monumentenwacht Overijssel en Flevoland jaarverslag met jaarrekening 2010

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "monumentenwacht Overijssel en Flevoland jaarverslag met jaarrekening 2010"

Transcriptie

1 jaarverslag met jaarrekening 2010 Stichting Monumentenwacht Overijssel en Flevoland

2 voorwoord Monumentenwacht Overijssel en Flevoland heeft in de bijna 30 jaar sinds haar oprichting bewezen er te zijn en te staan voor de eigenaren van monumenten en monumentale panden in Overijssel en Flevoland. We reiken de helpende hand om verval te voorkomen. We inspecteren, rapporteren en adviseren. We verrichten noodherstel. Wij en onze abonnees zijn er van overtuigd dat: - effectief en efficiënt onderhoud per saldo veel goedkoper is dan dure restauraties, - bij goed onderhoud de monumentale waarden beter in tact blijven, - monumenten die er goed bij staan een hogere gebruiks- en belevingswaarde hebben. Dankzij subsidie van de provincie kunnen we voor onze abonnees laagdrempelige tarieven hanteren die in lijn liggen met de andere provincies. Het monument of monumentale pand staat voor ons centraal, het uitvoeren van periodieke bouwkundige inspecties blijft onze kerntaak en met de adviesdiensten willen we meerwaarde creëren. Ook in het afgelopen jaar is door onze medewerkers goed gewerkt om zowel de aanwas van nieuwe abonnees als ook de stijgende behoefte aan aanvullende dienstverlening op een verantwoorde wijze af te wikkelen. Een woord van dank, namens het bestuur, is op zijn plaats voor de inzet van alle medewerkers. Als een hecht team hebben ze weer een uitstekend resultaat weten te bereiken. ir F.J. Koffrie, voorzitter - 2 -

3 inhoud 1. algemeen 4 2. bestuur 5 3. organisatie 6 4. inspecties in Overijssel 8 5. MonumentenMonitor Overijssel inspecties in Flevoland MonumentenMonitor Flevoland aanvullende dienstverlening rieten daken projecten project Maarkelse Schöppes project vrijwilligers voor religieus erfgoed project meer inzicht meer preventie jaarrekening met accountantsverklaring en bijlages

4 1. algemeen Op 26 juni 1981 is de stichting monumentenwacht Overijssel opgericht en gevestigd te Zwolle en op 12 augustus 1997 is de naam gewijzigd in stichting monumentenwacht Overijssel en Flevoland. Uit de statuten, artikel 2: De stichting stelt zich ten doel het verval van cultuurhistorische bouwwerken in de provincies Overijssel en Flevoland te voorkomen door het nemen en bevorderen van preventieve maatregelen. De stichting tracht dit doel te bereiken door: - het doen uitvoeren van regelmatige bouwkundige inspectie van een zo groot mogelijk aantal historische bouwwerken en het eventueel doen verrichten van kleine herstelwerkzaamheden - het adviseren en begeleiden van eigenaren van cultuurhistorische bouwwerken - het in dienst nemen van personeel ten behoeve van de uitoefening van de hierboven omschreven taken - het gevraagd en ongevraagd uitbrengen van adviezen van algemene aard aan het provinciaal bestuur en derde(n) en het leveren van bijdragen aan de voorbereiding en uitvoering van het provinciaal monumentenbeleid - het verzorgen van publiciteit en public relations met betrekking tot de monumentenwacht in de provincies - alle overige wettige middelen, welke dienstig worden geacht voor het goed functioneren van de onderhavige stichting. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Zwolle onder nummer De stichting is lid van de vereniging monumentenwacht Nederland en hanteert in dit verband de op 15 januari 1995 bij de Kamer en koophandel en Fabrieken te Amersfoort gedeponeerde algemene voorwaarden. Het vrije besteedbare vermogen van de stichting fungeert als weerstandvermogen. Dit houdt in dat de stichting in minder goede tijden de activiteiten welke zij ten doel heeft gesteld, kan blijven voortzetten. Voorts kan hieruit worden geput wanneer zich situaties voordoen die nu niet voorzien kunnen worden

5 2. bestuur De samenstelling van het bestuur van monumentenwacht Overijssel en Flevoland is in 2010 niet gewijzigd. Per 31 december 2010 is het bestuur als volgt samengesteld: ir F.J. Koffrie, voorzitter (2013) A. van Toorn, penningmeester (2014) mr A.C. Nysingh, vice voorzitter en secretaris (2013) J. Bosch, namens de Protestantse Kerk in Nederland (2011) ing H.J.P. Hulsman (2013) W.H. Jansen, namens het Aartsbisdom Utrecht (2011) F.D. van Kuik (2014) (tussen haakjes het jaar waarin de termijn eindigt) Het bestuur vergaderde in 2010 respectievelijk op 13 januari, 14 april, 23 augustus, 4 oktober en 22 november. In deze vergaderingen vond onder meer besluitvorming plaats over: - jaarverslag, jaarrekening en verdeelstaat verbetering relatiebeheer - rooster van aftreden - begroting aanvullende meerjarenbegroting opvolging gesprekken Gedeputeerde Overijssel - MonumentenMonitor m.b.t. overheden als eigenaar van monumenten - afwikkeling pseudo premies - afwikkeling samenwerkingsovereenkomst Monumentenwacht Drenthe - samenwerking Het Oversticht - convenant SBKGOF - nieuwe huisvesting - functiewaardering directeur - wijziging tekenbevoegdheid - 5 -

6 3. organisatie Per 31 december 2010 is de formatie als volgt samengesteld: Gerard Bastiaan monumentenwachter (0,9 fte) Henk de Bruin adviseur Afke Draijer directeur (0,4 fte) Gerald Getkate monumentenwachter Martijn Haitink monumentenwachter Roald Hans monumentenwachter Jan Jongbloed adviseur Wouter Keizers monumentenwachter Roel Kosse teamleider/adviseur (1,1 fte) Josien Kosse algemeen medewerker (0,1 fte) Jacqueline Pelgröm-Wolf huishoudelijk medewerker (0,1 fte) Eric Pieper monumentenwachter (1,1 fte) Lenie Roolvink-Mooij administrateur/dagelijkse leiding kantoor (0,9 fte) Bertine Ruitenberg-Schutte administrateur (0,3 fte) Jacob Russcher monumentenwachter Arie Schuilenburg adviseur (0,6 fte) Grietje Snijder-van Aarle bureausecretaresse (0,7 fte) Ronny Verwoolde adviseur (1,1 fte) Piet van der Weij monumentenwachter Peter Zuidberg monumentenwachter Rigina Zuidema adviseur (0,9 fte) Het team beschikt over 6 grote inspectiebussen en 3 kleine. In de grote bussen kan tevens (een gedeelte van) het rapportagewerk worden verricht. de kleine busjes zijn beschikbaar voor soloinspecties en advieswerkzaamheden. De hoofdvestiging is gevestigd in Zwolle en in Hengelo (op Erve Woldhuis) is een nevenvestiging. In beide vestigingen is een stallingsruimte voor inspectiebussen en een opslagruimte voor een kleine werkvoorraad bouwmaterialen beschikbaar is. Per 31 december 2010 zijn er in totaal 21 medewerkers in dienst (2009: 19) met een gemiddelde leeftijd van 41,3 jaar (2009: 40,8), een gemiddelde diensttijd van 8,8 jaar (2008: 10,6) in een formatie van 17,5 fte (2009: 15,1). Gedurende het jaar 2010 hebben zich de volgende mutaties voorgedaan: - Jacob Russcher is per 1 februari in dienst getreden als monumentenwachter - David Vugteveen is per 15 maart uit dienst getreden als monumentenwachter - Rigina Zuidema is per 1 april in dienst getreden als adviseur - Martijn Haitink is per 1 december in dienst getreden als monumentenwachter In 2010 zijn de volgende opleidingen gevolgd: - Roald Hans heeft de MBO-opleiding restauratiemedewerker bij ROC Twente afgerond met een diploma - Roald Hans en Jacob Russcher hebben de nieuwe uitgebreide basiscursus monumentenwachter bij de Federatie afgerond met een diploma - 6 -

7 Naast deze opleidingen waren er 40 scholingsdagen (gemiddeld 2,3 dag per fte): 16x Technische Dag Federatie (Enkhuizen) 9x herhaling valbeveiliging/ehbo (Ascent) 5x hoogwerker (Federatie) 5x houtbescherming (Federatie) 3x koper (Federatie) 1x rietbedekking (Federatie) 1x kapconstructies (RIBO) Op de werplekken hebben zich geen incidenten met of zonder verzuim voorgedaan. Het ziekteverzuimpercentage is uitgekomen op 5,6% (2009: 1,4%), voornamelijk veroorzaakt door één langdurig ziektegeval (nekhernia). Ook in 2010 is weer gebruik gemaakt van de externe veiligheidskundige Jaap Schipper. Naast algemene ondersteuning op het gebied van arbo coördinatie werkt hij volgens een plan van aanpak dat voortdurend wordt geactualiseerd. Door de deelname van Jaap aan het landelijke arbo beraad van de Vereniging Monumentenwacht Nederland wordt beoogd optimaal aan te sluiten op en gebruik te maken van het landelijke arbo beleid. De teamleider voert arbo-werkplekbezoeken uit om de werkwijze van de monumentenwachters te toetsen aan de afgesproken procedures (vastgelegd in het inspectie handboek). Waar nodig zijn verbeteracties in gang gezet. Op deze wijze wordt voortdurend gewerkt aan bewustwording van de noodzaak om veilig te werken

8 4. inspecties in Overijssel Eigenaren van een monumentaal pand in Overijssel kunnen een abonnement afsluiten. Dat geeft recht op een regelmatige inspectie met rapportage en noodherstel. De inspecties worden tegen een gesubsidieerd uurtarief van 29 en een voorrijtarief van 58 uitgevoerd. In 2010 zijn 934 inspecties uitgevoerd, veel meer dan de 542 in Het afgesproken aantal van 880 is hiermee ruimschoots gehaald en de 18 resterende inspecties van 2009 zijn ook ingehaald. Door het grote aantal inspecties heeft de gemiddelde interval tussen twee inspecties zich heel positief ontwikkeld van 3,1 naar 1,8 jaar (ideaal gezien ligt deze tussen de 1,5 à 2 jaar). Hiermee is voldaan aan de afspraak dat de inspectiefrequentie wordt verhoogd naar maximaal 2 jaar. Wij hebben er veel waardering voor dat de provincie Overijssel het beschikbare subsidiebedrag in 2010 en enkele jaren daarna heeft verhoogd, zodat het aantal inspecties voorlopig op ditzelfde niveau kan blijven. Het aantal abonnementen nam in 2010 toe met 5,64% (2009: 3,5%). Momenteel worden de eigenaren van 1768 monumentale panden (2009: 1674) regelmatig voorzien van deskundige adviezen over het onderhoud: totaal aantal aantal aangesloten percentage aangesloten % rijksmonumenten % gemeentelijke monumenten 475 monumentaal overig als volgt verdeeld over de categorieën: agrarisch; 442; 25% liefdadig; 9; 1% molens; 63; 4% weg en water; 9; 1% horeca; 13; 1% kastelen; 75; 4% losse objecten; 53; 3% openbaar; 60; 3% verdediging; 10; 1% wonen/overig; 727; 41% religieus; 283; 16% - 8 -

9 en als volgt verdeeld over de gemeentes: Almelo; 60 Borne; 51 Dalf sen; 43 Dinkelland; 78 Enschede; 106 Haaksbergen; 39 Hardenberg; 59 Hellendoorn; 26 Hengelo; 56 Losser; 23 Oldenzaal; 23 Olst -Wijhe; 73 Ommen; 57 Raalt e; 54 Rijssen-Holt en; 16 Staphorst ; 34 St eenwijkerland; 91 Tubbergen; 46 Twent erand; 13 Wierden; 16 Zwart ewat erland; 31 Kampen; 137 Zwolle; 151 Hof van Twent e; 204 Devent er;

10 5. MonumentenMonitor Overijssel De monumentenmonitor biedt overheden (rijk, provincie en gemeentes) en belangenorganisaties beleidsinformatie door: - een jaarlijks geactualiseerd beeld van de restauratiebehoefte en het achterstallig onderhoud en - de verdeling hiervan over gemeentes en categorieën. Deze monitor is in 2009 in opdracht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed voor het eerst landelijk gevuld met gegevens van de rijksmonumenten die abonnee van Monumentenwacht zijn. In 2010 zijn deze gegevens landelijk bijgewerkt en aangevuld met gegevens uit een steekproef onder niet-abonnees. Het is de bedoeling om vanaf 2010 de gegevens van álle Overijsselse rijksmonumenten op te nemen, zodat ook inzicht ontstaat in de restauratiebehoefte en het achterstallig onderhoud bij niet-abonnees. Restauratiebehoefte Het rijksbeleid was in de afgelopen jaren gericht op het terugdringen van de restauratiebehoefte tot een aanvaardbare werkvoorraad van 10%. In Overijssel is de restauratiebehoefte in 2010 iets opgelopen van 4,3% naar 4,7%, dat is fors lager dan het landelijk gemiddelde van 8,0%. Dit laat zien dat het Overijsselse beleid van de afgelopen jaren best succesvol is geweest, maar nog steeds blijvende aandacht vraagt. Nader bekeken ziet de Overijsselse situatie er medio 2010 als volgt uit: Restauratiebehoefte medio 2010 Restauratiebehoefte medio 2010 Almelo 8% openbare gebouwen - Borne - verdedigingswerken - Dalfsen 4% kerken 2% Deventer 1% gebouwen/woningen 5% Dinkelland 3% liefdadige instellingen - Enschede 10% boerderijen 6% Haaksbergen 21% molens 6% Hardenberg 4% weg- en waterwerken 17% Hellendoorn - horeca - Hengelo - kastelen/landhuizen 3% Hof van Twente 10% losse objecten e.d. 14% Kampen 5% Losser - Oldenzaal - Olst-Wijhe 3% Ommen - Raalte 4% Rijssen-Holten - Staphorst - Steenwijkerland 3% Tubbergen 9%

11 Twenterand 13% Wierden 10% Zwartewaterland 11% Zwolle 1% Hieruit blijkt dat zich nog knelpunten voor doen in Haaksbergen, Twenterand en Zwartewaterland en bij weg- en waterwerken en losse objecten. Dit verdient beleidsmatig extra aandacht. Daarbij kan het antwoord op de volgende vragen de meest effectieve aanpak bepalen: - Bieden de landelijke restauratieregeling voldoende mogelijkheden? - Worden ze vanuit Overijssel wel goed benut? - Kan het eigen aandeel wel worden opgebracht? Achterstallig onderhoud Achterstallig onderhoud is een belangrijk voorteken voor het ontstaan van nieuwe restauratiebehoefte. De preventieve gedachte is dan ook leidend in het huidige rijksbeleid. In Overijssel is het achterstallig onderhoud in 2010 teruggelopen van 26,1% naar 25,2%, dit ontwikkelt zich weliswaar positief, maar het percentage ligt nog wel fors boven het landelijk gemiddelde van 19,6%. Het laat de noodzaak zien om het Overijsselse beleid bij te stellen van het wegwerken van restauratiebehoefte naar het voorkomen van nieuwe restauratiebehoefte. Een preventieve aanpak dus. Nader bekeken ziet de Overijsselse situatie er medio 2010 als volgt uit: Achterstallig onderhoud medio 2010 Achterstallig onderhoud medio 2010 Almelo 16% openbare gebouwen 38% Borne 22% verdedigingswerken 22% Dalfsen 24% kerken 16% Deventer 32% gebouwen/woningen 29% Dinkelland 34% liefdadige instellingen 17% Enschede 36% boerderijen 22% Haaksbergen 37% molens 42% Hardenberg 25% weg- en waterwerken 33% Hellendoorn 11% horeca - Hengelo 42% kastelen/landhuizen 19% Hof van Twente 26% losse objecten e.d. 36 % Kampen 19% Losser 25% Oldenzaal 27% Olst-Wijhe 20% Ommen 41% Raalte 13% Rijssen-Holten - Staphorst 6% Steenwijkerland 11%

12 Tubbergen 35% Twenterand 25% Wierden 20% Zwartewaterland 32% Zwolle 21% Hieruit blijkt dat het achterstallig onderhoud in bijna alle gemeenten, maar vooral in Hengelo, en bij alle categorieën, maar vooral bij molens, beleidsmatig extra aandacht verdient. Daarbij kan het antwoord op de volgende vragen de meest effectieve aanpak bepalen: - Bieden de landelijke instandhoudingsregeling, de laagrentende lening en de fiscale aftrek voldoende mogelijkheden? - Worden ze vanuit Overijssel wel goed benut? - Kan het eigen aandeel wel worden opgebracht?

13 Noordoostpolder Urk monumentenwacht Overijssel en Flevoland 6. inspecties in Flevoland Eigenaren van een monumentaal pand in Flevoland kunnen een abonnement afsluiten. Dat geeft recht op een regelmatige inspectie met rapportage en noodherstel. De inspecties worden tegen een gesubsidieerd uurtarief van 29 en een voorrijtarief van 58 uitgevoerd. In 2010 zijn 18 inspecties uitgevoerd, vel meer dan de 10 in De gemiddelde inspectieduur bedroeg 10,3 uur (tegen 14,2 uur gemiddeld in 2009). Bij een vrij klein aantal abonnementen is variatie in de jaarlijkse aantallen niet te voorkomen. Dit blijkt duidelijk uit onderstaande grafiek, waarin het verloop over de afgelopen 7 jaar is weergegeven: , ,2 9, , aantal inspecties gemiddelde inspectieduur Het aantal abonnementen nam in 2010 toe met 6% (2009: 2%). Momenteel worden de eigenaren van 55 monumentale panden (2008: 52) regelmatig voorzien van deskundige adviezen over het onderhoud: totaal aantal aantal aangesloten percentage aangesloten % rijksmonumenten % gemeentelijke monumenten monumentaal overig als volgt verdeeld over de categorieën en gemeentes: wonen/diversen; 31; 56% agrarisch; 2; 4% weg en water; 5; 9% openbaar; 2; 4% religieus; 15; 27% Urk; 16 Noordoostpolder;

14 7. MonumentenMonitor Flevoland De monumentenmonitor biedt overheden (rijk, provincie en gemeentes) en belangenorganisaties beleidsinformatie door: - een jaarlijks geactualiseerd beeld van de restauratiebehoefte en het achterstallig onderhoud en - de verdeling hiervan over gemeentes en categorieën. Deze monitor is in 2009 in opdracht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed voor het eerst landelijk gevuld met gegevens van de rijksmonumenten die abonnee van Monumentenwacht zijn. In 2010 zijn deze gegevens landelijk bijgewerkt en aangevuld met gegevens uit een steekproef onder niet-abonnees. Het is de bedoeling om vanaf 2010 de gegevens van álle Flevolandse rijksmonumenten op te nemen, zodat ook inzicht ontstaat in de restauratiebehoefte en het achterstallig onderhoud bij niet-abonnees. Restauratiebehoefte Het rijksbeleid was in de afgelopen jaren gericht op het terugdringen van de restauratiebehoefte tot een aanvaardbare werkvoorraad van 10%. In Flevoland is deze in 2010 teriggelopen van 5,0% naar 3,8%, fors onder het landelijk gemiddelde van 8,0%. Dit laat zien dat het Flevolandse beleid van de afgelopen jaren is succesvol is geweest. Nader bekeken ziet de Flevolandse situatie er medio 2010 als volgt uit: Restauratiebehoefte medio 2010 Restauratiebehoefte medio 2010 Noordoostpolder - openbare gebouwen - Urk 8% kerken - gebouwen/woningen 8% boerderijen - weg- en waterwerken - Hieruit blijkt dat er geen specifieke gemeentes of categorieën zijn waar extra beleidsmatige aandacht nodig is. Achterstallig onderhoud Achterstallig onderhoud is een belangrijk voorteken voor het ontstaan van nieuwe restauratiebehoefte. De preventieve gedachte is dan ook leidend in het huidige rijksbeleid. In Flevoland is dit in 2010 iets opgelopen van 11,1% in 2009 naar 11,5% in 2010, ook dit percentage ligt fors onder het landelijk gemiddelde van 19,6%. Nader bekeken ziet de Flevolandse situatie er medio 2010 als volgt uit:

15 Achterstallig onderhoud medio 2010 Achterstallig onderhoud medio 2010 Noordoostpolder - openbare gebouwen - Urk 23% kerken 40% gebouwen/woningen 8% boerderijen - weg- en waterwerken - Hieruit blijkt dat het achterstallig onderhoud in Urk en vooral bij kerken extra aandacht verdient. Daarbij kan het antwoord op de volgende vragen de meest effectieve aanpak bepalen: - Bieden de landelijke instandhoudingsregeling, de laagrentende lening en de fiscale aftrek voldoende mogelijkheden? - Worden ze vanuit Flevoland wel goed benut? - Kan het eigen aandeel wel worden opgebracht?

16 8. aanvullende dienstverlening Steeds vaker maken abonnees in het verlengde van de inspecties gebruik van aanvullende dienstverlening in de vorm van assistentie bij de voorbereiding en uitvoering van werkzaamheden. Ook voor projecten en een enkele cursus wordt er steeds vaker een beroep op ons gedaan. Het maakt duidelijk dat er behoefte aan is. Deze aanvullende dienstverlening wordt tegen een kostendekkend tarief uitgevoerd, waardoor de reguliere budgetsubsidies helemaal ten gunste komen van de inspecties. Het beleid is er op gericht dat de inspecties duidelijk de kerntaak blijven en het karakter van de organisatie blijven bepalen en dat de aanvullende dienstverlening tot maximaal een derde van de totale inzet mag uitgroeien. In 2010 is het aandeel aanvullende dienstverlening uitgekomen op 32%. Voor 166 rijksmonumenten in Overijssel en 4 in Flevoland zijn instandhoudingsplannen opgesteld. Deze plannen dienen samen met een inspectierapport als basis voor een subsidieaanvraag voor de BRIM. Verder hebben diverse particuliere eigenaren op andere wijze gebruik gemaakt van de aanvullende dienstverlening. De adviseurs zijn ook betrokken bij de voorbereiding en begeleiding van de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden voor Rijksgebouwendienst, Natuurmonumenten, Landschap Overijssel en enkele gemeenten en kerken. Met veel voldoening was Monumentenwacht ook in 2010 weer de praktische rode partner in diverse gebiedsgerichte uitvoeringsprojecten waarin behoud en ontwikkeling van de karakteristieke kenmerken van dat gebied centraal stond: - Nationaal Landschap Noordoost Twente, - Wierden (spakenplan plus), - Hof van Twente, - Haaksbergen. In al deze projecten is nauw samengewerkt met Landschap Overijssel (meestal projectleider in de uitvoeringsfase) en Het Oversticht (meestal in de opstartfase van de projecten). Gerard Bastiaan is gediplomeerd voor het genormeerde onderhoudsprogramma van de Rijksgebouwendienst en heeft in 2010 samen met een collega uit Drenthe een flink begin gemaakt met de landelijke opdracht die over 5 jaar afgerond moet zijn (5 panden in Fryslân, 3 in Drenthe en 11 in Overijssel). Henk de Bruin was actief betrokken bij het professionelere scholingsprogramma dat de Federatie in 2010 opgestart heeft

17 9. rieten daken projecten In het kader van het Provinciaal Meer Jaren Plan Overijssel organiseren wij projecten om de waardevolle cultuurhistorische kwaliteit van het landschap te behouden en beschermen door middel van het opknappen van rieten daken. Het initiatief voor deze projecten komt vanuit bewoners die zich sterk maken voor een gebundelde aanpak en daarbij ook groene activiteiten op het gebied van erf en landschap ontwikkelen. Deze aanpak is een voorwaarde om voor subsidie vanuit het Provinciaal Meer Jaren Plan in aanmerking te komen. De subsidie kan worden aangewend voor een bijdrage in de uitvoeringskosten en voor organisatiekosten. Het eerste rieten daken project is in 2008 opgestart in de Marke Arrien als vervolg op Kern met Kwaliteit. Er zijn 11 rieten daken opgeknapt en het project is in 2009 afgerond. In de voormalige gemeente Markelo is het project in 2008 samen met de stichting Maarkels Landschap opgezet. De eerste fase van het project is in 2009 afgerond met het opknappen van 49 rieten daken, de tweede fase is in 2010 afgerond met het opknappen van 56 rieten daken. Aanvullend op de provinciale subsidie heeft gemeente Hof van Twente de overhead van dit project mede gesubsidieerd

18 Eind 2008 is samen met de stichting IJsselhoeven in het gebied waar de stichting IJsselhoeven actief is (IJsselvallei) een project opgestart. Dit project is nagenoeg afgerond, er zijn al 44 daken opgeknapt en de laatste 4 zullen begin 2011 worden uitgevoerd. Vanwege de grote belangstelling is een volgende fase alsmede een soortgelijk project voor voegwerk in voorbereiding. Samen met de stichting Sallands Erfgoed zijn begin 2009 twee projecten opgezet, een klein project in Gentevoort en een veel breder project in de Sallandse gemeenten Raalte, Olst-Wijhe, Deventer, de voormalige gemeente Holten (nu onderdeel van de gemeente Rijssen-Holten) en Hellendoorn. Het project in Gentevoort is nagenoeg afgerond, er zijn al 3 rieten daken opgeknapt ende laatste zal begin 2001 worden uitgevoerd. Van het bredere project is de eerste fase eind 2010 afgerond met het opknappen van 44 rieten daken. Vanwege de grote belangstelling loopt er inmiddels ook al een tweede en derde fase, waarin ook al 9 rieten daken zijn opgeknapt en 43 in voorbereiding. De belangstelling blijft groot, waarvoor een aanvraag voor een vierde fase voorbereid. Ook in 2009 is samen met een groepje enthousiaste particulieren een project opgestart in het ruilverkavelings-gebied Marshoek/Hoonhorst en het aangrenzende landelijk gebied Berkum/Wijthmen. Eind 2010 waren er al 12 rieten daken opgeknapt, terwijl er voor 2011 nog 13 in voorbereiding zijn

19 Begin 2010 tenslotte is samen met de gemeente Steenwijkerland een project opgestart. De gemeente vult de provinciale subsidie aan indien riet uit Weerribben en Wieden wordt gebruikt. Voor dit project was enorm veel belangstelling, waardoor het project eind 2010 al kon worden afgerond met het herstel van 60 rieten daken. Voor 2011 is er een vervolg project waarvoor in al 73 belangstellenden op de wachtlijst staan. Samenvattend kan worden gezegd dat eind 2010 in het kader van de rieten daken projecten al 279 rieten zijn opgeknapt en dat er 142 in voorbereiding zijn

20 10. project Maarkelse schöppes Het project heeft als doel om de streekeigen bebouwing in Markelo voor een lange tijd te behouden en te versterken door middel van het herstellen en documenteren van tenminste 12 Maarkelse schöppes en het betrekken van leerlingen bij herstelwerkzaamheden. In dit project werken wij nauw samen met stichting Maarkels Erfgoed, met name voor de informatie en voorlichting, en met stichting RIBO voor de uitvoering met leerlingen. In 2009 zijn voor dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: - bijdrage aan de voorlichtingsavond op 30 september rapportage en grove inventarisatie met kostenindicatie van 28 aanmeldingen - gesprekken met de eigenaren van 28 aanmeldingen - afstemming van de prioriteiten - voorbereiding van de voorwaarden en overeenkomsten - opzet van het bestek - gesprekken met 4 eigenaren voor de eerste uitvoeringscluster en in 2010: - bijdrage aan open monumentendag op 11/12 september rapportage en grove inventarisatie met kostenindicatie van nog eens 8 aangemelde schuren - gesprekken met de eigenaren van 8 aanmeldingen - afstemming van de prioriteiten - gesprekken met 24 eigenaren over daadwerkelijke uitvoering van herstelwerkzaamheden - de eerste 3 schuren zijn hersteld - de volgende 7 schuren zijn aanbesteed - voor 4 schuren is een aanvraag voor alternatieve/aanvullende subsidiering opgesteld (voor 3 schuren rijksmonumentensubsidie en voor 1 schuur de rood-voor-rood regeling)

21 11. project vrijwilligers voor religieus erfgoed In het kader van het Jaar voor het Religieus Erfgoed is een project opgestart over de inzet van vrijwilligers voor de instandhouding van het religieus erfgoed. Dit project is in 2008 in Flevoland gestart met een inventarisatie en een ronde interviews. Uit de conclusies: De monumentale kerken staan er vrij goed bij. Er is nauwelijks sprake van leegstand en herbestemming lukt best goed. Er zijn meestal wel genoeg vrijwilligers te vinden die ook voldoende vakkundig zijn. Alle beschermde kerken zijn aangesloten bij Monumentenwacht of kunnen rekenen op deskundige begeleiding door het Bisdom. In het kader van het project Flevoland biedt Monumentenwacht alle eigenaren een aanpak-op-maat om de instandhouding zo goed mogelijk te plannen én zo goed mogelijk gebruik te maken van de subsidieregelingen. Aanbeveling: de preventieve aanpak van het project Flevoland continueren. De vrijwilligers van de toekomst wegen steeds bewuster af hoeveel tijd ze besteden en waaraan. Ze zetten zich liever incidenteel in dan structureel en ze doen liever een praktische klus dan een bestuurlijke functie. Ze hebben behoefte aan: - hulp bij meer gerichte werving voor met name bestuursfuncties (36%) - ondersteuning bij het opstellen van een meerjarenonderhoudsplan en het aanvragen van subsidies (23%) - ondersteuning voor bestuursfuncties (7%) Aanbeveling: de werving voor en ondersteuning van met name bestuursfuncties nader uitwerken door een daarin gespecialiseerde organisatie. Aanbeveling: de dienstverlening van Monumentenwacht beschikbaar stellen voor alle Flevolandse kerken. Omdat er voor dit project minder subsidie werd toegezegd dan voorzien, hebben wij ons moeten bezinnen op bezuinigingen. Ons uitgangspunt was om de beoogde resultaten toch zoveel mogelijk te behalen. Op grond van de uitkomsten van de inventarisatie en de interviews in Flevoland hebben we voor het vervolg in Overijssel voor een preventieve aanpak gekozen: optimaliseren de inspecties en advisering en ontwikkeling van een onderhoudswijzer met cursusprogramma voor vrijwillligers

22 In 2009 en 2010 is de planning en uitvoering van de inspecties van kerken zo goed mogelijk afgestemd op de aanvraagprocedure voor BRIM-subsidies. Onze adviseurs hebben per instroomjaar ca. 100 uur besteed aan individuele voorlichting van de vrijwilligers die betrokken zijn bij het onderhoud van religieus erfgoed. Verder is in 2009 en 2010 een onderhoudswijzer ontwikkeld en een cursusprogramma dat vanaf 2011 zal worden aangeboden

23 12. project meer inzicht meer preventie hoe staat het er voor met de Overijsselse monumenten? Op basis van de inspectiegegevens van Monumentenwacht heeft de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed eind 2009 een landelijke monitor gepresenteerd inzake de staat van het gebouwd erfgoed. Deze monitor geeft een eerste inzicht in de technische staat van alle rijksmonumenten die door Monumentenwacht worden geïnspecteerd (19%), onderverdeeld naar categorie en naar provincie. Voor een representatiever beeld is het de bedoeling dat de monitor in de komende jaren in samenwerking met Monumentenwacht wordt uitgebreid met gegevens van rijksmonumenten die niet door Monumentenwacht worden geïnspecteerd. Vergeleken met de landelijke cijfers kan voor de provincie Overijssel worden afgeleid dat: - de staat van het casco in het algemeen (94,4% redelijk tot goed) boven het landelijk gemiddelde ligt (92,4%), maar in de categorieën boerderijen en weg- en waterwerken eronder - het percentage slecht casco (0,9%) onder het landelijk gemiddelde ligt (1,4%), maar in de categorie boerderijen erboven - de onderhoudsstaat in het algemeen (72,2% redelijk tot goed) onder het landelijk gemiddelde ligt (81,0%), maar in de categorieën verdedigingswerken en horeca erboven - het percentage slecht onderhoud (6,6%) boven het landelijk gemiddelde ligt (3,9%), maar in de categorieën verdedigingswerken, liefdadige instellingen, horeca en losse objecten eronder - het percentage bij Monumentenwacht aangesloten (22,8%) onder het landelijk gemiddelde ligt (23,4%), maar informatie over de verdeling per categorie ontbreekt. Hieruit kunnen wij de conclusie trekken dat er in de provincie Overijssel extra aandacht nodig is voor de onderhoudsstaat in de meeste categorieën, voor de staat van het casco in de categorieën boerderijen en weg- en waterwerken en voor het percentage bij Monumentenwacht aangesloten. Maar met deze monitor is niet nader te analyseren of de knelpunten zich in bepaalde gemeentes of bij bepaald typen eigenaren voordoen en hoe het zit met de aansluiting bij Monumentenwacht. Ook is niet uit de monitor

24 af te leiden hoe dit beeld van rijksmonumenten zich verhoudt tot de gemeentelijke monumenten en andere monumentale panden. wat is het effect van de bezuinigingen op het onderhoud van monumenten in eigendom van overheden? Om deze vraag te beantwoorden moet de huidige situatie kunnen worden vergeleken met een eerdere situatie. De hierna volgende analyse is gebaseerd op de monitorgegevens uit 2009 en 2010 van Overijssels rijksmonumenten die bij Monumentenwacht zijn aangesloten. restauratiebehoefte In 2009 is van alle rijksmonumenten in Nederland, die bij Monumentenwacht zijn aangesloten, de staat van het casco gemeten. Als de staat van het casco matig of slecht scoort is er sprake van restauratiebehoefte. Landelijke kwam de restauratiebehoefte uit op 7,5%, maar in Overijssel was deze met 4,4% beduidend lager. De Overijsselse monumenten in eigendom van overheden waren er relatief beter aan toe met 3,8%, terwijl de overige monumenten op 4,5% uitkwamen. In 2010 is deze meting herhaald, maar vooralsnog zijn alleen de Overijsselse uitkomsten beschikbaar. De restauratiebehoefte is met 10% toegenomen van 4,4% naar 4,8 %. Bij de monumenten in eigendom van overheden was deze toename ruim 40%, van 3,8% naar 5,4%, daarentegen daalde de restauratiebehoefte bij de overige monumenten van 4,5% naar 4,2%. achterstallig onderhoud In 2009 is van alle rijksmonumenten in Nederland, die bij Monumentenwacht zijn aangesloten, ook de technische staat gemeten. Als de technische staat matig of slecht scoort is er sprake van achterstallig onderhoud. Achterstallig onderhoud is een voorteken voor komende restauratiebehoefte. Landelijk kwam het achterstallig onderhoud uit op 18,9%, maar in Overijssel was dit met 26,0% beduidend hoger. De Overijsselse monumenten in eigendom van overheden waren er nog minder aan toe met 31,5%, terwijl de overige monumenten op 25,0% uitkwamen. In 2010 is ook deze meting herhaald, maar vooralsnog zijn ook hiervan alleen de Overijsselse uitkomsten beschikbaar. Het achterstallig onderhoud is licht gedaald van 26,0% naar 25,7%. Bij de monumenten in eigendom van overheden is sprake van een toename van 31,5% naar 34,0%, terwijl het achterstallig onderhoud bij de overige monumenten daalde van 25,0% naar 24,2%

25 samengevat totaal eigendom van overheden van overige eigenaren restauratiebehoefte 4,4% 4,8% 3,8% 5,4% 4,5% 4,2% achterstallig onderhoud 26,0% 25,7% 31,5% 34,0% 25,0% 24,2% om welke monumenten gaat het? Van de 3949 rijksmonumenten in Overijssel zijn er 999 (25,3%) aangesloten bij Monumentenwacht. Hiervan is 14,8% (148) in eigendom van overheden, verdeeld over de volgende categorieën: openbare gebouwen samengevat totaal eigendom van overheden van overige eigenaren restauratiebehoefte 0% 0% 0% 0% 0% 0% achterstallig onderhoud 32,1% 38,2% 26,7% 38,9% 38,5% 37,5% religieus erfgoed samengevat totaal eigendom van overheden van overige eigenaren restauratiebehoefte 1,9% 1,7% 2,9% 2,5% 1,6% 1,5% achterstallig onderhoud 19,0% 15,5% 18,8% 12,5% 19,0% 16,4%

26 wonen/werken samengevat totaal eigendom van overheden van overige eigenaren restauratiebehoefte 3,8% 5,2% 5,6% 7,0% 3,6% 5,0% achterstallig onderhoud 27,6% 28,8% 41,7% 51,2% 26,0% 26,2% molens samengevat totaal eigendom van overheden van overige eigenaren restauratiebehoefte 7,2% 7,0% 10,0% 15,0% 5,7% 2,7% achterstallig onderhoud 38,2% 40,4% 50,0% 55,0% 31,4% 32,4% conclusie Bij de molens is de situatie het meest zorgwekkend. De restauratiebehoefte van molens in eigendom van overheden is in een jaar tijd anderhalf keer zo groot geworden, terwijl deze bij de overige eigenaren daalde. Ook het achterstallig onderhoud is toegenomen en komt nu zelfs boven de 50% uit, hetgeen de toekomstverwachting nog somberder maakt! In de categorie wonen/werken is de restauratiebehoefte van monumenten in eigendom van overheden in een jaar tijd met een kwart gestegen, iets minder dan bij de overige eigenaren. Maar het achterstallig onderhoud is bijna dubbel zo hoog dan bij de overige eigenaren en komt nu zelfs boven de 50% uit, hetgeen ook hier de toekomstverwachting somber maakt! Voor de openbare gebouwen zijn de cijfers minder somber, het achterstallig onderhoud neemt wel toe, maar er is (nog) geen restauratiebehoefte. En voor het religieus erfgoed tenslotte geldt voor alle eigenaren een daling van de restauratiebehoefte en van het achterstallig onderhoud. Een verheugende ontwikkeling!

27 13. jaarrekening met accountantsverklaring en bijlages

28 jaarrekening 2010 BALANS PER (na verwerking resultaatbestemming) ACTIVA vaste activa vervoermiddelen inventaris automatiseringsapparatuur materieel vlottende activa debiteuren overige vorderingen en overlopende activa liquide middelen

29 jaarrekening 2010 BALANS PER (na verwerking resultaatbestemming) PASSIVA eigen vermogen overige reserve bestemmingsreserve voorzieningen investeringsfonds inspectiebussen - - kortlopende schulden crediteuren projecten overige schulden en overlopende passiva

30 jaarrekening 2010 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2010 werkelijk 2010 begroot 2010 werkelijk 2009 BATEN EIGEN BATEN PROJECT BATEN FINANCIËLE BATEN SUBSIDIEBATEN LASTEN PERSONEELSLASTEN AFSCHRIJVINGEN OP VASTE ACTIVA PROJECT LASTEN OVERIGE LASTEN RESULTAAT ( )

31 jaarrekening 2010 KASSTROOMOVERZICHT kasstroom uit operationele activiteiten exploitatieresultaat afschrijvingen mutatie voorziening investeringsfonds - veranderingen in het werkkapitaal: mutatie vorderingen (51.601) mutatie kortlopende schulden ( ) ( ) (31.657) kasstroom uit investeringsactiviteiten investeringen in materiele vaste activa (64.501) mutatie geldmiddelen (96.158)

32 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE BALANS algemeen - de waarderingsgrondslagen zijn tenzij anders is vermeld, voor de nominale waarde opgenomen - de materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs (na aftrek van investeringssubsidies), verminderd met lineaireafschrijvingen gebaseerd op de geschatte levensduur - de pensioentoezeggingen zijn ondergebracht bij ABP; de pensioenregeling is van dien aard dat de stichting risico's verbonden aan de pensioenregeling draagt; in de jaarrekening worden slechts de verschuldigde premies als last in de staat van baten en lasten opgenomen, zodat niet alle risico's verbonden aan de pensioenregeling in de jaarrekening tot uitdrukking zijn gebracht; voor zover verschuldigde premies nog niet zijn voldaan, worden zij als verplichting op de balans opgenomen - de subsidies van de provincies Overijssel en Flevoland zijn bepaald aan de hand van de subsidiebeschikkingen - de kosten worden bepaald met inachtneming van de vorenvermelde grondslagen van waardering - de kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben - projecten die in het boekjaar zijn afgerekend worden in dat boekjaar verantwoord in de staat van baten en lasten - projecten die in het boekjaar niet zijn afgerond worden in dat boekjaar verwerkt in de balans en de uren door Monumentenwacht Overijssel en Flevoland zijn verantwoord onder doorberekende lasten - baten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd c.q. de diensten zijn verricht - lasten worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op (des)investeringen in het verslagjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven stelselwijziging - vanaf 2010 volgt Stichting Monumentenwacht Overijssel en Flevoland Richtlijn 640 voor haar jaarverslaggeving - Richtlijn 640 heeft primair betrekking op organisaties zonder winststreven - deze richtlijn heeft tot gevolg dat de voorziening investeringsfonds inspectiebussen komt te vervallen en dat de ten laste van deze voorziening gebrachte investeringen geactiveerd worden - het effect van deze stelselwijziging op het vermogen per 1 januari 2010 bedraagt vervoermiddelen de afschrijving bedraagt 10%-20% per jaar van de aanschaffingswaarde boekwaarde per investeringen boekjaar ontvangen investeringssubsidie (44.000) - afschrijvingen boekjaar (22.994) (13.666) bij: correctie stelselwijziging boekwaarde per aanschaffingswaarde cumulatieve afschrijvingen per (51.683) (28.688)

33 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE BALANS inventaris de afschrijving bedraagt 10%-33,33% per jaar van de aanschaffingswaarde boekwaarde per investeringen in boekjaar afschrijvingen boekjaar (4.218) (4.112) boekwaarde per aanschaffingswaarde desinvestering in boekjaar (1.369) - cumulatieve afschrijvingen per (29.708) (26.860) automatiseringsapparatuur - de afschrijving bedraagt 20-33% per jaar van de aanschaffingswaarde boekwaarde per investeringen in boekjaar afschrijvingen boekjaar (14.829) (10.969) boekwaarde per aanschaffingswaarde cumulatieve afschrijvingen per (37.892) (45.125) materieel - de afschrijving bedraagt 10% per jaar van de aanschaffingswaarde boekwaarde per investeringen in boekjaar - - afschrijvingen boekjaar (306) (306) boekwaarde per aanschaffingswaarde cumulatieve afschrijvingen per (1.681) (1.375)

34 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE BALANS debiteuren debiteuren voorziening dubieuze debiteuren (1.790) (1.790) debiteurensaldo afsluiting boekjaar overige vorderingen en overlopende activa nog te factureren onderhanden werk nog door te berekenen zusterorganisaties vooruitbetaalde licenties vrijwilligersproject nog door te berekenen MW Drenthe/Friesland MW Drenthe vooruitbetaalde verzekeringen en belastingen bussen promotiekosten subsidie provincie flevoland personeelsvereniging diversen liquide middelen - alle liquide middelen staan ter vrije beschikking ABN-AMRO te Zwolle, rekening courant ABN-AMRO te Zwolle, deposito's overige reserve stand per bij: correctie stelselwijziging stand per (na stelselwijziging) bij: uit voorstel verwerking resultaat (50.874)

35 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE BALANS bestemmingsreserve relatiebeheer pseudo premies nieuwe huisvesting vervanging vervoermiddelen bestemmingsreserve relatiebeheer - deze bestemmingsreserve is in 2009 gevormd ten behoeve van relatiebeheer, om prestatieafspraken beter na te komen, en zal naar verwachting medio 2011 doorgevoerd worden stand per mutaties bestemmingsreserve pseudo premies - deze bestemmingsreserve is gevormd ten behoeve van mogelijke aanspraken op de in de cao opgenomen "regeling aanvullende voorziening bij werkloosheid" - als deze reservering ontoereikend is, kan een beroep worden gedaan op een vroegere toezegging van de provincie d.d , die per brief van nogmaals onder de aandacht van de provincie is gebracht - jaarlijks wordt een rekenrente van 4% toegevoegd - voor medewerkers die na in dienst zijn gekomen, is deze cao-regeling via de arbeidsovereenkomst uitgesloten stand per bij: correctie stelselwijziging bij: uit voorstel verwerking resultaat bestemmingsreserve nieuwe huisvesting - deze bestemmingsreserve is gevormd ten behoeve van de kosten van de voorgenomen verhuizing, die in 2011 niet begroot zijn stand per bij: uit voorstel verwerking resultaat bestemmingsreserve vervanging vervoermiddelen - deze bestemmingsreserve is gevormd ten behoeve van de extra kosten voor vervanging van inspectiebussen, vanwege subsidiering van de eerste bussen en indexering van de aanschafwaarde stand per bij: uit voorstel verwerking resultaat investeringsfonds inspectiebussen stand per (jaarrekening) af: correctie stelselwijziging (40.038)

36 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE BALANS projecten project rieten daken IJsselvallei ontvangen voorschot subsidie provincie Overijssel uitbetaalde subsidie aan eigenaren ( ) kosten monumentenwachters + overhead (11.727) saldo per project rieten daken Salland ontvangen voorschot subsidie provincie Overijssel ontvangen voorschot subsidie provincie Overijssel meer rieten daken uitbetaalde subsidie aan eigenaren ( ) kosten monumentenwachters + overhead (18.832) saldo per project rieten daken Gentevoort (4.000) project rieten daken Marshoek/Hoonhorst en Berkum/Wijthmen ontvangen voorschot subsidie provincie Overijssel uitbetaalde subsidie aan eigenaren (34.403) kosten monumentenwachters + overhead (3.480) saldo per project rieten daken Steenwijkerland ontvangen voorschot subsidie gemeente Steenwijkerland kosten natuuradvies en rietkeuring (2.214) uitbetaalde subsidie aan eigenaren ( ) kosten monumentenwachters + overhead (31.266) saldo per (43.047) project Maarkels schöppes ontvangen voorschot subsidie gemeente Hof van twente projectborden ed (5.230) uitbetaalde subsidie aan eigenaren (90.287) kosten monumentenwachters + overhead (69.908) project Tuindorp Hengelo kosten monumentenwachters + overhead (2.556) (2.556) project vrijwilligers voor religieus erfgoed project meer inzicht & meer preventie ontvangen voorschot subsidie provincie Overijssel kosten ontwikkeling website (4.383) totaal projecten

37 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE BALANS overige schulden en vooruitontvangen baten af te dragen pseudo premies af te dragen loonheffing en sociale lasten verlofuren vakantiegeld salarissen accountantskosten debiteuren - abonnementen personeelsvereniging diversen af: correctie stelselwijziging - (73.668) niet uit de balans blijkende verplichtingen huur vestiging Zwolle - met ingang van wordt een pand gehuurd aan de Ohmstraat te Zwolle - de huur is aangegaan voor een periode van 5 jaren en bedraagt op jaarbasis - na vijf jaren is de huur stilzwijgend verlengd tot met een volgende termijn van vijf jaren huur vestiging Hengelo - met ingang van 1 november 2006 wordt kantoor- en stallingsruimte gehuurd van MVM - de huur is aangegaan voor een periode van 5 jaren en bedraagt op jaarbasis aansluiting vereniging monumentenwacht Nederland - de stichting is aangesloten bij de vereniging monumentenwacht Nederland - op grond van deze aansluiting is de stichting samen met de andere provinciale stichtingen verplicht om de continuiteit van de monumentenwacht Nederland te waarborgen

38 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN werkelijk 2010 begroot 2010 werkelijk 2009 EIGEN BATEN abonnementen inspecties voorrijtarieven doorberekend materiaal doorberekend materieel advies doorberekend aan Fr Dr doorberekende lasten overige opbrengsten PROJECTBATEN rieten daken Markelo en Arriën rieten daken Gentevoort vrijwilligersproject rieten daken Markelo en Arriën subsidie provincie Overijssel Arrien subsidie provincie Overijssel Markelo subsidie gemeente Hof van Twente berekende advieskosten rieten daken Gentevoort subsidie provincie Overijssel vrijwilligersproject subsidie provincie Overijssel bijdrage CIO-K FINANCIËLE BATEN rente SUBSIDIES provincie Overijssel provincie Overijssel aanvullend provincie Flevoland provincie Flevoland 2009 (correctie) (6.287)

39 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE STAAT VAN LASTEN werkelijk 2010 begroot 2010 werkelijk 2009 PERSONEELSLASTEN bruto salaris recht vakantietoeslag recht eindejaarsuitkering recht verlofuren eindheffing bijdrage zkv onkosten vergoedingen verzuimverzekering pensioenpremie fpu premie zvw premie sociale lasten bijdrage levensloop stagiaires en inleners productiviteitsverbetering arbo scholing toetsing inspectie reis- en verblijf personeel diversen personeel AFSCHRIJVINGEN OP VASTE ACTIVA vervoermiddelen inventaris automatisering materieel PROJECTLASTEN rieten daken Markelo en Arriën rieten daken Gentevoort vrijwilligersproject project rieten daken Markelo en Arriën uitbetaalde subsidies aan eigenaren projecturen monumentenwacht

40 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE STAAT VAN LASTEN werkelijk 2010 begroot 2010 werkelijk 2009 project rieten daken Gentevoort uitbetaalde subsidies aan eigenaren projecturen monumentenwacht project vrijwilligers voor religieus erfgoed onderhoudswijzer voor kerken inventarisatie - voorbereiding benadering actieve vrijwillegers ontwikkeling lespakket projectorganisatie monumentenwacht OVERIGE LASTEN huisvesting administratie bestuur vervoermiddelen inspectie en advies projecten algemeen huisvesting huur vestigingen verz./gas/water/elektra e.d schoonmaak kantine diversen huisvesting

41 jaarrekening 2010 TOELICHTING OP DE STAAT VAN LASTEN werkelijk 2010 begroot 2010 werkelijk 2009 administratie kantoorbenodigdheden accountant salarisadministratie verzekeringen promotie porti verzenden telefoon en internet abonnementen en contributies bank vergaderingen drukwerk automatisering dubieuze debiteuren diversen administratie bestuur vergoedingen bestuur verzekeringen bestuur reis en verblijf bestuur Free Prak prijs samenwerking Fr Dr OvFl advieskosten diversen bestuur vervoermiddelen onderhoud bussen belasting/verzekering bussen brandstof voertuigvolgsysteem inrichting bussen diversen vervoermiddelen (734)

Stichting Monumentenwacht Overijssel en Flevoland Jaarverslag 2012

Stichting Monumentenwacht Overijssel en Flevoland Jaarverslag 2012 Stichting Monumentenwacht Overijssel en Flevoland Jaarverslag 2012 met subsidie van: opgemaakt door de directie en vastgesteld door de Raad van Toezicht op 25 maart 2013 1 Algemeen Stichting Monumentenwacht

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. met subsidie van:

Jaarverslag 2013. met subsidie van: Jaarverslag 2013 met subsidie van: opgemaakt door de directie en vastgesteld door de Raad van Toezicht op 20 maart 2014 1 Inhoud Algemeen 3 Directie en toezicht 4 Organisatie 5 Beleid 6 Inspecties Overijssel

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. mei stipe fan:

Jaarverslag 2013. mei stipe fan: Jaarverslag 2013 mei stipe fan: opgesteld door de raad van toezicht op 4 juni 2014 1 Inhoud Algemeen 3 Activiteiten 4 Samenwerking 6 MonumentenMonitor Fryslân 7 2 Algemeen Stichting Monumentenwacht Fryslân

Nadere informatie

stichting monumentenwacht overijssel en flevoland

stichting monumentenwacht overijssel en flevoland Jaarverslag 2015 vastgesteld door de raad van toezicht op 30 maart 2016 Stichting Monumentenwacht Overijssel en Flevoland Heinoseweg 6a, 7722 JP Dalfsen KvK 41 02 27 97 met subsidie van: Inhoud Algemeen

Nadere informatie

Jaarrekening 2012. met steun van:

Jaarrekening 2012. met steun van: Jaarrekening 2012 met steun van: ondertekend door de raad van toezicht op 15 april 2013 Inhoud Balans per 31 december 2012 3 Staat van baten en lasten over 2012 4 Waarderingsgrondslagen 5 Toelichting op

Nadere informatie

Vereniging Sociaal Verhaal. Noordwal EA DEN HAAG JAARREKENING 2016

Vereniging Sociaal Verhaal. Noordwal EA DEN HAAG JAARREKENING 2016 Vereniging Sociaal Verhaal Noordwal 10 2513 EA DEN HAAG JAARREKENING 2016 INHOUDSOPGAVE JAARREKENING 2016 JAARVERSLAG 1 JAARREKENING A. Balans per 31 december 2016 2 B. Staat van baten en lasten 2016 4

Nadere informatie

JAARREKENING 2016 STICHTING REIS MET JE HART

JAARREKENING 2016 STICHTING REIS MET JE HART JAARREKENING STICHTING REIS MET JE HART 1 BALANS PER 31 DECEMBER (na verwerking van het verlies) 31 december 31 december ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa (1) 27.731 27.897 Vlottende activa 27.731

Nadere informatie

Stichting Zorgboerderij Den Hoet. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2012

Stichting Zorgboerderij Den Hoet. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2012 Stichting Zorgboerderij Den Hoet gevestigd te Utrecht Rapport inzake de Jaarrekening 2012 Inhoudsopgave Pagina Jaarrekening Balans per 31 december 2012 3 Staat van baten en lasten over 2012 5 Kasstroomoverzicht

Nadere informatie

Vlottende activa Vorderingen 6.943 6.358 Liquide middelen 7.229 19.102

Vlottende activa Vorderingen 6.943 6.358 Liquide middelen 7.229 19.102 1 BALANS PER 31 JULI 2014 (Na winstbestemming) 31-07-14 31-07-13 ACTIVA Vlottende activa Vorderingen 6.943 6.358 Liquide middelen 7.229 19.102 14.172 25.460 PASSIVA Reserves en fondsen Continuiteitsreserve

Nadere informatie

Algemeen 2. Jaarrekening

Algemeen 2. Jaarrekening Pagina Algemeen 2 Jaarrekening 4 Balans per 31 december 4 Staat van baten en lasten over 5 Toelichting 6 Toelichting op de balans 7 Toelichting op de staat van baten en lasten 9 Overige gegevens 12 Beoordelingsverklaring

Nadere informatie

Stichting Opvangcentra de Elandsstraat. Elandsstraat 84. Amsterdam. Jaarrekening 2015

Stichting Opvangcentra de Elandsstraat. Elandsstraat 84. Amsterdam. Jaarrekening 2015 Elandsstraat 84 te Amsterdam Inhoudsopgave pagina Voorwoord 3 Samenstelling bestuur 3 Balans 4 Staat van Baten en Lasten 5 Algemene toelichting 6 Toelichting op de balans 7 Toelichting bij de staat van

Nadere informatie

Jaarverslag met subsidie van:

Jaarverslag met subsidie van: Jaarverslag 2014 met subsidie van: vastgesteld door de raad van toezicht op 25 maart 2015 1 Inhoud Algemeen 3 Directie en toezicht 4 Organisatie 5 Beleid 6 Inspecties Overijssel 7 Rieten daken projecten

Nadere informatie

Jaarverslaggeving 2017 van Stichting Villa Pinedo Amsterdam

Jaarverslaggeving 2017 van Stichting Villa Pinedo Amsterdam Jaarverslaggeving van Stichting Villa Pinedo Amsterdam INHOUDSOPGAVE PAGINA ALGEMEEN RAPPORT 1 Opdracht 2 2 Algemeen 2 3 Financiële positie 3 4 Kasstroomoverzicht over 4 5 Herkomst en besteding van middelen

Nadere informatie

Financieel verslag Stichting Welzijn Vianen. te Vianen

Financieel verslag Stichting Welzijn Vianen. te Vianen Financieel verslag 2017 Stichting Welzijn Vianen te Vianen Inhoud 1 Verslag 3 Jaarrekening 5 2 Balans per 31 december 2017 6 3 Staat van baten en lasten over 2017 7 4 Algemene toelichting bij de balans

Nadere informatie

Financieel jaarverslag Stichting Maatschappij en Veiligheid

Financieel jaarverslag Stichting Maatschappij en Veiligheid Financieel jaarverslag 2018 Verstegen accountants en adviseurs Dordrecht, 6 mei 2019 Inhoud Pagina Financieel jaarverslag Inhoudsopgave 2 Jaarrekening Balans per 31 december 2018 3 Staat van baten en

Nadere informatie

Stichting Present Utrecht Vliegend Hertlaan 4a 3526 KT UTRECHT JAARVERSLAG 2013. RAPPORT Inzake jaarverslag 2013 05-03-2014-1

Stichting Present Utrecht Vliegend Hertlaan 4a 3526 KT UTRECHT JAARVERSLAG 2013. RAPPORT Inzake jaarverslag 2013 05-03-2014-1 Stichting Present Utrecht Vliegend Hertlaan 4a 3526 KT JAARVERSLAG 2013 RAPPORT Inzake jaarverslag 2013 05-03-2014-1 Stichting Present Utrecht JAARVERSLAG 2013 INHOUD Paginanummer 1. Accountantsrapport

Nadere informatie

FINANCIEEL JAARVERSLAG 2014. van STICHTING BLAUWE MAAN. Steunpunt slachtoffers seksueel misbruik. Tilburg

FINANCIEEL JAARVERSLAG 2014. van STICHTING BLAUWE MAAN. Steunpunt slachtoffers seksueel misbruik. Tilburg FINANCIEEL JAARVERSLAG 2014 van STICHTING BLAUWE MAAN Steunpunt slachtoffers seksueel misbruik Tilburg 30 maart 2015 INHOUDSOPGAVE 1 JAARVERSLAG 1.1 Inleiding 3 1.2 Organisatie en bestuur 3 1.3 Activiteiten

Nadere informatie

De Nederlandse Vegetariërsbond Minahassastraat RS AMSTERDAM JAARVERSLAG RAPPORT Inzake jaarverslag

De Nederlandse Vegetariërsbond Minahassastraat RS AMSTERDAM JAARVERSLAG RAPPORT Inzake jaarverslag De Nederlandse Vegetariërsbond Minahassastraat 1 1094 RS AMSTERDAM JAARVERSLAG 2016 RAPPORT Inzake jaarverslag 2016 30-05-2017-1 De Nederlandse Vegetariërsbond AMSTERDAM JAARVERSLAG 2016 INHOUD Paginanummer

Nadere informatie

Stichting ProSea Marine Education Drieharingstraat 25 3511 BH Utrecht. Rapport inzake de jaarrekening 2012

Stichting ProSea Marine Education Drieharingstraat 25 3511 BH Utrecht. Rapport inzake de jaarrekening 2012 Drieharingstraat 25 3511 BH Utrecht Rapport inzake de jaarrekening 2012 Inhoudsopgave Pagina Accountantsrapport Samenstellingsverklaring 1 Algemeen 2 Resultaten 2 Financiële positie 3 Jaarrekening Balans

Nadere informatie

Financieel verslag 2014. Nederlandse Bowling Federatie Veenendaal

Financieel verslag 2014. Nederlandse Bowling Federatie Veenendaal Financieel verslag 2014 Veenendaal Datum: 26 maart 2015 Inhoud Jaarrekening Pagina: Balans per 31 december 2014 2 Staat van baten en lasten over 2014 3 Algemene toelichting op de balans en staat van baten

Nadere informatie

SOCIAAL EDUCATIEF KUNST EN VOLKS ACADEMIE TE DEN HAAG. Rapport inzake jaarstukken 2016

SOCIAAL EDUCATIEF KUNST EN VOLKS ACADEMIE TE DEN HAAG. Rapport inzake jaarstukken 2016 SOCIAAL EDUCATIEF KUNST EN VOLKS ACADEMIE TE DEN HAAG Rapport inzake jaarstukken 2016 INHOUDSOPGAVE Pagina ACCOUNTANTSVERSLAG 1 Algemeen 2 FINANCIEEL VERSLAG 1 Bestuursverslag over 2016 4 JAARREKENING

Nadere informatie

Stichting Het Erfdeel - wonen Werkensedijk 45 4251 PR WERKENDAM JAARVERSLAG 2014. RAPPORT Inzake jaarverslag 2014 C O N C E P T 18-06-2015-1

Stichting Het Erfdeel - wonen Werkensedijk 45 4251 PR WERKENDAM JAARVERSLAG 2014. RAPPORT Inzake jaarverslag 2014 C O N C E P T 18-06-2015-1 Werkensedijk 45 4251 PR JAARVERSLAG 2014 RAPPORT Inzake jaarverslag 2014 18-06-2015-1 INHOUD JAARVERSLAG 2014 Paginanummer 1. BESTUURS- EN DIRECTIEVERSLAG 3 1.1 Algemeen 4 1.2 Activiteitenverslag 4 1.3

Nadere informatie

STICHTING KINDERKLEDINGBANK HAARLEM TE HAARLEM. Rapport inzake jaarstukken 2016

STICHTING KINDERKLEDINGBANK HAARLEM TE HAARLEM. Rapport inzake jaarstukken 2016 STICHTING KINDERKLEDINGBANK HAARLEM TE HAARLEM Rapport inzake jaarstukken 2016 INHOUDSOPGAVE Pagina ACCOUNTANTSRAPPORT 1 Ontbreken van de verklaring 2 2 Algemeen 3 JAARREKENING 1 Balans per 31 december

Nadere informatie

Ingevolge artikel 396 lid 7 Titel 9 Boek 2 BW is afgezien van het opstellen van een bestuursverslag over 2012.

Ingevolge artikel 396 lid 7 Titel 9 Boek 2 BW is afgezien van het opstellen van een bestuursverslag over 2012. FINANCIEEL VERSLAG BESTUURSVERSLAG OVER Ingevolge artikel 396 lid 7 Titel 9 Boek 2 BW is afgezien van het opstellen van een bestuursverslag over. Ondertekening van de jaarrekening Schipluiden, 6 november

Nadere informatie

JAARREKENING 2016 Stichting Present Deventer - Jaarrekening 2016

JAARREKENING 2016 Stichting Present Deventer - Jaarrekening 2016 JAARREKENING 2016 Stichting Present Deventer - Jaarrekening 2016 STICHTING PRESENT DEVENTER Postbus 640 7400 AP Deventer Bezoekadres: Lange Zandstraat 13 7412 CD Deventer Telefoon: 06-28020077 E-mail:

Nadere informatie

Financieel verslag Stichting Kleurrijke Stad Klokgebouw AC Eindhoven

Financieel verslag Stichting Kleurrijke Stad Klokgebouw AC Eindhoven Financieel verslag 2015 Stichting Kleurrijke Stad Klokgebouw 241 5617 AC Voorblad 0 Inhoud 1 Staat van baten en lasten Balans per 31 december 2015 3 Staat van baten en lasten over 2015 5 Grondslagen voor

Nadere informatie

VERENIGING BWT NEDERLAND TE 'S-GRAVENHAGE JAARREKENING 2010

VERENIGING BWT NEDERLAND TE 'S-GRAVENHAGE JAARREKENING 2010 VERENIGING BWT NEDERLAND TE 'S-GRAVENHAGE JAARREKENING 2010 Vereniging BWT Nederland p/a Galvanistraat 1 6716 AE Ede Doetinchem, 09 juni 2011 Geachte bestuursleden, Ingevolge uw opdracht is de de jaarrekening

Nadere informatie

Balans per 31 december Winst-en-verliesrekening over Kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6

Balans per 31 december Winst-en-verliesrekening over Kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6 6 Inhoudsopgave Pagina Jaarrekening Balans per 31 december 2016 2 Winst-en-verliesrekening over 2016 4 Kasstroomoverzicht over 2016 5 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6 Toelichting op de

Nadere informatie

Jaarrekening. Stichting Geboren Om Vrij Te Zijn te Aalten. Inhoudsopgave

Jaarrekening. Stichting Geboren Om Vrij Te Zijn te Aalten. Inhoudsopgave Jaarrekening te Inhoudsopgave Jaarrekening 1. Balans per 31 december 2012 2 2. Staat van baten en lasten over 2012 3 3. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 4 4. Toelichting op de balans per

Nadere informatie

Stichting Manege voor Gehandicapten Amsterdam, Amsterdam Rapport inzake jaarstukken 2013

Stichting Manege voor Gehandicapten Amsterdam, Amsterdam Rapport inzake jaarstukken 2013 Stichting Manege voor Gehandicapten Amsterdam, Amsterdam Rapport inzake jaarstukken 2013 INHOUDSOPGAVE Pagina Accountantsrapportage 1 1. Opdracht 2 2. Resultaat 3 3. Vermogenspositie Jaarstukken 2013 Jaarrekening

Nadere informatie

Stichting Grachtenfestival. Jaarrekening 2018

Stichting Grachtenfestival. Jaarrekening 2018 1 Stichting Grachtenfestival Jaarrekening 2018 2 INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Algemeen 3 2. Bestuur 3 3. Fiscale positie 3 FINANCIEEL VERSLAG JAARREKENING Balans per 31 december 2018 4/5 Staat van baten en

Nadere informatie

Balans per 31 december Winst-en-verliesrekening over Kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6

Balans per 31 december Winst-en-verliesrekening over Kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6 Inhoudsopgave Pagina Jaarrekening Balans per 31 december 2017 2 Winst-en-verliesrekening over 2017 4 Kasstroomoverzicht over 2017 5 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6 Toelichting op de balans

Nadere informatie

Huurdersvereniging Middelburg. Jaarrekening 2016

Huurdersvereniging Middelburg. Jaarrekening 2016 Inhoudsopgave Pagina Algemeen 1 Balans per 31 december 2016 2 Exploitatie-overzicht over 2016 3 Kasstroomoverzicht 2016 4 Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling 5 Toelichting op de balans

Nadere informatie

Financiële rapportage 2012

Financiële rapportage 2012 Financiële rapportage 212 Stichting De Brug Datum: 4-12-213 Valutaeenheid: EUR Inhoudsopgave Pag. Voorblad Stichting en samenstelling bestuur Balans Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans Ondertekening

Nadere informatie

FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017

FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 van STICHTING BLAUWE MAAN Tilburg 21 februari 2018 INHOUDSOPGAVE 1 BESTUURSVERSLAG 1.1 Inleiding 3 1.2 Organisatie en bestuur 3 1.3 Activiteiten in verslagjaar 3 1.4 Samenvattende

Nadere informatie

Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens 2. Resultatenanalyse 3. Financiële positie 4. Fiscale positie 6. Balans per 31 december 2013 7

Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens 2. Resultatenanalyse 3. Financiële positie 4. Fiscale positie 6. Balans per 31 december 2013 7 INHOUDSOPGAVE Rapport Inhoudsopgave 1 Algemene gegevens 2 Resultatenanalyse 3 Financiële positie 4 Fiscale positie 6 Jaarrekening Balans per 31 december 2013 7 Winst- en verliesrekening over 2013 9 Grondslagen

Nadere informatie

JAARREKENING 2017 STICHTING VRIJWILLIGERSWINKEL TE ROTTERDAM

JAARREKENING 2017 STICHTING VRIJWILLIGERSWINKEL TE ROTTERDAM JAARREKENING 2017 STICHTING VRIJWILLIGERSWINKEL TE ROTTERDAM t.a.v. mw. H. Grootenboer Jaffa 13-A 3061 JG ROTTERDAM Jaarrekening 2017 INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Rapport 1.1 Opdrachtbevestiging 1.2 Algemeen

Nadere informatie

WALDO STICHTING TE ODIJK. Jaarrekening 2013. 9 januari 2015

WALDO STICHTING TE ODIJK. Jaarrekening 2013. 9 januari 2015 WALDO STICHTING TE ODIJK Jaarrekening 2013 9 januari 2015 INHOUDSOPGAVE Pagina ACCOUNTANTSVERSLAG 1 Opdracht 2 2 Ontbreken van de verklaring 2 3 Resultaat 3 4 Financiële positie 4 JAARREKENING 1 Balans

Nadere informatie

Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker. Jaarrekening 2015

Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker. Jaarrekening 2015 Jaarrekening 2015 28 BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (Na bestemming van het resultaat) 31 december 2015 31 december 2014 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa (1) Inventaris 263 528 Vlottende activa Vorderingen

Nadere informatie

Online administraties & Financieel professionals

Online administraties & Financieel professionals Online administraties & Financieel professionals 2017 Stichting Cultura Venray Schoutenstraatje 8 5801 BS Venray Inhoudsopgave Accountantsverslag Hoofdstuk Samenstellingsverklaring 2 Jaarrekening Balans

Nadere informatie

Jaarrekening 2015 Stichting Bibliotheek Rijn en Venen

Jaarrekening 2015 Stichting Bibliotheek Rijn en Venen Jaarrekening 2015 Stichting Bibliotheek Rijn en Venen INHOUDSOPGAVE Pagina FINANCIEEL VERSLAG JAARREKENING 1 Balans per 31 december 2015 4 2 Staat van baten en lasten over 2015 6 3 Kasstroomoverzicht 2015

Nadere informatie

Stichting Stéphanos. Jaarrapport 2017

Stichting Stéphanos. Jaarrapport 2017 Stichting Stéphanos Jaarrapport 2017 Pagina 1 INHOUDSOPGAVE A Balans per 31 december 2017 3 B Staat van baten en lasten over 2017 4 C Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 5 D Toelichting op

Nadere informatie

Stichting Stéphanos. Jaarrekening 2018

Stichting Stéphanos. Jaarrekening 2018 Stichting Stéphanos Jaarrekening 2018 Pagina 1 INHOUDSOPGAVE A Balans per 31 december 2018 3 B Staat van baten en lasten over 2018 4 C Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 5 D Toelichting op

Nadere informatie

Stichting Stéphanos. Jaarrapport 2014

Stichting Stéphanos. Jaarrapport 2014 Stichting Stéphanos Jaarrapport 2014 INHOUDSOPGAVE Pagina A Balans per 31 december 2014 3 B Staat van baten en lasten over 2014 4 C Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 5 D Toelichting op de

Nadere informatie

Vorderingen (2) Debiteuren 25.947 23.609 Pensioenen 1.244 - Overlopende activa 18.213 7.088 45.404 30.697

Vorderingen (2) Debiteuren 25.947 23.609 Pensioenen 1.244 - Overlopende activa 18.213 7.088 45.404 30.697 Balans per 31 december 2014 1 BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na winstbestemming) 31 december 2014 31 december 2013 ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa (1) Machines en inventaris 18.985 14.171 VLOTTENDE

Nadere informatie

Jaarverslaggeving 2011 van. Stichting Marianne Center. te Hardenberg. Inhoudsopgave. Pagina. Accountantsverklaring. Samenstellingsverklaring 1

Jaarverslaggeving 2011 van. Stichting Marianne Center. te Hardenberg. Inhoudsopgave. Pagina. Accountantsverklaring. Samenstellingsverklaring 1 Jaarverslaggeving 2011 van Stichting Marianne Center te Hardenberg Inhoudsopgave Pagina Accountantsverklaring Samenstellingsverklaring 1 Jaarrekening 1. Jaarverslag 2 2. Jaarrekening 2011: 3 2.1 Balans

Nadere informatie

JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK OLST-WIJHE

JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK OLST-WIJHE JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK OLST-WIJHE Balans per 31 december (na resultaatbestemming) ACTIVA 2014 2013 1. Vaste activa 1.1 inventaris 7.948 10.358 1.2 machines 738 1.355 1.3 automatisering

Nadere informatie

1. Algemeen 1 2. Bestuur 1 3. Resultaat 1 4. Fiscale positie 2

1. Algemeen 1 2. Bestuur 1 3. Resultaat 1 4. Fiscale positie 2 Jaarrekening 2015 van : Samenwerkend U.A., Inhoudsopgave Pagina 1. Algemeen 1 2. Bestuur 1 3. Resultaat 1 4. Fiscale positie 2 Jaarrekening 2015 I: Balans per 31 december 2015 3 II: Winst- en verliesrekening

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Bibliotheek Krimpenerwaard

Jaarrekening Stichting Bibliotheek Krimpenerwaard Jaarrekening 215 Schoonhoven, mei 216 Inhoudsopgave Bladzijde JAARREKENING Balans 31 december 215 Staat van baten en lasten 215 1 2 3 Opgesteld door ProBiblio Financiële Diensten Bibliotheken Kenmerk:

Nadere informatie

Stichting Else Amersfoort Jaarrekening Kortlopende schulden 5 (p.15) Totaal passiva

Stichting Else Amersfoort Jaarrekening Kortlopende schulden 5 (p.15) Totaal passiva BALANS (na voorstel saldoverdeling) (in euro's) 31 december 31 december ref. (pag.) 2016 2015 ACTIVA Materiële vaste activa 1 (p.11) 1.672 2.448 Financiële vaste activa 2 (p.11) 5.354.817 5.442.457 Vlottende

Nadere informatie

Algemeen 2. Jaarrekening

Algemeen 2. Jaarrekening INHOUDSOPGAVE Pagina Algemeen 2 Jaarrekening 4 Balans per 31 december 4 Staat van baten en lasten over 5 Toelichting 6 Toelichting op de balans 7 Toelichting op de staat van baten en lasten 9 Overige gegevens

Nadere informatie

JAARVERSLAG en JAARREKENING 2018

JAARVERSLAG en JAARREKENING 2018 Statutair gevestigd te JAARVERSLAG en JAARREKENING 2018 JAARVERSLAG BESTUUR Het boekjaar 2018 sluit met een negatief resultaat van 23.263 (2017: positief resultaat 66.099).Tegenover baten van 100.385 stond

Nadere informatie

Financiële rapportage 2014

Financiële rapportage 2014 Financiële rapportage 214 Stichting De Brug Datum: 14-4-215 Valutaeenheid: EUR Inhoudsopgave Pag. Voorblad Stichting en samenstelling bestuur Balans Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans Ondertekening

Nadere informatie

Stichting Stéphanos. Jaarrapport 2015

Stichting Stéphanos. Jaarrapport 2015 Stichting Stéphanos Jaarrapport 2015 INHOUDSOPGAVE Pagina A Balans per 31 december 2015 3 B Staat van baten en lasten over 2015 4 C Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 5 D Toelichting op de

Nadere informatie

Stichting Instituut Fondsenwerving. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014

Stichting Instituut Fondsenwerving. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014 Stichting Instituut Fondsenwerving gevestigd te Utrecht Rapport inzake de Jaarrekening 2014 Inhoudsopgave Pagina Bestuursverslag 3 Jaarrekening Balans per 31 december 2014 5 Staat van baten en lasten over

Nadere informatie

Stichting Present Enschede. Jaarrekening gevestigd te Enschede. Stichting Present Enschede 1

Stichting Present Enschede. Jaarrekening gevestigd te Enschede. Stichting Present Enschede 1 Stichting Present Enschede gevestigd te Enschede Jaarrekening 2018 Stichting Present Enschede 1 Inhoud Inleiding 1 Algemeen 3 1.1 Algemene gegevens 1.2 Bestuur 1.3 Oprichting Stichting Present Enschede

Nadere informatie

Financiële rapportage 2015

Financiële rapportage 2015 Financiële rapportage Stichting De Brug Datum: 18-11-217 Valutaeenheid: EUR Inhoudsopgave Pag. Voorblad Stichting en samenstelling bestuur Balans Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans Ondertekening

Nadere informatie

FINANCIEEL JAARVERSLAG

FINANCIEEL JAARVERSLAG FINANCIEEL JAARVERSLAG 2016 STICHTING KUNSTEN OP STRAAT FINANCIEEL VERSLAG 2016 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ALGEMEEN Het financieel verslag is opgesteld met inachtneming van in Nederland

Nadere informatie

Stichting Cultuurhuis Wherelant JAARREKENING 2016

Stichting Cultuurhuis Wherelant JAARREKENING 2016 Stichting Cultuurhuis Wherelant JAARREKENING 2016 7 maart 2017 HIL Accountants Poelslraat 2,(1 Tel. RS stingadvlseurs R Purmorend '30735 1/8 GRONDSLAGEN VAN DE JAARREKENING De jaarrekening is opgesteld

Nadere informatie

Nederlandse Federatie van Ouders van Dove Kinderen FODOK Randhoeve GA Houten JAARREKENING 2018

Nederlandse Federatie van Ouders van Dove Kinderen FODOK Randhoeve GA Houten JAARREKENING 2018 Nederlandse Federatie van Ouders van Dove Kinderen FODOK Randhoeve 221 3995 GA Houten JAARREKENING 2018 INHOUDSOPGAVE Algemeen 1.1 Aard van de activiteiten 1 1.2 Inschrijving Kamer van Koophandel 1 1.3

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer Jaarrekening 2015 Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer Zoetermeer, juni 2016 Inhoudsopgave Bladzijde JAARREKENING Balans 31 december 2015 Staat van baten en lasten 2015 Toelichting grondslagen 1 2

Nadere informatie

Stichting Kinderboerderij De Vechtse Hoeve gevestigd te Maarssen. Rapport inzake de jaarrekening 2017

Stichting Kinderboerderij De Vechtse Hoeve gevestigd te Maarssen. Rapport inzake de jaarrekening 2017 gevestigd te Maarssen Rapport inzake de jaarrekening 2017 INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Financieel verslag 1.1 Algemeen 3 1.2 Financiële positie 4 2. Jaarrekening 2.1 Balans per 31 december 2017 6 2.2 Winst-

Nadere informatie

Stichting Het Begint met Taal (voorheen: Stichting Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties) gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de jaarrekening 2014

Stichting Het Begint met Taal (voorheen: Stichting Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties) gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de jaarrekening 2014 Stichting Het Begint met Taal (voorheen: Stichting Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties) gevestigd te Utrecht Rapport inzake de jaarrekening 2014 INHOUD ACCOUNTANTSRAPPORT Pagina 1 Samenstellingsverklaring

Nadere informatie

Financiële rapportage 2016

Financiële rapportage 2016 Financiële rapportage Stichting De Brug Datum: 18-11-217 Valutaeenheid: EUR Inhoudsopgave Pag. Voorblad Stichting en samenstelling bestuur Balans Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans Ondertekening

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Voorschoten-Wassenaar

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Voorschoten-Wassenaar Jaarrekening 2016 Stichting Openbare Bibliotheek Voorschoten-Wassenaar Wassenaar, mei 2017 Inhoudsopgave Bladzijde JAARREKENING Balans 31 december 2016 Staat van baten en lasten 2016 Toelichting grondslagen

Nadere informatie

Stichting Verhalenhuis Belvédère. Jaarrekening

Stichting Verhalenhuis Belvédère. Jaarrekening Stichting Verhalenhuis Belvédère Jaarrekening INHOUDSOPGAVE PAGINA A JAARVERSLAG VAN HET BESTUUR 1 Balans per 31 december 3 2 Staat van baten en lasten over 5 3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Nadere informatie

Rapport inzake de jaarrekening 2017

Rapport inzake de jaarrekening 2017 Kruisbergseweg 54 6601DD WIJCHEN Rapport inzake de jaarrekening 2017 Inhoudsopgave 1. Jaarrekening Pagina 1.1 Balans per 31 december 2017 2 1.2 Staat van baten en lasten over 2017 4 1.3 Kasstroomoverzicht

Nadere informatie

Stichting Zorgboerderij Den Hoet. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014

Stichting Zorgboerderij Den Hoet. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014 Stichting Zorgboerderij Den Hoet gevestigd te Utrecht Rapport inzake de Jaarrekening 2014 Inhoudsopgave Pagina Jaarrekening Balans per 31 december 2014 3 Staat van baten en lasten over 2014 5 Kasstroomoverzicht

Nadere informatie

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2015

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2015 STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN 24 1621 DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2015 Handelsregister Kamer van Koophandel Nederland, dossiernummer 41235850 Het RSIN-nummer is 801310830. INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

FINANCIEEL JAARVERSLAG STICHTING LEERGELD HILVERSUM WIJDEMEREN HILVERSUM

FINANCIEEL JAARVERSLAG STICHTING LEERGELD HILVERSUM WIJDEMEREN HILVERSUM FINANCIEEL JAARVERSLAG 2012 2013 STICHTING LEERGELD HILVERSUM WIJDEMEREN te HILVERSUM INHOUD ALGEMEEN 1. Algemeen... 3 2. Kasstroomoverzicht 2012-2013... 4 JAARREKENING 1. Balans per 31 december 2013...

Nadere informatie

Doelstelling: Het organiseren van het jaarlijkse bloemencorso in Lichtenvoorde.

Doelstelling: Het organiseren van het jaarlijkse bloemencorso in Lichtenvoorde. Bestuursverslag Kerngegevens Dit verslag van het bestuur betreft: Statutaire naam Statutaire zetel Rechtsvorm Stichting Doelstelling: Het organiseren van het jaarlijkse bloemencorso in. Onderhavige stichting

Nadere informatie

1. Balans per 31 december 2015 (na voorgestelde resultaatbestemming)

1. Balans per 31 december 2015 (na voorgestelde resultaatbestemming) 1. Balans per 31 december 2015 (na voorgestelde resultaatbestemming) Activa Referentie 31 december 2015 31 december 2014 (in euro's) Vaste activa 4.5.1 Materiele vaste activa 381 8.420 Vlottende activa

Nadere informatie

VOORBEELD JAARREKENING B.V. TE HOOFDDORP. Rapport inzake jaarstukken 2010

VOORBEELD JAARREKENING B.V. TE HOOFDDORP. Rapport inzake jaarstukken 2010 VOORBEELD JAARREKENING B.V. TE HOOFDDORP Rapport inzake jaarstukken 2010 INHOUDSOPGAVE Pagina RAPPORT 1 Opdracht 3 2 Samenstellingsrapport 3 3 Resultaat 4 4 Financiële positie 6 JAARREKENING 1 Balans per

Nadere informatie

FINANCIEEL JAARVERSLAG STICHTING K U N S T E N O P S T R A A T

FINANCIEEL JAARVERSLAG STICHTING K U N S T E N O P S T R A A T FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 STICHTING K U N S T E N O P S T R A A T STICHTING KUNSTEN OP STRAAT FINANCIEEL VERSLAG 2017 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ALGEMEEN Het financieel verslag

Nadere informatie

Stichting Gate 48 te Amsterdam JAARREKENING 2015

Stichting Gate 48 te Amsterdam JAARREKENING 2015 Stichting Gate 48 te Amsterdam JAARREKENING 2015 RAPPORT BETREFFENDE DE JAARREKENING 2015 INHOUDSOPGAVE INLEIDING Pagina 1. Samenstellingsverklaring 1 2. Algemeen 1 3. Financiering 2 4. Resultaat 3 5.

Nadere informatie

Stichting Kunstfort Activiteiten JAARVERSLAG 2016

Stichting Kunstfort Activiteiten JAARVERSLAG 2016 Stichting Kunstfort Activiteiten JAARVERSLAG 2016 Inhoudsopgave Stichting Kunstfort Activiteiten Fortwachter 1 2141 EE Vijfhuizen The Netherlands t +31(0)23-5589013 e info@kunstfort.nl KvK-nummer 67368905

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Heiloo

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Heiloo Jaarrekening 2016 Stichting Openbare Bibliotheek Heiloo Heiloo, mei 2017 Inhoudsopgave Bladzijde JAARREKENING Balans 31 december 2016 Staat van baten en lasten 2016 1 2 3 Opgesteld door ProBiblio Financiële

Nadere informatie

Financieel verslag 2013. Stichting Tuin Laag Oorsprong. Oosterbeek

Financieel verslag 2013. Stichting Tuin Laag Oorsprong. Oosterbeek Financieel verslag 2013 Stichting Tuin Laag Oorsprong Oosterbeek Inhoud Jaarrekening Balans per 31 december 2013 3 Staat van baten en lasten over 2013 5 Toelichting op de balans en staat van baten en lasten

Nadere informatie

TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR

TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR 2017 INHOUDSOPGAVE Blz. Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Jaarverslag bestuur 3 Balans per 31 december 2017 4 Winst- en Verliesrekening 2017 6 Waarderingsgrondslagen 7 Toelichting

Nadere informatie

Inhoudsopgave 1. Algemeen 3 2. Balans per 31 december Resultatenrekening over Grondslagen voor de waardering en van de resultaatbe

Inhoudsopgave 1. Algemeen 3 2. Balans per 31 december Resultatenrekening over Grondslagen voor de waardering en van de resultaatbe Jaarrekening 2017 Stichting Gehandicapten Platform te 's-hertogenbosch Inhoudsopgave 1. Algemeen 3 2. Balans per 31 december 2017 5 3. Resultatenrekening over 2017 6 4. Grondslagen voor de waardering en

Nadere informatie

JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK RAALTE

JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK RAALTE JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK RAALTE Balans per 31 december (na resultaatbestemming) ACTIVA 2014 2013 1. Vaste activa 1.1 terreinen 13.317 13.317 1.2 inventaris 153.507 157.886 1.3 automatisering

Nadere informatie

Onder baten wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen en ontvangen subsidies toe te rekenen rekenen aan het verslagjaar.

Onder baten wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen en ontvangen subsidies toe te rekenen rekenen aan het verslagjaar. STICHTING KUNSTEN OP STRAAT FINANCIEEL VERSLAG 2015 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATSBEPALING ALGEMEEN Het financieel verslag is opgesteld met inachtneming van in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen.

Nadere informatie

Stichting Cultuurkust, Harderwijk. Jaarrekening over het boekjaar 2013

Stichting Cultuurkust, Harderwijk. Jaarrekening over het boekjaar 2013 Stichting Cultuurkust, Harderwijk Jaarrekening over het boekjaar 2013 Inhoudsopgave A. Balans per 31 december 2013 B. Staat van baten en laten over het jaar 2013 C. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Nadere informatie

Stichting Vrienden van Hospice De Patio

Stichting Vrienden van Hospice De Patio Stichting Vrienden van Hospice De Patio Dordrecht Jaarverslaggeving 2011 Inhoudsopgave Pagina Jaarrekening 1. Balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming) 3 2. Staat van baten en lasten over 2011

Nadere informatie

JAARVERSLAGGEVING 2015 VAN STICHTING SPIRIT OF GAMBO TE DEN HAAG

JAARVERSLAGGEVING 2015 VAN STICHTING SPIRIT OF GAMBO TE DEN HAAG JAARVERSLAGGEVING 2015 VAN STICHTING SPIRIT OF GAMBO TE DEN HAAG INHOUDSOPGAVE Pagina FINANCIEEL VERSLAG 1 Opdracht 3 2 Algemeen 4 JAARREKENING 1 Balans per 31 december 2015 5 2 Winst- en verliesrekening

Nadere informatie

STICHTING PRESENT DEVENTER

STICHTING PRESENT DEVENTER JAARREKENING 2015 STICHTING PRESENT DEVENTER Postbus 640 7400 AP Deventer Telefoon: 06-28020077 E-mail: info@stichtingpresent-deventer.nl www.stichtingpresent-deventer.nl KvK 08144771 RSIN 815599353 Bankgegevens

Nadere informatie

TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR

TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR 2012 INHOUDSOPGAVE Blz. Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Jaarverslag bestuur 3 Balans per 31 december 2012 4 Winst- en Verliesrekening 2012 6 Waarderingsgrondslagen 7 Toelichting

Nadere informatie

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken 2014 30 juni 2015

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken 2014 30 juni 2015 STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK Rapport inzake jaarstukken 2014 30 juni 2015 INHOUDSOPGAVE Pagina VERKORTE JAARREKENING 1 Balans per 31 december 2014 4 2 Staat van baten en lasten over 2014 5 3

Nadere informatie

Financieel verslag Nederlandse Bowling Federatie Veenendaal

Financieel verslag Nederlandse Bowling Federatie Veenendaal Financieel verslag 2015 Veenendaal Datum: 15 maart 2016 Inhoud Jaarrekening Pagina: Balans per 31 december 2015 2 Staat van baten en lasten over 2015 3 Algemene toelichting op de balans en staat van baten

Nadere informatie

STICHTING METAAL- EN ELECTRO OPLEIDINGEN TWENTE TE HENGELO (OV.) JAARRAPPORT 2015/2016

STICHTING METAAL- EN ELECTRO OPLEIDINGEN TWENTE TE HENGELO (OV.) JAARRAPPORT 2015/2016 STICHTING METAAL- EN ELECTRO OPLEIDINGEN TWENTE TE HENGELO (OV.) JAARRAPPORT 2015/2016-1 - INHOUDSOPGAVE Pagina RAPPORT Algemeen 3 JAARREKENING 1 Balans per 31 augustus 2016 4 2 Staat van baten en lasten

Nadere informatie

UITTREKSEL UIT DE JAARREKENING 2016

UITTREKSEL UIT DE JAARREKENING 2016 UITTREKSEL UIT DE JAARREKENING 2016 Stichting Bibliotheek aan den IJssel, gevestigd te Capelle aan den IJssel Balans per 31-12-2016 blz. 1 Winst en verliesrekening per 31-12-2016 blz. 3 Kasstroomoverzicht

Nadere informatie

JAARREKENING 2015 STICHTING REIS MET JE HART

JAARREKENING 2015 STICHTING REIS MET JE HART JAARREKENING 2015 STICHTING REIS MET JE HART 1 BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na verwerking van het verlies) 31 december 2015 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa (1) 27.897 27.897 Vlottende activa

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Jaarrekening. Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Toelichting bij de jaarrekening 4

Inhoudsopgave. Jaarrekening. Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Toelichting bij de jaarrekening 4 Inhoudsopgave Pagina Jaarrekening Balans per 31 december 2018 2 Staat van baten en lasten over 2018 3 Toelichting bij de jaarrekening 4 Pagina 1 Balans per 31 december 2018 (na resultaatbestemming) Activa

Nadere informatie

Rapport. uitgebracht aan: de directie van. Stichting PLANETART. te Hengelo. inzake. de jaarrekening 2013

Rapport. uitgebracht aan: de directie van. Stichting PLANETART. te Hengelo. inzake. de jaarrekening 2013 Rapport uitgebracht aan: de directie van Stichting PLANETART te Hengelo inzake de jaarrekening 2013 Datum:27 juni 2014 De Graaf Accountancy E-mail: info@degraafra.nl Internet: www.degraafra.nl Bezoekadres:

Nadere informatie

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2016

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2016 STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN 24 1621 DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2016 Handelsregister Kamer van Koophandel Nederland, dossiernummer 41235850 Het RSIN-nummer is 801310830. INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerendgoed Inventaris Vlottende activa Voorraden

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerendgoed Inventaris Vlottende activa Voorraden BALANS PER 31 DECEMBER 2017 ACTIVA 31 december 2017 31 december 2016 Vaste activa Materiële vaste activa Onroerendgoed - 71.754 Inventaris 12.493 22.519 1 12.493 94.273 Vlottende activa Voorraden 2 10.246

Nadere informatie

TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR

TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR TE KAMPEN RAPPORT INZAKE BOEKJAAR 2014 INHOUDSOPGAVE Blz. Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Jaarverslag bestuur 3 Balans per 31 december 2014 4 Winst- en Verliesrekening 2014 6 Waarderingsgrondslagen 7 Toelichting

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting de Leesfabriek Amersfoort

Jaarrekening Stichting de Leesfabriek Amersfoort Jaarrekening 2015 Stichting de Leesfabriek Amersfoort I N H O U D S O P G A V E P A G I N A Rapportage Samenstellingsverklaring Financiële positie 4 Kasstroomoverzicht 5 Jaarrekening Balans per 31 december

Nadere informatie

ACTIVA 31 december december Materiële vaste activa

ACTIVA 31 december december Materiële vaste activa BALANS PER 31 DECEMBER 2012 ACTIVA 31 december 2012 31 december 2011 Vaste activa Materiële vaste activa 32 1.623 Vlottende activa Vorderingen Debiteuren 4.655 15.180 1 Overige vorderingen en overlopende

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting KopGroep Bibliotheken

Jaarrekening Stichting KopGroep Bibliotheken Jaarrekening 2018 Den Helder, mei 2019 Inhoudsopgave Bladzijde JAARREKENING Balans 31 december 2018 Staat van baten en lasten 2018 Toelichting grondslagen WNT-verantwoording 1 2 3 6 Opgesteld door ProBiblio

Nadere informatie