te spreken. 3. Doe in de winkels C1000 en Digros boodschappen. 4. Zoek naar de dagkaart van de winkels Kruidvat en Blokker waarmee je de hele dag gratis en onbeperkt met de trein kunt reizen. 5. Ga naar eetcafé / bar / terras Einstein als je je goed wilt amuseren en geniet van de programma s van de studentenverenigingen. En dan nog één laatste tip: een regenjas is handig. Zo kan je ook in de regen fietsen!

8 Fruzsina Zsuzsanna Kiss en Georgina Kovács. Regenjassen in Leiden. Drie in Debrecen Met Erasmus naar Hongarije Door Judit Kubányi Marilien, Jolien en Carine zijn moedertaalsprekers van het Nederlands en ze zijn allemaal in het kader van het Erasmus-programma naar Debrecen gekomen. Carine volgt hier colleges Duits, terwijl Jolien en Marilien hun stage lopen. Wat zijn hun ervaringen met Hongarije? Laten we met een opwarmertje beginnen: Waar kom je vandaan en wat studeer je? Carine: Ik kom uit Nederland. Ik studeer Nederlands in Nijmegen en ik heb ook de lerarenopleiding Nederlands gedaan. Marilien: Jolien en ik komen uit België en studeren geneeskunde aan de Universiteit Gent. Waarom heb je besloten om met de Erasmusbeurs naar het buitenland te gaan? C: Ik wilde wel eens een keer wat anders. Ik wilde gewoon naar het buitenland om nieuwe dingen te ontdekken en nieuwe mensen te ontmoeten. M: Een beetje hetzelfde... Ik heb van veel mensen gehoord dat het een leuke ervaring is om op Erasmus te gaan. J: Voor mij was vooral de ervaring motiverend om een keer in het buitenland te zijn en om daar nieuwe mensen te ontmoeten en plezier te hebben. Daarnaast leek me het interessant om de praktijk een keer op een andere manier mee te maken.

9 Waarom heb je voor Debrecen of Hongarije gekozen? C: Omdat niemand anders dat deed. (gelach) C: Ja, iedereen koos voor bijvoorbeeld Engeland of Duitsland en ik wilde graag wat anders doen. En uiteindelijk kwam ik hier uit. M: Ik wilde naar Frankrijk gaan omdat Frankrijk belangrijk is voor België. Zeker als dokter moet je veel Frans kunnen, dus ik wilde daarheen om dat te oefenen, maar iedereen dacht dit dus er waren geen plaatsen meer. Zo zijn we uiteindelijk naar Hongarije gekomen. Wat was je verwachting van Hongarije? J: Ik wist dat het ooit communistisch was, dus ik had echt helemaal geen idee hoe de mensen hier met buitenlanders omgaan of hoe de manier van leven hier zou zijn. Ik had dus eigenlijk niet echt veel verwachtingen om dan ook niet teleurgesteld te zijn. Maar op zich ben ik helemaal niet teleurgesteld over de stad of over de Hongaarse mensen. C: Nou, voordat ik ging, had ik alles afgesproken met een Hongaarse vrouw die in Boedapest had gewoond en zij vertelde bijvoorbeeld dat het verkeer nog wel agressief was hier... Nou, dat klopt! (gelach) Maar ze vertelde ook dat de mensen heel erg aardig zijn, zeker voor buitenlanders en ook dat klopt. M: Ja, ik was in Boedapest geweest. Maar ik dacht: ja, dat is natuurlijk de hoofdstad, dus heel bekend bij de toeristen en daarom is het misschien ook wat westerser dan hier in Debrecen, maar op zich merk ik geen groot verschil in type mensen. Je kunt hier ook alles vinden wat je daar kunt vinden. Wat viel als eerste op in Hongarije dat anders is dan in Nederland of België? C: De wegen. Het eerste wat me opviel was dat de wegen zo ontzettend slecht zijn hier. M: Dat de mensen geen Engels kunnen. Voor mij was het eigenlijk een van de eerste dingen waarmee ik geconfronteerd werd toen ik de weg moest vragen en er niemand was die mij kon begrijpen of kon helpen. Kun je drie dingen noemen die je het meest verrassen hier? C: Er wordt altijd, bij elke maaltijd, vlees gegeten, dus ik neem aan dat vlees hier superbelangrijk is. J: De oude mensen kunnen hier geen Engels, maar toch proberen ze om met handen en voeten uit te leggen waar je naartoe moet als je bijvoorbeeld naar de weg vraag... Ook al zeg je: Geen Hongaars, sorry!, ze blijven het proberen. Dat vind ik supervriendelijk! C: Ja, dat is heel schattig! M: Ja, en dan denk je: Kon ik nu maar Hongaars! Kun je misschien iets in het Hongaars zeggen? J: (lacht) M: Egészségedre! Szia! Sziasztok!

10 C: Jó éjszakát! Jó reggelt! Jó napot! Jó étvágyat! Nou ja, ik woon bij een Hongaarse familie. Wat mis je het meest van je land van herkomst? J: De frituur! C: Ik mis het bruine brood het meest. Het is allemaal wit hier! Verder mis ik nog mijn fiets en de fietspaden. Wat voor tips zou je geven aan mensen die van plan zijn om op Erasmus te gaan? C: Kies voor een land of universiteit waar jouw universiteit of opleiding al contact mee heeft, want anders is het heel moeilijk om te regelen. J: Ga naar de eerste activiteit van de Erasmusers (ESN, red.), want dan leer je echt heel veel mensen kennen. M: Ga met het idee dat je initiatief moet nemen om vrienden te maken en dan ga je zeker een leuke tijd hebben! Judit Kubányi. Jolien, Carine en Marilien voor het hoofdgebouw van de Universiteit Debrecen.

11 Nieuwe bundel verschenen over Hongaars-Nederlandse betrekkingen Door Fruzsina Zsuzsanna Kiss Er werd ook in 2014 een publicatie door de Vakgroep Nederlands uitgegeven. De nieuwe studiebundel verscheen onder een Hongaarse titel die betekent: Verhalen uit de Lage Landen Betrekkingen tussen Hongarije en de Nederlanden in de Vroegmoderne tijd. De nieuwe bundel bestaat voor een groot deel uit de studies van de conferentie, die op 19 en 20 april 2012 aan onze universiteit plaatsvond. Het onderwerp van de conferentie was: betrekkingen tussen Hongarije en de Nederlanden in de Vroegmoderne tijd. Daarom werd dit ook de ondertitel en het onderwerp van het nieuwe boek. Het boek beschrijft onderzoek dat tijdens de conferentie werd gepresenteerd en gaat over de meest productieve periode van de historische betrekkingen tussen Hongarije en de Nederlanden: de zestiende eeuw tot en met de achttiende eeuw. Behalve de studies die afkomstig zijn van de conferentie, werden er ook andere studies aan het boek toegevoegd. Deze studies bevatten werk van onderzoekers die niet aan de conferentie deelnamen, maar ook onderzoek doen naar deze periode. In het voorwoord van het boek bedankt redacteur Réka Bozzay de deelnemers die bij de voorbereiding van het boek hielpen. Ze benadrukte de hulp van professor János Barta en professor István Bitskey. Ze bedankt ook haar collega Zsuzsa Tóth die met het proeflezen van de Engelse teksten hielp. Verder werden de artikelen vooral in het Hongaars geschreven. De verschijning van het boek werd mede mogelijk gemaakt door de Universitasstichting, professor Ferenc Postma, de Vakgroep Nederlands van de Universiteit Debrecen en de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden.

12 Professor Ferenc Postma: Onbekende boeken geven een geweldige kick! Interview met een bibliofiel Door Daniella Borsi en Kincső Révész Op 1 april heeft professor Ferenc Postma weer een boeiende lezing gegeven. Deze keer kregen boeken de hoofdrol in zijn lezing. Naast dat we een beetje meer inzicht in het begin van zijn carrière hebben gekregen, hebben we met hem vooral over boeken gesproken. Tijdens uw presentatie vertelde u dat u en uw vrouw al lang waardevolle oude boeken verzamelen en dat u deze collectie aan de Vrije Universiteit schenkt. Sinds wanneer houdt u zich bezig met het onderzoek naar boeken? Het begin van onze bibliotheken ligt natuurlijk al in onze studententijd. Mijn vrouw Margriet en ik hebben altijd veel boeken aangeschaft. Wij houden nu eenmaal van boeken. De aanschaf van oude boeken kwam pas later, toen we ons dat financieel konden permitteren. Zo rond 1973, vermoed ik. In 1978 ben ik een jaar lang werkzaam geweest op de bibliotheek van de VU, bij de afdeling Bijzondere Collecties. Die kans heb ik aangegrepen om me grondig in de geschiedenis van het boek te verdiepen en nader bibliografisch onderzoek te doen. Op basis van de kennis van toen heb ik sindsdien mijn boekhistorisch onderzoek voortgezet. Nog steeds vind ik dat fascinerend! Het is bovendien een fijne gedachte, dat onze oude boekencollectie, de Postma-Gosker-Bibliotheek, te zijner tijd deel gaat uitmaken van de VU bibliotheek. De schenking is formeel in juni 2012 rondgekomen. Wat was het allereerste boek over peregrinatie dat u heeft gekocht? O, wat een lastige vraag! Dat is immers lang geleden. Ik moet nu diep nadenken, echt. Helemaal zeker weet ik het niet, maar ik denk dat het het boek Historia Hungarorum ecclesiastica van Petrus Bod (Bod Péter) is geweest (editie L.W.E. Rauwenhoff e.a., in drie delen, Leiden , red.). Maar het kan ook heel goed het werk Historia ecclesiae reformatae in Hungaria et Transylvania (Utrecht, 1728) zijn geweest. Een uitgave van de Utrechtse professor F.A. Lampe, op basis van manuscripten van Paulus Ember Debreceni (Debreceni Ember Pál) en anderen. Beide boeken zijn onmisbaar voor het historisch onderzoek van de Hongaarse gereformeerde kerk, waarbinnen zoveel peregrini naderhand als predikant werkzaam zijn geweest. Hoe begint u eigenlijk met het zoeken naar een boek dat aan uw vakgebied verbonden is? Vindt u eerst het boek en komt dan het onderzoek, of juist omgekeerd? Het is echt heel spannend als je een boek vindt dat nog niet eerder door iemand anders is getraceerd, en dat daardoor ook buiten alle bestaande bibliografieën en catalogi is gebleven. Zoiets geeft een geweldige kick en ook aanleiding er direct iets over te publiceren. Op het laatste gastcollege heb ik bijvoorbeeld iets verteld over een preek van de Hongaarse student Andreas P. Kallovius (Kállai P. András), die in 1654 in Franeker werd gepubliceerd. Het boekje dook kortgeleden op in Csurgó, in de bibliotheek van het Református Gimnázium, en bleek bibliografisch geheel onbekend. Daarover hoop ik dus binnenkort iets te schrijven.

13 Het is ook spannend, wanneer een boek weliswaar bekend is uit de bestaande vakliteratuur, maar lange tijd onvindbaar lijkt te zijn. Wanneer het uiteindelijk toch boven water komt en echt blijkt te bestaan, is ook dat een directe aanleiding er iets over te publiceren. Bij mijn onderzoek is er dus vaak sprake van een interactie tussen zoeken en vinden. Natuurlijk ligt mijn hart bij het vinden van nog onbekend materiaal, waardoor de grenzen van onze kennis over de peregrinatio verder worden verlegd. Na de lezing op 1 april was het voor ons duidelijk dat u een echte bibliofiel bent. Maar wat leest u in uw vrije tijd? Heeft u thuis ook boeken die niet in verband staan met uw vakgebied? Wat is vrije tijd? In het verleden probeerde ik in de vakantieperiodes veel boeken van buiten het vak te lezen, bijvoorbeeld alle boeken van Simon Vestdijk, maar nu komt daar niet zoveel meer van. Ik wil nog graag veel zaken afwerken in mijn leven, de stapels zijn nog hoog. Maar natuurlijk staat het hier bomvol oude en nieuwe schrijvers. En wanneer er een Hongaars boek in Nederlandse vertaling verschijnt, bijvoorbeeld van Kertész, Konrád of Márai, dan probeer ik dat onmiddellijk te verorberen! Gábor Pusztai. Gastcollege van professor Ferenc Postma.

14 Een week in Leuven Door Réka Bozzay Toen ik de mogelijkheid kreeg om met een Erasmusbeurs naar Leuven te gaan, had ik niet verwacht dat ik me in België zo snel thuis zou voelen. Alles begon al met de voorbereiding. Ik kreeg een mail van collega Els Verlinden dat ik bij haar gezin mocht logeren. Het kon niet beter uitkomen omdat ze aan het ILT (Interfacultair Instituut voor Levende Talen) werkt en aanbood me elke dag naar het werk te rijden. Bij mijn aankomst in Leuven heb ik met haar man en met haar twee schattige zoontjes kennisgemaakt. Lukas, haar vierjarige zoon, heeft echt mijn hart veroverd. Réka Bozzay. Leuven. Na een gezellig weekend bij het gezin Strijbos-Verlinden is het serieuze werk begonnen. Ik kwam bekende gezichten tegen: collega s die de afgelopen jaren bij ons een weekje college hebben gegeven. Door hun warme ontvangst voelde ik me meteen thuis aan het ILT. Ik heb op verschillende niveaus colleges moeten geven. Het was voor de buitenlandse studenten in Leuven een nieuwe ervaring dat ze lessen kregen van iemand die geen moedertaalspreker was. En het was ook voor mij heel spannend om buiten mijn vertrouwde omgeving snel contact te leggen met mensen en ze aan het werk te zetten. De balans was aan het eind heel positief: de meeste studenten werkten enthousiast mee en in sommige groepen konden we heel veel lachen.

15 Ik kon ook een beetje van het nachtleven van Leuven genieten: met studenten en collega s bezocht ik een concert van Lenny en de Bronskis en met oud-collega Lieselot Van Dijck ging ik een biertje drinken in café Blauwe Kater. Westvleteren is een aanrader maar peperduur! Studenten en collega s, iedereen moet naar Leuven! Een Poolse gastdocent bij de vakgroep Nederlands Dr. Jan Urbaniak: Ik wilde weten hoe goed Hongaarse studenten Nederlands spreken Door Nóra Dudás en Dávid Gergő Ragány Vanaf 20 februari 2014 tot en met 17 maart had ons instituut de kans om de lezingen van gastdocent dr. Jan Urbaniak van de Universiteit van Wroclaw bij te wonen. Hij is met een CEEPUS-beurs naar de Universiteit Debrecen gekomen. Hij heeft enkele colleges overgenomen: spreekvaardigheid en schrijfvaardigheid van Arina Banga en communicatiestrategieën van Réka Bozzay. Hij heeft ook een lezing gegeven over de beeldvorming van Polen in Nederland in de achttiende eeuw. Wij hadden een gesprek met hem. Wat onderzoekt u en waarom hebt u dit gebied gekozen? Ik ben vooral bezig met literatuur. Van het begin van oudere literatuur tot en met ongeveer 1830, de tijd van Romantiek. Mijn specialisatie is eigenlijk literatuur, cultuur en stereotypen in de ogen van Nederlanders over andere naties in de achttiende eeuw. Maar ik geef in Wroclaw ook colleges spreekvaardigheid en taalvaardigheid omdat er weinig docenten zijn aan de Nederlandse vakgroep van onze universiteit. Waarom bent u Nederlands gaan studeren? Ik ben Nederlands gaan studeren vanwege de aanwezigheid van Nederlandse bedrijven in Polen. Dat leek een goede kans te zijn voor de toekomst. Maar uiteindelijk vond ik mijn plaats in het hoger onderwijs. Wat voor andere banen had u? Mijn vader had een bedrijf dat kaas maakte. Ik heb bij zijn bedrijf gewerkt, maar het is helaas failliet gegaan. Hebt u in Nederland gewerkt? Ik heb nog niet in Nederland gewerkt. Maar ik heb wel in Polen als tolk voor Nederlandse soldaten gewerkt. Ik ben wekenlang in het kamp geweest, een heel goede ervaring.

16 Waarom hebt u met uw CEEPUS-beurs Hongarije gekozen als bestemming? Ik wilde kijken hoe goed de studenten hier in Hongarije Nederlands spreken. Een andere reden is dat ik goed contact met Gábor Pusztai heb. Ik ben in 2000 namelijk al een keer eerder hier geweest. Ik wilde ook het Poolse en Hongaarse onderwijs van het Nederlands vergelijken. Ook zijn er aardige mensen in Hongarije. Ik heb er heel positieve ervaring mee. Bijvoorbeeld toen ik met de trein naar Eger reisde, kon de conductrice niet uitleggen dat ik in Füzesabony moest overstappen. Zij is toen de hele trein doorgelopen op zoek naar iemand die Engels kon spreken. Hoe werkt het onderwijs van Nederlands in Polen? Ziet u verschillen tussen de Hongaarse en Poolse manier van onderwijs? Ik ben nog niet naar de colleges van mijn collega s geweest, maar ik kan zeker zeggen dat de tweedejaars studenten op een goed niveau zijn. Ze zijn braaf, ze stellen vragen, ze begrijpen alles. Ik kon alle stof behandelen die ik ingepland had. U hebt een les over de Nederlandse beeldvorming van de Polen gegeven. Weet u wat het Hongaarse beeld van ze is? Dat is niet echt mijn gebied. Ik heb alleen het bekende gezegde gehoord: Polen en Hongaren zijn vrienden. Ze vechten en drinken samen. In het algemeen hebben Polen een neutraal beeld over Hongarije. Wij weten niet te veel over elkaar. Er wordt in de media niet gesproken over Hongarije. Ik ken goulash en Ferenc Puskás. Het Hongaars is een heel moeilijke taal, dus misschien weten we daarom zo weinig over elkaar. Welke Hongaarse specialiteiten hebt u geproefd? Ik kreeg pálinka van Gabor Pusztai. Met de vakgroep hebben we in Pálma gegeten maar ik weet niet of dat echt Hongaars was. Ik had eend met aardappelpuree en zuurkool. Het was zwaar op de maag maar het was heel lekker. Heeft u andere Hongaarse steden bezocht? Ik heb Budapest bezocht. Vergeleken met Budapest is Debrecen heel rustig. Ik ben ook in Eger geweest, een prachtige stad! Verder ben ik van plan om naar Tokaj te gaan.

17 Gábor Pusztai. Gastcollege van dr. Jan Urbaniak. Mini-jobbeurs voor studenten Nederlands Door Dóra Sztancs en Réka Kovács Op 16 april 2014 vond op de vierde verdieping van de universiteit een mini-jobbeurs voor studenten Nederlands plaats. De studenten konden naar lezingen van verschillende bedrijven luisteren, zoals Randstad, National Instruments, BT Hungary, Kelly Services Hungary, ExxonMobil en Merlin IT. Onze cv s hadden we zowel in het Hongaars als in het Nederlands meegebracht naar deze jobbeurs. In de bibliotheek hebben de medewerkers persoonlijk met ons over onze cv s gepraat en gaven ons zo advies. We kregen ook de mogelijkheid om in het Nederlands advies te vragen aan een Randstadmedewerker, Frido Diepeveen. Deze informatie was voor ons heel nuttig want we staan op het punt om de arbeidsmarkt op te gaan.

18 Een van deze bedrijven, Kelly Services Hungary, houdt zich bezig met beginnende werknemers. We kregen informatie over de manieren waarop we een job kunnen vinden, bijvoorbeeld door ons bij verschillende websites te registreren. Ook van verschillende andere bedrijven hebben de belangstellenden informatie kunnen krijgen. Het was een geslaagde dag. Elk jaar wachten de studenten met grote belangstelling op dit evenement. Zsuzsa Tóth. Studenten bespreken hun cv s met de medewerkers van diverse bedrijven. Afscheid van Debrecen: Tot ziens! Door Arina Banga Mijn jaar als lector in Debrecen zit er bijna op. Het lijkt me leuk om weer dichter bij mijn familie en vrienden (en band!) te wonen, maar als ik me probeer in te beelden dat ik over een maand echt wegga, voel ik me bij voorbaat alvast een beetje weemoedig worden. Debrecen is een jaar lang de stad geweest waar ik met veel plezier woonde en werkte. En Niet alleen de studenten leerden, ook ik leerde! Ik moest leren omgaan met de Hongaarse gang van zaken op de universiteit en de soms lastige communicatie doordat ik geen Hongaars spreek (google translate gebruik ik bijna elke dag, al kan het automatische vertaalprogramma eigenlijk helemaal niet omgaan met al die suffixen!).

19 Een moment zal ik nooit vergeten. Ik had tijdens het eerste semester een beginnerscursus Hongaars gevolgd en hoorde dat ik het examen heel goed had gemaakt: slechts een foutje. Daar was ik natuurlijk heel blij mee! Toen ik later echter thuis kwam, zat er een briefje van de postbode in mijn brievenbus. Ik vermoedde dat hij een pakje had proberen te bezorgen (het was Sinterklaastijd en ik verdacht mijn moeder ervan een cadeautje opgestuurd te hebben...) en dat op die kaart stond hoe ik mijn pakketje kon bemachtigen. Maar begreep ik wat ik moest doen? Ongeveer? Helaas niet. Daar stond ik dan, met in de ene hand mijn taalcertificaat en in de andere hand een onbegrijpelijk briefje. Zonder mijn collega s zou ik vaak lost in translation zijn geraakt. Ik heb hierdoor veel bewondering gekregen voor mijn collega's en studenten: er is zoveel doorzettingsvermogen nodig om een taal écht goed te leren. Ik ben heel blij dat ik op de vacature van lector heb gesolliciteerd destijds. Het was wel even schrikken, toen ik het bericht ontving dat ik de baan gekregen had! Tot die tijd zei ik namelijk: Als ik het toch niet aandurf, kan ik nog 'nee' zeggen. Gelukkig zei ik 'ja'. Bedankt voor het vertrouwen en voor het fijne, leerzame jaar! Tot slot nog enkele dingen die mij opvielen: Hongaren zijn erg behulpzaam, ook als er geen gemeenschappelijke taal is; Mensen bestellen in de kroeg geen bier óf pálinka, maar bier én pálinka; Hongaarse studentes hebben vaak heel lang haar en lange nagels met kunstwerkjes erop; Hongaarse bands zingen in het Hongaars, Nederlandse bands meestal in het Engels; Hoewel het voor mij als veganist lastiger is in Hongarije dan in Nederland, heb ik diverse lekkere, voor mij nieuwe, vleesvervangers gegeten, onder andere een soort Hongaars gekruide 'worst'. Omdat ik zeker van plan ben nog eens terug te komen in Debrecen, sluit ik af met: tot ziens!! Nieuw boek van dr. Gábor Pusztai is uit Hongaar Radnai István op avontuur in Nederlands-Indië Door János Máté Szilágyi Vorig jaar is de nieuwe publicatie van het hoofd van onze vakgroep verschenen onder de titel Szumátrától az orosz frontig Radnai István első világháborús naplója. Het boek is de derde in de reeks boeken die door de vakgroep Nederlands van de Universiteit Debrecen uitgegeven zijn.

20 Het boek gaat over (en bevat) het dagboek van een Hongaarse reiziger, István Radnai, wie zijn geluk in Nederlandse-Indië ging zoeken. Hij vertrok met zijn neef, László Székely, in 1914, voordat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Na vijf weken verblijf in dit tropisch gebied keerde hij terug naar Hongarije. Hier moest hij meteen het leger in omdat de Eerste Wereldoorlog inmiddels was uitgebroken. In zijn dagboek kunnen we over zijn ervaringen lezen vanaf de dag van zijn vertrek in 1914 tot 30 mei Het boek is in twee stukken te verdelen: de inleiding en het dagboek zelf. De inleiding bevat een uitgebreide beschrijving van de historische, politieke en economische achtergrond en vermeldt ook persoonlijke data: de auteur voerde een gesprek met een verwant van István Radnai. Om de gebeurtenissen in een bredere context te plaatsen, vermeldt de auteur andere dagboeken en romans uit deze tijd, die over Nederlandse-Indië of de Eerste Wereldoorlog gaan. Het tweede gedeelte is het dagboek van István Radnai. De grammatica en vorm van dit deel werd door de auteur aan eigentijdse voorwaarden aangepast. Wat zal de toekomst brengen? "We willen in de zomer graag de novellen van László Székely uitgeven, vertelt meneer Pusztai. Die verhalen over Nederlandse-Indië werden al in verband met het dagboek van István Radnai vermeld. Ze zullen de beschikbare informatie over dit spannende thema verbreiden.

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd.

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd. Erasmusbestemming: Toulouse, Frankrijk. Academiejaar: 2015 2016. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit is zeer centraal

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Ik ben David de Graaf

Ik ben David de Graaf Ik ben David de Graaf geboren in 1984. met Downsyndroom Surprise! Ook voor mijzelf Ik heb het niet alleen, maar... ik ben ook in vaste dienst van de Stichting Downsyndroom Kort: de SDS www.downsyndroom.nl

Nadere informatie

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen.

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen. ID 33 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Pedagogische Wetenschappen optie: Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

A DEBRECENI EGYETEM NÉDERLANDISZTIKA TANSZÉKÉNEK KIADVÁNYA UITGAVE VAN DE VAKGROEP NEDERLANDS

A DEBRECENI EGYETEM NÉDERLANDISZTIKA TANSZÉKÉNEK KIADVÁNYA UITGAVE VAN DE VAKGROEP NEDERLANDS A DEBRECENI EGYETEM NÉDERLANDISZTIKA TANSZÉKÉNEK KIADVÁNYA UITGAVE VAN DE VAKGROEP NEDERLANDS VAN DE UNIVERSITEIT DEBRECEN Redactie: Redactieraad: Gábor Pusztai Réka Bozzay Gert Loosen Márta Kántor-Faragó

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke Eindevaluatie Riga 2011 Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke Inhoud Inleiding... 3 Wat voor cijfer geef je de Riga reis?... 4 Wat was je voornaamste reden om naar Riga te gaan?... 4 Hoe heb je de heenreis

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Opstartlessen. Les 1. Kennismaken

Opstartlessen. Les 1. Kennismaken www.edusom.nl Opstartlessen Les 1. Kennismaken Wat leert u in deze les? Uzelf voorstellen Kennismaken Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag en DWI Amsterdam HET GESPREK

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Thema Op zoek naar werk

Thema Op zoek naar werk Thema Op zoek naar werk Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Inleiding Deze les gaat verder over het zoeken naar werk. De vrouw,, gaat weer naar de winkel om over werk te praten. Ze wil de manager

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Universiteit

Erasmusbestemming: Universiteit Erasmusbestemming: Rijsel Academiejaar:2006-2007 Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De univ ligt vrij dicht bij het centrum, maar als

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)?

Erasmusbestemming: Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Erasmusbestemming: Pau Academiejaar: 2018-2019 Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit ligt niet in het centrum van de stad.

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Dubbelspel. Alan Durant

Dubbelspel. Alan Durant Dubbelspel Dubbelspel maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij

Nadere informatie

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 SLB eindverslag Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 Eindverslag De afgelopen periode heb ik een aantal lessen SLB gehad. Hierover ga ik een eindverslag schrijven en vertellen hoe ik de lessen

Nadere informatie

Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

Inspirerend Presenteren

Inspirerend Presenteren Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En

Nadere informatie

Thema Op zoek naar werk. Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje

Thema Op zoek naar werk. Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Thema Op zoek naar werk Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Inleiding Deze les gaat verder over het zoeken naar werk. De vrouw,, gaat weer naar de winkel om over werk te praten. Ze wil de manager

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1. Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat. Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?

Nadere informatie

De vrouw van vroeger (Die Frau von früher)

De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Roland Schimmelpfennig De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Vertaling Tom Kleijn Personen FRANK, midden veertig CLAUDIA, zijn vrouw ROMY VOGTLÄNDER ANDI, zoon van Frank en Claudia TINA, Andi's vriendin

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Voorbereiding assessment

Voorbereiding assessment Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende

Nadere informatie

Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht

Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht 1 Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht Betty: Ik ben Betty Cerda de Palou. Ik woon in Maastricht al 32 jaar. Ik ben 63 jaar. Ik ben arts, maar

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Actielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl

Actielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl http://www.edusom.nl Actielessen Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Nieuwe woorden Grammatica: werkwoorden in de verleden tijd Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Beginnerslessen Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Wat leert u in deze les? Gesprekken over het inburgeringsexamen begrijpen. Welke examens bij het inburgeringsexamen horen. Waar u kunt oefenen met de

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

2c nr. 1 zinnen met want en omdat OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

Bevriend met Bram of met een autist

Bevriend met Bram of met een autist Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 1)

Luisteren: muziek (A2 nr. 1) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

Thema Gezondheid. Lesbrief 2. Naar het ziekenhuis.

Thema Gezondheid. Lesbrief 2. Naar het ziekenhuis. Thema Gezondheid Lesbrief 2. Naar het ziekenhuis. Wat leert u in deze les? De weg vragen. Om herhaling en verduidelijking vragen. Je naam spellen. Vragen stellen en beantwoorden. Veel succes! 1 HET GESPREK

Nadere informatie

Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer.

Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer. Beertje Anders en Beertje Bruin gingen bij oma spelen. Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer. Oma hoorde: Ik wil de bal, Ik wil de blokken, Ik ga kleuren, Ik wil de kleurpotloden

Nadere informatie

Klinische- en Gezondheidspsychologie: Kinderen en adolescenten. iets ver maar was bij familie

Klinische- en Gezondheidspsychologie: Kinderen en adolescenten. iets ver maar was bij familie id 3 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Psychologie optie: Klinische- en Gezondheidspsychologie: Kinderen en adolescenten Land (bestemming)

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

futurum (vs) conditionalis perfectum

futurum (vs) conditionalis perfectum futurum (vs) conditionalis perfectum Perfectum Zou hij zich nu al beter voelen? Zou hij zich daar beter gevoeld hebben, denk je? Perfectum Je zou wat meer moeten studeren = Je moet wat meer studeren. Het

Nadere informatie

Schoolkrant. Juli 2015

Schoolkrant. Juli 2015 Schoolkrant Juli 2015 Inleiding Shakira Naar de middelbare school! Interview juf Sanne over het kamp van groep 7/8. Interview juf Femke over bruiloft 25 jaar jubileum Over ons Spelletjes Shakira Geschreven

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie