De transferdiëtist. Een brug slaan tussen de eerste - en tweede lijnsdieetbehandeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De transferdiëtist. Een brug slaan tussen de eerste - en tweede lijnsdieetbehandeling"

Transcriptie

1 De Een brug slaan tussen de eerste - en tweede lijnsdieetbehandeling M. Smit kwaliteitsfunctionaris afdeling diëtetiek MCA 21 oktober 2013

2 Voorwoord Voor u ligt de eindrapportage van het project De. Het slaan van een brug tussen de eerste - en tweede lijnsdieetbehandeling. Een project dat uitgevoerd kon worden mede door het winnen van de aanmoedigingsprijs van de stichting Eerstelijns Ondervoedings Instituut (EOI). In het winnende projectvoorstel werd het idee voor een mogelijke oplossing voor de behandeling van ondervoede patiënten uitgewerkt, die kort (1 tot 2 dagen) opgenomen zijn in het ziekenhuis. Gedurende een pilot van 3 maanden zijn de ondervoede patiënten thuis gebeld en zo nodig doorverwezen en behandeld door een eerste lijns diëtist. In deze rapportage vindt u een beschrijving van de bevindingen van de pilot en een procedure inclusief stroomschema voor het zorgproces van de ondervoede patiënt die maar kort opgenomen is in een ziekenhuis. Wij bedanken de patiënten die meegewerkt hebben aan de pilot. De projectgroep De : Sandra Visser, hoofd afdeling diëtetiek MCA Ricky van Poppel, directeur MalnuCare Maaike Admiraal, diëtist MalnuCare Miranda Lassche, diëtist voedingsteam, afdeling diëtetiek MCA Monique Smit, kwaliteitsfunctionaris afdeling diëtetiek MCA 2

3 Inhoud Voorwoord...2 Samenvatting... 4 Inleiding... 5 Doelenstellingen... 5 De pilot... 5 Bevindingen... 6 Doorverwijzingen... 7 Klanttevredenheid... 7 Transmuraal Zorgpad Ondervoeding... 7 Conclusie... 8 Aanbeveling... 8 Bijlagen

4 Samenvatting Voor de Dag van de Ondervoeding heeft stichting Eerstelijns Ondervoedings Instituut een aanmoedigingsprijs ter beschikking gesteld. Deze prijs is gewonnen door de afdeling diëtetiek van het Medisch Centrum Alkmaar (MCA) met het project De. Het slaan van een brug tussen de eerste - en tweede lijnsdieetbehandeling. In het MCA wordt 98% van de patiënten binnen 24 uur gescreend met de SNAQ (Short Nutritional Assessment Questionnaire). De patiënten met een SNAQ-score van 3 hebben een risico op ondervoeding en is een behandeling van een diëtist geïndiceerd. Een deel van deze patiënten gaat binnen 1 tot 2 dagen met ontslag, waardoor tijdens opname geen dieetbehandeling gestart kan worden. Deze patiënten krijgen een brief met de score en het advies om contact op te nemen met een eerstelijns diëtist. Uit navraag blijkt dat deze patiëntengroep niet of nauwelijks contact zoekt met een diëtist. Dit is een aanleiding geweest om deze benadering te wijzigen, namelijk door inzet van een. Dit is een ervaren diëtist met toegang tot de (para)medische gegevens van de patiënt vanuit het ziekenhuis. Het projectplan omvat 3 doelen: het ontwikkelen van een transmuraal zorgpad ondervoeding in kaart brengen welke patiëntengroepen doorwezen kunnen worden naar de eerste lijn en welke doorwezen moeten worden naar diëtist MCA 50 patiënten met SNAQ-score 3 die een behandeling nodig hebben van een diëtist worden verwezen en behandeld naar/door een diëtist in de eerste lijn In een periode van ruim drie maanden zijn 169 patiënten met een SNAQ-score van 3 na een kortdurend verblijf (< 3 dagen) ontslagen uit het ziekenhuis, voordat een dieetbehandeling kon starten. Door vooraf opgestelde exclusiecriteria zijn uiteindelijk 120 patiënten actief telefonisch benaderd door de. Uiteindelijk is 17% (n=20) verwezen naar een gespecialiseerde eerstelijns diëtetiekpraktijk (MalnuCare). De reden om een patiënt niet door te verwijzen naar een diëtist zijn divers (verbetering situatie, gewenst gewichtsverlies, psychische factoren, overleden of al bekend bij een diëtist). Binnen de behandelde groep is bij 40% (n=8) gewichtstoename bereikt, bij 20% (n=4) gewichtsstabilisatie en bij 20% (n=4) gewichtsafname. Bij 20% (n=4) is de behandelduur nog te kort om een conclusie te kunnen vormen. Conclusie Transmuraal Zorgpad Ondervoeding Tijdens het project is gebleken dat de ontwikkeling van een zorgpad een te complexe interventie is. Er is gekozen voor het vastleggen van de afspraken tussen de en de diëtist van de eerste lijn in een procedure. Patiëntengroepen De patiëntengroepen zijn divers, maar de chirurgische, interne, cardiologische en maag-, darm- en leverpatiënten zijn de grootste patiëntencategorieën. Leeftijd speelt een rol. Van de uiteindelijk doorverwezen patiënten is 60% (n=12) 79 jaar of ouder. Doorverwijzingen diëtist Uiteindelijk zijn 20 patiënten (17%) doorwezen naar een diëtist. Het behandelresultaat is positief, echter 20% (n=4) is gedaald in gewicht. De aanvulling op de huidige medische behandeling is zowel door diëtist als patiënt als positief ervaren. 11 patiënten hebben meegewerkt aan een enquête, waarvan 9 patiënten positief waren en 2 uitzonderlijk positief over deze nieuwe aanpak. Aanbeveling Na de screening op ondervoeding tijdens opname in het ziekenhuis dienen diëtisten een actief vervolg te geven aan de conclusies van die screening. Diëtisten zouden hun regierol in het behandelen van ondervoeding moeten nemen. Zoek de samenwerking op met minimaal twee (in ondervoeding) gespecialiseerde diëtistenpraktijken in de regio en zet gezamenlijk de behandeling van ondervoeding in. Naast de patiënten, dient ook de huisarts geïnformeerd te worden over de uitslag van de screening en het feit dat er geen dieetbehandeling is gestart. Dit verhoogd de bewustwording van ondervoedingsproblematiek in de eerste lijn. 4

5 Inleiding Op 12 december 2012, de Dag van de Ondervoeding, heeft de afdeling diëtetiek van het MCA de aanmoedigingsprijs van de EOI gewonnen. De afdeling ontving deze prijs voor het meest vernieuwende idee om ondervoeding multidisciplinair aan te pakken. In MCA worden alle klinische patiënten bij opname gescreend op ondervoeding met behulp van de SNAQ (Short Nutritional Assessment Questionnaire 1 ). Een deel van deze patiënten is echter na 2 tot 3 dagen ontslagen. De patiënten met een SNAQ-score 2 krijgen een brief thuisgestuurd met informatie over ondervoeding en het advies een diëtist in de eerste lijn te bezoeken. Uit onderzoek blijkt dat patiënten dit laatste nauwelijks doen. De heeft als taak deze patiënten actief te begeleiden naar een diëtist eerste lijn. Via telefonisch contact kan hij/zij de patiënt overtuigen van het belang van een goede voedingstoestand voor verder herstel en daarbij behorende dieetbehandeling door een diëtist in de eerste lijn. Eventueel kan de patiënt door de MCA diëtisten begeleid worden als daar een specifieke indicatie voor is. Hiermee kan dan ook deze groep ondervoede patiënten goed worden behandeld en is de patiënt bij een heropname mogelijk in een betere voedingsconditie dan wanneer niets gebeurd (zoals nu de situatie is). Met de aanmoedigingsprijs van 2500 heeft de afdeling diëtetiek van het MCA, drie en halve maand een aan het werk gezet en is na afloop naar de patiënttevredenheid gekeken. Doelenstellingen het ontwikkelen van een transmuraal zorgpad ondervoeding in kaart brengen welke patiëntengroepen doorverwezen kunnen worden naar de eerste lijn en welke naar de diëtist van het MCA 50 patiënten met een SNAQ-score 3 die een behandeling nodig hebben van een diëtist worden verwezen en behandeld door een eerste lijns diëtist De pilot Een ervaren diëtist van het MCA, de, heeft gedurende een periode van drie en een halve maand, bij de patiënten met SNAQ-score 3 de volgende zaken geïnventariseerd: reden van opname duur van opname diagnose verwijzend specialisme SNAQ score (op welke punten werden gescoord) Vervolgtraject/afspraken in het MCA eventueel lengte en gewicht uit het EVD (elektronisch verpleegkundig dossier). Vervolgens werd telefonisch contact opgenomen met de patiënt, de hulpvraag geformuleerd en desgewenst een afspraak gemaakt met MalnuCare, een eerste lijns praktijk gespecialiseerd in ondervoeding. Indien de patiënt geen afspraak wenste bij de diëtist, dan werd de patiënt gewezen op het belang van gewichtsbehoud/-toename. Patiënten die ernstig risico liepen op ondervoeding of dit al waren, maar geen verwijzing wilden naar een diëtist, ontvingen een brochure over ondervoeding van MalnuCare met begeleidend schrijven, tevens werd schriftelijk gerapporteerd naar de behandelend arts. Tevens ontving de patiënt een brochure over ondervoeding en werd dit gerapporteerd naar de behandelend arts. Een diëtist van MalnuCare zag de patiënten desgewenst op het spreekuur of ging op huisbezoek. De ontving bij aanvang en afronding van de behandeling een rapportage. Deze rapportage werd door de in het patiëntendossier geplaatst. In de periode van 13 mei 2013 tot 1 september 2013 zijn 169 patiënten met een SNAQ-score 3 na een kortdurend verblijf (< 3 dagen) met ontslag uit het MCA gegaan, alvorens de diëtist de behandeling heeft kunnen starten. 120 van deze patiënten zijn telefonisch benaderd door de. Hiervan zijn 20 patiënten doorverwezen naar MalnuCare, 17 patiënten zijn door MalnuCare behandeld en 3 hebben afgezien van de behandeling. a. 1 H. Kruizinga, VU Medisch Centrum 5

6 Bevindingen Patiëntengroepen De patiënten met SNAQ-score 3 die kortdurend opgenomen waren in het MCA (pilotgroep), zijn naar leeftijd ingedeeld volgens de indeling van het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 2. 60% van de patiënten die doorverwezen zijn naar MalnuCare is ouder dan 79 jaar. In tabel 1 is de verdeling van de patiënten over de leeftijdsgroepen weergeven. kortdurende opname MCA SNAQ > 3 verwezen naar MalnuCare leeftijd in jaren n % n % > totaal Tabel 1 leeftijdsindeling In tabel 2 is weergeven van welk specialisme de patiënten afkomstig zijn, 26% van de patiënten in de pilotgroep was opgenomen door chirurgie, 24% door interne geneeskunde en 21% door MaagDarmLever ziekten. De naar MalnuCare doorverwezen patiënten waren voornamelijk afkomstig van eerder genoemden specialismen en het specialisme cardiologie. verwezen naar opname MCA MalnuCare specialisme n % n % chirurgie interne MDL cardiologie longziekten orthopedie urologie KNO anders totaal Tabel 2 indeling naar specialisme Exclusie In figuur 1 is weergegeven hoe de pilotgroep van 169 naar 17 patiënten terug is gebracht. Van de totale pilotgroep werden 49 (29%) patiënten geëxcludeerd op basis van de door de projectgroep vastgestelde exclusiecriteria. Bij de start van het project zijn de volgende exclusiecriteria vastgesteld: terminale zorg tentamen suïcide onverzekerd therapie ontrouw ontslag tegen medisch advies Gedurende het project is besloten om patiënten, die al onder behandeling van een diëtist van het MCA of een diëtist elders, uit te sluiten van deze pilot. Figuur 1 selectieproces a. 2 iek_vcp_2012_2016 6

7 exclusie redenen n % behandeling MCA diëtist opname andere instelling woonafstand 5 10 acht behandeling niet nodig 4 8 therapie ontrouw 3 6 zorgweigeraar 3 6 overleden 2 4 behandeling diëtist elders 2 4 terminale zorg 1 2 totaal Tabel 3 redenen voor exclusie De overige 120 patiënten werden 1-2 weken na ontslag gebeld door de. Bij het merendeel van de patiënten waren de voedingsproblemen verdwenen. De eetlust was weer normaal, het gewichtverlies (meestal drie kilogram per maand) was onbedoeld maar niet ongewenst of men was overtuigd dat dit wel weer goed kwam nu ze waren opgeknapt. Bij 19 patiënten achtte de het belang van dieetbehandeling groot, maar zag de patiënt hier zelf van af. Zij ontvingen een informatiebrochure van MalnuCare met begeleidende brief. Deze patiënten hadden ten tijde van de afsluiting nog geen afspraak gemaakt bij MalnuCare. Doorverwijzingen Binnen het project De zijn uiteindelijk 20 patiënten (17%) doorverwezen naar MalnuCare. Het behandelresultaat is positief. Bij 8 patiënten (40%) is het gewicht toegenomen, bij 4 patiënten (20%) is het gewicht gelijk gebleven, bij 4 patiënten (20%) is het gewicht gedaald en bij de overige 4 patiënten (20%) is de behandeling pas recent gestart bij MalnuCare. Klanttevredenheid Voorafgaand aan de pilot zijn vragen opgesteld om telefonisch de klanttevredenheid te meten. Deze vragen zijn geselecteerd uit de Explora vragenlijst van de afdeling diëtetiek van het MCA en de vragenlijst van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD). De vragenlijst en de antwoordmogelijkheden bleken in de praktijk te uitgebreid om telefonisch bij deze patiëntengroep uit te vragen. De resterende patiënten zijn gebeld met de vraag wat vindt u van deze service. In totaal zijn 13 patiënten gebeld. 9 patiënten vonden de doorverwijzing naar MalnuCare prima. 2 patiënten waren uitgesproken positief over deze extra service en 2 patiënten weigerden mee te werken aan de telefonische enquête. Transmuraal Zorgpad Ondervoeding De kwaliteitsfunctionaris van de afdeling diëtetiek is door de projectgroep gevraagd om een transmuraal zorgpad ondervoeding te ontwikkelen. In het MCA worden de zorgpaden ontwikkeld met behulp van de 7-fasen methodiek van het Netwerk Klinische Paden. Tijdens de eerste fase werd duidelijk, dat de ontwikkeling van een zorgpad een te complexe interventie zou zijn voor de organisatie van dit zorgproces. Aangezien het eigenaarschap bij de diëtisten ligt en het uit te voeren team niet multidisciplinair is, kon volstaan worden met het vastleggen van de afspraken tussen de en de diëtist van de eerste lijn. Deze afspraken zijn vastgelegd in een procedure inclusief stroomschema, formulieren en voorbeeld brieven, zie bijlage 1. 7

8 Conclusie Transmuraal zorgpad ondervoeding Tijdens het project is gebleken dat de ontwikkeling van een transmuraal zorgpad ondervoeding een te complexe interventie is. De afspraken tussen de en de eerste lijns diëtist zijn nu vastgelegd in een procedure. Patiëntengroepen De patiëntengroepen zijn divers, maar de chirurgische, interne, cardiologische en maag-, darm- en leverpatiënten zijn de grootste patiëntencategorieën. Leeftijd speelt een rol. Van de uiteindelijk doorverwezen patiënten is 60% (n=12) 79 jaar of ouder. Doorverwijzingen diëtist Uiteindelijk zijn 20 patiënten (17%) doorwezen naar een diëtist. Het behandelresultaat is positief. Maar 20% (n=4) is gedaald in gewicht. De aanvulling op de huidige behandeling is zowel door diëtist als patiënt als positief ervaren. 11 patiënten hebben meegewerkt aan een telefonische enquête, waarvan 9 patiënten positief waren en 2 uitzonderlijk positief over deze nieuwe aanpak. Het doel om 50 patiënten te verwijzen naar de eerste lijn is niet behaald, mede daar de voedingsproblematiek na kortdurende opname blijkbaar snel genoeg verbeterd bij een grote groep patiënten. Aanbeveling Na de screening op ondervoeding tijdens opname in het ziekenhuis dienen de diëtisten een actief vervolg te geven aan de conclusies van die screening. Diëtisten zouden hun regierol in de behandeling van ondervoeding moeten nemen. Naast de patiënten zelf dient ook de huisarts door de diëtist geïnformeerd te worden over het risico op ondervoeding. De huisarts kan bij vervolg afspraken de ondervoedingsproblematiek bespreken met de patiënt en die zo nodig zelf doorverwijzen. Zoek de samenwerking op met minimaal twee gespecialiseerde praktijken in de regio. Zet gezamenlijk de behandeling van ondervoeding in voor de groep patiënten, waarbij met screening wel een risico op ondervoeding blijkt, maar die vanwege de korte duur in het ziekenhuis geen behandeling krijgen. 8

9 Bijlagen Risico ondervoeding en snel ontslagen uit het ziekenhuis. Doel Het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van zorg binnen én buiten het ziekenhuis voor patiënten met een verhoogd risico op ondervoeding (SNAQ van 3 of hoger), waarbij geen dieetbehandeling is gestart vanwege de korte (1 tot 2 dagen) opnameduur. Reikwijdte verpleegafdeling van het ziekenhuis afdeling diëtetiek van het ziekenhuis eerste lijns diëtetiek Definities SNAQ Short Nutritional Assessment Questionnaire, met dit screeningsinstrument kunnen patiënten in een slechte voedingstoestand in de polikliniek of bij opname herkend worden, waarna de voedingsbehandeling direct kan worden gestart. Een gevalideerd screeningsinstrument. Ontwikkeld door het VUMC. Exclusiecriteria patiënten in terminale fase tentamen suïcide onverzekerd therapie ontrouw zelf ontslag patiënten patiënt woont niet in de regio Werkwijze nr. activiteit functionaris handeling 1 screenen verpleegkundige screen de patiënt op ondervoeding met de SNAQ in het EVD 2 selecteren afdelingsdiëtist selecteer de patiënten met SNAQ van 3 die zonder dieetbehandeling ontslagen zijn 3 mailen afdelingsdiëtist mail de gegevens van deze patiënten naar de 4 noteren noteer de gegevens van de patiënt op het formulier patiëntgegevens, zie documentverwijzing [1] 5 selecteren selecteer de patiënt, die voor behandeling in de eerste lijn in aanmerking komt 6 uitnodigen stuur de geselecteerde patiënt een contactbrief van het ziekenhuis, zie documentverwijzing [2] 7 bellen bel volgens afspraak de patiënt op, zie belscript documentverwijzing [3] wil de patiënt een afspraak met een diëtist in de eerste lijn, volg verder de procedure onder nr. 8 wil de patiënt geen afspraak met een diëtist in de eerste lijn, vraag dan of de patiënt wel informatie wil ontvangen. Zo ja, stuur dan een informatiebrief van het ziekenhuis, zie documentverwijzing [4] met een informatiefolder van de diëtist eerste lijn over ondervoeding. Zo nee, dan volgt verder geen actie. 8 overdragen schrijf een overdracht en mail dit naar de diëtist in de eerste lijn via een beveiligd mailsysteem 9 contact diëtist eerste lijn neem contact op met de doorverwezen patiënt opnemen 10 behandelen diëtist eerste lijn behandel de patiënt volgens de behandelingsrichtlijn 11 (tussentijds) rapporteren diëtist eerste lijn ondervoeding maak tussentijds een rapportage en mail dit naar de van het ziekenhuis via een beveiligd mailsysteem 9

10 12 vastleggen plaats de (tussentijdse) rapportage in het ziekenhuisinformatiesysteem onder correspondentie Documentverwijzing referentie naam document [1] formulier patiëntgegevens [2] contactbrief ziekenhuis [3] belscript [4] informatiebrief ziekenhuis 10

11 begin nazorg door ziekenhuis afdelingsdiëtist mailt gegevens van ontslagen patiënt met SNAQ 3 naar formulier patiëntgegevens noteert gegevens van de patiënten procedure selecteert patiënten contactbrief ziekenhuis stuurt geselecteerde patiënten een brief belscript belt de patiënt op wil de patiënt een afspraak? nee wil de patiënt informatie ontvangen? nee einde ja stuurt diëtist 1ª lijn een overdracht ja stuurt een informatie brief met een folder van de praktijk 1ª lijn folder praktijk 1ª lijn informatiebrief ziekenhuis overdracht ziekenhuis diëtist 1ª lijn neemt contact op met de patiënt einde diëtist 1ª lijn behandelt de patiënt diëtist 1ª lijn stuurt (tussentijdse) rapportage rapportage diëtist 1ª lijn plaatst rapportage(s) van diëtist 1ª lijn in het ziekenhuisinformatiesysteem einde 11

12 Overzicht patiënten die snel met ontslag zijn gegaan naam ZIS nr geb. datum afdeling reden van opname/opm. spec. datum opname duur opname SNAQ score min 6 eetlust kg min 3 kg datum DV/SV bellen

13 LOGO ZIEKENHUIS adresgegevens afdeling diëtetiek naam ziekenhuis naam straatnaam en huisnummer postcode en plaats Diëtetiek Plaats, datum Betreft: consult diëtist Geachte meneer naam, Bij opname in het ziekenhuis zijn er een aantal vragen aan u gesteld over gewichtverlies, eetlust en gebruik van drinkvoeding of sondevoeding. U heeft hierbij aangegeven dat u meer dan 6 kg in de afgelopen 6 maanden onbedoeld bent afgevallen meer dan 3 kg in de afgelopen maand onbedoeld bent afgevallen afgelopen maand een verminderde eetlust had afgelopen maand drinkvoeding of sondevoeding heeft gebruikt Door het onbedoelde gewichtverlies is er bij u sprake van een verhoogd risico op ondervoeding. In het MCA komt de diëtist dan automatisch in consult om dit verder te onderzoeken en met u te bespreken. Dat is tijdens uw korte verblijf in het MCA echter niet gelukt, vandaar deze brief. Als service naar onze patiënten wordt u op datum xxx door mij gebeld. In dat gesprek wil ik met u het belang van een goede voedingstoestand bespreken en de mogelijkheid om een diëtist in de thuissituatie (eerste lijn) te bezoeken voor een passend dieetadvies. Aan deze service zijn geen kosten verbonden. De eerste consulten bij de diëtist in de eerste lijn worden vergoed door uw zorgverzekeraar, maar komen wel voor rekening van uw eigen risico. Met vriendelijk groet, Naam diëtist naam ziekenhuis

14 Werkwijze belscript noteer de gegevens van de patiënt op het formulier patiëntgegevens, zie documentverwijzing [1]. start indien mogelijk het afsprakensysteem van de eerste lijns diëtist op bel de patiënt en voer het gesprek uit met behulp van onderstaand script (cursieve tekst is de tekst zoals de deze kan noemen tegen de patiënt) Belscript Goedemorgen/-middag/-avond. U spreekt met naam, diëtist van naam ziekenhuis. Bel ik u gelegen? Ja Nee doorgaan met het gesprek. nieuwe belafspraak maken. Ik bel u naar aanleiding van uw opname in het ziekenhuis. Tijdens het opnamegesprek zijn u vragen gesteld over uw eetlust en gewichtverlies. Hierbij is geconstateerd dat uw voedingstoestand onvoldoende is en dat deze verbeterd moet worden. reactie patiënt afwachten. bespreek de score en de mogelijke gevolgen. Voorbeelden die genoemd kunnen worden: Een verminderde voedingstoestand of onbedoeld gewichtverlies kan betekenen dat: het herstel langer duurt of wonden minder snel genezen of u heeft meer kans op een infectie, ook kan het zijn dat de reactie op een behandeling niet optimaal is. Bij onbedoeld gewichtverlies, verliest u meestal weinig van de vetreserve, maar juist te veel van uw spiermassa. Dat is ongunstig, omdat de spiermassa ook uw weerstand bepaalt. Bovendien kunt u zich slap voelen en kracht verliezen. Bij ziek zijn verbruikt het lichaam meer voedingsstoffen en energie. Vooral eiwitten uit spieren worden veel gebruikt. Daarbij is de eetlust soms minder en dat kan leiden tot onbedoeld gewichtverlies. Ook bij overgewicht kan sprake zijn van ondervoeding. Bij ziekte verliest u maar weinig of geen vetreserve maar juist spiermassa. Met een diëtist kunt u uw voeding doornemen en kan de behoefte worden bepaald. U krijgt persoonlijke voedingsadviezen en zo nodig wordt er speciale dieetvoeding voor u geregeld. Ik kan een afspraak maken bij een diëtist die hierin gespecialiseerd is. En als u niet naar het spreekuur kunt komen dan is een huisbezoek ook mogelijk. Wat vindt u daar van? 1. patiënt is geïnteresseerd vertel dat de kosten worden vergoed door de zorgverzekeraar, maar dat het wel onder het eigen risico (350 euro) valt. Daarnaast is het mogelijk dat de patiënt een hoger eigen risico heeft afgesproken met de zorgverzekeraar. Het consult van de diëtist valt niet meer onder de opname van het ziekenhuis. De diëtist stuurt apart een rekening naar uw zorgverzekering. Het is mogelijk dat deze rekening als eerste van uw eigen risico afgaat omdat het ziekenhuis vaak laat is met het indienen van de rekening. bespreek of de patiënt naar de praktijk kan gaan of dat een huisbezoek afgesproken moet worden vraag de patiënt om toestemming voor het geven van relevante medische gegevens aan de diëtist van de eerste lijn Ik kan een overdracht sturen naar de diëtist van naam eerste lijn diëtetiekpraktijk met relevante medische gegevens, hierdoor kan de dieetbehandeling soepel verlopen. Gaat u daarmee akkoord? Uw lengte en gewicht ontbreken bij de opname gegevens: hoe lang bent u en wat is uw normale/gebruikelijke gewicht en wat weegt u nu? vat samen: 14

15 U wordt gebeld door de diëtist van naam eerste lijn diëtetiekpraktijk voor het maken van een afspraak. Hij/zij zal u adviseren hoe u, binnen uw mogelijkheden, uw voeding kunt aanpassen zodat u aankomt in gewicht dan wel niet meer afvalt. Ik stuur een overdracht naar deze diëtist. vul het overdrachtsformulier in en mail deze naar de diëtist van de eerste lijns diëtetiekpraktijk deze overdracht komt in het ziekenhuisinformatiesysteem en fungeert als rapportage 2. Patiënt is niet geïnteresseerd leg het belang van gewichtscontrole uit geef aan dat bij daling van het gewicht de patiënt, contact op kan nemen met de specialist, huisarts of een diëtist voor verwijzing naar een diëtist in de eerste lijn stuur desgewenst een brochure met de begeleidende brief op waar de bereikbaarheid van de eerste lijns diëtetiekpraktijk in staat rapporteer in het ziekenhuisinformatiesysteem wanneer verwacht wordt dat de (onder)voedingsproblematiek wel aandacht behoeft, de specialist is hier dan van op de hoogte Documentverwijzing referentie naam document [1] formulier patiëntgegevens 15

16 LOGO ZIEKENHUIS adres gegevens afdeling diëtetiek en ziekenhuis Diëtetiek naam straatnaam en huisnummer postcode en plaats Plaats, datum Betreft: informatie diëtist thuissituatie Geachte meneer (en mevrouw) naam, Naar aanleiding van ons telefoongesprek stuur ik u informatie toe over de mogelijkheid een diëtist in de thuissituatie (eerste lijn) te bezoeken voor een passend dieetadvies. Mocht uw onbedoeld verder afvallen of het lukt u niet om voldoende te eten dan raad ik u aan een afspraak met een diëtist te maken. De eerste consulten bij de diëtist in de eerste lijn worden vergoed door uw zorgverzekeraar, maar komen wel voor rekening van uw eigen risico. U kunt rechtstreeks een afspraak maken, een verwijsbrief van de huisarts is wenselijk. Ik stuur u een brochure toe van een eerste lijns diëtist. Een huisbezoek behoort ook tot de mogelijkheden. U bent verder vrij om een afspraak te maken bij een diëtist naar keuze. Met vriendelijke groet, Naam diëtist naam ziekenhuis 16

Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname

Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname DIETETIEK Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname Deze folder is voor u en uw familieleden bestemd, omdat bij u (risico op) ondervoeding is geconstateerd. In deze folder is te lezen wat ondervoeding

Nadere informatie

Fasen zorgpad. Verwijzing / screening Diagnose Behandeling: eventueel nader uit te splitsen Nazorg, follow up Terminale fase. 1

Fasen zorgpad. Verwijzing / screening Diagnose Behandeling: eventueel nader uit te splitsen Nazorg, follow up Terminale fase. 1 Fasen zorgpad Verwijzing / screening Diagnose : eventueel nader uit te splitsen Nazorg, follow up Terminale fase 1 www.raedelijn.nl 7-9-2017 Zorgpad: screening en diagnose U komt bij arts, verpleegkundige

Nadere informatie

oncologiepatiënt Screening en diagnose Behandeling ondervoeding Nazorg, follow up Comfortvoeding / als de ziekte niet meer behandeld wordt

oncologiepatiënt Screening en diagnose Behandeling ondervoeding Nazorg, follow up Comfortvoeding / als de ziekte niet meer behandeld wordt Screening en diagnose ondervoeding Nazorg, follow up Comfortvoeding / als de ziekte niet meer behandeld wordt Contactpersoon Zorgpad: m.debruin-3@umcutrecht.nl 1 www.raedelijn.nl : S creening U komt bij

Nadere informatie

Ondervoeding in MCA tot mca.nl

Ondervoeding in MCA tot mca.nl Ondervoeding in MCA tot 2015 mca.nl Ondervoeding in het Medisch Centrum Alkmaar van tot In het MCA wordt sinds gescreend op ondervoeding met de Short Nutritional Assessment Questionnaire (SNAQ). Deze screening

Nadere informatie

Ziek zijn en voeding. Informatie voor de ondervoede patiënt

Ziek zijn en voeding. Informatie voor de ondervoede patiënt Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt Deze folder is bedoeld voor patiënten en familieleden van patiënten waarbij ondervoeding is geconstateerd. Het doel is u schriftelijk te informeren

Nadere informatie

Diëtetiek. Ondervoeding, wat doen we eraan. Afdeling: Onderwerp:

Diëtetiek. Ondervoeding, wat doen we eraan. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek 1 in het Ikazia Ziekenhuis? Bij het horen van ondervoeding zullen veel mensen denken aan ontwikkelingslanden. Toch komt ondervoeding ook in het welvarende Nederland voor

Nadere informatie

Ondervoeding, wat doen we eraan Diëtetiek

Ondervoeding, wat doen we eraan Diëtetiek Ondervoeding, wat doen we eraan Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Ondervoeding, wat doen we eraan in het Ikazia Ziekenhuis? Bij het horen van ondervoeding zullen veel mensen denken aan ontwikkelingslanden.

Nadere informatie

SNAQ nieuws januari 2015, Ondervoeding in het VU medisch centrum

SNAQ nieuws januari 2015, Ondervoeding in het VU medisch centrum Diëtetiek & Voedingswetenschappen VUmc SNAQ nieuws januari 2015, Ondervoeding in het VU medisch centrum - SNAQ screening bij opname - In het VUmc wordt sinds gescreend 134.576 patiënten, op ondervoeding

Nadere informatie

Overdracht en samenwerking 1 e en 2 e lijns diëtisten bij de dieetbehandeling van ondervoede patiënten.

Overdracht en samenwerking 1 e en 2 e lijns diëtisten bij de dieetbehandeling van ondervoede patiënten. Overdracht en samenwerking 1 e en 2 e lijns diëtisten bij de dieetbehandeling van ondervoede patiënten. Inleiding Ziekte gerelateerde ondervoeding is nog steeds een groot probleem binnen de Nederlandse

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE December 2008 INLEIDING Uit de LPZ meting van 2007 blijkt dat in verpleeg- en verzorgingshuizen

Nadere informatie

Verslag 1 e fase project optimale transmurale voedingszorg voor de ondervoede patiënt

Verslag 1 e fase project optimale transmurale voedingszorg voor de ondervoede patiënt Verslag 1 e fase project optimale transmurale voedingszorg voor de ondervoede patiënt Amsterdam, Januari 2015 Inleiding De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in vroege herkenning en behandeling van

Nadere informatie

Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet

Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Deze folder is bedoeld voor patiënten met een natrium en/of vochtbeperkt dieet waarbij ondervoeding

Nadere informatie

De diëtist in Zuyderland Medisch Centrum

De diëtist in Zuyderland Medisch Centrum De diëtist in Zuyderland Medisch Centrum Inleiding Goede voeding is belangrijk voor onze gezondheid. Er zijn omstandigheden of aandoeningen waarbij aangepaste voeding nodig is. Zo kan het wenselijk zijn

Nadere informatie

In onderstaande beslisboom is het stappenplan voor het gebruik van de SNAQ 65+ schematisch weergegeven.

In onderstaande beslisboom is het stappenplan voor het gebruik van de SNAQ 65+ schematisch weergegeven. Het screeningsinstrument: SNAQ 65+ (geschikt voor revalidatie) Screenen op ondervoeding dient bij voorkeur op de dag van opname in het revalidatiecentrum te gebeuren. De vragen en acties uit het screeningsinstrument

Nadere informatie

222 - Hoofdproces zorgpad ondervoeding eerstelijn (versie: 2) Processchema. Schema 1: Pagina-1. Pagina 1 van 6

222 - Hoofdproces zorgpad ondervoeding eerstelijn (versie: 2) Processchema. Schema 1: Pagina-1. Pagina 1 van 6 Processchema Schema 1: Pagina-1 Pagina 1 van 6 START Patiënt meldt zich bij eerste lijn De huisarts / POH / assistente / wijkverpleegkundige screent risicopatiënten op ondervoeding met de MUST of de SNAQ.

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Uitgangspunten: Vroege herkenning: - binnen 24 uur na opname - hoogrisicopatiënten tijdens polikliniekbezoek Snelle en optimale behandeling

Nadere informatie

Ondervoeding,wat doen we eraan

Ondervoeding,wat doen we eraan Ondervoeding,wat doen we eraan Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Ondervoeding, wat doen we eraan in het Ikazia Ziekenhuis? Bij het horen van ondervoeding zullen veel mensen denken aan ontwikkelingslanden.

Nadere informatie

Specifieke adviezen. Wondverzorging / hechting / pleister: Douche en bad beleid: Activiteiten: Eten: Diversen:

Specifieke adviezen. Wondverzorging / hechting / pleister: Douche en bad beleid: Activiteiten: Eten: Diversen: Ontslag wat nu? Uw kind gaat weer naar huis nadat het opgenomen is geweest op de kinderafdeling. Het is van belang dat u de eerste dagen thuis extra goed op uw kind let. Deze folder geeft u enkele adviezen.

Nadere informatie

Ondervoeding bij ziekte tijdens opname

Ondervoeding bij ziekte tijdens opname Ondervoeding bij ziekte tijdens opname Deze folder is voor u en uw familieleden bestemd, omdat bij u (risico op) ondervoeding is geconstateerd. In deze folder is te lezen wat ondervoeding is, wat de oorzaak

Nadere informatie

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Wie werkt er samen met een diëtist? Wie houdt rekening met voeding bij de behandeling? Slaat

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties

Nadere informatie

Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen

Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen Renaldo Secchi 3 juni 2010 Inhoud Introductie Wat is ondervoeding? Gevolgen van ondervoeding? Prevalentie van ondervoeding Voeding

Nadere informatie

Rondetafeldiscussie 12-12-12 Dag van de Ondervoeding

Rondetafeldiscussie 12-12-12 Dag van de Ondervoeding Rondetafeldiscussie 12-12-12 Dag van de Ondervoeding Aanwezig: Kelly Duin, Christina van Duuren, Anja Evers, Ellen van der Heijden, Miranda Lassche, Marjon van der Looij, Marieke van der Plas, Ricky van

Nadere informatie

VERPLEEGKUNDIGE ZORG. 3.2 Ondervoeding

VERPLEEGKUNDIGE ZORG. 3.2 Ondervoeding 3.2 Ondervoeding Het probleem van ziektegerelateerde ondervoeding in ziekenhuizen is al jaren bekend. De prevalentie is hoog (20-40 procent bij volwassenen en kinderen) en zonder systematische screening

Nadere informatie

Ondervoeding of risico op ondervoeding in het revalidatiecentrum Revalidatiecentrum Breda

Ondervoeding of risico op ondervoeding in het revalidatiecentrum Revalidatiecentrum Breda Ondervoeding of risico op ondervoeding in het revalidatiecentrum Revalidatiecentrum Breda Inleiding Ondervoeding is een veel voorkomend probleem bij mensen in revalidatiecentra. Ruim 1 op de 3 mensen is

Nadere informatie

Het stappenplan. Gewichtsverlies minder dan 4 kg 4 kg of meer. Bovenarmomtrek. Eetlust en functionaliteit. Behandelbeleid.

Het stappenplan. Gewichtsverlies minder dan 4 kg 4 kg of meer. Bovenarmomtrek. Eetlust en functionaliteit. Behandelbeleid. 1 2 3 4 Gewichtsverlies minder dan 4 kg 4 kg of meer Bovenarmomtrek Eetlust en functionaliteit Behandelbeleid 25 cm of meer goede eetlust en/of functionaliteit niet ondervoed weinig eetlust én verminderde

Nadere informatie

Behandelwijzer dikke darmkanker

Behandelwijzer dikke darmkanker Behandelwijzer dikke darmkanker mca.nl Inhoudsopgave 1. Waarom deze behandelwijzer? 3 2. Het colorectaal team 3 3. Een kwaadaardige afwijking in de dikke darm 3 4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?

Nadere informatie

Ongewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl

Ongewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink

Nadere informatie

Spelregels second opinion

Spelregels second opinion Spelregels second opinion En/of voortzetting behandeling elders mca.nl Spelregels second opinion Als patiënt heeft u het recht de mening te vragen van een andere deskundige dan uw behandelend arts over

Nadere informatie

8.2 Ondervoeding. 72 Inspectie voor de Gezondheidszorg

8.2 Ondervoeding. 72 Inspectie voor de Gezondheidszorg 8.2 Ondervoeding Het probleem van ziektegerelateerde ondervoeding in ziekenhuizen is al jaren bekend. De prevalentie is hoog (20-40 procent bij volwassenen en kinderen) en zonder systematische screening

Nadere informatie

Meedoen aan de studie Zicht op gewicht

Meedoen aan de studie Zicht op gewicht VOEDING & DIEET Meedoen aan de studie Zicht op gewicht Informatie voor deelnemers Meedoen aan de studie Zicht op gewicht U bent uitgenodigd om mee te doen aan een studie. Of u deelneemt of niet, is helemaal

Nadere informatie

De gang van zaken op de valpoli In één dag doorloopt u verschillende onderzoeken. Daarom verblijft u deze dag op de afdeling dagbehandeling.

De gang van zaken op de valpoli In één dag doorloopt u verschillende onderzoeken. Daarom verblijft u deze dag op de afdeling dagbehandeling. Valpoli U heeft binnenkort een afspraak op de Valpoli in Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis. In deze folder vindt u informatie over wat u kunt verwachten bij uw afspraak. Wat is de valpoli? De valpoli is

Nadere informatie

Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study

Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study Inclusiecriteria 0 70 jaar of ouder 0 Acute opgenomen op de longgeneeskunde of chirurgie 0 Spreekt en verstaat Nederlands 0 Komt niet van andere afdeling

Nadere informatie

Henri is nooit speciaal ziek geweest. Hij rookt dagelijks enkele sigaretjes en hij drinkt nog regelmatig zijn pintjes.

Henri is nooit speciaal ziek geweest. Hij rookt dagelijks enkele sigaretjes en hij drinkt nog regelmatig zijn pintjes. Henri 86 jaar Henri is een jaar geleden opgenomen in het woonzorgcentrum. Henri is nooit speciaal ziek geweest. Hij rookt dagelijks enkele sigaretjes en hij drinkt nog regelmatig zijn pintjes. Thuis ging

Nadere informatie

Ondervoeding door ziekte bij kinderen

Ondervoeding door ziekte bij kinderen Kindergeneeskunde i Ondervoeding door ziekte bij kinderen Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Door ziekte eet uw kind (tijdelijk) minder of niet. Hierdoor krijgt uw kind mogelijk te weinig

Nadere informatie

Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA): nuttige app voor de bepaling van de voedingstoestand? Belangenverstrengeling: geen

Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA): nuttige app voor de bepaling van de voedingstoestand? Belangenverstrengeling: geen Disclosure belangen spreker Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA): nuttige app voor de bepaling van de voedingstoestand? Belangenverstrengeling: geen Christa Nagel, diëtist, 22-03-16

Nadere informatie

Beweegmakelaar Intake * (vragenlijst) Voeding. Diëtist **

Beweegmakelaar Intake * (vragenlijst) Voeding. Diëtist ** Beweegmakelaar Intake * (vragenlijst) Bewegen Voeding Gedrag Geneesmiddel *** Fysio ** Sport Diëtist ** POH GGZ Apotheek/ Huisarts GZ Psycholoog ** *) Intake vindt plaats bij de beweegmakelaar = aanmeldpunt.

Nadere informatie

Behandelwijzer endeldarmkanker

Behandelwijzer endeldarmkanker Behandelwijzer endeldarmkanker mca.nl Inhoudsopgave 1. Waarom deze behandelwijzer? 3 2. Het colorectaal team 4 3. Een kwaadaardige afwijking in de endeldarm 5 4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?

Nadere informatie

BESCHRIJVING ZORGPROCES Vroegopsporing ouderen voor bepaling kwetsbaarheid in geval van een ziekenhuisopname Versie V0.

BESCHRIJVING ZORGPROCES Vroegopsporing ouderen voor bepaling kwetsbaarheid in geval van een ziekenhuisopname Versie V0. BESCHRIJVING ZORGPROCES Vroegopsporing ouderen voor bepaling kwetsbaarheid in geval van een ziekenhuisopname Versie 12-09-2017 V0.4 Inleiding Dit is een beschrijving van het zorgproces rondom vroegopsporing

Nadere informatie

Ouderen en ondervoeding

Ouderen en ondervoeding Ouderen en ondervoeding Rens Henquet, Kaderarts ouderengeneeskunde Angela van Liempd, Huisarts/medisch directeur RCH Ellen Mathijssen, Diëtist De Wever Inleiding Casus Ondervoeding in de huisartsen praktijk,

Nadere informatie

Evaluatie van de kwaliteitsindicatoren ondervoeding bij kinderen in Nederlandse ziekenhuizen

Evaluatie van de kwaliteitsindicatoren ondervoeding bij kinderen in Nederlandse ziekenhuizen Evaluatie van de kwaliteitsindicatoren ondervoeding bij kinderen in Nederlandse ziekenhuizen Resultaten van de enquête uitgevoerd onder kinderartsen, verpleegkundigen, diëtisten en kwaliteitsmedewerkers

Nadere informatie

A Behandelt u patiënten met voetwonden? ja nee* B Is de uitkomst van patiënten met diabetische ja nee voetwond(en) geregistreerd?

A Behandelt u patiënten met voetwonden? ja nee* B Is de uitkomst van patiënten met diabetische ja nee voetwond(en) geregistreerd? Inclusiecriteria: Patiënten geclassificeerd met de Texasclassificatie. Per patiënt wordt de wond met de ernstigste graad aan enig been geteld, mocht er sprake zijn van een recidief nadat de wond volledig

Nadere informatie

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Voeding doet meer dan u denkt! Goede voeding is van levensbelang om gezond

Nadere informatie

Ondervoeding, wat doen we eraan

Ondervoeding, wat doen we eraan Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Ondervoeding, wat doen we eraan 1 ? Bij het horen van ondervoeding zullen veel mensen denken aan ontwikkelingslanden. Toch komt ondervoeding ook in het welvarende Nederland

Nadere informatie

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies. Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?

Nadere informatie

Voortraject...2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?...3 Wat kan ik bij de intake verwachten?...4 Behandeling...6 Afsluiting en nazorg

Voortraject...2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?...3 Wat kan ik bij de intake verwachten?...4 Behandeling...6 Afsluiting en nazorg Inhoudsopgave Inleiding... 2 Voortraject...2 Wat kan ik bij de aanmelding verwachten?...3 Wat kan ik bij de intake verwachten?...4 Behandeling...6 Afsluiting en nazorg... 7 Overige informatie... 9 Samen

Nadere informatie

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Verbetert de zorg na de behandeling van dikke darmkanker

Nadere informatie

Welkom bij de diëtist op de polikliniek

Welkom bij de diëtist op de polikliniek Welkom bij de diëtist op de polikliniek Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 0859 Inleiding U bent door uw specialist doorverwezen naar de polikliniek Diëtetiek. In deze folder leest u wat u

Nadere informatie

Ongewild afvallen Diëtetiek.

Ongewild afvallen Diëtetiek. Ongewild afvallen Diëtetiek www.nwz.nl Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet Noordwest aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink voldoende 5 Weinig trek? 5 Wat kunt

Nadere informatie

Gewicht in kg. Lengte in m. 5 % gewichtsverlies binnen 1 maand

Gewicht in kg. Lengte in m. 5 % gewichtsverlies binnen 1 maand Bijlage 1 Samenwerkingsafspraken diëtisten binnen DBC COPD GHC 1. Criteria voor verwijzing naar diëtist Afspraken over diëtetiek welke gefinancierd worden binnen de DBC hebben alleen betrekking op dieetadvisering.

Nadere informatie

Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk. Heidi Zweers

Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk. Heidi Zweers Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk Heidi Zweers Disclosure-slide Geen belangenverstrengeling te melden CV Lid van NAP PhD student voeding bij Mitochondriële ziekten

Nadere informatie

ACUTE SHORT STAY (ASS) 1032 Inleiding U bent of uw naaste is opgenomen op de Acute Short Stay (ASS). Dit is een afdeling die speciaal is bedoeld voor korte opnames na een bezoek aan de Spoedeisende Hulp.

Nadere informatie

Behandelwijzer Endeldarmkanker.

Behandelwijzer Endeldarmkanker. Behandelwijzer Endeldarmkanker www.nwz.nl Inhoud 1. Waarom deze behandelwijzer? 3 2. Het colorectaal team 4 3. Een kwaadaardige afwijking in de endeldarm 5 4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?

Nadere informatie

De afdeling Medische Psychologie

De afdeling Medische Psychologie De afdeling Medische Psychologie U bent verwezen naar een psycholoog van de afdeling Medische Psychologie. In deze folder leest u met welke klachten u een verwijzing naar de psycholoog kunt krijgen. In

Nadere informatie

Draaiboek:. tel: fax: Hoofd Carrousel Gezamenlijke Consulten : Dr. J.

Draaiboek:. tel: fax: Hoofd Carrousel Gezamenlijke Consulten : Dr. J. Draaiboek:. MUMC, afd. Transmurale Zorg (azm) Carrousel Gezamenlijke Consulten t.a.v. Audrey Lahaije locatie provisorium nivo 1 Postbus 5800 6202 AZ Maastricht Audrey Lahaije, Audrey coördinator Lahaije

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen lekker goed gevoed. NVZ Themaconferentie kwetsbare ouderen Nancy Janssen, diëtist Ziekenhuis Gelderse Vallei

Kwetsbare ouderen lekker goed gevoed. NVZ Themaconferentie kwetsbare ouderen Nancy Janssen, diëtist Ziekenhuis Gelderse Vallei Kwetsbare ouderen lekker goed gevoed NVZ Themaconferentie kwetsbare ouderen Nancy Janssen, diëtist Ziekenhuis Gelderse Vallei 2016-06-23 VMS kwetsbare ouderen Screeningsbundel voor een vroegtijdige herkenning

Nadere informatie

Begeleiding van kinderen met eetproblemen

Begeleiding van kinderen met eetproblemen Begeleiding van kinderen met eetproblemen Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2013 pavo 0773 Inleiding U bent met uw kind bij de kinderarts geweest omdat uw kind eetproblemen heeft. De kinderarts heeft met

Nadere informatie

Intensief transmuraal zorgpad COPD ITZ COPD

Intensief transmuraal zorgpad COPD ITZ COPD Intensief transmuraal zorgpad COPD ITZ COPD U heeft de chronische longaandoening COPD. Het afgelopen jaar bent u hiervoor meer dan 2 keer opgenomen in het ziekenhuis. Dit betekent dat uw COPD niet goed

Nadere informatie

Wie helpen u op de polikliniek Maag-, Darmen Leverziekten

Wie helpen u op de polikliniek Maag-, Darmen Leverziekten Maag-, Darm- en Leverziekten Wie helpen u op de polikliniek Maag-, Darmen Leverziekten www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Gang van zaken... 3 De polikliniek Maag-Darm- en Leverziekten... 3 De zorgverleners...

Nadere informatie

De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum. Medische Psychologie

De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum. Medische Psychologie De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum Medische Psychologie In deze folder informeren we u over de manier van werken van de psycholoog, verbonden aan de afdeling Medische psychologie van Zuyderland

Nadere informatie

Polikliniek Buitenpolikliniek Lievensberg ziekenhuis te Steenbergen

Polikliniek Buitenpolikliniek Lievensberg ziekenhuis te Steenbergen Polikliniek Buitenpolikliniek Lievensberg ziekenhuis te Steenbergen Polikliniek Steenbergen Lindenburghlaan 7 4651 TM Steenbergen telefoon: 0167 569582 De polikliniek Steenbergen is gevestigd bij verpleeghuis

Nadere informatie

Opname Spierziekten Centrum Radboudumc

Opname Spierziekten Centrum Radboudumc Opname Spierziekten Centrum Radboudumc In overleg met uw behandelend arts wordt u opgenomen in het Spierziekten Centrum Radboudumc. Het doel van deze opname is om in korte tijd een diagnose te stellen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Nazorgpolikliniek Intensive Care. Nazorgpolikliniek Intensive Care

Patiënteninformatie. Nazorgpolikliniek Intensive Care. Nazorgpolikliniek Intensive Care Patiënteninformatie Nazorgpolikliniek Intensive Care Nazorgpolikliniek Intensive Care 1 Nazorgpolikliniek Intensive Care Inleiding U bent opgenomen geweest op de afdeling Intensive Care (IC) van het Martini

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: Crohn/colitis ulcerosa

Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: Crohn/colitis ulcerosa Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: Crohn/colitis ulcerosa Verslagjaar 2014, september 2015 Verantwoording over de getoonde informatie: In de vergelijkingshulp worden alleen ziekenhuizen en

Nadere informatie

Nutricia biedt meer. Persoonlijk advies van Nutricia Medische Voedingsservice

Nutricia biedt meer. Persoonlijk advies van Nutricia Medische Voedingsservice Nutricia biedt meer Persoonlijk advies van Nutricia Medische Voedingsservice Misschien heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen of behoefte aan meer informatie. Uw arts of diëtist kan u meer informatie

Nadere informatie

Polikliniek Oogheelkunde

Polikliniek Oogheelkunde Polikliniek Oogheelkunde U bent doorverwezen naar polikliniek Oogheelkunde van het Radboudumc in Nijmegen. In deze folder wordt informatie gegeven over de gang van zaken op de polikliniek. Als u na het

Nadere informatie

Diëtetiek. Patiënteninformatie. Voeding bij ziekte. Slingeland Ziekenhuis

Diëtetiek. Patiënteninformatie. Voeding bij ziekte. Slingeland Ziekenhuis Diëtetiek Voeding bij ziekte i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Ondervoeding bij ziekte is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Bij ondervoeding heeft het lichaam een tekort

Nadere informatie

Gezondheidsraad. 29 november Daan Kromhout Commissievoorzitter Vicevoorzitter Gezondheidsraad. Gezondheidsraad

Gezondheidsraad. 29 november Daan Kromhout Commissievoorzitter Vicevoorzitter Gezondheidsraad. Gezondheidsraad Gezondheidsraad 29 november 2011 Gezondheidsraad Daan Kromhout Commissievoorzitter Vicevoorzitter Gezondheidsraad Het adviesproces Adviesaanvraag: 18 augustus 2009 7 vergaderingen van multidisciplinaire

Nadere informatie

Welkom op het Observatorium

Welkom op het Observatorium Welkom op het Observatorium Inleiding U bent opgenomen op het Observatorium. Het Observatorium is een opnameafdeling voor maximaal 24 uur. Vanaf deze afdeling gaat u met ontslag naar huis of wordt u overgeplaatst

Nadere informatie

Nederlandse Prevalentiemeting Ondervoeding in Ziekenhuizen (NPOZ)

Nederlandse Prevalentiemeting Ondervoeding in Ziekenhuizen (NPOZ) Nederlandse Prevalentiemeting Ondervoeding in Ziekenhuizen (NPOZ) Uitgevoerd door de Stuurgroep Ondervoeding en de Nederlandse Vereniging van Diëtisten dr. ir. Hinke Kruizenga 1, 2, Suzanne van Keeken

Nadere informatie

Ik dacht dat ik niets meer mocht eten van de dietist, vanwege mijn diabetes. Maar ik kreeg zelfs lekkere recepten voor mijn dieet!

Ik dacht dat ik niets meer mocht eten van de dietist, vanwege mijn diabetes. Maar ik kreeg zelfs lekkere recepten voor mijn dieet! : : : : Ik ben veel afgevallen, had verschillende wondjes, voelde me slap en futloos. Door de behandeling van de dietist, ben ik weer de oude. Ik dacht dat ik niets meer mocht eten van de dietist, vanwege

Nadere informatie

Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken. Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga

Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken. Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga Aanleiding onderzoek Ondervoeding sinds 2010 prestatie indicator (PI) voor

Nadere informatie

Transmurale zorgbrug

Transmurale zorgbrug Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand

Nadere informatie

Gezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Gezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Gezond gewicht Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Overgewicht 3 Oorzaken 4 Gezond gewicht 4 Tailleomvang 5 Voorkomen van overgewicht 6 Wat kun je

Nadere informatie

(Risico op) ondervoeding

(Risico op) ondervoeding (Risico op) ondervoeding Op oudere leeftijd is het soms lastig om regelmatig, gezond en voldoende te eten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een verminderde voedingstoestand en zelfs ondervoeding. Dit komt

Nadere informatie

Diëtetiek. Patiënteninformatie. De diëtist. Specialist in voeding. Slingeland Ziekenhuis

Diëtetiek. Patiënteninformatie. De diëtist. Specialist in voeding. Slingeland Ziekenhuis Diëtetiek De diëtist i Patiënteninformatie Specialist in voeding Slingeland Ziekenhuis Algemeen Als u ziek bent, is het soms nodig om anders te gaan eten dan u gewend bent. Ook kan een ziekte en/of behandeling

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: Crohn/colitis ulcerosa

Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: Crohn/colitis ulcerosa Verantwoordingsdocument voor gebruikte normen: Crohn/colitis ulcerosa Verslagjaar 2015, juli 2016 Verantwoording over de getoonde informatie: In de vergelijkingshulp worden alleen ziekenhuizen en zelfstandige

Nadere informatie

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek mca.nl Inhoudsopgave Wat is atherosclerose? 3 Afspraak met verpleegkundig specialist 3 Bloedonderzoek en vragenlijst 3 Uw eerste bezoek aan vasculaire polikliniek

Nadere informatie

Op krachten blijven. korte uitleg over medische drinkvoeding

Op krachten blijven. korte uitleg over medische drinkvoeding Op krachten blijven korte uitleg over medische drinkvoeding Op krachten blijven is belangrijk... Een fit en sterk lichaam is belangrijk voor uw algehele gezondheid en helpt u onafhankelijk en mobiel te

Nadere informatie

Goede voeding vóór een operatie

Goede voeding vóór een operatie Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede

Nadere informatie

Voeding bij kanker. Elles Steenhagen, diëtist Oncologische Gastro-Intestinale Chirurgie

Voeding bij kanker. Elles Steenhagen, diëtist Oncologische Gastro-Intestinale Chirurgie Voeding bij kanker Elles Steenhagen, diëtist Oncologische Gastro-Intestinale Chirurgie e.steenhagen@umcutrecht.nl Doel van de presentatie Kennis van (onder)voeding bij kanker tijdens en na de behandeling

Nadere informatie

11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60

11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60 11/6/006 Screening in de Geriatrie Prof Dr M.Vandewoude Universitair Centrum Geriatrie Ondervoeding is frequent Dienst BMI Albumine

Nadere informatie

Figuur 1: illustratie slokdarm

Figuur 1: illustratie slokdarm Slokdarmkanker U bent naar VU medisch centrum (VUmc) verwezen voor een operatie omdat er slokdarmkanker is geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over slokdarmkanker, de oorzaken en risicofactoren

Nadere informatie

Rapport : ketenbrede aanpak in de zorg

Rapport : ketenbrede aanpak in de zorg Werkgroep 6 Rapport : ketenbrede aanpak in de zorg Jolanda Peeters Lenie van Moorsel Nelie Braspenning eindrapport werkgroep 6 Ketenbrede aanpak in de Zorg def versie 1107 1 Voorwoord Voor u ligt het rapport

Nadere informatie

Behandelwijzer Dikke darmkanker.

Behandelwijzer Dikke darmkanker. Behandelwijzer Dikke darmkanker www.nwz.nl Inhoud 1. Waarom deze behandelwijzer? 3 2. Het colorectaal team 3 3. Een kwaadaardige afwijking in de dikke darm 4 4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?

Nadere informatie

CVA Zorgketen regio Helmond. de Nazorg

CVA Zorgketen regio Helmond. de Nazorg CVA Zorgketen regio Helmond de Nazorg Versie: 5 juli 2010 Ellen van den Einde-Meijer Programmacoördinator CVA ketenzorg Quartz Werkgroep: Mevrouw M. van den Heuvel, verpleegkundig expert De Zorgboog Mevrouw

Nadere informatie

Algemene informatie Medische Psychologie

Algemene informatie Medische Psychologie Algemene informatie Medische Psychologie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De psycholoog... 1 Vraagstellingen... 1 Intake... 1 Vervolg... 2 Behandeling... 2 - Psycho-educatie... 2 - Psychotherapie... 2 - Traumabehandeling...

Nadere informatie

Adviezen voor na uw ontslag

Adviezen voor na uw ontslag LONGGENEESKUNDE Adviezen voor na uw ontslag ADVIES Adviezen voor na uw ontslag U krijgt deze folder omdat u binnenkort uit het ziekenhuis ontslagen wordt. U vindt er praktische informatie in over uw verdere

Nadere informatie

Polikliniek Hartfalen

Polikliniek Hartfalen Cardiologie Polikliniek Hartfalen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Werkwijze polikliniek Hartfalen... 3 Behandeling en begeleiding... 3 Hartfalenverpleegkundige... 4 Wat kan de hartfalenverpleegkundige

Nadere informatie

Goed eten en drinken in het CWZ

Goed eten en drinken in het CWZ Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u

Nadere informatie

Revalideren bij kanker.

Revalideren bij kanker. Revalideren bij kanker www.nwz.nl Inhoud Wat is revalidatie bij kanker? 3 Heeft revalidatie zin voor mij? 3 Wat voor soorten revalidatie zijn er? 4 Zelf uw klachten in kaart brengen? 5 Betaalt mijn zorgverzekeraar

Nadere informatie

De afdeling Medische Psychologie

De afdeling Medische Psychologie De afdeling Medische Psychologie Informatie voor patiënten F0720-0560 november 2015 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden

Nadere informatie

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek.

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek. Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek www.nwz.nl Inhoud Wat is atherosclerose? 3 Afspraak met verpleegkundig specialist 3 Bloedonderzoek en vragenlijst 4 Uw eerste bezoek aan vasculaire polikliniek 4

Nadere informatie

CWZ en de nazorg voor de oudere patiënt

CWZ en de nazorg voor de oudere patiënt CWZ en de nazorg voor de oudere patiënt 2 Als u 70 jaar of ouder bent, is de kans groter dat u plotseling wordt opgenomen in het ziekenhuis. Dat is een ingrijpende gebeurtenis voor u en uw omgeving. U

Nadere informatie

Transmuraal Overleg Amsterdamse Diëtisten. 9 maart 2015 KICK-OFF

Transmuraal Overleg Amsterdamse Diëtisten. 9 maart 2015 KICK-OFF Transmuraal Overleg Amsterdamse Diëtisten 9 maart 2015 KICK-OFF Programma 16.10 16.25 17.00 17.30 18.15 18.35 18.45 19.30 20.00 Introductie TOAD Discussie in groepen TOAD en NVD: ja of nee Pauze Toolkit

Nadere informatie

Afdeling Longziekten. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Afdeling Longziekten. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Afdeling Longziekten U bent opgenomen op de afdeling Longziekten in Rijnstate Arnhem. In deze folder vindt u informatie over de afdeling. Ook stellen wij de medewerkers voor, die bij uw behandeling betrokken

Nadere informatie

Met goede voeding op weg naar beterschap

Met goede voeding op weg naar beterschap Met goede voeding op weg naar beterschap Ondervoeding bij ziekte Tijdens ziekte kan de behoefte aan voedingsstoffen verhoogd zijn. Door het ziek zijn is de eetlust echter vaak verminderd, bent u misselijk

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie