GEMEENTERAADSFRACTIE KERKRADE A. Rossel Maarzijde 60, 6467 GC Kerkrade,

Transcriptie

1 Aan gemeente Kerkrade T.a.v. de griffie Postbus AP Kerkrade Kerkrade, 26 mei 2011 Behandeld door: M.A.H. van Aken Subject: initiatiefvoorstel ex artikel 36 reglement van orde voor de vergaderingen van de raad der gemeente Kerkrade; kernenergievrije gemeente. Geachte griffie, Bijgevoegd vindt u namens de fractie GroenLinks een initiatiefvoorstel om per datum besluitvorming als kernenergievrije gemeente verder te gaan. Gelieve dit initiatiefvoorstel door te geleiden naar de voorzitter van de raad. Uiteraard zou een eerste behandeling hieromtrent reeds kunnen plaatsvinden in de raadscommissie Grondgebied en Economische Zaken van woensdag 15 juni Besluitvorming kan hopelijk in de vergadering van de gemeenteraad op 29 juni 2011 plaatsvinden. Reeds bij voorbaat dank. Met vriendelijke groet, Andy Rossel Fractievoorzitter GroenLinks Kerkrade

2 Initiatiefvoorstel ex artikel 36 reglement van orde voor de vergaderingen van de raad der gemeente Kerkrade De raad van de gemeente Kerkrade; overwegende, - dat de discussie over kernenergie weer zeer actueel is na opnieuw een enorme ramp met deze energiebron in het Japanse Fukushima; - dat kernenergie niet past in een schone energievoorziening; - dat de gemeente Kerkrade ook haar (bescheiden) rol kan en moet spelen in keuzen voor bepaalde energiebronnen en nee moet zeggen tegen kernenergie en moet kiezen voor energiebesparing en schone energie; - hetgeen in de nota van toelichting wordt vermeld; gelezen, - de nota van toelichting behorende bij dit initiatiefvoorstel; - het verslag van de raadscommissie Grondgebied en Economische Zaken de dato 15 juni 2010; besluit, I. dat de gemeente Kerkrade verklaart per datum besluitvorming een kernenergievrije gemeente te zijn; II. dat de gemeente Kerkrade alleen maar energie afneemt van een aanbieder die gegarandeerd direct en indirect geen kernenergie levert. Dit wordt expliciet opgenomen in het programma van eisen bij een volgende keuze voor een nieuwe energieleverancier. Daarnaast oefent de gemeente Kerkrade druk uit op de huidige energieleverancier om daarvoor te zorgen; III. dat de gemeente Kerkrade verklaart op voorhand niet mee te zullen werken aan opslag of verwerking van kernafval en de mogelijke bouwplannen voor een kerncentrale op haar grondgebied; IV. dat de gemeente Kerkrade er binnen het energiebedrijf waar de gemeente in deelneemt voor pleit om kernenergie uit te faseren en om geen nieuwe kerncentrales te bouwen; V. dat de gemeente Kerkrade haar inwoners gaat informeren over dit initiatief en geeft ze informatie over welke energieaanbieders kernenergievrij werken. Dit wordt meegenomen als onderdeel van het huidige beleid van de gemeente Kerkrade met betrekking tot duurzaamheid;

3 besluit verder, VI. het Rijk op te roepen om af te zien van het ontwikkelen van plannen rond de bouw van één of meerdere kerncentrales in Nederland; VII. dat de gemeente Kerkrade, als aandeelhouder, energienetwerkbedrijf Enexis B.V. verzoekt om te onderzoeken of het mogelijk is in de toekomst kernenergie te weren op haar netwerk. De gemeente Kerkrade is voor circa 0,48% eigenaar van Enexis B.V.; VIII. dit standpunt kenbaar te maken bij alle overige gemeenten en provincies in Nederland; IX. bij alle verbonden partijen waar de gemeente Kerkrade in participeert een soortgelijk pleidooi te initiëren; Aldus vastgesteld door de raad der gemeente Kerkrade, in zijn openbare vergadering d.d. 29 juni 2011 en gaat over tot de orde van de dag. Met vriendelijke groet, Andy Rossel Fractievoorzitter GroenLinks Kerkrade

4 Nota van toelichting Deze nota van toelichting heeft betrekking op het initiatiefvoorstel van GroenLinks Kerkrade met subject kernenergie d.d. 26 mei Introductie In de strijd tegen klimaatverandering heeft Nederland als doel de CO2-uitstoot in 2020 met 20% te verminderen in ten opzichte van Een flinke, maar noodzakelijke opgave. Om dat snel te bereiken wil het huidige kabinet een of meerdere nieuwe kerncentrales gaan bouwen. Dit is echter een schijnoplossing waarmee we toekomstige generaties opzadelen met onverantwoorde risico`s. Tot vijf jaar geleden was de consensus in Nederland dat het opwekken van kernenergie onwenselijk en onverantwoordelijk is, met name door de problematiek rond het opslaan van kernafval. Dit is in korte tijd veranderd. En dat is vreemd. In de afgelopen vijf jaar is er geen oplossing gevonden voor de problematiek rondom kernafval. Kernenergie zadelt toekomstige generaties voor honderdduizenden jaren ongevraagd op met zeer giftig en radioactief afval. In tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt is kernenergie duur. Windenergie op land is nu al concurrerend qua prijs, en alle kerncentrales die nu draaien of in aanbouw zijn, worden mede gefinancierd door overheden. Bovendien raakt uranium op. Tot slot betekent kernenergie een enorme pas op de plaats voor een doorbraak van veilige en schone alternatieven als groene stroom. Kortom, behalve de consensus is er de laatste vijf jaar toch echt niets veranderd. Vanwege de gevaren rondom kernafval bepleit GroenLinks dat Kerkrade een kernenergie vrije gemeente wordt. De problematiek Waarom is kernenergie geen duurzame oplossing? Uranium is eindig De grondstof voor het opwekken van kernenergie is uranium (en soms plutonium.) Net als olie en kolen zijn dit brandstoffen met een eindige voorraad. De definitie van duurzame energie luidt dat de bron (vrijwel) onuitputtelijk is, zoals de zon, de wind of aardwarmte. Uranium is dat niet. Sterker nog, gezien de uraniumbehoefte van landen als de VS, China en India, zijn binnen 50 tot 100 jaar de economisch winbare uraniumvoorraden op. In de tussenliggende periode zal de prijs van uranium verveelvoudigen, waardoor in de (nabije) toekomst de opwekking van kernenergie economisch niet meer haalbaar is. Zeker niet ten opzichte van duurzame energieopwekkers, waarvan de prijs alleen maar zal dalen. De eindigheid van de voorraad uranium is daarmee zeer vergelijkbaar met die van kolen en olie. Kernenergie is daarmee geen oplossing maar uitstel van executie.

5 Toch CO2-uitstoot Ofschoon er bij de opwekking van energie in een kerncentrale nauwelijks CO2 vrijkomt, is kernenergie niet zo duurzaam als velen ons willen doen geloven. Bij de rest van de cyclus ( (van ontginning van uranium tot de definitieve opslag van het kernafval) lopen de schattingen van diverse onderzoekers uiteen van 80 tot 150 gram per kilowatt/uur. Dat is lager dan die van kolencentrales, maar nog steeds aanzienlijk. En een veelvoud van de uitstoot bij opwekking van energie met duurzame methoden, zoals zon en wind. Het gevaar van opslag Zolang kernenergie wordt opgewekt door middel van kernsplitsing (kernfusie is nog slechts een theoretische oplossing) hebben we te maken met sterk radioactief afval. Dit moet opgeslagen worden in een gecontroleerde en bewaakte omgeving. In Nederland bestaat daar de COVRA in Vlissingen voor, waar het radioactieve afval voor een periode van jaar tijdelijk opgeslagen zal worden. Wat er daarna mee moet gebeuren is onduidelijk. Men denkt over het algemeen aan ondergrondse opslag, onderzoek naar opslag in zoutkoepels vindt in Nederland vanaf 1976 plaats, maar zonder resultaat. De periode waarin het afval afgeschermd moet worden van de omgeving is honderdduizenden jaren. Nergens ter wereld is er een definitieve opslagfaciliteit voor warmteproducerend hoogradioactief afval. De periode van tijdelijke bovengrondse opslag lijkt in de huidige West-Europese samenleving op het eerste gezicht geen probleem. Maar als we naar de Europese geschiedenis kijken van de laatste honderd jaar met twee wereldoorlogen en de huidige situatie in de rest van de wereld, ook dichtbij zoals in Oost-Europa, is het alleen maar realistisch om rekening te houden met destabilisatie van de samenleving in de komende 50 tot 200. We kunnen simpelweg niet garanderen dat kernafval zo lang veilig en gecontroleerd opgeslagen kan blijven. We stellen onze (klein)kinderen bloot aan extreem onverantwoorde risico`s. Zo lang we hier geen oplossing voor hebben, bepleit GroenLinks om de hoeveelheid kernafval tot het absolute minimum te beperken. Kerkrade kan hier een bijdrage aan leveren en het goede voorbeeld stellen door een kernenergievrije gemeente te worden. Het gevaar van een ongeluk in een kerncentrale of andere nucleaire installatie Alhoewel de kans op een ongeluk met een kerncentrale klein is, zijn de gevolgen zeer extreem en buiten proportioneel. De (maatschappelijke) kosten van de ramp in Tsjernobyl worden geschat op 430 miljard dollar. In Nederland zijn we voor slechts 1,5 miljard euro verzekerd voor een kernramp 1. Tsjernobyl is een grote ramp, maar Three Mile Island, Harrisburg, Windscale en zeer recentelijk Fukushima in Japan ook catastrofes die de volksgezondheid generaties lang ernstig schaden en slachtoffers maken. Het 1 Bron: rapport Externe kosten van kernenergie, CE Delft 2008

6 ontwerp van een kerncentrale is nooit perfect en niet alle omstandigheden zijn te voorzien. Al is de kans zeer klein, de gevolgen als het toch flink misgaat zijn zo groot dat ze uitgesloten moeten worden als ze niet volstrekt noodzakelijk zijn. Bovendien behoort afzien van de productie van kernenergie tot de mogelijkheid. Duurzame energie en energiebesparing zijn veel veiliger en beantwoorden aan het energie- en klimaatvraagstuk. Van onze totale energieconsumptie halen we nog geen 2% uit kernenergie. Dat kunnen we makkelijk vervangen door schone energie, zoals wind op zee. Maar dan moet je natuurlijk niet zoals dit kabinet doet, de investeringen in wind op zee stopzetten. Als we nu werk maken van schone energie, dan kunnen we in 2050 al onze energie uit schone bronnen halen. Dat is goed voor het milieu, goed voor de economie en het levert veel banen op. Tot 2050 kunnen we als tussenoplossing ook gebruik maken van gas. Kernenergie is duur De bouw van kerncentrales is erg duur en kost tot wel vijf keer meer dan de bouw van een efficiënte gascentrale. Er moet altijd overheidsgeld bij in de vorm van garantstellingen, belastingvrijstellingen en andere vormen van staatssteun. Als de kerncentrale afgebouwd is staat de overheid garant voor de miljardenschade in het geval van een kernramp. Er is namelijk geen enkele private verzekeringsmaatschappij die dit risico wil dekken. Zolang het goed gaat maken de private energiebedrijven winst. Als het onverhoopt misgaat, dan draait de belastingbetaler op voor de schade. Kerncentrales hangen voortdurend aan het overheidsinfuus. Ze draaien op subsidie. Impact initiatief Als Kerkrade zich als enige gemeente kernenergievrij verklaart, dan is dat een goed begin, maar om het echt kracht te geven is er meer nodig. Er zijn recent dan ook soortgelijke voorstellen ingediend in andere gemeenten en provincies. Zo komt het Rijk steeds verder alleen te staan in haar voornemen nieuwe kerncentrales te bouwen en wordt de druk op de netwerkbeheerders om geen kernenergie op hun netwerk toe te laten alsmaar groter. Immers, de gemeentes en provincies zijn hiervan de eigenaar.