wrrrááákk ivo van hove

Transcriptie

1

2 wrrrááákk Lange avonden in december, lange avonden in het theater. Tamtam wordt dit keer bepaald door een van de oudst overgeleverde theaterteksten, Oresteia. In deze trilogie vol wraak en angst, is de roep om democratie actueler dan ooit. Deze voorstelling in regie van Johan Simons wordt gespiegeld aan een serie bewerkingen van Aischylos tekst. Zoals Rouw siert Electra, ook een trilogie, die Eugene O Neill baseerde op Oresteia. En Bloedgroep O, de bewerking van acteur Leon Voorberg die hij mede regisseert met jongeren van twee Amsterdamse scholen. Dit keer gaan we ook de schouwburg uit en de Amsterdamse wijken in: in buurttheaters werken acteurs, theaterdocenten en jongeren aan drie nieuwe versies van Oresteia. Daarnaast zijn er films waarin wraak vanuit een wisselend perspectief wordt uitgevoerd, is er muziek, zijn er workshops met studenten van kunstopleidingen, debatten en voorafgaand aan al die lange theateravonden intensieve inleidende gesprekken. ivo van hove

3 inleiding 3 theater 8 oresteia 12 rouw siert electra 16 denne 18 zus van junior theater 21 bloedgroep o orestes and the bitches of revenge 4 troje-argos orestes, nou en! 1 op 1 27 traject, naar een nieuw theater 8 dwalen achter de schermen cinema tamtam 30 films muziek 32 jazzification expanding theatre 34 sinterklaasgala ta-extra 38 aars! 40 verhelst, het koor en de psalmen 40 onder mensen / het koor, barometer van deze tijd? 41 kinderen en de klassieken 41 de filosoof / spoken uit het verleden studenten 42 diverse slotfeest 44 party over toneelgroep amsterdam praktische info 48 locaties en kaartverkoop programmaoverzicht 53 overzicht van dag tot dag 4 5

4 6 7

5 oresteia goden u vraag ik om bevrijding van deze last Orestes, zoon van Klytaimestra en legeraanvoerder Agamemnon, krijgt de opdracht zijn moeder te doden. Een wraakactie omdat Klytaimestra zijn vader Agamemnon vermoordde. Agamemnon offerde hun dochter Iphigeneia zodat hij met het Griekse leger kon optrekken naar Troje. Vanaf het moment dat Orestes de vadermoord heeft gewroken, wordt hij achtervolgd door woedende Wraakgodinnen, die de mensheid met eindeloze plagen kunnen achtervolgen. Alleen de godin Athena kan uitkomst bieden. Aischylos (ca v.chr.) is de oudste Griekse tragediedichter van wie werk is overgeleverd. Samen met Sofokles en Euripides is Aischylos bepalend geweest voor de ontwikkeling van de tragedie in het Athene van de vijfde eeuw v.chr. De stukken van Aischylos werden zo gewaardeerd, dat alleen zijn stukken tijdens het jaarlijkse theaterfestival van Athene heropgevoerd werden. Aan het eind van zijn leven schrijft hij Oresteia. Deze Griekse tragedie (457 v.chr.) geldt als symbool voor het beginpunt van de Europese geschiedenis. Het is een van de oudste theaterteksten die tot onze cultuur wordt gerekend en de enige bewaarde trilogie. Johan Simons is sinds 2005 directeur/artistiek leider bij NTGent. Afgelopen seizoen regisseerde hij onder meer de succesvolle producties De Asielzoeker en Platform. Met deze enscenering van Oresteia geeft Johan Simons een nieuwe invulling aan een van zijn grote theaterpassies: klassieke theaterteksten. Gedurende de jaren negentig maakte hij bij Theatergroep Hollandia monumentale ensceneringen van klassieke stukken als Prometheus, Perzen en Bacchanten. Classicus Herman Altena verzorgde de nieuwe vertaling, waarbij zo min mogelijk concessies zijn gedaan aan de oorspronkelijke tekst. met pierre bokma, elsie de brauw, aus greidanus jr, marieke heebink, han kerckhoffs, hans kesting, chris nietvelt, halina reijn, betty schuurman, eelco smits tekst aischylos regie johan simons vertaling herman altena dramaturgie paul slangen scenografie jens kilian kostuumontwerp greta goiris / ilse vandenbussche muziek peter vermeersch geluidsontwerp will-jan pielage lichtontwerp mark vandenesse productie toneelgroep amsterdam / ntgent 8 9 do 23 nov t/m zo 3 dec om 19:00 (behalve 28 nov) try-out do 23, vr 24 nov première za 25, ma 27, wo 29, do 30 nov, vr 1, za 2 dec, om 19:00 (einde ca. 23:30, incl. twee pauzes, catering aanwezig) zo 26 nov, zo 3 dec, om 16:00, tournee t/m 20 jan 07 locatie grote zaal stadsschouwburg

6 rond oresteia onder dramaturgen Twee voorstellingen, twee regieopvattingen. Een gesprek met twee dramaturgen die binnen een jaar zijn betrokken bij Oresteia. Met Paul Slangen (NTGent/Toneelgroep Amsterdam) en Karim Ameur (Het Nationale Toneel). wo 29 nov, om 17:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg onder vertalers Twee vertalingen, twee eigenzinnige trajecten. Hoe vertaal je een woord waarvoor in het Grieks dertig varianten bestaan. Een gesprek over keuzes en dilemma s bij het vertalen van Oresteia. Met Herman Altena en Janine Brogt (vertalers Oresteia). do 30 nov, om 17:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg onder makers De regisseur aan het woord. Dramaturg Paul Slangen in gesprek met regisseur Johans Simons. vr 1 dec, om 17:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg onder mensen Debat: het koor, barometer van deze tijd? Over de betekenis van het koor in deze tijd zonder goden en dwingend idealisme. Zie ook pag. 40. za 2 dec, om 16:00 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg

7 rouw siert electra ondergang van een aloude dynastie In het puriteinse New England van vlak na de Amerikaanse Burgeroorlog keert Ezra Mannon terug van het front. Zijn vrouw heeft een relatie met een ander en vermoordt hem. Dochter Lavinia en zoon Orin nemen wraak en drijven hun moeder de dood in. Maar die daad is geen bevrijding. De doden blijven Orin achtervolgen en tenslotte maakt ook hij een einde aan zijn leven. Lavinia blijft alleen achter en sluit zich op in het huis van de familie, waar ze alleen met de doden haar dagen slijt. Eugene O Neill nam voor Rouw Siert Electra (1931) Oresteia als uitgangspunt; niet de goden van de oude Grieken maar onbewuste psychische krachten bepalen het lot. In 1936 kreeg O Neill de Nobelprijs voor zijn gehele oeuvre. De jury noemde Rouw siert Electra een nachtmerrie van perverse familieverlangens en zijn grootste werk. Regisseur Ivo van Hove heeft een grote verwantschap met Eugene O Neill. Van Hove: De kracht van O Neill is dat hij je er telkens weer op wijst dat je je afkomst niet kan verloochenen. In Rouw siert Electra is dat heel duidelijk: Lavinia vindt zichzelf een vrije vrouw van de wereld. Orin wijst haar op de onlosmakelijke familiebanden. Het bloed van haar ouders stroomt door haar aderen, of ze dat nu wil of niet. De voorstelling ging in 2003 in première en werd geselecteerd voor het Theaterfestival 2004 en Topstukken 06/07. Halina Reijn ontving voor haar rol van Lavinia een Theo d Or nominatie (prijs voor beste vrouwelijke hoofdrol). Ivo van Hove heeft met TA een geweldige Rouw siert Electra gemaakt Uit: Een jaar in het duister, Martin Schouten (Festivalcurator Theaterfestival 04) Uitstekend acteerwerk in Electra NRC Handelsblad Een intelligente en aangrijpende voorstelling Regionale Dagbladen met janni goslinga, hans kesting, hugo koolschijn, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits, karina smulders tekst eugene o neill regie ivo van hove vertaling ger thijs dramaturgie alexander schreuder scenografie / lichtontwerp jan versweyveld kostuumontwerp an d huys geluidsontwerp marc meulemans video-ontwerp trish fox / tal yarden coproductie toneelschuur haarlem do 7, vr 8, za 9 dec, om 19:30 (einde ca. 23:15, incl. pauze, catering aanwezig) zo 10 dec, om 16:00 (einde ca. 19:45, hierna slotfeest: zie pag. 44) locatie grote zaal stadsschouwburg

8 rond rouw siert electra de vormgever Een gesprek met Jan Versweyveld over de pure eenvoud van zijn scenografie en het belang van echte materialen. De fake voorbij. do 7 dec, om 18:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg de regisseur Een gesprek met Ivo van Hove over de zuiverende werking van theater. vr 8 dec, om 18:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg de filosoof Spoken uit het verleden; lezing van filosoof en theoloog Paul Vanden Berghe (Universiteit Antwerpen), die dieper ingaat op de psychologische relatie tussen de Oudgriekse wereld en de onze. Zie ook pag. 41. za 9 dec, om 18:00 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg 14 15

9 denne een andere kijk op de wereld Toneelgroep Amsterdam presenteert zich niet alleen in Stadsschouwburg Amsterdam, maar speelt met Denne én de Junior-Oresteia s ook in een aantal Amsterdamse buurttheaters. Denne is onooglijk om te zien, zit geestelijk wat wonderlijk in elkaar en toont zich niet altijd even sympathiek. Vanuit zijn eigen wereld bestookt Denne het publiek met zijn hoogstpersoonlijke levensfilosofie. Hij weet zijn toehoorders te charmeren, maar komt soms ongemakkelijk dichtbij. Niets ontsnapt aan zijn aandacht. Niemand wil horen dat wat ik wil, hetzelfde is, als wat iedereen wil: ik wil een volle kamer binnenlopen en dan wil ik dat de mensen in die kamer geïmponeerd zijn. Dat ze stil vallen. En dat ze bang zijn. Dat niets er nog toe doet. Behalve ik. Hoe een enigszins vreemde jongen ondanks al zijn angsten en obsessies vecht tegen het beeld dat de buitenwereld van hem heeft. Denne is geïnspireerd op Barry s mongoloïde broer Rimmert. De voorstelling geeft inzicht in de wonderlijke gedachtewereld waarin wandelende takken en de angst voor het donker bepalend zijn. Denne legt op confronterende maar ook op humoristische manier het gevaarlijke mechanisme van vooroordelen bloot. Denne lijkt soms op Rimmert, soms op Barry en soms op wat ze allebei willen zijn. Barry Atsma werkt sinds 2003 bij Toneelgroep Amsterdam. In seizoen 06/07 speelt hij o.a. in Hedda Gabler en Romeinse tragedies. Leon Voorberg is regisseur van de jongerenvoorstelling Bloedgroep O van Toneelgroep Amsterdam: een variant op Oresteia. Als lid van het ensemble speelt hij dit seizoen in Het temmen van de feeks en Romeinse tragedies. Denne nodigt uit tot nadenken over angsten en dromen de Volkskrant Hoogtepunten zijn de momenten dat hij over zijn eigen fixaties praat NRC Handelsblad Barry Atsma is treffend in zijn bewegingen en met zijn stem, het is een tot in de puntjes uitgewerkt personage de Telegraaf zo 3 dec, om 14:30 (met nabespreking) en om 20:30 locatie ostadetheater met barry atsma, gunilla verbeke van barry atsma, esther gerritsen regie leon voorberg lichtontwerp sander van elteren muziek ivar van urk vr 8, za 9 dec, om 20:30 locatie fijnhouttheater zo 10 dec, om 14:30 locatie podium mozaïek

10 zus van theatergroep mam Zus van is een intieme voorstelling die zich ver houdt van beroemde tragische helden en in alle eenvoud het leven belicht van een vrouw die altijd in de schaduw heeft gestaan van haar heldhaftige zuster. Ismene, de zus van Antigone, heeft nooit iets groots verricht. Ze schaamt zich voor wie ze is en ooit was. Zij kon niet sterven voor een ideaal, zoals haar zus, maar liet zich leiden door kleine belangen en emoties. De vraag is of die minder belangrijk zijn. Nu, eeuwen later spreekt zij: onzeker, soms woedend of jankend om haar leven dat zich voltrok ver weg in de tijd. Zus van wordt gespeeld door Elsie de Brauw die voor deze rol een nominatie voor de Theo d Or ontving. Tijdens Tamtam is Elsie de Brauw ook te zien als Iphigeneia in Oresteia. Lot Vekemans behoort tot de nieuwe generatie veelbelovende theaterauteurs. In 2004 richtte ze Theatergoep Mam op, die producties initieert waarin taal in al zijn vormen het vertrekpunt vormt. Haar stuk Truckstop werd in 2005 bekroond met de Van der Viesprijs (beste oorspronkelijke toneelstuk volgens de Vereniging van Letterkundigen). Zus van is een gastvoorstelling en de eerste productie die Theatergroep Mam uitbracht. wo 6 dec, om 20:15 locatie melkweg met elsie de brauw van lot vekemans regie allan zipson scenografie manny dassen geluidscompositie paul koek nagesprek elsie de brauw en lot vekemans wo 6 dec, na de voorstelling

11 bloedgroep o juniorvoorstelling bij oresteia junior theater s Avonds is de Stadsschouwburg voor Oresteia van Johan Simons. In de ochtend spelen jongeren van twee Amsterdamse scholen in hetzelfde toneelbeeld een eigen versie. Zij geven hun visie op wraak en vergiffenis. Hun jonge bloed raast van verlangen, kookt van haat, vloeit over het smerige schoolplein. Hun taal van hanggroep en fietsenstalling mengt zich met die van de klassieke dichter. De Trojaanse oorlog ontaardt in een geloofsstrijd. Daarin is een leven niet meer dan een dodelijk wapen en wordt zelfs het ouderlijk huis een slagveld. Een koor van pubers vraagt zich af hoe heilig een oorlog kan zijn en roept de goden ter verantwoording. Vijf jaar geleden startte het project Toneelgroep Amsterdam For You (T4U), en adopteerde het gezelschap twee middelbare scholen, het Berlage Lyceum en het Montessori Lyceum Amsterdam. De ontwikkeling van de leerling als theaterbezoeker staat centraal. De scholieren bezoeken jaarlijks toneelvoorstellingen van Toneelgroep Amsterdam en nemen deel aan een exclusief programma waarin ze zelf spelen en leren over theater. Het enthousiasme van dit adoptieproject resulteert ieder jaar in een juniorproductie. met 21 leerlingen van berlage lyceum en montessori lyceum amsterdam tekst aischylos bewerking leon voorberg regie leon voorberg en maartje ghijsen Toneelgroep Amsterdam organiseert ook diverse workshops rond voorstellingen (Oresteia, Rouw siert Electra, Bloedgroep O en Denne). De deelnemers lezen, onderzoeken, kijken en gaan zelf aan de slag. Zie do 30 nov, om 11:00 (première) vr 1, za 2 dec, om 11:00 locatie grote zaal stadsschouwburg 20 21

12 T4U: oresteia s in drie stadsdelen De juniorproducties van de afgelopen vier jaren hebben ook andere scholen enthousiast gemaakt. Voor het eerst worden in drie stadsdelen juniorvoorstellingen gemaakt. Jonge Amsterdammers werken op school en in hun vrije tijd vanuit dezelfde basistekst en nemen hun eigen ervaringen en ideeën mee. Wat heeft deze oude tekst met Amsterdam anno 2006 met hen te maken? Ze duiken zelf in de wereld van theatermaken en wisselen hun ideeën uit met de andere acteurs. toneelgroep amsterdam in samenwerking met cartesius lyceum, sg reigersbos, visio koninklijk instituut tot onderwijs van slechtzienden en blinden vestiging comeniusschool, fijnhouttheater, krater theater, theater werkplaats zuid-oost met dank aan amsterdams fonds voor de kunst 1. oud-west: scholieren spelen oresteia orestes and the bitches of revenge Wat is goed en kwaad? Wie bepaalt wat goed en wat kwaad is? Leerlingen van het Cartesius Lyceum vertellen het verhaal van Orestes en de wraakgodinnen. Er is een familie, moord volgt op moord, er is schuld en onschuld. Het publiek mag oordelen over deze onmogelijke tragedie. met leerlingen cartesius lyceum met medewerking van ta-actrice karina smulders regie victor mentink zo 26 nov, om 20:00 (première) ma 27 nov, om 11:00 en 15:00 za 2 dec, om 20:00 locatie fijnhouttheater 22 23

13 2. zuid-oost: scholieren spelen oresteia troje-argos 0-1 De overzeese strijd in Troje is gewonnen. Maar tegen welke prijs? In de Griekse familie Atreus staan de verhoudingen op scherp. Is de dood de oplossing tot een rustig hart? Tachtig leerlingen uit Amsterdam zuid-oost werken aan een eigen voorstelling, gebaseerd op Aischylos, discussies en improvisatie. spel, decor, kostuums, techniek leerlingen sg reigersbos met medewerking van ta-acteurs barry atsma en alwin pulinckx regie jorinde keesmaat do 30 nov, om 16:30 (try-out) en om 20:00 (première) vr 1 dec, om 16:30 en 20:00, za 2 dec, om 20:00 locatie circus elleboog, zuid-oost 3. nieuw-west: scholieren spelen oresteia orestes, nou en! Jongeren die zien zonder honderd procent zicht, repeteren aan de voorstelling Orestes, nou en! Zij spelen een combinatie van de bestaande Oresteia en hun eigen improvisaties. Ik ben Electra en ik vermoord mijn moeder, nou en. Een voorstelling over liefde, jaloezie en wraak. met leerlingen visio, comeniusschool met medewerking van ta-acteur alwin pulinckx regie rosa fontein, lizet huizinga do 30 nov, om 20:00 (première), vr 1 dec, om 13:00 en 20:00 locatie fijnhouttheater 24 25

14 traject, naar een nieuw theater 1op1 De nieuwe zaal van de Stadsschouwburg gaat medio 2008 open. De bouw is nog in volle gang. Voor de nieuwsgierige bezoeker biedt deze rondleiding de gelegenheid de bouwactiviteiten van binnenuit te zien. Het traject loopt via een expositie over de nieuwe zaal naar het huidige toneel waar een technicus aan de hand van Oresteia de innige relatie tussen vormgeving en techniek belicht. Daarna voert de tocht naar de toekomstige repetitielokalen van Toneelgroep Amsterdam en naar de enorme stalen constructie die het nieuwe toneelhuis wordt. zo 26 nov, om 14:30, zo 3 dec, om 14:30 locatie start artiesteningang stadsschouwburg marnixstraat

15 dwalen achter de schermen De rondleiding leidt de bezoeker achter deuren die anders gesloten blijven. Dwalend langs het toneel en de kleedkamers wordt uitleg gegeven over de architectuur, de muurschilderingen en de grote art deco lampen. Ook zijn er verhalen over de geschiedenis van het gebouw en anekdotes over wat zich hier de afgelopen eeuwen heeft afgespeeld. cinema tamtam za 2 dec, om15:00 (einde ca. 16:30) start kassa stadsschouwburg 28 29

16 wraak-films Naast de theatervoorstellingen Oresteia en Rouw siert Electra ook drie wraakfilms: over hoe het slachtoffer wraak zoekt (Old Boy), de dader slachtoffer wordt (Caché) en slachtoffer en dader niet meer zijn te scheiden (Le Fils). Niet enkel het verhaal maar ook de beelden verbluffen en maken van deze films een theatrale ervaring; de filmmakers vellen een keihard oordeel over de maatschappij. old boy (2003, Chan-Wook Park) Vijftien jaar nadat OH Dae-su wakker werd in een gevangenis besluit hij wraak te nemen. Voor hem onbekende redenen werd hij opgesloten, en tot zijn verbijstering blijken zijn vrouw en kinderen inmiddels vermoord te zijn. Dae-su wil achterhalen wie hem zo haat. vr 24 nov, vr 1, vr 8 dec, om 17:00 (duur 2 uur) locatie koninklijke foyer stadsschouwburg caché (2005, Michael Haneke) Georges, gastheer van een literair televisieprogramma, krijgt pakketjes met videotapes met beelden van zijn huis en zijn gezin, en brieven met agressieve schetsen toegestuurd. Het wordt steeds persoonlijker en Georges voelt zich bedreigd. Maar hij heeft geen flauw idee wie hier achter zit. za 25 nov, za 2, za 9 dec, om 17:00 (duur 2 uur) locatie koninklijke foyer stadsschouwburg le fils (2002, Jean-Pierre en Luc Dardenne) Wie is die zestienjarige Francis? Waarom wil de timmermansleraar Olivier hem eerst niet en dan weer wel in zijn klas? Waarom is hij zo geïnteresseerd in Francis, en wat maakt hem tegelijkertijd zo bang voor hem? De uiteindelijke confrontatie bij een houtmolen leidt tot een verrassende uitkomst. zo 26 nov, zo 3, zo 10 dec, om 13:00 (duur 100 min.) locatie koninklijke foyer stadsschouwburg 30 31

17 muziek jazzification Toneelgroep Amsterdam brengt met Jazzification de bezoeker terug naar de jazzkelders uit de jaren 50 en 60. De formatie met zangeres Trea van Drunen (grimeuse), pianist Alwin Pulinckx (acteur) en (bas)gitarist Peter Zwart (geluidstechnicus) is onlangs versterkt met percussioniste Joke Hamminga. Jazzification geeft een eigen interpretatie van jazz- en bluescovers uit heden en verleden. do 23, do 30 nov, za 2, do 7, za 9 dec, om ca. 23:30 tot 01:00 (na afloop oresteia en rouw siert electra) locatie ajaxfoyer stadsschouwburg 32 33

18 sinterklaas gala amsterdamse sinterklaasgala voor volwassenen wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is Na het daverende succes van vorig jaar vindt op 5 december het Het Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen plaats. Een avond over deugden en zonden in weldadige Sinterklaassfeer. Goed heiligman Hans Kesting herstelt de corrigerende werking van het heerlijk avondje in ere en wordt daarbij begeleid door een bataljon zwarte Pieten. Dit jaar staat het gala in het teken van de hoogmoed. Iedereen is tegenwoordig een ster. Respect wordt opgeëist in plaats van verdiend. Bescheidenheid en nederigheid zijn als deugden in de vergetelheid geraakt. De hoogste tijd voor een duidelijk signaal. Sint en zijn trouwste metgezellen zullen het publiek onderwerpen aan een rijk programma ter lering en vermaak. Een lesje nederigheid zal niemand misstaan en als nederigheid je niet ligt is het mogelijk vast te oefenen voor de spreekwoordelijke val. Altijd al nieuwsgierig geweest waar ambitie ophoudt en hoogmoed begint? De stand wordt opgemaakt. De bisschopswijn zal vloeien, pepernoten en zoete klanken zullen niet ontbreken. Hoogtepunt van de avond is de uitreiking van de Amsterdamse Zwarte Piet Award. In de weken voorafgaand aan het gala zijn de hoogmoedigste snoodaards van Amsterdam genomineerd via de website van AT5. Tijdens Het Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen verdwijnt de winnaar linea recta in de zak van Sint met een enkeltje Madrid. Het precieze programma van de avond staat bij het verschijnen van deze brochure nog niet vast. Vast staat wel dat het er heel anders aan toe zal gaan dan bij u thuis. Kijk op voor de meest actuele informatie. di 5 dec, om 20:00 (einde 01:00), deur open om 19:30 locatie stadsschouwburg 34 35

19 ta-extra

20 aars! anatomische studie van oresteia In Aars! wordt Oresteia gereduceerd tot een familiedrama van mythische en universele allure. Het is een aangrijpende vertelling over het gezin Agamemnon. De Trojaanse oorlog wordt verdrongen door oorlog in de huiskamer. Explosies van lust en geweld, vernietigingsdrang en levensdrift zijn voelbaar in de tekst van Peter Verhelst: poëzie als het leven zelf. Aan de vooravond van Tamtam een reading met TA-acteurs. Gevolgd door een gesprek met Peter Verhelst die voor Aars! de Taalunie Toneelschrijfprijs 2001 kreeg. wo 22 nov, om 20:15 locatie pleinfoyer stadsschouwburg met jacob derwig, renée fokker, karina smulders, gunilla verbeke en alwin pulinckx tekst peter verhelst nagesprek met peter verhelst wo 22 nov, na de reading

21 Tijdens Tamtam vinden vele inleidingen, nagesprekken, workshops en andere bijeenkomsten plaats, kijk hiervoor bij de betreffende producties in deze brochure. Of op voor het totale en meest actuele overzicht. hedverhelst, het koor en de psalmen Oresteia diende vele malen als basis voor een nieuwe toneeltekst. Ook Peter Verhelst schreef in 2000 een bewerking onder de titel Aars! Tijdens Tamtam duikt hij samen met een aantal jonge toneelschrijvers opnieuw in de eeuwenoude stof. Dit keer dient het koor in Oresteia als inspiratiebron. Op melodieën van bekende psalmen worden nieuwe koorteksten geschreven. Twee elkaar vreemde werelden vinden elkaar in een rituele samenzang. De teksten worden uitgevoerd door een Amsterdams koor. kinderen en de klassieken Hoe bewerk je klassieke theaterteksten voor kinderen of jongeren? Tijdens Tamtam worden naast Oresteia van Johan Simons vier juniorvoorstellingen gespeeld die zijn gebaseerd op Oresteia. Waarom moeten jongeren in aanraking komen met klassieke teksten? Wat is de impact van de soms gruwelijke gebeurtenissen? Hoe verschillend zijn de reacties op een realistische en abstracte bewerking? Welke zaken worden achterwege gelaten en toegevoegd en waarom? Discussieer met regisseurs, bewerkers, jeugdtheatermakers en pedagogen over het belang van klassieke theaterteksten voor een jong publiek. za 2 dec, om 16:00 voorafgaand aan het debat i.s.m. platform onafhankelijke toneelauteurs locatie pleinfoyer stadsschouwburg wo 6 dec, om 16:00 locatie pleinfoyer stadsschouwburg debat: het koor, barometer van deze tijd? De een noemt het een collectief personage, de ander een geëmancipeerde massa. Het koor in de antieke tragedie is de wortel van het theater. Wie daarin snijdt zegt iets over zijn wereld, over zijn tijd. Regisseur Johan Simons trekt de collectieve stem van het koor in Oresteia uit elkaar en maakt er individuen van. Gerardjan Rijnders geeft in zijn nieuwe stuk Tragedie (première 18 maart 07) het koor de hoofdrol terug. Hoe moeten we deze twee tegengestelde opvattingen over het koor begrijpen in deze tijd zonder goden en dwingend idealisme. Een debat met als opmaat een betoog van Machiel Keestra (filosoof Interdisciplinaire Studies, UvA) over het tragische misverstand van de individuele vrijheid. Met Gerardjan Rijnders, Paul Slangen (dramaturg Oresteia) en Peter Verhelst (auteur). spoken uit het verleden Eugene O Neill schreef een moderne variant van Aischylos Oresteia. Door de antieke wereld naar zijn eigen tijd te verplaatsen (Amerika rond 1930) wilde hij tonen dat de Griekse goden niet zijn verdwenen maar verplaatst naar het onbewuste. De reinigende werking die de tragedie voor de Grieken had, bleef op die manier bestaan en veranderde in een moderne psychoanalyse. In een lezing gaat filosoof en theoloog Paul Vanden Berghe (Universiteit Antwerpen) dieper in op de psychologische relatie tussen de Oudgriekse wereld en de onze. Over de spanning tussen het tragische bestaan en de vrije wil. za 9 dec, om 18:00 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg za 2 dec, om 16:30 (om 16:00 voorafgaand aan debat vindt een presentatie plaats van nieuwe koorteksten geschreven door jonge toneelschrijvers onder leiding van Peter Verhelst) locatie pleinfoyer stadsschouwburg 40 41

22 studenten studenten over de vloer Jaarlijks vindt een studentenseminar voor Amsterdamse kunstopleidingen plaats. Toneelgroep Amsterdam komt zo in contact met kunstenaars van de toekomst die op hun beurt weer kunnen leren van de ervaring en expertise van het gezelschap. Ook leren studenten van diverse opleidingen elkaar kennen in workshops en onderlinge gesprekken of debatten en zien ze in presentaties wat zo n samenwerking oplevert. voor studenten van de Toneelschool door acteurs Jacob Derwig en Janni Goslinga. Vierdejaars regiestudenten ontwikkelen een kleine voorstelling, gebaseerd op materiaal uit Oresteia en studenten Theaterwetenschappen en Rietveld Academie maken een schaduwontwerp voor Oresteia. De ontwerpen van deze samenwerking worden tijdens Tamtam geëxposeerd in de Stadsschouwburg. Dit keer wordt gewerkt met de Toneelschool, Regieopleiding, Rietveld Academie, Theaterwetenschappen UvA en Academie voor Beeldende Vorming. Er zijn o.a. spelworkshops Voor presentatie workshops, ad hoc debatten en gesprekken, zie:

23 party slotfeest Valt er nog wat te feesten na al die tragedies? Zeker wel, maar op gepaste wijze. Daarom nodigt Toneelgroep Amsterdam de bezoeker uit in één van de foyers van de Stadsschouwburg. Daar wordt Tamtam - zoals in voorgaande jaren - afgesloten met een niet te missen feestje onder leiding van o.a. acteur Roeland Fernhout en geluidsontwerper Marc Meulemans. Met onze acteurs en actrices, en natuurlijk veel muziek, drank en dans. zo 10 dec, om ca. 19:45 (na afloop rouw siert electra, einde slotfeest 01:30) locatie stadsschouwburg 44 45

24 ensemble toneelgroep amsterdam barry atsma, kitty courbois, jacob derwig, roeland fernhout, renée fokker, fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chris nietvelt, celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits, karina smulders, gunilla verbeke, leon voorberg, benjamin de wit hedda gabler een teken des tijds van henrik ibsen regie ivo van hove vanaf 15 aug 06 tournee t/m 14 okt 06 coproductie holland festival het temmen van de feeks liefde tussen beul en slachtoffer van william shakespeare regie ivo van hove van 22 t/m 29 aug 06 opening night spelen om te leven van john cassavetes regie ivo van hove 6, 7 sep 06 (tf-1) productie toneelgroep amsterdam / ntgent don carlos schreeuw om een betere wereld van friedrich schiller regie theu boermans van 13 sep (tf-1) t/m 22 sep 06 productie toneelgroep amsterdam / de theatercompagnie hemel boven berlijn een golf van liefde (première) van peter handke / richard reitinger / wim wenders regie ola mafaalani try-out 6, 7 okt 06 première 8 okt 06 tournee t/m 9 nov 06 productie toneelgroep amsterdam / american repertory theatre denne een andere kijk op de wereld van barry atsma / esther gerritsen regie leon voorberg vanaf 17 okt 06 tournee t/m 10 dec 06 scènes uit een huwelijk de puinhopen van een bijna ideaal huwelijk van ingmar bergman regie ivo van hove van 10 nov t/m 23 dec 06 coproductie kaaitheater, brussel oresteia goden u vraag ik om bevrijding van deze last (première) van aischylos regie johan simons try-out 23, 24 nov 06 première 25 nov 06, tournee t/m 22 dec 06 productie toneelgroep amsterdam / ntgent rouw siert electra ondergang van een aloude dynastie van eugene o neill regie ivo van hove vanaf 7 dec 06 tournee t/m 7 apr 07 (topstukken) coproductie toneelschuur haarlem echt iets om naar toe te leven een morfinesprookje idee arjan ederveen regie gerardjan rijnders vanaf 6 jan 07 tournee t/m 8 feb 07 tragedie honden plegen geen zelfmoord (première) van & regie gerardjan rijnders try-out 15, 16, 17 mrt 07 première 18 mrt mrt t/m 14 apr 07 in compagnietheater maeterlinck (werktitel) de tastende mens (première) van maurice maeterlinck regie christoph marthaler première nl 3 apr 07 tournee t/m 29 apr 07 productie toneelgroep amsterdam / ntgent in coproductie met stadsschouwburg amsterdam intra-muros muziektheaterstuk (première) van peter verhelst compositie & regie eric sleichim 6 mei 07 ssba, tournee 12 jan t/m 8 mei 07 productie muziektheater transparant / bl!ndman coproductie toneelgroep amsterdam / concertgebouw brugge i.s.m. kaaitheater romeinse tragedies coriolanus, julius caesar, antonius & cleopatra (première) van william shakespeare regie ivo van hove juni 07 coproductie holland festival, de munt brussel, kaaitheater brussel, muziektheater transparant / bl!ndman

25 praktische info kaartverkoop en andere informatie 1e-rang 2e-rang 3e-rang 4e-rang oresteia e 27,50 e 23,50 e 17,50 e 11,50 korting e 24,- e 20,- e 14,- e 10,- try-out e 23,50 e 17,50 e 11,50 e 11,50 korting try-out e 20,- e 14,- e 10,- e 10,- rouw siert electra e 25,- e 21,- e 15,- e 11,50 korting e 21,50 e 17,50 e 11,50 e 10,- denne informeer bij de diverse buurttheaters zus van e 15,- korting e 12,50 bloedgroep o e 6,- korting e 4,50 stadsschouwburg amsterdam leidseplein 26 openingstijden kassa ma t/m za 10:00-18:00; voorstellingsdagen 10:00 tot aanvang; zon- en feestdagen vanaf twee uur voor aanvang voorstelling. telefonisch reserveren t: (020) online bestellen of Kaarten dienen binnen één week te zijn afgehaald, waarna de reservering vervalt. Indien binnen één week wordt gereserveerd, liggen de kaarten tot drie kwartier voor aanvang klaar. Voor telefonisch afrekenen met creditcard wordt c 3,00 per bestelling berekend. Kaarten worden thuisgestuurd. orestes and the bitches of revenge e 4,50 troje-argos 0-1 orestes, nou en! traject, naar een nieuw theater gratis in combinatie met voorstelling, anders e 2,50 dwalen achter de schermen e 5,- (met korting e 3,50) film e 5,- sinterklaasgala e 15,- (meebrengen cadeau van minimaal e 5,- verplicht) rond de voorstellingen gratis in combinatie met voorstelling, anders e 2,50 ta-extra: debat e.d. gratis in combinatie met voorstelling, anders e 2,50 koorzang gratis in cominatie met debat het koor..., anders e 2,50 overige verkooppunten uitburo callcenter (c 0,40 p.m.), ma t/m zo 09:00-20:00 (kaarten worden thuisbezorgd). aub ticketshop leidseplein/hoek marnixstraat, amsterdam, ma t/m za 10:00-19:30; zo 12:00-19:30, online bestellen, zie: slotfeest gratis buurttheaters circus elleboog zuid-oost, hoogoord 1a, reserveren t: (020) fijnhouttheater, lootsstraat 39, reserveren t: (020) ostadetheater, van ostadestraat 233d, reserveren t: (020) podium mozaïek, bos en lommerweg 191, reserveren t: (020) Voor grote zaal voorstellingen gelden CJP, Pas 65, Stadspas: de eerste drie rangen ontvangen een korting van e 3,50. De Stadsschouwburgpas biedt voor TA-voorstellingen een reductie van e 5,- voor eerste en tweede rang. Met de Sprintpas kunnen jongeren tot 27 jaar vanaf een half uur voor aanvang kaarten voor grote zaal voorstellingen kopen bij de Stadsschouwburg ad e 10,00 op vertoon van een geldig identiteitsbewijs. De Sprintpas is zonder extra kosten verkrijgbaar.

26 melkweg lijnbaansgracht 234a openingstijden kassa ma t/m vr 13:00-17:00, za en zo 16:00-18:00 en vanaf 19:30 op de avond van de voorstelling. telefonisch reserveren t: (020) try-out Toneelgroep Amsterdam laat slechts 250 mensen toe tot haar try-outs. Een abonnement kan worden aangevraagd bij Stadsschouwburg Amsterdam, losse kaartverkoop is ook mogelijk. educatie De afdeling educatie van Toneelgroep Amsterdam ontwikkelt diverse activiteiten voor scholieren, studenten en andere geïnteresseerden. Bestel de speciale brochure ta-extra, of t: (020) bereikbaarheid openbaar vervoer Op het Leidseplein stoppen de tramlijnen 1, 2 en 5 (vanaf CS), 6, 7 en 10 (vanaf metrohalte Weesperplein) en o.a. de buslijnen 170, 172, diverse streek- en nachtbussen. Met een toegangskaart voor Stadsschouwburg Amsterdam (GVB logo op kaart) kan gratis gebruik worden gemaakt van bus, tram en metro; vanaf 3 uur voor tot 4 uur na aanvangstijd van de voorstelling (m.u.v. nachtbus). prinsengracht hm amsterdam t. (020) f. (020) info@toneelgroepamsterdam.nl auto Voor bereikbaarheid met de auto en parkeren, zie: leidseplein pt amsterdam t. (020) f. (020) info@ssba.nl samenstelling en realisatie tamtam toneelgroep amsterdam ontwerp brochure jan versweyveld en studio jona foto s Toneelgroep Amsterdam, thuis in Stadsschouwburg Amsterdam Meer weten over Toneelgroep Amsterdam of de digitale nieuwsbrief ontvangen? of info@toneelgroepamsterdam.nl, prinsengracht 437, 1016 hm amsterdam, t: (020) , f: (020) chris van den burght jan versweyveld jasper zwartjes digidaan wim delvoye druk ssp amsterdam

27 life in boston Tijdens Tamtam verblijven de acteurs Fred Goessens, Frieda Pittoors en Hadewych Minis in Boston. Die periode spelen ze daar Wings of Desire, de Amerikaanse versie van Hemel boven Berlijn. Toch zijn ze ook in de schouwburg aanwezig in een serie videobrieven. Vanuit Boston bericht Fred Goessens over zijn ervaringen in het theater overzee en daarbuiten. locatie vestiaire stadsschouwburg agenda wo 22 nov 20:15 aars! (+ nagesprek) do 23 nov 19:00 oresteia (try-out) 23:30 jazzification (muziek) vr 24 nov 17:00 old boy (film) 19:00 oresteia (try-out) za 25 nov 17:00 caché (film) 19:00 oresteia (première) zo 26 nov 13:00 le fils (film) 14:30 traject, naar een nieuw theater 16:00 oresteia :00 orestes and the bitches of revenge (première) fijnhouttheater

28 ma 27 nov 11:00 15:00 orestes and the bitches of revenge fijnhouttheater wo 29 nov 17:30 onder dramaturgen (oresteia) do 30 nov 11:00 bloedgroep o (première) 16:30 (try-out) 20:00 (première) troje argos 0-1 circus elleboog zuid-oost 17:30 onder vertalers (oresteia) vr 1 dec 11:00 bloedgroep o 13:00 20:00 orestes, nou en! fijnhouttheater 16:30 20:00 troje argos 0-1 circus elleboog zuid-oost 19:00 oresteia 19:00 oresteia 19:00 oresteia 20:00 orestes, nou en! (première) fijnhouttheater 23:30 jazzification (muziek) 17:00 old boy (film) 17: 30 onder makers (oresteia) 19:00 oresteia zo 3 dec 13:00 le fils (film) 14:30 traject, naar een nieuw theater di 5 dec 20:00 sinterklaasgala wo 6 dec 16:00 kinderen en de klassieken do 7 dec 18:30 de vormgever (rouw siert electra) 19:30 rouw siert electra vr 8 dec 17:00 old boy (film) 18:30 de regisseur (rouw siert electra) 19:30 rouw siert electra 14:30 20:30 denne ostadetheater 16:00 oresteia 20:15 zus van (+ nagesprek) melkweg 23:30 jazzification (muziek) 20:30 denne fijnhouttheater 23:30 jazzification (muziek) za 2 dec 11:00 bloedgroep o 19:00 oresteia za 9 dec 17:00 caché (film) 19:30 rouw siert electra 15:00 dwalen achter de schermen 16:00 verhelst, het koor en de psalmen 16:30 onder mensen / het koor, barometer van deze tijd? 17:00 caché (film) 20:00 orestes and the bitches of revenge fijnhouttheater 20:00 troje argos 0-1 circus elleboog zuid-oost 23:30 jazzification (muziek) 18:00 de filosoof/spoken uit het verleden (rouw siert electra) zo 10 dec 13:00 le fils (film) 20:30 denne fijnhouttheater 23:30 jazzification (muziek) slotfeest 14:30 denne podium mozaïek :00 rouw siert electra

29