DE HEEMKUNDE BRON. Heemkundevereniging Brunssum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DE HEEMKUNDE BRON. Heemkundevereniging Brunssum"

Transcriptie

1 DE HEEMKUNDE BRON Heemkundevereniging Brunssum Jaargang 8, nummer 29, dec 2014

2 Uitgave van de Heemkundevereniging Brunssum. Bezoekadres: De Heemkundevereniging Brunssum is gevestigd in de Mariaschool naast de Vincentiuskerk, Prins Hendriklaan nr. 382, Brunssum. Het Heemkundelokaal is geopend op maandag tot uur. Tijdelijk postadres Heemkundevereniging Brunssum: Schiffelerstraat 53, 6441 CN Brunssum. Tel: Website: Facebook: Fotoarchief: Inhoudsopgave. Blz. Nieuws van de Heemkundevereniging Brunssum. 4 Brunssum, plaatjes van vroeger. 16 Mijnmuseum Brunssum. 18 De elf broers en zussen Pierik samen 800 jaar oud. 19 Ir. Op den Kamp. 21 Dialect. 27 Boltini s verdwijntruc op de Treebeekse kermis. 33 Redactie: Jan Halmans en Marcel Senden. Redactieadres: M. Senden, Schiffelerstraat 53, 6441 CN Brunssum. Tel: marcelsenden@gmail.com De tekeningen zijn gemaakt door Jan Halmans. De inhoud van de ondertekende artikelen/stukken blijft voor de verantwoordelijkheid van de schrijvers. De Heemkundevereniging Brunssum heeft de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het vaststellen van het auteurs- en portretrecht van de gepubliceerde teksten en de getoonde foto's en vervolgens met het maken van afspraken met rechthebbenden. Mocht u kennis hebben van (onbedoelde) schending van rechten van gepubliceerd werk in dit blad, dan verzoeken wij u hierover contact op te nemen met de Heemkundevereniging Brunssum. 2

3 Het bestuur en de redactie van de Heemkundevereniging Brunssum wensen alle leden en lezers prettige kerstdagen en een voorspoedig

4 Nieuws van de Heemkundevereniging Brunssum. Het Museum van de Vrouw. Door: Pieter Vermeulen. Op zaterdag 4 oktober 14 bezochten we het Museum van de Vrouw in Echt. Een deel van de groep verzamelde zich bij het verenigingslokaal aan de Prins Hendriklaan, om al dan niet carpoolend naar midden Limburg te vertrekken. De anderen gingen geheel op eigen initiatief en gelegenheid. In Echt zat de gids zich lekker in het najaarszonnetje te warmen toen tegen enen ruim de helft van de 24 aangemelde personen ten tonele verscheen. Daar verzamelden we ons in de Gooj Kamer waarna een groepje van 13 personen met de gids het museum wilde betreden. Dat ging echter niet helemaal zonder slag of stoot want een slecht functionerend alarm gebood ons pas op de plaats te maken. We zijn toen via de uitgang naar binnen geloodst waarna we in drie kwartier tijd uitgebreid uitleg kregen over de evolutie van de voedselketen, waarom mensen in bepaalde tijden bepaalde soorten voedsel nuttigden, hoe de mens in de loop der eeuwen leerde voedsel te bewaren en welke gebruiken er ontstonden bij het eten. Het geheel was onderverdeeld in de 12 maanden van het jaar, met iedere maand een eigen thema. Voor degene die slecht ter been was werd een stoel bijgezet en de gids begon duidelijk en goed begrijpbaar met zijn verhaal, dat doorspekt was met humoristische opmerkingen. Bij ieder onderwerp ging hij terug naar een ver verleden naar, zoals hij dat zei, de mensen in konijnenvellen. Dit schetste een overduidelijk beeld over de bedoelde periode. Nadat onze gids ons het nodige te denken had gegeven, was groep 2 aan de beurt en konden wij nog op ons gemak rondkijken eer we aan de koffie met vla gingen. Kort samengevat kan ik zeggen dat het een gezellige en bovenal leerzame middag was, waarbij ik tegen iedereen die er niet bij was kan zeggen: Ga zeker eens een kijkje nemen in het Museum van de Vrouw in Echt. 4

5 De naam Proef was dan ook de perfecte naam voor dit smakelijke museumbezoek. Dan nu de maanden op een rijtje: Januari: Thema koken. Eten gebeurde altijd in de keuken dicht bij het vuur. Er werden in lang vervlogen tijden altijd eenpansgerechten gegeten, omdat er maar één kookpit was. In de middeleeuwen werkte de mensen om eten te kopen, maar van werken werd je niet rijk, van de handel wel. Dat wisten de boeren al gauw. Zij hoefden geen eten te kopen; dat hadden ze al. Ze produceerden dus om te verhandelen. Er ontstond zo klasseverschil waaruit een bekend spreekwoord voortkomt: Bier na wijn geeft venijn, wijn na bier geeft plezier. Dit had niet te maken met een eventuele kater de dag erna, maar er werd mee aangegeven dat, als je eerst bier dronk en daarna wijn, je hoger op de maatschappelijke ladder terecht kwam en andersom ook natuurlijk. Bier was tenslotte de drank van de lagere, wijn van de hogere klasse. Februari: Thema bewaren. Het bewaren van voedsel is in de loop der tijden steeds een groot probleem geweest. Maar men ontdekte dat na behandeling met zout, suiker, vet of alcohol bepaalde levensmiddelen langer te bewaren waren. Het gebruik van ijskelders op kastelen en in kloosters waren ideaal om voedsel langer te bewaren, maar de burger had deze luxe niet. Toen Napoleon tijdens zijn oorlogen problemen had met het bewaren en transporteren van grote hoeveelheden voedsel, schreef hij een prijsvraag uit om dit probleem op te lossen. Het idee om voedsel door inblikken te conserveren was een grote vooruitgang om bederf tegen te gaan. Later kwam een Duitser, Weck genaamd, met het idee om levensmiddelen in weckpotten door koken in te maken. Bij het koken ontsnapt de lucht onder de deksel van het weckglas uit. Bij afkoeling sluit de gummiring de pot af en zo ontstaat er een vacuüm zonder zuurstof. Een voorwaarde voor bederf is hiermee weggenomen. 5

6 Maart: Thema dranken. Omdat men vroeger niet zo nauw keek met de hygiëne (de pispot werd bijvoorbeeld zo op straat leeg gegooid) was het nog niet zo zeker dat het water, dat langs de straat opgepompt werd, niet met urine of andere ondefinieerbaar vuil verontreinigd was. Vandaar dat men liever bier dronk, dat tijdens het brouwen gekookt werd. April: Thema tradities. Sociale en religieuze gebeurtenissen gaan al sinds mensenheugenis samen met gezamenlijk en lekker eten. Hierbij denken we bv. aan Kerst, Pasen, communiefeesten, kermissen. Mei: Thema groente. In de middeleeuwen was het gebruik van groente niet zo erg in trek. Men had geen idee van vitamines en men vond het maar slappe kost, die de maag maar slecht vulde. Ook de houdbaarheid was slecht, dus de mens kon het niet erg waarderen. Door de techniek van het conserveren kwam ook de teelt en het gebruik van groente meer in zwang. Juni: Thema zuivel. Zuivel werd in vroeger eeuwen niet zozeer als voedsel gezien, mede omdat de houdbaarheid erg slecht was. De gedachte ging dat er boze geesten in melk zaten en op een dag kwamen ze erachter dat, als ze de melk langzaam verwarmden de boze geesten hun voeten in de melk verbrandden en er uitsprongen. Als de melk bijna kookte, waren deze geesten er bijna allemaal uit en deed men vlug de deksel op de ketel, waarna deze dan snel in koud water werd afgekoeld. Melk werd hierdoor iets langer houdbaar, een proces dat we met de huidige kennis pasteuriseren zouden noemen. Ook leerde men het melkvet uit de melk te stoten zodat er boter overbleef. Vanaf de 19e eeuw kreeg de boter een gedegen concurrent aan de margarine die gefabriceerd werd uit plantaardige olie en dierlijk vet. 6

7 Juli: Thema snoepen. In de 16 e eeuw maakte het ijsje zijn opwachting. Dit was een gebruik dat overwaaide vanuit Italië waar de familie De Medici dit als lekkernij gebruikte. Het eten uit de muur (snackautomaat) werd populair vanaf 1902, in eerste instantie in gebieden waar de industrie in snel tempo opbloeide. Na 1920 waaide een nieuw gebruik vanuit België over naar Zuid- Nederland. Het zogenaamde frietje met was daar al langer gebruik op markten en bij kermissen. Sinds 1958 kennen we ook de chips, want in dat jaar ontdekte de Engelse firma Smith dat, als je de al eeuwenlang bekende aardappel in dunnen plakjes sneed en frituurde, je een heerlijke lekkernij had. Ze zagen er handel in en brachten het product in kleine zakjes op de markt. In die zakjes zat weer een kleiner zakje met zout dat je er dan zelf over kon strooien. Augustus: Thema bakken. Al lang voor de middeleeuwen werd er in deze streken graan verbouwd, hetgeen een goede voedselbron was voor de mens. Het graan werd vermalen en kon onder de juiste condities goed bewaard blijven. Van dit meel bakte men brood voor de menselijke consumptie. In later jaren leerde men dat meel ook voor feestelijkere baksels gebruikt kon worden zoals vlaaien. Beroemd zijn tegenwoordig de Limburgse vlaaien. September: Thema fruit. Fruit werd vroeger als minderwaardig gezien en er werden geen voedingswaarden aan toegekend. Behalve dan als men ziek was. Dan kon het de genezing versnellen. Het was slecht houdbaar, maar omdat de vaak zoetige smaak wel beviel werd het nogal eens tussendoor gegeten. Na de intrede van het inmaken werd ook fruit populairder. Oktober: Thema (on)gezond. Kruidenvrouwtjes wisten wel wat met natuurlijke producten te doen, maar dat was tegen het zere been van de Kerk, die zelf wel bepaalde wat goed was voor de mens. 7

8 Ze kruidenvrouwtjes werden dan ook als heks bestempeld en gingen de brandstapel op. Als ze echt brandden, dan waren het dus ook echte heksen. Logisch toch?! Vroeger werd vleessap en kruidenaftreksel ingedikt en als smaakmaker gebruikt. Het was de voorganger van ons maggiblokje. November: Thema Vlees. Deze maand staat al van oudsher bekend als de slachtmaand. In de middeleeuwen werden de varkens niet gehouden voor het vlees, maar voor de mest. s Winters was het voeren van vee te duur dus werd er in november geslacht. Een andere reden was dat het s zomers te warm was en het vlees niet lang genoeg bewaard kon blijven. De boer verkocht het vlees, maar behield het vet. Hij had dan een flinke vetpot. De omgeving en het weer waren bepalend voor het type vee dat gehouden kon worden. Pastoor kreeg altijd het eerste proefje van het slachtdier, want als hij het veilig kon eten, dan kon iedereen het eten. December: Thema tafelmanieren. In de middeleeuwen gingen gezamenlijke maaltijden vergezeld van hoorngeschal. Rond deze tijd werd voor het eerst de handen gewassen voor het eten, niet uit hygiënisch oogpunt, maar omdat de ander dan geen wapen kon vasthouden. Om deze reden van zelfbehoud gaf men elkaar ook een hand. Tafels bestonden in die tijd nog niet, maar er werden lange ruwe planken op schragen gelegd met daarachter banken, waarop men gewoon aanschoof. Uit die periode stamt ook het woord banket. De planken werden bedekt met lange tafellakens, die bescherming boden tegen splinters en ook dienst deden als servet en zelfs als zakdoek. Met volle mond drinken was uit den boze. In de loop der jaren werd een kleine groep mensen welvarender en ontstond klasseverschil. 8

9 Aan een gedekte tafel kon men zien welke stand de bewoners hadden, want bij het betere volk stond aan twee zijden van de tafel een peperen zoutstelletje en bij de lagere rangen slechts één. Foto-expositie in d r Brikke-Oave tijdens de bevrijdingsfeesten. Door: Pieter Vermeulen. Op 19 september 1944 werd Brunssum bevrijd door Amerikaanse soldaten van de 2nd Armored Division, bijgenaamd Hell on Wheels. 70 jaar later werd dit historische feit op grootschalige wijze herdacht in de week van zaterdag 13 september tot en met zondag 21 september Deze hele week stond Brunssum in het teken van herdenken en vieren, met onder andere een doorlopende tentoonstelling in d r Brikke-Oave, waarbij foto s, filmbeelden, historisch materiaal, schaalmodellen van militaire voertuigen en uniformen de bevrijdingstijd weer deden herleven. 9

10 Ook de Heemkundevereniging Brunssum was present op deze tentoonstelling waar op een aantal panelen oude foto s werden geëxposeerd, die een beeld gaven van Brunssum uit de jaren veertig. De foto s voor deze foto-expostie waren zorgvuldig uitgezocht door dhr. Jo Chiaradia, die het foto-archief van de Heemkundevereniging beheert. Bij de stand van onze Heemkundevereniging, die zich presenteerde in de hal van d r Brikke-Oave werd informatie in de vorm van folders verspreid en konden bezoekers tegen een vrije gave de speciale uitgave van de Heemkunde Bron (nr. 28) meenemen. Gedurende de gehele duur van de expositie waren van 9.00 tot uur een aantal leden van de Heemkundevereniging Brunssum (Pieter en Lilian Vermeulen, Sjir Reinartz, Wim Jetten, Luuk van Nuil, May Embrechts, Ger Weening, Jo Chiaradia, Marcel Senden), bij de stand en foto s aanwezig, om de bezoekers, indien gevraagd, uitleg te geven bij de foto s en tevens de Heemkundevereniging Brunssum te promoten. Het was gezellig druk bij de foto-presentatie, waarbij we ook weer enkele nieuwe leden hebben mogen begroeten. Ook de Heemkunde 10

11 Bron was erg gewild, waardoor er een leuk bedrag de kas instroomde. Van de 300 boekjes was dan ook vrijwel niets meer over. Graag willen we een woord van dank uitspreken voor de tomeloze inzet van ons medelid Ruud Scholten, die de bevrijdingsfeesten in onze stad tot een mooie herdenking heeft gemaakt. Mede door zijn inzet is niet alleen het heugelijke feit herdacht dat Brunssum op 19 september 1945 werd bevrijd, maar werd er ook stilgestaan bij iedereen die door dit oorlogsgeweld het leven heeft gelaten, waarbij we zeker niet op de laatste plaats moeten denken aan de militairen die van ver kwamen, om ons te bevrijden van het juk van de bezetter, hetgeen velen van hen met het leven hebben moeten bekopen. Ook beheert Ruud met verve zijn oorlogswebsite en heeft hiermee toegang tot en een grote kennis van alle wapenfeiten van de jaren Veel mensen, die aan traumatische ervaringen min of meer een oorlogstrauma hebben over gehouden, kunnen aan deze website grote steun hebben, omdat ze daar kunnen ervaren dat er veel lotgenoten zijn, waardoor ze zich wellicht iets meer in hun belevingen gesteund voelen. Uiteraard ook een woord van dank voor de Gemeente Brunssum en de ondernemersvereniging van Brunssum, de OCB, die door hun hulp en steun de herdenking van Brunssum 70 jaar bevrijd mogelijk hebben gemaakt. Bij de opening van de bevrijdingsfeesten op zaterdagmiddag, kreeg ons medelid Ger Weening het eerste officiële vel postzegels van de bevrijding van Brunssum uitgereikt door wethouder Hugo Janssen, in het bijzijn van mede-organisator van de bevrijdingsfeesten Ruud Scholten. Ger Weening had het plan, om deze persoonlijke postzegels te laten drukken, naar voren gebracht en omdat de organisatie dit zo n goed idee vond, werd het ten uitvoer gebracht. Uit waardering daarvoor werd Ger in het openbaar door de wethouder bedankt en kreeg hij de postzegels aangeboden. De Heemkundevereniging feliciteert Ger ermee, dat door zijn idee de zegels van Brunssum 70 jaar bevrijd zijn uitgebracht. 11

12 Foto-expositie tijdens Ouwe Mert Treffe Door: Pieter Vermeulen. Op 19 oktober j.l. werd wederom het Ouwe Mert Treffe georganiseerd. Door middel van low budget festiviteiten wordt een poging ondernomen om de Oude Markt weer deelgenoot te maken van een bruisend stadsleven in Brunssum. Zo weet de oude garde onder ons, dat in vroeger jaren de zomerkermis op het Lindeplein stond en de najaarskermis op de Oude Markt werd gehouden. Sinds enkele jaren is er dus het Ouwe Mert Treffe, waarbij er talloze klassieke motoren, auto s en tractoren te zien zijn. En ik moet zeggen, er staan zeker juweeltjes bij. Bij dit festijn heeft de fotogroep van Heemkundevereniging Brunssum zich, net als vorig jaar, geprofileerd met een foto-expositie in café Eggen. Mijn assistentie, bij de fotopresentatie tijdens de bevrijdingsfeesten, was Jo Chiaradia, onze matador van het fotoarchief, schijnbaar zo goed bevallen, dat hij me vroeg om hem te komen assisteren bij de diverse projecten, zodat ik hem wat kon ontlasten. En waarom ook niet; ook mij was het goed bevallen, dus we hadden een match. Daarom zijn we kort na de bevrijdingsfeesten eens in gesprek gegaan, om samen te bepalen wat we op het Ouwe Mert Treffe konden gaan presenteren. We waren het snel eens en zo konden er al vlug een hele serie nieuwe foto s uitgeprint, geplastificeerd en op de panelen aangebracht worden. Zondagmorgen de 19 e oktober stonden we al voor tienen met de geladen auto en aanhanger bij Hub Eggen voor de deur. Het was er nog akelig donker, maar nadat we zo n tien minuten de terrasstoelen warm hadden gehouden kwam er beweging in het geheel. We waren vroeger dan afgesproken, dus we hadden de wachttijd helemaal aan onszelf te danken. We kregen een lekkere kop koffie aangeboden en het werk kon beginnen. Nieuw was, dat we een grote plaat gemaakt hadden, waarop stond aangegeven waar de Heemkundevereniging Brunssum voor staat. 12

13 Onder deze plaat hadden we onze sponsorkast gehangen, voor eventuele vrije bijdragen. Na een uurtje stond de hele presentatie gereed en konden we huiswaarts keren om even een boterhammetje te eten, want met een lege maag kom je de middag niet door. Rond één uur waren we weer present. Er stonden al een heel rijtje oude voertuigen op de Oude Markt, maar het feest begon pas om twee uur die middag en dus hadden de deelnemers nog royaal de tijd om de markt te vullen. En dat gebeurde dan ook. Om 2 uur stond het er goed vol en ook het publiek begon al aardig toe te stromen. Mede door het prachtige weer was het aanvankelijk in het café niet erg druk, maar naar gelang de middag vorderde, werd het er steeds voller en voller. Foto: Fotoexpositie in café Eggen. Rechts dhr. Pieter Vermeulen. De foto s hadden weer volop bekijks. We hadden dan ook voor deze gelegenheid heel wat aardige kiekjes van oude auto s, vrachtauto s en motoren op de panelen geplakt. Ook kwamen er weer vele verhalen los van bezoekers die situaties, voertuigen en personen herkenden, alsook meer persoonlijke verhalen, 13

14 zoals dat van een man, die via technisch bureau Vromen vroeger in het bedrijf van mijn ouders leidingwerk moest verrichten. Soms interessante verhalen, die vragen uit je kleine jongensjaren kunnen ophelderen. Foto: Bestelwagen van het merk Commer, van Stoomwasserij Brunssum, van de famile Vermeulen uit de Julianastraat. Ook werden er weer nieuwe contacten gelegd met mensen, waarvan we foto s mogen inscannen voor ons fotoarchief. Na een gezellige en goedbezochte middag hielden we het om n uur of 6 voor gezien. De oude autootjesshow was om 5 uur officieel afgelopen en een uurtje later werd het langzaamaan wat stiller op de feestlocatie, al schalde de muziek van het orkest nog luid over de Ouwe Mert. Niet lang erna begon het te regenen, maar dat neemt niet weg dat het een prachtige dag was geweest, waarvan iedereen met volle teugen heeft genoten. 14

15 Op maandagmiddag zijn Jo en ik weer bij café Eggen onze panelen gaan afbreken. Er werd daar alweer met man en macht gewerkt om de tenten buiten op te ruimen en het café weer blitzeblank te krijgen. Ook wij hebben onze spulletjes weer netjes in de werkplaats bij Jo opgeborgen. En al was onze extra grote sponsorkast slechts met enkele euro s gevuld, kunnen we toch weer op een geslaagde middag terugblikken en alvast bedenken waar en wanneer onze volgende presentatie kan zijn. Website Heemkundevereniging Brunssum compleet vernieuwd. Door: Marcel Senden. Op woensdag 5 november 2014 is de nieuwe website van de Heemkundevereniging Brunssum gelanceerd. Deze website is ontworpen en gebouwd door ons lid Ron Slangen. Hij heeft dit geheel belangenloos gedaan. Men krijgt op deze website op heldere en overzichtelijke wijze informatie over de activiteiten van de Heemkundevereniging Brunssum. Speciale aandacht is er voor oude foto s en verhalen uit Brunssum. Er zijn afzonderlijke pagina s over het Mijnmuseum Brunssum, Genealogie (met overzicht bidprentjes) en Dialect. En er is nog veel meer. Reden genoeg om deze nieuwe website eens te bezoeken, Ron Slangen GRAPHX heeft de website gesponsord. Daarvoor hartelijk dank. 15

16 Brunssum, plaatjes van vroeger. Door: Jo Chiaradia. Foto 1: Oude Markt en Dorpstraat. Foto 2: Blezerberg met op de achtergrond de Prins Hendriklaan. 16

17 Foto 3: Lindeplein. Foto 4: Viaduct Bodemplein-Akerstraat. Een groot aantal foto s, zijn zowel op papier als digitaal, te bezichtigen in het fotoarchief van de Gemeente Brunssum. U kunt voor een bezichtiging o.a. een afspraak maken met Jo Chiaradia, of jo.chiaradia@planet.nl. Hebt u vragen over oude foto s en/of heeft u nog een interessante oude foto voor in deze rubriek neem dan contact op met Jo Chiaradia, of jo.chiaradia@planet.nl. Zie voor meer plaatjes van oud Brunssum onze website 17

18 Mijnmuseum Brunssum Lezing in Golfhotel. Door: Marcel Senden. Dhr. Cor van den Brand heeft op vrijdag 19 september 2014 in het Hotel Golf - Residentie Brunssummerheide een lezing gegeven voor een groep golfers uit Heiloo (Noord-Holland). De Heemkundevereniging Brunssum werd door deze golfclub via en telefoon benaderd met het verzoek een lezing te geven tijdens hun diner. Dhr. Cor van den Brand van het Mijnmuseum Brunssum is op dit verzoek ingegaan. Hij had zich terdege voorbereid. Hij had ook het goede idee om voor alle toehoorders (ongeveer dertig personen) een attentie mee te nemen. Voor het samenstellen van deze attentie was hij bij verschillende Brunssumse bedrijven (o.a. Heuts, van Mourik, Koempelclub) langs gegaan, om promotiemateriaal (tassen, petten enz.) en folders te verzamelen. Voor de voorzitter van de Golfclub Heiloo had hij als geschenk een mooie tafelbel, geschonken door de Brunssumse edelsmid Ramon Ranschaert (Arthouse Limburg) meegenomen. De lezing startte om uur. In een uur tijd, vertelde dhr. van den Brand over de historie van Brunssum. Hij pikte uit de rijke geschiedenis van Brunssum juist die items die ook voor personen van buiten de provincie interessant waren. Hij sprak bijvoorbeeld over de geschiedenis die zich afspeelde in de buurt van de golfbaan, zoals over de zigeunerfamilie Steinbach. Ook verhaalde hij over Ed van Thijn, die in de tweede wereld oorlog in Brunssum ondergedoken was. Zijn lezing werd zeer gewaardeerd. Als blijk van waardering kreeg hij van de voorzitter van de Heiloose golfclub 250,--. Dit hele bedrag heeft dhr. Cor van den Brand aan het Mijnmuseum Brunssum geschonken. Lezingen. Het Mijnmuseum Brunssum houdt lezingen (ook op locatie) met betrekking tot het mijnverleden. Neem hiervoor contact op met dhr. Theo Jeurissen, tel Voor scholen is een speciaal educatief programma ontwikkeld. Neem hiervoor contact op met dhr. Jos Waltmans, tel , waltbrun@ziggo.nl. 18

19 De elf broers en zussen Pierik samen 800 jaar oud. Door: Marcel Senden. Met dank aan: Frans en Toon Pierik. Op zaterdag 15 november 2014 zijn alle (elf) nog levende kinderen van het echtpaar Pierik Heijnen bijeen om het heuglijke feit te vieren dat zij met zijn elven 800 jaar oud zijn. In het kader van dit bijzondere jubileum is de onderstaande foto gemaakt. Op de bovenstaande foto staan in willekeurige volgorde: Tiela (82 jr.), Frans (79 jr.), Els (78 jr.), Annie (77 jr.), Mia (75 jr.), Gonny (74 jr.), Toon (71 jr.), Tiny (69 jr.), Gerty (67 jr.), Miny (65 jr.) en Jo (63 jr.). (Foto: Fam. Frans Pierik). Dit zijn de elf van de twaalf kinderen van vader Hein Pierik en moeder Maria Heijnen. Dochter Jet is helaas in 1965 overleden. Het gezin Pierik-Heijnen woonde tot 1949 in het huis naast de zaak van kapper Frans Heijnen op de Maastrichterstraat. De 11 kinderen sliepen op twee slaapkamers, waarvan één slaapkamer boven de kapperszaak (huis Heijnen) lag. Deze kamer stond via een deur in verbinding met huis Pierik-Heijnen. Het huis van kapper Frans Heijnen is het ouderlijk huis van Maria Pierik-Heijnen. Er woonden de ouders Heijnen-Smeets en nog veel van hun ingetrouwde dochters. Het huis van de familie Pierik-Heijnen is afgebroken. In 1949 verhuist het gezin Pierik-Heijnen naar een nieuw gebouwd en groter huis in Houzerveld, Ridder Vosstraat nr

20 Foto: De Maastrichterstraat met geheel links de kapperszaak van Frans Heijnen, daarnaast het woonhuis van de familie Pierik-Heijnen (ouders). Geheel rechts op de foto, het woonhuis van de grootouders Pierik-Gerding. Op de achtergrond het witte noodkerkje van de Fatima-parochie. Tegenover hun huis aan de Maastrichterstraat woonde hun grootouders, Jan Pierik en Wilhemina Gerding. Jan Pierik, is op 23 maart 1881 in Goor geboren. Goor ligt in Twente, een paar kilometer ten westen van Hengelo. Jan Pierik trouwt in Duitsland met Wilhelmina Gerding. Wilhemina Gerding is geboren op 12 maart 1886 en op 15 maart 1957 overleden. Jan Pierik is op 18 november 1950 in Brunssum overleden Jan Pierik gaat in Duitsland werken. Daar trouwt hij met Wilhelmina Gerding. In Gladbeck (in de buurt van Gelsenkirchen in Duitsland) worden hun oudste kinderen geboren. In 1916 werden de buitenlanders verzocht Duitsland te verlaten. Het gezin Pierik-Gerding verhuist dan naar Brunssum, waar ze een woning toegewezen krijgt in de Rozengaard, Kasteelstraat nr. 8. In de dertiger jaren bouwt Jan Pierik een nieuw huis op de Maastrichterstraat tegenover het huis van de familie Heijnen (later kapper Frans Heijnen). Uit het huwelijk van Jan Pierik met Wilhelmina Gerding zijn 12 kinderen, 8 jongens en 4 meisjes geboren. Een van de jongens, de op 6 november 1908 in Gladbeck (Duitsland) geboren Hein, trouwt in Brunssum Maria Heijnen. Maria Heijnen is de op 23 juli 1911 geboren dochter van Hendrik Heijnen en Maria Mechtilda Smeets. Hein Pierik is op 18 maart 1994 overleden. Maria Heijnen is op 4 februari 1991 overleden. 20

21 Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp. Door: Marcel Senden. In het centrum van Brunssum ligt de Ir. Op den Kampstraat. Deze straat is genoemd naar Ir. Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp, hoofdbedrijfsingenieur van de Staatsmijn Hendrik. Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp is op 24 mei 1888 in Utrecht geboren als zoon van Johannes op den Kamp en Christina Reitz. Zijn vader Johannes op den Kamp is in 1857 in Grevenbicht geboren als zoon van Wilhelmus op den Kamp en Richarda Knoors. Zijn voorvaders zijn bijna allemaal afkomstig uit Grevenbicht aan de Maas. Vele van hen waren vissers. Zijn moeder Christina Reitz is in 1857 in Maastricht geboren als dochter van Philip Reitz en Anna Mechtildis Thijssens. Zijn ouders trouwen op 9 februari 1887 in Utrecht. Zover bekend had Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp een broer, de op 24 juni 1894 in Utrecht geboren Theodor Philip op den Kamp. Deze Theodor op den Kamp is in 1950 ingenieur, is gehuwd met A.A. Janssen en woont in Den Haag. Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp trouwt met Irma Debora Steinberg. Irma Debora Steinberg is in het Duitse Hagen geboren als dochter van Salomon Steinberg en Selma Herz. Uit het huwelijk op den Kamp Steinberg is zover bekend een kind geboren; Gertie op den Kamp. Zij woont in 1950 nog in Brunssum. Zij trouwt met ene Groothoff. Waarschijnlijk emigreert het echtpaar Groothoff op de Kamp naar Australië. Zij hebben op zijn minst één zoon, Peter Groothoff, die momenteel nog in Australië woont. Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp doorloopt in Nijmegen de H.B.S.. Hij studeert vervolgens aan de Technische Hoge School te Delft en doet daar in 1914 zijn examens voor mijningenieur. 21

22 In april 1915 treed hij in dienst van de Staatsmijnen en werkt achtereenvolgens op de Staatsmijn Wilhelmina en de Staatsmijn Emma. In 1923 wordt hij belast met de leiding van de Staatsmijn Hendrik. Op 1 januari 1930 wordt hij bevorderd tot hoofdingenieur en op 1 januari 1948 tot hoofdbedrijfsingenieur. Hij is verder verschillende jaren lid van de ondernemingsraad van de Staatsmijnen. In april 1940 viert Ir. op den Kamp het 25-jarig ( ) dienstjubileum bij de Staatsmijnen. Het personeel van de Staatsmijn Hendrik schenkt hem ter gelegenheid van dit jubileum een beeld voorstellende een mijnwerker, gemaakt door Charles Vos. De gemeente Brunssum koopt het beeld in Het beeld staat nu in het Bestuurscentrum, Lindeplein nr. 1, Brunssum. Foto: Beeld voorstellende een mijnwerker, gemaakt door Charles Vos. Op 31 augustus 1948 is er een bijzondere gemeenteraadsvergadering in het gemeentehuis. Op deze gemeenteraadsvergadering ontvangt ir. J.W.C. op den Kamp, ter gelegenheid van het zilveren ( ) ambtsjubileum als bedrijfsingenieur van de Staatsmijn Hendrik, het ereburgerschap van Brunssum. Hij is de eerste persoon in Brunssum die deze onderscheiding ontvangt. Hij krijgt de bij het ereburgerschap horende eremedaille met het wapen van Brunssum. In zijn toespraak zegt de locoburgemeester, dhr. L.C. Keulen: "U gaat morgen uw zilveren ambtsjubileum als bedrijfsingenieur van de Hendrik vieren. Reeds jaren hebben we uw aandeel in het gehele maatschappelijke en culturele leven van onze gemeente gade geslagen. U hebt zowel personen als verenigingen, kerkelijke of sociale instellingen uw morele en daadwerkelijke steun verleend." 22

23 Foto: De familie op den Kamp, Ir. op den Kamp in het midden, op de bank in het plantsoen vóór de mijn Hendrik aan de Akerstraat. De dag daarna wordt te zijner eer in het plantsoen vóór de Staatsmijn Hendrik aan de Akerstraat, een bank geplaatst, met als ornament een beeld van Sint Cecilia geflankeerd door twee mijnwerkers. Het beeld is in het Kleiatelier gemaakt door Pierre Daems. De bank staat tegenover de muziekkiosk. Hier komen alle door de mijn gesponsorde muziekkorpsen uit de omgeving een keer per jaar een serenade aan hem brengen (uitdrukkelijk gewenst). Bij de sluiting van de Staatsmijn Hendrik, is de bank gesloopt en het beeld verplaatst. Momenteel staat het beeld in de I.V.N. Heemtuin aan de Nicolas Maesstraat nr. 2 in Brunssum. Foto: Het beeld in de heemtuin aan de Nicolaas Maestraat in Brunssum. 23

24 Ir. op den Kamp is vanaf 1927 beschermheer van de voetbalclub Limburgia. Tevens is hij beschermheer van het Rumpens Mannenkoor en erevoorzitter van de harmonie Kunst en Vriendschap. Foto: Woonhuis Ir. op den Kamp aan de Akerstraat (momenteel nr. 12a). (foto: M. Senden). Johan Wilhelm Cornelis op den Kamp overlijdt op 7 september 1950 in Brunssum. Hij is op 11 september 1950 op de algemene begraafplaats aan de Merkelbeekerstraat begraven. Zijn graf is nog steeds op de bovengenoemde begraafplaats aanwezig. Zijn echtgenote Irma Debora Steinberg is op 24 februari 1950, op 55 jarige leeftijd, in Sittard overleden. 24

25 Foto: Begrafenisstoet Ir. op den Kamp vertrekt vanaf de Staatsmijn Hendrik. In 2013 bezoekt Peter Groothoff en zijn gezin Brunssum. Peter Groothoff is de in Australië wonende zoon van Gertie op den Kamp, dus de kleinzoon van Ir. op den Kamp. Hij is op zoek geweest naar sporen van zijn grootvader in Brunssum. Behalve het graf van zijn grootvader op de algemene begraafplaats, bezoekt hij in de I.V.N. Heemtuin (In de Struiken) het beeld van St. Cecilia, dat hoort bij de bank in het plantsoen vóór de Staatsmijn Hendrik. Hij is nog op zoek naar de tijdscapsule die zijn moeder Gertie op de Kamp in 1948 in de voet van de bank geplaatst heeft. 25

26 Foto: Dochter Gertie op den Kamp plaatst de tijdscapsule in de voet van de bank. Met dank aan dhr. H. Bus (begraafplaatsenadministratie) en dhr. F. Castermans (voorlichting) Gemeente Brunssum Bronnen: - Peter Groothoff. Searching for the past. Northen Star nr. 23, magazine for HQ JFC Brunssum, October Hoofdbedrijfsingenieur J.W.C op den Kamp. Steenkool 1950, nr. 19, blz Oud en nieuw. Een mysterie uit Stadskrant Brunssum, jaargang 3, nr. 3, april 2013, blz Overlijdensadvertentie Ir. J.W.C. op den Kamp. Limburgs Dagblad, zaterdag 9 september Parenteel van Leonardus op den Kamp Een eeuw Brunssum. Honderd jaar muziek! Harmonie orkest Brunssum Drs. Theo Raets, - De 20e eeuw. De meest extreme eeuw van Brunssum. Drs. Theo Raets e.a.. 26

27 Dialect. t Kink in der sjtaal t Vruus dat t krakt D r kouwe winkter houw os gepakt De riep hingt a gen beum t Is wie inne sjoeëne dreum t kindje in de krib dat lach Mar vier wille ummer mieë mach t Vruus, d r sjnei is hagelblank De kirkklokke loewe oere-lank Vier sjture wunsj-kate durch t lank Aa jieëkerinne deë v r kinne, of hont gekank Mar kieëk nogins um dich hin Hat dat egelig noe nog zin? Jan Halmans. Wit Wit is der grónk Wit is der weëg Es ich der sjtoep neet veëg Wit zin de sjtruuk en de moere En wit is de hék Inne voeëgel zit te loere Noa eek leen sjtukske wek Wit is t graas En gries is de loch Wit is mieng vinsterglaas Wit zint de vlökskes en zach Ich keek noa inne voeëgel en dach Dae hat ng noeëts gevas! De kater sjlieëpt mar wach op de nach! Jan Halmans. 27

28 De Wintjer Ooch al is de wintjer duuster en koud, Dan komt g`r mit inne kilo of tiejn zout, De wintjer waal doeèr, oane probleme, En doeèd de kans op valle verkleene. Jan Theunissen. Krismes viejre `t Is koud, `t snieèjt en bedèkt de denne beum, In hoeès brenne lempkes tösje tekskes van denne greun, De kirkklokke sjloan twelf oeère, Mer `t zal nog ee paar sjtond doeère, Dan goan v`r noa de Nachtmês, Want `t Kriskientje is geboare, Dat gedènkt me al mieè dan twiejdoeèzend joare. Opweag noa de kirk ziejn viejr ueèveral krisbeum sjtoan, Mit gekleuèrde lampe diej om de buurt oeèt en aan goan, `t Is drök van alle kènj komme luuj aa gelope, En jus wiej viejr in de kirk kearskes kope, Diej sjteake v`r aan ter iejre Gods, En doeèn dat mit gepaste trots, Noa de Mis drènke v`r heem gezellig èè gleaske, Want Krismes vingt in iejders hart èè werm plaetske. Ich weet `t is neet iejderee gegeave, Vueèle doeèn Krismes op hun manneer beleave, Ziej meene `t goot mer höbbe neet de mood, Om dat hun hart nog geen vreej mit `t geloof sjloot. Jan Theunissen. 28

29 Kloare decemberdaag. Kloare decemberdaag Woeë op ee zjwerverskindj Gods ieësjteling In der sjtal te sjloape lik Doeër de herdesj truij bemindj Maria s leeveling Ee sjtar die huuj brent Bringe va ee riek landj Driej kuëninge allengs noa Betlehem Doa huërde ziej zachte sjtumme zinge Va ingele in t besjnieëd veldj En volgde de sjtar die boave d`r sjtal sjtong En fonkelde es woar dat vuërsjpild t Leeg dat zie woar vuërgegange Doa loog in Moeëderssjoeët Op t insigste sjtukske helder linne t Welds en Gods kleennoeëd Ee nuuj beginne Jan van Haaf. D`r Wintjer Me deed d`r veuël uëver kalle En neet jieëderee deed t bevalle Mer de wintjer va dit joar Doa kump ginne mit kloar Reëge, gevruur, doeëj, sneij, ee op en neer Doe wieërs gaar va dit onbereakenbare weer Gieëkerinne head waal verkoudheed of griep Dizze wintjer kin alleen mer geniep Mer al doeërd d`r wintjer lank t vuurjoar sjteed al i-de gank Dooch dich werm aa en gank droet Neet zitte blieve in de boet Zurg ummer vuur ee good gemood Da kump alles weer good. Jan van Haaf. 29

30 De zin van Krismes Ins per joar is t zoeëwiet, Dan is t weer de kristied. Zuus-te de luuj weer wie gekke gelle, En allerlei duur dinger besjtille! Ze dinke dat ze alleen mér recht kinne doeën aan dit fieës, Es t cadeau en t eëte duur is van pries. De echte boodsjap wurd oet t oog verloare, En dat is noch ummer dat t kriskindj is geboare! Gans einfach in inne sjtal en oane duur dinger, Dus houd wat dat betruf aan der pols inne vinger! Dink ins noa uëver dat kriskindj dat os de vrede kumpt bringe, En woeë vuur vieër krisleedjes kinne zinge. Dat de rus oppe welt wilt beware, En os besjermt vuur alle gevoare! Dus truuk noa de basis is t devies, Went krismes is neet bedoelt om vuur jieëdere pries. Anger luuj mit cadeautjes of eëte af te troeve, En ze op die maneer te sjeete onger de doeve! n Cadeautje huërt d r natuurlijk waal bie, Mér dink dizze krismes ooch inne kieër, Dat de boodsjap van krismes besjteet oeët hiel veuël mieër! Ron Logister. 30

31 Nuuj Joar n Joar sjteet weer op t punt om te goan, De tied blief noe eenmoal neet sjtil sjtoan. Ooch al zouwe v r dat waal ins geer wille, Dat hove v r os joa neet te vertille. Mer n nuuj joar sjteet op t punt van beginne, n nuje periode in t leëve, kloar om te ontginne. Wat zouw os dat kommende joar goan bringe? Zouwe v r t ganze joar van vruid kinnen zinge? Allemoal neet te beantwoerde vroage welle in os op, Allemoal goeije vuurnummes zitte in ozze kop! Loate v r t mer allemoal op os afkomme, En hope dat os dat nuje joar good zal bekomme! Ron Logister. Al doeër ee Commercie bepoalt al In os plastikke welt Geveul en tradisie zint Noe ee moal minder weërd es geld Doe mos neet raar sjtoan te kieke Went aan t inj van t joar Sinterkloas mit narrekap op en poasjeier Zich in ene krisboom ophingt mit ingelehoar Wiel Roeselers. Confetti en Ingelehoar t Leëve is mieë Es jieëmere en zurge t Is veuël mieë Es sjravele en sjurge Zieën de zon en de vuëgel Ruuk de blome en t graas Geneet van t leëve Hub die koeraasj t Leëve kint n fieës zun t Ganse joar De ene kieër confetti Dan mit ingelehoar Wiel Roeselers. 31

32 Krisverhoal Of t verhoal noe woar is Of kunstig verzonne Dat makt toch nieks oet Hoe t allemoal om is begonne Is dat de luuj ns lieëre Uëver t leëve noa te dinke Dat ze ns de tied numme Angere aandach te sjinke Went t allemoal neet woar is Mer t bringt get vruid oppe eërd Dan is doarom alleen al t Verhoal good weërd Mer ich wil t persé geleuve Ich houd t verhoal vuur woar De gedanke der van is t weërd Al miee dan twieëdoezend joar Wiel Roeselers. Tekeningen door: Jan Halmans. De welt wermt op, mer de maatsjappie wurdt keuler. Wiel. 32

33 Boltini s verdwijntruc op de Treebeekse kermis. Door: Wim Moorer. (Herinneringen van de mam). Begin jaren 30 van de vorige eeuw begon Johan Akkerman onder de naam Akkerman-Boltini een reizend variététheater. Hij deed daarmee vele kermissen aan, onder andere ook die op de Markt in Treebeek. De Treebeekse kermis begon met Pasen en duurde liefst drie weken. Tijdens het verblijf in Treebeek bezochten de kinderen Akkerman dan de Sint Franciscusschool. Foto: Het reizend variététheater van de familie Akkerman-Boltini. Ook de Brunssumse kermis werd regelmatig aangedaan. De oudste zoon van de familie, Toni, de latere directeur van circus Toni Boltini 1, had snel een paar speelkameraadjes gevonden, de in het Leeuwstuk wonende Piet Derks, Sjaak Bothmer, Sjra Faams en Jochems. Het variététheater van vader Johan trok meer dan gewone belangstelling van de jongens. Toni liet hun van alles zien. Maar wat hun het meeste boeide was wel het geheim achter de verdwijntruc. Tijdens een act verdween Toni spoorloos. Daarvoor moest hij eerst in 1 De naam Boltini is een artiestennaam voor het eerst (ca.1885) gebruikt door de grootvader van Toni, Johan Bolten, die als goochelaar optrad onder de naam Professor Boltini. 33

34 een kist kruipen die vervolgens zorgvuldig werd gesloten. Na het nodige hokus pokus van vader Johan en het weer openen van de kist, bleek Toni verdwenen om even later, elders op de bühne, weer springlevend te voorschijn te komen. Na enig aandringen vertelde Toni de vier jongens hoe de truc werkte. Als de kist gesloten was kon hij via een luikje in de vloer van de bühne ongezien verdwijnen, om vervolgens via een nauwe doorgang onder de bühne, elders door een ander luikje weer te voorschijn komen. Dat had hij beter niet kunnen vertellen, want bij de eerst volgende voorstelling bleek de grote truc niet meer te werken, de kist was weliswaar leeg maar Toni bleef weg, tot grote pret van de vier vrienden maar tot woede van vader Johan. Wat hadden de vier vrienden geflikt? Zij hadden het tweede luikje dichtgetimmerd zodat Toni niet meer terug kon op de bühne. De woedende vader Johan heeft de jongens met een eind hout nagezeten tot in het Leeuwstuk waar ze geruisloos verdwenen. De tijd dat de kermis nog duurde, kozen de vier voor alle zekerheid toch maar voor een omweg van het Leeuwstuk naar school. Foto: Optocht op de Marebosjesweg ter gelegenheid van het 50 jarig huwelijk van het echtpaar Bruls uit het Leeuwstuk, 29 juli Voorop, in de kleding van gymnastiekvereniging Don Bosco, twee van de vier daders links Sjaak Bothmer en rechts Piet Derks. Foto s: Collectie Auteur. Fotograaf onbekend. 34

35 Hebt u interesse in de geschiedenis van Brunssum, genealogie, oude foto s van Brunssum, dialect en het mijnverleden, bezoek dan eens de Heemkundekamer en het Mijnmuseum Brunssum, gevestigd in de voormalige basisschool Rumpenerhof, aan de Prins Hendriklaan nr. 382, Brunssum, (naast de St. Vincentiuskerk). Openingstijd iedere maandag (uitgezonderd feestdagen) van 13:00-17:00 uur. Het Mijnmuseum is ook op woensdagmiddag geopend. WILT U LID WORDEN? (dan ontvangt u o.a. 4 x per jaar de Heemkunde Bron). Meldt u dan aan bij M. Senden, Schiffelerstraat 53, 6441 CN Brunssum. Tel: marcelsenden@gmail.com Contributie: slechts 16 per jaar! Gezinsleden kunnen lid worden tegen een verlaagd lidmaatschap van 5 per jaar. Bij ingang van een lidmaatschap op 1 juli gelden gehalveerde contributie-bedragen. Het bankrekeningnummer van de Heemkundevereniging Bron van Brunsham is NL45 RABO (Heemkundevereniging Bron van Brunsham is de officiële naam). AANMELDINGSFORMULIER Ondergetekende: M/V Telefoon: Straat: nr...postcode Plaats Geeft zich op als: Gewoon lid Gezinslid van de HKV Brunssum. Per 1 januari. Per 1 juli jaartal invullen a.u.b.! Brunssum:... De verschuldigde contributie kan worden overgemaakt op bankrekening NL45 RABO t.n.v. de Heemkundevereniging Bron van Brunsham (Heemkundevereniging Brunssum). A.u.b. opsturen naar of inleveren bij M. Senden, Schiffelerstraat 53, 6441 CN Brunssum. 35

36 Plan Uw Kantoor is gevestigd in Brunssum op de Kerkstraat 326 Wat kan Plan Uw Kantoor leveren of voor u betekenen? Computers op maat. (wij maken graag een vrijblijvende offerte) Laptops en pc's. Printers en multifunctionals. Kantoorartikelen. Toners en inktcartridges. Laptop en computer reparatie. Virusvrij maken en opschonen van uw systeem. Webdesign, domeinregistratie en hosting. Kopieër- fax en scanservice. Inbindservice. Netwerk beheer. Tel:

Jan van Haaf. Wiel Roeselers. De zoeёmer kumt! Ich wil naoё boete Ich wil der oet Ich wil mich neet opsjlete Ich blief neet in de boet

Jan van Haaf. Wiel Roeselers. De zoeёmer kumt! Ich wil naoё boete Ich wil der oet Ich wil mich neet opsjlete Ich blief neet in de boet Veldjboeket de veldjer zind in de zoeëmer ee blome kleed Ich stoa verstiljd dat zoeë get sjoeëns besjteet wiej kint zoeë get sjpontaan gebuëre al die sjoeën blome en kluëre margriet en vergeët mich neet

Nadere informatie

Boewe aan krismes Vreuger woeërdt in de kirk nog al joars inne echte krissjtal geboewd. Doa pakde me zich nog de tied vuur. Neet zon prefab dink es

Boewe aan krismes Vreuger woeërdt in de kirk nog al joars inne echte krissjtal geboewd. Doa pakde me zich nog de tied vuur. Neet zon prefab dink es Boewe aan krismes Vreuger woeërdt in de kirk nog al joars inne echte krissjtal geboewd. Doa pakde me zich nog de tied vuur. Neet zon prefab dink es wie dat huujedaags geet. Noe mot ich waal zigke dat ze

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh?

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Soms weten bezoekers ons tijdens rondleidingen te vermelden dat Vincent van Gogh ooit een kamertje bewoonde in hotel Schafrath aan het Park in Nuenen.

Nadere informatie

Went vier get later woare Zoat ze op de vinsterbank te granke Of ze zage wool, woa blief gier? Es ze t op houw, vergoot ze os noeëts te bedanke

Went vier get later woare Zoat ze op de vinsterbank te granke Of ze zage wool, woa blief gier? Es ze t op houw, vergoot ze os noeëts te bedanke De meëling Opins woarze doa, de meëling Ze zoog neet gezonk oet Heur broen vereg et sjloemelig Och woar ze get mager um de sjnoet Mieng vrouw goof heur get broeëd Ze noom dat oet heur hank Alsof ze zich

Nadere informatie

Mevr. Habets-Abrahams

Mevr. Habets-Abrahams NIEUWSBRIEF Nr.24-4 e JAARGANG uitgave nr.6 van 2015 opmaak: oktober 2015 info@heemkunde-margraten.nl www.heemkunde-margraten.nl Verenigingslokaal: Rijksweg 68 Margraten (naast feestzaal het Kroontje en

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

jaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging

jaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging Secr. Gerard Thijssen Rozenbloemstraat 34, 4921 KG Made Tel: 0162-683323 Mail: heemkundemadedrimmelen@gmail.com NIEUWSBRIEF jaargang 18 nummer 5 oktober 2015. Uitnodiging Op dinsdag 20 oktober organiseert

Nadere informatie

Genieten van het echte leven

Genieten van het echte leven Genesis 3: 19 Tot de dag van je dood zul je zwetend het land bewerken om te kunnen leven. 1 De Hamvraag Mag ik genieten en wat is dan eigenlijk genieten? Het leven is toch vooral lol maken! X Het moet

Nadere informatie

taalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een.

taalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Op verkenning tk taalkaart Ik ga op reis en Lees het verhaal van Aymen. 8 augustus 007 - In het vliegtuig Wat

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Ouderinfo donderdag 3 december 2015

Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Geplande evenementen 4-12-2015 Sinterklaasviering www.antoniusbest.nl 0499-371250 Beste ouders, verzorgers, 1. Pepernoten bakken Afgelopen maandag begon de Sinterklaasweek

Nadere informatie

Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.

Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Nieuwsbrief SHIB september 2013

Nieuwsbrief SHIB september 2013 Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Bijbel voor Kinderen presenteert DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Waarom is deze avond

Waarom is deze avond Waarom is deze avond Het doel Kinderen, vanavond ga ik jullie een verhaal vertellen wat mij lang geleden eens overkomen is. Of het iets goeds was, dat mij was overkomen? Ja het was iets goeds. Hoewel,

Nadere informatie

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de

Nadere informatie

BAKKERIJ P.J. JONGSTRAAT LUTJEBROEK 2015-2

BAKKERIJ P.J. JONGSTRAAT LUTJEBROEK 2015-2 1 BAKKERIJ P.J. JONGSTRAAT LUTJEBROEK 2015-2 De boerderij dateert waarschijnlijk uit 1868. Sinds 1926 is er een bakkerij in gevestigd. Hier beoefenen drie generaties Vriend het bakkers vak. Na 1986 wordt

Nadere informatie

Nieuwsflits juli 2014

Nieuwsflits juli 2014 Nieuwsflits juli 2014 Samen bouwen in Vertrouwen Nog maar een kleine 2 weken en dan is het vakantie wat is het weer enorm snel gegaan. En wat hebben we allemaal weer ontzettend veel geleerd! Vanaf deze

Nadere informatie

Kampverhaaltjes van de kinderen van Maltezer Jongerenkamp 2012 te Hummelo

Kampverhaaltjes van de kinderen van Maltezer Jongerenkamp 2012 te Hummelo Kampverhaaltjes van de kinderen van Maltezer Jongerenkamp 2012 te Hummelo Sophie, geschreven na Maltezerkamp op onze Facebook groep: Het was mijn eerste keer dat ik op MK ging, Ik heb spijt dat ik vorig

Nadere informatie

Pasen met de Samenleesbijbel. Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel

Pasen met de Samenleesbijbel. Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel Pasen met de Samenleesbijbel Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel Samenleesbijbel De Samenleesbijbel is de Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met ruim 500 pagina

Nadere informatie

Weekje weg: shoppen, interview/fotoshoot en veel praten

Weekje weg: shoppen, interview/fotoshoot en veel praten Weekje weg: shoppen, interview/fotoshoot en veel praten Naar mijn vriendin 19 maart ging ik in de middag naar Den-Haag met de trein. Ik zag hier wel erg tegenop met 6 maanden zwangerschap zo,n lange reis

Nadere informatie

Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015

Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Hoofdstuk 1: Mijn stamboom blz. 3 Hoofdstuk 2: Mijn tijdlijn blz. 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

Ik ga nu wat foto s geven om je een indruk te geven van de afgelopen 4 weken:

Ik ga nu wat foto s geven om je een indruk te geven van de afgelopen 4 weken: Korte impressie; hoe de cursus was: De term welvaartsziekte is toch wel bekend? Ziekten die voortkomen uit een ongezonde levensstijl. Veel zitten, weinig beweging, stress, te veel.te vet te zout eten,

Nadere informatie

Basisschool de Pas. Averbodestraat 19 5988 AW Helden. Tel.: 077-3060900 E-mail: info@bsdepas.nl Website: www.bsdepas.nl

Basisschool de Pas. Averbodestraat 19 5988 AW Helden. Tel.: 077-3060900 E-mail: info@bsdepas.nl Website: www.bsdepas.nl Basisschool de Pas Averbodestraat 19 5988 AW Helden Tel.: 077-3060900 E-mail: info@bsdepas.nl Website: www.bsdepas.nl JAARGANG 2014-2015, nummer 27 Donderdag 26 maart 2015 Vakantie- en vrije dagenrooster

Nadere informatie

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur

Nadere informatie

Nieuwsbrief januari en februari 2015 2 e jaargang nr. 10

Nieuwsbrief januari en februari 2015 2 e jaargang nr. 10 Nieuwsbrief januari en februari 2015 2 e jaargang nr. 10 Beste leden, Vorige maand is er geen nieuwsbrief verstuurd. Deze is voor twee maanden. Kerstfeest op Speeltuin Schiewijk Ieder jaar vieren we op

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Jan Halmans. Jan van haaf

Jan Halmans. Jan van haaf Zonneblomme Went ich oet gen vinster kiek En de zonneblomme zieë Groeët, vol zoad en riek En noa de beiemeeskes, Die zich te good d raa dont, Ze vlege aan en aaf Ooch valle zöadjes op de gronk Vuur nui

Nadere informatie

Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen

Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen 2 Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen Basisschool.. Basisschool.. Thema... 200. 3 Binnenkomst communicantjes Muziek door. Welkomstwoord Door pastoor

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans

Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lees dit boek lekker rustig door. Beantwoord iedere keer als je een hoofdstuk uitgelezen hebt de vragen die bij dat hoofdstuk

Nadere informatie

De Heemkunde Bron. Inhoudsopgave eerder verschenen nummers.

De Heemkunde Bron. Inhoudsopgave eerder verschenen nummers. De Heemkunde Bron. Inhoudsopgave eerder verschenen nummers. Heemkunde Bron nr. 33 (december 2015). Genealogie van Jan Leonard Hendrix. Het ontstaan van het georganiseerde carnaval in Brunssum. Heemkunde

Nadere informatie

Dit verhaal is geschreven door Jisse.

Dit verhaal is geschreven door Jisse. Toen we op school kwamen was de klas mooi versierd iedereen had cadeaus en de juffen wachten in de klas en iedereen was er. Toen iedereen er was gingen we de cadeaus doen er was een bloemenstal ontstaan

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Genesis 1 en 2 enkele verzen Marcus 16: 1 8 11-04-2004. Pasen is opstaan

Genesis 1 en 2 enkele verzen Marcus 16: 1 8 11-04-2004. Pasen is opstaan Gelezen: Genesis 1 en 2 enkele verzen Marcus 16: 1 8 11-04-2004 Pasen is opstaan Gemeente, Het woord, het werkwoord dat bij Pasen hoort is: opstaan. Daarbij horen de afgeleide zelfstandige naamwoorden:

Nadere informatie

KINDEREN VAN HET LICHT

KINDEREN VAN HET LICHT KINDEREN VAN HET LICHT Verteller: Het gebeurde in een donkere nacht, heel lang geleden, dat er herders in het veld waren, die de wacht hielden over hun schapen. Zij stonden net wat met elkaar te praten,

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Radar Jenaplanschool Johan Louis de Jonge

Radar Jenaplanschool Johan Louis de Jonge Radar Jenaplanschool Johan Louis de Jonge t Vrije 32 nieuwsbrief 4301JZ Zierikzee jaargang 13 nr. 20 Tel. 0111-413644 Maandag 11 mei 2015 info@jldejonge.nl radarjenaplanschool@gmail.com directeur: Debora

Nadere informatie

6. wat is de boodschap van de plaatsers aan de eigenaars? Aan de voorbijgangers? Proficiat, reden tot feesten. (Er is geen plakkaat)

6. wat is de boodschap van de plaatsers aan de eigenaars? Aan de voorbijgangers? Proficiat, reden tot feesten. (Er is geen plakkaat) 18 dec Interview door Luk Indesteege met Armand Nijs (71), 50 jaar gehuwd met Marie-Julienne Thuys (72) Hengelhoefstraat 85, 3600 Genk gepensioneerd bakker in Hoevenzavel, Marie-Julienne hielp in bakkerij.

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

HERINNERINGEN. tante Nel. van de kinderen van Brand en Greet. aan

HERINNERINGEN. tante Nel. van de kinderen van Brand en Greet. aan HERINNERINGEN van de kinderen van Brand en Greet 1 aan tante Nel Anneke van Brand en Greet: Utrecht, Gr. v. Prinstererstaat 26. Vijf december, 1933? Sinterklaasavond. In gespannen afwachting van de komst

Nadere informatie

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C Pagina 3 Inleiding. Pagina 4-5-6 De voorbereiding. Pagina 7 De motorische demodagen. Pagina 8 na de demodagen. Pagina 9 Wat heb ik er van geleerd Pagina 10-11-12 logboekkaarten Voor school moeten we een

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Veel leesplezier, De Redactie. Marly Buitink

Veel leesplezier, De Redactie. Marly Buitink 29 november 2013, jaargang 22. nr. 6 Voor jullie ligt de digitale BargerBabbel zoals we die op school verspreiden (ook apart onder de ouders van aangemelde leerlingen die nog niet op school zitten, en

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn Oom Remus bron. Z.n., z.p. ca. 1950 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/remu001twee01_01/colofon.php 2010 dbnl / erven J.C. Harries 2 [Het

Nadere informatie

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp. Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,

Nadere informatie

Kerstviering groep 4. Welkom. Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet.

Kerstviering groep 4. Welkom. Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet. Kerstviering groep 4 Welkom Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet. Als de kerstklokken luiden Dan horen wij steeds weer Dat Jezus is geboren.

Nadere informatie

Op één voetje en één kleppertje

Op één voetje en één kleppertje Op één voetje en één kleppertje Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Welke les moesten de Egyptenaren leren?

Welke les moesten de Egyptenaren leren? De eerste vier plagen. Welke les moesten de Egyptenaren leren? Exodus 7:2-5 2 U moet alles wat Ik u gebieden zal tegen Aäron zeggen, en Aäron, uw broer, moet tot de farao spreken, dat hij de Israëlieten

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015

JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 Hieronder vindt u een aantal verslagen van excursies en activiteiten die mede door de Oudervereniging zijn georganiseerd en gefinancierd. LUSTRUM WEEK oktober 2014

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? 35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar

Nadere informatie

Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus.

Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 1 Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 2 Het verhaal De Goede Week Trouw, Hoop en Spijt Ik wil jullie vandaag vertellen over de Goede Week. Dat

Nadere informatie

NOORWEGEN. Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden 09-05-2012 13-05-2012

NOORWEGEN. Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden 09-05-2012 13-05-2012 NOORWEGEN 09-05-2012 13-05-2012 Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden door onze ouders naar Schiphol gebracht. Ik zat bij Ilonka in de auto. Op Schiphol gaf meester Hendrie

Nadere informatie

Situatie. Bladzijde 1. In dit nummer: Blz.1 Blz.1. Situatie. De Zusters van Lama Gramaya. Blz.2. De cottages. Blz.3. Spullen

Situatie. Bladzijde 1. In dit nummer: Blz.1 Blz.1. Situatie. De Zusters van Lama Gramaya. Blz.2. De cottages. Blz.3. Spullen NIEUWSBRIEF-9 november 2013 Bladzijde 1 Situatie Lama Gramaya Gelukkig konden we na toestemming van de cardioloog toch vertrekken naar Sri Lanka. Tijdens ons bezoek hebben we niet alleen Lama Gramaya bezocht

Nadere informatie

1. Streep de foute antwoorden door. Vroeger kwam het voedsel vooral uit de buurt / Nederland / de rest van de wereld.

1. Streep de foute antwoorden door. Vroeger kwam het voedsel vooral uit de buurt / Nederland / de rest van de wereld. Opdracht 1 Deze week ga je drie dagen bijhouden wat je allemaal eet en drinkt op een dag. Dat schrijf je op het menu, dat je van je juf of meester krijgt. Opdracht 2 Je krijgt een menu van ongeveer 100

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

D E V R I E N D E N K R A N T

D E V R I E N D E N K R A N T J a a r g a n g 2, n u m m e r 8 D E V R I E N D E N K R A N T S e p t e m b e r 2 0 0 9 IN DEZE NIEUWSBRIEF VAN ONZE VOORZITTER JUBILEUMRECEPTIE EEN PAAR FOTO S NIEUW VOORZITTER JEUGDCOMMISSIE REGELING

Nadere informatie

De foto hierboven laat het eigenlijk al zien, waar dit nummer overgaat.

De foto hierboven laat het eigenlijk al zien, waar dit nummer overgaat. Hoofdredactie: Paul Meekhof mei / juni 2015 Pagina s : 10 NR 4 De foto hierboven laat het eigenlijk al zien, waar dit nummer overgaat. De herdenking van afgelopen 4 mei en de viering van 5 mei. Voor het

Nadere informatie

30 januari 2015 Nummer 10

30 januari 2015 Nummer 10 30 januari 2015 Nummer 10 Inhoud: Daltondag Schoolfoto s Carnaval 2015 De Optochtroute Continurooster Komt dat zien! Komt dat zien! Ingekomen stuk: Carnaval voor de jeugd Ingekomen stuk: Jeugdpronkzitting

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

En dan Nog.. Even Dit

En dan Nog.. Even Dit En dan Nog.. Even Dit Enschede, 17 december 2014 Alle locaties Hoofdlocatie St. Jan Haaksbergerstraat 255 7545 GH Enschede Tel: 053 431 43 01 st.jan@skoe.nl Locatie Veldkamp Joh. Ter Horststraat 30 7513

Nadere informatie

Aan de wand hangen woordkaarten met betrekking tot de herfst.

Aan de wand hangen woordkaarten met betrekking tot de herfst. Herfst Nog niet zolang geleden liepen we in korte broek, kon de jas thuis blijven en was de temperatuur zelfs hoog, te hoog voor dit seizoen. Maar nu waait het, het regent en vallen de blaadjes van de

Nadere informatie

Nieuws van de Week nr. 5 Vrijdag 30 januari 2015

Nieuws van de Week nr. 5 Vrijdag 30 januari 2015 Nieuws van de Week nr. 5 Vrijdag 30 januari 2015 Jarigen! 30-01 Edith goep 1-2B 30-01 Loïs groep 8A 31-01 Eva groep 4A 01-02 Jens groep 4B 01-02 Noor groep 6B 01-02 Zazou groep 1-2C 02-02 Tara groep 4A

Nadere informatie

Schrijver Trent Stewart

Schrijver Trent Stewart Schrijver Trent Stewart Door : Thomas Pereira School : het Baken Klas : 7A Datum : 2010-02-15 Pagina: 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 2. Biografie... 4 3. Boeken die geschreven staan....

Nadere informatie

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. 100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een

Nadere informatie

BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG. Beste wensen voor 2015! Dat het maar een prachtig jaar in volle gezondheid mag worden. Team bs de Zevensprong

BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG. Beste wensen voor 2015! Dat het maar een prachtig jaar in volle gezondheid mag worden. Team bs de Zevensprong T KLEPPERTJE BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG Beste wensen voor 2015! Dat het maar een prachtig jaar in volle gezondheid mag worden. Team bs de Zevensprong Nummer 8 jaargang 16 verschijnt iedere twee schoolweken

Nadere informatie

Kennis over Kinderarbeid

Kennis over Kinderarbeid Kennis over Kinderarbeid Context onderzoek Naam: Daniël Seton Klas: G&I 1D Datum: 13 Maart 2016 Docent: Harald Warmelink Module: Pr.Context: Research Opdracht: Context Onderzoek Inleiding Uit vooronderzoek

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

WO DER ELBLING WÄCHST Concertreis 2008 Maastrichts Mannenkoor naar Trier deel 1.

WO DER ELBLING WÄCHST Concertreis 2008 Maastrichts Mannenkoor naar Trier deel 1. WO DER ELBLING WÄCHST Concertreis 2008 Maastrichts Mannenkoor naar Trier deel 1. Wat hebben we een fantastisch weer gehad op onze concertreis naar Trier. Al vanaf de opstapplaatsen zat de stemming er al

Nadere informatie

Van dreuge bonen, mit n binkje, spekkedikken en krudhoorns oet de weck

Van dreuge bonen, mit n binkje, spekkedikken en krudhoorns oet de weck Van dreuge bonen, mit n binkje, spekkedikken en krudhoorns oet de weck Nijjoarsveziede 2013 Historische Vereniging Hoogezand Sappemeer e.o. Henk Scholte en zien muzikoale pazzipant Bert Ridderbos En Thomasvaer

Nadere informatie

Voor de ouders of verzorgers

Voor de ouders of verzorgers Voor de ouders of verzorgers Dit boekje is bedoeld voor kinderen tussen drie en zes jaar. Acht kunstwerken uit de collectie oude kunst van het Centraal Museum zijn geselecteerd voor dit boekje. Deze werken

Nadere informatie

LES 11. Respect tonen of een lesje leren? Sabbat

LES 11. Respect tonen of een lesje leren? Sabbat LES Respect tonen of een lesje leren? Heb je ooit het gevoel dat je niet respectvol of eerlijk werd behandeld? Behandel jij anderen altijd op die manier? Omdat we allemaal Gods kinderen zijn, moeten we

Nadere informatie

Nieuwsbrief SHIB december 2013

Nieuwsbrief SHIB december 2013 Nieuwsbrief SHIB december 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB Terug- en vooruitblik Als maakster van deze nieuwsbrief sta ik verbaasd, het

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie