ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK"

Transcriptie

1 DEEL 1 ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK introductie personal computer onderzoeken naar principes van zitten Wetenschappelijke onderzoeksresultaten / Axia Smart Chair / deel 1 t/m 4 / versie 1.6 / 2013 / DOC-174-NL

2 1 ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK Deze serie van vier documenten beschrijft de wetenschappelijke basis en voorgeschiedenis van de Axia Smart Chair. Deel 1 van de serie gaat in op biomechanische aspecten bij zitten. Met hulp van deze inzichten is in 1997 de Axia beeldschermstoel ontwikkeld. Deel 2 geeft inzicht in nut en noodzaak voor het ontwikkelen van een slimme stoel. Deel 3 en 4 tonen, op basis van onafhankelijk TU Delft onderzoek, de werking van de Axia Smart Chair in de praktijk aan. De stoel kan houdingen en bewegingen detecteren en daarover feedback geven aan de gebruiker. Gebruikers van de stoel zijn zich bewuster van hun zithoudingen en gaan beter zitten. Dat is een belangrijke bijdrage aan gezonder werken. 2 NOODZAAK VOOR EEN SLIMME STOEL 3 HERKENNEN VAN HOUDINGEN DOOR DE AXIA SMART CHAIR 4 DE AXIA SMART CHAIR IN DE PRAKTIJK

3 ontspannen zitten bij beeldschermwerk ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK. Het werk op kantoor is continu in beweging. De opkomst van de PC in de jaren 90 heeft gezorgd voor een enorme toename van zittend werk achter een beeldscherm. De verdere ontwikkeling van ICT systemen en techniek heeft het mogelijk gemaakt om onafhankelijk van plaats en tijd te werken. Wat daarbij echter niet is veranderd, is het grote aandeel van zittend werk gedurende de dag. Ondanks het ogenschijnlijk lichte werk is er toch sprake van veel klachten. Met name in rug, nek, schouders en armen, maar ook aan de ogen. (NEA, 2009). Een goed ingerichte werkplek die voldoet aan de laatste ergonomische inzichten is daarom erg belangrijk. De stoel waarop men zit is daarin een essentiële schakel. Waarom zouden we eigenlijk gaan zitten? Er zijn enkele belangrijke voordelen aan een zittende houding. Het zorgt voor de stabiliteit die nodig is bij taken waar precisie en scherp zicht belangrijk zijn. Het kost minder energie dan staan. En het verlaagt de belasting op enkels, knieën en benen. (Chaffin, 2006) ONDERZOEK In de jaren 80 en 90 is op de Technische Universiteit Delft (TUD) en de Erasmus Universiteit Rotterdam (EMC) wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de achterliggende principes van zitten. Om te komen tot een goede ondersteuning die zorgt voor ontspannen zitten, moet worden voldaan aan een aantal biomechanische 1 criteria (Snijders, 1990). Uitgangspunten daarbij zijn: Een ontspannen zithouding met minimale statische spierbelasting 2, Het voorkomen van houdingsverval (bijvoorbeeld onderuitgezakt zitten) Eenvoudig kunnen wisselen van houding tussen verschillende activiteiten. Verschillende activiteiten op een juiste manier steunen. 1 Biomechanica is de studie van de effecten van krachten, uitgeoefend op en in het menselijk lichaam. 2 Statische spierbelasting is het aanhoudend aanspannen van de spieren zonder dat er sprake is van beweging. Doorbloeding is beperkt. Afvalstoffen kunnen zich ophopen. Dit kan discomfort of zelfs pijn geven. 3

4 ontspannen zitten bij beeldschermwerk Resultaten Snijders (1990) beschrijft welke ondersteuning een stoel moet bieden om met een ontspannen rug en nek te kunnen zitten bij beeldschermwerk. De rugsteun ondersteunt de natuurlijke krommingen van de rug. De juiste hoek van de steun in de bovenrug zorgt voor een juiste kijklijn. Een passende ondersteuning in de onderrug op de bekkenrand voorkomt dat men met een bolle rug gaat zitten. Armsteunen dragen het gewicht van hoofd en armen, samen ruim 20% van het lichaamsgewicht. De handen kunnen daardoor ontspannen het toetsenbord en/of de muis bedienen. Op een ergonomische beeldschermwerkplek staan de voeten stabiel op de ondergrond en is het beeldscherm zo geplaatst dat een prettige kijklijn mogelijk is. De samenhang van de genoemde vijf werkvlakken is te zien in figuur δ 93 γ β 10 Figuur 1.1: Vijf vlakken zijn van belang voor een optimale zithouding bij beeldschermwerk. De rugondersteuning bestaat uit de rughoek (δ) die de kijkrichting bepaalt en de bekkenhoek (hier γ genoemd) die door de bekkensteun wordt bereikt. De zitting is achterover gekanteld (hoek β). De hoek tussen rugleuning en zitting is in dit plaatje ongeveer 93 graden en valt perfect in het door Goossens aanbevolen gebied voor het voorkomen van afschuifkrachten (zie ook figuur 1.3). Een goede rugsteun is dus belangrijk. Door een slecht (ingestelde) hoek tussen rugsteun en zitting kunnen afschuifkrachten ontstaan. Dat geeft discomfort op het zitvlak of het leidt tot houdingsverval. Deze afschuifkrachten kunnen worden voorkomen door de zithoek naar achteren te kantelen. 4

5 ontspannen zitten bij beeldschermwerk Fz Fz F z = F zwaartekracht F r = F rug F t = F tuberositas (zitbeenderen) F w = F wrijving Fry F r Frx Fry F r Frx S Fw Ft Fty Fw=Frx Ftx Ft Fty Fw=0 Ftx=Frx Figuur 1.2: Bewerkt uit Frankel et all (1997). Bij een vlakke zitting (links), moet de kracht Ft, die nodig is voor het evenwicht, worden samengesteld uit Fw en Fty. De kracht Fw zorgt voor afschuiving op het zitvlak. Als de wrijvingskracht niet groot genoeg is (bv. op een gladde zitting) kan iemand gaan glijden over de zitting en dus onderuit zakken. Bij een voldoende gekantelde zitting (rechts), wordt Ft volledig als loodrechte kracht op de zitting tot stand gebracht. Er is dan geen wrijvingskracht op de zitting (Fw is niet nodig). Daardoor is er geen afschuiving op het zitvlak. Voorwaarde voor evenwicht is wel dat de zitting zo gekanteld is, dat de krachten Fr, Fz en Ft snijden in 1 punt (S). Uit onderzoek van Goossens (1994) blijkt dat het nodig is de zitting meer achterover te kantelen als de rugleuning verder naar achter neigt. Hij pleit voor een vaste hoek van 90 tot 95 graden tussen zithoek en rugleuning omdat de schuifkrachten dan acceptabel blijven bij elke rughoek (Zie figuur 1.3). Om dit te toe te passen in een dynamische stoel, die ondersteuning biedt bij verschillende activiteiten, is een kantelmechanisme in de stoel noodzakelijk. 20 Gemeten Berekend Zithoek β (graden) Rughoek δ (graden) Figuur 1.3: Aangepast uit Goossens (1994). Hoeken van de zitting (β) en rugsteun (δ) die tijdens zitten geen afschuifkrachten veroorzaken op de zitting. De lijn vertegenwoordigt de combinaties tussen de hoeken die zijn voorspeld door een biomechanische model. De cirkels met de spreidingsbalken tonen het gemiddelde en 95% betrouwbaarheidsinterval voor de gemeten hoeken bij gezonde proefpersonen. De markering op de lijn komt overeen met de hoeken die in de zithouding van figuur 1.1 gelden. 3 Afschuifkrachten ontstaan als een belasting uitgeoefend wordt evenwijdig aan het oppervlak van de structuur. 5

6 ontspannen zitten bij beeldschermwerk Conclusie: De onderzoeken leiden tot een aantal conclusies. 1. Om een ontspannen ondersteuning te bieden tijdens beeldschermwerk moet een stoel voldoen aan de volgende voorwaarden: Goede rugsteun voor een ontspannen zithouding en juiste kijklijn; Achterwaarts gekantelde zitting ter voorkoming van afschuifkrachten; Een vaste hoek tussen rugsteun en zitting van graden bij dynamisch zitten; Stabiele steun voor de armen. 2. Als aan deze punten wordt voldaan, zorgt de stoel er voor dat iemand in een biomechanisch optimale houding kan zitten. Dit noemen we de basishouding 4 voor beeldschermwerk. 3. Deze basishouding in combinatie met voldoende afwisseling in taken en zithoudingen zorgt voor een optimaal zitcomfort tijdens kantoorwerk. Daarmee wordt de kans op lichamelijk klachten verminderd. In de vervolgdelen van deze reeks wordt beschreven hoe een slimme stoel er voor kan zorgen dat de gebruiker vaker in deze basishouding zit, terwijl er toch voldoende afwisseling is. Referenties: Chaffin, D.B., Andersson, G.B., & Martin, B.J. (2006). Guidelines for Work in Sitting Postures. In Occupational Biomechanics (4th ed., pp ). New Jersey, USA: John Wiley & Sons. Snijders, C.J. (1990). Ontwerp criteria voor meubilair: Vuistregels op basis van biomechanische principes. Rotterdam: Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Vakgroep Biomedische Natuurkunde en Technologie. Frankel, V.H., Nordin, M., & Snijders, C.J. (1997). Zitten op stoelen: werkvlakken en houdingsverval. In Biomechanica van het skeletsysteem (Snijders C.J., vertaling, 2e ed.). Lochem: De Tijdstroom. (Oorspronkelijke uitgave 1984). Goossens, R.H.M. (1994). Biomechanics of Body Support. Proefschrift, Delft University of Technology, Delft. TNO (mei 2010). Nationale Enquete Arbeidsomstandigheden 2009: Methodologie en globale resultaten. Verkregen van 4 Basishouding: de biomechanisch minst belastende werkhouding 6

7 DEEL 2 NOODZAAK VOOR EEN SLIMME STOEL Onderzoeken naar principes van zitten De eertste AXIA OFFICE Wetenschappelijke onderzoeksresultaten / Axia Smart Chair / deel 1 t/m 4 / versie 1.6 / 2013 / DOC-174-NL

8 1 ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK 2 NOODZAAK VOOR EEN SLIMME STOEL Deze serie van vier documenten beschrijft de wetenschappelijke basis en voorgeschiedenis van de Axia Smart Chair. Deel 1 van de serie gaat in op biomechanische aspecten bij zitten. Met hulp van deze inzichten is in 1997 de Axia beeldschermstoel ontwikkeld. Deel 2 geeft inzicht in nut en noodzaak voor het ontwikkelen van een slimme stoel. Deel 3 en 4 tonen, op basis van onafhankelijk TU Delft onderzoek, de werking van de Axia Smart Chair in de praktijk aan. De stoel kan houdingen en bewegingen detecteren en daarover feedback geven aan de gebruiker. Gebruikers van de stoel zijn zich bewuster van hun zithoudingen en gaan beter zitten. Dat is een belangrijke bijdrage aan gezonder werken. 3 HERKENNEN VAN HOUDINGEN DOOR DE AXIA SMART CHAIR 4 DE AXIA SMART CHAIR IN DE PRAKTIJK

9 noodzaak voor een slimme stoel NOODZAAK VOOR EEN SLIMME STOEL In deel 1 van de serie zijn de belangrijkste kenmerken van een goede kantoorstoel uitgelegd. Helaas is een goede stoel nog geen garantie voor goed zitten. Het blijkt dat de kantoorwerkers vaak geen goed beeld hebben van de eigen zithoudingen bij verschillende taken (Nederlof, 2002). Ook vinden ze het vaak lastig om hun kantoorstoel goed te gebruiken. Zo werd aangetoond in een studie (Vink, 2007) dat 69% van de gebruikers nooit zijn stoel instelt. Instructie en training zijn noodzakelijk. Dat zorgt voor meer comfort en een grotere effectiviteit op de werkplek (Robertson, 2009). Naast instructies die gebruikers beter in staat stellen goed te zitten,is gezocht naar een oplossing in de stoel zelf. Een kantoorstoel die op een slimme manier de gebruiker kan helpen. Dit deel toont aan waarom een slimme stoel nodig is en beschrijft de eerste stappen in de ontwikkeling van de Axia Smart Chair. Onderzoek In de periode is er wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het nut, de noodzaak en de haalbaarheid van een slimme stoel. Dit onderzoek is uitgevoerd door TNO in samenwerking met Achmea, Essent en BMA Ergonomics. Onderzoeken vonden plaats zowel in het laboratorium als in de praktijk. Als eerste is onderzocht wat de gevolgen zijn van de verschillende houdingen die men kan onderscheiden tijdens het zitten. Van deze houdingen is vastgesteld welke mate van discomfort 1 optreedt als men ze langere tijd aanneemt. Daarnaast zijn de effecten van deze houdingen en van bewegen op productiviteit onderzocht (Commissaris, 2006; Bronkhorst, 2007). TNO heeft in een apart projectdeel onderzoek gedaan naar het gebruik van tactoren (trillers) als vorm van terugkoppeling (feedback) die geschikt kan zijn om de gebruiker te bewegen tot beter zitgedrag (Bronkhorst, 2007). Het onderzoek naar feedback met een tactiel signaal behoorde niet tot de directe project-uitkomsten. BMA heeft het principe later op eigen inzicht toegepast in de verdere ontwikkeling van de Axia Smart Chair. 2 1 Discomfort is hier een fysieke ervaring uitgedrukt in dimensies zoals direct vs. later, lokaal vs. algemeen, objectief vs. subjectief. Comfort is de afwezigheid van discomfort, maar wordt ook bepaald door andere ervaringen zoals esthetiek, geur, verwachting. (Vink, 2004) 2 Er zijn door BMA experimenten gedaan met trilmotoren in de zitting van de kantoorstoel. Deze geven trillingen die de gebruiker kan voelen (tactiel signaal). 9

10 noodzaak voor een slimme stoel Resultaten Bij de onderzoeken van TNO uit 2007 is gebruik gemaakt van de zogenaamde LEO -lijst (Lokaal Ervaren Ongemak, Grinten en Smit, 1992, zie figuur 2.1). Als iemand regelmatig en langdurig waarden boven de 2 aangeeft is dat een indicatie voor toekomstige klachten in het lichaamsgebied waar die klachten gerapporteerd worden (Hamberg, 2008). E C B A D A Schaal 10 = uitermate veel last (bijna maximaal) 9 = 8 = 7 = zeer veel last 6 = 5 = veel last 4 = tamelijk veel last 3 = nogal wat last 2 = enige last 1 = zeer weinig last 0,5 = uitermate weinig last (net waarneembaar) 0 = geen enkele last A: bovenbenen B: rug C: linkerschouder D: rechterschouder E: nek Figuur 2.1: Voor het vaststellen van discomfort is de LEO (Lokaal Ervaren Ongemak) lijst gebruikt: deelnemers geven voor verschillende lichaamsregio s de mate van discomfort op een schaal aan. Een groot aantal proefpersonen heeft gewerkt in verschillende vooraf opgelegde houdingen. Daarbij hebben ze elke 5 minuten aangegeven hoeveel lichamelijk ongemak ervaren werd. Figuur 2.2 toont de werkhoudingen die werden opgelegd. Figuur 2.2: Een 4-tal proefpersonen in opgelegde houdingen. Van links naar rechts: ergonomisch optimale houding (basishouding), puntje van de stoel, gierennek, asymmetrisch. 10

11 noodzaak voor een slimme stoel Uit deze onderzoeken is gebleken dat ongunstige zithoudingen (zoals bv de gierennek-houding) sneller leiden tot discomfort dan gunstige zithoudingen. In figuur 2.3 is de mate van discomfort zichtbaar per lichaamsregio voor verschillende werkhoudingen. Bij de ongunstige houdingen is er gemiddeld al na 10 minuten sprake van LEO-scores boven de 2. Bij een goed ondersteunde houding ligt dat rond de 25 minuten. Figuur 2.3 Gemiddelde duur voor het optreden van discomfort boven de waarde 2 op de LEO-lijst bij verschillende gunstige en ongunstige zithoudingen. Bij veldonderzoeken in het E-seat project (Bronkhorst, 2007) bleek het zitten in de houdingen gierennek, asymmetrisch of midden op de stoel, meer discomfort te geven dan de houdingen optimaal, vrij statisch en vrij dynamisch 3. Bij een telefooncentrale taak blijkt het dynamische gebruik van de stoel het meest gunstig. (zie figuur 2.4). Figuur 2.4 Dosis ongemak per zithouding, weergegeven ten opzichte van de optimale (TNO) houding (= 100%). De verschillende kleuren geven het aandeel van elke regio aan (n=10). 3 Optimaal is de zithouding volgens ergonomische richtlijnen. In de vrije houdingen mocht men wel bewegen op de stoel. Vrij statisch betekent dat de stoel zelf niet kan bewegen. Vrij dynamisch betekent dat de stoel in de beweegstand staat. 11

12 noodzaak voor een slimme stoel Met betrekking tot variatie tijdens het werk is aangetoond dat regelmatig bewegen zorgt voor minder discomfort (Commissaris e.a., 2006). Overmatig bewegen zorgt echter voor een lagere productiviteit (Commissaris e.a. 2006). Daarin is het dus zoeken naar een goede middenweg. Onderzoek naar tactiele feedback bij piloten (van Erp, 2005) heeft het idee versterkt dat dit principe in een slimme kantoorstoel toe te passen is. BMA heeft het idee vervolgens naar eigen inzicht toegepast in een aantal prototypes tijdens de ontwikkeling van de Axia Smart Chair (zie deel 3 en 4 van deze reeks). In onderzoek met gebruikers heeft BMA vastgesteld dat men terugkoppeling met trillers minder indringend vindt dan een visueel signaal (bv via het beeldscherm) of een auditief signaal (geluid). Conclusies Op basis van de onderzoeken kan een aantal conclusies getrokken worden: 1. Het is mogelijk duidelijk onderscheid te maken tussen de effecten van gunstige en ongunstige houdingen. Gunstige houdingen geven minder discomfort en dragen bij aan een goede productiviteit. 2. Langdurig in ongunstige houdingen werken moet worden voorkomen. Als richtlijn kan een maximum van 10 tot 15 minuten worden aangehouden 3. Ook gunstige houdingen moeten niet te lang achtereen worden ingenomen. Als richtlijn kan men 20 tot 30 minuten aanhouden. 4. Regelmatige variatie in lichaamshoudingen is dus belangrijk, maar teveel variatie zorgt voor een lagere productiviteit. 5. Kantoorwerkers zijn slecht in staat om het eigen zitgedrag in te schatten. 6. Voor het beïnvloeden van gedrag is tactiele feedback heel geschikt. Referenties: TNO (2007,november). Bouwstenen voor de ontwikkeling van een E-Seat: Praktijkonderzoek bij Essent en Achmea, resultaten van onderzoek naar de effecten van zithouding op werkprestatie en lichamelijk ongemak (TNO rapport: R071076/ ). Hoofddorp: Bronkhorst, R.E., ea. TNO (2006, januari). Een wetenschappelijke onderbouwing voor een E-seat (TNO rapport: ). Hoofddorp: Commissaris, D., ea. Hamberg-van Reenen, H. (2008). Physical capacity and work related musculoskeletal symptoms. Proefschrift, Vrije Universiteit, Amsterdam. Nederlof, E.A.L., Goossens, R.H.M., & Molenbroek, J.F.M. (2002). Ergonomische interventie op de individuele kantoorstoel. Afstudeerrapport, Technische Universiteit Delft, Delft. Robertson, M.M., ea. (2009). The Effects of an Office Ergonomics Training and Chair Intervention on Worker Knowledge, Behavior, and Musculoskeletal Risk. Applied Ergonomics, Vol. 40 (1), , Vink, P. (Ed.) (2004). Comfort and Design; Principles and Good Practice. Boca Raton, Florida, USA: CRC Press. Vink, P., Porca-Seder, R., Page de Poso, A., & Krause, F. (2007, October). Office chairs are often not adjusted by end-users. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society (HFES), 51st Annual Meeting, Baltimore, USA. 12

13 DEEL 3 HERKENNEN VAN HOUDINGEN DOOR DE AXIA SMART CHAIR Live 1Hr Live INTRODUCTIE AXIA SMART CHAIR Wetenschappelijke onderzoeksresultaten / Axia Smart Chair / deel 1 t/m 4 / versie 1.6 / 2013 / DOC-174-NL

14 1 ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK 2 NOODZAAK VOOR EEN SLIMME STOEL 3 HERKENNEN VAN HOUDINGEN DOOR DE AXIA SMART CHAIR Deze serie van vier documenten beschrijft de wetenschappelijke basis en voorgeschiedenis van de Axia Smart Chair. Deel 1 van de serie gaat in op biomechanische aspecten bij zitten. Met hulp van deze inzichten is in 1997 de Axia beeldschermstoel ontwikkeld. Deel 2 geeft inzicht in nut en noodzaak voor het ontwikkelen van een slimme stoel. Deel 3 en 4 tonen, op basis van onafhankelijk TU Delft onderzoek, de werking van de Axia Smart Chair in de praktijk aan. De stoel kan houdingen en bewegingen detecteren en daarover feedback geven aan de gebruiker. Gebruikers van de stoel zijn zich bewuster van hun zithoudingen en gaan beter zitten. Dat is een belangrijke bijdrage aan gezonder werken. 4 DE AXIA SMART CHAIR IN DE PRAKTIJK

15 herkennen van houdingen door de axia smart chair HERKEnnen van HOUDINGEN door de AXIA SMART CHAIR In deel 1 van deze serie is de biomechanische basis van het zitten beschreven en onderbouwd. Dit resulteerde in een aantal kenmerken waaraan een bureaustoel moet voldoen. Vervolgens is in deel 2 ingegaan op het gedrag van de gebruiker. Er is duidelijk verschil aangetoond in de effecten van gunstige houdingen ten opzichte van een aantal ongunstige houdingen. Het blijkt zinvol te corrigeren op ongunstige houdingen voor beter comfort en voor betere prestaties. In het onderzoek is ook geconcludeerd dat het zitgedrag van mensen goed is bij te sturen met een tactiele feedback. Deze wetenschappelijke conclusies zijn de basis geweest voor de ontwikkeling van de Axia Smart Chair. Die stoel kan zithoudingen meten en feedback geven bij slecht zitgedrag. Het belangrijkste doel hiervan is de gebruiker bewuster te maken van zijn zitgedrag, waardoor hij gezonder kan werken. Het is noodzakelijk dat het meetsysteem de zithoudingen correct weergeeft. De kwaliteit van het systeem is onafhankelijk onderzocht. Onderzoek In 2011 is er op de Technische Universiteit Delft (TUD) (Netten & Goossens, 2011) een onderzoek gedaan naar de validiteit 1 en betrouwbaarheid van de Axia Smart Chair. De centrale vraag daarbij was: Kan de Axia Smart Chair de gunstige basishouding onderscheiden van de ongunstige houdingen? Dit onderzoek is uitgevoerd met een aantal prototypes van de Axia Smart Chair. In totaal 10 gezonde proefpersonen hebben in een kantoorsetting 1 uur houdingen opgelegd gekregen en 1 uur hun eigen werk gedaan. De werkzaamheden zijn vastgelegd op video (zie figuur 3.1) Om de validiteit van de houdingbepaling van de Smart Chair te bepalen, wordt de uitspraak van het Smart Chair systeem vergeleken met de werkelijke houding die de proefpersonen, op aangeven van de onderzoekers, aannemen. De resultaten van deze test, uitgedrukt in sensitiviteit 2 en specificiteit 3, geven de mate van validiteit van Smart Chair weer (Vandenbroucke, 1999). Figuur 3.1 Opstelling meting Proefpersonen 1 De validiteit of geldigheid van een test is de mate waarin de test meet wat hij zou moeten meten. 2 Sensitiviteit = Het percentage van de observaties dat de in werkelijkheid aangenomen basishouding ook als basishouding herkent wordt door de Smart Chair 3 Specificiteit = Het percentage van de observaties dat de in werkelijkheid aangenomen ongunstige houding ook als ongunstige houding herkent wordt door de Smart Chair. Deze termen worden toegepast in o.a. de medische wetenschap bij diagnostische testen om de validiteit van een diagnostische test te bepalen. 15

16 herkennen van houdingen door de axia smart chair A B C D E F G H Figuur 3.2 houdingen die de Axia Smart Chair onderscheidt: A=Niet zitten, B=Basishouding, C=Links, D=Rechts, E=Slecht contact met onderrug, F=Slecht contact met bovenrug, G=Puntje van de stoel, H= Onderuitgezakt. Resultaten De resultaten van het onderzoek zijn samengevat in figuur 3.3. Hierin is te zien dat de Smart Chair in 91% van de observaties de basishouding herkent, terwijl deze ook door de proefpersoon wordt ingenomen. In 93% van de observaties herkent de Smart Chair correct de afwijkende houdingen. Verkeerde classificaties die worden gemaakt, kunnen voor een groot deel worden verklaard door de grensgebieden tussen verschillende houdingen. Figuur 3.3 Validiteit van de Axia Smart Chair. Mate van overeenstemming in testresultaten geeft een sensitiviteit van 91% en een specificiteit van 93% Werkelijkheid Basis houding Ongunstige houding Smart Chair Basis houding Ongunstige houding 91% 93% 16

17 herkennen van houdingen door de axia smart chair Typische zitdata Een impressie van de meetgegevens van een proefpersoon die 1 uur werkt in vrije houdingen is te zien in figuur 3.4. Hier is goed te zien dat een gebruiker regelmatig wisselt van houding. Basishouding Puntje van de stoel Slecht contact bovenrug Slecht contact onderrug Rechts Links Onderuit Niet zitten Zithoudingen zoals gezien door de Smart Chair (per minuut) Tijd (minuten) Figuur 3.4 Houdingen die zijn waargenomen door de Smart Chair (gemiddeld per minuut) Conclusies Op basis van dit onderzoek kan een aantal conclusies getrokken worden: 1. De Axia Smart Chair kan zeer goed de basishouding onderscheiden van afwijkende houdingen. De validiteit en betrouwbaarheid zijn hoog. 2. De Axia Smart Chair is daarnaast in staat gebleken goed inzicht te geven in het totale zitgedrag van de gebruiker. Hierdoor kan het systeem worden ingezet om de gebruiker bewuster te maken hoe deze beter kan zitten. Referenties Vandenbroucke, J.P., Hofman A. (1999). Grondslagen der Epidemiologie (6e druk). Maarssen: Elsevier/Bunge. Netten, M.P., & Goossens, R.H.M. (2011) Validatie Kalibratieprocedure Smart Chair Lab/ Office tests. Delft: Delft University of Technology, Industrial Design. 17

18

19 DEEL 4 DE AXIA SMART CHAIR in de praktijk Wetenschappelijke onderzoeksresultaten / Axia Smart Chair / deel 1 t/m 4 / versie 1.6 / 2013 / DOC-174-NL

20 1 ONTSPANNEN ZITTEN BIJ BEELDSCHERMWERK 2 NOODZAAK VOOR EEN SLIMME STOEL 3 HERKENNEN VAN HOUDINGEN DOOR DE AXIA SMART CHAIR 4 DE AXIA SMART CHAIR IN DE PRAKTIJK Deze serie van vier documenten beschrijft de wetenschappelijke basis en voorgeschiedenis van de Axia Smart Chair. Deel 1 van de serie gaat in op biomechanische aspecten bij zitten. Met hulp van deze inzichten is in 1997 de Axia beeldschermstoel ontwikkeld. Deel 2 geeft inzicht in nut en noodzaak voor het ontwikkelen van een slimme stoel. Deel 3 en 4 tonen, op basis van onafhankelijk TU Delft onderzoek, de werking van de Axia Smart Chair in de praktijk aan. De stoel kan houdingen en bewegingen detecteren en daarover feedback geven aan de gebruiker. Gebruikers van de stoel zijn zich bewuster van hun zithoudingen en gaan beter zitten. Dat is een belangrijke bijdrage aan gezonder werken.

21 axia smart chair in de praktijk DEEL 4 AXIA SMART CHAIR IN DE PRAKTIJK In het eerste deel van deze serie is de biomechanische basis van het zitten beschreven en onderbouwd. TNO onderzoek liet zien dat het belangrijk is de gewenste basishouding voor beeldschermwerk te kunnen onderscheiden van ongunstige houdingen. Slecht zitgedrag leidt tot lichamelijk ongemak en verminderde prestaties (zie deel 2). De uitkomsten van deze studie zijn door BMA gebruikt om de Axia Smart Chair te ontwikkelen, die houdingen kan herkennen en feedback kan geven. Testen hebben uitgewezen dat de Axia Smart Chair goed is in het herkennen en onderscheiden van houdingen (deel 3) Onderzoek Doel van het onderzoek beschreven in dit deel (Netten & Goossens, 2011) is het toetsen in de praktijk of het geven van feedback op de zithouding leidt tot beter zitgedrag. Daarbij is de referentiehouding als maat genomen voor het zitgedrag. De onderzoeksvraag was: Is er een effect op de tijd dat een proefpersoon in de basishouding zit bij het gebruik van de Axia Smart Chair en blijft dit effect bestaan gedurende langere tijd? In deze veldstudie hebben 41 proefpersonen 8 weken lang hun dagelijkse werkzaamheden uitgevoerd op een Axia Smart Chair, terwijl die hun houdingen heeft vastgelegd. Na 2 controleweken is een zitinstructie gegeven aan iedereen (Interventie 1, figuur 4.1). Groep A kreeg direct de slimme functionaliteiten (trilsignaal + label), terwijl groep B dit pas 3 weken later kreeg (interventie 2, figuur 4.1). A B Veldonderzoek controleweken 2 weken controleweken zitinstructie 2 weken 3 weken onderzoeksperiode ( 8 weken ) Smart Chair 6 weken Smart Chair 3 weken interventie 1 interventie 2 Figuur 4.1 Opzet veldstudie met twee onderzoeksgroepen, in totaal 8 weken met twee interventies. De Axia Smart Chair heeft gedurende de 8 weken de aangenomen houdingen gemeten. Om de verbetering van het zitgedrag te bepalen is gekeken naar het aandeel van de tijd dat de gebruiker in de basishouding zit. Daarnaast is het directe effect van feedback bepaald. 21

22 axia smart chair in de praktijk INDIVIDUELE Resultaten Figuur 4.2 geeft een dataset weer van een proefpersoon uit het onderzoek. Hierin is te zien dat de proefpersoon goed reageert op de zitinstructie en introductie van de Axia Smart Chair na twee controleweken. Dit effect blijft vervolgens bestaan. Zitten op het puntje van de stoel is nagenoeg geëlimineerd. Deze gebruiker gebruikt de rugsteun bovendien steeds beter. Basishouding Puntje van de stoel Slecht rugcontact Rechts Links Onderuit Niet zitten Verhouding tussen aangenomen houdingen, genormaliseerd tot 100% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gemeten verdeling van zithoudingen per onderzoeksweek Interventie: Zitinstructie + Smart Chair 2 controleweken 6 testweken onderzoeksweken Figuur 4.2 Zitprofiel van één gebruiker uit het gebruiksonderzoek: Door de Axia smart chair geobserveerde houdingen zijn Opgeteld en gesorteerd per onderzoeksweek. Resultaten OP GROEPSNIVEAU Het resultaat op groepsniveau is weergegeven in figuur 4.3. Na de twee controleweken zit groep A (die alleen de zitinstructie kreeg) gemiddeld bijna twee keer zo lang in de basishouding. Groep B (die naast de zitinstructie ook een Smart Chair kreeg met label en feedback) zit bijna tweeënhalf keer zo lang in de basishouding. Als groep A vervolgens ook de Smart Chair met label en feedback krijgt, neemt deze groep gemiddeld nog vaker de basishouding aan. 300% Groep A n=17 In basishouding op groepsniveau gedurende het onderzoek Groep B n=24 Gemeten effect Smart Chair: Relatieve verbetering 200% 100% 0% 2 controleweken 3 testweken 3 testweken Figuur 4.3 Resultaten veldstudie per onderzoeksgroep verdeeld over de onderzoeksperioden. 22

23 axia smart chair in de praktijk Directe invloed van Feedback Figuur 4.4 toont de resultaten van de directe invloed van feedbackop de zithoudingen van de proefpersonen uit de Smart Chair groep (B). Er is gekeken 5 minuten voor en 5 minuten na het trilsignaal. Als de proefpersoon meer in de basishouding gaat zitten na het signaal, komt het punt boven de zwarte lijn uit. Het is duidelijk dat vrijwel alle proefpersonen gemiddeld genomen meer in de basishouding gaan zitten. Statistische test op de data laat zien dat de verbetering significant is (van der Doelen, 2011). 30% 25% Vergelijking VOOR - NA Feedback (totaal gemiddelde per proefpersoon) meer ondersteund zitten minder ondersteund zitten % Tijd in basishouding NA Feedback 20% 15% 10% 5% 0% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% % Tijd in basishouding VOOR Feedback Figuur 4.4 Effect van tactiele feedback op zitgedrag van gebruikers. Percentage van de zittijd in de basishouding 5 minuten voor en na het trilsignaal (gemiddelde waarden van alle 24 proefpersonen). Alle punten boven de lijn geven een verbetering an zithouding aan. Ervaringen van gebruikers Naast de metingen is er ook kwalitatief onderzoek gedaan naar de acceptatie van de Axia Smart Chair. Dit is gebeurd door het stellen van vragen aan alle deelnemers. Het algemene beeld dat hieruit naar voren komt, is dat gebruikers positief zijn over de Axia Smart Chair die ze gebruikt hebben. De uitleg bij de zitinstructie is volgens de gebruikers goed (gemiddelde score 6,1 op een 7-puntschaal). De feedback (trilsignaal) wordt door niemand als storend ervaren en de frequentie van feedback wordt door vrijwel iedereen gewaardeerd. Een groot deel gaf aan de Axia Smart Chair graag langer te willen gebruiken (Netten & Goossens, 2010 & 2011). 23

24 axia smart chair in de praktijk Conclusies De hier beschreven veldtest bevestigt de resultaten van eerdere pilotstudies. Op basis van dit onderzoek kan een aantal conclusies getrokken worden: 1. De Axia Smart Chair zorgt voor een aantoonbare verbetering van het zitgedrag 2. De tactiele feedback heeft direct effect. De gebruiker gaat beter zitten. 3. De acceptatie van de stoel is prima. Ook het gebruik van een tril-signaal wordt goed geaccepteerd. Deze studie toont aan dat de Axia Smart Chair ook in de praktijk een goed aanvulling kan zijn voor het gezonder werken in een kantooromgeving. Door hen directe feedback te geven gaan gebruikers aantoonbaar beter zitten en gaan ze fitter de dag door. Referenties Netten, M.P., & Goossens, R.H.M. (2010). Onderzoek naar de Smart Chair van BMA Ergonomics. Delft: Delft University of Technology, fac. Industrieel Ontwerpen, sectie Applied Ergonomics and Design. Netten, M.P., & Goossens, R.H.M. (2011). Gebruiksonderzoek 2.0 naar de Smart Chair. Delft: Delft University of Technology, fac. Industrieel Ontwerpen, sectie Applied Ergonomics and Design. Van der Doelen, L. H. M., Netten, M. P., & Goossens, R. H. M. (2011, September). Tactile feedback to influence sitting behavior during office work. Proceedings of NES Wellbeing and Innovation Through Ergonomics, Oulu, Finland. Goossens, R. H. M., Netten, M. P., & van der Doelen, L. H. M. (2012). An office chair to influence the sitting behavior of office workers. Work: A Journal of Prevention, Assessment and Rehabilitation, 41(Supplement 1/2012),

TU Delft Erasmus Fysieke ergonomie bij productontwerpen

TU Delft Erasmus Fysieke ergonomie bij productontwerpen Smart Office Chair een onderzoek naar beïnvloeding van het gebruik van een kantoorstoel Prof.dr.ir. Richard H.M. Goossens Delft University of Technology Challenge the future TU Delft Erasmus Fysieke ergonomie

Nadere informatie

STEP WerkPlekAnalyse bij

STEP WerkPlekAnalyse bij STEP WerkPlekAnalyse bij Inleiding De STICHTING ERGONOMIE & PREVENTIE (STEP) is gevraagd de werkplek van mevrouw G. te analyseren, risicofactoren te inventariseren en advies te geven over een optimale

Nadere informatie

Gezond zitten kun je leren!

Gezond zitten kun je leren! Gezond zitten kun je leren! De mens is één en al beweging. Hij beweegt zich fysiek, psychisch en geestelijk. Ons fysieke gestel is gemaakt om te bewegen. Doordat wij zij gaan zitten zullen we ook tijdens

Nadere informatie

2.0. Gezond werken Slimme technologie Duurzaam Award winning. Axia designed and assembled by BMA Ergonomics in the Netherlands

2.0. Gezond werken Slimme technologie Duurzaam Award winning. Axia designed and assembled by BMA Ergonomics in the Netherlands 2.0 Gezond werken Slimme technologie Duurzaam Award winning Axia designed and assembled by BMA Ergonomics in the Netherlands We zetten ons al decennialang in voor het verbeteren van uw zithouding op het

Nadere informatie

De kantoorstoel: een uitdaging voor ontwerpers en inkopers

De kantoorstoel: een uitdaging voor ontwerpers en inkopers De kantoorstoel: een uitdaging voor ontwerpers en inkopers Whitepaper Inleiding Zitten veroorzaakt geen rugklachten. Maar om het comfort te vergroten en de kans op nek- en schouderklachten te beperken

Nadere informatie

Tips voor de beeldschermwerkplek

Tips voor de beeldschermwerkplek Tips voor de beeldschermwerkplek 1. Werkplek De juiste stoelinstelling Bij een goede stoelhoogte moeten uw voeten plat op de grond kunnen staan en de bovenbenen horizontaal blijven. Kan er nog een vuist

Nadere informatie

7 / 10 63 % 49 / 50. Directe feedback Bewust zitten Gezond werken Award winning. Ergonomie. Bezetting. Status

7 / 10 63 % 49 / 50. Directe feedback Bewust zitten Gezond werken Award winning. Ergonomie. Bezetting. Status 7 / 10 Ergonomie 63 % Bezetting 49 / 50 Status Directe feedback Bewust zitten Gezond werken Award winning Axia designed and assembled by BMA Ergonomics in the Netherlands Axia Smart Chair Directe feedback

Nadere informatie

Inrichting beeldschermwerkplek

Inrichting beeldschermwerkplek Inrichting beeldschermwerkplek Het is lastig om tijdens beeldschermwerk een gezonde werkhouding te waarborgen, vooral wanneer het werk snel af moet zijn of wanneer er veel concentratie nodig is. Daarom

Nadere informatie

Gezond werken met beeldschermen

Gezond werken met beeldschermen Gezond werken met beeldschermen Het Arboblad beschrijft de maatregelen die genomen moeten worden om werkzaamheden veilig uit te kunnen voeren. De genoemde maatregelen zijn afgestemd op de wettelijke eisen.

Nadere informatie

Het gebruik van de Wigli tijdens kantoorwerk

Het gebruik van de Wigli tijdens kantoorwerk TNO Kwaliteit van Leven TNO-rapport R09433/031-20074 Het gebruik van de Wigli tijdens kantoorwerk Arbeid Polarisavenue 151 Postbus 718 2130 AS Hoofddorp www.tno.nl/arbeid T 023 554 93 93 F 023 554 93 94

Nadere informatie

Kantoorwerkers (N = 41) hebben acht weken gebruikgemaakt

Kantoorwerkers (N = 41) hebben acht weken gebruikgemaakt Zitten: wat weet je stoel daar nu van? Een veldstudie naar zithoudingen en zittijd tijdens kantoorwerk Dit artikel is geschreven op basis van onderzoek gericht op het meten van zitgedrag van kantoorwerkers

Nadere informatie

R. H. M. Goossens Technische Universiteit Delft. Axia Profit & Axia Pro Ondersteuningkracht en spieractiviteit

R. H. M. Goossens Technische Universiteit Delft. Axia Profit & Axia Pro Ondersteuningkracht en spieractiviteit R. H. M. Goossens Technische Universiteit Delft Axia Profit & Axia Pro Ondersteuningkracht en spieractiviteit Ondersteuningskracht en spieractiviteit gemeten op de rug tijdens zitten op de fit en R.H.M.

Nadere informatie

Richtlijn voor het inrichten van de werkplek Categorie en subcategorie 640 Arbo Versie Pagina 1 van 5

Richtlijn voor het inrichten van de werkplek Categorie en subcategorie 640 Arbo Versie Pagina 1 van 5 Pagina 1 van 5 Doel Het geven van inzicht in de wijze waarop een werkplek optimaal ingericht is om klachten te voorkomen. Met de onderstaande informatie wordt een beeld afgegeven van een optimale werkplekinstelling,

Nadere informatie

T:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78

T:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78 Zit u wel goed? Beeldschermwerk kan nog veel gezonder In de huidige normen voor bureaustoelen worden richtlijnen gegeven m.b.t. de zithoogte, de zitdiepte enz. Tevens wordt een opsomming gemaakt van diverse

Nadere informatie

ERGONOMIE EN BUREAUSTOELEN

ERGONOMIE EN BUREAUSTOELEN ERGONOMIE EN BUREAUSTOELEN Ergonomisch zitten Behoud van natuurlijke houding. Optimale balans gewichtsverdeling. Voorkomen van rugklachten. Minimale spanning op de rugspieren. Goede doorbloeding van de

Nadere informatie

T:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78. nr. 06 2004 Beeld: Frog design, Hedel

T:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78. nr. 06 2004 Beeld: Frog design, Hedel 50 Beeld: Frog design, Hedel De juiste bureaustoel Wat is een HUGO BOS Fysiotherapeut en manager ergonomie bij ErgoQuality Foundation, hugo.bos@ergoquality.org. Moeten de armen tijdens beeldschermwerk

Nadere informatie

7 / % 49 / 50. Directe feedback Bewust zitten Gezond werken Award winning. Ergonomie. Bezetting. Status

7 / % 49 / 50. Directe feedback Bewust zitten Gezond werken Award winning. Ergonomie. Bezetting. Status 7 / 10 Ergonomie 63 % Bezetting 49 / 50 Status Directe feedback Bewust zitten Gezond werken Award winning Axia designed by BMA Ergonomics, assembled by Flokk Axia Smart Chair Directe feedback op uw zitgedrag

Nadere informatie

Hoe zit je gezond achter je pc?

Hoe zit je gezond achter je pc? Hoe zit je gezond achter je pc? Werk je vaak met de computer? Let dan goed op je gezondheid, want voor je het weet heb je rug- of nekklachten. Deze tips helpen je alvast op weg. Er wordt thuis en op kantoor

Nadere informatie

niveau 2, 3, 4 thema 5.4

niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Ergonomie niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Bedrijfscultuur Arbeidsomstandigheden Wat staat er in de Arbowet? Zitten, staan en tillen RSI Bedrijfscultuur Veel mensen hebben hun eigen werk en werken op een bepaalde

Nadere informatie

BQE Stoelen overzicht 2010

BQE Stoelen overzicht 2010 BQE Stoelen overzicht 2010 Modellen Technische gegevens Prijzen Back Quality Ergonomics Thorbeckelaan 364 T. +31 (0)70 325 28 91 E. info@bqergonomics.nl 2564 BZ Den Haag F. +31 (0)70 368 30 87 I. www.bqergonomics.com

Nadere informatie

Schoolmeubilair, hoe zit dat?

Schoolmeubilair, hoe zit dat? Schoolmeubilair, hoe zit dat? Colofon Redactie dr. ir. Liek Voorbij, NEN; drs. Leo Mertens, NVS; drs. B.G. Jeene, NVS; dr. ir. Johan Molenbroek, TU Delft; H. Aardoom, GGD ZHZ; ir. Masja Notenboom, ToUse

Nadere informatie

Ga er eens goed voor zitten. Ergonomische tips rond beeldschermwerk

Ga er eens goed voor zitten. Ergonomische tips rond beeldschermwerk Ga er eens goed voor zitten Ergonomische tips rond beeldschermwerk Neem een juiste zithouding aan Bewaar de natuurlijke krommingen van je rug De natuurlijke krommingen van je rug zijn: een lichte holte

Nadere informatie

Breedte van het werkvlak Uw werkblad moet een breedte hebben van minimaal 120 cm.

Breedte van het werkvlak Uw werkblad moet een breedte hebben van minimaal 120 cm. Werkplekinstellingen bij beeldschermwerk Veel klachten aan het bewegingsapparaat zijn te wijten aan een verstoring van het evenwicht tussen belastbaarheid aan de ene kant en belasting aan de andere kant.

Nadere informatie

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door

Nadere informatie

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

DYNAMISCH OP KANTOOR. Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw

DYNAMISCH OP KANTOOR. Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw DYNAMISCH OP KANTOOR Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw STAPPENPLAN Taakanalyse Zittende mens Werktafel Inrichting en opstelling Werkruimte STAP 1: TAAKANALYSE Stap 1: Taakanalyse Waaruit

Nadere informatie

Comfort en bewegen bij staand en half zittend beeldschermwerk

Comfort en bewegen bij staand en half zittend beeldschermwerk Comfort en bewegen bij staand en half zittend beeldschermwerk Ineke Konijn, Ben Jongejan, Monique Berger, Peter Vink In dit artikel is het effect op comfort van een werkplek, waarin meerdere zithoudingen

Nadere informatie

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot: studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.

Nadere informatie

handleiding Mirra Handleiding Mirra HM Ergonomics

handleiding Mirra Handleiding Mirra HM Ergonomics Handleiding Mirra U bezit nu de Mirra. Mirra is in opdracht van Herman Miller ontworpen door Studio 7.5 te Berlijn en is een bijzondere bureaustoel qua ergonomie, design en hygiëne. De naam Mirra is afgeleid

Nadere informatie

In enkele stappen naar een ergonomisch verantwoorde werkplek.

In enkele stappen naar een ergonomisch verantwoorde werkplek. Ergonomie In enkele stappen naar een ergonomisch verantwoorde werkplek. 1. Dynamisch zitten Om de tussenwervelschijven maar ook rug en beenspieren en hoe vreemd het moge klinken, ook de hersenen bij het

Nadere informatie

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen

Nadere informatie

BQE Stoelen overzicht 2012

BQE Stoelen overzicht 2012 BQE Stoelen overzicht 2012 Modellen Technische gegevens Prijzen Back Quality Ergonomics Stoelmatter 2-6 T. +31 (0)174 297799 E. info@bqergonomics.nl 2292 JL Wateringen F. +31 (0)174 297788 I. www.bqergonomics.com

Nadere informatie

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek zo instellen dat je gezondheidsklachten zoveel

Nadere informatie

Ergonomie zitten en liggen. Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst

Ergonomie zitten en liggen. Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst Ergonomie zitten en liggen Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst Zitten Zitten: Probleemstelling 1. Je houding tijdens het zitten. 2. De duur van het zitten. 1.

Nadere informatie

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Dr.ir. P.W. Heijnen Faculteit Techniek, Bestuur en Management Technische Universiteit Delft 22 april 2010 1 1 Introductie De

Nadere informatie

Dit is een werkstuk over de ergonomie van bureaustoelen. we hebben eerst een algemeen deel, en daarna specifiek over bureaustoelen.

Dit is een werkstuk over de ergonomie van bureaustoelen. we hebben eerst een algemeen deel, en daarna specifiek over bureaustoelen. Werkstuk door een scholier 2469 woorden 20 maart 2004 6,5 118 keer beoordeeld Vak Verzorging Dit is een werkstuk over de ergonomie van bureaustoelen. we hebben eerst een algemeen deel, en daarna specifiek

Nadere informatie

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren. WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal

Nadere informatie

Werken met beeldschermen

Werken met beeldschermen Werken met beeldschermen Beeldschermwerk 080909.docVersie: 01/08/2012 Pagina 1 van 8 WERKEN MET BEELDSCHERMEN Werken met beeldschermen kan leiden tot o.a. oogvermoeidheid, hoofdpijn, rug- en nekklachten.

Nadere informatie

KANS door beeldschermwerk

KANS door beeldschermwerk Voorkomen is beter dan genezen KANS door beeldschermwerk Erasmus Universiteit Rotterdam Risicofactoren Wat kun je er aan doen? Verschillende factoren spelen een rol bij de kans op het ontwikkelen van klachten.

Nadere informatie

Optimale instelling beeldschermwerkplek

Optimale instelling beeldschermwerkplek Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1: STOEL INSTELLEN De stoel hoogte Ga recht voor de stoel staan. Stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Ga op de stoel zitten.

Nadere informatie

Optimale instelling beeldschermwerkplek

Optimale instelling beeldschermwerkplek Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1: STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan en stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Als het goed is

Nadere informatie

We zetten ons al decennialang in voor het verbeteren van uw zithouding op het werk. Sterker nog: dat is onze missie

We zetten ons al decennialang in voor het verbeteren van uw zithouding op het werk. Sterker nog: dat is onze missie WIE IS HEALTH2WORK Health2Work is één van de grootste spelers op het gebied van ergonomie in Nederland met als doel het adviseren over- én verzorgen van gezonde werkomgevingen. Daardoor krijg je zin in

Nadere informatie

Kantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek.

Kantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek. Afstand Monitor Stel de monitor direct voor je op. Strek je arm uit naar de monitor. Plaats de monitor ter hoogte van het punt waar je knokkels zich nu bevinden. Je moet de tekst op de monitor duidelijk

Nadere informatie

De stoel in de bus Een handleiding voor goed zitten

De stoel in de bus Een handleiding voor goed zitten De stoel in de bus Een handleiding voor goed zitten Adviezen voor buschauffeurs van Arriva in opdracht van 1 Wat leest u in deze handleiding? Deze handleiding is bestemd voor buschauffeurs van Arriva.

Nadere informatie

Het zit zo... Zitten op hoog niveau

Het zit zo... Zitten op hoog niveau Het zit zo... Zitten op hoog niveau 2 Goed zitten en gezond blijven Chauffeurs zitten een groot deel van hun tijd in de cabine van de vrachtwagen. Hier verrichten zij zittend het belangrijkste deel van

Nadere informatie

Beeldschermen en hun bedieningsmiddelen als toetsenbord en muis dienen aan een aantal eisen te voldoen om goed te kunnen werken.

Beeldschermen en hun bedieningsmiddelen als toetsenbord en muis dienen aan een aantal eisen te voldoen om goed te kunnen werken. Normen en Richtlijnen voor beeldschermwerkplekken Inleiding Zodra er meer dan twee uur per dag beeldschermwerk verricht wordt valt deze werkplek onder de richtlijnen van het Koninklijk Besluit Beeldschermwerkplekken.

Nadere informatie

Ergonomie van het zitten

Ergonomie van het zitten Ergonomie van het zitten In de oudheid was het een privilege om te mogen zitten, tegenwoordig is het in sommige beroepen eerder regel dan uitzondering en zitten we meer dan 8 uur per dag. Nog nooit heeft

Nadere informatie

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek

Nadere informatie

Werkplekinstellingen

Werkplekinstellingen Werkplekinstellingen Deze brochure helpt u bij het instellen van uw werkplek. Uw stoel, bureau, beeldscherm en toetsenbord kunt u nu zelf instellen. In de tekst worden verschillende adviezen gegeven. We

Nadere informatie

Rapportcode: 13.0645-1 Datum: 16 december 2013

Rapportcode: 13.0645-1 Datum: 16 december 2013 Beproevingsrapport: Toetsing van bureaustoel Axia 2.0 met een gestoffeerde rugleuning van BMA aan de Rapportcode: 13.0645-1 Datum: 16 december 2013 Rapportcode:13.0645-1 Datum: 16 december 2013 Pagina:

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf

Nadere informatie

PATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie

PATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie PATIËNTENINFO Nekbrochure Rugschool Fysische geneeskunde - Ergotherapie Beste patiënt Welkom op de dienst fysische geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele

Nadere informatie

Bestel ze tegen projectprijzen. Bekijk ook onze andere kantoormeubelen Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning

Bestel ze tegen projectprijzen. Bekijk ook onze andere kantoormeubelen Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning Bestel ze tegen projectprijzen. Bekijk ook onze andere kantoormeubelen. 2.0 Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning Download de gratis Axia Smart Active App en krijg inzicht in je zitgedrag.

Nadere informatie

Designed for human performance H PERFORMANCE PROGRAMME. Performance Study

Designed for human performance H PERFORMANCE PROGRAMME. Performance Study Designed for human performance H PERFORMANCE PROGRAMME Performance Study inhoud: rh performance study de doelstellingen van de studie de opzet van de studie de resultaten van de studie de wetenschap van

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Afbeelding 1: Maximaal naar binnen draaien terwijl de armen in de zij gehouden worden

Afbeelding 1: Maximaal naar binnen draaien terwijl de armen in de zij gehouden worden Beeldschermwerk stelt specifieke eisen aan armleggers De standaard armleggers van bureaustoelen voldoen niet tijdens beeldschermwerk, een visie voor het herontwerp van de armlegger. In het eerste artikel

Nadere informatie

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal 1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd

Nadere informatie

❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)...

❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)... Inhoud ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)... 4 ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk Als je meer

Nadere informatie

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Test: zit jij goed achter je beeldscherm? JA NEE 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? n n 2. Staan je beide voeten

Nadere informatie

Ergonomisch getest DUO-BACK

Ergonomisch getest DUO-BACK Ergonomisch getest DUO-BACK Computer by: www.proxicom.de 08 / 2002 Opties Rugleunings traploos in hoogte en breedte te verstellen Armleuningen 11 voudig hoogteverstelbaar niet in hoogteverstelbaar Kruisvoeten

Nadere informatie

Stap 1 Stoel instellen. 1.1 De stoelhoogte. 1.2 De zitdiepte. Stappenplan Optimale instelling beeldschermwerkplek

Stap 1 Stoel instellen. 1.1 De stoelhoogte. 1.2 De zitdiepte. Stappenplan Optimale instelling beeldschermwerkplek Stappenplan Optimale instelling beeldschermwerkplek Stap 1 - Stoel instellenn Stap 2 - Het bureau Stap 3 - Beeldscherm en hulpmiddelen Stap 4 - Werkorganisatie Stap 1 Stoel instellen 1.1 De stoelhoogte

Nadere informatie

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid Test: zit jij goed achter je beeldscherm? 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? JA NEE 2. Staan je beide voeten plat op de grond?

Nadere informatie

Optimale instelling beeldschermwerkplek

Optimale instelling beeldschermwerkplek Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1 STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan en stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Als het goed is

Nadere informatie

Manueel hanteren van lasten. Codex Boek VIII titel 3

Manueel hanteren van lasten. Codex Boek VIII titel 3 Manueel hanteren van lasten Codex Boek VIII titel 3 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E Manueel hanteren van lasten: KB 12/08/1993 Risicoanalyse Organisatorische maatregelen Middelen

Nadere informatie

BIOSWING. 350 iq V 360 iq V. Gebruiksaanwijzing

BIOSWING. 350 iq V 360 iq V. Gebruiksaanwijzing BIOSWING 350 iq V 360 iq V Gebruiksaanwijzing We wensen u veel plezier met uw nieuwe bureaustoel van HAIDER BIOSWING! HAIDER BIOSWING zitsystemen zijn uitgevoerd met een wereldwijd unieke technologie::

Nadere informatie

Een alternatief voor de NEN 1812

Een alternatief voor de NEN 1812 Een alternatief voor de NEN 1812 In 1984 stelde het RIB (Rijksinkoopbureau) de commissie WAS (Werkgroep Aankoop Specificatie Kantoorstoelen) in. Deze commissie kwam binnen een jaar met een norm. Vervolgens

Nadere informatie

Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:

Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet

Nadere informatie

Op weg naar een ambulante methode voor het meten van rugbelasting op de werkplek

Op weg naar een ambulante methode voor het meten van rugbelasting op de werkplek SAMENVATTING Op weg naar een ambulante methode voor het meten van rugbelasting op de werkplek Pijn in de lage rug is een belangrijk medisch en economisch probleem in de westerse samenleving. Uitkomsten

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Inhoudsopgave 3 Stap 1: Stoel instellen 3 Stap 2: Aan het bureau 4 Stap 3: Verfijnen 5 Stap 4: Houding 7 Ten slotte 7 2 Stap 1: Stoel instellen De stoel - hoogte

Nadere informatie

Een comfortabele werkplek

Een comfortabele werkplek Een comfortabele werkplek dat verdient toch iedereen. 1 P agina 2 P agina U werkt veelvuldig met een computer, laptop of tablet? U zult dan vast wel eens gemerkt hebben dat u vermoeid bent of dat uw rug,

Nadere informatie

Arbocatalogus pkgv- industrie Inrichting arbeidsplaats

Arbocatalogus pkgv- industrie Inrichting arbeidsplaats Arbocatalogus pkgv- industrie Inrichting arbeidsplaats Bijlage 6 Checklist beeldschermwerk Inleiding In deze checklist zijn vragen opgenomen waarmee de beeldschermwerker kan beoordelen of zijn taak, beeldscherm

Nadere informatie

Echt comfortabel zit u alleen in een maatwerk fauteuil. Fitform Wellness Fauteuils

Echt comfortabel zit u alleen in een maatwerk fauteuil. Fitform Wellness Fauteuils Echt comfortabel zit u alleen in een maatwerk fauteuil Fitform Wellness Fauteuils Ergonomisch en comfortabel zitten Fitform is al 25 jaar de specialist in comfortabel en gezond zitten. Deze expertise is

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding

BEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding BEELDSCHERMWERK Achtereenvolgens worden besproken: 1. Inleiding 2. Fasen bij het ontstaan van RSI 3. Opstapeling van factoren 4. Inrichting en instelling van de beeldschermwerkplek 5. Praktische regels

Nadere informatie

2.0. Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning

2.0. Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning 2.0 Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning Download de gratis Axia Smart Active App en krijg inzicht in je zitgedrag. INHOUD Axia 2.0 04 / 05 Axia modulariteit 06 / 07 Axia 2.1 / 2.2 08

Nadere informatie

Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers:

Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Grotendeels onbegrepen fenomeen dat tussen de oren zit Stefan IJmker Body@Work TNO-VUmc ErgoDirect Telegraaf 02-07-08 Reactie RSI-patiëntenvereniging

Nadere informatie

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen

Nadere informatie

Wilt u meer weten over software voor het gezond en productief houden van kantoormedewerkers?

Wilt u meer weten over software voor het gezond en productief houden van kantoormedewerkers? Wilt u meer weten over software voor het gezond en productief houden van kantoormedewerkers? Werken in uw branche is fantastisch, enerverend en relevant. Dat stralen onze bevlogen opdrachtgevers uit en

Nadere informatie

Veilig en gezond werken. Ook zo n gezonde beeldschermwerker?

Veilig en gezond werken. Ook zo n gezonde beeldschermwerker? Veilig en gezond werken Ook zo n gezonde beeldschermwerker? Test: zit jij goed achter je beeldscherm? Ja Nee Zijn je bovenbenen horizontaal? Staan je beide voeten plat op de grond? Is de hoek tussen je

Nadere informatie

Gezond werken met computers

Gezond werken met computers Gezond werken met computers Gezond werken met je computer Iedereen heeft wel eens een stijve nek of schouders, pijnlijke polsen of vermoeide ogen na een dag werken achter te computer. Vaak gaan die klachten

Nadere informatie

Uitkomsten onderzoek nut zit-statafel

Uitkomsten onderzoek nut zit-statafel PERSBERICHT Januari 2002 Uitkomsten onderzoek nut zit-statafel Samenvatting Marloes van der Drift en Maarten de Jong van de afdeling Facility Management aan de Saxion Hogeschool IJselland te Deventer hebben

Nadere informatie

Fit op het werk Dianne Commissaris

Fit op het werk Dianne Commissaris Fit op het werk Dianne Commissaris Marjolein Douwes Elsbeth de Korte Vincent Hildebrandt Piet van Lingen Agenda sessie Introductie; bewegen en gezondheid, bewegingsarmoede Wat betekent bewegen voor uw

Nadere informatie

- 1 - Informatie over veilig werken met de PC

- 1 - Informatie over veilig werken met de PC - 1 - Informatie over veilig werken met de PC Veilig werken met de computer Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen die op kantoor werkt te maken met computers. Zit jij ook regelmatig achter een toetsenbord,

Nadere informatie

Bouw en werking van de rug

Bouw en werking van de rug Hou je rug gezond 60% tot 90% van de volwassenen krijgt ooit te maken met rugklachten. Nochtans kan je rugklachten voorkomen door rekening te houden met een aantal principes. In deze folder komen allerlei

Nadere informatie

Handleiding werkplekinstelling

Handleiding werkplekinstelling Stappenplan voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met dit stappenplan kunt u de werkplek van uw medewerkers zo instellen dat gezondheidsklachten

Nadere informatie

Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007)

Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007) Interne instructie Arbeidsinspectie Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007) INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. WETTELIJKE GRONDSLAG 3. INSPECTIE 3.1 Beoordeling van de werkplek 3.1.1 Zitwerkplek

Nadere informatie

Romphouding en Beweeglijkheid Bureaustoel versus Flexchair

Romphouding en Beweeglijkheid Bureaustoel versus Flexchair Romphouding en Beweeglijkheid Bureaustoel versus Flexchair Thijs Hartveld Stagiair McRoberts Opleiding Bewegingstechnologie Den Haag Februari 2013 Achtergrond Veldon VelDon is gestart met een dynamisch

Nadere informatie

Optokinetische analyse van de EXO-L

Optokinetische analyse van de EXO-L Optokinetische analyse van de EXO-L Verkorte versie Hanno van der Loo Hubert Meulman Minor Sporttechnologie Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool Dhr. N. Huussen Dhr. O. Tellers Dhr. J. Kraan Dhr. J.

Nadere informatie

ergonomie 10 0 % z i t o p l o s si n g e n

ergonomie 10 0 % z i t o p l o s si n g e n ergonomie 10 0 % z i t o p l o s si n g e n e rg o n o m i e ROHDE & GRAHL houdt zich bezig met het creëren van inspirerende werk- en leeromgevingen. Omdat een groot deel van de dag zittend wordt doorgebracht

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond

Nadere informatie

ZADELKRUK OFFICE SIT HEALTHY, WORK COMFORTABLE GEZOND DYNAMISCH ERGONOMISCH STAAND ZITTEN

ZADELKRUK OFFICE SIT HEALTHY, WORK COMFORTABLE GEZOND DYNAMISCH ERGONOMISCH STAAND ZITTEN OFFICE SIT HEALTHY, WORK COMFORTABLE ZADELKRUK ERGONOMISCH STAAND ZITTEN DYNAMISCH WERKEN GEZOND ZITTEND STAAN P - 2 P - 3 1977 Oprichting Score 1999 Intro 1ste zadelkruk Jumper 2004 Uitbreiding met Amazone

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Specificaties >> 4401 PRO >> 4402 PRO >> 4400 PUR PRO >> 4408 PRO

Specificaties >> 4401 PRO >> 4402 PRO >> 4400 PUR PRO >> 4408 PRO >> Bedrijfsstoelen >> 4400 Pur Pro Ik werk onder veeleisende omstandigheden met diverse chemische stoffen. Mijn stoel moet dan ook tegen een stootje kunnen en makkelijk te reinigen zijn. De 4400 line van

Nadere informatie

GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING

GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING Bedrijf: Opdrachtgever: Onderzoeker: Werkpost/ functie: Datum: Observatie van tot 1. Globale analyse RUG NEK SCHOUDERS ELLEBOOG/ POLS/ GLOBAAL 2. Extra checklisten

Nadere informatie

- 2 - Serie 060 - pagina 44 t/m 45

- 2 - Serie 060 - pagina 44 t/m 45 ZITTEN ZIT - 2 - Serie 060 - pagina 44 t/m 45 B U R E A U S TO E L E N S e r i e 1 0 5 8-9 S e r i e 0 9 5 1 0-1 3 S e r i e n p r 1 8 1 3 1 4-1 7 S e r i e n e n - e n 1 3 3 5 1 8-1 9 S e r i e 0 7 5

Nadere informatie

invision project- kantoormeubilair inspires your work

invision project- kantoormeubilair inspires your work invision project- kantoormeubilair inspires your work welcome to a professional collection by invision concept Invision projectinrichting is gespecialiseerd in het inrichten van kantoren, zorginstellingen

Nadere informatie

COMPUTERWERK. Multidisciplinaire Richtlijn NVAB. Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL

COMPUTERWERK. Multidisciplinaire Richtlijn NVAB. Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL COMPUTERWERK Multidisciplinaire Richtlijn NVAB Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL PROGRAMMA Begripsbepaling computerwerk Uitgangspunten en doel Inhoud richtlijn Behandeling vragen

Nadere informatie

Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers

Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Bijlage 1 Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door beeldschermwerk of werkdruk. U kunt de

Nadere informatie

CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK

CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK Toelichting In deze checklist zijn vragen opgenomen waarmee de gebruiker kan beoordelen of zijn taak, beeldscherm en werkplek aan de belangrijkste eisen (m.u.v. de software),

Nadere informatie

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Lichamelijke activiteit is erg belangrijk om de algemene gezondheid van mensen met een dwarslaesie in stand te houden. Door de beperking van de onderste extremiteiten is dit bij mensen met een dwarslaesie

Nadere informatie

2.0. Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning

2.0. Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning 2.0 Gezond werken Duurzaam Slimme technologie Award winning Download de gratis Axia Smart Active App en krijg inzicht in je zitgedrag. WORK HEALTHY SIT SMART! ERGONOMIE GEZOND WERKEN SLIMME TECHNOLOGIE

Nadere informatie