Bijlage index. 1. Gespreksvaardigheden : LSD en soorten vragen. 4. Het 5 fasen coachingmodel : reflectievragen

Transcriptie

1 Bijlage index 1. Gespreksvaardigheden : LSD en soorten vragen 2. Regels voor het geven van feedback 3. Regels voor het ontvangen van feedback 4. Het 5 fasen coachingmodel : reflectievragen 5. Vragen die je jezelf kan stellen (het ijsberg-model) 6. Vragenlijst interactieroos 7. Verschil tussen instructies geven en coachen Bijlage - Pagina 1 van de 17

2 Bijlage 1. Gespreksvaardigheden : Luisteren Door je lichaamshouding laat je de ander zien dat je geïnteresseerd bent in wat deze te zeggen heeft. Aandachtspunten: open houding, oogcontact, knikken en 'hummen', aantekeningen maken, non-verbaal 'meeveren' (afstand verkleinen, of nemen, gebaren spiegelen). Een goede luisteraar let aandachtig op wat de ander te zeggen heeft: de woorden (wat zegt iemand letterlijk?), de manier waarop de ander de woorden uitspreekt (toon, volume, kracht), de lichaamstaal (houding, gebarentaal, gezichtsexpressie) Samenvatten Door samen te vatten, check je of je de boodschap goed hebt begrepen. Is dat niet het geval, dan geef je de ander de gelegenheid aan te vullen of te corrigeren. Samenvattingen geven een gesprek structuur. Voorbeeld samenvatting: "Als ik je goed heb begrepen, vind jij dat..." Doorvragen Speur naar aanknopingspunten om door te vragen. Wees alert op vaagheden, subjectieve uitlatingen, aannames, algemene waarheden en formuleringen met 'moeten' of 'kunnen' & generalisaties (bij mij lukt nooit iets ). Let op wat de ander zegt en wat deze níet zegt. Zo krijg je meer informatie los. Voorbeelden: ik voel me onzeker " Doorvragen: Hoe weet/voel je die onzekerheid? Wanneer is die onzekerheid er gekomen? "Ik kan niet doorzetten. Doorvragen: Wat gebeurt er als je niet gaat doorzetten, zijn er andere domeinen waar je wel kan in doorzetten..? "Ik kan dit niet." Doorvragen: Wat kan je niet? Waarop steun je jou om te denken dat je dit niet kan? Kan je dit in andere situaties wel? Wat houd je tegen om het te proberen? Soorten vragen : Welk type het meest geschikt is, hangt af van je doel en van de situatie. Een geoefende vragensteller switcht naar gelang de situatie. 1.Open vragen Met open vragen laat je de ander zonder terughoudendheid praten. Je vergaart brede, algemene informatie en omdat je de ander de ruimte geeft, zijn open vragen prima voor het creëren van een goede verstandhouding. Een nadeel kan zijn dat open vragen veel tijd kosten (vooral als de ander maar blijft praten) en dat het moeilijk is alle informatie te onthouden en het gesprek te sturen. Voorbeeld open vraag: Hoe ervaar je het invoegen? Wat voel je bij het pakeren? 2.Gesloten vragen Wanneer je behoefte hebt aan specifieke informatie, stel je gesloten vragen. Gesloten vragen beperken de antwoordmogelijkheden. Ze zijn geschikt als je in een kort tijdsbestek specifieke informatie wilt verzamelen. Voorbeeld gesloten vraag: Wat vind je het leukst tijdens de rit, A of B? Ben je voor of tegen 30 km/uur aan de school? 3.Suggestieve vragen In deze vraagstelling klinkt het gewenste antwoord al door. Suggestieve vragen zijn over het algemeen af te raden. Maar soms kunnen ze nuttig zijn, bijvoorbeeld als je de ander wilt overhalen of als je een bevestiging wilt van een gezamenlijk streven. Problematisch is het als je je niet bewust bent van je suggestieve vraagstelling. In dat geval weet je niet of je een sociaal wenselijk antwoord hebt gekregen. Bijlage - Pagina 2 van de 17

3 Bijlage 2. Regels voor het geven van feedback : 1. Beschrijf gedrag in IK vorm dat je hebt waargenomen Voorbeeld: Niet : jij hebt weeral die voetganger niet gezien zeker: Beter is : ik zie dat je geen voorrang gaf aan die voetganger, is daar een reden voor? Niet: "Jij luisterde niet naar de reactie van Ann" Beter is : "Toen Ann reageerde op jouw voorstel, zag ik dat jij plots je buurman aansprak,." 2. Geef aan welk effect dat gedrag op je heeft (Laat je gevoel spreken). Voorbeeld: Niet: dit is agressief zijn Beter is : dit brengt jezelf en de voetganger in gevaar, pro-actief rijden aub en desnoods verminder even je snelheid zodat. 3. Maak de stap naar de ander Geef de ander de gelegenheid te reageren. Check of je boodschap is overgekomen en of de ander zich in jouw waarneming herkent. Voorbeeld: " Hoe herken je dat?" " Wat vind je daarvan?" Hoe ervaar jij dit? 4. Eventueel: Geef advies voor alternatief gedrag, geef mee wat je graag zou hebben en wat dan de gevolgen zijn (win/win) Als coach is het je doelstelling het gedrag van de ander te verbeteren. In veel gevallen is het zinvol de feedback af te sluiten met suggestie of advies voor effectiever gedrag. Geef eerst de ander de ruimte om zelf op alternatieven te komen. Voorbeeld: Hoe zou je het de volgende keer aanpakken als je in een drukke straat komt? " Toen je achteruit reed draaide je te snel af. Als je achteruit rijdt met je spiegel ter hoogte van de bumper van de stilstaande wagen en dan pas draait met je stuur heb je meer controle op het achteruit parkeren. Dit geeft je meer rust, comfort en het rijdt gemakkelijker. Bijlage - Pagina 3 van de 17

4 Bijlage 3. Regels voor het ontvangen van feedback-coaching : Het is lastig om goed om te gaan met commentaar, zo blijkt in de praktijk. We hebben soms de neiging ons af te sluiten voor negatieve kritiek. Positief commentaar wuiven we soms weg of bagatelliseren we. In coachinggesprekken is het ontvangen van feedback net zo belangrijk als het geven van feedback. Doorgaans zal de gecoachte persoon in de positie verkeren dat deze feedback ontvangt, maar ook de coach doet er goed aan open te staan voor feedback. 1. Luister en vraag indien gewenst om toelichting Wie feedback ontvangt, is gebaat bij een actieve opstelling: luisteren, samenvatten, doorvragen (LSD). Voorbeeld: " Ik begrijp dat het je stoorde dat ik met mijn mobieltje bezig was. Wanneer deed ik dat precies en hoe lang? " 2. Toon waardering Een gouden regel in feedback is de ander te bedanken voor de informatie. Dat voelt misschien wat vreemd, maar als je feedback ziet als een leerinstrument is het zo gek nog niet: de ander geeft je immers informatie waarmee jij je voordeel kunt doen. Voorbeeld: " Fijn dat je dit tegen me zegt. Ik was me niet bewust dat mijn gedrag dit effect had." 3. Beoordeel de feedback Degene die de feedback ontvangt, beoordeelt zelf wat deze met de feedback gaat doen. Vind je de feedback terecht of onterecht? Herken je wat de ander zegt? Kun je er iets mee? Vind je de feedback een afgewogen oordeel of een losse flodder? Schiet in geen geval in de verdediging. Beter is het om op zoek te gaan naar alternatieven of achterliggende redenen. Voorbeeld: Niet : "Ja maar, wat Ann zei, was oude koek" Maar : "Je zegt dat je het gevoel had dat ik Ann niet serieus nam. Wat had ik volgens jou beter of anders kunnen doen?" 4. Doe iets met de feedback Laat de feedbackgever weten wat je met het commentaar doet. Als je besluit er niets mee te doen, zeg je het ook. Voorbeelden: "Ik heb gehoord wat je zei maar ik ben het niet met je eens." "Ik heb gehoord wat je zei en ik heb een andere mening "Ik heb gehoord wat je zei en ik kan er inkomen en de volgende keer ga ik proberen actief te luisteren door je niet meer te onderbreken." Bijlage - Pagina 4 van de 17

5 Bijlage 4. REFLECTIEVRAGEN: Fase 5 van de vorige keer (= fase 1 van deze cyclus): Wat wilde ik bereiken? Waar wilde ik op letten? Wat wilde ik uitproberen? Fase 2 (terugblikken): Wat gebeurde er concreet? 1. Wat wilde ik? 5. Wat wilden de leerlingen? 2. Wat voelde ik? 6. Wat voelden de leerlingen? 3. Wat dacht ik? 7. Wat dachten de leerlingen? 4. Wat deed ik? 8. Wat deden de leerlingen? Fase 3 (bewustwording van essentiële aspecten = de KERN): Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen? Wat is daarbij de invloed van de context/de school/ de leerling/ de klas als geheel? Wat betekent dat nu voor mij in mijn rol als? Wat is dus het aandachtspunt, of de positieve ontdekking, of? Fase 4 (alternatieven/oplossingen): Welke alternatieven zie ik? (oplossingen of manieren om gebruik te maken van mijn ontdekking) Welke voor- en nadelen hebben die? Wat neem ik me nu voor ifv. de volgende keer? Het maakt duidelijk dat mensen verschillen in de mate waarin ze geneigd zijn aandacht te geven aan de verschillende fasen. Sommigen trainers, coaches blijven lang hangen in het nadenken over wat er gebeurd is (fase 2), zonder tot de kern te komen (fase 3). In fase 2 gebeurt het voorwerk dat het mogelijk maakt (in fase 3) tot de kern te komen. Dat voorwerk in fase 2 gaat gemakkelijker als gebruik gemaakt wordt van de 8 subvraagjes. De ervaring leert dat docenten, trainers,.. meer moeite hebben met de vakjes aan de rechterkant ( subvraag 5 tem. 8). Sommigen schieten snel door naar het nadenken over oplossingen (fase 4), of zelfs het uitproberen van iets nieuws (fase 5) zonder eerst het probleem geanalyseerd te hebben (fase 2 en 3). Dit nadenken over de eigen manier van lesgeven werkt enkel als er voldoende ervaring en bereidheid is om het eigen functioneren in vraag te stellen. Bijlage - Pagina 5 van de 17

6 Bijlage 5. VRAGEN DIE JE JEZELF KUNT STELLEN (ijsberg-model): Kennis: Vaardigheden: Zelfbeeld: Normen en waarden: Eigenschappen/ overtuigingen: Boven de waterlijn: Welke techniek/methode gebruik je om (te parkeren)? Zijn er nog andere technieken of aanpakken die je kunnen helpen? Wanneer weet je dat je..(met je stuur moet draaien) en hoe? Welke info mis je nog? Waar kan je eventueel meer kennis vandaan halen? Kan je het in alle omstandigheden? Hoe zijn je handelingen effectief? Hoe kan je een controle uitvoeren? Onder de waterlijn Past het bij je, zie je het jezelf doen? Hoe ervaar je dit gesprek? Wat vind je het belangrijk (in je rol als coach)? Wat belemmert je? Hoe ervoer je (deze snelheid in deze context)? Hoe past deze rijstijl bij jou als chauffeur? Hoe voelt dit. (gesprek) aan? Welke rol vind jij dat je moet/wilt spelen? Hoe wil je zelf als chauffeur behandeld worden bij het invoegen? Waardoor kun jij je heel kwaad maken als we bumperen? Stel dat..hoe reageer je dan? Hoe ver kan een andere chauffeur bij jou gaan? Wat blokkeert je? Is dit een patroon van je? Is dit een automatische reactie? En hoe ervaar je deze reactie? Waar sta je voor? Hoe denk jij over, hoe zie jij, hoe kijk jij naar? Wat is jouw mening over? Motieven: Waaruit haal jij er nu energie (doorzetting) van? Wat wil je eigenlijk? Waar geniet je van als chauffeur? Wat wil je het liefst doen? Wat drijft jou? Waar ga je voor? Wat motiveert jou? Wie wil je zijn als chauffeur? Bijlage - Pagina 6 van de 17

7 Bijlage 6.VRAGENLIJST INTERACTIES IN DE WERKSITUATIE, Eerst leest u algemene informatie, dan vindt u de vragenlijst en verder vindt u het antwoordrooster. U vult dit antwoordrooster in tijdens het lezen en beantwoorden van de 56 vragen. Lees eerst de algemene informatie zodat u weet wat we willen meten en in kaart brengen via deze vragenlijst. Gelieve niet op deze vragenlijst te schrijven aub en na het lezen en invullen deze bundel terug te geven aan de trainer, waarvoor onze dank algemene informatie omtrent de Roos van Leary. Deze vragenlijst geeft een indicatie van hoe u zich houdt tov. één persoon (bijvoorbeeld uw coach) in uw interacties. Het geeft een algemeen beeld van het favoriete gedrag van u als persoon tegenover deze andere persoon (bijvoorbeeld uw coach). Het is belangrijk om te beseffen dat het resultaat van deze test niet is bedoeld als een karakterschets van u zelf. Het geeft alleen weer welke gedragingen u het meest (het liefst) bewust of onbewust toepast. De Roos van Leary is een communicatiemodel en gaat ervan uit dat gedrag, een gedrag bij de ander oproept. Met andere woorden; de Roos gaat uit van actie en reactie, oorzaak en gevolg, zenden en ontvangen van informatie tussen u en een derde. De grote verdienste van de Roos van Leary ligt in het feit dat de Roos laat zien: welk gedrag door welk gedrag wordt opgeroepen en hoe gedrag te beïnvloeden is. De roos bestaat uit de volgende 2 principes en assen: De horizontale as De horizontale as staat voor de relatie die iemand met een ander heeft. Zo bestaat er samen-gedrag of tegen-gedrag. Met samen wordt hier bedoeld dat iemand met de ander door één deur wil of kan. Er bestaat dan affiniteit met de ander. Samen betekent dus dat het gedrag van de mensen is gericht op acceptatie van elkaar. Veelal op basis van wederzijds respect. Met tegen wordt hier bedoeld dat iemand niet echt spontaan met de ander door één deur wil of kan. Er bestaat een (on)bewuste vorm afkeer (zich minder goed voelen, erkend worden, begrepen voelen, aanvaard voelen ) tov. de ander. Tegen betekent dus dat het gedrag van de mensen eerder gericht is op andere belangen, doelen dan acceptatie. Soms zelfs volledig tegengesteld aan acceptatie. In sommige situaties is acceptatie ook niet altijd de bedoeling van de interactie. Streven naar eigen belang (tegen) lokt datzelfde gedrag bij de ander uit. Streven naar gezamenlijk belang (samen) en leidt ook tot hetzelfde coöperatieve gedrag bij de ander. 'Tegen' duidt op een meer functionele instelling. Mensen met dit gedrag zullen zich vrij zakelijk opstellen en zijn niet primair gericht op samenwerken. Bijlage - Pagina 7 van de 17

8 'Samen' duidt vaak op een mensgerichte instelling. Mensen met dit gedrag zullen zich over het algemeen vriendelijk opstellen. De verticale as De verticale as staat voor de opstelling die iemand tegenover een ander heeft. Zo bestaat er boven-gedrag en onder-gedrag. Met boven wordt hier bedoeld dat iemand dominant gedrag vertoont naar de ander. Iemand beschouwt zich op dat moment als meerdere van de ander. Boven betekent dus dat het gedrag van de mensen eerder gericht is op veel invloed ten opzichte van de ander uitoefenen. Met onder wordt hier bedoeld dat iemand eerder onderdanig gedrag vertoont naar de ander. Iemand beschouwt zich op dat moment eerder als ondergeschikte van de ander. Onder betekent dus dat het gedrag nauwelijks of minder (niet) is gericht op veel invloed ten opzichte van de ander. leiden lokt volgen uit, en omgekeerd. In termen van Leary: bovengedrag roept onder-gedrag op en onder-gedrag roept boven-gedrag op. Iemand die bovengedrag vertoont heeft de neiging zich dominant op te stellen. Iemand die ondergedrag vertoont heeft de neiging zich meer afwachtend, volgzaam op te stellen. Wederzijdse beïnvloeding : Door in de dagelijkse praktijk bewust te observeren, goed op te letten of iemand boven of onder zit, kunt u effectiever reageren op gedrag, het gedrag van de ander kan dus beter worden begrepen en beïnvloed: Voor mensvriendelijk gedrag is het verstandig om vaak samenboven of samen-onder te reageren op de relatiewens van een ander. Het contact verloopt dan in een vriendelijke sfeer met oog voor zorg dragen voor elkaar. U zult merken dat zelfs de zogenaamde bullebakken dan makkelijker hanteerbaar worden. Het is niet goed om altijd onder te zitten: mensen lopen dan gauw over u heen. Evenmin is het aan te bevelen om altijd boven te Bijlage - Pagina 8 van de 17

9 reageren: zulke mensen wekken dikwijls irritaties op, omdat ze nooit toegeven en het altijd beter lijken te weten. Aan de samen-kant zitten is wel goed voor een vriendelijke sfeer, maar er zijn situaties dat dit niet meer werkt. Bijvoorbeeld als u iemand een aantal keren vriendelijk heb gevraagd iets te doen, waarop de ander niet reageert. Dan kan een flinke boven-tegen reactie effect hebben. Het is wel goed om daarna weer samen te reageren, te duiden op het waarom en de effecten van een gedrag om de sfeer te herstellen. Sommige mensen voelen de effecten van het eigen gedrag niet aan of schatten dit verkeerd in. Ze zijn zich daar ook niet altijd bewust van. Veel gedrag doen we namelijk onbewust. Het beheersen van meerdere posities heeft zijn effectiviteit waardoor je communicatie niveau stijgt. In sommige situaties kan je door ondergeschikt gedrag je zin/doel bekomen. Bijlage - Pagina 9 van de 17

10 6.2. Vragenlijst : lees de instructies : Bij elk van de 56 vragen kan u telkens kiezen uit 2 uitspraken. In uw antwoord dient u steeds te kiezen uit uitspraak 1 OF uitspraak 2. Uw keuze geeft aan hoe u zelf denkt dat u zich opstelt in uw sociale relatie (interactie) tov. één andere (uw coach bijvoorbeeld). Dit is soms moeilijk omdat u zich kan herkennen in de 2 uitspraken, maar toch dient u een keuze te maken tussen uitspraak 1 of uitspraak 2. In het antwoordrooster schrijft u bij de corresponderende vraag steeds het cijfertje 1 of 2. Dit betekent dat u voor elke vraag kiest voor uitspraak 1 of uitspraak 2 en als u kiest voor uitspraak 1 omdat die bij een bepaalde vraag voor u meer van toepassing is dan schrijft u ook het cijfer 1 in het antwoordrooster. Hierna volgen de 56 vragen. 1) 1.Geeft graag uitleg 2.Helpt graag 2) 1.Heeft snel medelijden 2.Is steeds bereid tot compromissen 3) 1.Is vriendelijk tegenover iedereen 2.Is plichtsbewust 4) 1.Heeft bewondering voor sterke persoonlijkheden 2.Trekt zich terug bij conflicten 5) 1.Is schuchter 2.Contesteert gemakkelijk 6) 1.Durft dingen betwijfelen die algemeen aanvaard worden 2.Laat niet met zich sollen 7) 1.Komt in conflicten recht voor zijn mening uit 2.Is graag de beste 8) 1.Begint zelf te organiseren als er iets niet efficiënt verloopt 2.Zet zijn persoonlijke mening opzij om ruzie te vermijden 9) 1.Beschermt de zwakken 2.Houdt zich aan afspraken 10) 1.Vindt het zeer erg als iemand hem niet sympathiek vindt 2.Is bescheiden 11) 1.Doet zijn best om een saaie uitleg toch te volgen 2.Ziet graag bewijzen voor uitspraken van specialisten 12) 1.Kan zich gemakkelijk verontschuldigen 2.Kan eisen stellen aan anderen Bijlage - Pagina 10 van de 17

11 13) 1.Verdraagt niet kort gehouden te worden 2.Komt op onafhankelijke wijze tot beslissingen 14) 1.Kan bij moeilijke discussie de knoop doorhakken 2.Voert zo goed mogelijk uit wat men hem vraagt 15) 1.Vergeeft gemakkelijk 2.Twijfelt voor hij iets zegt of doet 16) 1.Zal snel anderen verontschuldigen 2.Klaagt over scheefgegroeide toestanden 17) 1.Schikt zich gemakkelijk naar wat de meerderheid beslist heeft 2.Is recht voor de vuist 18) 1.Houdt zich op de achtergrond 2.Praat gemakkelijk over zichzelf 19) 1.Neemt veel initiatief in groep 2.Is vlug verveeld met een situatie die niet naar wens verloopt 20) 1.Troost graag 2.In staat tot gefundeerde kritiek 21) 1.Gaat met iedereen akkoord 2.Zet zeer vervelende of opdringende personen op hun plaats 22) 1.Krijgt graag raad 2.Kan voor zichzelf zorgen 23) 1.Maakt duidelijke afspraken 2.Protesteert als er iets niet volgens de regels verloopt 24) 1.Voelt zich vlug verantwoordelijk 2.Kan, zo nodig, streng zijn 25) 1.Is meegaand 2.Durft zich te tonen zoals hij is 26) 1.Zorgt ervoor dat iedereen een deel van de opdracht krijgt 2.Klaagt onrechtvaardigheid op ondubbelzinnige wijze aan 27) 1.Zorgt ervoor dat iedereen aan zijn trekken komt 2.Stelt hoge eisen aan zichzelf 28) 1.Neemt leiding 2.Weet wat hij kan 29) 1.Is behulpzaam 2.Kan instructies geven Bijlage - Pagina 11 van de 17

12 30) 1.Werkt graag samen met anderen 2.Geeft graag 31) 1.Respecteert gezag 2.Heeft snel vertrouwen in anderen 32) 1.In staat tot zelfkritiek 2.Zal gemakkelijk hulp vragen 33)1.Is niet gemakkelijk te overtuigen 2.Is gereserveerd 34)1. Plaagt anderen graag 2. Verdraagt niet kort gehouden te worden 35)1. Durft in grote groepen het woord nemen 2. Heeft geen schrik voor openlijke meningsverschillen 36)1. Zoekt zo weinig mogelijk moeilijkheden 2. Maakt aan anderen duidelijk hoe ze tewerk moeten gaan 37)1. Past zich aan 2. Verzorgt graag 38)1. Laat anderen gerust 2. Zet zijn persoonlijke mening opzij om ruzie te vermijden 39)1. Is op zijn hoede voor snelle beslissingen 2. Houdt zich aan afspraken 40)1. Kan gemakkelijk tegenover meerderen iets weigeren 2.Twijfelt voor hij /zij iets doet of zegt 41)1. Meet zich graag met anderen 2. Is niet gemakkelijk te overtuigen 42)1. Doet zijn best om een saaie uitleg te volgen 2. Kan een groepsactiviteit coördineren 43)1. In staat tot zelfkritiek 2. Voelt zich vlug verantwoordelijk 44)1.Protesteert als er iets niet volgens de regels verloopt 2.Vindt het zeer erg als iemand hem/ haar niet sympathiek vindt 45)1.Kan eisen stellen aan anderen 2.Voert zo goed mogelijk uit wat men hem/haar vraagt Bijlage - Pagina 12 van de 17

13 46)1.Is vol zelfvertrouwen 2.Is bescheiden 47)1.Trekt zich terug bij conflict 2.Begint zelf te organiseren als iets niet efficiënt verloopt 48)1.Komt in opstand tegen onrechtvaardigheid 2.Is behulpzaam 49)1.Klaagt onrechtvaardigheid op ondubbelzinnige wijze aan 2.Heeft snel vertrouwen in anderen 50 )1.Is graag de beste 2.Heeft bewondering voor sterke persoonlijkheden 51)1.Durft dingen betwijfelen die algemeen aanvaard worden 2.Geeft graag uitleg 52)1.Laat niet met zich sollen 2.Heeft snel medelijden 53)1.Komt op onafhankelijke wijze tot beslissingen 2.Is vriendelijk tegen iedereen 54)1.Komt in conflicten recht voor zijn/ haar mening uit 2.Maakt duidelijke afspraken 55)1.Durft in grote groepen het woord nemen 2.Beschermt de zwakken 56)1.Durft zich te tonen zoals hij/zij is 2.Maakt de anderen duidelijk hoe ze tewerk dienen te gaan Bijlage - Pagina 13 van de 17

14 6.3. ANTWOORDROOSTER STAP 1 : vul het antwoordrooster in : Elk van de 56 vragen telt 2 uitspraken. In uw antwoord dient u steeds te kiezen uit uitspraak 1 of uitspraak 2 per vraag. in elk van de hieronder vermelde 56 hokjes komt het cijfer/getal 1 of 2 voor ; ik kies voor uitspraak 1 of uitspraak 2 als antwoord bij elke vraag van 1 tem. vraag 56. U moet dus bij elke vraag steeds kiezen voor één uitspraak die het meest aanleunt bij uw voorkeur : dit is uitspraak 1 OF uitspraak 2. Controle : per kolom (van boven naar onder ) OF per rij (van links naar rechts) kan je maximum het getal 7 schrijven( namelijk 7 * ééntjes en 7 * tweeën). Let op bij het scoren (optellen van de getallen 1 of 2) en bij het invullen van de vragenlijst gezien de vragen in het antwoordrooster hieronder diagonaal vermeld worden (genummerd zijn) en niet per rij (van links naar rechts ). Dus u ziet vraag 1, dan vraag 2, 3, 4, van links boven naar rechts onder vermeld staat enz. : Geef nu uw antwoorden op de 56 vragen aub. A B C D E F G H Aantal 1 ( ) A vraag B 29 vraag C vraag D vraag E vraag F vraag 6 13 G vraag 7 H vraag Aantal =56 2 ( ) Stap 2 : Tel in het antwoordrooster hierboven alle enen op in elke horizontale rij ( ) en schrijf de som in het vakje bij de desbetreffende letter en dit in de uiterts rechtse kolom A B C D E F G H Stap 3 : Tel in het antwoordrooster hierboven de tweeën op in elke verticale kolom ( ) en schrijf de som in het bovenste vakje bij de desbetreffende letter in de onderste rij A B C D E F G H Stap 4 : Tel de cijfers hierboven op ( stap 2 + stap 3 ) bij de desbetreffende letter en het totaal geeft het getal 56 Totaal = 56 A B C D E F G H Stap 5 : breng deze getallen over op de roos (in je SYLLABUS) en kleur je profiel in. Bijlage - Pagina 14 van de 17

15 We spreken van de volgende 8 domeinen bij de score interpretaties 1. De sector Boven-Samen (BS): zelfdefinitie: ik ben sterker, beter dan jij; Ik overzie "het" definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend relatiedefinitie: jij moet naar mij luisteren; 2. De sector Boven-Tegen (BT) :zelfdefinitie: ik ben beter dan wie ook, ik vertrouw alleen op mezelf definitie van de ander: jij bent vijandig en zwak relatiedefinitie: kijk naar mij en voel je minderwaardig; 3. De sector Tegen-Boven (TB) : zelfdefinitie: ik ben kwaad, bedreigend definitie van de ander: jij bent vijandig en machteloos relatiedefinitie: wees bang voor mij; 4. De sector Tegen-Onder (TO): zelfdefinitie: ik ben anders dan anderen, ik heb niemand nodig definitie van de ander: jij bent onbetrouwbaar, jij mag mij niet relatiedefinitie: verwerp me, haat me maar; 5. De sector Onder-Tegen (OT) : zelfdefinitie: ik doe alles verkeerd, het is mijn eigen schuld definitie van de ander: jij bent bedreigend relatiedefinitie bemoei je maar niet met mij; 6. De sector Onder-Samen (OS) : zelfdefinitie: ik ben zwak en gewillig, ik heb hulp nodig definitie van de ander: jij bent steviger dan ik relatiedefinitie: jij moet mij helpen en leiding geven; 7. De sector Samen-Onder (SO): zelfdefinitie: ik ben vriendelijk, aardig en meegaand definitie van de ander: jij bent ook vriendelijk en aardig relatiedefinitie: zeg maar wat je wilt; ik ben tot alles bereid; 8. De sector Samen-Boven (SB) :zelfdefinitie: ik ben evenwichtig, betrouwbaar en sympathiek definitie van de ander: jij bent ook evenwichtig en sympathiek relatiedefinitie: wij mogen elkaar graag Bijlage - Pagina 15 van de 17

16 Bijlage 7.Verschil tussen instructies geven en coachen 1.Een instructie bestaat uit een richtlijn opgesteld voor een uit te voeren handeling. Wanneer men instructies geeft, wordt informatie over een bepaalde actie overgebracht. Dit kan zijn hoe, wanneer, of en op welke manier de actie plaats moet vinden. Instructies kunnen op diverse manieren overgebracht worden. Instructies zitten bijvoorbeeld bij een nieuw gekocht product, meestal in papieren/dvd vorm. Dit wordt ook wel een handleiding genoemd. Instructies kunnen ook bestaan uit directe communicatie tussen mensen (of dieren). Als iemand bijvoorbeeld Af! tegen zijn/haar hond roept, is de hond geïnstrueerd dat hij moet gaan liggen. Klikt iemand op het printicoon in een tekstverwerker, wordt het programma geïnstrueerd het document af te drukken. Instructies kunnen ook onderdeel zijn van een werk of handelingsinstructie. Werkinstructie : Een werkinstructie bevat instructies om werk of taak zelfstandig uit te kunnen voeren. Een werkinstructie dient aan de volgende voorwaarden te voldoen:het is zodanig beschreven dat een individu het werk/de handeling kan uitvoeren, de mate van detaillering dient niet verder te gaan dan de vakbekwaamheid van de uitvoerende; dat wil zeggen dat de uitvoerende met het kennisniveau dat voor zijn functie/rol benodigd is de werk/taak (procedure) instructie kan begrijpen. Meer gedetailleerde handelingen worden meestal beschreven in een werk/taakinstructie. Procedures kunnen onderdeel zijn van dit proces. 2.Coaching is een vorm van persoonlijke begeleiding op basis van een gelijkwaardige één-op-één-relatie. De coachee leert, de coach ondersteunt en begeleidt dit leerproces. Binnen het coachingstraject worden de doelen vooraf bepaald. Het doel van coaching is het vergroten van de persoonlijke effectiviteit van de coachee. Bij coaching van groepen zoekt de coach naar collectieve patronen in gedrag en denken in de groep. Kenmerken : Kenmerkend van een coachingstraject is dat de coach door de coachee wordt uitgezocht. In het traject is de coach de leverancier en de klant wordt 'gecoacht'. De klant bepaalt het doel: de coach stelt vragen/geeft adviezen. De klant blijft verantwoordelijk voor zijn of haar beslissingen. Inhoudelijk: Coaching kan inhoudelijk zijn of meer procesmatig. Bij inhoudelijke coaching is de coach iemand die een bepaald traject al heeft doorlopen en die iemand anders daarin adviseert. Als voorbeeld kan de ex-toptennisser genoemd worden die de beginnende (top)tennisser adviseert over techniek en tactiek van het tennisspel Bijlage - Pagina 16 van de 17

17 Coachtechnieken: Gesprekken tussen coach en gecoachte hebben een concreet leer doel. En wel, iets willen en kunnen wat de gecoachte voorheen niet kon of verkeerd deed. Een nieuw gedrag kunnen vertonen dus. Coaches zouden zeggen: van niet- naar wel competent handelen, van 'onzeker naar zeker optreden' of van 'ongezond naar gezond denken & handelen'. Coaching is: Motivatie opgang brengen om te veranderen. De gecoachte maakt altijd het onderstaande proces van leren door: Van Onbewust Onbekwaam naar Bewust Onbekwaam en dan naar Bewust Bekwaam en uiteindelijk wordt het Onbewust Bekwaam handelen. Het proces van coaching: Kort en bondig: de coach stelt voornamelijk vragen en spiegelt de antwoorden. Het is de bedoeling om de ander aan het denken te zetten die daardoor in beweging (handeling) komt! Dus een verschuiving van denken naar doen. De volgende structuur is in coaching processen te onderkennen: Doelformulering, Toekomst visualisatie, Hindernissen inventarisatie, Lessen uit het verleden, Benodigd zelfbeeld voor de toekomst. Doelformulering is bedoeld om na te denken over hetgeen de gecoachte anders wil. Verheldering van doel en context door specifiek te zijn over plaats, tijdstip en mensen met wie die persoon het doel wil bereiken maakt het tastbaar / waarneembaar. Erg concreet dus. Ook het in kaart brengen van het specifieke gedrag van de gecoachte in die context, de mogelijke effecten en de koppeling aan de eigen waarden is van belang.het antwoord op de dan volgende vraag van wat de gecoachte tegenhoudt ofwel belemmert om naar het doel toe te bewegen, brengt de gevoelde hindernis naar de oppervlakte. Vertaald naar de Goals of Driver Education matrix= Coaching is eerder met leerling werken in zijn of haar zône van naaste ontwikkeling (Vygotsky). De coachee (leerling) leert van meet af aan verantwoordelijkheid te nemen, en te dragen door zelf stapsgewijs uit te proberen en leert zo via eigen gewaarwordingen/reflectie. De coach: geeft voldoende ruimte voor conclusies uit effecten van eigen gedrag. Stimuleert en geeft structuur door bevragen. Voldoende grenzenvoor veiligheid. Synthese Van Daele: Instrueren: is een vaardigheid onderwijzen (kennis, begrip, vaardigheden doelgericht doceren) Coachen is begeleiden (iemand gedurende een langere tijd helpen en ondersteunen bij een leerproces) Bijlage - Pagina 17 van de 17